Lüğətlərdə axtarış.

Mozel (fr. Moselle, ; alm. Mosel‎; lüksemb. Musel) — Fransa, Lüksemburq və Almaniyada çay. Reyn çayının sol qolu. Uzunluğu 545 kilometrdir. Hövzəsinin sahili 28,2 min km2-dir. Vokez diyarından başlayır. Marna-Reyn kanalı Mozeldən keçir. Şərq kanalı onu Sena çayı ilə birləşdirir.

Qoqol-moqol- Alman sözüdür, mənası qarışdırmaq deməkdir.Yumurtanın sarısı ilə şəkərdən hazırlanan yeməkdir. Müxtəlif komponentləri(ərzaqarı): şərab, bal, vanilin, kakao, süd, çörək , meyvə və meyvə şirələrini də əlavə etməklə hazırlamaq olar. == Etimologiyası == Maks Fasmerin lüğəti bu adların mənşəyini bir neçə versiyasını gətirir: ingilis dilində hooq-muq, hooqle-polyak dilindən koqel-moqel, alman dilindən Kuddelmudel (qarışıq) kokteylin ixtirasını almanlar alman şirniyyatçısı Manfred Kökenbauerin adına yazırlar. Əfsanəyə əsasən Moqilyovda Qoqel familiyasında kantor (dini müğənni) öz səsini itirmişdi və boğazını müalicə etmək üçün belə bir resept icad etmişdi. Bu əfsanənin başqa versiyasına görə qrafinaya Bronislava Potoskaya Bolşoy Svorotdan bu resepti bir az müasirləşdirib balı,çörəklə əvəz edib və adını dəyişdirərək "qoqel-moqil" əvəzinə "qoqol-moqol" qoyub.

Mozel (fr. Moselle) — Fransanın şimal-şərqində yerləşən, Qrand Est regionun departamentlərindən biri . Sıra nömrəsi — 57. İnzibati mərkəzi (prefektura) — Mets. Əhalisi — 1,066,667 nəfər (departamentlər arasında 20-ci yer, 2010-cu ilin məlumatları). == Coğrafiyası == Ərazisi — 6216 km². Departamentin ərazisində Mozel, Saar, Seyl çayları axır axır. Departament daxilində 9 rayon (Bule-Mozel, Меts-Vil, Меts-Kampan, Sarbur, Sarqemin, Tonvil-Vest, Тonvil-Est, Şato-Salen, Forbak) 51 kanton və 730 kommun İnzibati islahat nəticəsində 2015-ci ilin mart ayında rayonların sayı 5-ə enmişdir: Мets — 143 kommun; Sarbur — Şato-Salen — 230 kommun; Sarqemin — 83 kommun; Tonvil — 105 kommun; Forbak — Bule-Mozel — 169 kommun. == Tarixi == Mozel — 1790-cı ilin mart ayında Böyük Fransa İnqilabı zamanı yaradılan ilk 83 departamentdən biridir. Keçmiş Lotarinqiya əyalətinin ərazisində yerləşir.

Böyük Moğol İmperiyası (fars. گورکانیان‬‎, translit. Gūrkāniyān; urdu مغلیہ سلطنت‬, translit. Mughliyah Saltanat) və ya Baburlu İmperiyası (fars. امپراتوری مغولی هند‎, translit. Empīrāturī-ye Moġolī-ye Hend) — 1526–1859-cu illər arasında mövcud olmuş və əsası Teymurilər sülaləsindən olan Babur tərəfindən qoyulmuş türk dövləti. Moğollar türk idilər. "Moğol" adı onlara onları səhvən monqol bilən avropalılar tərəfindən verilmişdir. Baburlu imperiyasının hökmdarları şah, xan, xaqan və padşah titulları daşıyırdılar. Qərbdə (Avropada) isə Baburlu xanları "Monqol (moğol) imperatoru" olaraq bilinirdilər.

Moğol memarlığı — türk memarlığından bəhrələnən xüsusi memarlıq üslubu olub müasir Hindistan ərazisində Böyük Moğol İmperiyası dövründə mövcud memarlıq sənətidir. XVI-XVII əsrlərdə özünün inkişaf dövrünü yaşamışdır. == Xüsusiyyətləri == Moğol imperatorluğu dövründə müsəlman-hind memarlığının bir sıra nümunələri yaradılmışdı. Əkbər şah dövründə Hümayun şahın Dehlidəki məqbərəsi, Aqra və Lahor şəhərində saraylar, Təthpur-Sikri qalası inşa edilmişdi. Əkbər şah Aqra şəhərindən 25 mil aralıda yerləşən, özü tikdirdiyi Təthpur-Sikri qalasında 1569-1584-cü illərdə yaşamışdı. == Tac-Mahal məqbərəsi == Moğol memarlığının ən yüksək nümuməsi Tac-Mahal məqbərəsidir. Moğol imperatoru Cahan şah sevimli arvadı Mümtaz Mahal Banu Bəyimin qəbri üzərində 1630-1652-ci illərdə Tac-Mahal məqbərəsini tikdirmişdi. Bu məqbərə «Hindistanın incisi» adlanır. Ağ mərmərdən tikilmiş məqbərənin memarı usta Məhəmməd İsa Əfəndi, onun köməkçiləri səmərqəndli Məhəmməd Şərif və İstanbullu Xan Rumi idilər. Məqbərə müxtəlif miniatür janrda rəsmlərlə bəzədilmişdir.

