Lüğətlərdə axtarış.

Fayton — minik məqsədilə hazırlanmış cütatlı qədim nəqliyyat vasitəsidir. XIX əsrdə fayton müasir minik avtomobillərini əvəz edirdi. Rahat nəqliyyat növü olduğu üçün Azərbaycanda ondan son zamanlara qədər istifadə olunmuşdur. Şəhər nəqliyyatı hesab olunan fayton bir çox rütbəli adamlar tərəfindən kənd yerlərində işədilmişdir. XIX əsrin axırlarında Bakıdan müxtəlif istiqamətlərə işləyən 418 fayton qeyd alınmışdı. Qatarların gəldiyi vaxt Bakı dəmir yolunun vağzalının qarşısındakı meydanda sərnişinləri daşımaq üçün faytonlar növbəyə dururdu. Bu dövrdə faytonlarda gediş haqqını göstərən xüsusi qiymət cədəvəli də olurdu. Dəmir lövhə üzərinə yazılmış cədvəl faytonun açıq görünən tərəfində bərkidilirdi. Hər bir fatonda faytonçudan başqa 3-4 adam otura bilirdi. Faytonun xarici görkəmini gözə çarpdırmaq üçün fayton sahibləri çalıdşırdılar ki, qoşqu üçün xüsusi seçilmişdi.

Tayto — Tokionun xüsusi rayonlarından biri.

Sayto — ad Kiyoşi Sayto — Yaponiyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. Kazuo Sayto — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Keyko Sayto — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. Sayzo Sayto — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Toşihide Sayto — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Manabu Sayto — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Akane Sayto — Yaponiya qadın futbolçusu.

Aleksandr Vadimoviç Raykov (özb. Aleksandr Vadimovich Raykov, rus. Александр Вадимович Райков; 9 dekabr 1989, Daşkənd) — Özbəkistanli intellektual oyunçu. 2010-cu ilin 14 Noyabri "Nikita Mobayl Te Te" komandasi səfide ESC idman versiyası 2010-cu ilin dünya çempionu oldu və 20 yəşide rəqabət bu cür layiq gənc mütəxəssislərin biri oldu. Aleksandr Raykov 1989-cu il 9 dekabrda, Daşkənddə, rus ailədə anadan olmuşdur. O, Daşkənd Mirzo Uluqbek rayonu № 225 orta məktəbin alıb. O, Moskva Dövlət Universitetinin Daşkənd filialının Psixologiya fakültəsini bitirib. == Vikipediya fəaliyyəti == Alexander Raykov (Carpodacus altında, əvvəlcə adı Raykoffff altında) Rusca Vikipediyadə iştirak edir. O, həmçinin Özbəkcə Vikipediyadə iştirak edir. 2013-cü ilin payızında "Uzinfocom" inkişafı, kompüter və informasiya texnologiyalarının tətbiqi Mərkəzində "Necə Wikipedia artırmaq üçün" mövzusunda təlim seminar keçirdi.

Artur Qayton (ing. Arthur Guyton; 8 sentyabr 1919 – 3 aprel 2003, Missisipi ştatı) Mississippi Tibb Məktəbi Universitetinin Dekanı olmuş Amerika fizioloqu idi. == Həyatı == Artur Qayton 600-dən çox məqalənin, 40-dan çox kitabın müəllifidir. Elmi araşdırmalarına görə 80-dan cox mükafat alıb. Əsas elmi araşdırmaları ürək-damar sisteminin fizyologiyasina aiddir. Qayton, əsasən, Tibbi Fiziologiyanın Kitabı adlı əsəri ilə məşhurlaşıb. Kitab 15 dilə tərcümə edilib.

