Lüğətlərdə axtarış.

Varsan – Muğanın qədim şəhərlərindən biri. Varsan şəhəri əski vartan-artan-altan sözündən yaranıb. Açması altın, qızıl yurd deməkdir. Altan adı sonralar Oltan sözünə çevrilib. == Varsan haqqında == == "Varsaq" sözünün mənası == Oltan yeri tarixin o üzündə adı bəllənən qədim-qayım bir qalanın bəlgəsidir. Dədə dünyanın papağının yan qoyan çağlarında bu yer şəhər olub. Olub-keçənlərə ayna tutan bilginlər qeyd edirlər ki, bu şəhər Varsan adlanıb. Varsan sözünün anlamı haqqında müxtəlif, çeşidli yozumlar və mülahizələr var. Mənbələrdə türk tafalarına, yer adlarına və türklərə məxsus əşyalara işarədir. "Şəms əl-lüğət" əsərinin müəllifi "Varsan" sözünü şərh edərkən qeyd edirdi ki, bunun əsasən iki mənası var: "(Varsan)" yerin adıdır.

Qaralar — Azərbaycan Respublikasının Saatlı rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisinin sayı 2143 nəfərdir. == Toponimikası == Kənd 1944-cü ildə qanunsuz olaraq Axalsixi rayonundan (Gürcüstan) Özbəkistana sürgün edilmiş, sonralar isə Azərbaycana qayıtmış bir qrup türk ailəsinin məskunlaşması nəticəsində 1959-cu ildə yaranmışdır. Varxan onların köçürülməzdən əvvəl Axaltsixidəki kəndlərinin adı olmuşdur. Orta Asiyada Qoşqar əyalətində də qəd. türklərə aid Varxan qalası vardır. Oykonim var/bar (əşya, əmlak) və xan (titul) komponentlərindən düzəlib, "xanın əmlakı, varidatı" mənasındadır.

Vayqan — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 4,091 nəfər və 1,095 ailədən ibarət idi.Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.

Qarqan-i Ülya (Mahnişan) — İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Qarqan-i Süfla (Mahnişan) — İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Sideroksilon (lat. Sideroxylon) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin sapotaceae fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Varan (lat. Varanus) — varanlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Yarımcinsləri == Varanus Odatria Soterosaurus Philippinosaurus Papusaurus Euprepiosaurus Empagusia Polydaedalus Psammosaurus == Xarici keçidlər == В. Р. Алифанов. Ящерицы в эпоху динозавров. Fry, Brian G., et al. (2006). Early evolution of the venom system in lizards and snakes.

Varqa - 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Sisyan nahiyəsində kənd adı.

Aruz Vartan (ermənicə: Հարութ Վարդան) (23 iyun 1880 – 14 aprel 1945) — Naxçıvanda anadan olmuş erməni əsilli alman film aktyorudur. O, karyerası ərzində əsasən dəstəkləyici rollar olmaqla 90-dan çox filmə çəkilmişdir. == Həyatı == Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasında anadan olan Aruz Vartan Gürcüstan irsinə sahibdir. O, 1898-ci ildə Tiflisdə orta məktəbi bitirmiş, daha sonra qısa müddətdə Xarkovda (indiki Ukrayna ərazisi) tibb təhsili almışdır. O, Sankt-Peterburqa köçməmişdən əvvəl bir müddət Yaponiyada yaşamışdır. == Fəaliyyəti == 1905-ci il inqilabı zamanı o, Almaniyada Saksoniyaya köçdü və Frayburq Mədən və Texnologiya Universitetində təhsil aldı. O, Almaniyaya qayıtmamışdan əvvəl Çilidə və Boliviyada mədən mühəndisi kimi işləmişdir, daha sonra isə səhnədə və ekranlarda aktyor və ifaçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Öz fəaliyyətinin ilk illərində o, əsasən aparıcı rollarda yer alırdı, lakin zaman keçdikcə xarakterik rolları ifa etməyə başladı. Faşizm dövründə o, kiçik rollarda yer aldı, xüsusilə də ruslarda, məsələn, Bakıya hücumlar (1942). Aruz Vartan İkinci Dünya Müharibəsinin son həftələrində təbii səbəblərdən dünyasını dəyişdi.