Moğol rəssamlığı, Moğol miniatürü və ya Moğol məktəbi — orta əsr hind boyakarlığının əsas məktəblərindən biri. Böyük Moğol imperiyasının sarayında inkişaf etmişdir. Moğol miniatür məktəbi Azərbaycan, İran, Mərkəzi Asiya miniatürlərinin təsiri ilə, həmçinin Avropa boyakarlığı və qrafikasından faydalanmaqla yerli ənənələr əsasında formalaşmışdır. Moğol miniatür məktəbinin erkən inkişaf mərhələsi Təbrizdən Hindistana dəvət olunmuş Azərbaycan rəssamı Mir Seyid Əli və Şirazlı Əbd əs-Səmədin yaradıcılığı ilə bağlıdır. Onların rəhbərliyi ilə XVI əsrin ikinci yarısında Hindistanda böyük rəssamlar qrupu fəaliyyət göstərirdi. Moğol miniatür məktəbinə məxsus əsərlərdə çoxfiqurlu kompozisiyalar, hadisələrlə şərti dekorativ mənzərə fonunda verilmişdir. XVII əsrin birinci yarısında Moğol miniatür məktəbi ilə portret miniatürləri əsas janr idi. XVII əsrin ikinci yarısında animalistik janr inkişaf etmişdir. XVIII əsrin miniatürlərində realist əlamətlər yoxa çıxmış, təsvirlə quruluq və qeyri-həyatilik üstün yer tutur. Hindistanın şimal rayonlarının və Dəkkənin miniatür rəssamları Moğol miniatür məktəbinin ənənələrini mənimsəmişdir.

Moğol rəssamlığı, Moğol miniatürü və ya Moğol məktəbi — orta əsr hind boyakarlığının əsas məktəblərindən biri. Böyük Moğol imperiyasının sarayında inkişaf etmişdir. Moğol miniatür məktəbi Azərbaycan, İran, Mərkəzi Asiya miniatürlərinin təsiri ilə, həmçinin Avropa boyakarlığı və qrafikasından faydalanmaqla yerli ənənələr əsasında formalaşmışdır. Moğol miniatür məktəbinin erkən inkişaf mərhələsi Təbrizdən Hindistana dəvət olunmuş Azərbaycan rəssamı Mir Seyid Əli və Şirazlı Əbd əs-Səmədin yaradıcılığı ilə bağlıdır. Onların rəhbərliyi ilə XVI əsrin ikinci yarısında Hindistanda böyük rəssamlar qrupu fəaliyyət göstərirdi. Moğol miniatür məktəbinə məxsus əsərlərdə çoxfiqurlu kompozisiyalar, hadisələrlə şərti dekorativ mənzərə fonunda verilmişdir. XVII əsrin birinci yarısında Moğol miniatür məktəbi ilə portret miniatürləri əsas janr idi. XVII əsrin ikinci yarısında animalistik janr inkişaf etmişdir. XVIII əsrin miniatürlərində realist əlamətlər yoxa çıxmış, təsvirlə quruluq və qeyri-həyatilik üstün yer tutur. Hindistanın şimal rayonlarının və Dəkkənin miniatür rəssamları Moğol miniatür məktəbinin ənənələrini mənimsəmişdir.

Moğol rəssamlığı, Moğol miniatürü və ya Moğol məktəbi — orta əsr hind boyakarlığının əsas məktəblərindən biri. Böyük Moğol imperiyasının sarayında inkişaf etmişdir. Moğol miniatür məktəbi Azərbaycan, İran, Mərkəzi Asiya miniatürlərinin təsiri ilə, həmçinin Avropa boyakarlığı və qrafikasından faydalanmaqla yerli ənənələr əsasında formalaşmışdır. Moğol miniatür məktəbinin erkən inkişaf mərhələsi Təbrizdən Hindistana dəvət olunmuş Azərbaycan rəssamı Mir Seyid Əli və Şirazlı Əbd əs-Səmədin yaradıcılığı ilə bağlıdır. Onların rəhbərliyi ilə XVI əsrin ikinci yarısında Hindistanda böyük rəssamlar qrupu fəaliyyət göstərirdi. Moğol miniatür məktəbinə məxsus əsərlərdə çoxfiqurlu kompozisiyalar, hadisələrlə şərti dekorativ mənzərə fonunda verilmişdir. XVII əsrin birinci yarısında Moğol miniatür məktəbi ilə portret miniatürləri əsas janr idi. XVII əsrin ikinci yarısında animalistik janr inkişaf etmişdir. XVIII əsrin miniatürlərində realist əlamətlər yoxa çıxmış, təsvirlə quruluq və qeyri-həyatilik üstün yer tutur. Hindistanın şimal rayonlarının və Dəkkənin miniatür rəssamları Moğol miniatür məktəbinin ənənələrini mənimsəmişdir.

Bule-Mozel (fr. Boulay-Moselle) — Fransanın Lotaringiya regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri . Departamenti — Mozel. Suprefektura — Bule-Mozel. Rayonun əhalisi 2006-cı ildə 76 965 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 107 nəf / km² . Rayon ərazisi — 722 km². Rayon 2014-cü ilin dekabr ayında 2014-cü il 1721-ci il tarixli Fərmanı əsasında 2014-cü ilin dekabr ayında ləğv edilmiş və 2015-ci il 1 yanvar tarixindən etibarən Forbak rayonunun Forbak-Bule-Mozel şəhərində Mozel departamentinin 169 kommunası üçün inzibati mərkəz kimi birləşdirilmişdir.

