Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ХЪУЬТӀУЬН

    1. “кьуьд” söz. sif.; гатун гьазурвал хъуьтӀуьз, хъуьтӀуьн гьазурвал гатуз аквада. Ata. sözü yay işini qışda gör, qış işini yayda; 2. qış -i [-ı]; хъу

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУЬТӀУЬН

    1. “кьуьд” söz. sif.; гатун гьазурвал хъуьтӀуьз, хъуьтӀуьн гьазурвал гатуз аквада. Ata. sözü yay işini qışda gör, qış işini yayda; 2. qış -i [-ı]; хъу

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУЬТӀУЬН

    1. “кьуьд” söz. sif.; гатун гьазурвал хъуьтӀуьз, хъуьтӀуьн гьазурвал гатуз аквада. Ata. sözü yay işini qışda gör, qış işini yayda; 2. qış -i [-ı]; хъу

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУЬТӀУЬН

    прил. хъуьтӀуьз недай. Буш кьамир куьне зи гафар. Аквадан квез цӀинин марфар? КӀватӀа гьакӀ хъуьтӀуьн алафар Гьайванариз тӀуьн патахъай. С. С. Гад

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУЬТӀУЬН'

    кьуьд существительнидин талукьвилин падеждин форма. Кил. КЬУЬД.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУТУН¹

    (-ваз, -уна, хутур) 1. salmaq, qoymaq; taxmaq, keçirmək; гапур къакъара хутун xəncəri qınına salmaq; 2. yerinə salmaq (yerindən çıxan şeyi); 3. əlavə

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • хуьтӀуьн

    1. доедать (что-л.). 2. повт. вид от тӀуьн.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХУТУН²

    bax хват.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • HÜTÜR-HÜTÜR

    (Meğri) diqqətlə. – Avlar bizə hütür-hütür baxırdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HATUN

    xatın, qadın

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HÜZÜN

    hüzn

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HÜSUN

    ə. «hisən» c. qalalar, istehkamlar

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ХВАТ

    (хутуни, хутуна, хутар) 1. cır alça, ərik (məh.); 2. хутун a) ərik -i [-ı]; b) “хват” söz. sif.; хутун тар ərik ağacı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • хват

    (хутуни, хутуна, хутар) - слива : хутун тар - сливовое дерево; элкъвей хват хьтин vкруглый как слива.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • bütün-bütünə 2021

    bütün-bütünə

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • BÜTÜN-BÜTÜNƏ

    нареч. вири санал, тамамвилелди, лап.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BÜTÜN-BÜTÜNƏ

    нареч. целиком, полностью

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BÜTÜN-BÜTÜNƏ

    zərf Bütünlüklə, tamamilə, lap

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • хутуни

    акт. п. от хват.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • bütün-bütün

    нареч. битавдаказ, сагъдаказ, сагъз (жакьун тавуна).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BÜTÜN-BÜTÜN

    I нареч. целиком, целыми кусками. Bütün-bütün udmaq глотать целиком, целыми кусками II прил. целые

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • bütün-bütün 2021

    bütün-bütün

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • BÜTÜN-BÜTÜN

    zərf Bütöv parçalarla, bütün halda. Gilası bütün-bütün udma, çeynə, tumunu çıxart. Mir Cəlal.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕВИТЬ

    1. ахъайна хурун хъувун, цIийи кьилелай хурун хъувун. 2. акадарна хурун, кутуна хурун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • хъуьтӀуьз

    (нареч.) - зимо : гатуз гьазурайди хъуьтӀуьз неда (погов.) - зимой едят то, что припасают летом.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪУЬРУЬН

    ...-ена; -ез, -зава; -уьхъ, -ен, -уьрай, -емир; хъуьруьн тавун, хъуьруьн тахвун, хъуьруьн хъийимир 1) гьиссерин шадвал ва я ягьанат къалурун яз, чиниз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУРУН

    ӀӀ (храз, храна, хурух) 1) v. weave; 2) вя v. knit; bind; 3) v. braid, plat, weave; plash; spin, twine.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХУРУН

    ...sucking; 2) adj. speculative, conceptual, theoretical, notional; хурун илми n. erudition, knowledge, scholarship.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХУПӀУН

    (-из, -на, хупӀ ая) also. хупӀ (хупӀ авун).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХУКӀУН

    кил. ХКӀУН,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУРУН

    хур существительнидин талукьвилин падеждин форма. Кил. ХУР.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУРУН'

    ...-рана; -раз, -разва; -рух, -ран, -рурай, -рамир; хурун тавун, хрун хъийимир 1) гъаларикай са вуч ятӀани парчаламишун. Ярди атӀлас, зар храда... Е.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУРУН

    гл., каузат., ни; -да, -на: -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; хур авун, хур тавун, хур тахвун, хур хъийимир 1) са патахъ алгъурун, са терефдихъ гъун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУТХУН

    кил. ХУТАХУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУКӀУН

    also. хкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХЪУВУН

    ...хъхьайди къалурдай форма. Кил. АВУН. 2) эвела авай (хьайи) гьалдиз хкун. # гуьлуьт ~, машин ~, перем ~.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУКЪУН

    ...-ваз, -вазва; -угь, - ван, -урай, -вамир; хъукъун тавун, хъукъун тахвун, хъукъун хъийимир 1) хъуьтуьл гьалдай кӀеви гьалдиз акъатун. Ли ракъиник э

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУКЬУН

    гл., вуж; -вада, -вана; -ваз, -вазва; -укь, -кьван, -урай, -вамир шел акъвазарун. Фекьиди йифди къатадиз хьана

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУТКЬУН

    * хъуткьун хьун гл., вуж гадар хьун. Инал сифте яз директор учителдин чиниз килигна ва садлагьана ам кьулухъди хъуткьун хьана. А. А. Умуд.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУТУР

    ...-ди, -да; -ар, -ри, -ра бедендал жедай квал квай гъвечӀи хирер хьтин азар. Ругуд аялни хъутурри кьуртӀани, аникай хабар кьадай фикирни касдихъ ав

