Hörümçək-adam 3 (film, 2007)

Hörümçək-adam 3 (ing. Spider-Man 3) — 2007-ci ildə Sem Reyminin rejissorluğu ilə çəkilmiş, “Marvel Comics”in uydurma personajı olan Hörümçək-adamın mənşə hekayəsindən bəhs edən ABŞ superqəhrəman filmi. Film Sem Reymi, onun böyük qardaşı Ayvan Reymi və Alvin Sarcentin yazdığı ssenari əsasında Sem Reymi tərəfindən ekranlaşdırılmışdır. Film Sem Reyminin “Hörümçək-adam” trilogiyasının üçüncü və sonuncu istehsalıdır. Filmdə Tobi Maquayr Piter Parker obrazında, onunla yanaşı Kirsten Danst, Ceyms Franko, Tomas Heyden Çörç, Tofer Qreys, Brays Dallas Hovard, Ceyms Kromvell, Rozmari Harris, C. K. Simmons çıxış ediblər. “Hörümçək-adam 2” filminin davamı olan üçüncü filmdə Piter Parker öz şəxsi həyatını kollec tələbəsi və fotoqraf olmaqla yanaşı, maskalı superqəhrəman kimi idarə etməyə müvəffəq olmuşdur. Hörümçək-adam Meri Ceyn Uatsonla başlayan romantik münasibətini gücləndirməklə bərabər, öz qaranlığını üzə çıxarmış, super güc qabiliyyətini artırmış, xarakterinin daha çox əsəbi tərəfində olan müəmmalı yerdənkənar qara hörümçək-adama çevrilir. Herri Ozborn isə supercinayətkar olaraq atasının qatilindən qisas almaq istəyir. Trilogiyanın üçüncü filmində Hörümçək-adam polislərdən qaçarkən təhlükəli ərazidə Qum-adama çevrilmiş, Piterin əmisi Ben Parkeri qətlə yetirən Flint Marko ilə də mübarizə aparır.

Hörümçək-adam 3
ing. Spider Man 3
Hörümçək adam və onun qara kostyumlu versiyasının yağışlı havada orijinal geyimləri ilə aynaya tərəf baxan film afişası. Afişanın altında filmin adı, çıxarılma tarixi və çəkiliş heyəti qeyd olunmuşdur.
Hörümçək adam və onun qara kostyumlu versiyasının yağışlı havada orijinal geyimləri ilə aynaya tərəf baxan film afişası. Afişanın altında filmin adı, çıxarılma tarixi və çəkiliş heyəti qeyd olunmuşdur.
Janr dram
döyüş
triller
super qəhrəman
elmi-fantastika
Əsas mövzu qisas[d]
Rejissor Sem Reymi
Prodüserlər Laura Ziskin
Avi Arad
Qrant Körtis
İcraçı prodüser Sten Li
Əsərin müəllifləri Stiv Ditko və Sten Linin “Hörümçək-adam” komiksi əsasında
Ssenari müəllifləri Sem Reymi
Ayvan Reymi (orijinal hekayə)
Sem Reymi
Ayvan Reymi
Alvin Sarcent (dialoqlar)
Baş rollarda Tobi Maquayr
Kirsten Danst
Ceyms Franko
Tomas Heyden Çörç
Tofer Qreys
Brays Dallas Hovard
Ceyms Kromvell
Rozmari Harris
C. K. Simmons
Operator Bill Poup
Bəstəkar Kristofer Yanq
İstehsalçılar Columbia Pictures[1]
Marvel Entertainment[2]
Laura Ziskin Productions[2] (istehsalçı şirkətlər)
Sony Pictures Releasing (distribütor)[1]
Distribütor InterCom[d], Sony Pictures, Netflix, Disney+
İlk baxış tarixi 16 aprel 2007 (Roppongi Hills Mori Tower)
4 may 2007 (ABŞ)
Müddət 139 dəqiqə[3]
Büdcə 258 milyon ABŞ dolları[4]
Gəlir 890,9 milyon ABŞ dolları[5]
Ölkə ABŞ ABŞ
Dil ingilis dili
İl 2007
Əvvəlki film Hörümçək-adam 2
Rəng rəngli
Çəkiliş yeri Nyu-Cersi, Los-Anceles
IMDb ID0413300
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

