Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • АЦАДАЙ

    f.sif. sağmal, sağılan, süd verən; * ацадай кал sağmal inək (uzun müddət biri üçün gəlir, qazanc mənbəyi olan adam və s. haqqında); я шткидай кӀвал ав

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АЦАДАЙ

    ..."Партсъезддин" тӀварунихъ галай колхоздихъ 2000 лапаг, 300 къарамал ва ацадай 100 кал авай. Ш. Шабатов. Ерийрал рикӀ ала.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГЪАДАЙ

    ...терефдай. Лап кьакьандай лув гуда за, лув гуда, Чакъалри заз гьа агъадай къув гуда. Гь. Я. Лекьрен мани.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГЪАДАЙ

    zərf 1. aşağıdan, aşağı tərəfdən, altdan; 2. alçaqdan, yer səthinə yaxın; 3. məc. kütlələr tərəfindən, kütlənin təşəbbüsü ilə

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АГЪАДАЙ

    zərf 1. aşağıdan, aşağı tərəfdən, altdan; 2. alçaqdan, yer səthinə yaxın; 3. məc. kütlələr tərəfindən, kütlənin təşəbbüsü ilə

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ASTADAN

    нареч. 1. тихонько, негромко. Astadan güldü он тихонько засмеялся, astadan dedi он негромко сказал 2. тише, потише. Astadan danış говори потише

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASALAK

    (-gı) 1) parazit; asalak bilimi – parazitologiya; 2) tüfeyli, müftəxor müftəxor, parazit, tüfeyli

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ABADAN

    abadan bax abad

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ABADAN

    s. bax abad

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ASTADAN

    z. in a low voice, in a hushed tone; gently, softly

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ABADAN

    ABAD2(AN)1 f. bax abadə. ABADAN2 f. 1) abad olan yer; 2) əhali yaşayan, məskun yer.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASTRAY

    adr: to go / to run ~ azmaq, yolunu çaşmaq, yolundan çıxmaq

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ATADAR

    ...əmələ gəlib. İn­di biz попечитель sözünü olduğu kimi işlədirik, atadar sözünü diriltməyə ehti­yac var. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • astadan

    zərf. tout bas ; d’une voix tempérée ; tout doucement ; sans bruit ; lentement ; ~ danışmaq parler sans forcer la voix

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ATALAY

    məşhur olan adam. Bəzi qədim türkcəni araşdıran tədqiqatlarda bu sözün əslində Atillanın adından atilay şəklində törədiyini iddia edənlər var

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • АВАДАН

    фарс, прил. 1) магьсул, бегьер бул авай. # ~ чил, ~ йис. НикӀер авадан я, кукӀрух хьана кьил. А. Ф. КьатӀ-кьатӀ авур зунжурар. 2) девлетлу, къайдад

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЦУКЬАЙ

    ацукьун глаголдин причастидин форма. Кил. АЦУКЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АСУЛДАЙ

    кил АСИЛДАЙ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ALADAĞ

    1 сущ. лысая гора 2 прил. обгорелый, подгоревший (о хлебе)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АГЪАНАЙ

    нар. рахазвайдалай, яб гузвайдалай агъада авай чкадай. Агъанай атайбур чибурукай тушир. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АКАХЬАЙ

    акахьун глаголдин причаст. форма. Кил. АКАХЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АКАХЬДАЙ

    прил. масадбурухъ галаз фад алакъаламиш жедай. Дирибаш, вичин пешедал рикӀ алай, акахьдай хесетрин дишегьли Хъуьлуьдрин хуьруьн почтадин начальник

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АКЪАХАЙ

    прил. 1) цвалдин гъалар атӀанвай гьалдиз атай. Уьлкве ава цвал акъахай валчагъ хьиз. А. Ал. «Девирдин тӀал»

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАДАР:

    аладар хьун вуж-вуч са патахъ ярх хьун. Ахваравай гададиз садлагьана поезд аладар хьайи хьтин ванер атана, А. Къ. Жуьгьенар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАТАЙ

    ...къалурдай вахт. ☼ Эмирдин наклонениеда ( формада ) а-динни э-дин арада авай са жуьре ачух сесинал акьалтӀнавай глаголрин группа эхирда я аваз кхьи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАТАЙ

    алатун глаголдин причастидин форма. Кил. АЛАТУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАХЬАЙ

    алахъун глаголдин причастидин форма. Кил. АЛАХЪУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАХЬАЙ

    прил.. цифер, марфар авачир Алахьай са югъ тир. А. Ф. Бубадин веси. Адет хьанвайвал, июлдин алахьай йикъарикай са юкъуз колхозди векьерин мел аву

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АМАДАГ

    ...чекмеяр са ни ятӀани чуьнуьхна. А. Къ. Гафунал кӀеви чам.... сад садан гъавурда авай амадагри чпи чиликай ийидай рахшандрини къалурзавайвал, жем

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АСИЛДАЙ

    || АСУЛДАЙ нар. бинедилай, сифте кьилелай. Вуч асилдай ламран супа - Хуьнуьхалди тай жедайд туш

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГАКЬАЙ

    ...Агакьай гад акӀадармир. Р. ЦӀи техил фад агакьна. Р. 2) эвленмиш жедай яшара, вахтуна авай. Къе ам аял туш, агакьнавай са руш я. А. Ф. КьатӀ-кьат

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ALAZAY

    прил. полуиспорченный, негодный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞADAYI

    сущ. при почтительном обращении: старший дядя (со стороны матери)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABADAN

    прил. благоустроенный, обжитой. Abadan kənd tüstüsündən bəlli olur благоустроенное село видно по дыму

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞADAYI

    is. dan. məh. Böyük dayıya hörmət üçün verilən ad

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABADAN

    bax abad. Abadan kənd tüstüsündən bəlli olur. (Ata. sözü). □ Evin abadan – bax ev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALADAĞ

    sif. dan. Yanıq bişirilmiş (çörək və s.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ASTADAN

    ...Yavaşcadan, səsi çıxmadan, səs çıxarmadan. Astadan danışmaq. Astadan gülmək. – Qəhrəman astadan zümzümə etməyə başladı. Ə.Vəliyev. Cuma astadan soruş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABADAN

    1. благоустроенный; 2. населенный, заселенный; 3. иногда служит для образования названий населенных пунктов;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALADAĞ

    лысая гора

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞADAYI

    hörmət əlaməti olaraq böyük dayıya verilən ad

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ALATAY

    iri, böyük dağ; dağ gövdəli kişi, oğlan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ATABAY

    ataya bərabər olan bəy (Səlcuqlar dövründə əvvəl vəzifə, sonralar titul olmuş və sultan vəliəhdlərinin tərbiyəçilərinə verilmişdir); böyük,

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞADAYI

    (Bakı, Xaçmaz) üzüm növü adı. – Ağadayı çux şirin uladı (Xaçmaz)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ALADAĞ

    (Qubadlı) yarıyanıq (çörək və s.). – Bu çörəyi niyə aladağ pişirirsən?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ALAXAY

    (Cəbrayıl) 1. göytəhər 2. aciztəhər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SADAY

    sayılan, hörmət edilən, hörmətli

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ƏSADAYİ

    ...Oğuz) un, yağ və şəkərdən hazırlanan quymağa bənzər xörək adı. – Əsadayi yaxşı yiməx’di, xəsdə halsız olanda onu yaxşı yiyir (Oğuz)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BASARAY

    (Ağsu) at salmaq üçün hasarlanmış yer. – Atdarı basaraya saldux

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KASARAY

    (Meğri) kiçik baş yaylığı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • АШАРАТ

    кил ГЬАШАРАТ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • авадан

    1.1. плодородный, урожайный : авадан чил - плодородная земля; авадан йис - урожайный, плодородный год. 1.2. благоустроенный, с достатком (о доме) : ав

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЯКЪАДАШ

    ...-да; -ар, -ри, -ра яр-дуст кас. - Са варз идалай вилик вини зи якъадаш Беглиханан мирг хьтин дуьгве а тум хкатайбуру кукӀварна. М. В. Гьарасатдин м

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯКЪАДАШ

    ...къалурун патал тӀварцӀин чкадал ишлемишдай гаф. - Чи районда, якъадаш, квелай гзаф багълар кутаз жедай мумкинвилер гьич садазни авач. А. А. Лезги

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • SAĞIMLI

    прил. гзаф нек квай, ацадай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAĞICI

    сущ. некӀебан, калерикай нек ацадай дишегьли.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAĞIN

    сущ. 1. кил. sağım; 2. рах. нек гудай гьайван, ацадай гьайван.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İNƏKSAĞAN

    прил. ккалер ацадай ва абуруз къуллугъ ийидай (кас); некӀебан.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAĞMAL