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУЬРУЬН

    сущ.; -и, -а; -ар, ~ри, -ра шадвилин гьиссерикди авур хъвер. * хъуьруьн авун гл. ни хъвер авун. - Гьегье гье, - чардахдиз вил яна, ялтах хъуьруьн авун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • хъуьтуьл

    1. мягкий, нежный : хъуьтуьл фу - мягкий хлеб; хъуьтуьл хъуьцуьган - мягкая подушка. 2. (перен.) добродушный, мягкий; мирный (о человеке) : хъуьтуьл и

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪУЬТУЬЛ)

    ...кӀвализ хтана. ЦӀару хаймадал кӀвачер кучудна ацукьна, папа хъсан хъуьтуьл къуьлуьн фу, ниси, нек ва чай-шекер гъана вилик эцигна. А. Ф. Риза. 2) к

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУЬТӀУЬЗ

    нар. кьуьд тир вахтунда. ХъуьтӀуьз тади гана хупӀ ваз аязди... Е. Э. Билбил. ХъуьтӀуьз Риза члада гьахьай кӀизри хьиз кӀваляй экъечӀ хъийидачир. А.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЬУРТӀУН

    ...кӀалубдиз гъун патал ишлемишдай кьул. Хтулди бадедиз яцӀу кӀанчӀуникай хьуртӀун расна. Р. Синоним: дуьрдиягь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • хукун

    см. хкун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хукӀун

    см. хкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хупӀун

    (-из, -на, хупӀ ая) - см. хупӀ (хупӀ авун).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хурун

    ...материю. 2. вязать (что-л.) : гуьлуьтар хурун - вязать чулки; чил хурун - вязать сеть. 3.вить, плести (что-л.) : киф хурун - плести косу; жугъун хуру

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХУКУН

    also. хкун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • хъувун

    1. повт. вид от авун. 2. чинить (что-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъугъун

    см. хкун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъукъун

    (хъукъваз, хъукъвана, хъукъугъ) - 1. становиться твёрдым, твердеть, становиться жёстким, чёрствым : фу хъукъвана - хлеб стал чёрствым, очерствел. 2. п

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хьурун

    каузат. ф. от хьун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъутур

    чесотка; шелудивость : адак хъутур ква - у него чесотка; хъутур квай балкӀан - шелудивая лошадь; хъутур акьалтун / хъутурди кьун - покрываться чесоточ

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъуьруьн

    (-ез, -ена, хъуьруьхъ) - 1. смеяться; улыбаться : гаф лагьана жув хъуьремир(погов.) - сказав слово, сам не смейся. 2. смех; улыбка : хъуьруьн акатун -

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъукьун

    (хъукьваз, хъукьвана, хъукьукь) - 1. переставать плакать. 2. утешаться (чём-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХУЬРУЬН

    прил. хуьруьз талукь. Хуьруьн кӀвалахар куьтягь жедайбур туш. Р. * хуьруьн майишат сущ. цанар цуналди, векьер магьсулар кӀватӀуналди дуланажагъ гьас

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • BÜTUN

    ə. «bətn» c. 1) qarınlar; 2) soylar, nəsillər

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • BÜTÜN

    səbatlı — qərarlı — möhkəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • BÜTÜN

    1. əvəz. Hamı, hamısı, ümum, cəmi. Bütün xalq. Bütün aləm. Bütün gecəni işlədim. Bütün qüvvələri topladıq. – Bütün salondakılar dönüb mənə baxdı. Mir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SÜTUN

    ...qalxan şey haqqında. Yanğından qalxan tüstü sütunu. – Sütun kimi dikəlmiş bir başdaşı. A.Səhhət. Alovun işığı samovardan qalxan buxara əks edərək, ma

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TÜTÜN

    ...Yarpaqlarında nikotin olan quşüzümü ailəsindən ot-bitki. Tütün zəmisi. Tütün yığımı. – Ağacların qalın gövdələri arasından yaşıl tütün plantasiyası g

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BÜTÜN

    1. весь, вся, все; 2. целый;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜTUN

    1. колонна, столб; 2. столбец (газетный); 3. графа;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜTÜN

    1. табак; 2. табачный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜTUN

    mərmərdən, daşdan və s. tikilmiş dirək

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • KUTUN

    (Qax) böyrək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KÜTÜN

    (Cəlilabad) qozbel. – Gəh deylər ki, qozbeli qəbir düzəldər, gəh də deylər ki, kütüni qəbir düzəldər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SUTUN

    (Xaçmaz) meyvə çırpmaq üçün nazik uzun ağac, çubuq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BÜTÜN

    I мест. весь, вся, всё, все. Bütün xalq весь народ, bütün yay всё лето, bütün qaydalara uyğun (bütün qaydalar üzrə) по всем правилам, bütün dünyaya на

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜTUN

    ...служащего опорой фронтонов, внутренних частей здания и т.п. Mərmər sütun мраморная колонна, mərkəzi sütun центральная колонна, yan sütun боковая коло

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜTÜN

    ...растение сем. пасленовых, в листьях которого содержится никотин. Tütün əkini (səpini) посевы табака, tütün dərimi (yığımı) сбор табака, tütün düzümü

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BÜTÜN

    hamı — ümumi — cəmi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • BÜTÜN

    tamam — hərtərəfli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • BÜTÜN

    1. BÜTÜN Deməli, bütün qonşu uşaqları mərasimin dalınca gediblər (M.İbrahimov); CƏMİ O yerdir ki, orda cəmi dünyanın qeydi yadından çıxır... (Ə.Haqver

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TÜTÜN

    I. i. tobacco; (bitki) tobacco plant II. s. tobacco; ~ yarpağı tobacco leaf*; ~ fabriki tobacco factory; ~ plantasiyası tobacco plantation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SÜTUN

    i. column; post, pillar; km. göstərən ~ kilometre post; teleqraf ~u telegraphpole; sərhəd ~u frontier post; qəzet ~u newspaper column; bel ~u anat

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BÜTÜN

    əv. all, the whole of; ~ Baku all Baku, the whole of Baku; ~ gün all day long, the whole day

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BÜTÜN

    BÜTÜN – YARI Bütün var-yoxum sənə qurbandır (“Azərbaycan”); Varımı səninlə yarı bölərəm (S.Rüstəm).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • TÜTÜN

    tütün bax tənbəkic

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • SÜTUN

    sütun bax dayaq 1

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TÜTÜN

    TÜTÜN I is. Papiros üçün hazırlanmış məmulat. Ananov kağıza tütün bükənlər; Qurtardı tənbəki, saman qalmadı (Aşıq Ələsgər). TÜTÜN II is. Tüstü. Yanars

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • TÜTÜN

    tütün

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SÜTUN

    sütun

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • BÜTÜN

    bütün

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SÜTUN

    qrafa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • SÜTUN

    dirək — şalban

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ХТУН²

    bax хутун².

