MEYAR

сущ. критерий, мерило, мера (то, что служит основанием для оценки чего-л. ). Praktika həqiqətin meyarıdır практика – критерий истины, ən yüksək meyar высший критерий, dostluğun meyarı мерило дружбы, keyfiyyətin meyarı критерий качества
MEY
MEYDAN
OBASTAN VİKİ
Meyar (Alye)
Meyar (fr. Meillard) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Le-Monte kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Mulen. INSEE kodu — 03169. 2008-ci ildə əhalinin sayı 244 nəfər təşkil edirdi. Əsas iqtisadi fəaliyyəti şərabçılıqdır. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 155 nəfər (15-64 yaş arasında) arasında 113 nəfər iqtisadi fəal, 42 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 72.9%, 1999-cu ildə bu 68.0%). Fəal olan 113 nəfərdən 103 nəfər (56 kişi və 47 qadın), 10 nəfər işsiz (3 kişi və 7 qadın) idi.
Kopenhagen meyarları
Kopenhagen meyarları namizəd ölkələrin Avropa İttifaqının bir hissəsi ola bilməsi üçün yerinə yetirməli olduqları şərtlərə istinad edir. Bu meyarlar 1993-cü ildə Kopenhagendə Avropa Şurası tərəfindən müəyyən edilmiş, daha sonra 1995-ci ildə Madriddə Avropa Şurası tərəfindən gücləndirilmişdir. Kopenhagen meyarları həmçinin 1993-cü ildə Danimarkada Avropa Şurası tərəfindən müəyyən edilmiş qaydalara istinad edir.
Meyari-təriqət
Meyari-təriqət — bu əsər Seyid Yəhya Bakuvinin yazdırdığı təriqət ədəbidir. Əsər haqqında bizə məlumat verən Ömər Fuadi əsəri bizə aşağıdakı kimi təqdim edir: "Seyid Yəhya Bakıda xalqı irşad edərkən Anadoluda irşada qabil bir çoxlarının olduğuna vaqif olub, eli-lədun və mərifətullahın orada qüvvət tapacağını, onların vasitəsilə bir çox insanın irşad olunacağını Allahın feyzi və ilhamı ilə bildirmişdir. O, olduğu yerdən durub, Anadoluya doğru üzünü tutmuş və oranın irşadı üçün dua etmişdir. Anadoludan gəln bir çox kimsə ona mürid olmuşdur." Şeyx Şaban Vəlinin söylədiyi bir rəvayətdə qırxadək elmi təbəqədən olan şəxsin Anadoludan gələrək, Seyid Yəhyanın təriqətinə daxil olduqları bildirilir. Bu qırx alim-dərviş Seyid Yəhyanın icazəsi ilə hədis kitablarını araşdırmış, sünnə, müstəhab və ədəbə dair xüsusiyyətləri müəyyənləşdirib , Meyari-təriqət adı ilə dərvişlərin riayət edəcəkləri qaydalara dair bir əsər yazmışlar. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, ehtimal ki, bu yazlan təriqətnamə ərəb dilində olmuşdur. Sonradan sufi böyükləri tərəfindən türkcəyə tərcümə edilərək oxudulmuşdur. Hələlik məlum olan isə Seyid Yəhyanın yazdırdığı adı keçən "Meyar" silsiləsində ilk dəfə Ömər Fuadı tərəfindən türk dilinə tərcümə edilmişdir. Meyarii-təriqətin əlyazma nüsxəsi Süleymaniyyə kitabxanası, Əsəd əf.,25418-dədir.
Optimallıq meyarı
Optimallıq meyarı (optimallaşdırma meyarı) — tapılan həll yolunun optimallığının dəyərinə görə qiymətləndirilən problemin həllinin xarakterik göstəricisi, yəni müəyyən edilmiş tələblərin maksimum dərəcədə ödənilməsi. Bir tapşırıqda bir neçə optimallıq meyarı müəyyən edilə bilər. Optimizasiya — verilən kriteriyalar üçün problemin (parametrlər dəsti) ən yaxşı və ya optimal həll yolunu tapmaqdır. Bir obyekti xarakterizə edərkən tələblərin bütövlüyünü təmin edəcək belə meyarı seçmək çətindir. Və hərtərəfli bir həll yolu tapmaq və çox sayda meyar təyin etmək vəzifəni çox çətinləşdirir. Bu səbəbdən fərqli tapşırıqlarda meyarların sayı fərqli ola bilər. Tək meyarlı optimallaşdırma problemləri (bir optimallaşdırma meyarı ilə) bəzən skaler, çox meyarlı isə vektor optimallaşdırması adlanır. Bundan əlavə, optimallaşdırılan obyekti (tapşırığı) xarakterizə edən parametrlərin sayı da fərqli ola bilər və parametrlər davamlı və ya diskret olaraq dəyişə bilər (diskret optimallaşdırma). Məhdud halda praktik problemlərin həlli meyarları "qiymət" və "keyfiyyət" (sözdə "qiymət-keyfiyyət") olan iki meyarlı optimallaşdırma probleminə endirilə bilər. Bu açıq şəkildə həm iqtisadi (qiymət), həm də istehsal və texniki (məhsul keyfiyyəti) tələbləri nəzərə almağa imkan verir.
Maastrixt meyarları
Maastrixt meyarları (konvergensiya meyarları) — ölkənin avrozonasına daxil olması üçün zəruri olan maliyyə və iqtisadi göstəriciləri. Bu meyarlar maliyyə sisteminin həyat qabiliyyətini, qiymət səviyyələrini və məzənnə sabitliyini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Meyarların məqsədi iqtisadi və valyuta birliyinin balanslaşdırılmış fəaliyyətini təmin etməkdir. Bu meyarlar İqtisadi və Valyuta İttifaqının qurulması və vahid Avropa valyutasına keçid proqramını elan edən 1992-ci il Avropa İttifaqı haqqında Müqavilə (Maastrixt Müqaviləsi) tərəfindən təqdim edilmişdir. == Meyarların məzmunu == === Dövlət maliyyəsi === Dövlət büdcəsində müsbət və ya sıfır balans olmalıdır. Müstəsna hallarda dövlət büdcəsinin kəsirinə yol verilir ki, bu da maliyyə ilinin sonuna ÜDM-in 3 faizindən çox olmamalıdır. Dövlət borcu maliyyə ilinin sonunda ÜDM-in 60%-dən çox olmamalıdır və ya inamla bu səviyyəyə yaxınlaşmalıdır. === Valyuta məzənnəsi === Dövlət Valyuta Məzənnəsi Mexanizmində — 2 ən azı iki il ərzində iştirak etməli və öz valyutasının avroya nisbətdə məzənnəsinin sabitliyini təmin etməlidir. === Qiymət sabitliyi === Ölkədə inflyasiyanın səviyyəsi qiymət sabitliyi sahəsində ən yaxşı nəticələr əldə etmiş (yəni minimal inflyasiya səviyyəsinə malik olan) üç Aİ üzvü olan dövlətin orta səviyyəsindən 1,5 faiz bəndindən çox olmamalıdır. Maraqlıdır ki, bu istinad səviyyəsi hesablanarkən təkcə avrozona ölkələrinin deyil, bütün Aİ ölkələrinin inflyasiya dərəcələri nəzərə alınır.

Digər lüğətlərdə