II Vardan (Qafqaz Albaniyası çarı) — Qafqaz Albaniyasının XIII çarı. II Vardan (Parfiya çarı) — Parfiya hökmdarı.

Getúlio Dornelles Vargas (19 aprel 1882 – 24 avqust 1954[…]) — İki dəfə Braziliya prezidenti seçilən siyasi xadim. Bəziləri üçün güclü bir diktator olan Vargas, iri torpaq sahiblərinə qarşı apardığı ədalətli siyasətlə "Yoxsulların atası" ləqəbini almışdır. == Həyatı == Rio Grande do Sul əyalətinin nüfuzlu ailələrindən birinin oğluydu. 1908 tarixində Porto Alleqre Universitetinin hüquq fakültəsini bitirdi və dərhal siyasətə atıldı. 1922 tarixində Milli Konqresə daxil oldu və 4 il burda vəzifədə qaldı. 1926 tarixində Luis Pereira rəhbərliyində maliyyə naziri oldu. 1928 tarixində Rio Grande do Sul əyalətinin icra başçısı seçildi. 1930-cu ildə keçirilən seçim kompanyasında qalib gəlmədi. Buna baxmayaraq siyasətdən çəkilmədi və oktyabr üsyanlarına qatıldı. 3 noyabr 1930 – 17 iyul 1934 tarixlərində müvəqqəti hökumətin başına keçdi.

Rikardo Varqas (21 noyabr 1997) — Meksikalı üzgüçü. Rikardo Varqas Meksikanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Rikardo Varqas birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 1500 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 15:11.53 saniyəlik nəticəsi ilə 25-ci yeri tutdu və finala vəsiqə qazana bilmədi.

Varsan – Muğanın qədim şəhərlərindən biri. Varsan şəhəri əski vartan-artan-altan sözündən yaranıb. Açması altın, qızıl yurd deməkdir. Altan adı sonralar Oltan sözünə çevrilib. == Varsan haqqında == == "Varsaq" sözünün mənası == Oltan yeri tarixin o üzündə adı bəllənən qədim-qayım bir qalanın bəlgəsidir. Dədə dünyanın papağının yan qoyan çağlarında bu yer şəhər olub. Olub-keçənlərə ayna tutan bilginlər qeyd edirlər ki, bu şəhər Varsan adlanıb. Varsan sözünün anlamı haqqında müxtəlif, çeşidli yozumlar və mülahizələr var. Mənbələrdə türk tafalarına, yer adlarına və türklərə məxsus əşyalara işarədir. "Şəms əl-lüğət" əsərinin müəllifi "Varsan" sözünü şərh edərkən qeyd edirdi ki, bunun əsasən iki mənası var: "(Varsan)" yerin adıdır.

Vartan Sarkisov (erm. Վարդան Սարգսյան; rus. Вартан Степанович Саркисов; 8 mart 1875, Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 mart 1955, Bakı, Azərbaycan SSR) — XX əsrin birinci yarısında fəaliyyət göstərmiş Azərbaycan və SSRİ memarı. == Həyatı == 8 mart 1875-ci ildə Şuşa şəhərində erməni aləsində doğulmuş Vartan Sarkisov ilk təhsilini Şuşa real məktəbində almışdır. Şuşada təhsilini tamamladıqdan sonra, Tbilisi real məktəbinə daxil olmuş və 1894-cü ildə həmin məktəbi fərqlənmə ilə bitirmişdir. Tbilisidə təhsil aldığı müddətdə o, rəsmlər çəkməyə başlamışdır. Məhz həmin dövrdə Sarkisov, sonradan bütün ömrü boyu sevdiyi opera musiqisi ilə də maraqlanmağa başlamışdır. Tbilisidə təhsilini başa vurduqdan sonra Sarkisov Sankt-Peterburq Dövlət Memarlıq və İnşaat Universitetinə daxil olmuşdur. Burada o, sonradan Bakıda fəaliyyət göstərmiş digər bir erməni memar Nikolay Bayevlə bir sinifdə təhsil almışdır. 1901-ci ildə təhslini başa vurduqdan sonra iş təcrübəsi qazanmaq üçün Moskvaya yola düşmüşdür.