Asuman Baytop 27 Mart 1920-ci ildə İstanbul-da anadan olub.Atası Mustafa Kamal Atatürk-ün həkimlərindən olan Mehmet Kamil Bərk (1878–1958) idi. == Həyatı == Asuman Baytop btidai, orta və orta məktəb təhsilini Sainte-Pulchérie Fransız Qızlar Orta məktəbində və Şişli Terakki Liseyində tamamladı. Daha sonra İstanbul Universiteti Fen Fakültəsi, Əczaçılıq Bölməsində universitetə başladı. 1943-cü ildə məzun olduqdan sonra Farmakobotaniya və Genetika İnstitutunda Elm Fakültəsində köməkçi vəzifəsində çalışmağa başladı. Ord. Prof. dr. Alfred Heilbronn ilə birlikdə ümumi botanika, farmakobotanik və farmakognoziya tədqiqatları aparmışdır.Sürix-ə gedərək ETH’nın Əczacılıq Məktəbində doktorantlığı Prof. Dr. Hans Flück-ün nəzarəti altında tamamladı.1949-cu ilin iyununda İstanbul Universiteti Əczaçılıq Məktəbinə qayıtdı.

Boris Pavloviç Baykov (24 iyul 1896, Kislovodsk, Terek vilayəti – 6 oktyabr 1958, Bakı) — Azərbaycan-sovet teatr və kino aktyoru, pedaqoq, Azərbaycan SSR xalq artisti (1940). == Həyatı == Boris Baykov 24 iyul 1896-cı ildə Terek vilayətinin Minutka kəndində (hazırda Kislovodsk şəhəri) anadan olmuşdur. O, Həştərxan və Dağıstan Rus Dram teatrında çıxış etmiş, 1930–1952-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının aktyoru olmuşdur. Boris Baykov Azərbaycan kinosunda da müxtəlif xarakterli obrazlar yaratmış, bir neçə filmə çəkilmişdir. Bundan əlavə o, Bakı Teatr Texnikumunda pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olmuşdur. Boris Baykov 6 oktyabr 1958-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.

Con Taytor (ing. John Titor) — 2036-cı ildən gəldiyini iddia edən şəxs. 2000-2001-ci illərdə müxtəlif internet xəbər saytlarında qeyri-müəyyən, bir çoxunun yanlışlığı sübut edilə bilən məlumatlar yollamış, yaxın gələcək haqqında proqnozlar və yaşadığı zaman haqqında məlumatlar vermişdir. Belə ki, göndərdiyi yazılar 2000-2037-ci illər arasında "baş verən" bir sıra hadisələrlə bağlıdır. İddiaları arasında diqqəti cəlb edən məlumatlardan biri 2015-ci ildə Üçüncü dünya müharibəsinin baş verəcəyini bildirməsi olmuşdur. Con Taytorun söylədikləri dünyada bir çox mübahisələrə səbəb olmuşdur. == Populyar mədəniyyətdə == 2003-cü ildə Con Taytor Fondu "Con Taytor: Zaman səyahətçisinin nağılı" adlı kitab (ISBN 1-59196-436-9) nəşr etmişdir. Kitabda Con Taytorun iddiaları müzakirə olunur. 2004-cü ildə ABŞ-də Con Taytorun hekayəsinə əsaslanan "Zaman səyahətçisi Sıfır" adlı tamaşa səhnələşdirilmişdir. 2009-cu il istehsalı və əsasında 2011-ci ildə anime serialı da çəkilən "Steins;Gate" adlı vizual roman Con Taytor və onun hekayələrindən bəhs edir.

Firdovsi Qiyas oğlu Naibov (22 aprel 1935 – 29 noyabr 2009) — aktyor, rejissor, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1978), Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Teatr rejissorluğu" kafedrasının müdiri, professor. == Həyatı == Firdovsi Naibov 1935-ci ildə Ağdam şəhərində anadan olub. 1961-ci ildə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun "Teatr və Kino aktyoru" şöbəsini bitirib. Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında, Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor kimi fəaliyyət göstərib. Bu teatrda aparıcı səhnə ustası kimi 80-a qədər müxtəlif xarakterli rollar oynayıb. Bunların içində Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Bəxtsiz cavan"ında Fərhad, İ. Coşqunun "Komsomol poeması"nda Cəlal, Vilyam Şekspirin "Romeo və Culyetta"sında Romeo, Ə. Abbasovun "Məlik Məmməd"ində Məlik Məmməd, C. Məmmədovun "Zəncirlənmiş Promotey"ində Zevs, Ş. Xurşudun "Məhəbbət novellası"nda Vasif, A. Babayevin "Yarımçıq şəkil"ində Bəhruz Kəngərli obrazları xüsusi qeyd edilməlidir. F. Naibov 1983-cü ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində müəllim kimi pedaqoji fəalliyətə başlayıb, baş müəllim, dosent, professor vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir. 10 ilə yaxın "Teatr rejissorluğu" kafedrasına rəhbərlik etmişdir. Hazırladığı tələbələrin əksəriyyəti Respublikanın müxtəlif mədəniyyət ocaqlarında, teatr və televiziya kanallarında uğurlu fəaliyyət göstərirlər. Bir çoxları yüksək mükafatlara, fəxri adlara layiq görülmüşlər.

