Beata Klarsfeld

Beata Klarsfeld (alm. Beate Klarsfeld‎; doğum adı Beata Avqusta Küntzel (alm. Beate Auguste Künzeate‎); 13 fevral 1939[1][2][…], Berlin[3]) — Almaniyalı jurnalist, yazıçı və ictimai xadim, İkinci Dünya müharibəsindən sonra "Nasist ovçusu".

Beata Klarsfeld
fr. Beate Klarsfeld
Doğum tarixi 13 fevral 1939(1939-02-13)[1][2][…] (85 yaş)
Doğum yeri
Həyat yoldaşı
Fəaliyyəti jurnalist, yazıçı-dokumentalist[d], aktivist, siyasətçi
Partiyası
Mükafatları Grand Officer of the National Order of Merit Commander of the National Order of Merit Fəxri Legion ordeninin yüksək rütbəli zabiti "Fəxri Legion" ordeni komandoru "Fəxri Legion" ordeninin zabit dərəcəsi "Fəxri legion" ordeni kavaleri Officer's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Beata Klarsfeld fransalı həyat yoldaşı Serj Klarsfeld ilə birlikdə Kurt Lisçka, Alois Brunner, Klaus Barbe, Ernst Ehlers və Kurt Asçe də daxil olmaqla qaçıb gizlənən çoxsaylı nasist müharibə cinayətkarlarının tapılıb üzə çıxarılması və onlar haqda sənədlərin aşkar edilməsi ilə məşhurlaşıb.[4]

2012-ci ilin martında o, Almaniyada keçirilən prezident seçkilərində Yoahim Qauka qarşı Sol Partiyasının namizədi kimi mübarizə aparıb. Lakin 991-ə qarşı 126 səslə məğlub olub.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Beata Klarsfeld 1970-ci ildə

Beata Avqust Küntzel Berlində sığorta işçisi Kurt Künzel və həyat yoldaşı Helenin yeganə övladı olaraq anadan olub. Klarsfeldin sözlərinə görə, onun valideynləri nasist deyildilər. Lakin onlar nasist lideri Adolf Hitlerə səs veriblər. Atası 1939-cu ilin yayında ordu sıralarına çağırılıb. 1940-cı ilin yayından Fransada öz bölüyü ilə döyüşüb və 1941-ci ildə Şərq Cəbhəsinə göndərilib. Növbəti qışda ikitərəfli sətəlcəm səbəbiylə yenidən Almaniyaya qaytarıldı və burada mühasib işləməyə davam edib. Beata bir neçə ay Lodzda nasist məmuru olan xaç atası ilə birlikdə yaşayıb.

Berlinin bombalanması zamanı onun ailəsinin yaşadığı mənzil bombalandı və Sandaudakı qohumları Beata və anasına sığınacaq verdilər. Atası 1945-ci ildə onların yanına gəldi. Lakin müharibədən sonra Sandaudakı ev və əmlak Polşa hökuməti tərəfindən müsadirə edildi və ailə Berlinə qayıtdı. Təxminən on dörd yaşından etibarən Beata valideynləri ilə tez-tez mübahisə etməyə başlamışdı. Bunun səbəbi onların nasist dövrünə görə məsuliyyət hiss etməməsi idi. Onun valideynləri Almaniyada baş verən haqsızlıqlara və maddi itkilərə daha çox diqqət yetirir və hər şeydə rusları günahlandırırdılar. Onlar Üçüncü Reyxin başqa ölkələrə etdiklərinə görə peşman deyildilər.[5]

1960-cı ildə Beata Küntzel "au pair" proqramı çərçivəsində Parisə getdi. O, burada Almaniyada ona məlum olmayan Holokostun nəticələrini hiss etməyə və onun anlamağa başladı. Beata digər işlərlə yanaşı, alman-fransız gənclər təşkilatında da çalışırdı. Lakin alman siyasətçisi Kiesngerin əleyhinə məqalə dərc etdiyi üçün işdən çıxarıldı. 1963-cü ildə o, fransız yəhudisi Serj Klarsfeldlə ailə qurdu. Bu nikahdan iki uşağı — oğlu, Arno-David (1965) və qızı Lida-Meriam (Lida-Meriam, 1973) dünyaya gəldi.

Beata Klarsfeld 2016-cı ilin fevralında İsrail vətəndaşlığını alıb.[6].

Siyasi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Beata Klarsfeld 2012-ci ildə

1968-ci ildə Beata Klarsfeld iki dəfə ictimaiyyətin diqqətini Almaniya kansleri Kurt Georq Kizinqerin nasist keçmişinə yönəltməyə çalışıb. Bonnda Bundestaqın iclasında o, "Nasist, istefa!" (alm. "Nazi, tritt zurück!"‎) deyə çağırış etmişdi. Lakin təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən Beata iclas zalından qovuldu.[7] Həmin ilin noyabrında o, Berlində Xristian Demokrat İttifaqı partiyasının toplantısında tribunaya çıxaraq "Nasist, nasist!" deyə qışqıraraq cəsarətli cəhdini təkrarladı. Kurt Georq Kizinqerin üzünə bir şillə vurdu. O, bir söz demədi, iclası tərk etdi. Klarsfeld məhkəmə qarşısına çıxarıldı və bir il həbs cəzasına məhkum edildi. Lakin vəkili Hörst Mahler cəzanı 4 aylıq sınaq müddətinə endirməyə nail oldu.