Şarqan səkkizliyi (serb. Шарганска осмица / Šarganska osmica) — Serbiyanın Mokra Qora və Şarqan-Vitasi yaşayış məntəqələri arasından keçən ensiz dəmiryolu xətti. Turistlər üçün məşhur görməli yerlərdən biri. Serbiyanın 7 möcüzəsi siyahısına daxil edilmişdir. == İnşa tarixi == Mokra Qora qəsəbəsi ilə Şarqan aşırımı arasında dəmir yolunun tikintisi 1916-cı ildə başlanılır. Bosniya ilə Serbiyanı əlaqələndirməli olan dəmiryol əlaqəsi böyük bir layihə çərçivəsində Belqrad, Ujise, Vişeqrad və Sarayevo birləşdirilməlidir. Tikinti çətin ərazi ilə ziddiyyət təşkil edirdi, yollar yüksək dərələr və kəsik qayalardan keçməli idi. Bu məsələnin həlli üçün birinci sinif mütəxəssislər layihənin icrasına cəlb olunmuşdur. Relslər arasında məsafə 750 mm olaraq qəbul edildi. Çünki dar ölçülü dəmir yolları bu vəziyyətdə daha ucuz və tələblərə daha yaxşı cavab verirdi.

Vardan Areveltsi, həmçinin Şərqli Vardan (erm. Վարդան Արևելցի) və ya Böyük Vardan (təq. 1198, Gəncə, Arran, Eldənizlər – 1271, Xorvirab monastırı) — ermeni tarixçisi, coğrafiyaçısı, filosofu, dilçisi, tərcüməçisi, müəllimi və kilsəsi və ictimai xadimi. == Həyatı == Vardan ya Kilikiyada, ya da indiki Bərdə şəhəri yaxınlıqlarında anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini evdə və Qoşavəng monastırında almış, Mxitar Qoşun tələbəsi olmuşdur. Bundan sonra o, Ovannes Vanakan ilə indiki Tavuş mərzinin Çinari kəndi ərazisində yerləşən Xoranaşat monastırında təhsilini davam etdirmiş, burada qrammatika, ilahiyyat və kitab biliyini təkmilləşdirmişdir. O, erməni dili ilə yanaşı, yunan, süryani, fars, həmçinin ivrit və latın dillərini də bilirdi. O, vardapet və 1235-ci ildən rabunapeta dərəcəsi aldıqdan sonra tədqiqat fəaliyyətini inkişaf etdirmişdir. Vardan 1235–1239 və 1252–1255-ci illərdə Kayenaberddə Müqəddəs Andrey monastırının məktəbini qurmuşdur. 1239-cu ildə Yerusəlimə yola düşmüşdür.