Böyük Moğol İmperiyası (fars. گورکانیان‬‎, translit. Gūrkāniyān; urdu مغلیہ سلطنت‬, translit. Mughliyah Saltanat) və ya Baburlu İmperiyası (fars. امپراتوری مغولی هند‎, translit. Empīrāturī-ye Moġolī-ye Hend) — 1526–1859-cu illər arasında mövcud olmuş və əsası Teymurilər sülaləsindən olan Babur tərəfindən qoyulmuş türk dövləti. Moğollar türk idilər. "Moğol" adı onlara onları səhvən monqol bilən avropalılar tərəfindən verilmişdir. Baburlu imperiyasının hökmdarları şah, xan, xaqan və padşah titulları daşıyırdılar. Qərbdə (Avropada) isə Baburlu xanları "Monqol (moğol) imperatoru" olaraq bilinirdilər.

Böyük Moğol İmperiyası (fars. گورکانیان‬‎, translit. Gūrkāniyān; urdu مغلیہ سلطنت‬, translit. Mughliyah Saltanat) və ya Baburlu İmperiyası (fars. امپراتوری مغولی هند‎, translit. Empīrāturī-ye Moġolī-ye Hend) — 1526–1859-cu illər arasında mövcud olmuş və əsası Teymurilər sülaləsindən olan Babur tərəfindən qoyulmuş türk dövləti. Moğollar türk idilər. "Moğol" adı onlara onları səhvən monqol bilən avropalılar tərəfindən verilmişdir. Baburlu imperiyasının hökmdarları şah, xan, xaqan və padşah titulları daşıyırdılar. Qərbdə (Avropada) isə Baburlu xanları "Monqol (moğol) imperatoru" olaraq bilinirdilər.

Mört və Mözel (fr. Meurthe-et-Moselle) — Fransanın şimal-şərqində yerləşən, Qrand Est regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 54. İnzibati mərkəzi — Nansi. Əhalisi — 746 502 nəfər (departamentlər arasında 31-ci yer, 2010-cu ilin məlumatları). == Coğrafiyası == Ərazisi 5246 km². Departamentin ərazisində Mört, Mözell, Şyer və Vezuz çayları axır. Departamenrə 4 rayon, 44 kanton və 594 kommun daxildir. == Tarixi == Mört və Mözel 1871-ci ildə fransa-prussiya müharibəsindən sonra formalaşdı. Fransada qalan Mört və Mğzel bölgələrindən olan ərazini əhatə edir.(1790-cı ilin mart ayında Böyük Fransa İnqilabı zamanı 83 departamentin iki hissəsindən yaradılmışdır).

Məhəmməd Şah (17 avqust 1702 və ya 7 avqust 1702, Fatehpur-Sikri – 26 aprel 1748 və ya 16 aprel 1747, Qırmızı Qala və ya Dehli) — Böyük Moğol İmperiyasının XIII padşahı.

Səfəvi-Moğol müharibələri 1537-ci ildə şah I Təhmasibin Böyük Moğollar imperiyasının nəzarətində olan Qəndəhar şəhərini ələ keçirməsi ilə başlamışdır. Bu müharibə böyük iqtisadi-ticarət əhəmiyyyətinə malik olan Qəndəhar şəhəri uğrunda olmuşdur. Bu müharibədə hərbi əməliyyatlar əsəsən 5 mərhələdən ibarət olmuşdur. Səfəvi-Moğol müharibəsi 1739-cü ildə Hindistanın Karnal şəhərinin Əfşar-Səfəvilərin tabeliyində qalması ilə başa çatmışdır.

Səfəvi-Moğol əlaqələri — XVI əsrin əvvəlindən başlamış, XVII əsrə qədər davam etmiş əsasən sülh və dostluqla müşayiət olunmuş əlaqələrdir. Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibn Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babur Qorqani ilə əlaqələndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, həm də Baburun nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babur qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babur Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babur şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxutmuşdur. Babur şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir.

Səfəvi-Moğol əlaqələri — XVI əsrin əvvəlindən başlamış, XVII əsrə qədər davam etmiş əsasən sülh və dostluqla müşayiət olunmuş əlaqələrdir. Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibn Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babur Qorqani ilə əlaqələndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, həm də Baburun nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babur qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babur Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babur şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxutmuşdur. Babur şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir.

Əhməd Şah (23 dekabr 1725, Dehli – 1 yanvar 1775, Dehli) — Böyük Moğol İmperiyasının XIV padşahı.

Səfəvi-Moğol əlaqələri — XVI əsrin əvvəlindən başlamış, XVII əsrə qədər davam etmiş əsasən sülh və dostluqla müşayiət olunmuş əlaqələrdir. Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibn Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babur Qorqani ilə əlaqələndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, həm də Baburun nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babur qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babur Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babur şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxutmuşdur. Babur şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir.

«Böyük Moğol» (hind. मुग़ल-ए आज़म, Mughal-e-Azam, urdu مغلِ اعظم, ing. The Greatest of the Mughals) — 1960-cı ildə rejissor K. Asif tərəfindən çəkilən hind filmi. == Süjet == Böyük Moğollar imperiyasının hökmdarı Əkbərin və Codxa xanımın çoxdan gözləninilən vəliəhdi Səlim doğulur. Ərsəyə çatan şahzadə Anarkali adlı rəqqasəyə vurulur. Hətta evlənmək istəyir. Həngamə başlayır. Atası böyük Əmir Teymurun nəvəsi, Hindistanın dayağı bu izdivaca qarşı çıxır. Rəqqasəni zindan küncünə atdırır. Şahzadə atasına qarşı üsyan qaldırır.