1969-cu ildə Beata Klarsfeld Bundestaq seçkilərində Xristian Demokrat İttifaqının namizədi Kurt Georq Kizinqerinə qarşı Demokratik Tərəqqi partiyasından namizədliyini irəli sürdü.

1971-ci ildə Klarsfeldlər Parisdə mühakimə olunmaq üçün 76.000 fransız yəhudisini deportasiya etməkdə günahlandırılan alman nasist müharibə cinayətkarı Kurt Lişkanı qaçırmağa cəhd etdilər. Üç il sonra Beata Klarsfeld bu adam oğurluğuna görə iki aylıq həbs cəzasına məhkum edildi. Lakin ictimai təzyiq altında cəza şərti cəza ilə əvəz olundu. Lişkanın özü yalnız 1979-cu ildə məhkum edildi. 1974-cü ildə İsraildə Qolda Meir Beata Klarsfeldə "Getto döyüşçülərinin cəsarətinə görə medal"ını təqdim etdi.[4]

1970-ci illərdə Beata Klarsfeld 1940–1943-cü illərdə Almaniyanın Parisdəki səfirliyinin siyasi şöbəsinə rəhbərlik edən və 1943-cü ilin mart ayında iki min yəhudinin qırğın düşərgələrinə deportasiya edilməsinə şəxsən cavabdeh olan Ernest Açebaxın siyasi fəaliyyətinə ictimaiyyətin diqqətini cəlb edə bildi.

1984–1985-ci illərdə Klarsfeld Çili və Paraqvaya bir sıra səfərlər edərək orada gizlənən Valter Ruff və Yozef Mengeleni tapmağa çalışdı. 1986-cı ildə Beyrutda olarkən Klarsfeld Livan hökumətinə onu İsraildəki ərəb məhbuslarla dəyişdirməyi təklif etdi, lakin onun təklifi rədd edildi.

4 iyul 1987-ci ildə Beata Klarsfeldin on beş il axtarışından sonra məşhur nasist cinayətkarı Klaus Barbiyə hökm oxundu. Klarsfeld bu cümləni nasistləri ifşa etmək işinin ən yüksək nailiyyəti kimi qiymətləndirir. Elə həmin il o, Qolda Meir mükafatına layiq görüldü.[8] 1991-ci ildən o, Adolf Eyxmanın müavini Alois Brunnerin Suriya tərəfindən ekstradisiyası üçün mübarizə aparır. 2001-ci ildə o, Fransanın Brunneri qiyabi olaraq ömürlük həbs cəzasına məhkum etməsini təmin edir.

Beata həyat yoldaşı Serj ilə birlikdə 80 000 yəhudi adının siyahısı və İkinci Dünya müharibəsi zamanı Fransadan deportasiya edilmiş yəhudi uşaqların 11 000-dən çox fotoşəkili də daxil olmaqla bir sıra kitablar nəşr edib. Fransa Dəmir Yolu Şirkəti olan SNCF on səkkiz stansiyasında təşkil olunmuş fotosərgi ilə bu məlumatların nəşrinə dəstək verib. Lakin Almaniya Dəmir yolu Şirkəti əvvəlcə sərgiyə dəstək verməkdən imtina etmişdi. Lakin 2006-cı ildə Almaniyanın nəqliyyat naziri Volfqanq Tiefense Hartmut Mehdorn ilə Almaniyanın qatar stansiyalarında oxşar təşəbbüsü həyata keçirmək üçün razılığa gəldilər.

Klaus Barbinin axtarışına həsr olunan "La Traque" (Fransa, 2008, rejissor Lauren Jaoui) bədii filmində Beata Klarsfeld rolunu Franka Potente canlandırır.

2009-cu ildə Klarsfeld solçular tərəfindən Almaniya Federativ Respublikasının "Xidmətlərə görə" ordeninə namizəd göstərilib. Maraqlıdır ki, antisemit və anti-İsrail mövqelərinə görə dəfələrlə tənqid edilən eyni partiya[9] 2012-ci ilin fevralında Kristian Vulfun istefasından sonra Beata Klarsfeldin Almaniya prezidentliyinə namizədliyini irəli sürmüşdü.[10]

2012-ci il mart ayının 18-də keçirilən seçkilərdə Federal Məclisin 126 üzvü Klarsfeldə səs verdi. Bu səslər Bundestaqda Sol Partiya nümayəndələrindən üç daha çox idi. Klarsfeld XDU/XSU, SPD, FDP və Yaşılların dəstəklədiyi və 991 səs toplayan Yoahim Qauka uduzdu.[11]