    прил. ацадай, нек гудай, нек квай (мес. ккал); ** sağmal inək пер. ацадай ккал (садаз яргъалди менфят къачудай, къазанжи гудай кас ва мс. гьакъинда).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SÜDLÜK

    сущ. нек ацун патал хуьзвай, нек гудай, ацадай, некӀедин (мес. жинс).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AĞUZ

    сущ. ттан, тӀан (бала ханвай ацадай гьайвандин регъуьдай къведай сифте нек).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAĞIM

    ...ацунар; süd sağımı нек ацун; 2. са тилитда ва я тайин са вахтунда ацадай некӀедин кьадар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YELİNLƏMƏK

    гл. 1. регъуь некӀедив ацӀун, регъуь чӀзанун (ацадай гьайвандин); 2. регъуь авун, регъуь къалурун, регъуь чӀехи хьун, регъуьдиз нек атун (рухуз мукьва

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BULAMA

    ...булама (цӀийиз хайи гьайванрикай, мес. каликай, хпекай сифте йикъара ацадай нек); // кака, нек ва шекердикай гьазурдай тӀуьн.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ацун

    ...(кого-что-л.); вымогать (кого-что-л., у кого-л.) : адакай ваз ацадай кал хьана хьи - он стал для тебя дойной коровой.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • HƏSİR

    ...юхсул, са затӀни авачир касдикай рахадамаз; я шткидай кӀвал авач, я ацадай кал (л.х.м.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КАЛ¹

    ...inək südü; 2. vulq. məc. çox kök, yöndəmsiz (qadın haqqında); * ацадай кал məc. sağmal inək; кал хьиз ацун inək kimi sağmaq, özü üçün gəlir mənbəyi e

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • CANLI

    ...б) сигъ, даими; canlı inventar ччан алай инвентарь (кӀвалахдай ва ацадай мал-къара; мес. яц, ккал, гамиш); canlı qüvvə ччан алай къуватар (инсанар ва

