Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • SƏG

    f. it. Səgi-şəbgərd darğa iti.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • цӀегь

    (-ре, -ре, -ер) - 1. коза : цӀегьрен - козий; цӀегьрен нек - козье молоко; цӀегьре бацӀи хана - коза оягнилась; чӀурун цӀегь - дикая коза; гатфарал ак

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЦӀЕГЬ

    (-ре, -ре, -ер)1. keçi; суван цӀегь dağ keçisi, köpkər; цӀегьрен keçi -u [-ü]; цӀегьрен нек keçi südü; цӀегьрен чӀарар keçi qılı, qəzil; 2. məc. hoqqa

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀЕГЬ

    (-ре, -ре, -ер)1. keçi; суван цӀегь dağ keçisi, köpkər; цӀегьрен keçi -u [-ü]; цӀегьрен нек keçi südü; цӀегьрен чӀарар keçi qılı, qəzil; 2. məc. hoqqa

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀЕГЬ

    сущ.; - ре, -ре; -ер, -ери, -ера 1) чӀар алай лапагрикай яргъи къекъвей крчар жедай лапаг. Адаз чизвай: Муг-Рагъа цӀегьер хуьн адет туш, вучиз ла

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦӀЕГ

    dial. heydən düşmüş, heysiz, taqətsiz, yarımcan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦӀЕГЬ

    (-ре, -ре, -ер) 1) n. goat, nanny, nanny goat, cud-chewing mammal closely related to the sheep 2) n. clown, buffoon.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЦӀЕГЬ

    (-ре, -ре, -ер) 1) n. goat, nanny, nanny goat, cud-chewing mammal closely related to the sheep 2) n. clown, buffoon.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЦӀЕГ

    dial. heydən düşmüş, heysiz, taqətsiz, yarımcan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ШЕЗ-ШЕЗ

    bax шехьиз-шехьиз.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • şaq-şaq 2021

    şaq-şaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • səf-səf

    səf-səf

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ŞƏN-ŞƏN

    1. нареч. шад яз, хвеши яз, шад гьалда, шаддаказ, хвешидаказ; 2. прил. шад тир.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞAQ-ŞAQ

    нареч. вакь-вакь ацалтна, ван алаз (мес. хъуьруьн).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞƏN-ŞƏN

    z. bax şən II

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ШЕЗ-ШЕЗ

    bax шехьиз-шехьиз.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • SƏF-SƏF

    SƏF(F)-SƏF(F) ə. dəstə-dəstə.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞƏN-ŞƏN

    нареч. весело. Şən-şən gülmək весело смеяться; şən-şən zümzümə etmək весело петь вполголоса

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞAQ-ŞAQ

    zərf Qəhqəhə ilə, şaqqanaq çəkərək. Şaq-şaq gülmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞAQ-ŞAQ

    нареч. раскатисто. Şaq-şaq gülmək раскатисто смеяться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SƏF-SƏF

    нареч. рядами. Səf-səf düzülmək строиться рядами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • şən-şən

    şən-şən

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ŞƏN-ŞƏN

    sif. və zərf Sevinə-sevinə, fərəhlə, şən halda, sevinclə. Bu gördüyün şənşən ellər bizimdir; Qarlı dağlar, coşqun sellər bizimdir. A.Şaiq. Yaşıl çəmən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏQF

    is. [ər.] Tavan, bağdatı. Alçaq səqfdən asılan otuzluq “molniya” lampası böyük otağı işıqlandırırdı. T.Ş.Simurq. Mən onları çətin vəziyyətdən çıxarmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞEŞ₁

    is. [fars.] Altı. Dünən beş, bu gün şeş. (Məsəl). // Nərd oyununda. Çahar atdım, şeş gəldi. (Məsəl).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SER

    is. [ing.] ABŞ-da və İngiltərədə möminlərin keşişlərə, şagirdlərin müəllimlərə müraciət edərkən işlətdikləri söz; cənab.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SEX

    1. цех; 2. цеховой;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAQ

    ствол (дерева)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAĞ

    1. живой, здоровый; 2. правый;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞƏRQ

    ...pəncərələri şərqə baxır. – Şərqdə dan yeri yenicə sökülürdü. Ə.Sadıq. // Qərbə (günbatana) müqabil cəhət, istiqamət. Şəhərin şərq tərəfində gözəl bağ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞƏR

    is. [ər.] klas. Şəriət. [Şah:] Əhkamişərə mütabiq kimsənə nəzərdə varmı ki, səltənəti və təxtü tacı ona vagüzar edək? M.F.Axundzadə. Söz yox ki, badə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞƏR

    ...[ər.] 1. Pislik, yamanlıq, fənalıq, pis iş. Xeyir və şər. – Şər deməsən, xeyir gəlməz. (Ata. sözü). Dünyanın gərdişindən; Təng oldum hər işindən; Mər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAĞ

    ...[Əlləzoğlu:] Neçə ildə bizə bir sağ söz deyib şərt kəsmədin ki, … mən də arxayın olam. İ Hüseynov. ◊ (Çox) sağ ol(un)! – 1) təşəkkür ifadəsi; təşəkkü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAĞ

    ...yollar; Sürünür arxada sağlar, sollar. M.Müşfiq. ◊ Sağ əl məc. – ən yaxın adam, köməkçi sirdaş, sədaqətli dost, yoldaş. Molla Məmməd … şeyxin sağ əli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SEL

    ...M.S.Ordubadi. 3. xüs. Bir yerdən çıxan maqnit, işıq, qaz və s. kütləsi. İşıq seli. Qaz seli.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SEN

    is. Yaponiyada xırda pul

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SEX

    ...[Lövhədə] …hər sexin gündəlik işləri haqqında məlumat yazılıb asılırdı. Ə.Sadıq. Neçə gün idi ki, onların zavodu yeni bir sexi işə salmağa hazırlaşır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SET

    is. [ing.] Voleybolda, tennisdə oyunun hissələri.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏY

    is. [ər.] 1. Çalışma, çalışıb-çapalama, cəhd. Səyi bir nəticə vermədi. – Öhdəmizə götürdüyümüz vəzifəni əda etməkdə bacarığımızı və səyimizi əsirgəməy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞƏN

    sif. Sevinc, sevincli, şad, məmnun. [Sevda:] Güldükcə günəş mən də gülərdim; Şən könlümü azadə dilərdim. H.Cavid. Böyük günlər, şanlı günlər, şən günl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞƏM

    klas. bax şam. Nə xoş olur eşq əhlinin bu halı; Şəmə yanə pərvanənin misalı. M.V.Vidadi. [Padşahın qızı:] Çünki atam bilsə [Rizvanı] yüz parça elər. O

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞEŞ₂

    is. Top, tüfəng lüləsinin içindəki halqavari cızıqların hər biri; yiv, xır. Şeşi getmiş tüfəng.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞEH

    ...Rütubətli havada gecələr torpaq, bitki və s.-nin üzərinə qonan incə su damcıları; qırov, şəbnəm. Yumşaq göy çəmənin üstə düşüb şeh gecədən; İsti yoxd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏD

    ...dəhrdə bir gün; Səd heyf ölən vəqtdə huşyar ölürəm mən. S.Ə.Şirvani.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞEF

    ...hirsləndirməmək üçün ehtiyatla dedi. S.Rəhman. 2. Bir şəxsə və ya şeyə hamilik etməyi öhdəsinə götürmüş adam və ya təşkilat. Yaralılardan bir neçəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏS

    ...danışmaq, qışqırmaq. Uşaqlar sözlərini qurtarmamış üçü də səs-səsə verib ağlaşdılar. Çəmənzəminli. …Körpə uşaqlar quş kimi səs-səsə vermişdilər. Mir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏR

    ...bir matah məndə. “Qurbani”. Ələsgərin ağlın aldın sərindən; Saf gövhərsən, sərraf seçib dərindən. Aşıq Ələsgər. 2. sif. Ən yaxşı, əla, baş. [Nəbi:] B

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏF

    is. [ər.] Sıra, cərgə, düzgü. Elə ki səflər düzəldi, dəstələr hərə öz yerini tutdu, Koroğlu Tanrıtanımazı çağırdı. “Koroğlu”. // Qatar. Saqın gəzin, l

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TƏKƏ

    ...теке (эркек цӀегь); 2. суван цӀегь, дагъдин цӀегь, вагьши цӀегь.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏLİK

    сущ. зоол. чӀуран цӀегь, суван цӀегь, вагьши цӀегь (миргин жинсиникай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAĞKEÇİSİ

    сущ. зоол. суван цӀегь, дагъдин цӀегь.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ERKƏC

    сущ. кьун, эркек цӀегь, теке.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QOŞABUYNUZ(LU)

    прил. кьве карч авай (мес. цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BUYNUZSUZ

    прил. крчар алачир; // кабач (мес. цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SEL

    1. поток (дождевой, снеговой воды); 2. паводок;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SƏF

    ряд, строй, шеренга

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • EŞQ

    is. [ər.] 1. Sevgi, məhəbbət, sevda, böyük istək hissi, sonsuz bağlılıq. Vətən eşqi. Övlad eşqi. Həyat eşqi. – Can vermə qəmi-eşqə ki, eşq afəti-candı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • EŞQ

    любовь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CÜYÜR

    сущ. зоол. суван цӀегь, вагьши цӀегь (миргин жинсиникай жейрандиз ухшар, кьвечхел кикер алай гирнагъдай гьайван); // суван цӀегьрен.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KEÇİ

    сущ. 1. цӀегь; buynuzsuz keçi кабач цӀегь; // цӀегьрен; keçi südü цӀегьрен нек; keçi piyi цӀегьрен пи, кьачӀур; 2. пер. гзаф надинж, санал акъваз тийи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • цӀегьер

    (мн. | ед. ч. цӀегь) - 1. оспа : цӀегьрен гел - оспина, рябина, след от оспы; цӀегьре гелер квай чин - рябое лицо; цӀегьер атун - заболеть оспой; цӀег

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КЬУН

    сущ.; -а, -а; -ар, -ари, -ара эркек цӀегь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QARAPAÇA

    сущ. зоол. дагъдин цӀегь (цӀегьрез ухшар чӀуран гьайван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAVAR

    сущ. лапаг(ар), цӀегь-хеб; гъвечӀи крчар алай мал-къара.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÜLƏ

    прил. нугъ. ттум галачир, ттум авачир, тумакь (мес. цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀЕГЬЕР

    ...variola, smallpox disease; цӀегьрен гел n. pimple, pock mark 2) also. цӀегь.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЦӀЕГЬЕР

    ...variola, smallpox disease; цӀегьрен гел n. pimple, pock mark 2) also. цӀегь.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КАБАЧ

    1. buynuzsuz keçi, qapaq keçi; 2. buynuzsuz, qapaq; кабач цӀегь buynuzsuz keçi, qapaq keçi.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • QOTUR

    ...хъутур, хъицӀ; 2. прил. хъутур квай, хъутурди кьур, хъутур (мес. цӀегь, кицӀ).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GƏR²

    сущ. нугъ. хъутур, хъицӀ (цӀегь, хеб ва мс. гьайванрик акатдай хъутурдин азар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QIRXILIQ

    ...прил. твадай, ттун лазим тир, твадай вахт хьанвай (мес. хеб, цӀегь); 2. кил. qırxlıq².

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZINQIROVLU

    прил. гарданда куркур (гъвечӀи зенг) авай (мес. цӀегь, деве); куркурар галай (мес. тафт).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HAÇADIRNAQ(LI)

    прил. кьвечхел кикер авай, кьве кек авай (мес. ккал, хеб, цӀегь ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • PİYSİZ

    прил. 1. пи алачир, куьк тушир, яхун (мес. цӀегь); 2. куьк тушир, яван (мес. як).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • САТАМ

    нугъ., сущ. са мам квай цӀегь ва я хеб. Ф. А. Г. ОЛЛЯ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QARAAĞIZ

    ...лакӀаб); 2. кьун, эркеш (хперин суьруьдин кӀвенкӀве аваз фидай эркек цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SAQQALLI

    ...ччуру тунвай (мес. итим); 2. ччуруяр авай, ччуруяр квай (мес. цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TƏKƏLƏNMƏK

    гл. 1. кьун хьун, чӀехи хьана теке (кьун) хьун (эркек цӀегь); 2. пер. зар. агакьун, авагъун, еке гада хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КЪВАЛАХЪАЙ

    zərf yandan, böyürdən, yan tərəfdən; кал къвалахъай ацада, цӀегь – кьулухъай. Ata. sözü inəyi yandan sağarlar, keçini – arxadan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪВАЛАХЪАЙ

    zərf yandan, böyürdən, yan tərəfdən; кал къвалахъай ацада, цӀегь – кьулухъай. Ata. sözü inəyi yandan sağarlar, keçini – arxadan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • YANDAN

    ...inəyi yandan sağarlar, keçini – arxadan. Ata. sözü кал къвалахъай ацада, цӀегь – кьулухъай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SEYRƏQİB

    Əsli səg (farsca: it) və rəqib (ərəbcə: düşmən) kəlmələri ilə bağlıdır, hərfi mənası “itxasiyyətli düşmən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • верг

    (-еди, -еда, -ер) - крапива : рекьимир, цӀегь, гатфариз вергер жеда! (погов.) - не умирай, коза, весной крапива вырастет. || верг хьтин - проворный, р

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • DIBIR

    ...авай бацӀи; 3. кьун, эркеш (хперин суьруьдин кьиле аваз фидай цӀегь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТУР

    ...сикӀре. - Вун пашман жедач, цӀегь. Мегьамед-Кьасум. СикӀни ахмакь цӀегь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • РЕКЬИН²

    ...кьена, рекьикь) 1. f. bax кьин²; рекьин тийир ölməz, əbədi; рекьимир цӀегь, гатфар къведа. Ata. sözü ölmə eşşəyim ölmə, yaz gələr, yonca bitər.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • РЕКЬИН²

    ...кьена, рекьикь) 1. f. bax кьин²; рекьин тийир ölməz, əbədi; рекьимир цӀегь, гатфар къведа. Ata. sözü ölmə eşşəyim ölmə, yaz gələr, yonca bitər.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • İKİCANLI

    ...руфунал (кӀвачел) залан хьун, парцик хьун (дишегьли); 2. бугъаз (мес. цӀегь, ккал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ХЪУТУР

    ...qotur olmaq, qoturla(ş)maq; 2. qotur, qoturu olan, qoturlu; хъутур цӀегь qotur keçi; 3. dan. qoturluq; gicişmə, qaşınma.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУТУР

    ...qotur olmaq, qoturla(ş)maq; 2. qotur, qoturu olan, qoturlu; хъутур цӀегь qotur keçi; 3. dan. qoturluq; gicişmə, qaşınma.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • РЕКЬИН