Böyük Moğol İmperiyasının hökmdarlarının siyahısı – Böyük Moğol İmperiyasını idarə etmiş hökmdarların ümumi siyahısı. Böyük Moğol İmperiyasının əsası 1526-cı ildə qoyulmuşdur. Dövlətin ilk hökmdarı Babur şahıdır. Sonuncu hökmdar isə II Bahadır Şah olmuşdur. Böyük Moğol İmperiyası mövcud olduğu 332 il ərzində 19 hökmdar tərəfindən idarə edilmişdir. == Baburilərin mənşəyi haqqında == Böyük Moğol İmperiyasının əsası Zahirəddin Məhəmməd Babur (fars. ﻇﻬﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ محمد‎ ; al-ṣultānu 'l-ʿazam wa 'l-ḫāqān al-mukkarram bādshāh-e ġāzī) tərəfindən qoyulmuşdur. Babur ata tərəfdən Teymurilər sülaləsindən, ana tərəfdən isə Çingizlilər sülaləsindəndir. Baburun atası Əmir Teymurun nəvəsi olan Ömər Şeyx Mirzə Barlas idi. Baburun anası isə Çingizlilər nəslindən olan Yunus xanın qızı Qutluq Nigar xanım idi.

Moğol-Səfəvi müharibəsi (1622-1623) — iki imperiya arasında müasir Əfqanıstan ərazisində yerləşən önəmli bir qala-şəhər olan Qəndəhar uğrunda baş vermiş müharibədir. Qəndəhar bölgənin idarə olunması üçün çox vacib idi və qalaya sahib olan dövlət çox böyük əraziyə nəzarət edə bilmə fürsəti əldə edirdi. Həmçinin şəhər çox mühüm ticarət yollarının kəsişməsində yerləşirdi. == Müharibə == Şah I Abbas 1595-ci ildə itirdiyi Qəndəharı hələ çox əvvəldən ələ keçirməyi arzulayırdı. 1605-ci ildə Heratın hakimi Hüseyn xan Qəndəhar şəhəri üzərinə yürüş edərək oranı mühasirəyə aldı. Lakin qalanın moğol hakimi Şah bəy Xanın inadkar müqaviməti və bunun ardınca da güclü moğol ordusunun yardıma gəlməsi nəticəsində Səfəvi ordusu geri çəkilməyə məcbur oldu. Səfəvi–Osmanlı müharibəsinin (1603–1618) bitməsindən sonra Şah Abbas Osmanlı üzərindəki qələbədən də ruhlanaraq şərqdə yeni bir müharibəyə başlamağın vaxtının gəlib çatdığını düşünürdü. Beləliklə, 1621-ci ildə Səfəvi ordusuna Nişapurda toplaşma əmri verdi. Ordu toplandıqdan sonra cənubi Xorasanda - Tabas Giləki adlanan yerdə yeni ili qeyd etdikdən sonra Qəndəhara doğru yola çıxıldı. 20 mayda I Abbas komandanlığında Qəndəhara çatan Səfəvi ordusu dərhal şəhərin mühasirəsinə başladı.

Səfəvi-Moğol müharibəsi — Səfəvilər və Böyük Moğollar imperiyası arasında Qəndəhar şəhəri uğrunda baş verən müharibədir. 1537-ci ildə I Təhmasibin moğolların nəzarətində olan Qəndəhar şəhərini tutması müharibənin başlamasına səbəb oldu. 1538-ci ildə Hümayun şah Qəndəharı geri almaq üçün qoşun göndərdi və qızılbaşları oradan sıxışdırdı. 1544-cü ildə bağlanmış Sultaniyyə sülh müqaviləsinə əsasən Şah Təhmasibin Hümayun şaha hərbi yardımı müqabilində Qəndəhar şəhəri Səfəvilərə verildi. == Səfəvilərin hərbi əməliyyatları == 1537-ci ildə I Təhmasibin komandanlığı altında Səfəvilər qoşunu Qəndəhar şəhərinə hücum etdi. Qala rəisi Xacə Kalan şəhəri müqavimət göstərmədən Səfəvilərə təslim etdi. I Təhmasib Budaq xan Qacarı Qəndəhar vilayətinin hakimi təyin etdi. == Moğolların hərbi əməliyyatları == 1538-ci ildə Moğol şahı Hümayun Qəndəharı geri almaq üçün qardaşı Mirzə Kamranın komandanlığı altında Qəndəhara qoşun göndərdi və həmin il şəhər geri alındı. == Sultaniyyə süh müqavləsi == Zəncan yaxınlığı, Sultaniyyədə bağlanan Səfəvi Moğol sülh müqaviləsidir. Səfəvi tərəfindən Şah I Təhmasib və bacısı Məhinbanu Sultan, Moğol tərəfindən Humayün və həyat yoldaşı Həmidə Banu.

