ə. daş. Həcəri-əsvəd bax həcərüləsvəd; həcəri-mübarək bax həcərüləsvəd; həcəriyəməni qırmızı və narıncı rəngli qiymətli daş, əqiq.
Tam oxu »1. бесполезный, тщетный, напрасный, непроизводительный, непродуктивный; 2. бесполезно, тщетно, напрасно, даром, зря;
Tam oxu »I прил. бесполезный, напрасный, тщетный. Hədər zəhmət напрасный труд, hədər söhbətlər бесполезные разговоры II нареч. 1. напрасно, бесполезно, тщетно.
Tam oxu »1 в сочет.: həzər etmək kimdən, nədən остерегаться кого, чего; həzər ondan не приведи Господи 2 сущ. устар. 1. горожане 2. городская культура 3. оседл
Tam oxu »...effort II. z. uselessly, for nothing, in vain, to no purpose; O hədər yerə ora gedir He / She goes there for nothing; Bütün gün hədər getdi The whole
Tam oxu »i. fear, misgiving; ~ etmək to avoid (ger.+d.), to evade (d.); d.d. to steer clear (of), to escape (d
Tam oxu »HƏZƏR1 ə. çəkinmə, ehtiyat etmə. HƏZƏR2 ə. 1) qəsəbə və ya kənddə yaşayan, qəsəbə və ya kənd əhalisi; 2) oturaqlıq; 3) səfər və ya döyüş olmayan vaxt,
Tam oxu »...heç bir nəticə verməyən; mənasız, faydasız. Qəssab Həsən aralıqda hədər ölümdən qorxub, özünü adamların içinə soxdu. Mir Cəlal. □ Hədər(ə) getmək – b
Tam oxu »ХЕДЕР I м yəhudi ruhani məktəbi. ХЕДЕР II м tex. k. t. xeder (1. kombaynın bıçici aparatı; 2. biçin maşını).
Tam oxu »sif. vain, -e ; inutile ; injuste ; faux (f fausse) ; ~ ümid un vain espoir ; ~ cəhd effort m inutile
Tam oxu »...нетижани тагур, гьаваян, нагьакьан, бадгьава; манасуз, файдасуз; hədər(ə) getmək бадгьава фин, са нетижани тагун, са файдани тахьун, нагьакьа серф хь
Tam oxu »...чугварвалун, къакъасун, яргъаз хьун, игьтият авун, вичи-вич хуьнуьх; ondan həzər! адавай яргъаз хьухь! адакай жува-жув хуьх!; həzər etmək (qılmaq) яр
Tam oxu »...м. Еврейская начальная религиозная школа для мальчиков. Окончить хедер. II -а; м.; с.-х. см. тж. хедерный Жатвенная часть зерноуборочного комбайна. К
Tam oxu »(жэ) -а; м. (англ. hedger); финанс. см. тж. хеджерский Юридическое лицо (фирма, банк), занимающаяся хеджем, хеджированием.
Tam oxu »...çəkin! Eyləməyin dəngəsər, oxutmuram, əl çəkin! M.Ə.Sabir. □ Həzər etmək (qılmaq) – saqınmaq, qorunmaq, uzaq olmaq, özünü gözləmək. [Koroğlu dedi:] D
Tam oxu »HƏCR1 ə. günorta istisi, bürkü. HƏCR2 ə. 1) yasaq, qadağan; 2) qəyyumluq; 3) vətəndaşlıq hüquqlarından məhrum etmə (olma).
Tam oxu »“тахьун”-dan f.sif.; регъуь тежер utanmayan, utanmaz; хъипи тежер saralmayan, solmayan; * тежер кьадар (кьван) hədsiz dərəcədə, hədsiz, çox.
Tam oxu »(Qarakilsə, Ordubad) bax qajir. – Qəcər bizdə cücə-zad qoymur, daşıyıb aparır (Ordubad)
Tam oxu »...хъипи тахьун - хъипи тежер, шад тахьун - шад тежер. * тежер кьадар [кьван] нар. кьадардиз гзаф. Тежер кьван залан тир кӀвалахдин шартӀар, Дуланажагъ
Tam oxu »“тахьун”-dan f.sif.; регъуь тежер utanmayan, utanmaz; хъипи тежер saralmayan, solmayan; * тежер кьадар (кьван) hədsiz dərəcədə, hədsiz, çox.