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Beata və Serj Klarsfeld Qüdsdə (2007)

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Deutsche Mädchen au pair in Paris, Voggenreiter, Bad Godesberg 1965.
  • Die Wahrheit über Kiesinger, elan, Juli/August 1968.
  • Die Geschichte des PG 2 633 930 Kiesinger: Dokumentation mit einem Vorwort von en:Heinrich Böll. Melzer, Darmstadt 1969.
  • K oder der subtile faschismus: mit Joseph Billig und Vorwort von Heinrich Böll. Extra-Dienst-GmbH, in Verbindung mit dem Jüdischen Aktionskreis (JAK), Berlin, 1969. Signatur der Deutschen Nationalbibliothek Frankfurt am Main: D 69/23806 und Leipzig: SA 22217–2.
  • Wherever they may be! Vanguard Press, New York 1972, ISBN 0-8149-0748-2.
    • französische Originalausgabe: Partout où ils seront, 1972.
  • mit Serge Klarsfeld: Die Kinder von Izieu. Eine jüdische Tragödie. Ed. Hentrich, Berlin 1991 (Reihe deutsche Vergangenheit, Nr. 51) ISBN 3-89468-001-6 (auch auf Französisch und Englisch).
  • mit Serge Klarsfeld: Endstation Auschwitz: Die Deportation deutscher und österreichischer jüdischer Kinder aus Frankreich; ein Erinnerungsbuch. Böhlau, Köln 2008, ISBN 978-3-412-20156-2.
  • mit Serge Klarsfeld: Erinnerungen. Piper, München/ Berlin 2015, ISBN 978-3-492-05707-3
    • als Hrsg: Liebesbriefe aus dem Wartesaal zum Tod; Briefe von Charlotte Minna Rosenthal, geschrieben von Januar bis August 1942 aus den Internierungslagern Gurs und Brens in Frankreich an ihren Geliebten Rudolph Lewandowski, Stiftung Demokratie Saarland, Saarbrücken, 2013. Signatur der Deutschen Nationalbibliothek Frankfurt am Main: 2013 A 81226 und Leipzig: 2013 A 99942.

Filmlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Beate Klarsfeld // filmportal.de. 2005.
  2. ↑ 1 2 Evidence zájmových osob StB.
  3. ↑ 1 2 Evidence zájmových osob StB.
  4. ↑ 1 2 "Beate Klarsfeld — 3sat extra: Das braune Geschwür". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-09.
  5. ↑ Beate Klarsfeld: Wherever they may be, 1972, Seite 3 Arxivləşdirilib 2019-11-08 at the Wayback Machine-4, holocaust-history.org; accessed 12 March 2012.
  6. ↑ "«Охотнице за нацистами» Беате Кларсфельд дали израильское гражданство". Jewish.ru. ФЕОР. 2016-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-20.
  7. ↑ "Beate Klarsfeld: Überrollt vom Vorhersehbaren — Inland — FAZ". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
  8. ↑ "Ohrfeige für Sarkozy? — Nazijägerin Beate Klarsfeld kam nach 40 Jahren nach Essen zurück — NRhZ-Online — Neue Rheinische Zeitung — [email protected] — Tel.: +49 (0)221 22 20 246 — …". 2017-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
  9. ↑ "Download: Studie zu Antisemiten in der Linkspartei | Politik — Frankfurter Rundschau". 2012-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
  10. ↑ "Jüdische Allgemeine / POLITIK / Präsidentenwahl — Die Gegenkandidatin". 2012-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
  11. ↑ Entscheidung in Berlin – Joachim Gauck ist Bundespräsident Arxivləşdirilib 2012-05-04 at the Wayback Machine In: Spiegel Online, p. 18.
  12. ↑ "A woman at war: Marlene Dietrich … — Google Books". 2023-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-02.
  13. ↑ 1 2 3 "Beate Klarsfeld Nommee Commandeur de L'ordre National du Merite". Association Zakhor Pour la Mémoire. 2 June 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 December 2020.
  14. ↑ "Georg-Elser-Preis 2009". 3 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 July 2016.
  15. ↑ Légion d'honneur : 657 décorés, dont Michèle Morgan et Serge Klarsfeld, Le Monde, 1 January 2014
  16. ↑ Severin Weiland: Nazi-Jäger: Gauck zeichnet Beate und Serge Klarsfeld aus Arxivləşdirilib 2023-04-05 at the Wayback Machine In: Spiegel Online, p. 13.
  17. ↑ Die berühmteste Ohrfeige der Nachkriegsgeschichte Arxivləşdirilib 2018-11-16 at the Wayback Machine In: FAZ.
  18. ↑ Israel ehrt Nazijaegerin Beate Klarsfeld mit Staatsbuergerschaft Arxivləşdirilib 2023-04-05 at the Wayback Machine, Die Welt, p. 15. (alm.)
  19. ↑ "Past Winners". Jewish Book Council (ingilis). 5 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 January 2020.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]