Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • otolit

    otolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • отзолить

    ...Обработать (шкуры, кожи) известковым раствором для удаления шерсти. Отзолить кожу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОГОЛИТЬ

    1. кьецIилрун; чуплахрун. 2. воен. чуплахрун, бушрун (фронтдин са чкадилай кьушунар къакъудна, а чка бушрун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • отъюлить

    ...отъюливать Избавиться, отделаться от чего-л. разными уловками. Отъюлить от дела.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оточить

    -чу, -чишь; оточенный; -чен, -а, -о; св.; разг. см. тж. отачивать, отачиваться, отачивание сделать острым, заточить II

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отопить

    ...св. см. тж. отапливать, отапливаться, отапливание, отапливанье, отоплять, отопляться, отопление что (чем) Обогреть, нагреть (помещение) с помощью печ

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отмолить

    ...(чем) Молитвами выпросить за что-л. прощение у Бога; замолить. Отмолить грех. б) отт. Молитвами отвратить что-л. Отмолить беду, болезнь, несчастья.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отплыть

    -плыву, -плывёшь; отплыл, -ла, -ло; св. см. тж. отплывать, отплытие 1) Плывя, удалиться от чего-л. Отплыть от берега Отплыть триста метров. Судно отпл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оголить

    -лю, -лишь; оголённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. оголять, оголяться, оголение что (кого) 1) что, кого Снять одежду; обнажить. Оголить грудь, шею

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТПЛЫТЬ

    сов. 1. üzmək, üzüb uzaqlaşmaq, aralanmaq (sahildən); 2. yola düşmək (gəmi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТОПИТЬ

    сов. qızdırmaq, isitmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТМОЛИТЬ

    сов. köhn. dua edib günahlarını yumaq; 2. dua etməklə xəstəliyi, xata-bəlanı uzaqlaşdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОГОЛИТЬ

    ...çılpaq etmək, çılpaqlaşdırmaq, soyundurmaq, üryan etmək, açmaq; оголить грудь sinəsini açmaq; 2. məc. açıq qoymaq, müdafiəsiz qoymaq; оголить фланг c

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТОПИТЬ

    цIай авун (къула, кIвале), пич кун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТПЛЫТЬ

    1. рекье гьатун, рекьиз экъечIун (гими). 2. сирнавна фин (къерехдивай са кьадар чкадиз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • отлить

    отолью, отольёшь; отлей; отлил и отлил, отлила, отлило и отлило; отливший; отлитый; отлит, отлита, отлито и, отлитый; отлит, отлита, отлито; св. см. т

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • oolit

    oolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • OOLİT

    yun. oon – yumurta + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ОТЛИТЬ

    ОТЛИТЬ I сов. tökmək, boşaltmaq; отлить немного молока bir az süd tökmək. ОТЛИТЬ II сов. xüs. tökmə, tökmə üsulu ilə hazırlamaq; отлить из бронзы бюст

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛИТЬ

    1. цун; ичIирун (мес. цикай ва гьахьтин маса затIарикай са кьадарди). 2. ичIирун, гадрун (гимидиз акъатай яд)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПОЛЧИТЬ

    пер. ччина акъвазрун; гьалдрун; винел къарагърун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПАЛИТЬ

    цIал алугрун; ккун (ракъини, винел патай цIу)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОМОЧИТЬ

    кьежирун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОКОЛЫШ

    шапкадин (бармакдин) ккар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОДЕЛИТЬ

    гун, паюн, пайна гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОДОЛЖИТЬ

    1. бурж вугун. 2. хатур авун; хатурдик кутун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОДОЛЕТЬ

    1. кIаник кутун. винел пад къачун, гъалибвал къачун. 2. аман атIун. 3. михьиз жуваз табийрун, муьтIуьгърун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОКОЛЕТЬ

    гиликьун, кьин (гьайван)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОГОЛЯТЬ

    несов., см. оголить.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБТОЧИТЬ

    алагъарна цIалцIамарна расун, чархунив вугана расун (токарный станокдал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБОЗЛИТЬ

    хъел гъун, хъел кутун, ажугълу авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЕЛИТЬ

    пер. михьи авун (са буьгьтендикай, айибдикай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОДОЛЕТЬ

    qalib gəlmək, məğlub etmək, öhdəsindən gəlmək, üstün gəlmək, əldən salmaq, güc gəlmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОДОЛЕТЬ

    1. Qalib gəlmək, məğlub etmək; 2. Öhdəsindən gəlmək, üstün gəlmək, bacarmaq; 3. Əldən salmaq, üzmək, zor gəlmək, güc gəlmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОГОЛЕТЬ

    кьецIил хьун, чуплах хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • утолить

    -лю, -лишь; утолённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. утолять, утоляться что 1) Удовлетворить потребность в еде, в питье. Утолить жажду, голод. Утоли

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УТОЛИТЬ

    ...sakitləşdirmək, azaltmaq, dayandırmaq; утолить жажду susuzluğu yatırtmaq; утолить боль ağrını dayandırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УТОЛИТЬ

    утолить жажду цихъ къанихвал кьин; утолить голод гишинвал кьин, каш кьин; утолить боль тIал сакинрун; утолить желание мурад бегьемрун; рикIин цIай кь

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УТОЛИТЬ

    söndürmək, yatırtmaq, öldürmək, kəsmək, sakitəşdirmək, azaltmaq, yatırtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТДОИТЬ

    ацун; ацана куьтягьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЧАЛИТЬ

    1. ахъаюн (гимидин цIил). 2. фин, рекье гьатун (гими)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТХОДИТЬ₁