Saatlı bələdiyyələri — Saatlı rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Varqas dövrü ( port. Era Vargas ) Braziliya tarixində 1930-1945 -ci illərdə ölkəni idarə edən, faktiki olaraq avtoritar olan Jetuliu Varqasın hakimiyyətdə olduğu dövrdür. Yeni Dövlət dövrü də adlanır ( port. Estado Novo ). Bəzən bu dövr həm də demokratik seçkilər nəticəsində Varqasın Braziliya prezidenti vəzifəsinə seçildiyi 1951-1954 -cü illərə də aid edilir. Bu dövr həm iqtisadi, həm də sosial sahədə çoxsaylı islahatlar sayəsində ölkə tarixində dönüş nöqtəsi oldu. == İlkin şərtlər == === Braziliyada Böyük (Depressiya) Böhran === 1922-ci ildə Oliqarx Respublikası dövründə başlayan leytenantların üsyanı Braziliyanın sosial strukturunda ciddi dəyişikliklərə səbəb olmadı. Bununla belə, hakim Paulist qəhvə oliqarxiyası 1929-cu ildə dünya kapitalizminin kəskin böhranına tab gətirə bilmədi. Braziliyanın Böyük Böhrana qarşı həssas olması ölkənin xarici bazarlardan və kreditlərdən çox asılı olması ilə bağlı idi. San Pauluda məhdud sənaye inkişafına baxmayaraq, qəhvə və digər emal olunmamış məhsulların ixracı hələ də iqtisadiyyatın əsasını təşkil edirdi.

Vardan Stepanyan (erm. Վարդան Ստեփանյան; 8 mart 1966, İrəvan – 3 iyul 1992, Mirikənd, Xocavənd rayonu), daha çox Düşmən Vardan kimi tanınır — Ermənistan hərbçisi, Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı. O, Ermənistanda əhəmiyyətli bir hərbi komandir sayılır. == Həyatı == === Erkən həyatı və Əfqanıstan === Vardan Stepanyan 9 mart 1966-cı ildə Ermənistan SSR-nin İrəvan şəhərində anadan olmuşdur. 1983-cü ildə İrəvanda yerləşən 32 saylı Tumanyan məktəbini bitirdikdən sonra Sovet Ordusuna çağırılmışdır. 1984–1986-cı illərdə Əfqanıstanda xidmət etmişdir. Oradakı xidmətlərinə görə Stepanyan "İgidliyə görə" medalı və "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilmişdir. Sovet Ordusundan tərxis olunduqdan sonra Stepanyan İrəvan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə qəbul olmuşdur. === Birinci Qarabağ müharibəsi === Stepanyan 1988-ci ilin əvvəlində Qarabağ hərəkatına qoşulmuşdur. O, əvvəlcə Qarabağ ermənilərinə silah və texnikanın verilməsində Əfqanıstan müharibəsinin erməni veteranları qrupuna rəhbərlik etmişdir.

Vardan Aykazn və ya Vardan Haykid (erm. Վարդան Հայկազն; XI əsr – XII əsr) — XI–XII əsrlərdə yaşamış erməni şairi. Vardanın sağ qalmış yeganə əsəri "Ermənilərin mübarək və müqəddəs katolikosu Qriqori Martirofilin ölümü ilə bağlı dəfn elegiya"sıdır (erm. «Տաղ գերեզմանական վասն փոխման երանեալ եւ սուրբ Կաթողիկոսին Հայոց Գրիգորի Վկայասերի»). "Elegiya" 1105-ci ildə bütün ermənilərin katolikosu II Qriqori Martirofilin vəfatı münasibətilə yazılmışdır və erməni ədəbiyyatında ilk bioqrafik poemadır. Bu əsər müəllifin vətənpərvərlik hisslərini aydın şəkildə ifadə edir. Vardan Ermənistandakı vəziyyətdən həyəcanla danışır, katolikosun ölümünü milli faciə kimi təqdim edir. Göründüyü kimi, Vardanın "Elegiya"sı Nerses Şnoralinin "Edessanın tutulması haqqında elegiya"sının yaranmasına müəyyən təsir göstərmişdir. Klassik erməni dili ilə danışıq dilinin qarışığında, səkkiz hecalı sətirlərlə yazılmışdır. Bu əsərdə Qriqor Magistrosun yaradıcılığının təsiri hiss olunur.