    ...яни? Адал кицӀел хьиз ирид чан ала. Ф. Б. Филиал. * рекьимир, цӀегь, хъуьтӀуьн тум яргъа л ала мисал ' тади къачумир, гьеле вахт ама' манадин мисал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • САНСУЗ

    ...девлетлу Къебела магьал талан- тарашна, сансуз мал-къара ва хеб-цӀегь гваз Шамахдихъ элкъвена. З. Р. Гьажи Давуд.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧӀУРУН

    ...çöldə yaşayan, çöl...; чӀурун кац zool. vəhşi pişik, çölpişiyi; чӀурун цӀегь zool. vəhşi keçi, əlik, keyik; 2. чӀуру¹ 1); 3. “чӀур¹”-un yiyəlik halı;

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • СУВ

    ...(bitən), dağ...; суван сев dağayısı; суван цуьк dağ çiçəyi; суван цӀегь dağ keçisi, köpkər; 2. yayla, dağüstü düzənlik, yasamal, yastana (məh.); yayl

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • намус

    ...- человек с чистой совестью, честный человек;лезги намусди рекьида, цӀегь - чумахди (погов.) - лезгина честь может убить, козу - посох;намус квадарун

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТЕКЕ

    ...Синоним: бацӀи. 2) еке ва сад-садал алчуд хьанвай крчар. алай цӀегь. 3) куьч. лайихвал авачтӀани, дережа авайдай кьуна къекъведайди. ☼ И гафуни

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АРХ

    ...-уна; -ар, -ари, -ара гъвечӀи къанал, хвал. # ~ ягъун, гьяркьуь ~. Кьве цӀегь са архунлай вегьенвай дар тарцел дуьшуьш хьана. Куьре чӀалан илифарни

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЙИГИНДИЗ

    ...экъечӀна ацукьин садра. ахпа лугьуда за ваз. Б. Гь. Вили вилер ЦӀегь хьиз, гьи кӀунтӀал кӀан хьайитӀани ам йигиндиз, экъечӀда. А А Пад хьайи рагъ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЩЕГЛЯТНИК

    quşbaz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕГОДНЯ

    1. bu gün, bugünkü gün; 2. indi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕГМЕНТ

    seqment

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SƏQF

    потолок, свод

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SEGAH

    сегях (одна из классических азербайджанских мелодий)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞƏQAİQ

    is. [ər.] Laləgülü, xoruzgülü, gəlincikgülü. Şəqaiq, qərənfil, süsən, nəstərən; Zəbani-hal ilə oxur müstəhsən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏQQA

    is. [ər.] köhn. Keçmişdə evlərə su daşıyan; su paylayan, suçu. Təbrizin məşhur səqqalərindən Tacı qızı Züleyxanın qapısını vururlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏĞİR

    is. [ər.] köhn. 1. Azyaşlı, kiçik, balaca, həddi-büluğa çatmamış uşaq. Pişvazə çıxıb səğirü kəbir; Ucalır ərşə naleyi-təkbir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SEGAH

