Lüğətlərdə axtarış.

Aaxen kafedralı (alm. Aachener Dom‎) – Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətində, Aaxen şəhərində yerləşən kafedral. Şimali Avropanın ən qədim kafedralıdır. Orta əsrlərdə "Müqəddəs Məryəm kilsəsi" adlanırdı. 936–1531-ci illəri arasında bu kafedralda 30 alman kralının və 12 kraliçanın tacqoyma mərasimi keçirilib. == Tarixi == Böyük Karl 976-cı ildə Palatin kapellasının tikintisini başlatmışdır. Tikinti layihəsinin müəliffili Metsli Odo olmuşdur. Tamamlanma tarixi dəqiq bilinməsə də, 798-ci ilə aid bir məktubda tamamlanmağa yaxın olduğu qeyd edilmişdir. 1355-ci ildə struktura qotik xor zalı əlavə edilmişdir. 1881-ci ildə kafedralda təmir-bərpa işləri aparılmışdır.

Amiens Kafedralı (fr. Basilique Cathédrale Notre-Dame d'Amiens), Fransada XIII əsrə aid olan Qotik üslubda tikilən kilsələrin ən böyüklərindən biridir. Kafedral 1152-də Roman memarlığında tikilsədə 1218-də yanaraq xarabalığa çevrildi ve 1220-1245 illərində yeni üslubda yenidən tikildi. == Şəkillər == == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Amiens Cathedral images, 360° panoramas, and essays. Arxivləşdirilib 2020-06-12 at the Wayback Machine In "Mapping Gothic France," a database created by Columbia University and Vassar College. 360° photos of the cathedral Outstanding photos of the cathedral Photos Arxivləşdirilib 2006-05-29 at the Wayback Machine The Portals, Access to Redemption by Professor Stephen Murray) Arxivləşdirilib 2016-11-10 at the Wayback Machine Photos of the magnificent reproduction of the cathedral colors by laser projection Background, Structural and Statistical Information for the cathedral.

Amiens Kafedralı (fr. Basilique Cathédrale Notre-Dame d'Amiens), Fransada XIII əsrə aid olan Qotik üslubda tikilən kilsələrin ən böyüklərindən biridir. Kafedral 1152-də Roman memarlığında tikilsədə 1218-də yanaraq xarabalığa çevrildi ve 1220-1245 illərində yeni üslubda yenidən tikildi. == Şəkillər == == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Amiens Cathedral images, 360° panoramas, and essays. Arxivləşdirilib 2020-06-12 at the Wayback Machine In "Mapping Gothic France," a database created by Columbia University and Vassar College. 360° photos of the cathedral Outstanding photos of the cathedral Photos Arxivləşdirilib 2006-05-29 at the Wayback Machine The Portals, Access to Redemption by Professor Stephen Murray) Arxivləşdirilib 2016-11-10 at the Wayback Machine Photos of the magnificent reproduction of the cathedral colors by laser projection Background, Structural and Statistical Information for the cathedral.