“Hörümçək adam 3” filminin çəkilişləri “Hörümçək adam 2” filminin nümayiş edilməsindən dərhal sonra başladılmışdır. Filmin çəkilişləri başladılan vaxt ilk növbədə rejissor Sem Reymi Qum-adamla yanaşı başqa bir supercinayətkarı da filmə əlavə etmək istəyirdi. Prodüserlərdən biri olan Avi Arad filmə Venom personajını əlavə etdi. Həmçinin istehsalçılar filmə Qven Steysi obrazının da əlavə edilməsini xahiş etdilər. Filmin əsas çəkilişləri 2006-cı ilin yanvar ayında Los-Anceles və Klivlenddə başladı, daha sonra isə 2006-cı ilin iyul ayına kimi Nyu-York şəhərində davam etdi. 2006-cı ilin avqust ayına kimi filmin əlavə çəkilişləri reallaşdırıldı və film 2006-cı ilin oktyabr ayında tamamlandırıldı. Post-istehsal ərzində “Sony Pictures Imageworks” şirkəti film üçün 900 vizual effekt yaratdı. Filmin ümumi istehsal büdcəsi 258 milyon ABŞ dolları idi. Bununla da film həmin il çıxarıldıqdan sonra ən bahalı film oldu.

“Hörümçək adam 3” filminin 16 aprel 2007-ci ildə Yaponiyanın paytaxtı Tokioda premyerası baş tutdu. Daha sonra 4 may 2007-ci ildə ABŞ-də və “IMAX” teatrında nümayiş edildi. Filmin bütün dünyada nümayiş edilməsindən sonra ümumi gəliri 890,9 milyon ABŞ dolları oldu. Bununla da film trilogiyanın ən uğurlu filmi oldu. Film “2007-ci ilin ən yüksək gəlirli filmləri” siyahısında üçüncü yerdə qərarlaşdı və “Hörümçək-adam” trilogiyasında “ən yüksək gəlirli filmlərin siyahısı”nda yer aldı. “Rotten Tomatoes” saytında tənqidçilər filmin döyüş səhnələrini yüksək qiymətləndirirdilər, lakin filmin giriş hissəsini digər trilogiyanın filmlərinə nəzərən daha az keyfiyyətli olduğunu qeyd etdilər.

Trilogiyanın dördüncü filminin çəkilməsi planlaşdırıldı və “Hörümçək-adam 4” filminin çəkilişləri 6 may 2011-ci ildə başlanıldı. Lakin daha sonra Reyminin digər yazıçılara və prodüserlərlə yaradıcılıq fərqlilikləri səbəbi ilə film ləğv edildi. “Sony” şirkəti tərəfindən yeni rejissor və aktyor heyəti ilə franşizi yeniləməyə qərar verildi. “Heyranedici Hörümçək-adam” filmi 3 iyul 2012-ci ildə buraxıldı. Filmin rejissoru Mark Uebb oldu. Yeni Hörümçək-adamı isə Endrü Qarfild canlandırıldı. Daha sonra “Sony” və “Disney” şirkətləri Hörümçək-adamın “Marvel Kinematoqrafiya Kainatı”nda peyda olması barədə razılığa gəldilər. 2017-ci ildə isə Con Uottsun rejissoru olduğu “Hörümçək-adam: Evə qayıdış” filmi ekranlaşdırıldı.

Məzmun

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xəbərdarlıq Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.

Otto Oktaviusun özünü qurban verməsindən iki il sonra Piter Parker Brodveydə teatr tamaşası debütünü etmiş Meri Ceyn Uotsona evlilik təklifi etməyi planlaşdırır. Daha sonra Mərkəzi Parka bir meteorit düşür və ordan çıxan yadplanetli simbiot Piteri mənzilinə qədər təqib edir. Atasının qisasını almaq istəyən Herri Ozborn atasının Yaşıl qoblin texnologiyasından istifadə edərək Piterə hücum edir, lakin döyüş zamanı keçirdiyi qəzadan sonra amneziya yaşayır və Piterin Hörümçək-adam olması ilə bağlı xatirələrini unudur. Bu zaman polislər həbsxanadan qaçmış Flint Marko adlı cinayətkarın dalınca düşürlər. Marko həyat yoldaşını və ölüm döşəyində olan qızını ziyarət etdikdən sonra yenə polislərdən qaçmağa başlayır. Qaçarkən hissəcik sürətləndiricinin sınaqdan keçirildiyi əraziyə düşür və DNT-si qumla qarışır. Nəticədə, qumu istədiyi kimi idarə etmək və formaya salmaq gücünə malik Qum-adama çevrilir.