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ZUMAR

    сущ. нугъ. раж, хъуьтӀуьн игьтият.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ХИПИЗ

    нар. хъуьтӀуьн хиб тир вахтунда.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪИНЕДА,

    ХЪИНЕЗВА “хуьтӀуьн”-ün zaman formaları.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • DARĞAN

    сущ. хъуьтӀуьн эхиримжи цӀуд югъ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ХЪИНЕДА,

    ХЪИНЕЗВА “хуьтӀуьн”-ün zaman formaları.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ŞİNEL

    [rus.] шинель, шинил (аскеррин хъуьтӀуьн палту).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZİMİSTAN

    [fars.] сущ. шаир. кьуьд, хъуьтӀуьн вахт.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ХУТӀУНУН

    ...-да, -на; -из, зава; -а, -ин, -рай, -мир; хутӀун тавун, хутӀун тахвун, хутӀун хъийимир бедендал алай партал алудун. Икрам авун патал гьар са устӀа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DƏRBƏ

    сущ. нугъ. хъуьтӀуьн емдин игьтият (мал-къарадин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀИГ

    ...зулун, хъуьтӀуьн, гатфарин) юкь къалурдай гаф. # гатун ~, хъуьтӀуьн ~, зулун ~, гатфарин цӀиг. ХъуьтӀуьн цӀиг тир. З. Э. Мехъер кьуьл туш.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХИПИЗ

    bax хиб; хъуьтӀуьн хипиз qışın xib (5-ci) ayında.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ŞAXTA

    сущ. къай, мекь, аяз, мекьивал, къай авай (мекьи) хъуьтӀуьн гьава.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇİLLƏ

    ...ибарат тир сифте гьан кьве варз, 60 югъ); böyük çillə чӀехи чиле (хъуьтӀуьн сифтегьан 40 югъ); kiçik çillə гъвечӀи чиле (хъуьтӀуьн чӀехи чиледилай кь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AYAZ

    сущ. 1. аяз, къай (хъуьтӀуьн циф авачир алахьай йифериз жедай кьуру къай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀИГ

    (цикӀи, цикӀе, цикӀер) гатун цӀиг middle of summer; хъуьтӀуьн цӀиг middle of winter.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТИШ

    köhn. ay adı (xalq təqvimində); хъуьтӀуьн тиш qışın dördüncü ayı (təxminən 6 fevral – 21 fevral).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • QIŞ

    сущ. кьуьд; // хъуьтӀуьн (мес. пекер, йифер); // qış-yay (yaz) кьуьд-гад (гатфар), гьамиша.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КЬУЬД

    ...~ алукьна, ~ акъатна, хъуьтӀуьн варцар, хъуьтӀуьн кьаяр, хъуьтӀуьн йифер. ХъуьтӀуьн зегьмет амач, - ваз хабар авач. Е. Э. Билбил Каш авай мекьи кьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • LAVAŞANA

    ...авунвай, кьуру); zoğal zavaşana чумалин цуру; ərik lavaşana хутун цуру, кӀепӀ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ХИБ

    (хипи, хипе, хипер) ay adı (xalq təqvimində); хъуьтӀуьн хиб qışın beşinci ayı (təxminən 19 fevral – 6 mart).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АЛКЬВАР:

    алкьвар-далкьвар куьгьн, сущ.; -ди, -да лезги халкьдин календардай хъуьтӀуьн эхиримжи цӀувад йикъан вацран тӀвар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • кьуьд

    (хъуьтӀуь, хъуьтӀе, хъуьтӀер) - зима : хъуьтӀуьн - зимний; хъуьтӀуьн къар - зимние дни; кӀеви кьуьд - суровая зима; хъуьтуьл кьуьд - тёплая, умеренная

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • HƏT-HÜT

    (Gədəbəy) anlaşıqsız və iti danışan. – Hət-hütün biridi, bir isvatnan danışa bilermi kin, tüşə biləsən başa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • XƏMSİN

    [ər.] сущ. арабрин халкьдин чӀаварганда: хъуьтӀуьн 40 йикъалай кьулухъ къведай 50 йикъан тӀвар, гьакӀни гьа девирда жедай гарун тӀвар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТИШ

    т-б., сущ.; -ини, -ина гатун ва я хъуьтӀуьн, зулун ва я гатфарин кьвед лагьай вацран кьвед лагьай пай. КӀирераллаз къекъвез вердиш, Зун шаир я, вун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QIŞLIQ

    прил. хъуьтӀуьн; хъуьтӀуьз талукь тир; къуьд патал тир (мес. пекер); хъуьтӀуьз бес жедай кьадар (мес. тӀуьн, векь, кӀарасар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀИГ

    ...təqvimində); гатун цӀиг yayın üçüncü ayı (təxm. 19 iyul – 3 avqust): хъуьтӀуьн цӀиг qışın üçüncü ayı (təxm. 16 yanvar – 31 yanvar); 2. dan. oğlan çağ

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬУЬД

    ...кӀватӀайди, хъуьтӀуь неда. Ata. sözü yaz gətirər, qış aparar; 2. хъуьтӀуьн qış -i [-ı]; хъуьтӀуьн варцар qış ayları; * кьуьд акъудун a) qışlamaq, qış

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬУЬД

    ...кӀватӀайди, хъуьтӀуь неда. Ata. sözü yaz gətirər, qış aparar; 2. хъуьтӀуьн qış -i [-ı]; хъуьтӀуьн варцар qış ayları; * кьуьд акъудун a) qışlamaq, qış

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬУЬД

    ...кӀватӀайди, хъуьтӀуь неда. Ata. sözü yaz gətirər, qış aparar; 2. хъуьтӀуьн qış -i [-ı]; хъуьтӀуьн варцар qış ayları; * кьуьд акъудун a) qışlamaq, qış

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • GEYİM

    ...алукӀдай гьар са затӀ; ппек, ппек-лек, либас, гинибашар; qış geyimi хъуьтӀуьн ппек; 2. пер. кӀевдай затӀ, перде.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЧИШ

    ...köhn. ay adı (xalq təqvimində); зулун чиш payızın üçüncü ayı; хъуьтӀуьн чиш qışın dördüncü ayı (təxminən 5 fevral–20 fevral; 2. bax чӀиш².