== Həyatı == Azərbaycan televiziyasında 40 ildən artıqdır ki çalışır. Fərhad Naibov rejissor kimi irimiqyaslı dövlət tədbirlərinin, ölkə prezidentinin iştirak etdiyi səfərlərin, keçirdiyi müşavirələrin efirə hazırlanması üzrə misilsiz təcrübəyə malikdir. Hazırda Azərbaycan televiziyasının "İnformasiya proqramları studiyası"nın bədii rəhbəridir. == Filmoqrafiya == Azərbaycan bayrağı (film) Mənə inanın!

Kira Naytli (ing. Keira Knightley) — məşhur İngiltərə aktrisası. == Həyatı == Kira Naytli 1985-ci il mart ayının 26-da İngiltərənin Teddinqton şəhərində sənətçi ailəsində anadan olub. Onun anadan olması qəribə mərc əsasında baş verir. Belə ki, onun valideynləri - anası aktrisa Şerman Makdonald və atası aktyor Uill Naytli öz aralarında mərc qoşurlar. Şerman karyerasını yarımçıq qoyub, dramaturgiya ilə maraqlanır. Əgər o, özünün birinci əsərini təqdim etsə, onda ailədə ikinci uşaq anadan ola bilər. Şerman Makdonald mərcdə qalib gəlir və gələcək aktrisa Keira Knightley anadan olur. Kiranın özündən böyük Kaleb adlı bir qardaşı var. O, uşaqlıqdan aktrisa olacağına əmin idi.

Mixail Andreyeviç Naumov (rus. Михаил Андреевич Наумов; 18 mart 2001-ci ildə anadan olub) — Rusiya Peşəkar Futbol Liqası təmsilçilərindən olan Çertanovo-2 Moskva klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən Rusiyalı peşəkar futbolçudur. Naumov öz peşəkar karyerasında debütünü 3 avqust 2018-ci ildə Çertanovo-2 Moskva klubu ilə Rusiya Peşəkar Futbol Liqasında Tekstilşik İvanovo klubuna qarşı oyunda etmişdir.

Naumov adası (rus. Остров Наумова) — Yapon dənizində ada. Böyük Pyotr körfəzi ərazisindəki İmeratrisa Yevgeniya arxipelaqına daxil olan ada Vladivostokdan 22 km cənub-qərbdə, Popov adasından 1,1 km cənub-şərqdə yerləşir. Adadan cənub-qərbdə Klıkov adasına bənzər bir ada vardır. Bu iki ada arasında isə Malı adası yerləşir. Enliyarpaq meşələrlə örtülüdür. Hər tərəfdən, cənub hissəs istisna olmaqla daşlı sahillə əhatələnmişdir. Adanın cənub-qərb hissəsində, popov adası istiqamətdə çimərlik nisbətən enlidir. Burada Qırışıqmeyvəli itburnu geniş yayılmışdır. Bu ərazidəı şirin su mənbəyi vardır.