Qven Steysinin həyatını xilas etdiyi üçün ona həsr olunmuş festivala gələn Hörümçək-adam Qven Steysini öpür və Meri Ceynin qısqanmasına səbəb olur. Supergüclü Marko zirehli maşını qarət edir və Hörümçək-adam onunla döyüşür. Marko asanlıqla Hörümçək-adamı dəf edir və qaçır. NYPD kapitanı Corc Steysi (Qvenin atası) Piterə və Mey xalaya Markonun əslində Ben dayının əsl qatili olduğunu bildirir. Ölmüş Dennis Karradin sadəcə Markonun partnyoru idi. Markonu gözləyən Piter Hörümçək-adam kostyumu ilə yatır və bu zaman simbiot onun kostyumunu ələ keçirir. Piter bir binanın başında oyanır, kostyumun dəyişdiyini və güclərinin artdığını görür. Lakin simbiot Piterin qaranlıq tərəfini oyadır. Yeni kostyumunu geyinən Hörümçək-adam Markonun yerini aşkarlayır və ona metro tunelində hücum edir. Suyun Markonun zəif tərəfi olduğunu kəşf edən Hörümçək-adam su borusunu partladır və Markonu palçığa çevirir.

Piterin dəyişmiş şəxsiyyəti karyerasında yüksəliş yaşayan Meri Ceynə yad gəlir və o, təsəllini Herri ilə tapır, lakin daha sonra onu peşmançılıqla tərk edir. Herri amneziyasından sağalır və atasının hallusinasiyasından xəbərdar edilir. O, Meri Ceyni Piterdən ayrılması üçün hədələyir. Meri Ceyn telefonda Piterə "başqasını sevdiyini" deyir, Herri Piter ilə görüşür və həmin oğlanın o olduğunu bildirir. Piter Herrini Merri Ceyni münasibətlərini bitirməyə məcbur etdiyi üçün ziyarət edir və ona əslində atasının onu heç vaxt sevmədiyini deyir. Aralarında döyüş başlayır, Herri Piterə balqabaq bombası atır, lakin Piter onu Herriyə geri atır və Herrinin üzünün bir hissəsi deformasiyaya uğrayır.

Eyni zamanda Piter rəqib fotoqraf Eddi Brokla yarışır. Brok ştatlı fotoqraf işini əldə etmək üçün Hörümçək-adamı cinayətkar kimi qələmə verən qara kostyumlu paltarının şəklini çəkdiyini iddia edir. Lakin Piter şəklin saxta olduğunu sübut edir, nəticədə, qəzetin baş redaktoru Cey Cona Ceymson Broku qovur və onun işini Piterə verir. Daha sonra Meri Ceyni qısqandırmaq üçün Piter Qveni onun işlədiyi gecə klubuna gətirir. Bunu anlayan Qven gecə klubunu tərk edir. Bu zaman Piter mühafizəçilərə hücum edir və səhvən Meri Ceyni vurur. Piter nəhayət simbiotun onu məhv etdiyini anlayır. Bir kilsənin zəng qülləsinə dırmaşan Piter zəngi çaldıqdan sonra simbiotu bədənindən azad edir. Simbiot kilsədə Piterin ölümü üçün dua edən Broka yapışır və onu Venoma çevirir. Brok metroda Hörümçək-adam tərəfindən məğlub edilsə də, sağ qala bilən Qum-adamı tapır və onu birlikdə Hörümçək-adamı məğlub etməyə razı sala bilir.

Özünü taksi sürücüsü kimi qələmə verən Brok Meri Ceyni qaçırır və tikintisi davam edən bir binanın başında torlardan asır. Marko isə polisləri uzaq saxlayır. Piter Herridən kömək istəyir, lakin Herri kömək etməyi rədd edir. Hörümçək-adam Brok və Marko ilə döyüşür, bu zaman atasını ölümü haqqında həqiqəti öyrənən Henri onun köməyinə çatır, nəticə də, dördü arasında döyüş başlayır. Herri Qum-adamı zəiflədir, daha sonra Hörümçək-adama Broka qarşı zərbə endirməsinə kömək edir. Həlledici döyüşdə Brok Piteri Herrinin planeri ilə öldürməyə çalışır, lakin Herri özünü qabağa atıb özünü fəda edir. Simbiotun zəifliyini xatırlayan Herri Brokun ətrafında borulardan ibarət dəmir sədd çəkir və ona sonik hücum təşkil edir. Nəticə də, Brokla simbiot ayrılırlar. Hörümçək-adam Herrinin planerindən çıxan balqabaq bombasını aktivləşdirib simbiota atır, lakin Brok özünü simbiota tərəf atır və onunla birlikdə partlayır.

