Şüeyb peyğəmbəri tanımayan, onu yalançı adlandıran qövm olmuşdur. Buna görə Allah onları cəzalandırmışdır
Zülhiccə ayının on birinci, on ikinci və on üçüncü günləridir. Bu günlərdə müsəlmanlar Allaha qurbanlar kəsir, dualar edirlər
Qurana görə İsrail oğullarına göndərilən elçilərdən biri olmuşdur. Onun İshaq peyğəmbərin soyundan olduğu bildirilir
şeytanın adlarından biridir. Bu ad nə Quranda, nə də hədislərdə qeyd edilməmişdir. Buna baxmayaraq ona bəzi qaynaqlarda rast gəlmək mümkündür
ifadəsini “batil” anlayışı ilə bir mənada işlədirlər. Hənəfi məzhəbində isə bu anlayışlar bir qədər fərqli mənada istifadə edilir
xaricilərin ən aşırı qruplarının birinin davamçıları olmuşdurlar. Əzraqiliyin yaradıcısı Nafi ibn Əzraq (66/685-ci ildə vəfat etmişdir) olmuşdur
ölüm mələyidir. Quran və hədislərdə ona Mələkül-Mövt deyilir. Allaha ən yaxın 4 mələkdən biridir. Əzrayıl Allahın istəyi ilə insanların canını alan mə
bax: RİBA.
sonlu və keçici olan hər bir şeydir. İslama görə Allahdan başqa hər şey fanidir. Bu barədə Quranda da (28: 88) ayə vardır
korlanmış bir şey və ya doğru əməldən çəkinməkdir. Bu ifadə “pozulmuş” sözünə yaxın məna kəsb edir. İslam məzhəblərinin çoxu insanlar arasındakı müxtə
fiqhə görə davamlı olaraq günah işləyən insandır. Quranın bir-neçə yerində (49: 6, 49: 11) fasiqlər haqqında məlumat verilmişdir
(11/633-cü ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin qızı olmuşdur. O, Məkkədə, atasına peyğəmbərliyin verilməsindən beş gün sonra doğulmuş, onun və
İslam dövlətinin geyri-müsəlmanlardan aldığı cizyə, xərac və ticarət malları vergilərinin ümumi adıdır
fəcrdan yeri ağaran vaxtdır. Bu vaxtdan başlayaraq günəş doğana qədər vacib olan sübh namazı qılınmalıdır
fiqh alimi və ya İslam hüququnun mahir bilicisidir. Müstəqil olaraq hüquqi hökmlər verə bilən fəqihlər şiə məzhəbində müctəhid adlanırlar
yoxsulluq və ehtiyac içində yaşayan insanlardır. Onlar haqqında Quranda ayələrə rast gəlmək mümkündür
Aralıq dənizinin şərqində yerləşən tarixi bir ərazidir. Miladi tarixlə m. ö. III minillikdə orada kənanlılar adlanan sami xalqı yaşamışdırlar
yunancadan alınma söz olaraq fəlsəfə hikmət sevgisi deməkdir. Yəni müdrikliyə yönəlmək anlamında istifadə edilir
sufi təlimində insan “Mən”inin Tanrıda əriməsidir. Fəna çox az insanlar üçün açılan mənəvi yolun ən yüksək zirvələrindən biridir
edilməsi vacib olan dini əmrlərdir. Quranda və mütəvatir hədislərdə olan və heç bir şübhə doğurmayan Allahın buyruqlarıdır
öncə yararlı olan, sonra isə korlanmış bir şey və ya hadisədir (Quran, 2: 11). Bu söz hər bir anlayış üçün istifadə edilə bilər
fiqhdə müsəlmanların gündəlik həyatları ilə əlaqədar və ya hər hansı dini məsələdə din aliminin çıxardığı dini hökmdür
Məhəmməd peyğəmbərin əmisi oğlu, eləcə də səhabəsi olmuşdur. O, İslamı Bədr döyüşdən bir qədər əvvəl qəbul etsə də, bunu açıq bildirməmişdir
vacib olan hər hansı bir dini ayinin icra edilməməsinə görə verilən vergidir. Məsələn, müsəlman xəstəliyi və ya qocalığı səbəbindən Ramazan ayında oru
İslam hüququ bu sözlə ifadə edilir. İslam ənənəsində hüquqçular isə “fəqih” adlanırlar. Fiqh sözü “anlamaq” mənasında Quranın bir-neçə ayəsində işlədi
bax: CƏNNƏT.