Tam oxu »...işlənməmiş olma. Vurtut ikicə ilin gəlini olan, gəlinlik paltarının əcəri solmayan Keysubəyimin nisgili ürəyində, arzusu gözündə qalmışdı. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »...Mingəçevir) yavaş-yavaş. – Xəsdə oluf qalxanda hənəx’- hənəx’ yerey (Gədəbəy); – Qoja adam hənəx’- hənəx’ yerey. – Qoja adam hənəx’-hənəx’ gəzər (Daş
Tam oxu »рах, прил. гьеле-меле (1. гьи хьайитӀани, гьар са; 2. нареч. фад, асантвилелди; 3. нареч. гьакӀа, бушдаказ, себебсуз, асассуз)
Tam oxu »Boş-boşuna, əsassız. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O, hələm-hələm yerdə nərə çəkməz. (“Dəmirçioğlunun Çənlibelə gəlməyi”)
Tam oxu »...заурядный (ничем не выделяющийся; обыкновенный). O, hələm-hələm alim deyil он ученый не заурядный (т. е. он ученый не из обычных; он довольно известн
Tam oxu »dan. sif. Hər hansı, hər bir. [Molla deyir:] O, hələm-hələm adamların gözünə görünməz. “M.N.lətif.” Çünki Mina xanımı təsvir etmək hələm-hələm adamın
Tam oxu »[fars.] 1. əvəz. Həmin, haman, o. [Cavad bəy:] Elə işlərin üstündə həmən adamı divara söykəyib başına güllə çaxarlar, qalar yerində… N.Vəzirov. Gətiri
Tam oxu »...əhlihal arasında bəlayəm, ey bülbül! Qövsi. Molla Cəfərqulu arvadlara həqir bir nəzərlə baxan kişilərdən idi. N.Nərimanov. 2. klas. Təvazökarlıqla öz
Tam oxu »...seçilən adam; münsif, jüri. [Ev sahibi bəy dedi:] O qoca kəndlini həkəm seçək, nə desə ona razı olaq. S.S.Axundov. Camaat sakit durub tamaşa edirdi.
Tam oxu »...Bax, bibi, … məktəbdə uşaqlar ilə dünya səyahətinə çıxmışdıq. Hər bir hədəfimiz bir dilək adası idi. C.Cabbarlı. Cavad yoldaşları ilə birlikdə damarl
Tam oxu »is. Efiopiyanın əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adamın keçmiş adı; efiopiyalı. Zavallı, silahsız və kimsəsiz həbəşlərin boynunda fa
Tam oxu »is. [ər.] 1. Ehtiyac, lüzum. Bu qədər söhbətə nə hacət. Təfərrüata hacət yoxdur. – Yox, yazmaram! Amma hələ qoy yazım; Hacət olsa, bundan belə yazmara
Tam oxu »...yaşamış və ya yaşayan, bir-birinin müasiri; çağdaş, əsrdaş. Həməsr şairlər. – Həmsinlərin səfada, bağda; Həməsrlərin çəməndə, dağda. M.Ə.Sabir. Deyir
Tam oxu »is. [ər.] Ərəb astronomiyasında Qoç bürcünün adı. Günəş həməl bürcünə yaxınlaşdığı dəqiqədə Sultan Toğrulun qapısında vurulan kərənayxana Novruz bayra
Tam oxu »...haçaq; Çılpaq, ayaqyalın, başaçıq bir dəcəl uşaq. A.Səhhət. Dəcəl uşaq kimi minib; Dəniz ləpələrinə, yellənir. R.Rza. Heç on beş il bundan qabaqkı də
Tam oxu »...Xəstənin halı dünənkindən betərdir. – Ümid ilə ömrüm oldu zaye; Halım betər etdi zəfi-tale. Füzuli. Ol zaman ki, bu mənzildən köç olur; İşin olur tam
Tam oxu »...[fars.] 1. Meyvə, məhsul, bar, bəhrə. Bu ağacın bəhəri azdır. Bu il bəhər hədsizdir. 2. Xeyir, səmərə.
