Məcnunun ilk adı olub, ərəbcə miqyas, qiyas, müqayisə sözləri ilə qohumdur (“ölçü” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...düşdü, o qədər at sürdü ki, atasının torpağında olan gözəl, uca Qeys dağı deyilən dağı aşdı, atasının torpağından çıxdı. (“Sam şahzadə”)
Полностью »is. [fars.] klas. Saç, hörük. Göz doymaz vəsməli kaman əbrudan: Can üzülməz səmən iyli geysudan. M.P
Полностью »is. köhn. Geymə işi, geymə (geyinmə) tərzi. Əynində var sincab donun; Geyişin yarıma bənzər. Aşıq Əmir.
Полностью »I сущ. геол. гнейс (метаморфическая горная порода, богатая полевым шпатом) II прил. гнейсовый. Qneys quruluşu гнейсовая структура
Полностью »...getmə, bayılma, bayğınlıq. Mən qorxudan bihuş olub yıxıldım; Qəşş aləmində bir tamaşa qıldım. A.Səhhət. □ Qəşş etmək (eləmək) – 1) özündən getmək, ür
Полностью »...забытьё, дремота, полусон. Qəşş halında uzanmaq лежать в забытьи, qəşş halına düşmək впасть в забытье, qəşş eləmək (etmək) падать, упасть в обморок,
Полностью »i. fainting fit, faint; swoon; tib. syncope; ~ etmək to faint (away), to swoon; d.d. to pass out; to lose* consciousness
Полностью »...də özünüzlə bərabər salamat apara biləcəksiniz! M.S.Ordubadi. Qeyb olmaq – gözdən itmək, yox olmaq, aradan çıxmaq. Kəklik onun əlindən ox kimi çıxdı
Полностью »...провидец, прорицатель; qeybdən xəbər vermək вещать; qeybə çəkilmək, qeyb olmaq исчезать, исчезнуть, пропадать, пропасть; elə bil qeybə çəkildi как ру
Полностью »i. disappearance; ~ə çıxmaq, ~ olmaq to disappear, to vanish; qaranlıqda ~ olmaq to disappear / to vanish in the dark
Полностью »ə. 1) hazırda olmama, göz önündə olmama; 2) bəlli olmayan şey(lər), naməlum şey(lər); 3) gözlə görünməyən ruhani aləm; 4) gizli, məxfi
Полностью »QEYB – ZÜHUR Gülüşün gülər üzündəki sevinc qeybə çəkildi (Ə.Vəliyev); Bizlərdə millət qurğuları şəxsi qurğular şəklində zühura gəlir (C.Məmmədquluzadə
Полностью »...narahatlıq, əndişə. Ah, bilməm neyləyim, qurtulmaq olmaz qeyddən. Füzuli. Sabira! Ey əsiri-qeydibəla! Şeirdir gərçi şiveyi-şüəra. M.Ə.Sabir. Bir tərə
Полностью »...işarə və ya yazılan yazı. Səhifənin altında çoxlu qeyd var. // Bir şeyi hesaba almaq və ya qanuni şəklə salmaq üçün onu müəyyən qaydada dəftərə və s.
Полностью »1 I сущ. 1. примечание. Sətiraltı qeyd подстрочное примечание, mətnə qeydlər vermək снабдить текст примечаниями 2. оговорка (разъяснение, дополнение,
Полностью »I. i. 1. note, comment; (səhifənin ayağında verilən) footnote; yol ~ləri travel notes / sketches; ~ götürmək to take* / to make* notes; ~ə almaq to no
Полностью »QEYD1 ə. 1) bənd etmə; bağlama; 2) bağlayacaq şey; bağ, bənd, zəncir; 3) əsirlik, əsarət; 4) həbs etmə // əl-qolunu bağlama. QEYD2 ə. 1) qısaca yazma,
Полностью »QEYD I is. [ ər. ] Qısa şəkildə yazma. Əzizbəyovun gözləri yazı stolunun üstündəki qeydlərinə sataşdı (M.Hüseyn). QEYD II is. [ ər. ] Fikir, qayğı, na
Полностью »[ər.] bax qeyri 3-cü mənada. Edəsən qeyr ilə seyri-gülüstan; Xəstə Zakir qala külxan içində. Q.Zakir.