Səfəvi−Moğol müharibəsi (1649-1653) — müasir Əfqanıstan ərazisində Moğol və Səfəvi imperiyaları arasında baş vermiş müharibədir. Moğol imperiyası Buxara xanlığından olan özbəklərlə müharibə halında ikən, Səfəvi imperiyası hücum edərək Qəndəharı və ətraf ərazilərdəki qalaları ələ keçirərək bölgəyə nəzarəti təmin edir. Moğollar itirdikləri əraziləri geri qaytarmaq üçün cəhdlər etsə də, uğur qazana bilmirlər. == Arxa plan == Səfəvi imperiyasının ikinci hökmdarı I Təhmasibin dövründən Səfəvilərin Qəndəhara iddiaları mövcud idi. Moğol hökmdarı Hümayunun hakimiyyətdən devrilməsindən sonra o, hakimiyyətini bərpa edə bilmək üçün I Təhmasibdən yardım istəmiş və bunun qarşılığında Qəndəharı ona vəd etmişdi. Lakin ondan sonrakı hökmdar Cahangirin dövründə Qəndəhar üstündə münaqişə meydana çıxdı. 1638-cı ildə Səfəvi imperiyasının Qəndəhar hakimi Əli Mərdan xanın şəhəri Sultan Şahcahana təhvil verməsindən sonra Kabul və Qəndəhar moğolların nəzarətinə keçdi. Hindistanın qapısı hesab edilən bu iki şəhərinin moğollar üçün iki əsas əhəmiyyəti var idi. Birincisi, moğollar bu bölgəni özlərinin qədim paytaxtları olan Səmərqənddən özbəklər tərəfindən qovulmasının kiçik də olsa kompensasiyası kimi qəbul edirdilər. Moğollar daxili inzibati gündəmlərdən əlavə, rekonkista hissi ilə imperiyanın qərb sərhədlərini genişləndirməyi həmişə prioritet hesab edirdilər.

Şah Abbasın Moğol sarayına göndərdiyi elçilik — Səfəvi şahı Abbasın 1620-ci ildə Böyük Moğol imperatoru Sultan Cahangir şahın sarayına göndərdiyi elçilik nəzərdə tutulur. Elçiliyin əsas məqsədi Qəndəharın Səfəvi imperiyasına qatrarılmasını təmin etmək idi. == Zəmin == Şah Abbas taxta keçdikdən sonra həm Özbək xanlığını, həm də Osmanlı imperiyasını məğlub edib itirilmiş torpaqları geri qaytarmışdı. O, hələ hakimiyyətinin ilkin mərhələsində ikən moğollar Qəndəharı ələ keçirmişdi. Sırada geri qaytarılmağı gözləyən bölgələrdən başlıcası Qəndəhar olduğu düşünülürdü. Belə bir şəraitdə Cahangir şah məsələni diplomatik yolla həll etməyə çalışdı. Bu zaman ilk elçilik moğollar tərəfindən göndərildi. Elçiliyə moğol əsilzadəsi Xan Aləm tərəfindən rəhbərlik edilirdi. Xan Ələm məşhur nəslə sahib idi və onun ulu əcdadları Abbasın böyük ilham aldığı və sevdiyi tarixi şəxsiyyət Əmir Teymurun xidmətçiləri olmuşdular. İspan elçisi Fiqueroa da həmin zaman Abbasın sarayında idi və o, Xan Aləmin mirvari sırğalar taxdığını, qiymətli daşlarla bəzədilmiş xəncər daşıdığını və İsfahandakı hind tacirləri tərəfindən inanılmaz dərəcədə zəngin kimi təsvir edildiyini bildirmişdir.

Qostanay (qaz. Қостанай); 1878 ildən 1905 ilə qədər Nikolayevsk, 17 iyun 1997 ilə qədər Qostanay — Qazaxıstanda şəhər, Qostanay vilayətinin inzibati mərkəzi. == Coğrafiyası == Şəhər çöl zonasında Torğay platosunun şimalında Tobol çayı üzərində, Nur-Sultandan 571 km şimal-qərbə (770 nömrəli trasda) yerləşir. Ən yaxın böyük şəhər, Qostanaydan 260 km (yolla 300 km) şimal-qərbdə yerləşən Çelyabinskdir. == İqlim == Quru isti yayı və söyuq az qarlı qışı ilə sərt kontinentaldır. İyulun orta temperaturu: +20,9 °C (Maksimal +42,5 С), yanvarda: −14,5 °C (Minimal −49,7 С); gün ərzində kəskin temperatur tərəddüdləri səciyəvidir; küləyin orta sürəti — 3,2 m/s, qışda əsasən cənub istiqamətli, və yayda şimala. Orta illik yağıntı: 300–350 mm, yağıntıların maksimumu yay vaxtına düşür. Havanın orta illik rutubətliyi — 71 %. Vegetasiya mərhələsi - 170 sutka.

Koşinya (Coxinha) - Braziliyaya xas yemək. İçərisində toyuq olan unun xaricinin qalet unu ilə örtülməsi ilə hazırlanır. İçərisindəki toyuq adətən qaynadılmış şəkildə olur.

Boyanka Kostova (10 may 1993, Plovdiv) — Bolqarıstanı və Azərbaycanı təmsil edən ağır atlet, 3 dəfə Dünya Çempionatının, 8 dəfə isə Avropa Çempionatının qalibi. == Karyerası == Boyanka Kostova 2009-cu ilin aprelində Rumıniyanın Buxarest şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 yaşında Avropa Çempionatlarında debüt edən Boyanka Kostova ümumi nəticədə 180 Kg. (78+102) nəticə göstərdi. Bu nəticələrə əsasən Boyanka Kostova Avropa Çempionatını 15 idmançı sırasında beşinci pillədə başa vurdu. Həmin il Boyanka Kostova Tailandda baş tutan yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatında birdən qaldırmada gümüş medala, təkanla qaldırmada qızıl medala sahib oldu, ümumi nəticədə isə turniri 186 Kg. (81+105) nəticə ilə qızıl medalla başa vurdu. 2010-cu ilin aprelində Boyanka Kostova Belarusda baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Birdən qaldırmada bürünc medala, təkanla qaldırmada isə gümüş medala sahib olan Boyanka Kostova ümumi nəticədə 199 Kg. (87+112) nəticə ilə Avropa Çempionatını gümüş medalla başa vurdu.