Daha sonra Marko Ben əminin ölümünün qəza olduğunu, onun əslində ona kömək etməyə çalışdığını deyir. Piter onu bağışlayır və Marko gedir. Piter və Meri Ceyn Herrinin yanına gəlirlər, Herri sakitcə ölür. Piter, Meri Ceyn və Mey xala Herrinin dəfnində iştirak edirlər. Daha sonra gecə klubunda Piter və Meri Ceyn barışıb rəqs edirlər.

Xəbərdarlıq Xəbərdarlığın sonu.

Rollarda

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Tobi Maquayr – Piter Parker / Hörümçək-adam:
    Kolumbiya Universitetinin fizika tələbəsi və “Daily Bugle” qəzetinin sərbəst fotoqrafıdır. Hörümçək-adamın super güclərinə malik olduqdan sonra, bu güclərini Nyu-York şəhərini özünün təhlükəli yeraltı dünyasından və şəhərin supercinayətkarlarından qorunmasında istifadə edir.
  • Kirsten Danst – Mery Ceyn Uatson:
    Brodvey teatrının aktrisası və Piterin sevgilisidir.
  • Ceyms Franko – Herri Ozborn / Yeni qoblin:
    Norman Ozbornun kiçik qisasçı oğlu və Piterin ən yaxın dostudur. O, Hörümçək-adamın onun atasının qətlində əli olduğunu düşünür. Daha sonra Piterin Hörümçək-adam olduğunu biləndə yeni supercinayətkara – Yeni qoblinə çevrilir. Herri psixopatik qatil kimi atasının bəzi döyüş avadanlıqları ilə silahlanaraq Piterlə döyüşə girməyi bacarır.
  • Tomas Heyden Çörç – Flint Marko / Qum-adam:
    Həyat yoldaşı və xəstəlikdən əziyyət çəkən qızı ilə yaşayan şəxsdir. Qızının müalicə edilməsi üçün pul oğurluğu edərkən Piter Parkerin əmisi Ben Parkeri qətlə yetirmişdir. Buna görə də o, Hörümçək-adamın düşməninə çevrilir və onunla mübarizə aparır.
  • Tofer Qreys – Eddi Brok / Venom:
    “Daily Bugle” qəzetinin fotoqraflarından biridir. Hörümçək-adamın fotoşəkilini çəkmək üçün Piterlə rəqabət aparır və ondan qisas almaq istəyir. Venom Simbiotunun ilk daşıyıcısı Piter Parker olmuş, lakin, Simbiotun pis xasiyyətini başa düşdükdən sonra Parker onu özündən ayıra bilmişdir. Daha sonra Eddinin bədəni Simbiotla bağlanır və o, super güclərə sahib olaraq dəhşətli bir hala çevrilir.
  • Brays Dallas Hovard – Qven Steysi:
    Piterin laboratoriyada tələbə yoldaşıdır. Hörümçək-adam onu ölümdən xilas etmişdir. O, həmçinin Brokun sevdiyi qadındır.
  • Ceyms Kromvell – Corc Steysi:
    Qven Steysinin atası və “Nyu York Şəhər Polis Bölməsi” idarəsinin kapitanıdır.
  • Rozmari Harris – Mey Parker:
    Piterin əmisi arvadı. O, Piteri Meri Ceynə evlənmə təklif etməsinə və nişan üzüyü almasına razı salır. O, həmçinin Piterin həyatının məsləhətçisidir.
  • C. K. Simmons – Cey Cona Ceymson:
    “Daily Bugle” qəzetinin əsəbi baş redaktorudur. O, Hörümçək-adama nifrət edir.

Tereza Rassell Flintin həyat yoldaşı Emma Marko obrazını, onun qızı Penni Marko obrazını isə Perla Heyni Cardin ifa etmişdir. Dilan Beyker Piterin təhsil aldığı universitetdə fizika professoru olan Həkim Kurt Konnors obrazını canlandırmışdır.[6] Bill Nann və Ted Reymi “Daily Bugle” qəzetində işləyən Robbi Robertson və Ted Xoffmen obrazlarını ifa etmişdilər. Elizabet Benks Ceymsonun katibəsi Betti Brant obrazını oynamışdır. Uillem Defo isə filmdə Norman Ozborn obrazı kimi şəkillərdə, Herri Ozbornla danışan qarabasma kimi peyda olmuşdur.[7] Kliff Robertson filmdə Piterin əmisi Ben Parkeri canlandıraraq iştirak etmişdir. Robertson filmdə Piterin əmisinin ölüm hadisəsini yadına salanda və filmin sonundakı səhnədə çıxış etmişdir.[8] İlya Baskin Piterin mənzil sahibi Mr. Ditkoviç obrazını, Maceyna Tovah isə onun qızı Ursula obrazını canlandırmışdır. Maykl Papacon Ben Parkerin ölümündə əli olduğu düşünülən, maşını oğurlayan Dennis Karadin rolunu ifa etmişdir.[9] Hörümçək-adam personajının yaradıcılarından biri olan Sten Li filmdə kameo rol canlandırmışdır. O, burada Piter Parkerə bir insan hər şeyi dəyişdirə bilər fikrini qeyd edir.[10]

