döymə-ştamplama

Ştamplama materialın plastiki deformasiyasına əsaslanan proses olub hissənin ölçüsünü və formasını dəyişmək üçün tətbiq edilir. Ştamplama üçün çox vaxt metal və plastmas tətbiq edilir.İki növü mövcuddur: həcmi və lövhə ştamplama. Lövhə ştamplamada hissənin ilkin froması az dəyişdrilir. Ştamplama prosesini aparmaq üçün presslərdən istifadə olunur. Onlar materialı mexaniki təsirin köməyi ilə dəyişdirməyə imkan verir. Lövhə ştamplamasında aşağıdakı əməliyyatlar aparılır: Kəsmə, Basma, Əymə, Pərçimləmə, Deşməİsti halda həcmi ştamplama Burada metal pəstahları qızdırılmış halda xüsu alətin - ştampım köməyi ilə təzyiq altında emal edərək lazımi formaya salınır. Metalın axması ştampın daxilində olan boşluqla təyin olunur. İsti metal bu boşluqda axaraq lazım olan formanı alır. Pəstah kimi çubuqlardan istifadə olunur. Bunun üçün onlar əvvəlcədən kəsilərək lazımi ölçüyə salınır.

Döymə — qızdırılmış metalı çəkiclərin köməyi ilə döyərək lazımi fromaya salmaq üçün mexaniki emal üsuludur. Proses zamanı pəstah çəkicin qaırlığı altında "axaraq" formasını dəyişir. Bu üsulla böyük ölçülü hissələr hazırlanır. Çəkisi 250t olan metal hissələrin hazırlanması nadir hal deyil. Misal kimi gəmilərin və generator turbinlərinin dirsəkli vallarını göstərmək olar. Prosesin əvvəlində pəstah sobada qızdıırlır. Qızdırma temperaturu metalın asan emalolunma xarakteri ilə müəyyən olunur. Döymə ilə məşğul olanlara dəmirçi deyilir. == Döymə sənəti zərgərlikdə == Zərgərlikdə döymə ən qədim üsullardan biridir. VIII əsrdə Azərbaycanda metaldan hazırlanmış məişət əşyaları, silah, zinət şeyləri əsas etibarı ilə döymə üsulu ilə hazırlanırdı.