Kevin Kostner (18 yanvar 1955[…], Linvud[d], Kaliforniya) — ABŞ aktyoru. == Həyatı == Kevin Maykl Kostner 1955-ci il yanvarın 18-də Kaliforniya ştatında ortabab bir ailədə doğulub. Anası Şaron Kostner səhiyyə işçisi, atası Vilyam isə çilingər idi. Kevin Kostner yeniyetmə illərində xarici görünüşünə görə çox utanırdı: kök, 1,85 metr boyuna görə belini əyib gəzən, böyük burnunu eynəyin altında gizlətməyə çalışan yöndəmsiz oğlan məktəbdə gülüş hədəfi idi. Onun qız dostu da yox idi. Nəhayət ki, dərdini atasına açır. O, isə oğluna güclü bədənə sahib olmaq üçün idmanla məşğul olmağı məsləhət görür. Həmin gündən qonşu qızlar hər səhər pəncərədən tövşüyə-tövşüyə qaçan Kevinə tamaşa edib gülürdülər. Həddən artıq təvazökar və hissiyatlı Kevin pərtliyini gizlədib, bəxtinin üzünə güləcəyi günü gözləyirdi: Yəqin, yaxşı iş tapandan və böyük bir evim olandan sonra məni sevən tapılacaq deyə düşünürdü. == Film karyerası == Məktəbi birtəhər başa vurub biznes kollecinə daxil olanda tarım və qamətli bədəni, geniş çiyinləri və məsum, dumduru mavi gözləri olan Kevini kurs qızları gözaltı edir, amma Kevinin içindəki o qorxaq uşaq hələ də qalırdı.

Qostanay vilayəti (qaz. Қостанай облысы) — Şimalı Qazaxıstan regionda vilayət. Qazaxıstanın Aqtöbe, Karağandı, Aqmola və Şimalı Qazaxıstan vilayətləri, Rusiyanın isə Orenburq, Çelyabinsk və Kurqan vilayətləri ilə həmsərhəddir.

Merab Kostava (gürcü: მერაბ კოსტავა; 26 may 1939, Tbilisi – 13 oktyabr 1989) — gürcü musiqiçi, dissident və şair, həmçinin Gürcüstanda Milli-Azadlıq hərəkatının liderlərindən biri idi. 1989 -cu ilə qədər Sovet İttifaqına qarşı Gürcüstanda müxalif hərəkata rəhbərlik etdi. == Həyatı == Kostava 1939-cu ildə SSRİ -nin Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasının Tbilisi şəhərində anadan olub. 1954 -cü ildə Kostava və Zviad Qamsaxurdiya, paytaxt Tbilisinin əsasını qoymuş orta əsr gürcü kralı Vaxtanq Qorqasalinin xatirəsinə həsr olunmuş gürcü gənclər "Qorqasliani" təşkilatını qurdular. 1956-1958-ci illər arasında Kostava, Qamsaxurdiya və bu təşkilatın bir neçə üzvü ilə birlikdə "anti-sovet fəaliyyətinə" görə DTK tərəfindən həbs edildi. Kostava və Qamsaxurdiaya qarşı irəli sürülən ittihamlara anti-kommunist ədəbiyyatın yayılması və elanlar daxil idi. Kostava 1962 -ci ildə Tblisi Dövlət Konservatoriyasını bitirdi. 1962–1977 -ci illərdə Tbilisidə yerli musiqi məktəbində müəllim idi. 1973 -cü ildə Kostava və Qamsaxurdiya İnsan Hüquqlarının Müdafiəsi Təşəbbüs Qrupunu yaratdılar. 1976-cı ildə Kostava, Gürcüstan Helsinki Qrupunu (daha sonra 1989-cu ildə Gürcüstan Helsinki Birliyi adlandırıldı) təsis etdi.

Qriqori Mixayloviç Kosınka (ukr. Григо́рій Миха́йлович Косинка; əsl soyadı Strelets, ukr. Стрілець; 17 (29) noyabr 1899, Kiyev quberniyası – 15 dekabr 1934, Kiyev) — Ukrayna-sovet yazıçısı və tərcüməçisi. Ukraynanın edam edilmiş İntibahının nümayəndələrindən biri. == Həyatı == Qriqori Strelets 1899-cu ildə Rusiya imperiyasında, indiki Ukraynanın Kiyev vilayətinin Obuxov rayonuna bağlı Şerbanivka kəndində bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. O, ikiillik məktəbi bitirmiş və 1914-cü ildə Kiyevə köçmüşdür. Strelets drada dolanışığını təmin etmək üçün müxtəlif işlər görərək altı illik məktəbi bitirmişdir. Nəhayət, o, qısaməzmunlu nəsr əsərləri yazmağa başlamışdır. Strelets ilk dəfə 1919-cu ildə Qriqori Kosınka təxəllüsündən istifadə etmişdir. Rusiyada vətəndaş müharibəsi illərində əvvəlcə Daniil Terpilo ilə, sonra isə Ukrayna Xalq Respublikasının ordusu ilə döyüşmüşdür.

