Lüğətlərdə axtarış.

Diatomit — torpaqvari, kövrək və ya sementləşmiş silisiumlu (opal), ağ, açıq-boz və ya sarı rəngli 50%-dən çox hissəsi diatomea zirəhlərindən ibarət süxurdur. Diatomit dəniz, nadir hallarda şirin su (göl) mənşəli olur. Tərkibində 70-98%-dək həll olan silisium dörd oksid vardır. Yük­sək məsaməlilik, az həcmi çəki, adsorbsiya və istilik izoləetmə xassələrilə səciyyələnir. Paleogen-Neogen və Dör­düncü dövr çöküntülərində yayılmışdır. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.

Diatomit Diatomit — Torpaq, yosun, çöküntü, qaya, açıq boz və ya sarımtıl rəngli, adətən boş və ya zəif sementlənmiş müxtəlif miqdarda orqanik strukturları olan mineraldir. Kimyəvi diotomitin 96%-ni sulu silisium(opal)təşkil edir.Diotomit turşuları adsorbsiya etmək, aşağı istilik və səs keçiriciliyi yüksək olan məsaməliyə malikdir. == Xüsusiyyətlər == Diatomitlərdə çoxlu sayda məsamələr var. Xammal strukturunda mikroskopik hava boşluqları kərpicdə mükəmməl istilik izolyasiya xüsusiyyətlərini təmin edir. Kimyəvi tərkibi SiO2-76,6%, Al2O3-7,52%, Fe2O3-1,53%, CaO-1,4%,MgO-1,25%,SO3-0,13%. Diatomitden dərman preparatlarında dərman vasitələrinin tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Gözənəkli quruluşa, yuksək fiziki və mexaniki xüsusiyyətlərə malik olması, ucuz başa gəlməsi diatomiti geniş şəkildə istifadə etməyə imkan verir. Sorbent, katalizator və onların daşıyıcıları, eləcədə filtrasiya prosesində doldurucu kimi istifadə olunur. == Tətbiqi == Diatomitlərin kərpic istehsalı üçün xammal kimi istifadə edilməsi, həmşinin qida sənayesində təmizləmə üçün filtrlər kimi, tibbi kosmetika, dərman və dərman preparatlarında dərman vasitələrinin tərkib hissəsi kimi istifadə edilir. Diatomitdən hazırlanan məhsullar qazanlardan nüvə reaktorlarına istilik izolyasiyası kimi istifadə olunur.

Datolit – CaB [SiO4] (OH) — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, çox vaxt yaşılımtıl çalarlı ağ, zeytunu - yaşıl, açıq- və bal kimi -sarı, bəzən qırmızımtıl, bənövşəyi; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ, açıq-boz; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 2,9-3,0; Sərtlik – 5-5,5; Kövrəkdir; Ayrılma – yoxdur; Sınıqlar – qeyri-hamardan qabıqlıyadək; Morfologiya – kristallar: üzlərlə zəngin qısaprizmatik, lövhə- və pazvari, izometrik; Mineral aqreqatları: aydındənəvər və gizlikristallik bütöv kütlələr, salxım şəkilli radial-şüalı əmələgəlmələr–botriolitlər, kiçik kristal druzaları, fırçalar, qaysaqlar. == Mənşəyi və yayılması == Mineralın ən böyük yığınları skarn və skarnoidlərlə əlaqədar olub, vollastonitin hidrotermal əvəzlənməsi nəticəsində yaranan gec əmələgəlmələrdir. Çox vaxt badamdaş effuziv süxurların boşluqlarında müşahidə edilir. Bəzi intruziv süxurlarda (qabbro, diorit və b.), hidrotermal filiz yataqlarında, duz yataqlarının gips papaqlarında, çökmə və metamorfik (kalsifirlər, şistlər və s.) əmələgəlmələrdə damarcıq və püruzlar şəklində iştirak edir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: prenit, seolitlər, kalsit, danburit, vezuvian, aksinit, vollastonit, hedenbergit, anhidrit, xalsedon və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Arendal (Norveç); Sankt-Andreasberq (Almaniya); Trentino vilayəti (İtaliya); Bağçasaray rayonu və Qaradağ dağı (Krım); Turyin mədənləri, Tetyuxe, Aldan rayonu (Rusiya); Orta Asiya; Akatame, Şişibu (Yaponiya); Kivenaç, Meriden, Xourvel (ABŞ) və b. Azərbaycanda Naxçıvan MR-nın Culfa rayonunda yerləşən bir sıra bor təzahürlərində (Berdıq-Qazançı, Əlincəçay və b.), həmçinin Tutqunçay hövzəsində və s. qeyd edilmişdir.

Datomir (ing. Dathomir) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Datomir qalaktikanın ucqar nöqtələrində yerləşir və orbitində olduğu ulduza görə qırmızı rənglidir. Planet mürəkkəb ekosistemə və təhlükəli yırtıcılara sahibdir, lakin rahat atmosferi də var. Datomirin böyük bitki örtüyü olan qitələri, əyilmiş meşələri, baramaya oxşayan böyük meyvələri var. Planetdə gecə bacıları və gecə qardaşları kimi fraksiyalar yaşayır. Gecə bacıları Datomirdə hökmranlıq edən və qaranlıq sehrin gücünə sahib olan cadugərlər qrupudur. Gecə qardaşları cadugərlərdən ayrı yaşasalar da, onların suverenliyinə boyun əyir. Güclü olmalarına baxmayaraq, gecə bacıları Qalaktik respublika ilə sith arasındakı münaqişədə iştirak etməmişdir. Görkəmli gecə bacılarından biri Asajj Ventress, gecə qardaşlarından isə Dart Mauldur.

Diatom yosunlar (lat. Bacillariophyta). Bu tipə tək, nadir hallarda qonur rəngli (piqmenti — fukoksantin) mikroskopik (0,75 mkm – 2 mm) kolonial orqanizmlər daxildir. Diatom yosunlar planktonda geniş, daha az miqdarda dəniz və şorsu hövzələrinin bentosunda, bəziləri torpaqda məskunlaşırlar; müasir diatom yosunlar qütb dairəsinə yaxın və əsasən arktik hövzələrdə yayılmışdır. Hüceyrə ikitaylı silisium qabıq içərisində yerləşir, qabıq iki elementdən ibarətdir; bunlardan kiçiyi qapaq kimi həmişə digər tayı örtür. Sonuncunun içərisində dairəvi lövhə (tayın özülü) və kəmərcik (yan tərəflər) ayrılır. Lövhənin formasına görə diatom yosunlar tipi iki sinifə ayrılır: pennatlar və sentriklər. Pennat diatom yosunlar ikitərəfli simmetriyalı olub, formaları uzunsov oval (yumurtavari), iynəşəkilli olur, adətən, qabığın ortasında yarıqşəkilli dəlik (tikiş xətti) yerləşir. Sentrik diatom yosunlar radial simmetriya ilə səciyyələnir, formaca dairəvi, üçbucaq, ulduz şəkillidir. Bütün diatomeaların kəmərcik tərəfdən görünüşü çubuqşəkillidir (uzunsov-düzbucaqlı) ki, bu da tipin ikinci adını – Bacillariophyta (lat.