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
OBASTAN VİKİ
Amaday
[[Şəkil:Azərbaycan_ərazisində_tayfalar_(e.ə._VI-IV_əsrlər).jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Az%C9%99rbaycan_%C9%99razisind%C9%99_tayfalar_(e.%C9%99._VI-IV_%C9%99srl%C9%99r).jpg%7Cthumb%7C[[Bütöv Azərbaycan|Azərbaycan]] ərazisində tayfalar (e.ə. VI-IV əsrlər)]] Amada və ya Amaday, Mannanın Assurilərə məğlubiyyətindən sonra Assuriya hücumuna qarşı dayanan ilk tayfalardan biriydi. == Tarixi == Müxtəlif tayfalar Manna torpaqlarında məskunlaşmışdılar və Amada qəbiləsinin şöhrəti düşmənə qarşı müstəqillik bayrağını qaldırmasıydı. Bunun nəticəsində, Assuriya padşahları tərəfindən Amada və Manna qəbilələri iki müstəqil dövlət olaraq tanındılar. Amada eyni zamanda böyük Midiya sülaləsinin banisi Deyokun doğulduğu yerdir.
Tasaday tayfaları
Tasaday (tɑsɑdɑj) — Filippinin Mindanao adasında yaşayan yerli bir xalqıdır. Onlar adanın digər xalqları ilə birlikdə Lumad qrupuna aid edilirlər.Tasadaylar qonşu tayfaların dilindən fərqli bir dildə danışırlar ki dilçilər tərəfindən , 200 il bundan əvvəl ehtimal ki qonşu Manobo dillərdən parçalanması təsvir edilibdir.
Saday Abbasov
Saday Həmid oğlu Abbasov — fizika riyaziyyat elmləri namizədi (1984), dosent (2005-2012). == Həyatı == Saday Həmid oğlu Abbasov 1955-ci il iyunun 19-da Bərdə rayonu Mirzalıbəyli kəndində anadan olub. 1962-1972-ci illərdə Salyan şəhəri 4 saylı məktəbdə oxuyub. 1972-1977-ci illərdə BDU-nun (köhnə ADU-nun) fizika fakültəsində təhsil alıb. 1977-1978-ci illərdə Azərbaycan EA-nın “Kaspi” EM-də mühəndis işləyib. 1978-ci ildən BDU-da çalışan Saday Abbasov Fizika fakültəsinin “Optika və molekulyar fizika” kafedrasında mühəndis (1978-1979) işləmişdir. 1979-1994-cü illərdə isə BDU-nun Fizika fakültəsinin Molekulyar biofizika kafedrasında və ETL-da kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Sonrakı illərdə BDU-nun Fizika fakültəsində baş müəllim (1994-1996), böyük elmi işçi (1996-2005), 2005-ci ildən ömrünün sonuna qədər (6 may 2012) isə “Optika və molekulyar fizika” kafedrasında dosent vəzifəsində çalışmışdır. 1984-cü ildə “Heksadeka-Valinomisin molekulunun və onun bir neçə üzvü ionlarla qeyri-valent komplekslərinin nəzəri konformasiya analizi” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək fizika–riyaziyyat elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Molekulyar fizika və Biomolekulların fizikası Saday Abbasovun tədqiqat sahəsi idi.
Saday Budaqlı
Saday Budaqlı (13 noyabr 1955, Qazax) — Azərbaycanlı yazıçı, tərcüməçi. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax şöbəsinin katibi (1989-1993), Azərbaycan Dövlət Radiosunda baş redaktor (1993-2009), Maksim Qorki adına Ümumittifaq Mükafatı, Moskvada nəşr edilən "Nedelya" həftəlik məcmuəsinin laureatı, "Drujba Narodov" jurnalının "İlin ən yaxşı hekayəsi" mükafatını alıb (1982). 2009-cu ildə Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin "Qızıl Kəlmə" mükafatına layiq görülüb. == Həyatı == Saday İsmayıl oğlu Budaqlı 1955-ci il noyabrın 13-də Qazax rayonunda anadan olub. 1984-cü ildə M. Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunu bitirib. == Fəaliyyəti == 1984-1989-cu illərdə "Yazıçı" nəşriyyatında redaktor işləyib. 1989-1993-cü illərdə Yazıçılar İttifaqının Qazax şöbəsinin katibi olub. 1993-2009-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Radiosunda baş redaktor vəzifəsində çalışıb. Povest və hekayələrdən ibarət kitabları Bakıda və Moskvada Azərbaycan və rus dillərində çapdan çıxıb. Hekayələri ingilis, yapon, litva, türk və başqa dillərə də tərcümə olunub.
Saday Məmmədəliyev