Kostas Krizoqen (d. 7 iyun 1961, Serres) — Kostas Krizoqen Konstitusiya Hüququ üzrə professor, Avropa Parlamentinin Üzvüdür və"Radikal Solçu Koalisiyası" siyasi qrupunu təmsil edir. == Təhsil == O Saloniki Aristotel Universitetində hüquq fakültəsini bitirmişdir. 1983-cü ildə Bakalavr pilləsindən fərqlənmə ilə məzun olmuşdur (10 üzərindən 9.90). 1987-ci ildə o Almaniyanın Hannover şəhərində yerləşən Gottfried Wilhelm Leybnits universitetindən doktorluq adını fərqlənmə (Magna Cum Laude) ilə qazanmışdır. == Akademik fəaliyyəti == 1990-ci ildə Saloniki Aristotel Universitetinin Hüquq Fakültəsində müəllim təyin olunmuş, 1993-ci ildə isə dosent köməkçisi olmuşdur. 1999-ci ildə dosent və 2003-cü ildə Konstitusiya Hüququ ixtisaslaşması üzrə Professor olmuşdur. O bir neçə il Hakimlər Milli Akademiyası və Hellenik Açıq Universitetində Konstitusiya Hüququ üzrə mühazirələr demiş, Regensburg Universitetində və Hannover Universitetində qonaq Professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun 16 kitabı nəşr edilmişdir hansı ki bu kitablardan bəziləri “Konstitusiya Hüququ” və “Xüsusi və Sosial hüquqlar” sahəsində stolüstü kitablardır və yunan universitetlərində tədris vəsaiti kimi istifadə olunur, o cümlədən hüquq jurnallarında və yunan, alman, ingilis dillərində redaktə edilmiş kitablarda 100-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir. == Siyasət == Kostas Krizoqen SYRIZA Yunan siyasi partiyasına qoşulmuşdur (Yunan Radikal Solçu Koalisiya) və 2014 Avropa seçkilərində Avropa Parlamenti üçün namizədliyini irəli sürmüşdür.

Kostas Krizoqen (d. 7 iyun 1961, Serres) — Kostas Krizoqen Konstitusiya Hüququ üzrə professor, Avropa Parlamentinin Üzvüdür və"Radikal Solçu Koalisiyası" siyasi qrupunu təmsil edir. == Təhsil == O Saloniki Aristotel Universitetində hüquq fakültəsini bitirmişdir. 1983-cü ildə Bakalavr pilləsindən fərqlənmə ilə məzun olmuşdur (10 üzərindən 9.90). 1987-ci ildə o Almaniyanın Hannover şəhərində yerləşən Gottfried Wilhelm Leybnits universitetindən doktorluq adını fərqlənmə (Magna Cum Laude) ilə qazanmışdır. == Akademik fəaliyyəti == 1990-ci ildə Saloniki Aristotel Universitetinin Hüquq Fakültəsində müəllim təyin olunmuş, 1993-ci ildə isə dosent köməkçisi olmuşdur. 1999-ci ildə dosent və 2003-cü ildə Konstitusiya Hüququ ixtisaslaşması üzrə Professor olmuşdur. O bir neçə il Hakimlər Milli Akademiyası və Hellenik Açıq Universitetində Konstitusiya Hüququ üzrə mühazirələr demiş, Regensburg Universitetində və Hannover Universitetində qonaq Professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun 16 kitabı nəşr edilmişdir hansı ki bu kitablardan bəziləri “Konstitusiya Hüququ” və “Xüsusi və Sosial hüquqlar” sahəsində stolüstü kitablardır və yunan universitetlərində tədris vəsaiti kimi istifadə olunur, o cümlədən hüquq jurnallarında və yunan, alman, ingilis dillərində redaktə edilmiş kitablarda 100-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir. == Siyasət == Kostas Krizoqen SYRIZA Yunan siyasi partiyasına qoşulmuşdur (Yunan Radikal Solçu Koalisiya) və 2014 Avropa seçkilərində Avropa Parlamenti üçün namizədliyini irəli sürmüşdür.

Kostas Mendilor (Konstantinos "Kostas" Feodosopulos, ing. Constantinos "Costas" Theodosopoulos; yun. Κωνσταντίνος "Κώστας" Θεοδοσόπουλος; 3 sentyabr 1965, Melburn) — yunan-avstraliya əsilli aktyor. O, ən çox Polis bölməsi dramında Kenni roluna və "Mişar" film seriyasında Mark Hoffman roluna görə tanınır. == Həyatı == Mendilor Melburnda Peloponnesdən yunan imminqrantlarının oğlu olaraq dünyaya gəlmişdir. Kostasın atası – taksi sürücüsü olan Yannis Feodosopulos Tripolisdə anadan olub. Kostasın anası Luiz (qızlıq soyadı ilə Mendilaris) Kalamatalıdır. Öz soyadı çox uzun olduğundan anasının qızlıq soyadını özləşdirərək götürmüşdür. O, Sent-Kildada və Cənubi Melburnda böyüyüb. Mendilor ABŞ-yə, aktyorluq dərsi aldığı yerə 1987-ci ildə köçüb.

Kostas (Konstantin) Mitroğlu (12 mart 1988, Kavala[d]) — "PSV" və Yunanıstan futbol komandalarında hücumçu mövqeyində oynayan futbolçu. Mitroğlu qol atma bacarığı səbəbi ilə fanları tərəfindən "Mitrogoal" ve "Pistolero" ləqəbləri ilə tanınır.

Kostas Tsimikas (12 may 1996, Saloniki) — İngiltərə Premyer Liqasında çıxış edən Liverpulun futbolçusu.

