(fransız médaille, italyan medaģlia, latın metallum metal) 1. bir və ya hər iki tərəfində müəyyən barelyefli kompozisiya təsvir olunmuş, dairəvi və ya
(latın meritus layiqli və yunan krátos – hakimiyyət) hərfi mənada: ən istedadlıların, qabiliyyətlilərin, zəkalıların hakimiyyəti; texnokratik utopiyan
(ərəb; latın analoqu codex) qanun-qüvvəli akt; qanun külliyyatı; ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini (mülki, əmək, ailə, cinayət və, hətta cinayət
a) Ali hakimiyyət orqanlarının səlahiyyətlərinin qanunvericilik şəklində çərçivələndirilməsi (məhdudlaşdırılması) misal: Parlamenti Respublikada – Pre
(rus abreviyaturası analoqu OOO, ingilis abresiyaturası analoqu RLS) sahibkarlıq qurumunun (şirkətin) ümumi məsuliyyətindən – hər bir üzvünün ( qurumu
ədalət mühakiməsini həyata keçirən, haqqınədalətin təntənə çalmasına xidmət edən, dövlətin Ali hakimiyyət (M
yerli təsisatların (orqanların) bilavasitə yuxarı orqanlara tabe etdirilməsi prinsipi üzərində qurulmuş idarəçilik sistemi, harada ki, bütün idarəçili
(hüquqi məsuliyyət) - 1) - elə hüquqi münasibətdir ki, bu münasibətin bir tərəfi digər tərəf qarşısında, cəmiyyət və dövlət qarşısında öz əməllərinə g
seçkili orqanların, yaxud beynəlxalq təşkilatların işində (misal: iclaslarında) yalnız məsləhət (tövsiyə) funksiyaları (yəni səsvermədə səs vermək hüq
(latın migrario, miģro-keçirəm, köçürəm) (mühacirat) 1. ağır (dözülməz) iqtisadi, siyasi (işsizlik, siyasi təqib və təziq) və ya digər səbəblərdən (o
(fransız militarisime, latın militaris - hərbi) dövlətin ictimai-siyasi həyatının hərbiləşdirilməsi, iqtisadi, elmi-texniki, insani və s
(ərəb - xalqın inandığı şəxs, latın analoqu: deputatus) bax deputat.
(ərəb iclas, yığıncaq, iclas yeri) – bax Parlament.
dövlətin öz ərazisinə, öz vətəndaşlarına verdiyi hüquqlara, güzəştlərə və imtiyazlara müvafiq olan, eyni hüquqların, güzəştlərin və imtiyazların başqa
dövlət (və milli) maraqlarını qoruyan məxfi (konfidensial) orqanıdır. O, dövlət əhəmiyyətli məsələlərin həlli ilə məşğuldur: kəşfiyyat və əks-kəşfiyya
xalqa, sahibkarlara məxsus olan istehsal müəssisələrin, torpaqların, bankların və digər mal və mülklərinin, bu və ya digər səbəblərdən (inqilab, sosia
(ingilis meeting-görüş, yığıncaq) aktual ictimaisiyasi və ya sosial problemlərin həlli məqsədilə, vahid ideya tərəfdaşların ictimai yığıncağı, toplant
(latın mobilis mütəhərrik, hərəkətli) 1. dar mənada: dövlətin səlahiyyətli orqanının (dövlət başçısının) qərarı ilə: a) dövlətin silahlı qüvvələrinin
(fransız modernisation; moderne ən yeni, müasir) – siyasi (və texniki) üsul və vasitələrinin yeniləşdirilməsi, təzələnməsi, müasirləşdirilməsi, təkmil
(yunan monarchos, monos tək, vahid və archos – hökmdar) Ali zadəgan titulu; monarxiyalı dövlətlərdə dövlət başçısı
(yunan. monarchia - təkhakimiyətlik, mütləqiyyət) - dövlətin Ali hakimiyətinin bütövlükdə (və ya qismən) bir şəхsin, dövlət başçısının (monarхın) əllə
(latın monitor nəzarət edən, xatırladan; ingilis monitor – xəbərdaredici, qoruyucu) siyasi, iqtisadi, hərbi və s
(yunan mónos bir və poléō – satıram) – bax inhisar.