    1. хъсандиз гелкъвена сагърун (кIеви азарлуди). 2. къекъвена галудун (кIвачер)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТХОДИТЬ₀

    несов., см. отойти.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЕПЛИТЬ

    чими жедайвал авун, чими авун (кIвал ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТДЕЛИТЬ

    1. ччара авун. 2. ччара авуна гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТДАЛИТЬ

    1. яргъа авун; яргъаз къакъудун. 2. яргьал вигьин (вахт, кар)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТБЕЛИТЬ

    1. лацу авун, лацу ранг ягъун. 2. киреж яна куьтягьун; киреждай асунна куьтягьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОСМОЛИТЬ

    смола (бязи ттарарин чкалдай винел акъатдай шкьакь хьтинди) ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОСИЛИТЬ

    кIаник кутун; кIудун; гуж акъалдрун, тIем акьалдрун, тIем акакьрун, тIем акакьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОРОСИТЬ

    1. яд гун (ччилиз). 2. яд гайи хьиз кьежирун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПЫЛИТЬ

    1. маядин руг ягъун, дишидан мая ягъун (набататрин цуьквериз). 2. дарман ягъун, дарман хъчин (набататриз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПОШЛИТЬ

    1. шит жедайвал авун. 2. мана агъуз вигьин, усалрун, чIурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТХОДИТЬ₁

    sağaltmaq (yaxşı qulluq etməklə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТХОДИТЬ₂

    yormaq (gəzməklə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÇILPAQLATMAQ

    глаг. kimi, nəyi оголять, оголить, обнажать, обнажить кого, что

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • FOTÓLİZ

    [yun.] fiz. kim. Maye, bərk və ya qazvari maddələrin işığın təsiri altında parçalanması

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MONOLİ́T

    ...şey. 2. Sif. mənasında. məc. Sarsılmaz, bütöv, möhkəm, yekparə. Xalqın monolit birliyi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NEOLİ́T

    [yun. neos – yeni və lithos – daş] Daş dövrünün axırıncı epoxası, yeni daş dövrü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ГОТОВИТЬ

    1. Hazırlamaq; 2. Tədarük etmək; 3. Bişirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОСОЛИТЬ

    duzlayıb qurtarmaq, duzlamaq, duza qoymaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИТОЖИТЬ

    yekunlaşdırmaq, yekun vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГОТОВИТЬ

    несов. 1. гьазурун. 2. хуьрек гьазурун, хуьрекар авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МОЗОЛИТЬ

    несов.: мозолить глаза гьамиша виликай хкис хьана зегьле тухун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МОНОЛИТ

    монолит (сагъ битев къван; гьахьтин битев къванцикай яна расай затI).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НЕОЛИТ