Ani kafedralı (həmçinin Müqəddəs Bakirə kafedralı (erm: Սուրբ Աստուածածին Եկեղեցի), Müqəddəs Ana kilsəsi (erm: Մայր Եկեղեցի) — Türkiyə Cümhuriyyətinin Qars ilində, Ani şəhər xarabalığında olan qədim erməni kafedralı və erməni memarlığının şah əsərlərindən biri. Müxtəlif tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə kafedralın tikintisi 989-cu ildə kral II Smbatın (977-989) dövründə başlamış, qısa fasilədən sonra II Smbatın varisi kral Qagik Baqratinin hakimiyyəti dövründə onun arvadı, Qafqaz Albaniyasının Sünik vilayətinin hakimi Vasaqın qızı kraliça Katranidenin əmri ilə tikinti davam etdirilmiş və 1100-cü ildə tamamlanmışdır. Bu haqqda kafedralın Cənub divarındakı kitabədə deyilir: "Erməni təqviminin 450-ci ilində (miladi 1001-ci il) ...Tanrı və ermənilərin ruhani lideri katolikos tərəfindən şərəfləndirilmiş Sarkis, erməni və gürcülərin şahənşahı Qagikin şanlı hökmdarlığı zamanında mən, Sünik kralı Vasaqın qızı, ermənilərin kraliçası Katranide özümü Allahın lütfünə əmanət edərək ərim şahənşah Qagikin əmri ilə ulu Smbatın təməlini qoyduğu bu kafedralı inşa etdirdim..." Ani şəhərinin Cənub tərəfində yerləşən kafedral şəhərin ən iri və mühüm memarlıq abidəsidir. Kafedral orta əsrlərin ən məşhur erməni memarı Trdatın əsəridir. 1064 -cü ildə şəhərin türklər tərəfindən mühasirə edilməsi zamanı kafedral xüsusi simvolik əhəmiyyət daşıyıb. Belə ki, şəhər ələ keçirildikdən sonra Kafedralın üstündəki xaç çıxarılıb və Ani kafedralı Fəthiyyə Camisi adı ilə cami kimi istifadə olunmağa başlayıb. Kafedral 1124 - cü ildə təkrarən xristianların istifadəsinə geri verilib və kitabələr binanın XIII əsrin əvvəllərində bərpa olunmasından bəhs edirlər. 1319 - cu ildə baş verən zəlzələ kafedralın qübbəsinin çökməsi ilə nəticələnmişdir və bu da binanın dini məqsədlə istifadə edilməsinə son verilməsi ilə nəticələnmişdir. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Bazilika planın sahib olmasına baxmayaraq planlaşdırmada uzunluğun az olması diqqəti cəlb edir. Binanın uzunluğu eni və hündürlüyü ilə müqayisədə olduqca qısadır.

Florensiya kafedralı (it. Duomo ya da Santa Maria del Fiore) ― İtaliyanın Toskana bölgəsində, Florensiya şəhərində yerləşən kafedral kilsə. == Tarixi == 1296-cı ildə antik Santa Resparata kilsəsinin yerinə inşa edilməyə başlanan kafedralın ilk memarı Arnolfo di-Kambio idi. 1333–1337-ci illərdə Cotto memarlığı əsasında kafedralın qülləsi inşa edilməyə başladı. 1357-ci ildə kafedralın memarları Françesko Talenti və Covanni di Lapo Gini oldu. 1412-ci ildə Florensiya kafedralı tamamlanmamış açıldı. 1420–1436 illərdə memar Filippo Brunelleski keçirilən müsabiqədən sonra kafedralın tamamlanmamış qübbəsinin layihəsini hazırladı. Qübbənin tikintisi başa çatdıqdan sonra Florensiya kafedralı 25 mart 1436-cı ildə Papa IV Eucinio tərəfindən müqəddəsləşdirildi və ibadətə açıldı. == Memarlıq == Son qotika üslubunda tikilən tikilini rəngli mərmərli fasadları ilə Roma memarlığı üslubuna bənzəyir. Daxili isə İntibah memarlığı tərzindədir.

Kenterberi kafedralı — İngiltərədə bir anqilikan kilsəsi. Yepiskop Aziz Augustinenin 7-ci əsrdə dikdiyi ilk kafedralın xarabalığı üstündə, baş Yepiskop Lanfranc (1070-1089) 11-ci əsrin sonunda, Normandiya ilə döyüşdən sonra qotik üslubunda büyük bir kafedral dikdirdi.

Köln kafedralı (lat. Ecclesia Cathedralis Sanctorum Petri et Mariae, rəsmən Hohe Domkirche St. Petrus) — Almaniyanın Köln şəhərində yerləşən Roma-Katolik kilsəsidir. Kafedral həm də Köln arxiyepiskopunun iqamətgahı və yeparxiyanın inzibati binası kimi istifadə olunur. Alman katolisizminin və qotik memarlığın ən məşhur abidələrindən biri olan tikili, həm də UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. Hər gün 20,000-dən çox insanın ziyarət etdiyi kafedral Almaniyanın ən məşhur turistik obyektlərindən birdir. Köln kafedralının inşasına 1248-ci ildə başlanılmış və 1473-cü ildə tikinti işləri tam başa çatmamış dayandırılmışdır. XIX əsrdə yenidən başladılan tikinti işləri orijinal plan əsasında 1880-ci ildə tamamlanmışdır. 144.5 metr (474 ft) uzunluğu və 86.5 m (284 ft) eni olan kafedralın qüllələrinin hündürlüyü 157 m (515 ft)-dir. Şimali Avropanın ən böyük qotik kilsəsi olan Köln kafedralı həm də dünyada Ulm kilsəsindən sonra ən hündür kilsədir.

