faqosit 2021

Faqositlər (q.yun. φαγεῖν "udmaq" + κύτος "hüceyrə") — zərərli yad hissəcikləri (bakteriya, viruslar), həmçinin ölü və ya ölməkdə olan hüceyrələri udmaqla (faqositoz) bədəni qoruyan immun sistemi hüceyrələri. Onlar infeksiyaya nəzarət və infeksiyadan sonrakı immunitet üçün vacibdir. Faqositoz bütün heyvanlar aləmində mühüm əhəmiyyət kəsb edir və onurğalılarda yüksək inkişaf etmişdir. Bakteriyalardan qorunmada faqositlərin rolunu ilk dəfə İ. İ. Meçnikov 1882-ci ildə dəniz ulduzlarının sürfələrini tədqiq edərkən aşkar etmişdir. Meçnikov 1908-ci ildə immunitet hüceyrə nəzəriyyəsinin yaradılmasına görə fiziologiya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Faqositlər bir çox növlərin orqanizmlərində mövcuddur; Bəzi əmöblər bir çox davranış təfərrüatlarına görə makrofaqlara bənzəyir ki, bu da faqositlərin təkamülün erkən mərhələlərində meydana gəldiyini göstərir. İnsanlarda və digər heyvanlarda faqositlər nə qədər effektiv faqositoz etməsindən asılı olaraq "peşəkar" və ya "qeyri-peşəkar" adlanır. Peşəkar faqositlərə neytrofillər, monositlər, makrofaqlar, dendritik hüceyrələr və kök hüceyrələr daxildir. Peşəkar faqositlərlə qeyri-peşəkar faqositlər arasındakı əsas fərq ondan ibarətdir ki, peşəkar faqositlərin səthində yad obyektləri — məsələn, bakteriyaları aşkar edən reseptor adlanan molekullar var.

Faqositoz (q.yun. φαγεῖν "udmaq" + κύτος "hüceyrə") — hüceyrələrin (protozoy və ya xüsusi hazırlanmış qan hüceyrələri və orqanizm toxumaları - faqositlər) bərk hissəcikləri tutması və həzm etməsi prosesi. Faqositoz pinositozla birlikdə endositozun bir növüdür. Bəzi hüceyrələrdə faydalı maddələr əldə etmək üçün istifadə olunur və bir hüceyrəli orqanizmlər üçün qidalanma ilə homologdur. Çoxhüceyrəli heyvanlarda bu proses tullantıların və patogenlərin çıxarılması funksiyasını öz üzərinə götürmüşdür. == Faqositlər == İnsanlarda iki növ peşəkar faqosit var: neytrofillər monositlər Makrofaqlar və neytrofillər infeksiya və ya iltihab bölgəsinə bakteriyalar və yoluxmuş toxuma tərəfindən ifraz olunan maddələr və ya bakteriyalar və zərdab zülallarının tamamlayıcı sistemi arasında kimyəvi qarşılıqlı təsirlərlə cəlb olunur. Neytrofillər təsadüfən onlarla qarşılaşdıqdan sonra da hissəcikləri qəbul edə bilirlər. Bəzi digər heyvanlarda oositlər, plasental hüceyrələr, bədən boşluğunu əhatə edən hüceyrələr və tor qişanın piqment epiteli faqositoz edə bilir .