Vardan Mamikonyan (erm. Վարդան Մամիկոնեան ; təq. 387 - 451) - 450-451-ci illərdə Sasani İranına qarşı üsyana rəhbərlik etmiş olan erməni hərbi lideridir. O, Mamikonyanlar zadəgan ailəsinin başçısı və irsi sparapet titulunun sahibi, eyni zamanda da Ermənistan silahlı qüvvələrinin baş komandanı idi. Vardan və onun əksər silahdaşları 451-ci ildəki Avarayr döyüşündə həlak olsalar da, onların fədakarlığı erməni tarixçiləri Yeqişe və Lazar Parpetsinin əsərlərində əbədiləşdirilmişdir. O, ermənilər arasında milli qəhrəman sayılır və erməni kilsəsinin şəhidi və müqəddəsi kimi hörmətlə anılır. Vardan və onun rəhbərlik etdiyi üsyan bir çox sənət və ədəbiyyat əsərlərində xatırlanmışdır. Arşak Çobanyanın fikrincə, “Vardan erməni xalqı üçün ən sevimli şəxsiyyət, erməni tarixinin ən müqəddəs şəxsi, erməni milli ruhunun ən simvolik qəhrəmandır”. == Həyatı == Vardan Mamikonyan təxmini olaraq 387-ci ildə Taron rayonunun Aştişat qəsəbəsində Hamazasp Mamikonyan və erməni patriarxı Saakın qızı olan Saakanoyşun oğlu olaraq anadan olmuşdur. Onun özündən kiçik olan Hamazasp və Hmayeak adlı iki qardaşı var idi. O, Eçmiədzində Patriarx Sahak və Mesrop Maştots tərəfindən təsis edilmiş olan məktəbdə təhsil almışdır.

Vardan Minasi Oskanyan (erm. Վարդան Մինասի Օսկանյան; 7 fevral 1955, Hələb) — Ermənistan siyasətçisi və diplomatı, 1998–2008-ci illərdə prezident Robert Köçəryanın hakimiyyəti dövründə Ermənistanın xarici işlər naziri vəzifəsində çalışmışdır. "Sivilitas fondu" təsisçisidir. == Siyasi fəaliyyəti == 2012-ci ildə Oskanyan Çiçəklənən Ermənistan Partiyasının namizədi olaraq Ermənistan Milli Assambleyasına deputat seçilmişdir. 2012-ci ilin oktyabrında o zaman Ermənistan Respublika Partiyasının nəzarətində olan Milli Assambleya Oskanyanın toxunulmazlığının təqibdən çıxarılmasına səs vermişdir. O, Con Hantsmenin Oskanyanın "Sivilitas fondu"na 2 milyon dollar ianəsi ilə əlaqədar mənimsəmə və çirkli pulların yuyulmasında ittiham olunurdu. Oskanyan cinayət işinin siyasi motivli olduğunu və özünün və Çiçəklənən Ermənistan Partiyasının Serj Sarkisyan administrasiyasını tənqid etməsinə reaksiya hesab etmişdir. Oskanyan ianənin bir hissəsini ehtiyatsızlıqdan şəxsi məqsədləri üçün istifadə etdiyini etiraf etmiş və cinayət işinə xitam verilmiş, məsələ məhkəmədən kənar həll olunmuşdur. 2015-ci ilin martında Oskanyan Çiçəklənən Ermənistan Partiyasını tərk etmişdir. 2016-cı ilin aprelində Oskanyan Birlik Partiyasını yaratmışdır.

