Lüğətlərdə axtarış.

Builər — bueylər, buyailər, buçjunlar, bujaolar, puyilər, pumanlar (özlərini buxqyaix, hərfi mənada – insan adlandırırlar; Çin dilində buyiszular, qədim adları çjunszya, tuszya– yerli; iszular, bendilər, şuyxular) — Cənubi və Cənub-Qərbi Çində çjuandun xalqlarından biri. == Yayılmaları == Əsasən, bui və myao xalqlarının Syannan və Syansi muxtar qəzalarında (Quyçjou əyaləti), həmçinin Yunnan və Sıçuan əyalətlərində yaşayırlar. Sayları Çində 3,3 mln. nəfər (2005), Vyetnamda 2 min nəfərdir. Builər tay dillərinə aid, cənub, mərkəz və qərb dialektləri olan bui dilində danışırlar; Çin dili də yayılmışdır. Yazısı 1956-cı ildən latın qrafikası əsasındadır, bundan əvvəl Çin yazısını tətbiq etmək cəhdləri olmuşdur. Ənənəvi inanclarını saxlayırlar, dindarların bir qismi xristiandır (19-cu əsrin sonlarından). Builər mənşə, dil və özlərinə verdikləri ad baxımından çjuanlara yaxındırlar. Qədimdə çjuanlar, taylar və digərləri ilə yanaşı sioular, loyuelər, bayyuelər, eramızın 1-ci minilliyinin sonlarından manlyaolar, lilyaolar, 2-ci minilliyin ortalarından çjunszyalar, çjunszyamyaolar və s. adlar altında məlum olmuşlar.

Bulxer, Bəlqər — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Abaran rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 17 km məsafədə, Abaran çayının sağ qolu üstündə, Alagöz dağının ətəyində yerləşir. 1590-cı ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri"ndə Bulxeyir, 1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətiriin icmal dəftəri"ndə Əbülxeyir, Bulxeyir, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Blxer formalarında qeyd edilmişdir. Kəndin adı erməni mənbələrində Plxer, Bulxayır kimi də göstərilir. Sarmatiyada yaşayan xalqlardan birinin adı bulxi olmuşdur. Bu qənaətə gəlmək olar ki, bulxi etnoniminə türk dilində "igid, qoçaq"mənasında işlənən ər sözünün qoşulması əsasında bulxer etnonimi yaranmışdır. Fikrimizcə, bulxer bulqar etnoniminin fonetik variantıdır. Xəzər, salar, toxar, quqar və s. türk etnonimləri də həmin konstruksiya əsasında formalaşmışdır. Belə qənaətə gəlirik ki, toponim bulxer etnonimindən əmələ gəlmişdir.

Alan Stüart Blinder (/ˈblaɪndər/, 14 oktyabr 1945, Bruklin, Nyu-York ştatı) — Prinston Universitetində amerikalı iqtisadiyyat professoru, Federal Ehtiyat Sisteminin 15-ci sədr müavini. IDEAS/RePEc-ə görə dünyanın ən nüfuzlu iqtisadçıları sırasındadır. Aparıcı makro iqtisadçı, siyasi liberal və Keynsçi iqtisadiyyat və siyasətlərin müdafiəçisidir. Binder 1993-cü ilin yanvarından 1994-cü ilin iyununadək Prezident Bill Klintonun İqtisadi Məsləhətçilər Şurasında və 1994-cü ilin iyunundan 1996-cı ilin yanvarınadək FED sədrinin müavini vəzifələrində çalışıb. Onun akademik fəaliyyəti xüsusilə pul siyasəti və mərkəzi bankçılıq və iş yerlərinin "offşorinqi" üzərində cəmlənmişdir. Onun yazıları The Wall Street Journal, həmçinin The New York Times və The Washington Post-da aylıq köşə yazılarında dərc olunub. 2007–2008-ci illərin maliyyə böhranı ilə bağlı Blinder iqtisadçı həmkarları üçün "Bu, burada baş verə bilər" və "Fırıldaqçılıq və fırıldağa yaxın hadisələr makroiqtisadi əhəmiyyət qazana bilər" daxil olmaqla on dərs çəkdi.

