Vlad-i-len kimi də işlədilir. Leninin adı və familiyası ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
İnsanlar keflərini kökəldib şənlənmək üçün kifayət qədər şərab içdikdən sonra çox vaxt müğənnilik istedadları baş qaldırır və mahnı oxumaq istəyirlər
lat. vox – səs + lat. populi – xalq
lat. Vulcanus – qədim romalılarda od və dəmirçilik tanrısı
lat. Vulcanus – qədim romalılarda od və dəmirçilik tanrısı + yun. logos – elm, təlim
Sözün əsli vur-un-ux-maq kimi olub, dur-ux-maq, sol-ux-maq qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, bizdə onun yerinə çəlim işlədilib (indi də işlədilir), mövcud sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov
Ərəbcə “meydan (genişlik)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bölüşdürmə bildirənlər (ya sən, ya mən) fars mənşəlidir, müraciət bildirənlər (ya Əli...) ərəb mənşəlidir
Qədimdə ağacın kiçik budaqlarına (dingələrə), iki dişi olan haça şeylərin hamısınayaba deyiblər. Oxun ucluğu haça olanda ona da yaba adı verilib
Yad adam birləşməsində öz sözümüzdür, yaddaş sözündəki isə fars mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Nəvədən sonra nəticə gəlir, üçüncü uşaq kötücə, dördüncü nəbibə, beşinci nədidə, altıncı yadıca, yeddinci isə tullantı adlanır
Yadırğamaq sözü ilə eyni mənaya malikdir. “Otuxmaq”, “qanıxmaq” sözlərinin qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov
Dilimizdə omonim olan iki yad sözü var: “память” və “чужой”. Birinci söz (yaddaş) fars mənşəlidir, ikinci öz sözümüzdür və yadırğamaq kəlməsi onda düz
Fars mənşəlidir, yadqar kimi işlədilir. Yad (hafizə) sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yanmaq, yaxmaq (“yandım-yaxıldım” deyirik) sözü ilə bağlıdır. Yanacaq (yana bilən) anlamında işlədilib
Heyvanın belinə yağır deyiblər. Sonra beldə yəhərin sürtüb açdığı yara da yağır adlanıb. Güman ki, yağır və sağrı sözləri tarixi baxımdan eyni söz olu
Qaraqalpaq dilində cağış sözü “дождъ” kimi başa düşülür. Deməli, su (yuxarıdan gələn su) anlamı ilə bağlıdır
“Plaş” deməkdir, yağış sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qar, dolu və s. yağır, güllə də yağır... Yağmaq “yuxarıdan aşağı enmək” deməkdir. Söz ağmaq feili ilə bağlı əmələ gəlib, “yuxarıdan enmək” deməkdir
Əsli yayxala kimi olub. Yaq (yax) kəlməsi tərəf anlamını əks etdirib. Yaxala (yayxala) sözü ovlaxa qəlibi üzrə əmələ gəlib, mənası “suyu zərbə ilə yan
Mənbələrdə “приближаться” mənasını əks etdirən yaq feili var. Yaxın sözü isə “близкий” kimi açıqlanıb
Qədim kökü yaq feilidir, mənbələrdə “подходить” mənasında açıqlanıb. Yaxşı “подходящий” demək olub və feildən düzəlmiş sifətdir
Yəhudi dilində “izlə gedən” (izləyən) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qiymətli daşlardan birinin adıdır, ərəbcədən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Atın yalı (yalmanı) ifadəsini işlədirik. Burada yal “tük”, “qıl” mənasında işlədilib. Mənbələrdə rusca “седой” mənasını verən ağyal sözü var