Milan kafedralı (it. Duomo di Milano) - ağ mərmərdən tikilmiş Avropanın və İtaliyanın ən yaraşıqlı memarlıq abidəsi və dünyanın ən böyük dördüncü kilsəsi. Beşmənzilli bu məbədin uzunluğu 157 m, eni 109 m, hündürlüyü 106,5 m-dir. Kafedralın xor adlanan altar hissəsinin rəngbərəng şüşə şəbəkə pəncərəsi dünyada ən böyük və baxımlısı hesab olunur. Məbəd eyni zamanda 40 000 nəfər qəbul edəcək tutuma malikdir. 1386-cı ildə tikintisinə başlanılsa da, Napoleonun xüsusi göstərişindən sonra XIX əsrdə tamlanmış və yalnız 1965-ci ildə bəzi yarımçıq qalmış hissələri sona çatdırılmışdır. Kilsəni 1386–cı ildə hersoq Can Qaleasso Viskontinin zamanında ucaltmışlar. Tikinti işləri XV-XVI əsrlərdə davam etmişdir. Abidənin Ambroziana adlanan hissəsində Leonardo da Vinçinin rəsmləri saxlanılır və bu, kilsənin müəyyən memarlıq nümunələrini tamamlayır. Xaçlar arasında şpil, yəni uzun mil qalanı daha da görkəmli edir və kilsənin hündürlüyünü 108,5 metrə qədər qaldırmağı mümkün edir.

Münxen kafedralı (alm. Dom zu Unserer Lieben Frau‎ - Əziz Xanımın Kafedralı və ya alm. Münchner Dom‎) — Almaniyanın Münxen şəhərində yerləşən Roma Katolik kilsəsinin Münxen və Frayzinq Arxiyeparxiyasının baş kafedralı və onun arxiyepiskopunun iqamətgahıdır. Bu kilsə Bavariya paytaxtının simvolu hesab olunur. Rəsmi adı "Münchner Dom" (Münxen Kafedralı) adlandırılsa da, kilsəni yerli sakinlər "Frauenkirche" (Xanım kafedralı) adlandırırlar. Kafedral qəbristanlığında Münxen və Frayzinq arxiyepiskoplarının, həmçinin Vittelsbax sülaləsinin digər üzvlərinin məzarları var: IV Lüdviq, Müqəddəs Roma İmperatoru (hakimiyyətdə 1294–1347) V Lüdviq (hakimiyyətdə 1347–1361) II Stefan, (hakimiyyətdə 1347–1375) II İohann, (hakimiyyətdə 1375–1397) Ernest, (hakimiyyətdə 1397–1438) III Vilhelm, (hakimiyyətdə 1397–1435) Adolf, (hakimiyyətdə 1435–1441) Sigismund, (reg. 1460–1467) IV Albert, (hakimiyyətdə 1467-1508) IV Vilhelm, (reg.

Nikortsminda kafedralı (gürc. ნიკორწმინდის ტაძარი) — Gürcüstanın Raça bölgəsində yerləşən Gürcü Provaslav Kilsəsi. Nikortsminda 1010–1014 illərində gürcü çarı III Baqratın dövründə inşa edilmiş və 1534-cü ildə İmereti Kralı III Baqrat tərəfindən təmir edilmişdir. Kafedralin yaxınlığındakı üçmərtəbəli zəng qülləsi isə XIX əsrin ikinci yarısında inşa edilmişdir. Katedral içərisindəki freskalar 17-ci əsrdən sonraya aiddir. Kafedral UNESCO-nun Ümumdünya irsi statusuna görə müvəqqəti siyahıdadır. Nikortsminda kafedralı gürcü xaç-günbəz memarlıq üslubunu əks etdirir. Nikortsminda nəhəng bir günbəzə sahibdir və naxışlı arxitralarla bəzədilmiş on iki pəncərəsi var. Kafedralın daxilində 5 apsis var və qübbə bu apsisin formalaşdığı apsidiyollar üzərində dayanır. İnteryer 17-ci əsrdən freskalar və zəngin naxışlarla bəzədilmiş, orta əsrlər gürcü ekklastik sənətinin sənətkarlığını əks etdirir.