Buldır adası (ing. Buldir Island, aleut. Идмааҳ) — Aleut adaları qrupuna, Siçovul adalarına daxil olan kiçik ada. == Coğrafiya == Ada su üstü bir qayalığı təşkil edur. Uzunluğu 7 km, eni 3–4 km təşkil edir. Ərazisi dağlıqdır. Əsasən tundra bitkiləri ilə örtülmüşdür. Adada iki vulkan vardır: Buldır (656 m) və Vostoçnı (580 m). Soyuq dəniuz iqliminə malikdir. Duman və atmosfer yağıntıları adı haldır.

Susan Evelyn Bulmer - (17 fevral 1933, İtaka[d], Nyu-York ştatı – 6 oktyabr 2016), Sue Bulmer kimi tanınan, Papua Yeni Qvineya və Yeni Zelandiyada işləyən qabaqcıl Amerika arxeoloqu idi. O, 1959–1960 və 1967–1973-cü illərdə Yeni Qvineya dağlarında qazıntılar aparan ilk arxeoloq idi. == Həyatı == Bulmer 1933-cü ildə Nyu-Yorkun İthaka şəhərində anadan olub. Valideynləri Freddie və Adeline Hirsch, hər ikisi Kornell Universitetində tələbə olarkən tanış olublar. 1937-ci ildə ailə Pasadena, Kaliforniyaya köçdü, burada atası Kaliforniya Texnologiya İnstitutunda tədqiqatçı idi. == Təhsil == Bulmer 1954-cü ildə Kornell Universitetinin bakalavr pilləsini antropologiya ixtisası üzrə bitirmişdir. 1956-cı ildə Havay Universitetinin magistr pilləsini sosiologiya ixtisası üzrə bitirmişdir; onun dissertasiya mövzusu Amerika Samoa diasporası ilə əlaqəli idi. 1956-cı ildə o, tədqiqatını Yeni Zelandiyada davam etdirmək üçün təqaüdə layiq görüldü. Havaydan Fransız Polineziyasından keçən dörd aylıq yaxta səfəri onu arxeologiya sahəsi ilə tanış etdi. Bulmer 1957-ci ilin yanvarında Auklendə gəldi.

Boulder Kolorado Universiteti (ing. University of Colorado Boulder) — Amerika Birləşmiş Ştatlarıda yerləşən ali təhsil müəssisəsi.