Tam oxu »...öz əksin sanırdı əğyar. Füzuli. Bu hüsn lətafətdə yəqindir bəşər olmaz. S.Ə.Şirvani. Biz belə bir qəhrəmanlıq görməmişik bəşərdə. S.Rüstəm. // Toplu
Tam oxu »...materiallardan çəkilən divar, barı; hasar. Həyətin ətrafına çəpər çəkmək. – Qapıda, pilləkənlərdə, tikinti üçün çəkilmiş taxta çəpərlər arasında danı
Tam oxu »...Çadramı yellətmərəm; Xoruzgöz oğlan gərək; Dul kişiyə getmərəm. (Bayatı). [Həcər:] Mənə xoruzgöz, bığıburma … bir oğlan lazımdır. “Həcər xanım”.
Tam oxu »is. Çoxlu qar olan yer, qar basmış yer. Həcər meşəli qarlıqlarla irəlilədi. S.Rəhimov.
Tam oxu »bax dəyişək. [Həcər xanım:] Get, Xavərə de, bizim üçün dəyişəcək hazır etsin. S.S.Axundov.
Tam oxu »bax yan-yanı. Həcər qocanın görməməsi üçün yanı-yanı çəkilib alma ağacına sıxılmaq istədi. S.Rəhimov.
Tam oxu »“Ovşarlamaq”dan f.is. Ovşarlama üsulu ilə sağmaq nəticəsində Həcər arvad hamıdan tez, hamıdan çox süd sağırdı. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »AZACIQ – XEYLİ Həcər qulaq verdi, bu an buludlar azacıq hərəkətə gəldi (S.Rəhimov); Axşamdan xeyli keçmişdi (A.Məmmədrza).
Tam oxu »...klas. Ürəyi sınmış, qəlbi qırılmış, incik, kədərli, incimiş. [Həcər xanım:] …Zöhrəni elə şikəstədil (z.) gördükdə ürəyim paralanır. S.S.Axundov.
Tam oxu »sif. Xurma rəngində, açıqqəhvəyi. Xurmayı göz. Xurmayı saç. – Həcər gözlərini sildi, geri çəkildi, onun nəzəri Nəbinin divardan asılmış xurmayı papağı
Tam oxu »...getməyəcəyəm. Ü.Hacıbəyov. [Xanımnaz:] …Mənciyəz şəhərə gedirəm. C.Cabbarlı. [Həcər:] Mənciyəz anamdan yeyərdim töhmət. S.Rüstəm.
Tam oxu »...kərpic döşənmiş. Kərpicli küçə. – Qara çiy kərpicli binanın üst balkonunda Həcər aynalını bir parça ağ əsği ilə silib təmizləyirdi… S.Rəhimov.
Tam oxu »...məsələnin üstünə iri bir əlləmə qoy, bununla da qurtar (Ə.Vəliyev); HƏCƏR (kl.əd.) Abbas deyər salım şahın başına; Ərəbi-həcər, farsi-səng, türkidaş
Tam oxu »...il hələ; Zülmətli yollar içrə gəzirsən neçin belə? A.Səhhət. Həcər bir az da gedib zülmətli bir meşəyə qovuşdu. S.Rəhimov.
Tam oxu »is. [ər. qimar və fars. …xanə] Qumar oynanılan yer. [Həcər xanım:] Şahbaz bəy evimi … qumarxanaya döndərib. S.S.Axundov. Çayçı dükanının dal tərəfində
Tam oxu »...həvəsə gəlmək, həvəs göstərmək. Aynalını təmizləyib qurtaran Həcər həvəsiyir, sanki aynalı ilə oynamağa başlayırdı. S.Rəhimov. Eşidənlər belə bir şöh
Tam oxu »...səbəblər axtarmayaq (M.İbrahimov); REAL Aşıq Ələsgər, Qaçaq Nəbi və Həcər isə, dastan və poeziya personajları olmaqla bərabər, ..dövrümüzün yaxın bir
Tam oxu »...“aynalı tüfəng” şəklində işlədilir). Aynalını təmizləyib qurtaran Həcər, aynalı ilə oynamağa başladı. S.Rəhimov. Nəbi aynalı tüfəngini götürüb düşmən
Tam oxu »...… ədəbiyyatımızda yaranmış iradəli qadın surətlərindəndir. M.İbrahimov. Həcər qızının möhkəm iradəli olduğunu bilirdi. Ə.Vəliyev.