Noto kafedralı, San Nikolo kilsəsi (it. Cattedrale di Noto;La Chiesa Madre di San Nicolò) - İtaliyanın Siciliya regionunun Sirakuza əyalətnin Noto şəhərində yerləşən, 1776 cı ildə Siciliya barokkosu üslubunda inşa edilmiş, hal-hazırda ümumdünya irsinə aid olan Noto yeparxiyasına aid xristian məbədi.

Novoçerkassk və ya Yüksəliş kafedralı (rus. Вознесенский собор) — Rusiyanın Rostov vilayətinin Novoçerkassk şəhərində rus pravoslav kilsəsi. Rusiya imperiyasının ən böyük kilsələrindən biri və Don qoşunları əyalətinin əsas kilsəsi idi. Hündürlüyü 75 metr olan beş qübbəli bina Rusiya Neo-Bizans memarlığının əlamətdar nümunəsidir. Tikili 1891–1904 illəri arasında əvvvəlki kilsənin yerində ucaldılmışdır. Ərazidəki ilk kilsə isə Luiqi Ruskanın dizaynı üçün tikilmişdi. Həmin kilsə 1846-cı ildə, daha sonra tikilən kilsə isə 17 il sonra dağıldı. Mövcud kilsə binası yerli memar Aleksandr Yaşçenko tərəfindən tərtib edilmiş və 1905-ci ildə təqsis edilmişdir. Dindarlar 1934-cü ildə kommunistlər tərəfindən kilsədən qovuldular. Pravoslav icması 1942-ci ildə, Kommunistlərin Don Bölgəsindən Vermaxt tərəfindən qovulmasından sonra yuxarı kilsədə xidmətlərini bərpa etdi.

Pervozvannı Həvari Andrey adına patriarx kafedralı (rus. Патриарший собор в Пицунде в честь Апостола Андрея Первозванного, translit. Patriarşiy sobor v Pitsunde v çest Apostola Andreya Pervozvannoqo), həmçinin Pitsunda kafedralı (rus. Пицундский храм, translit. Pitsundskiy xram), Böyük Pitsunda kafedralı (rus. Большой Пицундский храм, translit. Bolşoy Pitsundskiy xram) və ya Biçvinta kafedralı (gürc. ბიჭვინთის ტაძარი, translit. biçvintis tadzari) — Gürcüstan Respublikası əraziləri daxilində de-fakto müstəqil olan Abxaziya Respublikasının Qaqra rayonunun Pitsunda şəhərində gürcü ortodoks kafedralı. Kafedral hal-hazırda Abxaziya ortodoks kilsəsi tərəfindən istifadəyə verilir və həmin orqanın mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir.

Qars kafedralı — Kümbət Məscidi və ya Həvarilər Kilsəsi (erm: Սուրբ Առաքելոց Եկեղեցի) Qarsdakı tarixi bir binadır. Şərqin Ayasofyası olaraq xarakterizə olunur. X əsrdə Qarsda və ətrafında hökm sürən Bağratlı Krallığı dövründə bir erməni-gürcü kilsəsi olaraq inşa edilmişdir. Kral Abas tərəfindən tikilən kilsə beş il ərzində tamamlandı. Bu tikili, ibadət yerindən daha çox, xristianlıq üçün böyük bir müqəddəsliyə sahib olan 12 Həvarini anmaq üçün tikilmişdir. Region 1064-cü ildə müsəlmanların hakimiyyəti altına keçdikdən sonra bu kilsə məscidə çevrildi və Kümbət məscidi adını aldı. Region Rusiyanın hakimiyyəti altına girəndə Rus-Pravoslav kilsəsinə, 1918-ci ildə Türk hakimiyyəti altına girəndən sonra isə yenidən məscidə çevrildi. 1964-cü ildə muzeyə çevrildi və Qarsdakı qazıntılardan əldə edilən tarixi əsərlər burada sərgilənməyə başladı. Qars Muzeyi olaraq da bilinən bu köhnə ibadət yeri 1981-ci ilə qədər bu funksiyasını davam etdirdi. 1993-cü ildən bəri məscid kimi istifadə edilmişdir.

