“Bütün gecəni yatmamışam” deyirik. Gecəni sözündəki son şəkilçi nə bildirir? Bunu bəzən təsirlik hal hesab edirlər
Bizdə -at(-ət) şəkilçisi olmayıb. Ehtimal ki, söz gərdişat kimi olub (alınmadır), sonra təhrif edilib və gedişat şəklində sabitləşib
lat. generalis – ümumi, əsas
yun. genesis – mənşə, yaranış
Gediş, eniş tipli kəlmələrin qəlibi üzrə əmələ gəlib. Sözün əsli gen-i-ş (genimək feili ilə bağlıdır) olub, sonra -i şəkilçisinin biri reduksiyaya uğ
yun. geo – Yer
yun. geo – Yer + yun. anti – əks + yun. klino – əyirəm
yun. geo – Yer + yun. bios – həyat + yun. sphaira – kürə, təbəqə
yun. geo – Yer + yun. daio – bölürəm
yun. geo – Yer + yun. physike – təbiət
yun. geo – Yer + yun. chronos – vaxt, zaman + yun. logos – elm, təlim
yun. geo – Yer + yun. eidos – görünüş
yun. geo – Yer + ər. – kimya
yun. geo – Yer + yun. kryos – soyuq, şaxta + yun. logos – elm, təlim
yun. geo – Yer + yun. logos – elm, təlim
yun. geo – Yer + yun. morphe – forma + yun. logos – elm
yun. geo – Yer + yun. politike – dövlət əhəmiyyətli işlər
yun. geo – Yer + yun. sphaira – kürə, təbəqə
yun. geo – Yer + yun. syinklino – əyilirəm
yun. geo – Yer + yun. systema – hissələrdən ibarət bütöv
yun. geo – Yer + yun. tektonikos – tikintiyə aid
yun. geo – Yer + lat. tectura – örtük
yun. geo – Yer + yun. therme – istilik
Belə hesab edirəm ki, söz “görmək” feili zəminində yaranıb. Tarixən insanlar gördüklərini həqiqət hesab ediblər (“gör-gör, kor-kor”, “aşıq gördüyünü ç
İrəli (əsli: iləri) kəlməsinin qəlibi üzrə yaranıb: iləri “il yer” (qabaq yer) deməkdir. Geri də (əsli: geyri) gey “arxa yer” deməkdir
Orta əsrlər və yeni tarixin başlanğıcında yəhudilər Qərbi Avropada acınacaqlı həyat sürürdülər. Onlara nifrət edir və həqarətlə baxırdılar
Mənbələrdə ged sözü geymək feilinin sinonimi kimi verilib. Gigir sözü “вводить” mənasında açıqlanıb. Ehtimal ki, sözün əsli gir feili ilə bağlıdır: qə
İzahı belədir: ölü bir qayda olaraq şişir. Türk dillərinin bəzilərində (məs, qaqauz dilində) hamilə yerinə qebə işlədilir
Farscadır, “əhəng” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca “dilənçi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Getmək feili zəminində yaranıb. Dağın bir tərəfindən digər tərəfinə keçmək üçün olan gediş (keçid) yerinə deyilir
Gəlmək feili ilə bağlı yaranıb, “evə gətirilən” deməkdir. Ruslarda da невеста sözü новый веду birləşməsindən törəyib, “təzə gətirilən” deməkdir
Gəm qantarğada atın ağzına salınan hissənin adıdır (qabaq sümükdən olub, ona görə də gəm adlandırılıb, indi dəmirdən düzəldilir)
Ximircək forması da mövcuddur. Gəmirmək felindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Gəm isimdir, bəs -ir şəkilçisi ona necə əlavə olunub? Sözün əsli gəmğir olub, -gir4 şəkilçisi adlarda feil düzəldir (müqayisə et: oqğur –“посадить”; q
Fars dilində kəne sözü “bit” (heyvanda) və “gənə” anlamında işlədilir. Əbu Həyyan bu sözün yerinə saqurqa kəlməsini işlədib, (qan) “soran” deməkdir
“Məsləhətləşmək” mənasında gən-ə-mək feIli olub. Ondan da gən-ə-ş-mək sözü əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov
Farscadır, girdə sözündəndir, “girdə (dəyirmi) çadır” mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca qeştən (fırlanmaq) feili ilə qohumdur. Qrammatik əsası gərd sözüdür, -iş şəkilçisi isə sifariş, saziş sözlərindəkinin eynidir
Latın dilində gərmə sözü var və “isti” deməkdir. Söz həmin mənada fars dilində də işlədilir, Yunan dilində də var (görünür, termo sözü də buradandır)
İki ağac növü şov komponenti ilə bitir: gərməşov və mürdəşov (murdarça). Gərməşov –“gərilə (əyilə) bilən, sınmayan, elastik olan şov (əsli: şiv)” demə
Gərmək feili, gərgin sifəti ilə qohumdur. Gərnəşmək əzələlərin gərilməsi ilə bağlıdır. Sözün əsli gər-in-ə-əş kimi olub, -in şəkilçisi gər feilindən b
Gəşt fars sözüdür, “gəzmə”, “seyr” mənalarını əks etdirir. Poeziyada çox işlədilib: Hərdəm-hərdəm gəşt edir bu yerlərə, / Aşiqi salmasın yaman hallara
Əsli gəldir kimi olub. Aparmaq yerinə, albar (al və get), bir ildir yerinə, bildir işlədildiyi kimi, gəldir əvəzinə də gətir işlədilib
Gəv “çeynəmək” deməkdir, ondan səpələ qəlibi üzrə gəvələ əmələ gəlib. Gövşəmək də buradandır. (Bəşir Əhmədov
Mənbələrdə gəyir və gəgirdək sözləri var, “boğaz”, “nəfəs borusu” mənasında açıqlanıb. Görünür, gəyirmək, ximirçək, qırtlaq, xirtdək sözləri “boğaz” m
Qoz, nar kimi meyvələrin qabığına və onun rənginə gəzəl, gəz deyirik. Fars dilindən gəlsə də, əsli sloven (Yuqoslaviyada xalqdır) sözüdür
Gic (fırlanma) və bisər (farsca: başsız) kəlmələrindən əmələ gəlib, “sarsaq” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov
Farsca qice “baş fırlanması” deməkdir. Söz də ondan əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qıcıq, qıdıq sözləri ilə kökdaşdır. “Qıcıq törədən (dalayan) bitki” deməkdir. Deyim də var: gicitkan dalayar, əməköməci yalayar (müalicə edər)