Trilogiyanın ilk iki filmində olduğu kimi bu filmdə də Brus Kempbell fransız metrdotelində Piterə Meri Ceynə evlənmə təklif etməsində köməklik göstərir. İllər sonra, ləğv edilmiş “Hörümçək-adam 4” filminin ssenari hekayəsi üzərində işləyən Ceffri Enderson dördüncü filmdə hansı supercinayətkarların görünəcəyi barədə məlumat vermişdir. İlk olaraq bu siyahıya Brus Kempbellin irəliləmiş obrazı olan “Kventik Bek / Misterio” əlavə edilmişdir.[11][12] Filmin bəstəkarı Kristofer Yanq Meri Ceynin aktrisa olduğu teatrda pianoçu obrazını ifa etmişdir. Prodüserlərdən biri olan Qrant Körtis isə trilogiyanın üçüncü filmində Qum-adamın hücum etdiyi zirehli bir avtomobilin sürücüsü kimi peyda olmuşdur. Co Manqanyello komeoda Fleş Tompson kimi çıxış etmişdir. O, Herri Ozbornun cənazə mərasimində görünmüşdür.[13]

İstehsal

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnkişaf

[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Piterin indi ən vacib öyrənməli olduğu şey qisasçı və ya qəhrəman kimi qırmızı və göy kostyumunu geyib hər cinayətkarı ədalətə təslim edərkən əslində Ben əminin ölümü haqqında keçirdiyi günahkarlıq hissinin əvəzini çıxmağa çalışır. O, yaxaladığı cinayətkarlardan fərqli olaraq özünü qəhrəman və ya günahsız şəxs hesab edir. Biz düşündük ki, onun həyatın ağ-qara tərəfini və bu insanlardan yuxarıda olmadığını öyrənməsi böyük şey olardı".

Sem Reymi, Piter Parkerin bu filmdəki şəxsiyyəti haqqında[14]

Piterin indi ən vacib öyrənməli olduğu şey qisasçı və ya qəhrəman kimi qırmızı və göy kostyumunu geyib hər cinayətkarı ədalətə təslim edərkən əslində Ben əminin ölümü haqqında keçirdiyi günahkarlıq hissinin əvəzini çıxmağa çalışır. O, yaxaladığı cinayətkarlardan fərqli olaraq özünü qəhrəman və ya günahsız şəxs hesab edir. Biz düşündük ki, onun həyatın ağ-qara tərəfini və bu insanlardan yuxarıda olmadığını öyrənməsi böyük şey olardı".

"Hörümçək-adam 2" filminin iyun ayında buraxılmasından öncə, 2004-cü ilin mart ayında "Sony" şirkəti 2007-ci ilin yayı üçün "Hörümçək-adam 3" filmi üzərində işləməyə başlamışdır.[15] "Hörümçək-adam 2" filminin buraxılmasından sonra "Hörümçək-adam 3" üçün buraxılış tarixi 2 may 2007-ci il seçilmişdir.[16] Daha sonra bu tarix 4 may 2007-ci il olaraq dəyişdirilmişdir. 2005-ci ilin yanvarında "Sony Pictures Entertainment" şirkəti əvvəlki filmin ssenaristi Alvin Sarcentlə müqavilə imzalayaraq 3-cü filmin, eləcə də, potensial 4-cü filmin ssenarisini yazması barədə razılığa gəlmişdir.[17]