Yozef Kostka (slovak. Jozef Kostka) — Slovak heykəltaraş və müəllim, müasir Slovak heykəltaraşlığının banisi. == Bioqrafiya == Yozefin ilk müəllimi dulusçu Ferdis Kostka olub. 1932-ci ildə Yosef Praqa İncəsənət Akademiyasına daxil olur və burada professor Karl Dvojakadan memarlıq və dizayn üzrə təhsil alır. 1938-ci ildə Nyu-Yorkda Slovakiya incəsənətinin sərgisində iştirak etmişdir. 1938-1939-cu illərdə Parisdə İncəsənət Məktəbində təhsil almışdır. Kostka Slovakiyanın müharibədən sonrakı mədəniyyətinin banilərindən biridir. O, Slovakiyaya 20-ci əsrin çex heykəltaraşlıq məktəbinin impulslarını, eləcə də Avqust Rodendən Aristid Maillola qədər fransız heykəltaraşlığını gətirir. Onun ilk heykəlləri: Dəsmalı qız (1939), Poeziya (1939-42), Gecə (1940), Yuxu (1941-42), Qırx dördüncü il (1944) bu gün Slovakiya müasir heykəltaraşlığının qızıl fonduna aiddir. 1940-1949-cu illərdə İosif Kostka Slovakiya Texniki Universitetinin Rəssamlıq və təsviri incəsənət fakültəsində işləyib, sonradan Gözəl Sənətlər Kollecinə çevrilən modelləşdirmə sənəti ixtisasına yiyələnib.

Konstantin Maksimoviç Abramenko (rus. ́Константин Максимович Абраменко; 15 noyabr 1923, Gəncə – 28 noyabr 2005, Gəncə) — daha çox "Dyadya Kostya" kimi tanınan SSRİ və Azərbaycan idman xadimi, məşqçi. "Azərbaycan SSR əməkdar məşqçisi" və "Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman işçisi". == Həyatı == Konstantin Abramenko 15 noyabr 1923-cü ildə Gəncədə anadan olub. Gənc yaşlarında Gəncə dəmir yolu sistemində adi qaynaqçı kimi çalışıb. O dönəmlərdə futbola həvəsi olan Abramenko, uşaqları düşünərək, elə vağzalətrafı mikrorayonda öz gücü və vəsaiti ilə "Lokomotiv" adlı kiçik stadion qurub. Onun yetirmələri sırasında Maşalla Əhmədov, Asif Əliyev, Mehman və Füzuli Allahverdiyev qardaşları, Əli Rəhimov, Xaliq Mərdanov, Mahmud Qurbanov, Cavid Əhmədov, Rövşən Əhmədov, Anar Kələntərov, Fazil Pərvərov, Yunis Hüseynov və Ceyhun İmamquliyev kimi futbolçular var. Konstantin Abramenko 28 noyabr 2005-ci ildə Gəncədə vəfat etmişdir. Gəncə Fəxri Xiyabanında dəfn edilib.. == Ailəsi == Bir qızı var.

Konstantin Maksimoviç Abramenko (rus. ́Константин Максимович Абраменко; 15 noyabr 1923, Gəncə – 28 noyabr 2005, Gəncə) — daha çox "Dyadya Kostya" kimi tanınan SSRİ və Azərbaycan idman xadimi, məşqçi. "Azərbaycan SSR əməkdar məşqçisi" və "Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman işçisi". == Həyatı == Konstantin Abramenko 15 noyabr 1923-cü ildə Gəncədə anadan olub. Gənc yaşlarında Gəncə dəmir yolu sistemində adi qaynaqçı kimi çalışıb. O dönəmlərdə futbola həvəsi olan Abramenko, uşaqları düşünərək, elə vağzalətrafı mikrorayonda öz gücü və vəsaiti ilə "Lokomotiv" adlı kiçik stadion qurub. Onun yetirmələri sırasında Maşalla Əhmədov, Asif Əliyev, Mehman və Füzuli Allahverdiyev qardaşları, Əli Rəhimov, Xaliq Mərdanov, Mahmud Qurbanov, Cavid Əhmədov, Rövşən Əhmədov, Anar Kələntərov, Fazil Pərvərov, Yunis Hüseynov və Ceyhun İmamquliyev kimi futbolçular var. Konstantin Abramenko 28 noyabr 2005-ci ildə Gəncədə vəfat etmişdir. Gəncə Fəxri Xiyabanında dəfn edilib.. == Ailəsi == Bir qızı var.

Aidjal, Aizaul və ya Aizol (hind. आइज़ोल Āizol; benq. আইজল, Āijal; ing. Aizawl) — Hindistanda şəhər, Mizoram ştatının paytaxtı. 1894-cü ildə qurulmuş şəhər ştatın ən böyük şəhəridir. Şəhərin dəniz səviyyəsindən orta hündürlüyü 1,018 metrdir. == Tarixi == Şəhər 1894-cü ildə qurulmuşdur. Hindistan Hərbi Hava Qüvvələri 1966-cı ilin martında Mizo Milli Cəbhəsinin (MMC) qaldırdığı üsyan zamanı şəhərə hava zərbələri endirmişdir. Bundan sonra MMC Lunqley şəhərinə çəkilmişdir. == İqtisadiyyat == Aidjal kənd təsərrüfatı sahəsində ticarət mərkəzidir.

Bohol — Filippin arxipilaqının Visayan qrupunda ada. Adanın sahəsi təqribən 3.9 min km².-dir. Səthi hündürlüyü 800 metrədək olan yayladan ibarətdir. Sahilləri mərcan rifləridir. İqlimi ekvatorialdır. Rütubətli ekvatorial meşələr, tropik bitki əkinçiliyi yayılmışdır. Əsas şəhəri Taqbilaran portudur.