    мн. нет неолит (къванцин девирдин эхиримжи эпоха).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
OBASTAN VİKİ
Batolit
Batolit — sahəsi 200 m2-dən çox və bəzən 2000 m2-ə çatan, əsasən, qranitoidlərdən ibarət olan iri intruziv. Adətən qırışıq zonalarda iri qalxıntıların mərkəz hissələrində çökmə süxurlar arasında yerləşir. Bəzi tədqiqatçılar ultrametamorfizmin inkişaf etdiyi kembriyə qədər qalxanlarda yayılmış iri plutonları batolit aid edir. Mənşəyi mübahisəlidir. Tədqiqatçıların çoxu hesab edirlər ki, batolit formalaşmasında blokların şaquli yerdəyişməsi əsas rol oynayır. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Datolit
Datolit – CaB [SiO4] (OH) — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, çox vaxt yaşılımtıl çalarlı ağ, zeytunu - yaşıl, açıq- və bal kimi -sarı, bəzən qırmızımtıl, bənövşəyi; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ, açıq-boz; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 2,9-3,0; Sərtlik – 5-5,5; Kövrəkdir; Ayrılma – yoxdur; Sınıqlar – qeyri-hamardan qabıqlıyadək; Morfologiya – kristallar: üzlərlə zəngin qısaprizmatik, lövhə- və pazvari, izometrik; Mineral aqreqatları: aydındənəvər və gizlikristallik bütöv kütlələr, salxım şəkilli radial-şüalı əmələgəlmələr–botriolitlər, kiçik kristal druzaları, fırçalar, qaysaqlar. == Mənşəyi və yayılması == Mineralın ən böyük yığınları skarn və skarnoidlərlə əlaqədar olub, vollastonitin hidrotermal əvəzlənməsi nəticəsində yaranan gec əmələgəlmələrdir. Çox vaxt badamdaş effuziv süxurların boşluqlarında müşahidə edilir. Bəzi intruziv süxurlarda (qabbro, diorit və b.), hidrotermal filiz yataqlarında, duz yataqlarının gips papaqlarında, çökmə və metamorfik (kalsifirlər, şistlər və s.) əmələgəlmələrdə damarcıq və püruzlar şəklində iştirak edir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: prenit, seolitlər, kalsit, danburit, vezuvian, aksinit, vollastonit, hedenbergit, anhidrit, xalsedon və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Arendal (Norveç); Sankt-Andreasberq (Almaniya); Trentino vilayəti (İtaliya); Bağçasaray rayonu və Qaradağ dağı (Krım); Turyin mədənləri, Tetyuxe, Aldan rayonu (Rusiya); Orta Asiya; Akatame, Şişibu (Yaponiya); Kivenaç, Meriden, Xourvel (ABŞ) və b. Azərbaycanda Naxçıvan MR-nın Culfa rayonunda yerləşən bir sıra bor təzahürlərində (Berdıq-Qazançı, Əlincəçay və b.), həmçinin Tutqunçay hövzəsində və s. qeyd edilmişdir.
Fonolit
Fonolit — porfir və ya afir quruluşlu leykokrat vulkanik süxur Nefelinli siyenitlərin effuziv analoqu olub orta tərkibli qələvi sıralı süxur qrupuna, feldşpatoidli fonolitlər ailəsinə aiddir. Qələvi çöl şpatları və feldşpatoidlərdən (nefelin, sodalit, hauin, nozean, analsim, kankrinit, leysit və başqa), qələvi piroksendən və (və ya) amfiboldan, bəzən biotit və olivindən ibarətdir. Əsas kütləsinin tərkibi nefelin və ya anortoklazın üstünlüyü ilə fərqlənir. Nadir hallarda şüşəli (az miqdarda) olur. Silisium oksidinin miqdarına (50–53%) görə qələvi sıralı əsasi süxurlar qrupuna aid olan fonolitlər (nefelin-sodalitli, leysitli və başqa) də məlumdur. Tərkib, quruluş və mineralların nisbətinə görə müxtəlif növlərə ayrılır. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Lopolit
== Lopolit == Lopolit(yun.lopas-fincan, nəlbəki və lithos-daş)-maqmanın yer qabığının çökmə süxurlar laylarına daxil olub, müəyyən dərinlikdə laylararası sahədə fincan və ya nəlbəki formasında yaratdığı intruziv süxur kütləsinə deyilir. Lopolitlər platforma sahələri üçün xarakterik olub, əsası süxurlardan ibarətdirlər. Ayrı-ayrı lopolitlərin 10-15 km-ə, eni isə 200-250 kilometrə çatır.
Neolit
Neolit dövrü – e.ə. VIII-VI minillikləri əhatə edir. Yeni Daş dövrü kimi səciyyələnir. Bu dövrdə: Təbii sərvətlərdən istifadə üsulları formalaşdı Əkinçilik və maldarlıq inkişaf edərək,əsas məşğuliyyət sahəsinə çevrildi Toxa ilə torpağı şumlayırdılar İstehsal təsərrüfatın yarandı Əhali oturaq həyata keçdi Dulusçuluq,toxuculuq,dəriişləmə yarandı Sənətkarlıq yarandı Saxsı qabları hazırlamağı,daşları cilalamağı və deşməyi öyrənmişdilər Əmək alətləri çaxmaqdaşından və dəvə gözündən hazırlanırdıNeolit dövrünə aid yaşayış məskənlərindən toxalar,oraqlar ,çəkic, balta, dən daşı,sürtgəc daşı və.s tapılmışdır . Neolit dövrü Tovuz rayonunun Göytəpə,Ağcabədi rayonunda yerləşən Kamiltəpə,Naxçıvan, Qobustan, Gəncə, Qazax rayonlarında öyrənilmişdir == Neolit dövrünün əsas xüsusiyyətləri == Bu dövrü səciyyələndirən digər xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: "Neolit inqilabı" baş verdi, insanların məşğuliyyət sahələri içərisində əsas yeri istehsal təsərrüfatına daxil olan əkinçilik və maldarlıq tutdu; daşların deşilməsi və cilalanması üsulları mənimsənildi; toxuculuq yarandı və saxsı qablar hazırlanmasına başlandı; əhali oturaq həyata keçməyə başladı. evlər dairəvi formada idi. == Azərbaycanda neolit dövrü == Arxeoloji araşdırmalar göstərir ki, e.