Müqəddəs Xilaskar Kafedralı (erm: Սուրբ Ամենափրկիչ մայր տաճար /Surb Amenaprkiç mayr taçar/) və ya Qazançetsots Kilsəsi (erm: Ղազանչեցոց Եկեղեցի /Ğazançetsots Yekeğetsi/) və ya bəzən Azərbaycan mənbələrində Qazançı Kilsəsi/Kafedralı adlandırılan, 8 noyabr 2020-ci ilə qədər Erməni Qriqorian Kilsəsinə bağlı fəaliyyət göstərən Qarabağ yeparxiyasının mərkəzi hesab edilən kilsə kompleksi. Erməni mənbələrinin verdiyi məlumata görə, kilsənin hazırkı yerində Abidənin 1987-ci ildə hazırlanmış pasportunda "Qazançılar kilsəsi"nin qədim zərdüşt məbədinin üzərində inşa olunduğu qeyd olunub".1722-ci ildən bəri mövcud olmuş başqa bir kilsə yerləşmişdir. Həmin qaynaqlara görə daha köhnə kilsənin zəng qülləsi 1858-ci ildə Xandəmiryants ailəsinin vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Hazırkı kilsə isə, Culfanın Qazançı kəndindən Şuşaya köçmüş ermənilərin vəsaiti hesabına 1868–1887-ci illər arasında tikilmişdir. Bu səbəbdan də kilsəyə Qazançılı mənasına gələn Ğazançetsots (erm. Ղազանչեցոց) kilsəsi deyilməkdədir. 20 sentyabr 1888-ci ildə dualarla rəsmi açılış mərasimi ilə dindarların istifadəsinə verilmişdir. 1920-ci ildə Qarabağda ermənilərin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qarşı üsyan hərəkatının yatırılması zamanı kilsə ciddi dağıntılara məruz qalmışdır. Sovet hakimiyyətinin Qafqazda bərqərar olmasından sonra, yeni rejimin din və dini obyektlərə münasibəti kəskin olduğundan, kilsə ibadət üçün bağlanmış və 1940-cı ildən etibarən anbar kimi istifadə edilmişdir. 1950-ci illərdə kompleksin ətrafındakı divarlar uçurulmuşdur.

Müqəddəs Xilaskar Kafedralı (erm: Սուրբ Ամենափրկիչ մայր տաճար /Surb Amenaprkiç mayr taçar/) və ya Qazançetsots Kilsəsi (erm: Ղազանչեցոց Եկեղեցի /Ğazançetsots Yekeğetsi/) və ya bəzən Azərbaycan mənbələrində Qazançı Kilsəsi/Kafedralı adlandırılan, 8 noyabr 2020-ci ilə qədər Erməni Qriqorian Kilsəsinə bağlı fəaliyyət göstərən Qarabağ yeparxiyasının mərkəzi hesab edilən kilsə kompleksi. Erməni mənbələrinin verdiyi məlumata görə, kilsənin hazırkı yerində Abidənin 1987-ci ildə hazırlanmış pasportunda "Qazançılar kilsəsi"nin qədim zərdüşt məbədinin üzərində inşa olunduğu qeyd olunub".1722-ci ildən bəri mövcud olmuş başqa bir kilsə yerləşmişdir. Həmin qaynaqlara görə daha köhnə kilsənin zəng qülləsi 1858-ci ildə Xandəmiryants ailəsinin vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Hazırkı kilsə isə, Culfanın Qazançı kəndindən Şuşaya köçmüş ermənilərin vəsaiti hesabına 1868–1887-ci illər arasında tikilmişdir. Bu səbəbdan də kilsəyə Qazançılı mənasına gələn Ğazançetsots (erm. Ղազանչեցոց) kilsəsi deyilməkdədir. 20 sentyabr 1888-ci ildə dualarla rəsmi açılış mərasimi ilə dindarların istifadəsinə verilmişdir. 1920-ci ildə Qarabağda ermənilərin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qarşı üsyan hərəkatının yatırılması zamanı kilsə ciddi dağıntılara məruz qalmışdır. Sovet hakimiyyətinin Qafqazda bərqərar olmasından sonra, yeni rejimin din və dini obyektlərə münasibəti kəskin olduğundan, kilsə ibadət üçün bağlanmış və 1940-cı ildən etibarən anbar kimi istifadə edilmişdir. 1950-ci illərdə kompleksin ətrafındakı divarlar uçurulmuşdur.