adıdır. Onlardan bəziləri Quranın bir-neçə yerində anılmışdır (7: 103). Quranda adı çəkilən Firon isə özünü tanrılaşdıraraq Musa peyğəmbər və onun xal
Orucluq bayramının birinci günü girməmiş yoxsul müsəlmanlara verilən sədəqədir. Onun verilməsi şəriətdə vacibdir
(595/1199 ildə vəfat etmişdir) – “Hvacaqan” adlı sufi təliminin yaradıcısıdır. Sonra bu təlim nəqşibəndi təriqətinin içində yer almışdır
bax: QADİRİLƏR.
Allahın və peyğəmbərinin yasaq buyurduqları işləri görmək və ya onların görülməsini istəməkdir. Ümumiyyətlə, ağıllı və yetkinlik yaşına çatmış insanla
musiqi, nəğmə oxumaq, ifa etmək kimi mənalarda istifadə edilir. Musiqinin hökmü barəsində müsəlman ilahiyyatçılarının arasında ixtilaf olmuşdur
ana qarnından dölün çıxarılması və öldürülməsi qarşılığında verilən cərimədir. Vaxtsız çıxarılmış döl diri doğulub, sonradan öldürülmüş hesab edilir
bax: QABİL VƏ HABİL.
hər-hansı çətinliyə düşmüş müsəlmanın Allahdan yardım istəyərək qıldığı namazdır (Quran, 2: 45). Hacət namazı vacib olan axşam namazından sonra qılını
bax: BAYRAMİLƏR.
möhkəm yaddaşa sahib və Quranı əzbərə bilən insandır. On minlərlə hədisləri, onların ötürücülərinin silsilələrini, səhihlik dərəcələrini, nöqsanlı məq
sufilikdə mənəviyyat yolçusunun sevinclə sıxıntı, yüngüllüklə ağırlıq duyğularıdır. Bu duyğular təriqət yolçusunun cəhdləri və ya istəklərindən deyil,
fiqhdə Allah qarşısında bəyənilən şey, əməl və davranışlardır. Evlənmək, qanuna uyğun kəsilmiş heyvanın ətinin yemək və ya şəriət qaydalarına uyğun ti
müsəlmanın dini ibadətlərdən öncə yerinə yetirdiyi təmizlik ayınlərinin icra olunduğu yerdir. İslam dini mənəvi təmizliyə üstünlük verdiyi kimi bədən
Misir Fironunun vəziri olmuşdur. O, Firona Musanın çağırışını rədd etməyi tövsiyə etmişdir. Rəvayətlərə görə özünü tanrı bilən Firon Musaya gülərək on
İslam hüququnda qadağan olunmuş şey, davranış və əməllərdir. Bütün bu yasaqlar Quran ayələrinin və mütəvatir hədislərin birmənalı, açıq və aydın göstə
Musanın qardaşı, Allahın İsrail oğullarına göndərdiyi peyğəmbərlərdən biri olmuşdur. O, Misirdə doğulmuşdur
insanları cadu elmi ilə tanış edən mələklərdir (Quran, 2: 102). Bunlar insanları imtahana çəkmək üçün endirilmiş mələklərdir
nüfuzlu Məkkə ailələrindən biri olmuşdurlar. Məhəmməd peyğəmbər bu soya məxsus idi. Onlar Kəbənin xidmətçiləri, qoruyucuları, eləcə də həcci təşkil ed
cəhənnəmin yeddinci təbəqəsidir (Quran, 101: 8-11). Burada inanmadıqları halda özlərini inanmış kimi göstərən münafiqlər (II) və müsəlman olandan sonr
qəbz və bəst üzərində yüksələn sufi hallarıdır. Heybət sayğı və qorxu duyğularını üzə çıxararaq qəbzin üzərində yüksəlir
hər ayın müəyyən günlərində qadından axan qandır. Qədim mədəniyyətlərdə qadınlar bu durumlarda olarkən kirlənmiş hesab edilirdilər
Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən bir qisminin qureyşlilərin təqiblərdən qurtulmaq üçün Həbəşistana köçməsidir
dülgər Həbib, Əshabül-Qaryə xalqından olan mömin bir insan olmuşdur. O, xalqını Allahın elçilərini tanımağa dəvət etmişdir