"Hörümçək-adam 2" filminin buraxılmasından dərhal sonra Ayvan Reymi 2 ay boyunca film üçün ilkin ssenari yazmışdır.[18] Sem Reymi filmdə Piter Parkerin günahsız qisasçı olmadığını və cinayətkar hesab etdiklərinin içində də insanlıq ola biləcəyini kəşf etməsini istəmişdir.[14] Reymi Herri Ozbornun hekayəsini tamamlamaq üçün onu yenə filmə daxil etmişdir.[14] Reymi Herrinin atasının yolu ilə getməyəcəyini, lakin "təxminən ortada bir yerdə" olacağını təxmin etmişdir.[19] Qum-adam antaqonist kimi təqdim olunmuşdur və Reymi onu vizual cəhətdən möhtəşəm personaj hesab etmişdir.[14] Qum-adamın komikslərdə cinayətkar olduğunu nəzərə alan ssenaristlər, Piterin Ben əminin ölümü haqqındakı peşmançılığını gücləndirmək[20] və hadisənin ona adi görünən qavrayışına meydan oxumaq üçün Qum-adamı Ben əminin qatili kimi təqdim etmişdirlər.[14] Ümumilikdə, Reymi filmin Piter, Meri Ceyn, Herri və Qum-adam haqqında olduğunu bildirmişdir.[21][22]

Reymi filmdə başqa bir supercinayətkar da istəmişdir və Ben Kinqsli Kərkəs rolunu oynamaq üçün studiya ilə görüşməyə başlamışdır. Lakin personaj daha sonra ssenaridən atılmışdır.[18] Venomun alter-eqosu olan Eddi Brokun artıq ssenaridə kiçik rolu var idi.[23] Filmin prodüseri Avi Arad hesab edirdi ki, Reymi filmlərində müasir fanatların maraqlandığı yox, öz favorit Hörümçək-adam düşmənlərinə daha çox üstünlük verirdi.[24] Buna görə də Reymi fanatları məmnun etmək üçün Venom personajını ssenariyə daxil etmiş,[21] hətta daha sonra özü də personajı müsbət qiymətləndirməyə başlamışdır.[24] Venomun film versiyası Venom hekayələrinin qarışığından ibarətdir. Venomun insan tərəfi Eddi Brok Piterin güzgü versiyasını təmsil edir, hər iki personajın bənzər işləri və romantik münasibətləri var.[24] Brokun filmdə jurnalist kimi işləri müasir paparatsiya və bulvar qəzeti jurnalistikası mövzularına toxunur.[25] Prodüserlər artıq Reyminin yaratmış olduğu "başqa qız" personajının yerini dolduraraq rəqib sevgili Qven Steysini də əlavə etməyi təklif etmişdirlər.[21] Bir çox əlavədən sonra Sarcent ssenarinin çox qarışıq olduğunu hesab etmiş və onu iki filmə bölməyi düşünmüşdür. Lakin filmlər arasında yaxşı aralıq klimaks yarada bilmədiyindən bu fikrindən əl çəkmişdir.[18]

Çəkilişlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmin kamera ekipajlarına 2 həftə, 5-18 noyabr 2005-ci il tarixli vaxt sərf olunmuşdur. “Sony Pictures Imageworks” layihənin başlanğıcında filmin güclü vizual effektlərinin yaranması üçün işlərə başlamışdır. Şirkət trilogiyanın ikinci filmi — “Hörümçək-adam 2” filmində supercinayətkar Doktor Osminoqun səhnələrində əhatəedici istifadə edilən vizual effektləri üçüncü filmdə də istehsal etmişdir.[26]

“Hörümçək-adam 3” filminin əsas çəkilişləri 19 yanvar 2006-cı il tarixində başladıldı. 2006-cı ilin iyul ayına kimi film üçün 100 gündən çox çəkiliş edildi. Filmin heyəti çəkilişləri 19 may 2006-cı il tarixinə kimi Los-Ancelesdə davam etdirdi.[26] 2006-cı ilin yazında filmin məkan meneceri Piter Martorano film üçün Klivlenddən yeni kamera ekipajları gətirdi.[27] Daha sonra “Böyük Klivlend Film Rəhbərliyi” filmin çəkilişlərinin şəhərin mərkəzində baş tutmasını əlavə məbləğsiz icazə verdi.[28] Klivlenddə filmin zirehli maşında Qum-adamla Hörümçək-adamın baş tutan döyüş səhnələri ekranlaşdırıldı.[18] Daha sonra çəkiliş qrupu Manhettenda yerləşdi. Filmin qızğın döyüş və əsas çəkilişləri 26 may 2006-cı ildən 1 iyul 2006-cı il tarixinə kimi Çan-Çeyz-Menhetten-Plaza daxil olmaqla, müxtəlif məkanlarda davam etdirildi.[26] Filmdə şəkil çəkilişlərinin yaranması Reyminin üzərində gərginlik meydana gətirdi. Rejissor bunun üçün müxtəlif ekipajlardan istifadə etdi.[18] Operator Bill Poup üçün də səhnələrin çəkilməsi çətinliklə başa gəldi. Çünki Simbiot Hörümçək-adam, Venom və Yeni qoblinin gecə vaxtı reallaşan döyüşlər ərzində personajlar qara kostyum geyinirdilər.[29]