    is. [fars.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Məclisin dalından kamança səsi eşidilir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Səgizabad
Səgzabad, Səgizabad və ya Səkkizabad (yerli tat əhalinin dilində Sezjova)(digər adı Səngərabad) - İranın Qəzvin ostanının Buyinzəhra şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,953 nəfər və 1,324 ailədən ibarət idi.Şəhərin əhalisi əsasən İran tatlarından (Azərbaycan Respublikasındakı tatlarla səhv salınmamalıdırlar) ibarətdir və əsasən tati dilində danışırlar; xalqın arasında türkcə və farsca da yayqındırlar.
Səgrik (Çaldıran)
Səgrik (fars. سگريك‎‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 433 nəfər yaşayır (80 ailə).
Səgzi
Səgzi, Seczi və ya Səkkizi — İranın İsfahan ostanının İsfahan şəhristanının Kuhpaya bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,392 nəfər və 1,216 ailədən ibarət idi.
Məhəmməd Səghir Buşaki
Məhəmməd Səghir Buşaki (ərəb. محمد الصغير بوسحاقي‎; 27 noyabr 1869, Souma[d], Teniya[d], Bumerdes vilayəti[d], Teniya rayonu[d], Bumerdes vilayəti[d], Bumerdes vilayəti[d] və ya Kabiliya[d] – 14 fevral 1959, Teniya[d], Bumerdes vilayəti[d], Teniya rayonu[d], Bumerdes vilayəti[d], Bumerdes vilayəti[d] və ya Kabiliya[d]) — Əlcəzairli siyasətçi, millət vəkili və sufinin tələbəsi. Əlcəzairdən 53 km şərqdə, Tenia şəhəri yaxınlığındakı Soumaa kəndində Buskhaki ailəsində mənəvi mühitdə doğulub böyüyüb. Əlcəzairin Fransadan müstəqilliyi uğrunda mübarizə apardı. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra siyasi həyatda və seçki prosesində iştirak etmiş və bütün həyatını Fransanın müstəmləkə sisteminə və Fransa ordusuna qarşı 1954-cü il noyabrın 1-də Əlcəzair inqilabının hazırlanmasına həsr etmişdir. == Bioqrafiya == Muhammad Al-Saghir Bouskhaki 1869-cu ildə Aşağı Kabiliya və Şimali Əlcəzairin Boumerdes əyalətindəki Tenia kommunasının Soumaa və ya Tala Ufella kəndində anadan olmuşdur. Böyük bir ailədə böyüdü. O, doğma kəndindəki sufi monastırında Quranı öyrənmişdir. Dövlət reyestrlərində islahatlar aparıldıqdan və sənədlər əldə edildikdən sonra o, təhsilini Şeyx Mohand Amezyanın zaviyəsində davam etdirdi və burada doğma vilayətinin gələcək siyasətçiləri ilə görüşdü.Təhsil aldıqdan sonra doğma kəndinə qayıdıb keçiboynuzu əkini, onun emalı və ticarəti ilə məşğul olur. 1898-ci ildə Tenia kommunasına köçdü və orada varlı bir ailədən olan Fatma Şerifi adlı bir qızla evləndi.
SVG
Miqyaslanan vektorial qrafiklər (ing. Scalable Vector Graphics, qısaca - SVG), XML işarələmə dili istifadə edilərək iki ölçülü vektorial qrafik təyin istifadə edilən bir dildir. Gərək sabit, istərsə də hərəkətli (animasiya, həm təsvirlər həm də daynma yolu ilə) qrafik dəstəyi mövcud olub, istifadəçi qarşılıqlı təsir dəstəyi də saxlayır. SVG, W3C (World Wide Web Consortium) tərəfindən istifadəsi tövsiyə edilən bir fayl formasıdır.
Səs
Səs — tezliyi 16 Hs-lə 20000 Hs arasında olan mexaniki dalğalar. Səs bütün dalğalar kimi amplituda və tezliyə malikdir. Hesab edilir ki, insan üçün 16 Hs-dən 20 kHs-ə qədər diapozondakı dalğalar eşitmə duyğusu yaradır. İnsanın eşitmə qabiliyyətindən aşağı səsə infrasəs, 1 QHs-dən yuxarı səsə isə hipersəs deyilir. İnsanın şifahi danışığı fonetik, danışıq və fonemdən ibarətdir. Musiqi səslərindən isə musiqi yaranır. == Səsin sürəti == Səsin sürəti orta dalğasının ötdüyü materiyanın əsas xassəsindən asılıdır. Səsin sürəti elastiklik modulunun (λ) sıxlığa (ρ) olan nisbətinin kvadrat kökü ilə tərs mütənasibdir. Bu fiziki xassələr və səsin surəti ətraf şəraitdən aslı olaraq dəyişir. Misal üçün, qazdan ötən səsin surəti onun temperaturundan asılı olaraq dəyişir.
Baybican bəg
Baybican bəg- Dastanda işlənən antroponimlərdən biri.III boyda işlədilən "Baybican" Dəli Qarçar və Banıçiçəyin atasıdır. "HA-da "Baybecan", Er-də "Pay Piçen", D və V-də "Baybican" variantındadır. Ş.Xətai dövründə yaşamış "Becan", "Abbas və Gülgəz" dastanındakı "Becan" müasir Azərbaycan antroponimləri sistemindəki "Becan", Azərbaycan toponimləri sistemindəki "Bico//Bicoy (Ağsu), "Biçənək" (Şahbuz) adları "Kitabi-Dədə Qorqud"dakı "Baybican" antroponimi ilə səsləşir. Bu sistemə Cənubi Azərbaycan ərazisindəki "Baybecan" və Borçalıdakı "Bejanoğuzaran" toponimlərini də əlavə etmək olar.Qədim türk dilində hökmdar, rəhbər, knyaz və s. mənalarda olan, müasir ədəbi dilimizdə isə rəsmi və qeyri-rəsmi müraciət forması kimi işlədilməyə başlayan bəy (bəg) titulu "Baybican bəg" antroponimık vahidində həm titul, həm də mürəkkəb quruluşlu adın I komponenti kimi iştirak etmişdir. S.Əlizadə göstərir ki, "Baybican" Bay Bıçan (Biçən) şəklində təsəvvür edilməlidir. Bu isə, yəni "Baybican" adındakı Bıçan//Biçən "peçeneq" etnonimini xatırladır. "Peçeneq" Heredotda pavsik (pavçik), Strabonda pasian (paçian), Ptolemeydə bastarna (baçtarna) şəklindədir. Həmin etnonimə "Kartlis Tsxovreba"da V əsrədək təsadüf edilən türk etnonimləri sırasında "pаçLаnikLni", toponimləri sırasında isə "pаçLаnikLеti" şəklində rast gəlinir.Ə.Dəmirçizadə bir sıra türk tayfalarının IX əsrdəki vəziyyətlərini izah edərkən "becənək" tayfasının da adını çəkir: "...xəzərlərin Xəzər dənizinin şimalında Volqaboyunda və şimal-qərbində məğlub edilmələri nəticəsində, Orta Asiyanın Şimal hissəsindən bir çox türkdilli tayfalar, xüsusən, "quman", "becənek", "suvar", "qıpçaq" və s. köçüb gələrək, əvvəllər Volqaboyundan ta Dərbənd səddinə qədər uzanan torpaqlarda, sonralar isə bunlardan bəziləri daha aşağılarda, yəni Aranda, Azərbaycanda məskən salmışlar".
Kəhriz Səng
Kəhrizsəng və ya Kəhriz Səng — İranın İsfahan ostanının Nəcəfabad şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 8,267 nəfər və 2,169 ailədən ibarət idi.
Rubat Səng
Rubat Səng — İranın Rəzəvi Xorasan ostanının Türbət Heydəriyə şəhristanının Colgərox bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 1,344 nəfər və 384 ailədən ibarət idi.
Sefid Səng
Sefid Səng — İranın Rəzəvi Xorasan ostanının Fəriman şəhristanının Qələndərabad bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,894 nəfər və 1,110 ailədən ibarət idi.
StG-44