Saday Rza oğlu Məmmədəliyev (1 mart 1998, Darkənd, Naxçıvan Muxtar Respublikası – 9 noyabr 2020, Şuşa) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin maxeyi, İkinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi. == Həyatı == Saday Məmmədəliyev 1998-ci il martın 1- də Ordubad rayonunun Darkənd kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Aza kənd məktəbində aldıqdan sonra hərbi xidmət üçün Şahbuz rayonuna yollanmışdır. == Hərbi xidməti == Hərbi xidmətini xüsusi təyinatlı olaraq etmiş, hərbi xidmət müddəti bitdikdən sonra hərbiyə olan marağına görə hərbidə qalıb MAXE olaraq Vətəninə xidməti davam etdirmişdir. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri olan Saday Məmmədəliyev 2020-ci il oktyabrın 11-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. Müharibə zamanı XT qrup kəşfiyyatçı-radioteleqrafçı kimi hərbi xidmətini yerinə yetirib, Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə vuruşmuşdur. Ailəsi ilə ən son 24 oktyabrda danışmış, Şuşaya çox az qaldığını söyləmişdir. Saday Məmmədəliyev 9 noyabr 2020-ci ildə Şuşa istiqamətində döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən həlak olmuşdur. Naxçıvan şəhəri,Ordubad rayonu Darkənd kəndində dəfn edilmişdir. Azərbaycanın Şuşa rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 05.11.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Saday Məmmədəliyev ölümündən sonra "Şuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Saday Şəkərli
Şəkərov Saday Əsəd oğlu (Şəkərli) — şair, 1995-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü. == Həyatı == Saday Şəkərli 1959-cu il sentyabrın 7-də Cəlilabad rayonunun Bəcirəvan kəndində anadan olmuşdur. Burada səkkizillik məktəbi bitirmişdir. Bakıda 18 saylı texniki-peşə məktəbində, Bakı sənaye-pedaqoji texnikumunda təhsil almışdır (1976-1980). Rusiyada Saratov Kənd Təsərrüfatı Mexanizasiyası İnstitutunda təhsilini davam etdirmişdir (1980-1985). Bədii yaradıcılığa tələbəlik illərində başlamışdır. "Məhəbbət ağacı" adlı ilk şeirlər toplusu 1985-ci ildə Saratov şəhərində dərc edilmişdir. 1984-cü ildə Gənc yazıçıların Moskvada keçirilən 8-ci Ümumittifaq seminar-müşavirəsinin iştirakçısı olmuşdur. Əmək fəaliyyətinə 1988-ci ildən Cəlilabad rayonunun suvarma idarəsində başlamışdır. Sonra burada kiçik müəssisə təşkil etmişdir.
Saday Əliyev
== Həyatı == Saday Əliyev 1948-ci il iyulun 1-də Hacıqabul rayonunun Navahı kəndində, ziyalı ailəsində dünyaya göz açmışdır. 1966-cı ildə Nizami adına Navahı kənd orta məktəbinin 11-ci sinifini qızıl medalla bitirmişdir. Elə həmin il N.Nərimanov adına Azərbaycan Tibb Universtetinin müalicə-profilaktika fakultəsinə daxil olmuş, 1972-ci ildə ali təhsilini fərqlənmə diplomu ilə başa vurmuşdur. == Fəaliyyəti == Saday Əliyev 1972-1974-cü illərdə Almaniyadakı Sovet Qoşun qruplarının tərkibində hərbi həkim, 1974-1978-ci illərdə Bakı şəhəri,Qaradağ rayonunun 23 saylı birləşmiş xəstəxanasında cərrah işləmişdir. Lakin, Saday Əliyev həkim işləməklə yanaşı, elmin sirlərinə yiyələnmək arzusu ilə yaşayırdı. Bu istəklə o,1978-ci ildə ATU-nun “Cərrahiyyə” ixtisası üzrə kliniki ordinaturasına daxil olmuş,1980-cı ildə oranı bitirdikdən sonra I hospital cərahiyyə kafedrasında baş laborant vəzifəsində saxlanmışdır. 1988-cı ilədək I cərrahi xəstəliklər kafedrasının assisenti, 1996-2006-cı illərdə dosent vəzifələrində işləmişdir. 1988-ci ildə “Yüksək risk qrupundan olan xəstəliklərdə öd daşı xəstəliyinin müasir operativ müalicəsinin təhlili” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını, 2001-ci ildə isə “Çənbər bağırsağın şiş mənşəli obturasion keçməzliyinin cərrahi müalicəsinin nəticələrinin yaxşılaşdırılması yolları” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Saday Ağalar oğlu Əliyev 2006-cı ildə ATU-nun Elmi şurasının qərarı ilə I cərrahi xəstəliklər kafedrasının professoru seçilmişdir. O, Tibb Universitetinin Elmi şurasının üzvü, Doktorluq Dissertasiya Şurasının Elmi katibidir.