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬУЬДДИ

    нар. хъуьтӀуьн вахт амай кьван. Кьуьдди Ширинбегани за живеди кьунвай сувара къветер кьаз хьана. Пваларикай хранвай кунашриз. П. Ф. Ширинбег халу.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГАЛТАД:

    ...акьун. Са къаралту жезвай галтад Пайда жезва, мани лугьуз. А. Къ. ХъуьтӀуьн гел.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ALA-ÇALPOV

    ...марфни гар галаз къвазвай жив; тӀурфан, чайгъун (март вацра жедай); 2. хъуьтӀуьн гъвечӀи чиледилай кьулухъ къвезвай, март вацран юкьвариз аватзавай п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИНГИЛИС

    прил. ингилисрин. # ~ литература, ~ чӀал, ~ шиират. ХъуьтӀуьн юкъуз, палътони алачиз, яргъи чӀулав перем алаз, ингилис чӀалан муаллим Марина школадиз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯЦӀ

    ...ятӀани яцӀу чка. 2) гатфарин, гатун, зулун, хъуьтӀуьн юкь. Хъуьтуьн яцӀ тиртани, мекьизвачир. А. А. Лезгияр. ХъуьтӀуьн яцӀ ханвай, амма гатфар жедал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ROZMARİN

    ...гьамишакъацу гъвечӀи кул; 2. иер ни галай, цуьруьхуьм дад авай хъуьтӀуьн ичерин сорт; ağ rozmarin лацу розмарин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞİDDƏT

    [ər.] сущ. гуж, къуват, гужлувал, къативал, кӀевивал (хъуьтӀуьн, тӀалдин, гарун ва мс.); // гзафвал, артухвал; şiddət etmək (eləmək, göstərmək) къверд

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ГОРИЗОНТ

    ...горизонтдиз нур ягъиз, Квахьна дере кӀевирнавай чилин циф. И. И. ХъуьтӀуьн йиф.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЗГАР

    ...чими. ЧӀехи вацӀун дереда азгар рагъ гьатнава. Гь. Къ. Четин бахт. ХъуьтӀуьн цӀиг азгарди хьана - живер катна. Гь. Къ. Четин бахт. Синонимар: алахьаи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • гьазурвал

    ...готовность, подготовленность. 2. подготовка : гатфарин гьазурвал хъуьтӀуьз, хъуьтӀуьн гьазурвал гатуз ая (погов.) - к весне готовься зимой, а к зиме

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХУТУНИ

    хват.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХУТӀУНУН

    (-из, -на, хтӀун/-а) v. undress, disrobe; strip; peel; кӀвачелай хтӀунун v. take off one's shoes; парталар хтӀунун undress

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • хутӀунун

    (-из, -на, хтӀун/-а) - раздеваться, снимать (одежду) : кӀвачелай хтӀунун - разуваться; парталар хтӀунун - раздеваться; хам хтӀунун - а) снимать шкуру