Vilyam Viler — ABŞ-lı siyasətçi. Amerika Birləşmiş Ştatlarının 19-cu vitse-prezidenti. == İlkin həyatı == Vilyam Almon Viler , Malone,New Yorkda dünyaya gəlmişdir.Maddı sıxıntılara görə universitete gedə bilməməsi onu universitete girməyə mane törətmədi.Franklin akademiyası və Vermont universitetinə daxil oldu.1846-1849-cu illərdə Franklində prakror olaraq işlədi.1850-1851-də məclis üzvü,1858-1859-cu ildə isə New York əyalət senatoru oldu.1863-cü ildə Respublikaçılar partiyası tərəfindən 37-ci ABŞ konqresində çıxış edirdi.1861-63 və 1869-1877-də təmsilcilər məclisində vəzifə aldı.Dürüst bir adam olaraq öz ərazisində populyarlıq qazanmışdır.42-ci Konqresdə Pasifik dəmiryolları sədri , 43-cü Konqresdə isə Ticarət işləri sədri oldu.. == 1876 seçimləri == Respublikaçılardan olan Raterford Heys 19-cu prezident olaraq seçimləri qazandı.Özünə müavin olaraq Vilyam Viler seçdi.Vilyam Viler seçilməsində ən böyük üstünlüyü dürüst olması və düşməninin olmaması idi.Viler, ən son raqibi Frederick T. Frelinghuyseni 89-a 366 səslə qazandı.Onun populyar olmadığına görə Prezident Heys xanımı Lucy-ə demişdir "Deməkdən utanıram amma Viler kimdir?".Heys və Viler heç vaxt bir yerdə işləmədiyindən bu Viler üçün yeni təcrübə idi." == Prezident müavinliyi == 4 mart 1877-dən 4 mart 1881-ə qədər vəzifədə qaldı. Xanımı o vəzifəyə gəlmədən bir il əvvəl ölmüşdür.O tez-tez Ağ evdə alkoqolsuz yeməklərdə iştirak etmişdir. Və prezident müavini olaraq senatonun başına keçmişdir.Heys-ə görə Viler ona həm dost həmdə qardaşcasına yaxın olmuşdur."Çox az hallarda belə vəziyyət yaranırdı.Ailəmiz ona ürəkdən bağlı idi."-Heys deyirdi. Heys ikinci dəfə namizəd olmadığı üçün, Viler vəzifə müddəti bitdikdən sonra təqaüdə çıxdı. == Vəzifədən sonra == Vəzifədən sonra vaxtını doğulduğu yer olan Malonedə keçirdi.İki dəfə senatorluğa namizəd göstərilsədə seçilmədi.Viler 68-ci doğum günündən 26 gün əvvəl 4 iyun 1887-də cümə günü saat 10:10 da Malone,New Yorkda evində vəfat . kilsəsində dəfn mərasimi keçirildi.7 İyunda həyat yoldaşının yanında dəfn edildi..

Eduard Bulver-Litton (25.5.1803, London –18.1.1873, Devonşir qraflığı, Torki) — ingilis yazıçısı, siyasi xadim. == Həyatı == Kembricdə Triniti-kollecdə oxumuşdur. 1831–41-ci illərdə viqlər və 1852-ci ildən Torilər partiyasından parlamentin üzvü; İngiltərə lordu, per (1866) olmuşdur. 1820-ci ildən Corc Bayronun təsiri ilə şeir yazmağa başlamışdır. == Fəaliyyəti == "Folklend" adlı ilk romanı 1827-ci ildə çap edilmişdir. "Pelem, yaxud Centlmenin sərgüzəştləri" (1828) macəra-satirik romanı ilə şöhrət qazanmışdır. 30-a yaxın roman yazmışdır. "Yucin Eram" (1832) romanı və "Pompeyin son günləri" (1834), "Riensi, yaxud Sonuncu Roma tribunu" (1835), "Harold, yaxud Saksların sonuncu kralı" (1848) tarixi romanları daha məşhurdur. Elmi rasionalizmi (o cümlədən Çalz Darvinin nəzəriyyəsini) inkar etmiş, təxəyyülün gücünə və okkultizm təcrübəsinə inanmışdır ("Zanoni", 1842, "Qəribə əhvalat", 1862 romanları). Bulver-Litton detektiv janrının ("Pol Klifford", 1830), həmçinin roman-antiutopiyanın ("Gələcək irq", 1870) əsasını qoyanlardan biri olmuşdur.