ə. VIII–VI minilliklərdə mezolit dövrü neolit dövrü ilə əvəz olunmuşdur. Əgər daş dövrünün əvvəlki mərhələlərinin müəyyən olunmasında daşın işlənməsi texnikası əsas götürülürdüsə, neolit dövründə bununla bərabər istehsal təsərrüfatının formalaşması mühüm əhəmiyyət qazanır. Hazırda tədqiqatçılar Neolit dövrünü iki mərhələyə bölürlər: keramikasız neolit və keramikalı Neolit.
Riolit
Riolit — yüksək silikat midarına sahib turş tərkibli maqmatik süxur. Qranitlərin effuziv analoqudur. == Adlandırılması == Termini 1860-cı ildə alman geoloqu Baron von Rixtofen (Birinci Dünya Müharibəsi aviatorunun babası, Qırmızı Baron kimi tanınır) işlətmişdir. Yunan dilində "rhyo", "rhyax" sözündən götürülüb və lavanın axını mənası verir. == Mineraloji tərkib == Riolit əsasən kvars, plagioklaz və sanidin, az miqdarda hornblend və biotitdən ibarət olur. Matriksdə şüşə materiallarının olması riolitə məsaməlilik verir. Həmin şüşə materialları müxtəlif kristallar və opaldan ibarət olur.Afir və porfir quruluşlu olur. Püruzləri plagioklazdan (adətən oliqoklaz, bəzən albit), kalium-natriumlu çöl şpatından (sanidin, ortoklaz), rəngli minerallardan-biotit və piroksendən (adətən avgit), qonuru hornblenddən, vulkan şüşəsindən ibarətdir. Əsas kütləsi şüşəli və ya mikrofelzitli, az hallarda sferolitli, çox vaxt flüidal olur. SiO2 miqdarı 73%-dən yüksək, alminium əmsalı al’=1–10.
Seolit
Seolitlər mikorməsaməli alümosilikat minerallar olub kommersial adsorbentlər və katalizlər kimi istifadə olunur. Seolit termini 1756-cı ildə İsveç mineroloqu Aleks Fredik Kronstedt tərəfindən ixtira olunub. Seolit yunan dilindən ζέω (zéō), mənası yandırmaq və λίθος (líthos), mənası daş deməkdir. == Kimyəvi tərkibi == Seolitlər sulu alümosiliktlar olub, tərkibində Ca və Na, bəzən isə Ba və K, nadir hallarda isə Sr, Mg və Mn iştirak edir. Kationların miqdarına görə seolitlər bir-birindən fərqlənir. Seolitlərin ümumi kimyəvi formulu (Na2K2, Ca, Ba) [(Al, Si)O2]n•H2O. Seolitlərin kristallik şəbəkələri alüminium-silisium-oksigen tetraedrlərinin karkaslarından ibarət olub, başqa karkas quruluşlarından boşluğu molekulyar su (seolit suyu) ilə dolmuş daha geniş kanalların olması ilə fərqlənir. Ona görə də ehtiyatla qızdırdıqda kristalın strukturu pozulmadan su çıxa bilir, sonra isə yenə də su öz yerini tutur. Bu halda kristalın eynicinsliliyi saxlanılmasa da, onun optiki xüsusiyyəti dəyişir. Seolit qrupunun mineralları müxtəlif dərəcədə öyrənilmişdir. A. Q. Betextin şərti olaraq seolitləri 3 qrupa bölmüşdür: şabazit (şabazit, levinit, lomantit və b.); natrolit-tomsonit (natrolit, skolesit, tomsonit və b.); heylandit və fillipsit (heylandit, fillipsit, desmin və b.).
Eolit
Eolit (yun. ἔως – sübh çağı, dan şәfәqi, erkәn vә λίθος – daş sözündәn) – Nə vaxtsa hesab edilirdi ki, eolitlər ən qədim daş alətlər olub, amma indi hesab edilir ki, bunlar geofaktlardır (buzlaşma kimi tamamilə təbii geoloji proseslərin nəticəsində alınmış daş fraqmentlərdir). Eolitlərin tamamilə təbii mənşəyini göstərən daha çox sübutlar aşkar edilmişdir. == Biblioqrafiya == O'Connor, A. ‘Geology, archaeology, and ‘the raging vortex of the “eolith” controversy’, Proceedings of the Geologists' Association, 114 (2003). Terry Harrison (anthropologist), "Eoliths", in H. James Birx (ed), Encyclopedia of Anthropology (Sage, 2006). Roy Frank Ellen, "The Eolith Debate, Evolutionist Anthropology and the Oxford Connection Between 1880 and 1940," History and Anthropology, 22,3 (2011), 277-306.
Kolit