StG 44 (alm. Sturmgewehr 44‎, hücum silahı deməkdir) alman ordusunda 1943-cü ildən tətbiq olunmuş avtomatik hücum silahıdır. Almaniyada fəaliyyət göstərən silah idarəsi 1930-cu illərdə piyada döyüşçülər üçün yeni yüngül silahın işlənməsinə başalyırlar. Bu iş yeni kalibrdə az gücə və 1000 m məsafədə təsirə malik patronun yaradılması ilə başlanır. Əsas kimi 1938-ci ildə Maqdeburd "Polte" patron fabrikində hazırlanmış 7,92x30 kalibrli patron götürülmüşdür. Onun çəkisi 3,7 q idi. Bu patronlarla çoxlu sayda sınaq aparıldıqdan sonra, 1941-ci ildə onlar 7,92x33 kalibrli, 8,2 qram çəkili və 694 m/san sürətlə üça bilən patronu düzəldilir. Yeni salahın layihələndirilməsi üçün Sühl şəhərində yerləşən Henel firmasına sifariş verilir. Layihə işlərinə Huqo Şmayzer rəhbərlik edirdi. 1940-cı ildə frezlənmiş hissələrdən hazırlanmış sınaq modeli nümayiş etdirilir.
StG 44
StG 44 (alm. Sturmgewehr 44‎, hücum silahı deməkdir) alman ordusunda 1943-cü ildən tətbiq olunmuş avtomatik hücum silahıdır. Almaniyada fəaliyyət göstərən silah idarəsi 1930-cu illərdə piyada döyüşçülər üçün yeni yüngül silahın işlənməsinə başalyırlar. Bu iş yeni kalibrdə az gücə və 1000 m məsafədə təsirə malik patronun yaradılması ilə başlanır. Əsas kimi 1938-ci ildə Maqdeburd "Polte" patron fabrikində hazırlanmış 7,92x30 kalibrli patron götürülmüşdür. Onun çəkisi 3,7 q idi. Bu patronlarla çoxlu sayda sınaq aparıldıqdan sonra, 1941-ci ildə onlar 7,92x33 kalibrli, 8,2 qram çəkili və 694 m/san sürətlə üça bilən patronu düzəldilir. Yeni salahın layihələndirilməsi üçün Sühl şəhərində yerləşən Henel firmasına sifariş verilir. Layihə işlərinə Huqo Şmayzer rəhbərlik edirdi. 1940-cı ildə frezlənmiş hissələrdən hazırlanmış sınaq modeli nümayiş etdirilir.
Sırxa Səng
Sırxa Səng (az.-əbcəd سورخاسنگ‎, fars. سرخه‌سنگ‎) - İranın Zəncan ostanının Tarım şəhristanının Mərkəzi bəxşinin Dəram qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 85 nəfər yaşayır (37 ailə).
Səd Zəğlul
Sə’d Zəğlul (ərəb. سعد زغلول‎; iyul 1858 və ya 1 iyul 1859, Mutubis[d], Kəfr əş-Şeyx mühafəzəsi[d] – 23 avqust 1927, Qahirə) — Misir dövlət xadimi, 1924-cü ildə Misirin baş naziri.
Sər (Şəbüstər)
Sər (fars. سار‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbüstər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,504 nəfər yaşayır (371 ailə).
Səs (1993)
== Məzmun == Film-portret müğənni Akif İslamzadəyə həsr olunmuşdur.
Səs (dəqiqləşdirmə)
Səs
Səs (qəzet)
"Səs" (qəzet) — 1991-ci il yanvarın 11-dən Azərbaycanda nəşr olunan qəzet. == Yaranma tarixi == "Səs" qəzeti 1990-ci ilin noyabrında "Əlincə" Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyətinin orqanı olaraq qeydiyyatdan keçib, 1991-ci il yanvarın 11-də dərc olunmağa başlayıb. Qəzetin ilk redaksiyası AMEA-nın Fizika İnstitutunun 6-cı mərtəbəsində olub. "Səs" qəzetinin ilk baş redaktoru Ağabəy Əsgərov olub. Hazırda qəzetin baş redaktoru fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru Bəhruz Quliyevdir. == Fəaliyyəti == Fəaliyyətə başladığı vaxtdan həftədə 2 dəfə 8 səhifə həcmində və 5-10 min arası tirajla dərc olunub. 1992-ci ildən tirajı 15 mindən yuxarı olub, 1993-cü ildə isə 25 minə çatıb. 1994-cü ildən 16 səhifə həcmində çap olunub, 1998-ci ildən etibarən gündəlik dərc olunmağa başlayıb. 1991-ci ildən etibarən qəzetin səhifələrində tanınmış şəxslərin məqalələri dərc olunub. Onlardan bəziləri: Əli Əhmədov, Siyavuş Novruzov, Hacıbala Abutalıbov, Murtuz Ələsgərov, Əli Həsənov, Ziya Bünyadov, Fərəməz Maqsudov, Bəxtiyar Vahabzadə, Məlik Dadaşov, Xəlil Rza Uluturk, Kərim Kərimov, Səyyad Aran və başqaları.
Səs Azərbaycan
Səs Azərbaycan — Dünyanın 50-dən çox ölkəsində yayımlanan The Voice televerilişinin lisenziyalı Azərbaycan versiyası. Azərbaycan Televiziyası ilə yayımlanıb. Şounun aparıcısı Tural Əsədov-du. Şounun ilk mövsümünün yayımına 2015-ci ildə başlanılmışdır. == Sezon 1 2015/2016 == === Münsiflər === Səs Azərbaycan şousunun münsiflər heyəti 22 sentyabr 2015-ci il tarixində bəlli oldu. Münsiflər heyətinə Azərbaycanın xalq artistləri Faiq Ağayev və Mübariz Tağıyev ilə yanaşı əməkdar artistlər Manana Caparidze və Tünzalə Ağayeva da daxildir.Səs Azərbaycanın ilk mövsümünün qalibi Mübariz Tağıyevin komandasından olan Emiliya Yaqubova oldu. İkinci yer Faiq Ağayevin komandasından Hüseyn Abdullayev, üçüncü yer Tünzalə Ağayevanın komandasından Samirə Əfəndiyeva və dördüncü yer isə Manananın komandasından Səmra Rəhimli oldu. === Kastinqlər === === "Görmədən dinləmələr" turu === Qaydalar Şounun münsiflər heyəti "Görmədən dinləmələr" turu zamanı öz komandalarını formalaşdıracaq. Bu turun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, münsiflər ifaçıların səsini eşitsələr də, onları görə bilməyəcəklər. Bu dinləmələrdən sonra 4 komanda formalaşacaq.
Səs altı
Subsonik və ya Səs altı, Aerodinamikada səs sürətindən aşağı sürətləri ifadə etmək üçün istifadə olunan termindir (təxminən Mach 0 - 0.8). Həm də yavaş uçan təyyarələrə subsonik təyyarələr deyilir. Republic F-84 Thunderjet buna nümunədir.
Səs bağı
Səs bağı (lat. ligamentum vocale) — qırtlağa məxsus bağ. Elastik konusu təşkil edən liflərdən bir dəstəsi həqiqi səs büküşlərində yerləşir ki, bunu da səs bağı adlandırırlar. Bu bağ elastiki liflərdən təşkil olunaraq qalxanabənzər qığırdaqdan başlayır və çalovabənzər qığırdağın səs çıxıntısına bağlanır.
Səs dalğaları
Səs — tezliyi 16 Hs-lə 20000 Hs arasında olan mexaniki dalğalar. Səs bütün dalğalar kimi amplituda və tezliyə malikdir. Hesab edilir ki, insan üçün 16 Hs-dən 20 kHs-ə qədər diapozondakı dalğalar eşitmə duyğusu yaradır. İnsanın eşitmə qabiliyyətindən aşağı səsə infrasəs, 1 QHs-dən yuxarı səsə isə hipersəs deyilir. İnsanın şifahi danışığı fonetik, danışıq və fonemdən ibarətdir. Musiqi səslərindən isə musiqi yaranır. == Səsin sürəti == Səsin sürəti orta dalğasının ötdüyü materiyanın əsas xassəsindən asılıdır. Səsin sürəti elastiklik modulunun (λ) sıxlığa (ρ) olan nisbətinin kvadrat kökü ilə tərs mütənasibdir. Bu fiziki xassələr və səsin surəti ətraf şəraitdən aslı olaraq dəyişir. Misal üçün, qazdan ötən səsin surəti onun temperaturundan asılı olaraq dəyişir.
Səs gücləndiricisi