Vardan Baxşyan ( 1 may 1965, İrəvan – 16 dekabr 1991 ), erməni separatçı, Armavir diviziyası döyüşçüsü == Bioqrafiya: == Vardan Azati Baxşyan 1965-ci ildə iyunun 1 də indiki Armavir şəhərində anadan olub Qarabağda erməni separatçılarına quçularaq azadlıq müharibəsində iştirak etmişdir O, çox qısa müddət ərzində müvafiq materialları toplayıb qruplaşdırmış, mənbə məlumatları olmadan dənizdən dənizə erməni dövlətini məlumat cədvəlləri tərtib etmiş, inzibati vahidlərin sərhədlərini tənzimləmiş, eyni zamanda Ərzurum, Diyarbəkir, , Qarsın inzibati-ərazi ilə topoqrafiyasını tərtib etmişdir. və tarixi-coğrafi təsvir. 1991-ci ildə öldürülmüşdür, Yrablur panteonunda dəfn olunub. Artsax Qəhrəmanlıq Müharibəsi illərində bir qrup dostu ilə HUD ( Erməni Tələbə Alyansı ) yaradıb və “Daşink” tələbə jurnalını nəşr etdirib. 1990-cı ildə dostları ilə Qarabaöa gəlib və yerli ermənilə ilə azərbaycanlııara işgəncələr verib, döyüşlərdə iştirak etdi. Berdadzorun özünümüdafiəsində iştirak etdi. 1991-ci ilin.

Rafael Varan (25 aprel 1993[…], Lill) — müdafiəçi kimi çıxış etmiş keçmiş fransız professional futbolçu. == Şəxsi həyatı == Rafael Varan 25 aprel 1993-cü ildə Fransanın Lil şəhərində doğulub. == Karyera == === Klub === ==== Lans ==== Varan peşəkar karyerasına "Lans" klubunda başlamışdır. 28 iyul 2024-cü ildə İtaliya A Seriyasında çıxış edən "Komo" klubu Varan ilə iki illik müqavilə imzaladıqlarını elan edildi. Bir neçə həftə sonra, avqustun 11-də o, İtaliya kubokunda "Sampdoriya" ilə qarşılaşdıqları matçın ilk yarısında dizindən zədə aldı. Həmin ayın sonunda o, klubun A Seriyasındakı heyət siyahısından çıxarıldı. Varan 25 sentyabr 2024-cü ildə karyerasını sonlandırdığını elan etdi.

Varanus varius (lat. Varanus varius) — varanlar cinsinə aid heyvan növü. Avstraliyada lace goanna kimi də tanınır. == Yayılması == Rəngarəng varanlara Avstraliyanın şərqi və cənub-şərq düzənliklərində yaşayırlar. Qidalanmaq üçün böyük məsafə qət edərək (gün ərzində 3 km-ə qədər) dəniz sahillərində, qayalıqlar və onlara bitişik düzən yerlərdə, meşələrdə tez-tez rast gəlinir. == Xarici görünüşü == Bədənin yüxarı hissəsi çoxlu ağ, sarı, yaxud krem rəngində olan ləkələr olan qara, göy-qara rəngdə olur. Quyruğu nazik, uzun olub baş və bədənin uzunluğundan təqribən 1,5 dəfə böyükdür. == Çoxalması == Cütləşmə adətən isti aylarda olur. Eyni dişı fərdlə cütləşmək istəyində olan erkək fərdlər arasında döyüş baş verir. Dişilər adətən termit yuvalarının üst hissəsinə bir dəfəyə 2-12 ədəd yumurta qoyur.

Varqa Yudit (mac. Varga Judit; 10 sentyabr 1980, Mişkolç) — Macarıstan hüquqşünası, siyasətçi və dövlət xadimi. Fidez partiyasının üzvü. 2019-cu il iyulun 12-dən ədliyyə naziri vəzifəsini icra edir. 2018–2019-cu illərdə Macarıstan Baş Nazirinin Aparatında Macarıstanın Avropa İttifaqı işləri üzrə Dövlət Katibi olmuşdur. == Bioqrafiya == 10 sentyabr 1980-ci ildə Mişkols şəhərində anadan olmuşdur. 1993–1999-cu illərdə Mişkolsdakı Avas Gimnaziyasında oxuyub. 1999–2004-cü illərdə Mişkols Universitetinin Hüquq fakültəsində təhsil alıb. 2002–2004-cü illərdə isə respublika təqaüdü almışdır. 2003-cü ildə o, Nyurtingen-Qayslingen İqtisadiyyat və Ekologiya Ali Məktəbinin Erasmus tələbə təşəbbüsündən təqaüdünü alır.

