İran Misirinin tarixi

İran Misiri və ya Fars Misiri — İran dövlətlərinin Misir ərazisini idarə etdiyi tarixi dövr. İran Misirinin tarixi üç dövrə bölünür:

Qədim Misir tarixi

Sülalə öncəsi dövr

Tasi mədəniyyəti

Badar mədəniyyəti

Nakadi mədəniyyəti

Amrat mədəniyyəti (I Nakad) Gerzey mədəniyyəti (II Nakad)

Aşağı Misir

Yuxarı Misir

Sülalələr dövrü

Erkən padşahlıq

I sülalə • II sülalə

Qədim padşahlıq

III sülalə • IV sülalə V sülalə • VI sülalə

Birinci aralıq dövr

VII sülalə • VIII sülalə IX sülalə • X sülalə XI sülalə

Orta padşahlıq

XI sülalə • XII sülalə

İkinci aralıq dövr

XIII sülalə • XIV sülalə XV sülalə • XVI sülalə XVII sülalə

Yeni padşahlıq

XVIII sülalə XIX sülalə • XX sülalə

Üçüncü aralıq dövr

XXI sülalə XXII sülalə • XXIII sülalə XXIV sülalə • XXV sülalə XXVI sülalə

Sonrakı dövr

XXVIII sülalə XXIX sülalə • XXX sülalə

Fars dövrü

XXVII sülalə • XXXI sülalə

Yunan-Roma dövrü

Argeadlar • Ptolemeylər

bax müzakirə redaktə

• Əhəməni Misiri (e.ə. 525–404 və e.ə. 343–332 BC) — müstəqillik intervalı ilə bölünmüş, Əhəmənilər dövləti hakimiyyətini əhatə edən iki tarixi dövr. Onlar:
  • İyirmi yeddinci sülalə (e.ə. 525–404), həmçinin Birinci Misir satraplığı.
  • Otuz ikinci sülalə (e.ə. 343–332), həmçinin İkinci Misir satraplığı.
• Sasanilərin Misirə yürüşü (619–629) — Sasanilər imperiyasının Misiri işğal etdiyi dövr. Həmçinin, Sasani Misiri də adlanır.

Qədim Misir zəngin bir dövlət idi və farslar min ildən çox bir müddət idi ki, arzulayırdı. Misir Əhəmənilər dövləti tərəfindən iki dəfə fəth edilmiş, ancaq sabit və güclü Ptolemeylər krallığı, daha sonra isə Roma imperiyası Yunan-Roma və Bizans dövrlərində farsları Misirdən uzaq tuta bilmişdir. Ekspansionist fikirlərə malik Sasani şahı II Xosrovun sərkərdəsi Fərruxan Şəhrvaraz Bizans imperiyasının problemli vaxtlarından istifadə edərək Misiri qısa bir müddət zəbt etmişdir (619–629).^[1]