Vladimir Saday
Vladimir Saday (çuvaşca: Владимир Сатай, Vladimir Leotyeviç Saday (Sırılnikov), 31 mart 1926, Ulyanovsk vilayəti – 22 iyul 1991, Çeboksarı) — çuvaş yazıçısı, tərcüməçisi, 1951-ci ildən SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü == Həyatı == Vladimir Saday 31 mart 1926-cı ildə Rusiya Federasiyasının, Ulyanovsk vilayəti, Silininsk rayonu, Kaşa kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra İkinci Dünya müharibəsinə getmişdir. Müharibə bitdikdən sonra Uşaq Şərqdə Yaponiyaya qarşı müharibədə iştirak etmiş, daha sonra Monqolustan,Çin və Koreyada hərbi xidmətini davam etdirmişdir. Ehtiyata göndərildikdən sonra iki il “Ümumi iş” («Пĕрлешӳллĕ ĕç») qəzetində məsul katib vəzifəsində çalışmışdır. 1951-ci ildə Çeboksarıya gələrək “Bayraq” («Ялав») ədəbi dərgisində və «Çамрăк коммунист» qəzetində çalışmışdır. M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitunda təhsil almışdır. 1951-ci ildə SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü seçilmişdir. 22 iyul 1991-ci ildə Çuvaşiyanın paytaxtı Çeboksarı şəhərində vəfat etmişdir. == Fəaliyyəti == === Yaradıcılığı === Vladimir Saday çuvaş dilində yazılmış bir çox hekayə və romanların müəllifidir. Onun 20-dən artıq kitabı nəşr olunmuşdur.
Asada Qoryu
Asada Qoryu (麻田 剛立, 10 mart 1734 və ya 6 fevral 1734, Kitsuki hanı[d], Saykaydo[d] – 25 iyun 1799, Osaka[d], Osaka) – Yaponiya astronomu və həkimi. Yaponiyada müasir astronomiyanın qabaqcılı olmuş, Yaponiyada təqvim islahatında vacib rol oynamışdır. Yaponiya astronomlarının ənənəvi Çin texnikalarından Qərb texnikalarına keçid etməsi üçün ilham mənbəyi olmuşdur. == Həyatı və karyerası == Asada Kitsuki hanında yaşayan konfusiçi alim və həkim Keysay Ayabenin dördüncü oğlu idi. Doğulanda ona Yasuaki adı verilmişdi. Astronomiya və tibb öyrənmiş, 1767-ci ildə daymyonun rəsmi həkimi təyin olunmuşdur. Tezliklə təqvim elminə maraq göstərməyə başlamışdır. O, 1772-ci ildə astronomiya ilə məşğul olmaq üçün həkimlik vəzifəsini tərk etmək istəsə də, daymyo ona bu icazəni verməmişdir. Buna görə də daymyonu qeyri-qanuni şəkildə tərk etmişdir. Osakaya qaçmış, adını Asada Qoryu olaraq dəyişdirmiş, astronomiyaya daha çox vaxt ayırmağa başlamışdır.
Abadan
Abadan (fars. آبادان‎) — İranın Xuzistan ostanında yerləşən liman şəhəri. Şəttülərəb çayı sahilində portdur. Əhalisi 415 min (2005) nəfər. Avtomobil yolları qovşağıdır, beynəlxalq aeroporta malikdir. Ölkənin iri neft emalı və neft-kimya sənayesi mərkəzidir. Tehran və İsfahan boru kəmərlərinin başlanğıc məntəqəsidir. Xam neft və neft məhsulları ixrac edilir. == Tarixi == Şəhər 8-ci əsrdən məlumdur. Abbasilər dövründə liman şəhəri kimi fəaliyyət göstərirdi.
Aksaray
Aksaray — Türkiyənin Aksaray ilinin inzibati mərkəzi.
Alabay
Mərkəzi Asiya çoban iti (Alabay) — güclü və atletik quruluşlu bir gözətçidir. İri sümüklərə və əzələli bir bədən quruluşuna malikdir. İri və güclü quruluşu ilə kobud bir görünüşü olan Alabay irqinin başı böyük ancaq bədəni ilə mütənasibdir. Qulaqları başın iki yanında yerləşmişdir və qısadır. İki təbəqəli olan tüklər qısa və sıxdır. Geniş şəkildə ağ, qara, boz, açıq qəhvə, qırmızı qəhvə rənglərdə xallıdır. == Xarakteri == Ağıllı, özündən əmin, hər istiqamətiylə balanslı, eyni zamanda, azadlığına düşkün və cəsur bir irqdir. Xaricilərə qarşı şübhəçi, qorxusuz və basqın bir xarakterə sahib olan Alabay yaxşı bir gözətçi və sürü itidir. Doğuşdan qoruma instinktinə malikdir və təcavüzkar deyil. Alabayın pis xüsusiyyəti isə torpağı qazmağı sevməsi və gecə hürməsidir.