Qlazqo kafedralı (ing. Glasgow Cathedral), bəzən Hay Kirk of Qlazqo (ing. High Kirk of Glasgow), Sent Kentigerns (ing. St Kentigern's) və ya Sent Manqo Kafedralı (ing. St Mungo's Cathedral) – Şotlandiyanın Qlazqo şəhərinin şərq hissəsində yerləşir. 1136-ci ildə, kral I Devidin iştirakı ilə Sent Manqo Kafedralının yerində kafedral inşa olunmuşdu. Yanğın sonrası kafedral yenidən tikilmişdir və 1197-ci ildə təqdis edilmiş, və növbəti iki əsrlərdə təmir olunmuşdu.

Sioni Məryəmin vəfatı kafedralı (gürc. მეტეხის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი) – Tbilisidə yerləşən Gürcü pravoslav kafedralıdır. Kilsələrin Müqəddəs torpaqlardakı yer adları ilə adlandırılması orta əsr gürcü ənənəsinə əsasən kilsə Yerusəlimdəki Sion dağının adı ilə adlandırılmışdır. Gürcüstan ərazisində yayılmış və Sioni adlı digər kilsələrlə qarışdırılmaması üçün Tbilisidəki kilsə bir çox mənbələrdə "Tbilisi Sioni" də adlandırılır. Tbilisi Sioni kilsəsi şəhərin tarixi mərkəsində "Sionis Kuça" (Sioni küçəsi) adlı ərazsidə yerləşir və şərq fasadı Kür çayının sağ sahilinə baxır. Kilsə təxminən VI–VII əsrlərdə ina edilmişdir. O dövrdən etibarən kilsə dəfələrlə dağıntılara məruz qalmış və bərpa edilmişdir. Hazırkı kilsə binası XII əsrə aid olmaqla, özündə, XVII–XIX əsrdə edilmiş bəzi dəyişiklikləri də əks etdirir. 2004-cü ildə Müqəddəs üçlük kafedralının açılmasına kimi Sioni kafedralı əsas Gürcü pravoslav kilsəsi və Gürcüstan katolikos-patriarxının iqamətgahı olmuşdur. Müxtəlif gürcü xronikalarının məlumatlarına görə, hazırkı kafedralın yerində ilk kilsə binasının tikintisi V əsrdə çar Vaxtanq Qorqasalı tərəfindən sifariş edilmişdir.

Smolnı kafedralı (rus. Смольный собор) — Peterburqun mərkəzində, Neva çayının sol sahilində yerləşən Smolnı monastırının memarlıq ansamblına daxildir. Bina həmçinin klassik musiqilərin ifa olunması üçün ayrılmış konsert meydançası hesab olunur (Rastrelli meydanı 3/1) 1740-cı ildə Rus çar taxtının varisi Yelizaveta Petrovna ömrünün son illərini yüz iyirmi nəcib qızların əhatəsində monastırın sülh və sakitliyində keçirmək qərarına gəlir. Artıq imperatriça olarkən, o gənc yaşlarında yaşadığı Smolnı (yəni "qatran") sarayının yerində monastır inşa etdirmək qərarına gəlir. Monastır kompleksinin tərkibinə ev kilsələri, kafedral, zəng qülləsi və nəcib ailələrdən olan qızlar ücün institut daxil olmalı idi. Kafedralın memarı — Françesko Bartolomeo Rastrellidir. Kilsənin təntənəli təməlqoyma mərasimi 30 oktyabr 1748-ci ildə keçirilmişdir. 1749-cu ildən tikinti işlərinə Rastrelli ilə birgə işləyən Kristian Knobel rəhbərlik etmişdir. 1751-ci ilə bütün hazırlıq və təməl işləri tamamlanmış və kafedralın tikintisinə başlanılmışdır. Tezliklə Prussiya ilə yeddiilik müharibə başlanılır və bu zaman inşaat üçün maliyyələşdirmə kifayət qədər olmur və tikinti işləri artıq aşağı templə davam edir.