Pavel Sergeyeviç Maykov (doğ. 15 oktyabr 1975, Mıtişi) — rus aktyor və teleaparıcı, 2008-ci ildən bəri müğənni və müsiqiçi, "ButterBrodsky", "7 faiz" və "Maqrit" musiqi qruplarının yaradıcısı. Pavel Sergeyeviç Maykov 1975-ci ilin 15 oktyabr tarixində Moskva əyalətində yerləşən Mıtişi şəhərində rəssam və sürücü ailəsində dünyaya göz açmışdır. . 1982-ci ildən 1992-ci ilə qədər Kievdə yaşamışdır. Kievdə yerləşən 26 № -li musiqi məktəbinin skripka və fortepiano sinfini bitirmişdir. 1992-ci ildə 1 №-li orta məktəbi bitirərək Rusiya teatr sənəti institutunun (QİTİS) "dram teatr aktyorluğu" fakultəsində Pavel Xomskinin sinfinə daxil olmuşdur. 1998-ci ildə təhsilini orada başa vurmuşdur. Diplom tamaşasında məşhur ingilis dramaturqu Uilyam Şekspirin "İki veronalı" pyesində baş qəhrəmanlardan biri olan - mənfi obraz olan Proteyi oynamışdır. 1998-1999-cu illərdə Moskva dövlət dram teatrı "Sfera"da aktyor kimi fəaliyyət göstərmiş, orada "Vestsayt əhvalatı" tamaşasında Rif rolunu oynamışdır.

Rüstəm Rəsuloviç İnayətov (22 iyun 1944, Şirabad, Özbəkistan SSR) — Özbəkistan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin sədri (1995-ci ildən). Özbəkistan SSR Surxandərya vilayətinin Şərabad şəhərində, nüfuzlu DTK polkovniki Rəsul İnayətovun ailəsində anadan olub. 1968-ci ildə Daşkənd Dövlət Universitetinin İran filologiyası fakültəsini bitirib. Universitetdən sonra ordu sıralarında qulluq edib, orada DTK xidmətinə qəbul olunub. Özbəkistan SSR DTK-sında, SSRİ DTK Baş Sərhəd İdarəsində müxtəlif vəzifələrdə qulluq edib. 1976—1981-ci illərdə SSRİ-nin Əfqanıstandakı rezidenturasında diplomatik vəzifə altında xidmət edib. 27 iyun 1995-ci ildən Özbəkistan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin sədridir. 1996-cı ildə general-leytenant, 1999-cu ildən general-polkovnikdir.

Tomas Nattol (ing. Thomas Nuttall, 5 yanvar 1786, Long-Preston — 10 sentyabr 1859, Sent-Helens, Lankaşir, İngiltərə) — İngiltərə botaniki və zooloqu. 1808–1841-ci illərdə ABŞ-də yaşayıb. The genera of North American plants, and a catalogue of the species, to the year 1817. By Thomas Nuttall, Philadelphia: Printed for the author by D. Heartt, 1818 (ing.) Доступно на сайте Botanicus New genera and species of plants, 1840 (ing.) The North American sylva, 1842–1849 (ing.). Graustein, Jeannette E. 1967. Thomas Nuttall, Naturalist: Explorations in America, 1808–1841. Harvard Univ. Press, Cambridge, MA (ing.) Richard and Barbara Mearns. Audubon to Xantus — ISBN 0-12-487423-1 (ing.) Francis W. Pennell (1936).