Tam oxu »is. [ər.] Kəfənə tutulmuş ölü; meyit. Həcər Mehdinin cənazəsi üstünə düşüb, göz yaşlarını bahar buludu kimi axıdır. “Qaçaq Nəbi”. // Tabut. Müəlliməni
Tam oxu »...Qohuməqrəba yığılıb onu evdən qovdular, qaldı küçədə. Ə.Haqverdiyev. [Həcər xanım:] Piri baba, Çingizin burada olmasının xatası yoxdur, Şahbaz bəyin
Tam oxu »...Cəlal. 2. Gizləmək. [Nəbi:] Həcər, nə olub ki, yeriyə bilmirsən? Həcər yaralandığını ondan danıb cavab verdi… “Qaçaq Nəbi”. Uzaqlarda, bəlkə dağlar d
Tam oxu »is. dan. Xəzinəsi on patron tutan tüfəng və ya tapança. [Həcər xanım] onaçılan tapança götürər, kişi kimi gəzərdi. “Aşıq Ələsgər”. Onların yanında yağ
Tam oxu »is. dan. Xəzinəsi on patron tutan tüfəng və ya tapança. [Həcər xanım] onaçılan tapança götürər, kişi kimi gəzərdi. “Aşıq Ələsgər”. Onların yanında yağ
Tam oxu »...hey yağır. Uşaq hey ağlayır. Hey xəstələnmək. Hey donquldanmaq. – Həcər baxdıqca bu səmtlərə hey baxdı. S.Rəhimov. Qaranlıqda it zingildədi, Qoşatxan
Tam oxu »...gözələ gözəl demərəm; Gözəldə bir qeyri əlamət olur. M.P.Vaqif. [Həcər xanım:] Mən Həcərəm, əbrü ətlas geymərəm; Hər yetən gədayə boyun əymərəm. Aşıq
Tam oxu »...Elə yağır… sazaq qılınctək kəsir. Ə.Cəmil. // Quru soyuq külək. [Həcər:] Gorusun düzündə qopubdur sazaq… “Qaçaq Nəbi”. Qaranlıq qatılaşır, əl-ayaq çə
Tam oxu »AŞIRMAQ I f. Qaldırıb qoymaq, yükləmək, keçirmək. Həcər təkrar papağı başına qoydu, əlini aynalıya atdı, kəməri çiyninə aşırdı (S.Rəhimov). AŞIRMAQ II
Tam oxu »...Bu sənət ilhama çağırır meni! (M.Rahim). 2. XƏZİNƏ (tüfəngdə) Həcər tüfəngi elinə götürüb onun xəzinəsini açır, diqqətlə baxır.. (S.Rəhimov); SANDIQ
Tam oxu »...türk padşahları quldurbaşı kimi bir zad imişlər. C.Məmmədquluzadə. [Həcər xanım:] …Şahbaz bəyin arvadı quldurbaşı Əlimərdanın evində! Bu, yuxu deyil,
Tam oxu »...f.is. 2. Mübahisə, münaqişə, sözə gəlmə, dalaşma, dava-dalaş. [Həcər xanım:] Şəmsinin fikrini anlayıram, o qorxur ki, yenə aralarına toqquşma düşər.