Müqəddəs Bakirə Məryəm kafedralı (ing. Cathedral of the Blessed Virgin Mary) — Viltşir qraflığının cənubundakı Solsberi şəhərində yerləşən anqlikan kilsəsi və eyniadlı yeparxiyanın yepiskop iqamətgahıdır. Kafedral Müqəddəs Bakirə Məryəmin şərəfinə təqdis olunduğu üçün onu həmçinin qeyri-formal olaraq "Məryəm kafedralı" (ing. St. Mary’s Cathedral) da adlandırırlar. Kafedral yeparxiyasının tabeliyində olan torpaq sahəsi Dorset ilə Uayltşirin kifayət qədər geniş ərazisini əhatə edir, kafedrala həmçinin çoxsaylı drenaj və suaşıran sahələr də məxsusdur, prixod mənsublarının ümumi sayı isə 750 000 nəfərə yaxındır. Kafedral çox qısa bir zaman içərisində, daha doğrusu cəmi 38 ilə inşa edildiyi üçün Early English adlanan erkən ingilis qotika üslubunun ən təmiz və zamanla digər üslubların təsirinə uğramayan yeganə dini tikili nümunələrindən biri hesab edilir. Tez bir zaman çərçivəsində inşaat işlərinin tamamlanması üçün həlledici amillərdən birisi, geniş və azad torpaq sahəsinin mövcudluğu və kral III Henrinin külli maliyyə dəstəyi idi. XIV əsrin başlanğıcında bitkin şəklə salınmış olan kafedral kilsəsinin 123 metr hündürlüyə malik mərkəzi xaçvari zəng qülləsi Böyük Britaniyanın ən hündür kilsə nöqtələrindən biri hesab edilir. Həmin qüllə, sakral tikilini Kenterberi və Linkoln kafedralları, eləcə də Vestminster abbatlığı ilə yanaşı bütövlükdə Orta əsr kilsə inşaatçılığının ən mühüm eksponentlərindən və ingilis qotikasının əsas quruluşlarından birinə çevirir.

Göy Mələkləri Məbədi — Ermənistan respublikası Üçkilsə rayonunun ərazisində, İrəvan – Üçkilsə yolunun 18 – ci kilometrliyində, Üçkilsə şəhəri yaxınlığında yerləşən erməni məbədi. Məbəd VII əsrin II yarısında katolikos III Nerses tərəfindən inşa etdirilmişdir. Məbədin inşasına 642 – ci ildə başlanmışdır. Alban tarixçisi Moisey Kalankatlı məbədin hələ tamamlanmasına baxmayaraq artıq 653 – cü ildən ibadətə açılmasını bildirir. 653 – 659 – cu illərdə Nerses Dvində olduğundan, məbədin inşaat işlərinə Anastas Akarratsi rəhbərlik etmişdir. Lakin ərəblərin Dvinə yaxınlaşması və Bizans qüvvələri ilə Ərəb Xilafəti arasında toqquşmaların çoxalmasından sonra III Nerses Dvindən Göy Mələkləri məbədinə qayıtmışdır. Lakin X əsrdə bina uçaraq dağılmış və bir daha bərpa olunmamışdır. Bununla belə X əsrdə güclənən Ani çarlığının hökmdarı I Qagik Baqratuninin saray memarlı Memar Trdat Göy Mələkləri məbədinə oxşar ikinci bir məbədi qədim Ani şəhərində inşa etdirmişdir. Tarixi mənbələrdə Qaqikaşen adıyla anılan bu məbədin də taleyi Göy mələkləri məbədinin taleyinə oxşamış və o da tezliklə uçaraq dağılmışdır. Hazırda ermənilərin Zvartnos adlandırdıqları məbədin ətrafındakı yaşayış yerlərinə ilk ermənilərin gəlişi XVI – XVII əsrlərdə, kütləvi gəlişi isə XIX yüzilin əvvəllərinə təsadüf edir.