Aladağ
Aladağ — Adana ilinin ilçəsi. Şərqində Kozan ilçəsi, cənubunda İmamoğlu ve Qaraisalı ilçələri, qərbində Pozantı ilçəsi və şimalında Niğdə ilə Kayseri illəri vardır. Ərazisi 1.347 km² olub əhalisi 2008-ci il əhalinin siyahıyaalınma məlumatına görə 18.249 nəfərdir. İlçənin inzibati mərkəzi Aladağ qəsəbəsidir. Əvvələr Karsantı adı ilə Qaraisalı ilçəsinə bağlı bir bucaq olan ilçə, 1987-ci ildə ilçə olmuşdur. İlçənin şimal hissəsində Tavr Dağlarının Aladağlar adı ilə tanın qismi mövcuddur. İlçə də adını bu dağlardan almaqdadır. İlçə coğrafi baxımdan dağlıq bir ərazidə olduğundan kənd təsərrüfatında məhsuldarlıq aşağıdır. İlçə, 6360 saylı qanunla Böyükşəhər ilçə bələdiyyəsi statusuna malik olmuş, 31 məhəlləsi vardır. Turizm baxımın ən məşhur yerləri; Akören Kilisəsi, Meydan Qalası, Ağacakisə Abidə Ağac, Simit Şəlaləsi, Eğner, Kapuzbaşı Şəlaləsi, Mazılıq Örən Qalası, Posyağbasan Qalası, Sandıqlı su ve Acı sudur.
Aladaş
Aladaş silsiləsi — Baş Qafqaz silsiləsinin cənub-şərq qolu. Aladaş dağı — Zəngilan rayonu ərazisində dağ; Aladaş dərəsi — Zəngilan rayonu ərazisində dərə.
Aradan
Aradan — İranın Simnan ostanının şəhərlərindən və Aradan şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,959 nəfər və 1,380 ailədən ibarət idi.
Atabay
Atabay (film, 2020)
Azadçay
Azadçay — Göygöl rayonu ərazisindən axan çay. == Ümumi məlumat == Uzunluğu 18 km, hövzəsinin sahəsi 52 km²-dir. Murovdağ silsiləsinin şimal yamacından (1700 m) başlayır. Kürəkçayın sol qoludur.
Ağadayı
Ağadayı — Azərbaycanda üzüm növü. Azərbaycanın əsas yerli süfrə üzümüdür. Abşeronda əkilmiş, əvvəlcə həyətyanı sahələrdə, sonralar ictimai təsərrüfatlarda irimiqyaslı üzümlüklər salınmışdır. Demək olar ki, respublikanın hər yerində yayılmışdır. Keçən əsrin 70-ci illəri Füzuli və Ağdam rayonları üçün çox yüksək məhsuldarlıq illəri olmuşdur. Tovuz rayonunun dağətəyi kəndi olan İbrahimhacılı kəndində bu sortdan bir neçə hektar üzümlük vardır. Ancaq Ağadayı sortunun gilələri orada lazımi rəng toplaya bilmir. == Yetişdirilməsi == 1990-cı ildə sortdan əkin materialı götürüb Gəncədə "Üzüm-tredinq LTD" MMC-də iki cərgə üzümlük salınmışdır. Kolları çox güclüdür. Suvarılan münbit torpaqlarda geniş qida sahəsi, güclü dayaq və güclü forma tələb edir.
Ağaçay
Ağaçay — Qubadlı rayonu ərazisində çay. == Toponimikası == Qubadlı rayonu ərazisində çay. Bazarçayın qoludur. Yerli məlumata görə, çay vaxtilə oradakı yaylaq yurdundan istifadə edən Ağa adlı pirani bir seyidin adını daşıyır. Hidronim ağa (böyük, enli, güclü) və çay (hidrokomp.) sözlərindən düzəlib, "böyük çay, güclü çay" deməkdir.
Masada
Masada (ivr. ‏מצודה‏‎ — "qala") — İsrailin cənubunda Nəcəf çölündə yerləşən qala. Romalılara təslim olmaq istəməyən yəhudilər bu qalaya sığınır. Romalılarla yəhudilər arasındakı münaqişələrin əsasını din təşkil edirdi. Onlar istəyirdilər ki, yəhudilər öz inanclarını tərk etsinlər. İnanca görə, Masada qalası içərisində gizlənən yəhudilər, qurtuluş ümidlərinin tükəndiyini düşünüb və aralarından silah istifadə etməyi bacaran 10 şəxsi 950 insanı öldürmələri üçün vəzifələndirirlər. Qaydaya görə, bu 10 adam, digər 950 adamı öldürdükdən sonra, 10 nəfər arasında bir nəfər seçirlər və həmin bir nəfər 9 yəhudini öldürdükdən sonra özünə qəsd etməli idi. Şərt olaraq heç kimin sağ qalmaması qoyulmuşdu həmin seçilmiş insanların öhtəliyinə. Lakin toplu intihardan yalnız 2 qadın və 5 uşaq həyatda qalmışdır ki, onlar da bu dəhşətli hadisəni gələcək nəsillərə çatdırıb.
Saadan