Yal it yemidir, it üçün yem qabına isə yalaq deyilir. Bu, əvvəllər ağacdan hazırlanmırdı, yaylaqda sadəcə olaraq yerdə çökəklik düzəldir və yemi orada
1. Bu söz al (hiylə) kəlməsi ilə qohumdur, mənbələrdə alğan şəklində də yazılıb. Aldadılmaq sözünün sinonimi alduz kəlməsi olub
Sinonimlər birləşməsidir, yalan türk, palan (aldatmaq deməkdir) isə fars mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Ac-yalavac” deyirik. Yalavac sözü yalın, yalan (olmamaq) sözləri ilə qohumdur, “lüt” (paltarın olmaması) deməkdir
1. Yalçın qayalar deyirik. Sözün kökü yal (lüt, çılpaq, olmayan) kəlməsidir, belə qayalar çılpaq və sıldırımlı olur
“Əkiz” sözünün antonimidir, “tək” deməkdir, yalquzaq tipli sözlərlə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov
1. Yalım forması da olub. “Отвесной”, “крутой” mənasını əks etdirib. Yal burada “lüt” (sürüşkən, şumal, hamar) deməkdir
Astarı (altlığı) olmayan, təkqat deməkdir. Yalın sözü tək, lüt mənasında çox işlədilib və işlədilir. Görünür, yalnız, yalqız, yalquzaq sözləri ilə yal
Söz el arasında həm də yalınçaq, yalınsaq kimi işlədilir. Doğru variantı “yal-ın-sa-q” dır, yalınlığa meyil etməyi bildirir
Yalnız sözü ilə kökdaşdır. Hər ikisi “tək” mənasını əks etdirir. Sözün kökü (yal) “lüt”, “olmayan”, “az”, “tənha” mənalarında işlədilib (yalan kəlməsi
Bioloq-alim Q.Mustafayev yazır: Kürək zamanı erkək canavarlar (eləcə də dəvələr, turlar...) arasında döyüş başlayır (nər döyüşü də buradandır)
Bu rəqs növü əl-ələ sözü ilə bağlıdır. Yallı oynayanlar əl-ələ tutur və birlikdə, sədaqət nümayiş etdirirlər
Mənbələrdə qıl sözünün sinonimi kimi yal kəlməsi verilib: -man çoxluq bildirilir, yalman – atın və s
Kök yal hissəsidir, yalın sözü ilə qohumdur, “tək” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Əsli yal –sa –q kimi olub, “yala meyil etmək” “yal (yem) istəmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu sözünsinonimi ləlimək kəlməsidir. Yalvar-yaxar kəlməsi də sinonimlər birləşməsidir. Yaxar - “yanmaq” sözü ilə bağlıdır (yandım- yıxıldım deyirik)
Əsli mənbələrdə yandağ kimi göstərilib, dağın yan tərəfi (döşü) deməkdir. Təhrif nəticəsində yanmac, sonra isə yamac şəklinə düşüb
Heyvanda yaman xəstəliyi olur. Bu sözün mənası mənbələrdə dərinin iltihabı (воспаление кожи) kimi açıqlanıb
Əsli yan-sı-la kimi olub, “bənzəmək” mənasını əks etdirib. Yanzamaq, yanlıq (bənzərlik) kəlmələri ilə qohumdur
Yörə sözünün “ətraf” (окружность) mənası mənbələrdə öz əksini tapıb. “Ətraf” ərəbcədir, bizdə yörə işlədilib
Qaqauzlarda bu söz yakacaq kimi işədilir. Yak sözü ruscaya “жечь” kimi tərcümə olnub. Bizdə yandırıb-yaxmaq sözü var, sinonimlər birləşməsidir: yaxmaq
Əsli yanlaşmaq olub, “yan almaq, yanı ilə getmək” deməkdir. Təhrif nəticəsində söz yanaş formasına düşüb
Yan və bud kəlmələrindən əmələ gəlib: yanbud kimi olub, sonra son samit dəyişib. Yanbuz “budun yan tərəfi” deməkdir
Yançıq, yanlıq kimi də işlədilir, “сумка”, “yan tərəfdə olan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)