Müqəddəs Məryəmin Mexiko şəhərinin göylərinə təyini Catedral Metropolitana, Baş yepiskop Primada de Meksika'nın mərkəzi qərargahıdır və Meksika şəhərinin Tarixi Mərkəzindəki Plaza de la Constitución Plazasının şimal tərəfindədir, Cuauhtémoc sərhədində. Şəhərin həmin ərazisindəki yuxarıda göstərilən memarlıq kompleksinin bir hissəsi olan 1987-ci ildən bəri Dünya Mirası Siyahısıdır. Bu məbədin təxmini ölçüləri 59 metr enində 128 uzunluqda və qüllələrin zirvəsinə qədər 67 metr yüksəklikdədir. İspan Amerikan memarlığının ən görkəmli əsərlərindən biridir. İspan katedrallarından ilham alan İspan memarı Claudio de Arciniega'nın planlarına görə , Tenochtitlan İspaniyanın fəthindən qısa müddət sonra ərazidə inşa edilmiş bir kilsənin ətrafında inşa edildi. Əsərlər 1573 - cü ildə başlamış, 1667 - ci ildə və 1813 - cü ilə qədər xaricdə bitirilmişdir.

Münxen kafedralı (alm. Dom zu Unserer Lieben Frau‎ - Əziz Xanımın Kafedralı və ya alm. Münchner Dom‎) — Almaniyanın Münxen şəhərində yerləşən Roma Katolik kilsəsinin Münxen və Frayzinq Arxiyeparxiyasının baş kafedralı və onun arxiyepiskopunun iqamətgahıdır. Bu kilsə Bavariya paytaxtının simvolu hesab olunur. Rəsmi adı "Münchner Dom" (Münxen Kafedralı) adlandırılsa da, kilsəni yerli sakinlər "Frauenkirche" (Xanım kafedralı) adlandırırlar. Kafedral qəbristanlığında Münxen və Frayzinq arxiyepiskoplarının, həmçinin Vittelsbax sülaləsinin digər üzvlərinin məzarları var: IV Lüdviq, Müqəddəs Roma İmperatoru (hakimiyyətdə 1294–1347) V Lüdviq (hakimiyyətdə 1347–1361) II Stefan, (hakimiyyətdə 1347–1375) II İohann, (hakimiyyətdə 1375–1397) Ernest, (hakimiyyətdə 1397–1438) III Vilhelm, (hakimiyyətdə 1397–1435) Adolf, (hakimiyyətdə 1435–1441) Sigismund, (reg. 1460–1467) IV Albert, (hakimiyyətdə 1467-1508) IV Vilhelm, (reg.

Ulm Kafedralı (alm. Ulmer Münster‎) — Almaniyanın Ulm şəhərində (Baden-Vürtemberq) yerləşən dünyanın ən hündür kilsəsi. Əsası XIV əsrin sonlarında qoyulmuşdur. 300 illik fasiləyə baxmayaraq XIX əsrdə tamamlanmışdır. Ulmdakı kilsə 1377-ci ildə Cənubi Alman Qotik ustası Heinrich Parlerin verdiyi layihə əsasında tikilmişdir. Baş qüllədən başqa kafedral tamamı ilə kərpicdəndir. O həm də dünyanın ən böyük kərpic binalarindan hesab olunur. 162 metr hündürlükdə olan qumdaşı qülləsini, 1392-ci ildə tikintiyə rəhbərlik edən Ulrix Enzinger layihələndirmişdir. 1405-ci ildə nefin tikintisi başa çatdıqdan sonra kafedral təhvil verilir. Lakin yan sütunlar tağların ağırlığın tab gətirə bilmədiyi üçün məbədin tikintisi dayandırılır.

Strasburq kafedralı və ya Strasburq Notr-Dam kafedralı (fr. Cathédrale Notre-Dame-de-Strasbourg) — Fransanın Strasburq şəhərində yerləşən katolik kafedralıdır. Onun bir çox hissəsi Roman memarlığı üslubunda olsa da, son dövr qotika memarlığının ən gözəl əsərlərindən biri hesab olunur. Onun tikintisinə 1015-ci ildə başlanılmış və tikinti işləri 1439-cu ildə başa çatdırılmışdır. Ervin von Steinbax 1277-ci ildən vəfat etdiyi 1318-ci ilə qədər bu tikiliyə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. 1647–1874-cü illər arasında bu tikili 142 m hündürlüyü ilə dünyanın ən hündür binası olmuşdur. Sonralar isə bu titulu Hamburqdakı Müqəddəs Nikolay kilsəsinə vermişdir. Hal-hazırda isə bu bina dünyanın altıncı ən hündür kilsəsi hesab olunur. Viktor Hüqo bu kafedralı "nəhəng və incə möcüzə" kimi təsvir etmişdir.