Bhillər,(ehtimal ki, dravid dilindəki bhil-kaman sözündəndir) - Qərbi Hindistanda qohum hind-ari xalqları qrupu. == Etnik tərkibi == Bhillərin etnik əsasını, ehtimal ki, yerli əhali təşkil etmişdir. Bhillər endoqam qruplara bölünürlər: qametiyalar, katariyalar, minalar, mamalar (Racəstan ştatı), pauralar, tadvilər, qarasiyalar, dholilər, vasavalar (Qucarat və Maharaştra ştatı), danqilər, mevasilər, ravallar, bhaqaliyalar, bhilalarlar (Maharaştra ştatı), barelalar, minalar (Madhya-Pradeş ştatı); racputlarla qarışıq qruplar (bhilalalar, qarasiyalar, pateliyalar, minalar) daha üstün mövqe tuturlar. Bhillər adivasi qrupuna daxildirlər. Müxtəlif mənbələrə görə onların sayları 7 mln.-dan 13 mln. nəfərədəkdir (2006). == Dilləri və dinləri == Hind-ari dillərinin cənub-qərb qrupuna daxil olan bhili dilində danışırlar. Yazıları devanaqari əsasındadır. Həmçinin hind, Marath, Qucarat, Racəstan dilləri yayılmışdır. Dindarların əksəriyyəti hinduistdir, təqribən 1 (bir) faizi xristian və müsəlmandır.

Bubilər, fernandlılar , yediyelər , adiyyalar , adicalar (özlərini bubi , bube adlandırırlar) — Ekvatorial Qvineyada bantu qrupundan xalq. == Yayılmaları == Bioko adasının yerli əhalisi. Sayları 49 min nəfərdir (2005). Şimali (nelər, sakatolartolar) və cənubi (abbalar, loketolar, biomalar, tetelər, rekalar) Bubilərə bölünürlər. Bantu dillərinin A zonasına aid edilən və şimal, cənub-qərb, cənub-şərq dialektləri olan bube dilində danışırlar. == Dinləri == Dindarları, əsasən, xristiandır, ənənəvi inanclarını saxlayanlar da var. == Kənd təsərrüfatı == Əsas ənənəvi məşğuliyyətləri toxa əkinçiliyi, ovçuluq, balıqçılıqdır; ağac üzərində oyma sənəti inkişaf etmişdir (8–10 dili olan, zəngin həndəsi naxışlı zınqırovlar – leyebo musiqi aləti səciyyəvidir). Avropalıların gəlişinə (15 əsr) qədər metaldan istifadə etmirdilər, əmək alətlərini daşdan düzəldirdilər. Böyük ailələr, ana xətti ilə qohum nəsillər və gizli cəmiyyətlər saxlanılır. Folklorları nəğmə, nağıl və atalar sözündən ibarətdir.

La-Büisyer (fr. La Buissière) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. O-Qrezivodan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38062. Kommunanın 2012-ci il üçün əhalisi 673 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 242 ilə 420 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 100 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 31 km şimal-qərbdə yerləşir.

Bütlər kitabı Ərəb alimi Hişam ibn əl-Kalbi (737–819) tərəfindən yazılmış "Bütlər" kitabı (Kitab al-Əznəm), İslam əvvəli ərəb dinini, tanrılarını və ibadətlərini təsvir edir . Mətn İslam əvvəli ərəb dininin tənqidini edir və ərəblərin Kəbənin qurulmasından bəri olduqları vəziyyəti dini sui-istifadə məsələsinə aydınlıq gətirir. Kitab, "İslam əvvəli ərəblərin bütpərəstliyi" ilə şirkin (çoxtanrılığın) müəyyənləşdirilməsində təsirli oldu. Misir filoloqu Əhməd Zaki Paşa mətni aşkar etdi; Dəməşqdəki hərracda yeganə əlyazmanı satın aldı və onun geniş kolleksiyasındakı əlyazmalardan olan yazı 1934-cü ildə ölümündən sonra dövlətə bağışlanıb. Zaki Paşa XIV Beynəlxalq Şərqşünaslar Konqresində öz kəşfini açıqladı . == İstinadlar == == Tərcümələr == Faris, Nabih Amin (1952). Hishām Ibn-Al-Kalbi, The Book of Idols or The Kitāb al-Aṣnām. Princeton: Princeton UP. English translation. == Əlavə Ədəbiyyat == H. S. Nyberg. "Bemerkungen zum Buch der Götzenbilder von Ibn al-Kalbi." Lund: Svenska Institut i Rom.