Kolit (yun. κῶλον (kolon) + ίτις (itis) ; azərb. Yaralı kolit xəstəliyi‎) — kolit xəstəliyi yoğun bağırsağın iltihabi və xroniki xəstəliyi. Bu zaman bağırsaqda çoxsaylı yaralar əmələ gəlir, bağırsağın selikli qişası zədələnir, şişkinləşir, damar şəbəkəsi pozulur, nəticədə hətta qansızmalar yarana bilir. Yaralı kolit xəstəliyi hər yaşda rast gəlinməsinə baxmayaraq, sıxlıqla 16-40 yaş arasında görülür. Xəstəliyin yaranma səbəbi dəqiq bilinmir. Güman olunur ki irsi amil, immunitetin pozulması (bədəndə gedən autoimmun reaksiyalar), bəzi zərərli qidalar, bakteriya və viruslar xəstəliyin yaranmasında mühüm rol oynayır. == Xəstəliyin əlamətləri == Qanlı ishal selikli-çirkli-qanlı nəcis ifrazı defekasiyanın ağrılı olması qarında sancılar çəki azlığı və tempraturXəstəliyin kəskinləşmə və sakitlik dövrləri var. Kəskinləşmə dövründə insanda halsızlıq, oynaq ağrıları, ağızda yaralar meydana gələ bilər. Xəstəliyin diaqnostikası kolonoskopiya müayinəsinə əsasən aparılır.İlkin diaqnostika zamanı bağırsağın digər iltihabi xəstəliyi olan Kron xəstəliyini inkar etmək üçün patohistoloji müayinə aparılmalıdır.
Tolik
Tarix Əliyev (ləqəbi:Tolik 6 iyun 1979, Bakı) — Azərbaycanlı prodüser, təşkilatçı, televiziya aparıcısı. == Həyatı == Tarix Tahir oğlu Əliyev 6 iyun 1979-cu ildə Bakı şəhərində anadan olub.Atası Tahir Tarix oğlu Əliyev neftçidir. Anası Sara Heybət qızı Cəfərova qarmon müəlliməsidir. 1986-cı ildə Bakı şəhəri, Suraxanı rayonu, Qaraçuxur qəsəbəsi 141 nömrəli məktəbin 1-ci sinfinə daxil olur. Daha sonra orta təhsilini 146 nömrəli məktəbdə davam etdirir. Bir dəfə, 1998-ci ildə ailəli olub, 1 il sonra isə boşanıb.2002–2004-cü illərdə Almaniyada müvəqqəti yaşadığı dövrdə Dünya Azərbaycanlıları Konqresi, Azərbaycan diasporasının təşkil etdiyi tədbirlərdə iştirak edib. 2004-cü ildən, Azərbaycana qayıtdığı gündən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. YAP-ın Pirallahı rayon təşkilatının tədbirlərində fəal iştirakına görə fəxri fərmana layiq görülüb. == Karyerası == 2007-ci ildə Rusiyanın Novosibirsk şəhərində konsert təşkil edib və Azərbaycan diasporası tərəfindən fəxri diploma layiq görülüb. O. ilk olaraq müğənni, Azərbaycanın xalq artistı Röya Ayxanla əməkdaşlıq edib.
Etolin adası
Etolin adası (ing. Etolin Island) — Aleksandr arxipelaqına aid olan, Alyaskanın cənub-şərqində yerləşən ada. Uels Şahzadəsi adası (qərb) və Vrangel adası (şimal-şərq) arasında yerləşir. Uzunluğu təxminən 48 km, eni isə 35 km-dir. Adanın sahəsi 878,1 km²-dir. Bu göstərici onu ABŞ-də 24-cü ən böyük ada edir. 2000-ci il siyahıyaalınmasına görə əhalinin sayı cəmi 15 nəfərdir. Adanın xəritəsi ilk dəfə 1791–1795-ci illərdə Vankuver ekspedisiyası zamanı, 1793-cü ildə Ceyms Constoun tərəfindən çəkilib. O, yalnız cənub-qərb və şərq sahillərinin xəritəsini çəkir, buranın ada olduğunu heç vaxt öyrənmək ona qismət olmur. Əvvəlcə ada York Hersoqu olaraq adlandırılmışdır, lakin Alyaska satıldıqdan sonra ABŞ səlahiyyətliləri tərəfindən Etolin adlandırılmışdır.
Monolit (bina)
"Monolit" Azərbaycanın paytaxtında, Bakı şəhərində çoxmərtəbəli bir binadır. Binanın cənub fasadı İstiqlaliyyət küçəsinə (əvvəlki Kommunistiçeskaya), şimal — Əhməd Cavad küçəsinə (əvvəlki Əliheydar Qarayev), əsas şərqə — Azərbaycan prospektinə (keçmiş Hüsü Hacıyev küçəsi) baxır. 1940-cı ildə memar Konstantin Sençixin tərəfindən inşa edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin əmrinə əsasən "Monolit" Azərbaycanda yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsidir. == Tarix == Başlanğıcda binanın yerində şəhərin zibil yeri var idi [3]. 19-cu əsrin sonunda bu yerdə bir-birinə möhkəm sarılmış bir və iki mərtəbəli kiçik evlər meydana çıxdı [4]. İyirminci əsrin 30-cu illərinin əvvəllərində bu ərazidə böyük bir yaşayış binası tikilməsinə qərar alıdı. Bu baxımdan burada yerləşən xarab olan evlər sökülməyə başlandı. Sahədə kəşfiyyat işləri və geoloji tədqiqat aparılmağa başlandı. Planlaşdırılan tikinti yerində nəhəng monolitik bir qayanın çıxdığını aşkar edən çox sayda kəşfiyyat quyusu qazıldı.
Monolit nüvə
Monolit nüvə - tək fayldan ibarət olan əməliyyat sistemi nüvəsidir.
Neolit dövrü
Neolit dövrü – e.ə. VIII-VI minillikləri əhatə edir. Yeni Daş dövrü kimi səciyyələnir. Bu dövrdə: Təbii sərvətlərdən istifadə üsulları formalaşdı Əkinçilik və maldarlıq inkişaf edərək,əsas məşğuliyyət sahəsinə çevrildi Toxa ilə torpağı şumlayırdılar İstehsal təsərrüfatın yarandı Əhali oturaq həyata keçdi Dulusçuluq,toxuculuq,dəriişləmə yarandı Sənətkarlıq yarandı Saxsı qabları hazırlamağı,daşları cilalamağı və deşməyi öyrənmişdilər Əmək alətləri çaxmaqdaşından və dəvə gözündən hazırlanırdıNeolit dövrünə aid yaşayış məskənlərindən toxalar,oraqlar ,çəkic, balta, dən daşı,sürtgəc daşı və.s tapılmışdır . Neolit dövrü Tovuz rayonunun Göytəpə,Ağcabədi rayonunda yerləşən Kamiltəpə,Naxçıvan, Qobustan, Gəncə, Qazax rayonlarında öyrənilmişdir == Neolit dövrünün əsas xüsusiyyətləri == Bu dövrü səciyyələndirən digər xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: "Neolit inqilabı" baş verdi, insanların məşğuliyyət sahələri içərisində əsas yeri istehsal təsərrüfatına daxil olan əkinçilik və maldarlıq tutdu; daşların deşilməsi və cilalanması üsulları mənimsənildi; toxuculuq yarandı və saxsı qablar hazırlanmasına başlandı; əhali oturaq həyata keçməyə başladı. evlər dairəvi formada idi. == Azərbaycanda neolit dövrü == Arxeoloji araşdırmalar göstərir ki, e.