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Hüşün
Hüşün — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Hüşün Ağdaş rayonunun Kükəl inzibati ərazi vahidində kənd. Şirvan düzündədir. Oykonimin monqol dilinə mənsub xuşun/Xoşun sözündən olub, "feodal malikanəsi, feodal mulku" mənasında olması ehtimal edilir. == İnfrastruktur == 2009-cu ildə kəndin əhalisinə təbii qazın verilməsi bərpa olunub.
Sütun
Sütun — memarlıqda daşıyıcı sistemə verilən ad. Sütunlar tikilinin daxilində tavan ilə döşəmə arasında tikilir. Qədim dövrlərdə tikililəri ayaqda tutmaq üçün istifadə olunurdu. Əvvəllər sütunların düzəldilməsində daş, ağac kimi materiallardan istifadə olunurdusa, müasir dövrdə sütunlar dəmir-beton konstruksiyasından düzəldilir Sütunlar tikilinin tavanın yaratdığı yükü döşəməyə ötürürlər. Buna görə sütunda baş verəcək hər hansı zədə tikilinin çökməsinə səbəb ola bilər. == Tarixi == Dünyada sütunlardan ilk dəfə istifadə olunduğu Qədim Misirdə e.ə. 2600-cü ildə tikilən İmotep məbədində müşadidə olunmuşdur. Sütunlardan istifadə edən digər xalq isə farslar olmuşdur. Farslara aid Abadana məbədində 70X70 metr ölçülərundə sütunlar tapılmışdır və bu sütunların çoxu həkə də ayaq üstündədir. Sütunlar dünya tarixində sadəcə memarlıqda deyil, həmçinin vergi daşı, sədəqə daşı kimi istifadə olunmuşdur.
Tütün
Tütün (lat. Nicotiana) — quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. 40-a yaxın növü məlumdur. XVI əsrə qədər tütün yalnız Şimali və Cənubi Amerikada bitirdi. == Sinonimləri == AmphipleisRaf. BlenocoesRaf. DittostigmaPhil. EucapniaRaf. DilsdorfiaRaf. LehmanniaSpreng.
Hüzün
Kədər və ya qəm — mənfi duyğu və ya bədbəxt olmaq hissi.
Huttum acutangulum
Barringtonia acutangula (lat. Barringtonia acutangula) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin lecythidaceae fəsiləsinin barrinqtoniya cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Əfqanıstandan Avstraliyaya qədər yayılmışdır.
Tutqun ayıca
Qara ayıca (lat. Axiopoena maura) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid olan növ. == Görünüşü == Qanadları açıq halda 100–105 mm-dir. Ön qanadın uzunluğu 43–48 mm-dir. Hər iki cinsin rəngi eynidir. Ön qanadlar ipək parıltılı, qara rənglidir. Arxa qanadların əsası kərpici-qırmızı, kənarı isə bozumtul-qaradır. Bəzən ön qanadların xarici kənarında 1–2 ağ ləkə olur. Yaxalığı qırmızı, qarıncığı qonuru-qırmızı olub, ucu qaradır. == Arealı == Növə Orta Asiya, Pakistanın şimal-qərbi, Əfqanıstan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Zaqafqaziya, Azərbaycan və Şərqi İran ərazilərində rast gəlinir.
Hüşün bələdiyyəsi
Ağdaş bələdiyyələri — Ağdaş rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Kutun mühasirəsi
Qut-ül Amarə mühasirəsi ( Birinci Qut döyüşü) I Dünya Müharibəsi Mesopotamiya cəbhəsində, Osmanlı ilə Antanta qüvvələri arasında olan bir mühasirə döyüşü. 8.000 nəfərdən ibarət İngilis-Hind qarnizonu bağdadın 160 km cənubunda Qut qəsəbəsində Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alınır. 1915-ci ildə bu qəsəbənin əhalisi təxminən 6.500 nəfərdir. 29 aprel, 1916-cı ildə qarnizonun təslim olmasından sonra mühasirə zamanı sağ qalanlar əsir olaraq Hələbə götürülmüşdür. == Başlanğıc == General-leytenant Carlz Tounshend komandanlığındakı ingilis VI Poona birləşməsi ( Hind qrupu) Bağdada irəliləməyə çalışarkən 22-23 noyabr, 1915-ci ildə Salman-i Pak (Ktesifon) döyüşündə Saqqallı Nurəddin Paşa tərəfindən məğlub edilərək geri çəkildi və 3 dekabrda Qut qəsəbəsinə yerləşdilər. == Mühasirə == Yeni qurulan Osmanlı ordusu VI Ordusunun komandanlığına təyin edilərək 5 dekabrda Bağdada çatan marşal Kolmar Von der Qoltz Paşanın əmri ilə İraq valisi və komandanı Saqqallı Nurəddin Paşanın hərbi qüvvələri Qutu mühasirəyə aldı. === Kömək cəhdləri === İlk kömək cəhdi general-mayor Fenton Aylmer komandanlığındakı 19 min nəfərlik ordu tərəfindən oldu. Bu ordu 1916-cı ilin yanvarında, Əli Qərbi çayının mənsəbinə çatdılar. === Şeyx Səəd döyüşü === İngilislər Qutun mühasirəsini ləğv etmək üçün general-mayor Fenton Aylmer komandanlığındakı "Dəclə" ordu hissələri ilə hücuma keçsə də, Şeyx Səəd döyüşündə 4.262 nəfər itki verərək, geri çəkildi. Bu döyüşdə geri çəkilmə əmrini verən IX Ordu Korpusu komandanı Saqqallı Nurəddin Paşa vəzifəsindən alındı və yerinə Ənvər Paşanın özündən bir yaş kiçik olan əmisi genral-leytenant Xəlil Paşa təyin edildi.
Monolitik sütun
Monolitik sütun və ya “tək fazalı sütun” (single-phase column) ənənəvi olaraq gövdəsi çox hissəli olaraq deyil, bir hissəli şəkildə istehsal olunan sütun növləri üçün istifadə olunan bir termindir. Monolitik bir sütun (və ya bir hissəli sütun), mil hissəsi şaquli hissələr əvəzinə böyük bir daş parçasından düzəldilmiş böyük bir sütundur. Daha kiçik sütunlar ümumiyyətlə tək daş hissələrindən düzəldilir, lakin daha az monolitik olaraq xarakterizə olunur, çünki bu termin normalda daha az yayılmışdır və bu şəkildə hazırlanmış daha böyük sütunlar üçün istifadə olunur. Monolitik sütunlardan istifadə etmək, karxanalarda və hərəkətdə əhəmiyyətli dərəcədə əlavə çətinliklər yaradır və eyni zamanda bir binada əzəmətin və vacibiyyətin ifadəsi kimi qəbul edilə bilər.