Yarğan — nisbətən hündür-düzənlik sahələrə aid olur. Yarğanın baş tərəfində eroziya daha şiddətli gedir. Meşənin olmaması və yamacların şumlanması yarğanın genişlənməsinə səbəb olur. Yaylaq zonasında intensiv mal-qara otarılması İlə əlaqədar bitki və torpaq örtüyünün pozulması yarğanların inkişafına şərait yaradır. Yarğan – mənfi xətti relyef forması, dar, dik yamaclı, yuxarı hissədə şaxələnmiş, yanları çılpaq olur. Uzunluğu bir neçə km, eni və dərinliyi bir neçə 10 m-ə çatır. Adətən tez yuyulan çökmə süxurlarda inkişaf edib, dövrü olaraq davam edən yağış və qar sularının axını nəticəsində əmələ gəlir. (rus. овраг, ing. gulch, gully, ravine) Yarğanlar əsasən kənd təsərrüfatına böyük zərər verir, əkin sahələrini parçalayır, yararsız hala salır.

Margan (fars. ‎مرگان‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.

Zarğan (fars. زرغان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 801 nəfər yaşayır (206 ailə).

Kurqan — Orta Asiyada ki köhnə Türk məzarlarına verilən ad. Ümumiyyətlə dövlət idarəçisi olanlar üçün edilmişlər. Kurqanlar taxtalarla, bəzən də daşlarla çevrilmiş məzar otaqlarının üstünə bir metr ilə yetmiş metr arasında torpaq yığılmasıyla yaradılar. Kurqanlarda əsl məzar otağı bəzən düzbucaqlı, bəzən kvadrat və ya oval ola bilirdi. Cəsədin tapıldığı yerə bəzən doğrudan çatıla bilir, bəzən də bu otaq altda yerləşirdi. Cəsəd otağının döşəməsi ağac kötükləri və kalasdan hazırlanırdı. Cəsədlərin başı Şərqə çevrilmiş olar və əşyaları ilə birlikdə kurqanlara basdırılardı. Fərqli bölgələrdə kurqanlarda at cəsədlərinə də rast gəlinmişdir. Bu günə kimi olan ən əhəmiyyətli kurqan Qazaxıstandakı Esik kurqanıdır. Çöldə xüsusilə soylular üçün ən məşhur məzar növü kurqandır.

Marnan (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Ruabon kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38221. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 117 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 441 ilə 630 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 460 km cənub-şərqdə, Liondan 65 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 45 km qərbdə yerləşir.

Marsan — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Kənd XIX əsrin əvvəllərində Cınıx kənd icmasına daxil olan üç kiçik məntəqədən (Lələpaşa, Çüdüllü və Marsan) biridir. Ehtimal etmək olar ki, Marsan türk dillərindəki mar (təpə) və sın ("yer", "ölkə", "sıra dağlar" mənalarında) sözlərindən ibarət olub, "təpəlik", "təpəli yer" mənasındadır. == Tarixi == == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Qapıçayın sahilində, Alazan-Əyriçay çökəkliyində yerləşir. == Əhalisi == 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən Azərbaycan Türklərindən ibarət hər iki cinsdən toplam 254 nəfər əhali yaşayırdı. 2009-cu il əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən Turaclı kənd ərazi dairəsinə daxil olan yaşayış məntəqələrində 2122 nəfər (1.047 nəfəri kişilər, 1075 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı. 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Marsan kəndində 244 təsərrüfatda hər iki cinsdən toplam 770 nəfər əhali yaşamaqdadır. Hazırda kənddə tamamilə Azərbaycan Türkləri yaşayır. == Din == Kənddə "Cümə" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.