ə. VIII–VI minilliklərdə mezolit dövrü neolit dövrü ilə əvəz olunmuşdur. Əgər daş dövrünün əvvəlki mərhələlərinin müəyyən olunmasında daşın işlənməsi texnikası əsas götürülürdüsə, neolit dövründə bununla bərabər istehsal təsərrüfatının formalaşması mühüm əhəmiyyət qazanır. Hazırda tədqiqatçılar Neolit dövrünü iki mərhələyə bölürlər: keramikasız neolit və keramikalı Neolit.
Neolit inqilabı
Neolit inqilabı və ya neolitləşmə — insan icmalarının əsası ibtidai ovçuluq və yığıcılıq olan mənimsəmə təsərrüfatından əkinçilik və heyvandarlığa əsaslanan istehsal təsərrüfatına keçidi. Arxeologiyaya görə heyvanların və bitkilərin əhilləşdirilməsi müxtəlif dövrlərdə 7-8 bölgədə müstəqil şəkildə baş vermişdir. Neolit inqilabın baş verdiyi ən erkən mərkəz kimi Yaxın Şərq hesab edilir. Burada əhilləşdirmənin 10 min il əvvəl başlaması təxmin edilir."Neolit inqilabı" anlayışı elmə ilk dəfə 1923-cü ildə marksist-arxeoloq Qordon Çayld tərəfindən gətirilmişdir. Onun yazdığına görə neolit dövrünün xarakterik xüsusiyyəti təkcə istehsalçı təsərrüfat növünə keçməkdən ibarət olmayıb. Əvvəlki Mezolit dövründə hakim olan kiçik ovçu və yığıcı qruplar sahələrinə yaxın şəhər və qəsəbələrdə məskunlaşdı, əkinçilik (suvarma daxil olmaqla) və yığılmış məhsulun xüsusi olaraq tikilmiş bina və tikililərdə saxlanılması yolu ilə ətraf mühiti kökündən dəyişdirdi. Əmək məhsuldarlığının artması əhalinin çoxalmasına ərazini qorumaq üçün nisbətən geniş silahlı dəstələrin yaradılmasına, əmək bölgüsünə, əmtəə mübadiləsinin canlanmasına, mülkiyyət hüquqlarının yaranmasına, mərkəzləşdirilmiş idarəetmənin, siyasi strukturların, ideologiyanın və yeni nəsil nəsillərə ötürməyə imkan verən şifahi, həm də yazılı şəkildə bilik sistemlərinin yaranmasına səbəb oldu. Yazının meydana çıxması tarixindən əvvəlki dövr bitir. Bu isə ümumiyyətlə daş dövrünün sonuncusu olan Neolit dövrünə təsadüf edir. Ancaq Neolit inqilabı insanın təbiətlə harmoniyada bir yerdə yaşamasının məhvi kimi də izah edilə bilər.
Otit
Otit (q.yun. οὖς, ὠτός) — qulaqda iltihablı proses kimi yayılan qulaq, burun, boğaz xəstəliyi. Patoloji prosesin lokalizasiyasından asılı olaraq (xarici, orta və ya daxili qulağın strukturlarında) aşağıdakılarla fərqlənir: xarici otit orta otit labirint (daxili qulağın iltihabı)Otit xəstəliyi hər yaşda, xüsusən də uşaqlarda baş verə bilən xəstəlikdir. Ən çox yayılan orta qulağın iltihab xəstəliyidir. 3 yaşa qədər uşaqların 80%-də ən azı bir dəfə otit xəstəliyi müşahidə olunub. == Xarici otit == Xarici otit — orta qulaq kanalının iltihabı — məhdud və ya diffuz ola bilər. Xarici qulağın məhdud iltihabı tez-tez furunkulyozla təmsil olunur. Xarici eşitmə kanalının diffuz iltihabı əsasən xroniki irinli otitdə, müxtəlif bakteriyaların dəriyə və dərialtı təbəqəyə nüfuz etməsi, həmçinin göbələk infeksiyası ilə müşahidə olunur. İltihabı proses hərdən qulaq pərdəsinə qədər yayılır. == Orta otit == Orta otit — orta qulağın iltihabıdır.
Koryo oteli
Koryo oteli Şimali Koreyada ikinci ən böyük fəaliyyət göstərən oteldir, ən böyüyü Yanggakdo otelidir. Ryugyong oteli hər ikisindən daha böyükdür, lakin hələ fəaliyyət göstərmir. Koryonun əkiz qülləli binası 143 metr (469 fut) hündürlükdədir və 43 mərtəbəlidir. 1985-ci ildə Kim İr Senin rəhbərliyi altında inşa edilmiş, "KXDR-in şöhrətini və gücünü nümayiş etdirmək" üçün nəzərdə tutulmuşdu. Şimali Koreya oteli beş ulduzla mükafatlandırıb . Bildirilir ki, 2015-ci il iyunun 11-də naməlum şəraitə görə otelin bir hissəsi alovlanıb, nəticədə iki bina arasındakı körpü ciddi zədələnib . == Adı == "Koryo" ingiliscə "Korea" adının alındığı qədim krallığın adıdır. Şimali Koreyanın Air Koryo aviaşirkətinin adında da istifadə olunur. 1946-cı ildən sonra bir müddət Şimali Koreyanın Demokratik Partiyasının lideri Ço Mansik köhnə Koryo otelində ev dustaqlığında saxlanıldı. == Yerləşmə mövqeyi == Otel Pxenyan şəhərinin mərkəzində, Chung-gayok rayonunda Pxenyan stansiyasının yaxınlığında yerləşir.