Amplifikator (Fransızca: amplificateur, qısaca ampli), musiqi sistemlərində yüksəldici olaraq istifadə edilir. Cihazlardan (CD player, ikmi) çıxan səs siqnallarını gücləndirərək dəs ucaldıcıya göndərmə vəzifəsini yerinə yetirir. Müxtəlif struktura və bu strukturaya uyğun xüsusiyyətlərə əsaslanan sinifləndirmə mövcuddurr, amma əsl sinifləndirmə tranzistorlu quruluşda olanlar və vakum borulu, yəni əvvəlcədən Azərbaycan dilində istifadə edildiyi formada, lampalı formada olanlar arasındadır. 2 və 4 kanallı olaraq mövcuddur. Bunlarla birlikdə son illərdə genişlənən hibrid strukturlu forma da vardır. Yəni bunlara əlavə olaraq inteqral formada, giriş/güc ayrı kasadalar halında istehsal olunan ve monoblok formasında əsas formadan əlavə sinifləndirmə mevcuddur. == Sinifləndirmə == Çıxış kaskadı formasına görə amplifikator sinifləndirmələri bu formadadır Sinif A: Çıxış kaskadında daim cərəyan olur. Bu səbəblə çox elektrik enerjisi istifadə edir. Bunun qarşılığında ən saf, təmiz səsə sahib olduğu qəbul edilmişdir. Səsdəki maneələr nəzəri olaraq ən aşağı səviyyədədir Sinif B: Çıxış kaskadları işi sıra ilə yerinə yetirir.
Səs kimyası
Səs kimyası və ya sonokimya — möhkəm akustik dalğaları öyrənir. == Ədəbiyyat == Маргулис М.А. Основы звукохимии. Химические реакции в акустических полях. — М.: Высшая школе, 1984. — 272 с. — 300 экз. == Xarici keçidlər == – The Chemical and Physical Effects of Ultrasound by Prof.
Səs mühəndisi
Bir səs mühəndisi (səs mühəndisi və ya səsyazma mühəndisi olaraq da bilinir) , səs yazma və ya canlı bir performans istehsal etməyə, balans, dinamika və səs effektləri, miksləmək, səs mənbələrini balanslaşdırmağa və tənzimləməyə kömək edir. Səs mühəndisləri — mikrofonların yerləşdirilməsi, səviyyələrin tənzimlənməsi üzərində işləyirlər. Hər hansı bir layihənin fiziki qeydləri bir mühəndis tərəfindən aparılır. Səs mühəndisliyi getdikcə musiqi alətləri və texnologiyasının film, radio, televiziya, musiqi və video oyunları üçün səs çıxarmaq üçün istifadə edildiyi bir yaradıcı peşə olaraq görülür. Səs mühəndisləri ayrıca musiqi konsertləri, teatr, idman oyunları və korporativ tədbirlər üçün bir miks konsol və səs gücləndirici sistemdən istifadə edərək səs yoxlamasını həyata keçirir və canlı səsləri miksləyir.
Səs qəzeti
"Səs" (qəzet) — 1991-ci il yanvarın 11-dən Azərbaycanda nəşr olunan qəzet. == Yaranma tarixi == "Səs" qəzeti 1990-ci ilin noyabrında "Əlincə" Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyətinin orqanı olaraq qeydiyyatdan keçib, 1991-ci il yanvarın 11-də dərc olunmağa başlayıb. Qəzetin ilk redaksiyası AMEA-nın Fizika İnstitutunun 6-cı mərtəbəsində olub. "Səs" qəzetinin ilk baş redaktoru Ağabəy Əsgərov olub. Hazırda qəzetin baş redaktoru fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru Bəhruz Quliyevdir. == Fəaliyyəti == Fəaliyyətə başladığı vaxtdan həftədə 2 dəfə 8 səhifə həcmində və 5-10 min arası tirajla dərc olunub. 1992-ci ildən tirajı 15 mindən yuxarı olub, 1993-cü ildə isə 25 minə çatıb. 1994-cü ildən 16 səhifə həcmində çap olunub, 1998-ci ildən etibarən gündəlik dərc olunmağa başlayıb. 1991-ci ildən etibarən qəzetin səhifələrində tanınmış şəxslərin məqalələri dərc olunub. Onlardan bəziləri: Əli Əhmədov, Siyavuş Novruzov, Hacıbala Abutalıbov, Murtuz Ələsgərov, Əli Həsənov, Ziya Bünyadov, Fərəməz Maqsudov, Bəxtiyar Vahabzadə, Məlik Dadaşov, Xəlil Rza Uluturk, Kərim Kərimov, Səyyad Aran və başqaları.
Səs sürəti
Səs sürəti — havada, dəniz səviyyəsində və 21 °C istilikdə 343.2 m/s (343.2 metr/saniyə) (təxminən 1235.5 km/saat) olaraq hesablanır. Səs sürəti tezliklə əlaqədar olaraq dəyişmir, hər tezlikdə səs eyni sürətdə hərəkət edir. Havanın istiliyinə, sıxlığına görə səsin yayılma sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti aşağı düşür. Səs isti havadan soyuq havaya keçərkən yayılma istiqamətini dəyişdirir. Səsin havadakı sürəti təxmini olaraq aşağıdakı düstur ilə hesablanır: c h a v a = ( 331 . 5 + ( 0 . 6 ⋅ ϑ ) ) m s − 1 {\displaystyle c_{\mathrm {hava} }=(331{.}5+(0{.}6\cdot \vartheta ))\ \mathrm {ms^{-1}} \,} Düsturdakı ϑ {\displaystyle \vartheta \,} (theta) istiliyin Santiqrat (°C) ilə ifadəsidir. Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir.
Səs telləri
Səs bağı (lat. ligamentum vocale) — qırtlağa məxsus bağ. Elastik konusu təşkil edən liflərdən bir dəstəsi həqiqi səs büküşlərində yerləşir ki, bunu da səs bağı adlandırırlar. Bu bağ elastiki liflərdən təşkil olunaraq qalxanabənzər qığırdaqdan başlayır və çalovabənzər qığırdağın səs çıxıntısına bağlanır.
Səs tembri
Tembr (fr. timbre) — səsin "rəng"i, musiqi səsinin gurluğu, yüksəkliyi və notun uzunluğu ilə yanaşı əlamətlərindən biri.Tembr səsin çalarıdır, eyni yüksəkliyə malik iki səsi fərqləndirməyə imkan verir. Tembrə görə biz musiqi alətlərinin səslərini fərqləndiririk, tanış adamların səsini tanıyırıq. Tembr ikinci subyektiv qiymətləndirmədir. Səsin tembri obertonlar çoxluğu ilə təyin olunur. Bu və ya digər səsə məxsus obertonların müxtəlif sayı ona xüsusi çalar – tembr verir. Bir tembrin digərindən fərqi təkcə obertonların sayı ilə deyil, onların intensivliyi ilə də şərtlənir. Tembr səs tezliklərinin hansı oblastlarında oberton toplularının (formantların) yaranmasından da asılıdır. Tembrinə görə eyni gurluqlu və not uzunluqlu səsləri fərqləndirirlər. Səsin tembri səsin rəngi deməkdir.Yəni ki, eyni yüksəkliyə, eyni ucalığa malik olan səslərin bir birindən fərqlənməsidir.Səs tembrinin əsas keyfiyyəti onun xarakterindən asılıdır.
Sen-Şef
Sen-Şef (fr. Saint-Chef) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Burquyen-Jalye-Nor kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — La-Tur-dyu-Pen. INSEE kodu — 38374. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 2892 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 218 ilə 440 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 430 km cənub-şərqdə, Liondan 45 km şərqdə, Qrenobldan 60 km şimal-qərbdə yerləşir.
Eşq