Tam oxu »...on ilin ərzində altı yüz manat pul cəm etmişdi. S.M.Qənizadə. Həcər qulaq verdi, bu an buludlar azacıq hərəkətə gəldi. S.Rəhimov. ◊ Azacıq aşın duzu
Tam oxu »...yetirmək, qurtarmaq, axıra çatdırmaq. Kitabı oxuyub tamamlamaq. – Həcər sözünü tamamlayıb, gözünü yollara dikmişdi. “Qaçaq Nəbi”. Bayram ehmalca gülü
Tam oxu »...vermək, rahatlandırmaq, təsəlli vermək. Bu xəbərlərin heç birisi Həcər xanımı təskin etmirdi. S.Hüseyn. [Züleyxa] …pis də yaşamadım, – deyib özünü tə
Tam oxu »...atla bir yerə məktub, əmr, xəbər aparıb-gətirən şəxs; qasid, yamçı. [Həcər] kağızı yazıb, başını bağlayıb, verdi bir çapara ki, apar, ver Ələsgərə. “
Tam oxu »...təmizlik, paklıq, saflıq, duruluq rəmzi kimi işlənir). Köysünə vuran həcər kimi daş; Zəm-zəm kimi gözdən axıdan yaş. Füzuli. Zəm-zəm tək oldu kuyinə
Tam oxu »...həmfıkri, həmsirri ancaq kitablar olmuşdur (S.S.Axundov); SİRR YOLDAŞI Həcər xanım: Xeyr, səhv etdim, xidmətçim yox, sevgili bacım olmusan, sirr yold
Tam oxu »...Əyilmək, ikiqat olmaq, belini əymək. Beli bükülmək. Boynu bükülmək. – Həcər cəld bükülüb evə girdi. S.Rəhimov. 3. məch. Sarınmaq, bürüdülmək. Xına bi
Tam oxu »...B.Talıblı. // məc. Klassik şeirdə gözəlin iltifatına, mərhəmətinə işarə. [Həcər xanım:] Olar gözəllərin xümsü, zəkatı; Cavana yetişər, çala yetişməz.
Tam oxu »...Dilbərin tikintiyə getməsindən təxminən iki həftə sonra bir gün axşam Həcər qarının ailəsinin üzvləri evə yığışmışdılar. Ə.Sadıq.
Tam oxu »...acı-acı. Ağlar da için-için edər ah: – Bu körpəmə sən şəfa ver, Allah! A.Şaiq. Həcər isə birdən körpə uşaq kimi için-için hıçqırmağa başladı. S.Rəhim
Tam oxu »...gecə saat birdən sonraya buraxmalısan. M.S.Ordubadi. [Səfi bəy:] Həcər xanım, düşmənin ailəsinə mərhəmət etmək caizmidir? S.S.Axundov. □ Təbir caizsə
Tam oxu »...dərindən qıy çəkdi. Ə.Vəliyev. 2. Diqqətlə, fikrini cəmləşdirərək. Həcər dərindən qulaq verib, güllə səsi eşitdi. “Qaçaq Nəbi”. // Əsaslı surətdə. Sö
Tam oxu »...daraqlayıb təmizləmək. [Dilbərin] yaşı yüzü çoxdan ötmüş qoca nənəsi Həcər isə döşək üstündə oturaraq yun darayırdı. Ə.Sadıq. 3. Ot, saman və s.-ni ş
Tam oxu »...oturtdu. Çəmənzəminli. [Dilbərin] yaşı yüzü çoxdan ötmüş qoca nənəsi Həcər isə döşək üstündə oturaraq yun darayırdı. Ə.Sadıq. ◊ Döşəkdə yatmaq məc. –
Tam oxu »...yardım, imdad, aman. Müşküldür arizə divandan mədəd. Q.Zakir. [Həcər] əl atıb aynalını bərk-bərk sıxdı: – Səndən mədəd! – dedi. S.Rəhimov. □ Mədəd ve
Tam oxu »...diriltmək. Bu su məni diriltdi. Dağ havası xəstəni diriltdi. – [Həcər xanım:] Oğlum, Çingiz, mənə yenidən ruh verib diriltdin, Allah səni hər bəladan
Tam oxu »...dünyasından doymadı, getdi. S.Vurğun. 2. Dünyagörmüş, müdrik, ağıllı adam. [Həcər:] Bizlərdə ərənlər üçə deyərlər. S.Rəhimov. 3. Dini etiqada görə Al
Tam oxu »