Psevdomembranoz kolit
Psevdomembranoz kolit bağırsaq florasının müvazinətinin yatrogen olaraq antibiotik vasitəsilə pozulması nəticəsində lat. Clostridium difficile bakteriyalarının həddsiz çoxalmasından və onların ifraz etdiyi zəhərli toksinlərinin təsirindən meydana çıxmış bir hal, hərarətin qalxması, kəskin qarın ağrıları və ishal, dehidrotasiya (maye itirmə) ilə özünü büruzə verən bağırsaq iltihabıdır. == Törədicisi == lat. Clostridium difficile qrammüsbət, anaerob, adətən bağırsaq florasına aid olmasa da müayinə materialında rast gəlmə tezliyi böyüklərdə 5%, uşaqlarda 50% təşkil edir. İstənilən antibiotiklə xüsusilə də Penicillin, Ampicillin, Cephalosporin, Clindamycin, Lincosamid preparatları ilə uzun müddətli müalicə dezbaktriyoz hallarına səbəb ola bilər. lat. Clostridium difficile tərəfindən ifraz olunan toksinlər bağırsaq divarının selikli qişasını zədələyərək "vulkan püskürməsi" şəkilli fibrin ifrazına səbəb olur ki, maye itkisi ilə nəticələnən kəskin qarıngetmələrə – qanlı ishallara gətirib çıxardır. Adətən tibbdə kolonoskopiya zamanı görünən bu mənzərəni "küçə döşəmə daşlarına" bənzədirlər. == Diaqnostikası == Xəstənin şikayətləri qarın sancılarından, bəzən qanlı ishaldan, yüksək hərarətin olmasından, məye itirilməsi nəticəsində meydana çıxan halsızlıqdan ibarət olur. Ultrasəs və kompyutertomoqrafiya müayinəsində yoğun bağırsağın divarının qalınlaşması aydın müşahidə edilir.
Tolis xan
Tolis xan — Şərqi Göytürk xaqanlığının şərq torpaqlarını idarə edən Göytürk şahzadəsi. == İlk dövrləri == Şibi xaqanın oğlu idi. 602-ci ildə doğulmuşdur. == Hakimiyyəti == Yami xaqanın dövründə dövlətin şərq torpaqları Tolis xana verilmişdi. Onun tabeçiliyində kidan və mohe tayfaları vardı. 624-cü ildə Tan şahzadəsi Li Şiminlə ittifaqa girmişdi. 628-ci ildə Çinə tabe oldu və 700 ailə ona hədiyyə edildi və Beipinq knyazı titulu verildi. == Ölümü == 631-ci ildə Çindən öz torpaqlarına qayıdarkən Binçjouda vəfat etdi. == Ailəsi == Suy sülaləsinin imperatoru Yanqdinin qızı şahzadə Xuaynan ilə evlənmişdi. === Övladları === Aşina Xeloxu — Aşina Cieşeşuayla birlikdə imperatoru öldürməyə cəhd etmişdi.
Çelsi oteli
Çelsi hoteli (ing. hotel Chelsea, həmçinin Chelsea hotel və ya sadəcə the Chelsea) — Nyu-York şəhərinin ən məşhur hotellərindən biri. Manhettenin Çelsi rayonu Yeddinci və Səkkizinci prospektlər arasındakı 23-cü küçədə yerləşir. Tünd qırmızı kərpicdən tikilən 13 mərtəbəli bu bina 1884-cü ildə inşa edilmiş və 1905-ci ilə qədər yaşayış kooperativi kimi istifadə olunurdu. Mehmanxana Nyu-Yorkda yerləşən ilk yer idi ki, ABŞ Tarixi Yerlərin Milli Reyestrinə əlavə olunmuşdur (1977-ci il). 2008-ci ildə Kann Film Festivalında Abel Ferraranın Çelsi hoteli və qonaqları haqqında çəkdiyi sənədli filmin premyerası baş tutmuşdur. == Məşhur qonaqları == hotelin otaqlarında Mark Tven, O. Henri, Dieqo Rivera ilə Frida Kalo, Jan Pol Sartr, Edit Piaf kimi məşhurlar qalmışdılar. Gəmi dokların yaxınlığı səbəbindən açılışdan sonra hotelin əsas müştəriləri qızlarla əylənmək istəyən dənizçilər idi və 1912-ci ildə "Titanik" in sağ qalan sərnişinləri məhz burada məskunlaşdırılmışdılar. Artur Klarkın 2001:Kosmik odisseya romanını burada yazmışdır. and poets Allen Ginsberg.
“İnturist” oteli
Sheraton Baku Intourist — Azərbaycan Respublikasının paytaxtı olan Bakı şəhərində otel. Beşulduzlu bu otel "Absheron Hotel Group"a aiddir.Yeni otel vaxtilə Bakıda mövcud olmuş “İnturist” mehmanxanasının arxitektura üslubunda inşa edilmişdir. Həmin mehmanxana nəinki Azərbaycanda, eləcə də keçmiş SSRİ-də çox məşhur idi. 1934-cü ildə istifadəyə verilən keçmiş “İnturist” mehmanxanası fəaliyyət göstərdiyi 70 il ərazində Bakının ən sevilən məkanı olmuşdur. Hətta 1950-1960-cı illərdə Bakının ən məşhur oteli “İnturist” idi. Sonra “Yeni İnturist” tikildi, bunun adı oldu “Köhnə İnturist”. Sonra isə həmin mehmanxana sökülmüşdür və yerində başqa bir bina tikilmişdir.2015-ci ildə tikintisi başa çatmış yeni otel isə köhnə “İnturist” barədə xatirələri yaşatmaqla bərabər, nadir memarlıq quruluşu ilə diqqəti cəlb edir. Yeni otel təxminən əvvəlki “İnturist”in yerinə çox yaxın bir yerdə tikilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev “İnturist”in yenidən tikilməsi barədə belə demişdir: Mən çox şadam ki, hazırda biz bu tarixi ədaləti bərpa edirik. Beşmərtəbəli binada 150 standart və suit nömrə var.