Sevgi, eşq və ya məhəbbət — emosional keçid mərhələlərində insanların biri-birinə isinişməsidir. Müxtəlif emosional halların birgə yaşanması nəticəsində meydana çıxıb, mexanizmi – əsasən beyinin assosiativ funksiyasına əsaslanır. Belə ki, burada davamlı emosional kontaktın (transferin) meydana gəlməsi üçün emosiyanı qıcıqlandıran müxtəlif xarici təsirlərin mövcudluğu zəruri şərtdir, məsələn, təbiət mənzərələrinin birgə seyri, birgə musiqi dinlənilməsi, müxtəlif həyəcanlı, sevincli situasiyaların, rəngarəng epizodların, lirik anların birgə yaşanması və s. kimi. Alınan təəssüratın qüvvəsi gələcəkdə yaranacaq emosional kontaktın (transferin) qüvvəsini xarakterizə edir ki, sonradan bu kontaktın qırılması müxtəlif psixi travmalara gətirib çıxarır. Sevgi ən yüksək fəzilət və ya yaxşı vərdişdən, ən dərin şəxsiyyətlərarası sevgidən tutmuş, ən sadə həzzə qədər bir sıra müsbət emosional və psixi vəziyyətləri əhatə edir. Ümumi halda, insanlar arasında davamlı emosional kontaktın ("cazibənin") meydana çıxması üçün onların bioloji (bədən quruluşu, boy, səs amplitudası, köklük, dərinin, saçın, gözün və s. rəngi) və emosional (temperament) xüsusiyyətlərinin kontrastlılığı (biri-birini tamamlaması); intellektual (dünyagörüşü, etik və estetik normalar sistemi, həyata baxış, bilik əmsalı) və iradi (stereotiplər sistemi ilə əlaqədar) xüsusiyyətlərinin uyğunluğu zəruri şərtlərdəndir. Həmçinin, tərəflərin biri-birinə (birtərəfli məhəbbətdə biri digərinə) isinişə bilməsi, vərdiş edə bilməsi üçün onların vaxtaşırı görüşməsi, biri-birlərini müxtəlif epizodlarda seyr edə bilməsi, tərəflərin bir-birinin (birtərəfli məhəbbətdə biri digərinin) rifah və təhlükəsizliyinin qarantı olması və s. kimi faktorlar xüsusi əhəmiyyətlidir.
Req
Req — (rus. рег, ing. reg) Əlcazair Saxa­rasında düzənlik daşlı səh­ranın ərəbcə adı. Bu tip səhraların daş /çaqıl/ örtüyü qumlu-çaqıllı allüvi­nin və ya konqlomerat laylı qum-daşlarının və konqlomeratların aşın­mış materiallarının sovrulması sayəsində yaranmışdır. Bəzi müəl­liflər R. Liviya səhrasındakı “serir” termininin sinonimi hesab edirlər.
SDQ
Suriya Demokratik Qüvvələri (abr. SDQ, ərəb. قوات سوريا الديمقراطية‎, translit. Qüvvət Suriya əl-Dimukratiyə, abr. QSD, kürd. Hêzên Sûriya Demokratîk, klass. süry. ܚܝ̈ܠܘܬܐ ܕܣܘܪܝܐ ܕܝܡܩܪܛܝܬܐ, translit. Ḥaylavoto d'Suriya Demokraṭoyto, abr. HSD, ing.
SEO
SEO (ing. search engine optimization; azərb. axtarış sistemi optimizasiyası‎) — axtarış sistemləri üzərindən vebsayta və ya veb səhifəyə yönlənmiş vebsayt trafikinin keyfiyyətinin və kəmiyyətinin bir sıra alqoritmlərlə yaxşılaşdırılması prosesi.
SES
Su elektrik stansiyası (SES) — suyun məcra axınlarında və qabarma proseslərində su kütlələrindən enerji mənbəyi kimi istifadə edən elektrik stansiyası. Su elektrik stansiyasının bəndləri və su anbarlarının konstruksiyaları adətən çayların üzərində tikilir. Elektrik enerjisinin effektiv istehsalı üçün SES-in yerləşməsinin iki əsas amili mövcuddur: SES-in bütün ilboyu daimi su ilə təmin olunması; çayın mümkün qədər daha meylli, kanyonvari relyef formasına malik olması. == İş prinsipi == Su elektrik stansiyasının iş prinsipi kifayət qədər sadədir. Hidrotexniki konstruksiyalar zənciri hidroturbinin ucunda hərəkət edən suyu lazımlı təzyiqə çatdırır və hərəkətdə olan su kütləsi elektrik enerjisi istehsal edən generatorları ötürülür. Suyun lazımlı təzyiqi bənd konstruksiyası vasitəsilə və müəyyən yerlərdə çayın konsentrasiyası və ya derivasiyası nəticəsində yaranır. Bəzi hallarda suyun lazımlı təzyiqinin alınması üçün bənd və derivasiyadan birgə istifadə edirlər. Bütün energetika avadanlıqları bilavasitə su elektrik stansiyasının binasında yerləşir. Bina, təyinatından asılı olaraq, müəyyən bölmələrə malikdir. Maşın zalında su cərəyanını bilavasitə elektrik enerjisinə çevirən hidravlik-aqreqatlar yerləşir.
Sed
Sed (stream editor) – mətn verilənlərinin ardıcıl axınına qabaqcadan müəyyən olunmuş müxtəlif mətn çevirmələri tətbiq edən mətn redaktoru (eləcə də proqramlaşdırma dili). İlkin variantı 1973-74-cü illərdə Bell Labs əməkdaşı Li Makmahon (Lee E. McMahon) tərəfindən UNIX-utilit kimi yazılıb. Hazırda sed faktiki olaraq komanda sətri ilə işi dəstəkləyən istənilən əməliyyat sistemində işləyir. Olduqca dolaşıq proqram olsa da, çox güclüdür. sed giriş axınını (adətən, fayl) sətirbəsətir qəbul edir, sed-skriptlə müəyyən olunmuş qaydalara uyğun olaraq hər bir sətri redaktə edir və nəticəni çıxış axınına verir. Tez-tez sed qeyri-interaktiv mətn redaktoru hesab olunur. Adi mətn redaktorları öncə sənədin bütün mətnini yükləyir, sonra isə komandaları bir-bir ona tətbiq edir. Bundan fərqli olaraq, sed öncə komandalar toplusunu özünə yükləyir, sonra isə bütün komandaları mətnin hər bir sətrinə tətbiq edir. Eyni anda yaddaşda yalnız bir sətir ola bildiyindən, sed istənilən böyüklükdə mətn fayllarını emal edə bilər. Super-sed (ssed) adlı genişləndirilmiş versiyası vardır.
Sega
Sega (Sega Korporasiyası yap. 株式会社セガ, Kabushiki gaisha Sega) — videooyunlar üçün proqram təminatı və aparat vasitələri yaradan transmilli (beynəlxalq) şirkətdir. Mərkəzi ofisi Tokio, Yaponiyada yerləşir. Sega-nın 1991-ci ildən talismanı olmuş Sonic onun ən məşhur personajıdır.
Sel
Sel — dağ çaylarının yatağında intensiv yağışın, buz və mövsimi qar ərimələrinin nəticəsində gözlənilmədən yaranan palçıqlı və daşlı-palçıqlı axındır. Sel hadisələrinin yaranmasına əsas səbəb ərazinin fiziki-coğrafi şəraiti, o cümlədən, oroqrafik-geomorfoloji quruluşu - iqlim, torpaq, bitki örtüyü və hidrometeororloji proseslər təşkil edir.Dağ çaylarının qısa müddətli (bəzən bir neçə saat ərzində) dağıdıcı qüvvəyə malik palçıqlı-daşlı daşqını (axını). İntensiv leysan yağışları, buzlaqların və mövsümi qar örtüyünün sürətlə əriməsi qırıntı materiallarını yamaclardan çayın yatağına (məcrasına) doldurur. Böyük kütləsi və sürəti olan çox böyük dağıdıcı qüvvəyə malikdir. Azərbaycan Respublikası ən fəal axınları sahəsidir. S.-lər çayların yatağını və sahillərini yuyur, qarşısındakı maneələri, yaşayış məntəqələrini, körpüləri və s. dağıdır. İnsan tələfatına səbəb olur. Belə fəlakətli S. hadisələri Azərbaycanın Şin (1510), Kiş (1901, 1982), Kürmük (1921) və s. çaylarında baş vermişdir.
Sen
Sen
Seqa
Geskon — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 169 nəfərdir. == Toponimiyası == Oykonim kek/kok (Azərbaycan dilindəki goy sözü) və honi (TalıŞərq "bulaq") sözlərindən ibarət toponim kimi "goybulaq" mənasında izah olunur. Kəndin adını "birəli bulaq" kimi izah edənlər də var. Hər iki halda kənd ərazisindəki bulağın adı ilə adlandırılmışdır. == Tarixi == 29 mart 2005-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Osyedərə kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Keskon kəndi Geskon kəndi adlandırılmışdır.
Ser
Ser (ing. sir, Sir, qədim fransız dilindən sieur, ağa, cənab, hökümdar, həmçinin lat. senior böyük) — ingilis dilli ölkələrdə kişilərə müraciət forması, iki mənası var — titul və müraciət forması.
Set
Set – Qədim Misir mifologiyasına görə səhra, şər və ölüm tanrısı.
Speg.