Avqust ayından etibarən Reymi daha qızğın döyüş səhnələrini ekranlaşdırmaq üçün pik-ap çəkilişlərinə rəhbərlik etdi.[30] Filmin çəkilişləri 2006-cı ilin oktyabr ayında tamamlandı. Lakin filmin istehsalını bir ay sonra tamamlamaq üçün çəkilişlərə bir neçə xüsusi effektlər əlavə edildi.[31] 2007-ci ilin əvvələrində Qum-adamın hekayəsinin son hissəsi ilə əlaqədar olaraq dörd fərqli versiyadan ibarət olan pik-ap çəkilişləri başladıldı.[32]

Vizual effektlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hörümçək-adamın Qum-adamın qarın nahiyəsinə yumruq atdığı səhnənin vizual effekti kompüterlə verilmişdir. Qum-adam obrazını Tomas Heyden Çörç ifa etmişdir. Hörümçək-adam zirehli maşında Qum-adama zərbələr endirir, daha sonra isə yumruğunu onun bədəninin digər tərəfində görür.

“Hörümçək adam 2” filminin vizual effektləri işində “Vizual Effektə görə Akademiya Mükafatı”na layiq görülən Con Daykstra trilogiyanın üçüncü filmdə vizual effekt işindən imtina etdi. Con Daykstranın əməkdaşı Skott Stokdik vizual effekt işini öz üzərinə götürdü.[33] O, “Sony Pictures Imageworks” şirkətində 200 nəfərlik proqramçı komandasına rəhbərlik edirdi. Bu komanda “Hörümçək-adam 3” filmi istehsala başladıqdan sonra mövcud olmayan xüsusi kompüter proqramları hazırlamaqla yanaşı, 900 vizual effekt görüntüsü yaratdı.[34]

Venom kostyumunun hazırlanma konsepsiyası Hörümçək-adamın geyiminin ağ-qara versiyasıdır. Lakin Hörümçək-adama nəzərən daha əzələlidir və açıq ağzı kəskin dişləri ilə əhatələnmişdir.
Komiksdən fərqli olaraq, toxuma motivinə sahib olan Venom supercinayətkar kostyumunun konsepsiyası Simbiotun idarəsini nümayiş etdirmək və obrazı Hörümçək-adamla ziddiyətli bir vəziyyətdə göstərmək üçün hazırlanmışdır.

Filmin yeni hazırlanmış vizual effektlərinə əlavə olaraq, Stokdik “New Deal” studiyasının əməkdaşları Ayan Hanter və Devid Sencerlə birlikdə 1:16 miqyaslı göydələn hissəsinin miniatürünü yaratmışdı. Stokdik minatürün dizaynınının seçilməsində kompüter qrafikası görüntülərindən istifadə etmişdi.[35] O, dizaynı binaya zərər yetirəcək kimi realistcəsinə təsvir etmişdir. Dizaynlarda kompüter modelləri seçilmişdir. Əlavə olaraq “Sony Pictures Imageworks” şirkətinin “Cafe FX” bölməsi filmin ən çətin kran səhnəsi olan Hörümçək-adamın Qven Steysini xilas etməsi səhnəsini, eləcə də klimaktik döyüş səhnələrinin görüntülərini vizual effektlə təmin etmişdir.[36] Qum-adamın qumla olan çəkilişlərinin effektləri on iki növ qumla həyata keçirilmişdir. Kaskadyorların işə salınması ilə səhnədə qumdan sıçrayırmış kimi və çıxıntıların üzərinə tökülən vəziyyətdə effekt yaradılmışdır. Qum-adam səhnələrində vizual effektlərin yaradılması üçün nəticələr kompüterdə yamsılanmışdır.[34] Vizual effektlərin əhatə etdiyi səhnələrdə kompüter qrafikasının görüntüləri də tətbiq olunmuşdur. Obrazı canlandıran Tomas Heyden Çörç ekran qarşısında super-vadaredici kimi görünmüşdür.[37] Qumla çəkiliş etməyin mümkün qədər təhlükəli olduğunu düşünən çəkiliş heyəti qum əvəzinə qarğıdalı qıçasının özəyindən istifadə etmişdir.[38] Qum ilə bənzərliyi səbəbindən, Arizona qumu normal qumun əvəzedicisi kimi istifadə edilmişdir.[34] Hörümçək-adamın Qum-adamın qarın nahiyəsinə yumruq atdığı döyüşdə, amputasiya döyüş sənəti mütəxxəsisi Bakster Hambi bu səhnədə Tobi Maquayrı əvəz etmişdir. Bakster Hambi, sağ əli amputasiyada olarkən Qum-adamın qarın nahiyəsinə endirilən zərbəni nəzərdə tutduğu kimi gerçəkləşdirə bilmişdi.[39]