Aydağ seolit yatağı
Tovuz rayonunda yerləşən Üst Təbaşir yaşlı seolit yatağı. == Azərbaycanda Üst Təbaşirin seolit yataqları == Azərbaycanda Üst Təbaşirin seolit yataqları Kiçik Qafqazın dağətəklərində, eləcə də Orta Kür çökəkliyinin cənub kənarlarının çökmə strukturlarında və Böyük Qafqazın Vəndam zonasında yerləşir. == Stratiqrafiyası == Aydağ seolit yatağı Aydağ sinklinalının periklinal hissəsinə daxil olmaqla, Qazax çökəkliyinin cənub-şərq hissəsində yerləşir və Koroğlu lay dəstəsinin Santon çöküntülərinə aiddir. Yataq 2 massiv (25-30 m) və bir neçə zəif qalınlığa malik, Santon-Alt Kampan pelitomorf əhəngdaşıları və mergellərdən ibarət olan laylarla təmsil olunub. Yer səthinə çıxan hissənin eni 20-120 m, uzunluğu 3 km dərinliyi 40-200 m-dir. Layların cənub-şərq istiqamətində monoklinal yatımı müşahidə olunur və bu layların qalınlığı şimal-şərq istiqamətdə artır. Karyer rayonlarında ən böyük qalınlıq mövcuddur, bununla da gələcək kəşfiyyat işlərinin perspektivliyi əlaqələndirilir. Seolitli küllər sonradan linzavari ləkəli çəhrayı-yaşıl, açıq-yaşıl, sıx yaşıl mergeləbənzər tuflara keçən çəhrayı-ağ dənəvər biotit tuflarla örtülüb. Burada eləcədə seolit-gilli, seolit-silisiumlu kristallaşması və çəhrayı-boz bentonit əlavələri müşahidə olunur. Aydağ külləri Öksüzlü küllərinə nisbətən cavandır.
Beşinci Prospekt oteli
Beşinci Prospekt hoteli (ing. Fifth Avenue Hotel) — 1859-1908-ci illərdə Nyu-York şəhəri Manhetten rayonunun Beşinci prospektində mövcud olmuş lüks hotel. Onun Medison Skverin cənub-qərb kənarında, 23 və 24-cü küçələr arasında bütöv fasad bloku var idi. == Sökülməsi == Beşinci Prospekt hoteli 4 aprel 1908-ci il tarixində gecə yarısı bağlanmış və sökülmüşdür. Bildirilmişdir ki, son iş günündə hotel barını ziyarət edənlər içkiyə 7000 dollar xərcləmişdilər.Onun yerində 1909-cu ildə Beşinci prospekt binası (sonradan Oyuncaq Mərkəzinə çevrildi) kimi tanınan bir ofis binası peydə olmuşdur. 2007-ci ilə qədər burada Beynəxalq Oyuncaqlar Mərkəzi yerləşirdi, hansı ki fevralda keçirilən oyuncaqlar yarmarkası zamanı toptancılarla dolu idi.Hazırda binanın yerində Oyuncaq Mərkəzi yerləşir. Oraya qoyulan lövhələrin biri hotelə həsr edilmişdir.
Ritz oteli (Paris)
“Ritç” (fr. Hôtel Ritz) — Parisin möhtəşəm otellərdən biri. == Tarix == Otel Ritç ilk dəfə 1898-ci ildə İsveçrə əsilli otelçi işadamı Sezar Ritç tərəfindən Vandom meydanının №15 ünvanında açılmışdır. Bu uğurlu başlanğıcdan sonra Sezar Ritç London və digər şəhərlərdə silsilə otellərini açmağa nail olur. XVIII əsirdə Arduen Mansar tərəfindən əsası qoyulmuş aristokratik iqamətgah üslubunda inşa edilmiş otel binasının müəllifi memarı Şarl Myui olmuşdur. O dövürdə “Ritç” yeganə otel idi ki, onun hər bir nömrəsi vanna otağı ilə təmin edilmişdir. Otel mətbəxinə cavabdeh isə əfsanəvi aşpaz Ogüst Eskofe olmuşdur.
Ritç oteli (Paris)
“Ritç” (fr. Hôtel Ritz) — Parisin möhtəşəm otellərdən biri. == Tarix == Otel Ritç ilk dəfə 1898-ci ildə İsveçrə əsilli otelçi işadamı Sezar Ritç tərəfindən Vandom meydanının №15 ünvanında açılmışdır. Bu uğurlu başlanğıcdan sonra Sezar Ritç London və digər şəhərlərdə silsilə otellərini açmağa nail olur. XVIII əsirdə Arduen Mansar tərəfindən əsası qoyulmuş aristokratik iqamətgah üslubunda inşa edilmiş otel binasının müəllifi memarı Şarl Myui olmuşdur. O dövürdə “Ritç” yeganə otel idi ki, onun hər bir nömrəsi vanna otağı ilə təmin edilmişdir. Otel mətbəxinə cavabdeh isə əfsanəvi aşpaz Ogüst Eskofe olmuşdur.
Xanəli Tolış
Xanəli Tolış (tam adı: Xanəli Şirəli oğlu Ağayev) — Azərbaycan şairi. İxtisasca tarixçi-etnoqraf olsa da, azərbaycan və talış dillərində yazdığı şeir və poemaları ilə məşhurdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. "Qızıl qələm" mükafatı laureatıdır. == Həyatı == Xanəli Tolış 1940-cı il martın 2-də Masallı rayonun Qızılavar kəndində anadan olmuşdur. 1958-ci ildə Bədəlan kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1959-1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin qiyabi tarix fakültəsinə daxil olub 1969-cu ildə oranı bitirmişdir. 1961-ci ildə 6 aya qədər "Yeni həyat" qəzeti redaksiyasında işləmişdir. 1961-ci ilin sentyabr ayından Qızılavar kənd 8-illik məktəbində pioner baş dəstə rəhbəri, 1962-ci ildən 1977-ci ilə kimi həmin məktəbdə tarix müəllimi və eyni zamanda partiya təşkilatı katibi işləmişdir. 1962-ci ilin noyabr 1965-ci ilin sentyabr tarixlərində hərbi xidmətdə olmuşdur.