Qırx Sütun
Çəhəl Sütun (fars. چهل ستون‎ "qırx sütun") — II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə İsfahanda inşa olunan saray. Saray adını ("qırx sütun") giriş hissəsini dəstəkləyən iyirmi taxta sütundan götürür; girişin önündəki hovuzun suyunda əks olunan sütunlar qırx sütun kimi göründüyü deyilir. Avstriyalı sənət tarixçisi Ebba Koç Çəhəl Sütun adlı saraylarla bağlı məqaləsində Səfəvi, Moğol və Teymuri memarlıq mədəniyyətində qəbul zallarının adətən Çəhəl Sütun olaraq adlandığını bildirir. Moğol hökmdarı Cahan şahın Dehlidə, Şah Təhmasibinin isə Qəzvində tikdiriyi Çəhəl Sütun sarayları buna nümunədir. Yazara görə bu tip saraylar regionda bəhs edilən dövrdə ərəb olmayan xanədanlıqların saray memarlığının ən çox rast gəlinən örnəkləridir. O yazır:" Şübhəsiz ki, bu adlandırma sütunların sayı ilə birbaşa bağlı olmamaqla yanaşı daha çox sütunların çoxluğuna işarədir. Çünki nə Qəzvində nə Dehlidə nə də İsfahandakı sarayların heç birinin qırx sütunu yoxdur" == Tarixi == Bəzi tarixçilər Şah II Abbas tərəfindən bərpa etdirilən bu binanın ilk əvvəl qırx sütun üzərində inşa edildiyini sonradan sarayda yanğın baş verdiyini və nəticədə eyvanın bir hissəsinin yandığını geridə 20 sütunun qaldığı fikrini irəli sürürlər. Restavrasiya ustası Lütfullah Honarfar İsfahan memarlığı haqqında yazdığı kitabda bu fikrin yanlış olduğunu vurğulayaraq, bərpa işləri zamanı tapılan yanğın izlərində buna dair sübuta rast gəlinmədiyini qeyd etmişdir. O həmçinin yazır ki, Sultan Hüseyn dövründə edilən bərpalar zamanı bina əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmışdır.
Tütün mozaikası
Tütün mozaikası virusunu ilk dəfə Dmitri İvanovski kəşf edib. Bu xəstəlik 1892-ci ildə kəşf olunub. Tütün mozaikası virusu yalnızca canlı hüceyrələrdə çoxala bilir. Bu, tütün bitkisinin kök, gövdə və yarpağında olur. Xəstəlik damarlar arasında sarı, yaşıl və ya daha açıq yaşıl rənglərdə özünü göstərir. Tütün mozaikası virusu tütündə, pomidorda, kartofda, şalğamda, bibərdə və bunlar kimi 300-dən çox bitkidə xəstəlik meydana gətirə bilir.
Çehel Sütun
Çəhəl Sütun (fars. چهل ستون‎ "qırx sütun") — II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə İsfahanda inşa olunan saray. Saray adını ("qırx sütun") giriş hissəsini dəstəkləyən iyirmi taxta sütundan götürür; girişin önündəki hovuzun suyunda əks olunan sütunlar qırx sütun kimi göründüyü deyilir. Avstriyalı sənət tarixçisi Ebba Koç Çəhəl Sütun adlı saraylarla bağlı məqaləsində Səfəvi, Moğol və Teymuri memarlıq mədəniyyətində qəbul zallarının adətən Çəhəl Sütun olaraq adlandığını bildirir. Moğol hökmdarı Cahan şahın Dehlidə, Şah Təhmasibinin isə Qəzvində tikdiriyi Çəhəl Sütun sarayları buna nümunədir. Yazara görə bu tip saraylar regionda bəhs edilən dövrdə ərəb olmayan xanədanlıqların saray memarlığının ən çox rast gəlinən örnəkləridir. O yazır:" Şübhəsiz ki, bu adlandırma sütunların sayı ilə birbaşa bağlı olmamaqla yanaşı daha çox sütunların çoxluğuna işarədir. Çünki nə Qəzvində nə Dehlidə nə də İsfahandakı sarayların heç birinin qırx sütunu yoxdur" == Tarixi == Bəzi tarixçilər Şah II Abbas tərəfindən bərpa etdirilən bu binanın ilk əvvəl qırx sütun üzərində inşa edildiyini sonradan sarayda yanğın baş verdiyini və nəticədə eyvanın bir hissəsinin yandığını geridə 20 sütunun qaldığı fikrini irəli sürürlər. Restavrasiya ustası Lütfullah Honarfar İsfahan memarlığı haqqında yazdığı kitabda bu fikrin yanlış olduğunu vurğulayaraq, bərpa işləri zamanı tapılan yanğın izlərində buna dair sübuta rast gəlinmədiyini qeyd etmişdir. O həmçinin yazır ki, Sultan Hüseyn dövründə edilən bərpalar zamanı bina əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmışdır.
İlanlı sütun
İlanlı sütun (yun. Τρικάρηνος Όφις, türk. Yılanlı Sütun) — atik dövrə aid olan, indiki İstanbulun Sultanəhməd meydanında olan bürünc abidə. Yunan-İran müharibələri zamanı, Plateya döyüşündə (B.e.ə 479-cu ildə) vəfat edən farsların silahlarından hazırlanan qurbanlıq üç ayaqlının qorunan hissəsidir. İlk əvvələr abidə Delfidə yerləşirdi. I Konstantin dönəmində Roma İmperiyasının yeni paytaxtı olan İstanbula gətirilmişdir. Başlanğıcda 8 metrlik bir sütun 3 ilan başına sahib idi. 1700-cü ildə abidə qismən məhv dağıdılır. Üç ilan başından biri İstanbul Arxeologiya Muzeyində saxlanılır. == İnşa tarixi == Plateya döyüşündən sonra fars ordularını darmadağın edən Ellinlər böyük qənimətlər əldə edirlər.
Əsl tütün
Əsl tütün (lat. Nicotiana tabacum) — tütün cinsinə aid bitki növü.
Putqun (Putqni) məbədi