Karlo Luici Speqazzini, və ya Karlos Luis Speqazzini (it. Carlo Luigi Spegazzini или it. Carlos Luis Spegazzini, 20 aprel 1858 – 1 iyul 1926, La Plata) — İtaliya-Argentina botaniki, mikoloqu. == Əsərləri == Aşağıdakı əsərləri var: Fungi Patagonici. Spegazzini, Cárlos, Publication info: Buenos Aires, P. E. Coni, 1887. Contributed by: New York Botanical Garden. Plantae novae v. criticae Reipublicae Argentinae. [Decas III]. Spegazzini, Cárlos, Publication info: La Plata, Solá, Sesé y Cia.
Suq
Suq — İranın Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanının Kohgiluyə şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,890 nəfər və 1,190 ailədən ibarət idi.
Şef
Şef (fr. Chef — rəis, başçı) — kollektiv, bölmə, təşkilat rəhbərinin qeyri-rəsmi adı. == Ədəbiyyat == Шеф // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Şeh
Şeh – axşam, gecə və səhər tezdən müsbət temperaturda yer səthi, bitki və əşyaların üzərinə çökən su damlaları. Gecə şüalanması nəticəsində havanın soyuması və həmin səthdə su buxarının kondensasiyasından yaranır. Zəif küləkli aydın havada şeh daha çox düşür. Mülayim enliklərdə şeh gecə ərzində 0,1-0,5 mm, tropiklərdə 3 mm-dək yağıntı verir. == Şeh nöqtəsi == Şeh nöqtəsi mövcud su buxarı və sabit hava təzyiqinin təsiri ilə havanın doyma vəziyyətinə gəlməsi üçün tələb olunan temperaturdur. Nisbi rütubət 100%-dən az olduqda şeh nöqtəsi həmişə faktiki hava temperaturundan aşağı düşür. Nisbi rütubət 100%-ə bərabər olduqda isə faktiki hava temperaturu şeh nöqtəsinə uyğun gəlir və şehin əmələ gəlməsi üçün şərait yaranır.
Şər
Şər — Mənəvi aləmdə Xeyrin əleyhidarı. == Ümumi məlumat == İblis, cinlər, şeytanlar və ümumiyyətlə şər qüvvələrə inanc, onlara münasibət və bu varlıqlarla mübarizə müxtəlif xalqlarda müəyyən şəkillər almışdır. Həmin ruhani varlıqlar barədə məlumatlar İlahi dinlərdə də mövcuddur. Yəhudiliyə nəzər salsaq "Tövratda İlahi varlılar" adıyla anılan məxluqlardan xəbər verilir. Onların ya mələk, ya da peyğəmbər Şistin (ə.s) nəslindən gələn insanlar olduqları güman edilir. Bu "ilahi varlıqlar"ın qadınlarla əlaqəsindən Nefillər adlanan divlər törədiyi yəhudilərin müqəddəs kitabında qeyd edilir. (Yaradlış 6/4). Həmçinin Tövratda ilanın peyğəmbər və ilk insan olan Adəm (ə.s) ilə Həvvanı aldadaraq cənnətdən çıxarılmasına səbəb olması haqqında ayələr bəyan edilir (Yaradılış 3/1–23). İlahiyyatçıların fikrincə, bu ilan yəhudi və xristian inancında Veelzevul (milçəklərin tanrısı) adıyla məşhur olan iblisdir. Tövratda adı çəkilən növbəti şər qüvvə Azazeldir.
Şərq
Şərq və ya Doğu — Gün çıxan coğrafi səmt. Şərq (o cümlədən qərb) istiqaməti, şimal və cənuba, yəni Yer kürəsinin coğrafi qütblərinə perpendikulyardır. Şərqə istiqamət coğrafi azimut üzrə +90°; astronomik azimut üzrə −90°-dir. Şərqdə gecə-gündüz bərabərliyi olan günlərində günəş şüaları düz bucaq altında düşür. Müasir xəritələrdə şərq, bir qayda olaraq, sağda yerləşir. Beynəlxalq işarəsi E (east) hərfidir.
Sex
Sex (rus. цех, dolayı yolla pol. сесh sözündən, o da alm. zunft‎; mənası – "eyni sinifdən olan şəxslərin birliyi") — feodalizm cəmiyyətində şəhərlərdə iqtisadi cəhətdən müstəqil olan xırda istehsalçıların – sənətkarların peşə təşkilatları. == Tarixi == Sexlər XI–XII əsrlərdə Qərbi Avropa ölkələrindən Fransa, Almaniya və İngiltərədə (İtaliyada ola bilsin daha əvvəl) meydana gəlmiş, XIII–XIV əsrlərdə tam inkişaf etmişdir. Bu ölkələrin iri şəhərlərində müxtəlif ixtisaslı sənətkarlar sexlərdə birləşirdi (toxucular, çəkməcilər, yağçılar sexi və başqa sexlər əmələ gəlirdi). Şəhər əhalisinin digər təbəqələri də (məsəsələn, balıqçılar, musiqiçilər, həkimlər və b.) sexlər yaradırdılar. Sexlərin fəaliyyəti ilk növbədə şəhər sənətkarlarının istehsal mənafeyini güdürdü. Hər bir sexin əmək aləti təsvir olunmuş emblemi, sex möhürü, kassası olurdu. Sexlər şəhərdaxili sosial mübarizədə böyuk rol oynamışlar.
Meq
Meq — Din Georqaris, Con Höber və Erix Höberin ssenarisi əsasında Con Turteltaubun rejissorluğu ilə çəkilmiş 2018-ci il elmi fantastika filmi. Stiv Altenin 1997-ci ildə yazdığı "Meg: A Novel of Deep Terror" romanı əsasında çəkilib. Filmdə baş rolları Ceyson Stethem, Li Binqbinq, Rainn Vilson, Rubi Rouz, Uinston Çao və Kliff Körtis canlandırıb. Süjetdə bir qrup elm adamı Sakit Okeanın dibində xilasetmə missiyası apararkən 75 fut uzunluğunda (23 m) meqalodon köpəkbalığı ilə qarşılaşır. Walt Disney Studios ilk olaraq 1990-cı illərdə romanın film hüquqlarını aldı, lakin inkişaf cəhənnəmində illərin sərf etdi. Filmin hüquqları sonda Warner Bros. Pictures-ə keçdi və filmin çəkilməsinə icazə verildi. Turteltaub və aktyor heyətinin əksəriyyəti 2014-cü ilin sentyabrında filmə qoşuldu və çəkilişlər Yeni Zelandiya və Çinin Sanya şəhərində başladı və 2017-ci ilin yanvarında başa çatdı.Meq ABŞ-də 10 avqust 2018-ci ildə nümayiş olundu. O, bütün dünya üzrə 530 milyon dollar gəlir gətirərək, kassada uğur qazandı və tənqidçilərdən fərqli rəylər aldı. Meq 2: Çökəklik adlı davam filmi 4 avqust 2023-cü ildə təqdim olundu.
Sen-Sen-Deni
Sen-Sen-Deni (Sena-Sen-Deni; fr. Seine-Saint-Denis) — Fransanın mərkəzi hissəsinin şimalında yerləşən, İl-de-Frans regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 93. İnzibati mərkəzi — Bobinyi. Əhalisi — 1,534,895 nəfər (departamentlər arasında 6-cı yerdə, 2010-cu ilin məlumatları). == Coğrafiyası == Ərazisi — 236 km². Parisin şərq və şimal-şərqində yerləşən departament 3 rayon, 40 kanton və 40 kommundan ibarətdir. == Tarixi == Sen-Sen-Deni departamenti 1968-ci il yanvarın 1-də yaradılmış , keçmiş Sena və Sena və Uaza departamentlərinin ərazilərindən ibarət idi. == Qalereya == == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Emmanuel Beldiler. Naissance d'un département et d'une préfecture dans le 9-3, De la Seine et de la Seine-et-Oise à la Seine-Saint-Denis : une histoire de l'État au xxe siècle.
Montröy (Sen-Sen-Deni)
Montröy (fr. Montreuil), həmçinin Montröy-Su-Bua (fr. Montreuil-sous-Bois) — Fransada, Sen-Sen-Deni departamentində şəhər. Parisin şərq şəhərətafı. Maşınqayırma, dəri, yeyinti, kimmya və şərabçılıq sənayesi var.
Cəng-i Sər (Salmas)
Cəng-i Sər (fars. جنگ سر‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 239 nəfər yaşayır (45 ailə).
Cəng-i Sər (Xoy)
Cəng-i Sər (fars. جنگسر‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.