сущ. импорт:
1. ввоз в какую-л. страну товаров из-за границы. Əmtəə idxalı импорт товаров
2. общее количество или общая стоимость товаров, доставленных в страну; idxal etmək импортировать; idxal edilmək (olunmaq) импортироваться, быть импортированным
İdxal
İdxal (en. import ~ ru. импорт ~ tr. ithal)– (lat. importo - daxil edirəm) görünən, görünməyən və kapitalın importu adlanan üç böyük kateqoriyaya ayrılır. Görünən import real əmtəələrin hərəkəti kimi xaricdən alınan məhsulların ölkəyə gətirilməsi və daxili bazarda satılmasını ifadə edir. Görünməyən import isə xidmətlər sferasında ehtiva olunur. Buraya konkret olaraq ölkə vətəndaşlarına xarici kompaniyaların xidmətlər göstərməsi, xarici banklara pul qoyuluşları, xarici firmalardan alınan turist yollanışlarının alınması və digər müvafiq təyinatlı xidmətlər aiddir. Kapital importuna isə xarici investorların milli müəssisələrin səhmdarlarına çevrilməsi, onların müvafiq istiqamətli müxtəlif layihələrdə investisiya qoyuluşları ilə çıxış etmələri şamil olunur. Bütün import kateqoriyaları eksportla birlikdə ölkənin tədiyyə balansını təşkil edirlər.
İdxal inflyasiyası
İdxal inflyasiyası — idxal qiymətlərinin artması və ölkəyə əhəmiyyətli xarici valyuta axını nəticəsində baş verən inflyasiya.
İdxal olunan inflyasiya ölkənin milli valyutasının xarici valyutalara nisbətdə məzənnəsinə təsir edir. Qiymət artım sürətinə təsir göstərir. Hazırda neft məhsullarının dünya qiymətlərinin artması ilə əlaqədar Rusiyada idxal inflyasiyası artıb. İstehsal xərclərinin artması dünya qiymətlərinin qiymət formalaşmasına təsir göstərmişdir. İdxal olunan mallar istehlak bazarının yarısını təşkil edir, onların qiymətləri olması lazım olduğundan daha yüksəkdir ki, bu da inflyasiyanın sürətini artırır. Xarici investisiyaların artması pul kütləsinin artmasına səbəb olur. ABŞ dollarının ucuzlaşması və qlobal valyuta bazarında avronun möhkəmlənməsi rublun məzənnəsinin dinamikasına təsir edib. Bu, ölkə daxilində qiymətlərin formalaşmasına təsir etdi
Rusiyaya inflyasiya idxalı əsasən ABŞ-dan gəlir. Bu proses II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra, Bretton-Vuds pul sisteminin prinsiplərinə uyğun olaraq dollar ehtiyat valyuta kimi rəsmi status aldıqdan sonra fəal inkişaf etməyə başladı.
Ticarət dizaynları və reklam materiallarının idxalının asanlaşdırılmasına dair beynəlxalq Konvensiya
Ticarət dizaynları və reklam materiallarının idxalının asanlaşdırılmasına dair beynəlxalq Konvensiya — 7 noyabr 1952-ci ildə Cenevrədə qəbul edilmişdir. Konvensiyanın tərəfləri rüsumsuz mağazalar əsasında nümunələrin (əhəmiyyətsiz olduqda) və reklam materiallarının (reklam kataloqu, broşura və s.) idxalını təmin etməyi öhdələrinə götürürlər.
1962-ci ildə 8 iyun 1961-ci il tarixli "Sərgilərdə, Yarmarkalarda, Yığıncaqlarda və ya digər bu kimi tədbirlərdə nümayiş etdirilməsi və ya istifadəsi üçün malların gətirilməsinin asanlaşdırılmasına dair Gömrük Konvensiyası" qəbul edildi.
Müqavilə əvvəlcə 6 ölkə (Belçika, Almaniya, Yunanıstan, İsveç, Böyük Britaniya, ABŞ) tərəfindən imzalanmışdır, 65 ölkə onun iştirakçısıdır:
BM razılaşmalar bazasında sənəd kartı — International Convention to Facilitate the Importation of Commercial Samples and Advertising Material. Geneva, 7 November 1952 (ing.)
Certified English and french text of the convention, UN Treaty. (United Nations, Treaty Series, vol. 221, p.
İdxalın əvəzlənməsi
İdxalın əvəzlənməsi — idxalın ölkə daxilində istehsal olunan mallarla əvəzlənməsi. İdxalın milli mallarla əvəz edilməsi üçün proteksionist tənzimləmə üsullarından istifadə edilə bilər: tarif və qeyri-tarif. İdxal əvəzediciliyi həm də şəhər azad bazar iqtisadiyyatının şəhərə idxal olunan malları şəhərdə istehsal olunan mallarla əvəz etmək meylini xarakterizə edir. İdeya Ceyn Ceykobs tərəfindən irəli sürülüb.
50-70-ci illərdə idxalı əvəz edən iqtisadi siyasətin həyata keçirilməsi mərhələsi. Yeni sənayeləşmiş ölkələrin əksəriyyəti XX əsri keçmişdir.
1960-cı illərin ortalarına qədər inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əvvəllər ASİ-ni müdafiə edən bir çox iqtisadçı siyasətdən və onun nəticələrindən məyus oldu. Müharibədən sonrakı illərdə ISI siyasətlərini qəbul edən bir çox ölkələr 1980-ci illərin sonunda bu siyasətlərdən imtina edərək, hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsini azaldıb və Ümumdünya Ticarət Təşkilatının fəal iştirakçılarına çevriliblər. ASI siyasətindən fərqli olaraq, “dörd Asiya pələngi” (Honq-Konq, Sinqapur, Cənubi Koreya və Tayvan) “ixraca əsaslanan sənayeləşməni” təşviq etmək üçün hökumətin müdaxiləsi kimi xarakterizə olunur.
İqtisadi artım Tirlvol qanununa əsasən ödəniş balansı məhdudiyyəti ilə məhdudlaşdırılır, buna görə də ixracı artırmaq və ya idxalı məhdudlaşdırmaq üçün tədbirlər görülməlidir.