Əkrəm Nəcəf oğlu Naibov (Əkrəm Əylisli; 6 dekabr 1937, Yuxarı Əylis, Ordubad rayonu) — nasir, dramaturq, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sabiq üzvü, Azərbaycan Respublikasının sabiq xalq yazıçısı, Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı (1968), Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1984), M.F.Axundov adına ədəbi mükafat laureatı (1991), Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin III çağırış deputatı. Əkrəm Əylisli 6 dekabr 1937-ci ildə Ordubad rayonunun Yuxarı Əylis kəndində anadan olmuşdur. Burada orta məktəbi qurtardıqdan sonra ADU-nun filologiya fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir. M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun nəsr şöbəsini bitirdikdən sonra Azərnəşrin tərcümə redaksiyasında redaktor (1965–1968), "Gənclik" nəşriyyatında baş redaktor (1968–1970), "Mozalan" satirik jurnalında baş redaktor (1970–1971) olmuşdur. 1974–1978-ci illərdə Azərbaycan Nazirlər Soveti Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin baş redaktoru işləmiş, sonra "Azərbaycan" jurnalının baş redaktoru kimi çalışmışdır (1978–1983). Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqının katibi (1987–1991), "Yazıçı" nəşriyyatının direktoru olmuşdur (1992-ci ildən). Gənc yazıçıların Moskvada keçirilən Ümumittifaq müşavirəsində (1962), Belorusiya, Moldova və Özbəkistanda sovet ədəbiyyatı günlərində və digər tədbirlərdə iştirak etmişdir (1968–1980). "Ulduz" jurnalı redaksiya heyətinin üzvü (1967–1978), SSRİ Yazıçılar İttifaqı bədii şurasının üzvü (1968–1976) olmuşdur. SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı rəyasət heyətinin, eyni zamanda "Azərbaycan" və "Drujba narodov" jurnalları redaksiya heyətlərinin üzvü seçilmişdir (1978–1990). Sovet yazıçılarının nümayəndə heyətinin tərkibində Macarıstan, Polşa və Şimali Yəməndə səfərdə, Əziz Nesinin şəxsi dəvətilə Türkiyədə olmuşdur.

Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı (ing. North Atlantic Treaty Organization, NATO, fr. Organisation du traité de l'Atlantique nord, OTAN) — sülhün qorunmasını və azadlıqların müdafiəsini siyasi həmrəylik yolu ilə təmin edən və üzvlərinə qarşı yönəlmiş istənilən aqressiya formalarının dəf edilməsini, lazım gəldikdə isə hərbi gücdən istifadə edilməsini nəzərdə tutan müstəqil dövlətlərin hərbi ittifaqı. 4 aprel 1949-cu ildə qurulmuşdur və hazırda 32 üzvü var. Təşkilatın üzvləri hər hansı xarici gücdən gələ biləcək hücuma qarşı ortaq müdafiə həyata keçirir. NATO-nun Baş Qərargahı üzv ölkələrdən biri olan Belçikanın paytaxtı Brüssel şəhərində, Müttəfiq Qüvvələrin Əməliyyat Komandanlığının baş qərargahı isə Belçikanın Mons şəhəri yaxınlığında yerləşir. Bütün NATO üzvlərinin ümumi hərbi xərcləri dünya üzrə bütün ölkələrin müdafiə xərclərinin 70%-dən çoxdur. Üzv ölkələrin müdafiə xərcləri ÜDM-nin ən azı 2%-ni təşkil etməlidir. Koreya müharibəsi üzv ölkələri hərəkətə keçirənə və yüksək rütbəli iki amerikalı komandanın istiqamətləndirməsi ilə birləşmiş hərbi ittifaq qurulana qədər NATO sadə siyasi ortaqlıqdan başqa bir şey deyildi. Soyuq müharibə dövrü 1955-ci ildə əsası qoyulan Varşava Müqaviləsi Təşkilatına üzv ölkələrlə çəkişmələrin yaranmasına səbəb oldu.

NAYO (Norveç dili: Norges Aserbaidsjanske Ungdomsforening, Azərbaycan dili: Norveç Azərbaycanlıları Gənclər Təşkilatı, İngilis dili: Norwegian Azerbaijanis Youth Organization) — Norveçdəki Azərbaycan cəmiyyətinə, Azərbaycana və Azərbaycanın mədəniyyətinə maraq göstərən gənclər üçün qeyri-siyasi, qeyri-gəlir, qeyri-dini təşkilatdır. Təşkilat bir qrup azərbaycanlı, norveçli və xarici tələbələrin təşəbbüsü ilə, Norveç Tələbə İttifaqının keçmiş vitse-prezidenti olan Ramil Əliyevin başçılığı ilə 2006-ci ildə yaradılmışdır. NAYO Azərbaycana aid prezentasiyalar, mədəni görüşlər, foto sərgilər, informasiya tədbirlər, şənliklər və konsertlər təşkil edir.

Kazuo Sayto (d. 27 iyul 1951) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 32 oyun keçirib.

Keyko Sayto (d. 24 mart 1965) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 3 oyun keçirib.