Karl Bühler (27 may 1879[…] – 24 oktyabr 1963[…], Los-Anceles, ABŞ) — Almaniya və Avstriya psixoloqu. == Həyatı == Frayburq və Strasburq universitetlərində təhsil almış, Külpenin şagirdi, Bonn (1909), Münxen (1915), Drezden (1918), Vyana (1922) universitetlərinin professoru olmuşdur. 1938-ci ildə, Avstriyanın faşist Almaniyası tərəfindən işğalından sonra Norveçə, oradan da ABŞ-yə köçmüşdür. 1906-cı ildən Vürsburq məktəbi çərçivəsində təfəkkürü tədqiq edərək, ondakı obrazları, intellektual hissləri və hissi-obrazlı səciyyəsi olmayan əsl hissləri fərqləndirmişdir. Birinci dünya müharibəsi zamanı hərbi cərrah işləmişdir. == Fəaliyyəti == Müharibədən sonra uşaq psixologiyası problemləri ilə məşğul olmuş, psixikanın inkişafını instinkt, vərdiş və intellekt mərhələlərinə ayırmış, sonuncunu qəflətən anlama aktları ilə əlaqələndirmişdir. "Psixologiyanın tənəzzülü" ("Die Kriseder Psychologie", 1927) əsərində Bühler psixologiyada tənəzzülü subyektiv (introspektiv psixologiya), obyektiv (biheviorizm) və mədəni-tarixi (anlayan psixologiya) yanaşmalarının sintezi ilə aradan qaldırmağı təklif etmişdir. Dilçilikdə psixoloji istiqaməti, funksional linqvistikanı inkişaf etdirmiş, dil sahəsinin "eqosentrik konsepsiyasını" yaratmışdır. Dili funksional sistem hesab edən Bühler onun üç funksiyasını fərqləndirmişdir: danışana aid olan ifadə (ekspressiv), dinləyənə aid olan müraciət (apelyativ) və haqqında danışılan predmetə aid olan məlumat (reprezentativ) funksiyaları.

Bidər sultanlığı və yaxud Bəridşahlar dövləti — 1492–1619-cu illər arasında Hindistanda Dəkkən bölgəsinin cənubunda hökm sürən Türk-İslam xanədanı. == Tarixi == Xanədanın qurucusu Əmir Qasım Qafqaz (Borçalı) türklərindən olub gənclik illərində Bəhməni şahı III Məhəmmədin (1463–1482) xidmətinə girmiş, onun sarayında bərid-i məmalik mövqeyinə qədər yüksəlmiş və xanədana da bu vəzifəsi dolayısıyla Bəridşahilər deyilmişdir. Əmir Qasım Mahmud şahın səltənəti sırasında (1482–1518) öncə kutval (qalabəyi), Nizamülmülk Məlik Həsənin vəfatından sonra da baş vəzir (əmir-i cümlə) təyin edilmişdir. Bəhmənilərin zəifləməsinə görə ölkə torpaqları parçalanmış, Bicapurda Adilşahilər, Əhmədnagarda Nizamşahilər, Bərarda İmadşahilər, Qolkondada Qütbşahlar və bir müddət sonra Bidərdə Bəridşahilər müstəqilliklərini elan etmişldilər (1492). Əmir Qasımın ölümündən sonra yerinə "Dəkkən tülküsü" deyə şöhrət tapan oğlu Əmir Bərid keçdi (1504–1543). Əmir Bəridin zamanında Bəhmənilərdən III Əhməd, Əlaəddin, Vəliyyullah və Kəlimullah onun vəsayəti altında sadəcə adları hökmdar idilər. Əmir Bərid ədəbiyyat, sənət və memarlığa ilgi duyan bir şəxsiyət idi. Paytaxtda Rəngin Mahalı inşa etdirən də odur. Bəridşahilər Vicayanagar racələri və digər bəzi qonşularıyla sürəkli mübarizə etdilər. Son Bəridşahi sultanı III Əmir Bərid şah (1609–1619) Adilşahilərin hücumuna məruz qaldı.