Putqni yaxud Putqun məbədi (erm. Պտղնավանք yaxud erm. Պտղնի Վանք) — Qırxbulaq mahalında, Ellər (12 oktyabr 1961-ci ildən — Abovyan) rayonunun Putqun/Putqni kəndində VI əsrin sonları — VII əsrin əvvəllərinə aid qədim türk məbədi. == Tarixi == Eni 13,7 m, uzunluğu 29,9 m olan dördkünclü bu bazilika bölgədə qədim türk mədəniyyətinin parlaq nümunələrindəndir. Lakin təəssüf ki, VI–VII əsrlərdə Cənubi Qafqazda, о cümlədən Qərbi Azərbaycanda izi-tozu belə olmayan haylar bu gün başqa abidələrimiz kimi, bu abidəmizi də özlərinə çıxmaqda davam edirlər. Halbuki abidənin adı da onun türklərə — Qun//Hun budununa (boyuna) məxsusluğunu aydın göstərir. Putqni kəndinə ermənilərin ilk gəlişi XVIII əsrə təsadüf edir. == İstinadlar == == Mənbə == Ə. Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan, II cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları, В., 2002, səh.631–632.
Ulrix van Hutten
Ulrix van Hutten (Aprel 21, 1488 – avqust 9, 1523) Martin Lüter islahatları tərəfdarı, Alman humanist, mütəfəkkir və şairdir. == Həyatı == Ulrix van Hutten Greifsvald Universitetində İlahiyyat oxuyub. Müqəddəs Roma İmperatorluğunun İmperatorluq Cəngavərlərinin lideri olub. O, öz yazıları ilə Martin Lüterə kömək edib. Rotterdamlı Erasmusla protestantlıq haqqında danışıb. 1519-cu ildə yoluxduğu sifilis xəstəliyi ilə bağlı qeydlər hazırlayıb. Bu xəstəliyə yoluxan ilk insan olaraq hazırladığı qeydlər səbəbilə tibb tarixinə düşüb. Almanca və Latınca yazdığı əsərlər 5 cilddə nəşr olunub. Konrad Ferdinand Meyer tərəfindən 1872-ci ildə yazılan Huttens letzte Tage (Huttenin Son Günləri) adlı şeirləri Huttenin ölümü haqqındadır.
Bütün Aləmlər Kilsəsi
Bütün Aləmlər Kilsəsi (ing. Church of All Worlds) — qeyri-ənənəvi inanclardan biri. Ekspertlərin fikrincə, Bütün Aləmlər Kilsəsi Amerikadakı mühüm müasir bütpərəst dini təşkilatlardan biridir. 1970-ci illərdə Tim Zeltin (sonralar özünü Otter Zelt adlandırıb) rəhbərliyi altında bu kilsə müxtəlif maraqları olan bütpərəst qruplar arasında əlaqə yaradılmasında, həmçinin bütpərəst insanın təbiəti sevən insan kimi qələmə verilməsində aparıcı rol oynamışdı. Bütün Aləmlər Kilsəsinin tarixi 1961-ci ilə gedib çıxır. Oklahomadan olan Riçard Lens Kristi adlı məktəbli obyektivizm fəlsəfi cərəyanının banisi Ayn Renddin ideyaları və humanist psixologiyanın banisi Abraham Maslounun fikirləri ilə maraqlanırdı. Vestminster kollecinə daxil olduqdan sonra Kristi burada Zeltlə tanış olur. Zelt Kristinin qrupuna qoşulur və onlar birlikdə altıncı hiss mövzusunda təcrübələr aparmağa başlayırlar. Həmin vaxt Kristinin qrupu Robert Haynlaynın "Yad diyardakı yad" elmi-fantastik əsərini oxuyurdu. Məhz bu əsər Bütün Aləmlər Kilsəsinin yaranmasında katalizator rolunu oynayır.
Bütün müqəddəslərin günü
Bütün Müqəddəslər Günü, Bütün Müqəddəslər Bayramı, Bütün Müqəddəslərin Təntənəsi və Halloumas kimi də tanınır, kilsənin istər tanınmış, istərsə də naməlum olan bütün müqəddəslərinin şərəfinə qeyd edilən xristian təntənəli bayramıdır. 4-cü əsrdən etibarən müxtəlif yerlərdə, Pasxa və Pentikost bayramları yaxınlığında müxtəlif tarixlərdə bütün xristian şəhidlərinin xatirəsinə həsr olunmuş ziyafətlər keçirilmişdi. 9-cu əsrdə Britaniya adalarında bəzi kilsələr noyabrın 1-də bütün müqəddəslərin anım mərasimini keçirməyə başladı və 9-cu əsrdə bu, Papa IV Qriqori tərəfindən bütün katolik kilsəsinə yayıldı. Qərb xristianlığında hələ də 1 noyabrda Roma-Katolik kilsəsi, eləcə də bir çox Protestant kilsələri, Lüteran, Anqlikan və Metodist ənənələri kimi qeyd olunur. Şərqi Pravoslav Kilsəsi və onunla əlaqəli Şərqi Katolik və Şərqi Lüteran kilsələri bunu Pentikostdan sonrakı ilk bazar günü qeyd edirlər. Şərq Kilsəsi və Roma ilə birlikdə olan Suriya-Malabar Kilsəsi və Xaldey Katolik Kilsəsi Pasxa bazarından sonrakı ilk cümə günü Bütün Müqəddəslər Gününü qeyd edir. Kopt pravoslav ənənəsində Bütün Müqəddəslər Günü 11 sentyabrda qeyd olunan Nayruzdadır. Bu gün həm Koptların yeni ilinin başlanğıcı, həm də onun ilk ayı olan Thout günüdür. == Liturgik şənliklər == Qərb xristian praktikasında liturgik bayram Vespersdə oktyabrın 31-də, Bütün Müqəddəslər ərəfəsində (Bütün Müqəddəslər ərəfəsində) başlayır və noyabrın 1-də başa çatır. Beləliklə, möminlərin xatirəsini yad edən Bütün Ruhlar günündən bir gün əvvəldir.
Bütün ruhlar kolleci
Bütün ruhlar kolleci (ing. All Souls College, /ˈɔ:l səʋls ’kɒlɪdʒ/) — rəsmi adı Oksford Universitetində Ölən Bütün Saleh İnsanların Ruhları Müdiri və Kolleci (ing. The Warden and the College of the Souls of all Faithful People deceased in the University of Oxford) — Oksford Universitetinin kolleci. Təhsil müəssisəsinin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bütün tələbələri avtomatik olaraq kollecin rəhbər orqanının həqiqi üzvlərinə çevrilirlər. Burada bakalavr dərəcəsi yoxdur, lakin hər il digər kolleclərin məzunlarına yazılı testlər və müsahibələr şəklində müsabiqə imtahanından keçmək lazım olduğu təqaüd üçün ekspert komissiyasına müraciət etmək imkanı verilir. Bütün ruhlar kolleci Oksfordun ən zəngin kolleclərindən biridir. 2012-ci ildə maliyyə mənbələri 245 milyon funt sterlinqə bərabər olmuşdur. Qurumun yeganə gəlir mənbəyi ianə olduğu üçün, Oksford kollecləri arasında cəmi gəlirdə yalnız 19-cu yerdədir. 2008-ci ildən bəri təhsil müəssisəsinin rəhbəri ser Con Vikkersdir. == Tarixi == Kollec 10 fevral 1438-ci ildə Kral VI Henri və Kenterberin baş arxepiskopu Henri Çiçeli tərəfindən quruldu.