(latın moratorius-ləngidici, təxirəsalıcı) (möhlət) – 1. dövlətin qəbul etdiyi, öz üzərinə götürdüyü (konkret və ya ümumi) qanunun (beynəlxalq qanunve
ərəb muxtariyyət; yunan analoqu autonomía-özünüidarəetmə, müstəqil) vahid dövlətin ərazisində müxtəlif zəruri səbəblərdən (milli azlıqların yaşaması;
1. ümumdövlət miqyasında, səlahiyyətəri Konstitusiya, Konstitusiya qanunu, Qanun və Əsasnamələrlə müəyyən edilən, icra fəaliyyətini həyata keçirən, qa
istehsal - təsərrüfat vahidi; məqsədi minimum məsrəflə yüksək istehlak xüsusiyyətləri ilə fərqlənən və keyfiyyətli məhsulu, işləri və xidmətlərilə vət
beynəlxalq hüquqda sülhə, bəşəriyyətə, dinc yanaşı yaşamağa və dövlətin təhlükəsizliyinə qəsd edərək təcavüzkar müharibə və ya hərbi münaqişəni başlam
(ərəb; latın analoqu oppositio (“qarşıqoyma”)) siyasi mövqe; hakimiyyətə qarşı siyasi mövqe (prinsip etibarilə, hakimiyyət M
(ərəb; latın analoqu confiscatio) fiskal orqanı və ya Məhkəmə tərəfindən vətəndaşın (insanın), ictimai birliyin, siyasi partiyanın, kültəvi informasiy
(ərəb; yunan analoqu despotéia) bax despotizm.
qarşısında duran məqsəd və vəzifələri rahat və sərbəst həyata keçirilməsinə zəmin yaradan, yalnız konkret bir dövlət orqanına, yaxud vəzifəli şəxsə mə
(ərəb; rus analoqu самодeржавиe) mütləq monarxiya; monarxiyanın əzəli və obsolyut, qəti forması; feodal dövlətin son siyasi forması; feodal münasibətl
ictimai-siyasi proseslərin inkişafı zamanı, müəyyən siyasi situasiyaya uyğun olaraq, bu və ya digər səbəblərdən əvvəlki Hökumət istefaya getdikdə, gön
(ərəb; latın analoqu candidatus) 1. dövlətin Ali hakimiyyət orqanlarına (Prezidentliyə, Parlamentə), beynəlxalq Parlament təşkilatlarına, eləcə də, si
(yunan narkotikos - bihuş edən) (narkotik asılılıq) - cəmiyyətin bəzi üzvləri arasında yayılmış, narkotik maddələrin müntəzəm surətdə qəbul etməsi nət
(fransız naturalisation, latın naturalistəbii, doğma) 1. vətəndaşlığı qəbul etmə; insanı (əcnəbi vətəndaşı və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsi) hər hansı
bax Hökumət.
(ərəb-baxmaq, görmək, nəzarət etmək) dövlətin mərkəzi idarəetmə orqanı; bütövlükdə ölkə miqyasında (yaxud Muxtar Respublika miqyasında) ona tapşırılmı
(latın nepos-nəsil) 1. klan və ya ailəlik əsasında sülaləvi hakimiyyət praktikası; 2. ailə (qan) əlaqələrindən irəli gələrək hakim mövqelərin (vəzifəl
(ərəb-qayda, sistem və fars-namə-məktub) dövlət və ya ictimai (o cümlədən, beynəlxalq) təşkilat tərəfindən qəbul edilən, müəyyən qaydalar məcmusu
(latın nomenclatura-siyahı, adların yazılışı) 1. yalnız dövlətin Ali idarəçilik orqanının qərarı və ya razılığı ilə təyin olunan və ya əvəz edilən vəz
(ərəb; latın analoqu delegatus) dövlət, xalq seçicilər, ictimai-siyasi qurum (partiya), müəssisə, kollektiv tərəfindən seçlən və ya təyin olunan maraq
(latın obstructio-sədd, mane olma) mürtəce siyasi mübarizə üsulu; etiraz forması: 1. əsasən Parlamentdə və ya digər iclaslarda, yığıncaqlarda özünə xo
(yunan ochos-yığın, izdiham, güruh, kratos-hakimiyyət) nadir hallarda (böhran keçid dövrü) - siyasi proseslərin kor-təbii axını (dalğası) üzərində təs
(latın optatio-istək, seçim) müəyyən ərazilərin dövlət mənsubiyyətliyi müəyyənləşdirildikdə (misal: dövlətlər arasında ərazi mübadiləsi baş verdikdə;
(fransiz ordonnance-əmr etmək) qanunvericilik sahəsinə aid olan, lakin istisna səbəbiyyat olduqda və ya müstəsna halların nəticəsində Parlamentin fəal
(MƏHKƏMƏSİZ) CƏZALANDIRMA həqiqi, yaxud ehtimal olunan cinayətlərə (xətalara) görə, günahkar hesab edilən şəxsi – Məhkəmə araşdırılması keçilmədən, Mə
idarəçilik qaydaları əleyhinə olan hüquq pozuntusu (cinayət); qanunla müəyyən edilmiş qaydaları pozmaqla özünün əsl və ya ehtimal olunan hüquqlarını d