Полностью »...qeyri-qənaətbəxş qənaətbəxş olmayan; yarıtmaz, pis; qeyri-qət’i qəti olmayan; qeyri-maddi maddi olmayan; mənəvi; qeyri-mə’kul yeyilməyən; yemək üçün
Полностью »...çəkəndə bir ağaclıqdan eşidilirdi. “Koroğlu”. □ Qeyzə gəlmək, qeyzi tutmaq – hirslənmək, qəzəblənmək, hiddətlənmək, qeyzi tutmaq. Ağalar elə bir qeyz
Полностью »...O, qeyzindən qızardı он покраснел от гнева ◊ qeyzə gəlmək, qeyzi tutmaq рассвирепеть, разгневаться, прийти в ярость; qeyzə gətirmək kimi привести в я
Полностью »...anger, wrath; ~i tutmaq fly / to get* into a rage, to become* / to get* furious; ~indən özünü bilməmək to be* beside oneself with rage, to be* blind
Полностью »QEYZ – MƏRHƏMƏT Mən qeyzimdən əsirdim (S.Qədirzadə); Bəli, mən ondan mərhəmət ummaqda səhv eləməmişəm (S.Qədirzadə).
Полностью »РЕЙС I м reys (gəminin, təyyarənin və s. müəyyən marşrut üzrə yolu). РЕЙС II м reys (Portuqaliyada və Braziliyada indi işlənilməyən xırda pul vahidi).
Полностью »рейс (са тайин маршрутдалди, гими ва я маса улакь, мес автобус физ хкведай рехъ; гьа мензилдиз фена хтун).
Полностью »...maşın və s. hərəkətinin başlanğıcı ilə sonu arasındakı məsafə, yol. Reysi başa vurmaq. İkinci reys. – Bir neçə reysdən sonra baş mühəndis Ələddinə ta
Полностью »I сущ. рейс (путь судна, самолёта по определённому маршруту). Bir reys etmək совершить один рейс, reysə hazırlaşmaq готовиться к рейсу II прил. рейсов
Полностью »...birinci ~ (təzə qatarın, gəminin, təyyarənin və s.) maiden trip; (gəmi) maiden voyage
Полностью »...köhn. – əsasını qoymaq, yaratmaq. Ol qızlar içində bir pərizad; Qeys ilə məhəbbət etdi bünyad. Füzuli.
Полностью »...yetişmədi dərsim, savadım, Bərəks etdi çərx-fələk muradım, Mən Qeys ikən Məcnun qoyuldu adım, Üz çevirib biyabana gedirəm.
Полностью »...[fars.] 1. klas. Dərdli, kədərli, qüssəli, ələmli. Dərdnak könül. – Qeys onu görüb həlak oldu; Min şövq ilə dərdnak oldu. Füzuli. Gördü yazılan kəlam
Полностью »...halətin olsun. M.Ə.Sabir. Ağuşi-nəcibanədə, aldanma, yerin yox! Gər Qeys ilə həmdərdi-biyaban ola bilsən. C.Cabbarlı. // Zərf mənasında. Nəcibanə dan
Полностью »...çölbiyabana. Aşıq Abbas. Gəlmisən dağlar üstə cövlanə; Düşmüsən Qeys tək biyabanə. S.Ə.Şirvani. Məcnunun bəxtiyar və gənc yaşında; Axır qərargahı old
Полностью »...qaranlıq cəhətləri. 5. məc. Açıq, aydın, parlaq (fikir, ağıl haqqında). [Zeyd:] Qeys işıqlı bir zəkadır, cəhalət ona məcnun damğası vurur. Ə.Məmmədxa
Полностью »...yaranmış vəziyyət olmuşdur. Bu döyüşdə məkkəlilər onlarla vuruşan Qeys qəbiləsini məğlub etdilər. Ancaq bundan sonra Məkkədə zənginlər yoxsullara, el
Полностью »(Qazax, Şərur) b ax qaysava. – Qəysiyə qaterıx şəkər, yağ, murtda olor qəysəfə (Qazax)
Полностью »is. [əsli lat.] Qədim Roma və Bizans padşahlarının ünvanı. // Ümumiyyətlə, padşah. Ərəb meydan oxudu şövkətli qeysərlərə
Полностью »hökmdar, padşah, şah, hakim. Tədqiqatlarda “Sezar” adının müsəlman dünyasındakı variantı kimi izah edilir
Полностью »...olacağı müjdəsini vermişdir. Məhəmməd 15 yaşında olarkən qüreyşlilərin Qeys Əylan qəbiləsinə qarşı Ficar savaşında iştirak etmişdir. Döyüş zamanı o,
Полностью »...yığılmaq – bir şeyin və ya bir adamın ətrafına toplaşmaq, yığılmaq. Çağırın Qeys ilə Fərhadı yığılsın başıma. S.Ə.Şirvani. Başına yığmaq – ətrafına t
Полностью »