Qırx Sütun sarayı
Çəhəl Sütun (fars. چهل ستون‎ "qırx sütun") — II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə İsfahanda inşa olunan saray. Saray adını ("qırx sütun") giriş hissəsini dəstəkləyən iyirmi taxta sütundan götürür; girişin önündəki hovuzun suyunda əks olunan sütunlar qırx sütun kimi göründüyü deyilir. Avstriyalı sənət tarixçisi Ebba Koç Çəhəl Sütun adlı saraylarla bağlı məqaləsində Səfəvi, Moğol və Teymuri memarlıq mədəniyyətində qəbul zallarının adətən Çəhəl Sütun olaraq adlandığını bildirir. Moğol hökmdarı Cahan şahın Dehlidə, Şah Təhmasibinin isə Qəzvində tikdiriyi Çəhəl Sütun sarayları buna nümunədir. Yazara görə bu tip saraylar regionda bəhs edilən dövrdə ərəb olmayan xanədanlıqların saray memarlığının ən çox rast gəlinən örnəkləridir. O yazır:" Şübhəsiz ki, bu adlandırma sütunların sayı ilə birbaşa bağlı olmamaqla yanaşı daha çox sütunların çoxluğuna işarədir. Çünki nə Qəzvində nə Dehlidə nə də İsfahandakı sarayların heç birinin qırx sütunu yoxdur" == Tarixi == Bəzi tarixçilər Şah II Abbas tərəfindən bərpa etdirilən bu binanın ilk əvvəl qırx sütun üzərində inşa edildiyini sonradan sarayda yanğın baş verdiyini və nəticədə eyvanın bir hissəsinin yandığını geridə 20 sütunun qaldığı fikrini irəli sürürlər. Restavrasiya ustası Lütfullah Honarfar İsfahan memarlığı haqqında yazdığı kitabda bu fikrin yanlış olduğunu vurğulayaraq, bərpa işləri zamanı tapılan yanğın izlərində buna dair sübuta rast gəlinmədiyini qeyd etmişdir. O həmçinin yazır ki, Sultan Hüseyn dövründə edilən bərpalar zamanı bina əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmışdır.
Sammo Hunun filmoqrafiyası
Sammo Hunun filmoqrafiyası.
Çəhəl Sütun Sarayı
Çəhəl Sütun (fars. چهل ستون‎ "qırx sütun") — II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə İsfahanda inşa olunan saray. Saray adını ("qırx sütun") giriş hissəsini dəstəkləyən iyirmi taxta sütundan götürür; girişin önündəki hovuzun suyunda əks olunan sütunlar qırx sütun kimi göründüyü deyilir. Avstriyalı sənət tarixçisi Ebba Koç Çəhəl Sütun adlı saraylarla bağlı məqaləsində Səfəvi, Moğol və Teymuri memarlıq mədəniyyətində qəbul zallarının adətən Çəhəl Sütun olaraq adlandığını bildirir. Moğol hökmdarı Cahan şahın Dehlidə, Şah Təhmasibinin isə Qəzvində tikdiriyi Çəhəl Sütun sarayları buna nümunədir. Yazara görə bu tip saraylar regionda bəhs edilən dövrdə ərəb olmayan xanədanlıqların saray memarlığının ən çox rast gəlinən örnəkləridir. O yazır:" Şübhəsiz ki, bu adlandırma sütunların sayı ilə birbaşa bağlı olmamaqla yanaşı daha çox sütunların çoxluğuna işarədir. Çünki nə Qəzvində nə Dehlidə nə də İsfahandakı sarayların heç birinin qırx sütunu yoxdur" == Tarixi == Bəzi tarixçilər Şah II Abbas tərəfindən bərpa etdirilən bu binanın ilk əvvəl qırx sütun üzərində inşa edildiyini sonradan sarayda yanğın baş verdiyini və nəticədə eyvanın bir hissəsinin yandığını geridə 20 sütunun qaldığı fikrini irəli sürürlər. Restavrasiya ustası Lütfullah Honarfar İsfahan memarlığı haqqında yazdığı kitabda bu fikrin yanlış olduğunu vurğulayaraq, bərpa işləri zamanı tapılan yanğın izlərində buna dair sübuta rast gəlinmədiyini qeyd etmişdir. O həmçinin yazır ki, Sultan Hüseyn dövründə edilən bərpalar zamanı bina əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmışdır.
Euseius hutu
Euseius hutu (lat. Euseius hutu) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin euseius cinsinə aid heyvan növü.
Bütün Hindistan Müsəlman Liqası
Bütün Hindistan Müsəlman Liqası— Britaniya Hindistan imperiyasında 20-ci əsrin ilk illərində yaranmış siyasi partiya. Ayrıca müsəlman əhaliyə sahib milli dövlət-Pakistanın yaradılması üçün onun güclü təbliğatı Britaniya İmperiyası tərəfindən uğurla 1947-ci ildə Hindistanın parçalanmasına gətirib çıxardı. Partiya Aliqarx Müsəlman Universitetində ədəbi hərəkat kimi yaranmışdı. Partiyada mərkəzi xadim Seyid Əhməd Xan idi.
Bütün Müqəddəslər kilsəsi (Praqa)
Bütün Müqəddəslər kilsəsi (çex. Kostel Všech svatých, alm. Allerheiligenkapelle‎) — Praqa şəhərinin tanınmış Praqa qəsri qala kompleksinə daxil olan qədim kilsə və eyni zamanda da kapella. Kilsə Zadəganlar institutu adı ilə tanınan Köhnə sarayın şərq divarı ilə həmsərhəddir. Onun qotik üslublu presbiterisi qəsr mənzərəsinin əhəmiyyətli bir hissəsidir. == Tarix == Bütün Müqəddəslər kilsəsi ondan daha da qədim saray kapellasının yerində XII əsrdən bəri yerləşir. 1339-cu ildə hələ o zamanlar Moraviya bölgəsinin markqrafı olmuş IV Karl kilsə ərazisində kollegial kapitulun əsasını qoymuşdu. Mövcud kilsənin inşası isə Peter Parler tərəfindən tərtib edilmiş plana uyğun olaraq 1372-ci ildə başlamış və 1386-cı ilə kimi tamamlanmışdı. Kilsənin inşasında bu cür tanınmış memarın iştirakını triforiumdakı yazılı mətn təsdiqləyir: Petervə yuxarıda göstərilən müddətdə müqəddəslərin xorunu başlamış və tamamlamışdı. Qusçular hərəkatından əvvəl kilsənin artıq retrit otağı (Retrit - inanclı insanların cəmiyyətdən uzaqlaşmaq arzusu və özgəninkiləşdirilməsi deməkdir) və nefləri inşa edilmişdi.