Urs Büler (19 iyul, 1971, Luzern, İsveçrə) — isveçrəli tenor və İl Divo qrupunun üzvü. == Həyatı == Urs Büler beş yaşında artıq xorda oxumağa başlayıb və piano, gitar, skripka, balaban kimi musiqi alətlərində çalmağı öyrənib. Onun əsas karyerası 15 yaşında bir musiqi qrupunda başlayıb, 17 yaşında isə o artıq başqa bir qrupun aparıcı müğənnisi idi. Həmçinin o Musiqi Akademiyasında və Kilsə Musiqisindən dərslər alırdı. Bu sahədə daha çox uğur qazanmaq üçün o Niderlanda, Amsterdama köçdü. Burada o məşhur almaniyalı bariton Udo Reinmanla birlikdə Amsterdam Konservatoriyasında təhsil aldı. Büler Klaudio Abbadonun rəhbərliyi altında Zaltsburq Festivalında da çıxış etmişdir. İl Divo qrupuna qoşulanadək o əsasən Niderlandda yaşayırdı və bəzi opera qrupların tərkibində çıxış edirdi. İl Divo-yadək onun sadəcə sayılı ifaları var. == İl Divo == 2003-cü ilin dekabrında Urs Büler dörd kişi müğənnidən ibarət beynəlxalq İl Divo qrupuna qoşuldu.

Bardaqdan nə tökülə bilər qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor M. Ağayev tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. "Azərbaycantelefilm"də istehsal edilmişdir. Respublikamızın ən uzaq rayon mərkəzlərindən və yüksək dağ kəndlərindən olan bu gənclər rus dili və ədəbiyyatı institutuna daxil olmuşlar. Qızlar məktəbi yenicə qurtarmış, oğlanlar isə Əfqanıstan müharibəsində iştirak etmişlər. Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Rus Dili və Ədəbiyyatı İnsitutunun pedaqoqları və tələbələri "Gənc Müəllim" klubunda müzakirədə iştirak edirlər. Dərs prosesinə həsr olunmuş bu müzakirə filmin əsas süjet xəttini təşkil edir. == Məzmun == Respublikamızın ən uzaq rayon mərkəzlərindən və yüksək dağ kəndlərindən olan bu gənclər rus dili və ədəbiyyatı institutuna daxil olmuşlar. Qızlar məktəbi yenicə qurtarmış, oğlanlar isə Əfqanıstan müharibəsində iştirak etmişlər. Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Rus Dili və Ədəbiyyatı İnsitutunun pedaqoqları və tələbələri "Gənc Müəllim" klubunda müzakirədə iştirak edirlər. Dərs prosesinə həsr olunmuş bu müzakirə filmin əsas süjet xəttini təşkil edir.

Xəyallar hara gətirə bilər (ing. What Dreams May Come) — Riçard Metisonun eyniadlı əsəri əsasında Vinsent Uord tərəfindən çəkilmiş fentezi-dram filmi. Film ən yaxşı vizual effektlər nominasiyasında Oskar mükafatının laureatı olmuşdu. == Məzmun == Kris və Enni tətildə olarkən tanış olurlar. Aşiq olduqdan sonra evlənirlər, vaxt keçdikcə bir oğul və bir qızları da olur. Amma bir gün hər iki övladını avtomobil qəzasında itirirlər. Enni depressiyaya düşür, Kris isə unutmağa çalışaraq pediatr peşəsinə çoxlu vaxt ayırır. Dörd il sonra Kris də avtomobil qəzasına düşərək dünyasın; dəyişir. Ruhu arvadı Enninin yanında qalır, Enni bunu hiss edir, lakin psixikası dözmür. Buna görə Kris onu tərk edir və cənnətə düşür.