Saadan — Şabran rayonunun Sədan kəndi (hazırda bu kənd Siyəzən rayonuna daxildir) ərazisindəki palçıq vulkanıdır. Saatdan, Sədən variantlarında da qeydə alınmışdır. Əsli Sodandır. Palçıq vulkanı adını eyniadlı yaşayış məntəqəsindən almışdır.
Ataçay
Mənbəyini Xızının Altıağac Milli Parkıdan alan çay. == Haqqında == Ataçay Çayı Altıağac Milli Parkından mənbəyini götürmüş sonu Siyəzən rayonuna gələn çaydır. Azərbaycanın Xızı ilçəsində yerləşən Altıağac milli bağından başlanğıcın (39 T, 320921.20 d D, 4528287.15 m K) götürən, quzey-doğu istiqamətində uzanaraq, Azərbaycanın Siyəzən ilçəsi ərazisində (39 T, 347106.46 d D, 4550385.13 m K) Xəzər dənizinə tökülən çaydır. Mənbəyi 1760 metr yüksəklikdə yerləşir. Adının anlamı böyük çay deməkdir. Ataçay çayı Xızı rayonunun Xələc kəndi ilə Fındığan kəndi arasında (39 T, 334979.17 d D, 4534196.29 m K) güneydən gələn qolu ilə birləşir. Ataçay böyük Qafqazın quzey-doğu yamacından və mənsəbi okean səviyyəsindən aşağı olan çaylar qrupuna aiddir. Ataçay çayı Azərbaycanın daxili çaylarındandır. Ataçayın sağ sahilində, Fındığan kəndi ərazisində qədim qəbir qalıqları aşkar edilmişdir. Ataçay çayında su, əsasən (təxminən 45%) yağışın, (təxminən 20%) qarın və (təxminən 35%) yeraltı suların hesabına ortaya çıxmaqdadır (formalaşmaqdadır).
ASALA
ASALA (erm. Hayastani Azatagrut'yan Hay Gaghtni Banak) — 1975–1991-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş erməni terror təşkilatı. Türkiyə Cümhuriyyəti Təhlükəsizlik xidməti tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınmışdır. "Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusu" adlanan bu təşkilatın adının abreviaturası ingiliscə"Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia" kimidir. Təşkilat müstəqil Ermənistan dövlətinin qurulması və 1915-ci ildə baş verdiyi iddia edilən "erməni soyqırımının" dünya ölkələri tərəfindən tanınması üçün çalışmışdır. ASALA-nın yaranma tarixi və fəaliyyəti ilə bağlı saysız-hesabsız məqalələr, yazılar, faktlar qəzetimizdə dərc edilib. 1970-ci illərin ortalarında daşnaklar bir sıra müstəqil terrorçu təşkilatlar yaradıblar və onların arasında "Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusu" ("Armenian Secret Armi for the Liberation of Armenia"- ASALA") fəallığı ilə diqqəti cəlb edir. Təşkilatın qurucuları Akop Akopyan və Akop Tarakçıyandır Təşkilatın qərargahı Beyrutda, təlim-məşq bazaları isə Suriyada yerləşir[mənbə göstərin]. ASALA-nın əsas məqsədi Şərqi Türkiyə, Şimali İran və Azərbaycanın Naxçıvan və Qarabağ bölgələrinin də daxil olduğu bir ərazidə "Böyük Ermənistan" dövləti qurmaqdır. ASALA əsasən Türkiyə və Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı terror aktları həyata keçirir.
Amada
[[Şəkil:Azərbaycan_ərazisində_tayfalar_(e.ə._VI-IV_əsrlər).jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Az%C9%99rbaycan_%C9%99razisind%C9%99_tayfalar_(e.%C9%99._VI-IV_%C9%99srl%C9%99r).jpg%7Cthumb%7C[[Bütöv Azərbaycan|Azərbaycan]] ərazisində tayfalar (e.ə. VI-IV əsrlər)]] Amada və ya Amaday, Mannanın Assurilərə məğlubiyyətindən sonra Assuriya hücumuna qarşı dayanan ilk tayfalardan biriydi. == Tarixi == Müxtəlif tayfalar Manna torpaqlarında məskunlaşmışdılar və Amada qəbiləsinin şöhrəti düşmənə qarşı müstəqillik bayrağını qaldırmasıydı. Bunun nəticəsində, Assuriya padşahları tərəfindən Amada və Manna qəbilələri iki müstəqil dövlət olaraq tanındılar. Amada eyni zamanda böyük Midiya sülaləsinin banisi Deyokun doğulduğu yerdir.
Asama
Asama (yap. 浅間山) — Yaponiyanın Honşu adasının mərkəzi hissəsnidə yerləşən fəaliyyətdə olan vulkan. Hündürlüyü — 2568 metrdir. 2 fevral 2009-cu ildə vulkanın oyanması başlandı və nəticədə Tokionun bir hissəsinə kül töküldü..