Hörümçək-adam tərəfindən təsvir edilən Simbiot kostyumunun orijinal görünüşü ön və arxa tərəflərdə ağ hörümçəklə təşkil olunmuş qara bir şəkildə idi. Film üçün kostyumun dizaynı Hörümçək-adamın ənənəvi kostyumunun qara versiyası kimi, toxuma motivinə sahib olan bir şəkildə dəyişdirilmişdir. Bunun nəticəsi olaraq, kostyumdan Tofer Qreysin ifa etdiyi Venom personajında da istifadə edilmişdir. Bu personaj da toxuma motivindən təşkil olunmuşdu. Filmin prodüserlərindən biri olan Qrant Körtis qeyd edir ki, “Bu kostyum Hörümçək-adamın ənənəvi geyimidir. Lakin bükülmüş və əzilmiş bir vəziyyətdə hazırlanmışdır.”[40] Əlavə olaraq, Simbiotun həyat tərzində toxuma motivinə sahib olması onun uydurma personaj bioqrafiyasında dahilik səviyyəsində intellektin peyda olmasına səbəb olmuşdur.[41] Simbiotu filmə əlavə etdikdən sonra Reymi personajın hörümçəyə və ya osminoqa bənzəməyini istəmirdi. Rejissor personaja dahilik səviyyəsində intellekt verilməsini istəyirdi. Personajın kostyumu müxtəlif materiallardan hazırlanmışdır.[42] Personajın filmə əlavə edildiyi məlum olduqdan sonra animasiyaçılar personajın çevik hərəkətlərini yaratmaq üçün şir və hepard kimi böyük yırtıcı pişiklərin müşahidə olunan görüntülərini istifadə etmişdilər.[43]

Musiqi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Hörümçək-adam 3 (film musiqisi)

“Hörümçək-adam” trilogiyasının digər iki filminin bəstəkarı olan Denni Elfmen, rejissor Sem Reymi ilə yaranan çətinliklər səbəbi ilə üçüncü filmin bəstəkarı olmaqdan imtina etdi. Elfmen bildirirdi ki, “Mənim Sem Reymi ilə “Hörümçək-adam” trilogiyasının filmləri üzərində işləməyim “acınacaqlı təcrübə” idi. Mən filmin musiqilərini rahat uyğunlaşdıra bilmirdim.”[44] Daha sonra bəstəkar Kristofer Yanq, Elfmanın imtina etdiyi “Hörümçək-adam 3” filminin musiqi işini öz üzərinə götürməyi qərara aldı.[45] 2006-cı ilin dekabr ayında filmin prodüserlərindən biri olan Qrant Körtis Elfmanın imtina etdiyi “Hörümçək-adam 3” filminin musiqi işində bəstəkar Kristofer Yanqla əməkdaşlıq etdiyini elan etdi.[46]

Qum-adam səhnələrinin mövzusunu “aşağı, aqressiv və ağır” səsləndirmək üçün “iki kontrabas saksafonu, iki kontrabas klarneti, iki kontrabas faqotu və səkkiz çox aşağı fransız valtornu”ndan istifadə edilmişdir. Kristofer Yanq Venom mövzularında etdiyi təsviri bu cür açıqlamışdır: “Mənim bu zərərvericiyə olan təlimatlarım o idi ki, o, şeytanın personifikasiyasıdır. Bu mövzunun musiqiləri çox şeytani səslənir.”[47] Venomun mövzularında səkkiz fransız valtornundan istifadə edilmişdir.[48] Reymi ortaya çıxan yeni mövzuları ilk çıxışlar ərzində bəyənirdi. Lakin Qum-adam yaranarkən səslənən musiqiləri rədd etdi. Səbəbini isə musiqinin çox irihəcmli, eyni zamanda dəhşətli olduğunu və kifayət qədər faciəvi olmadığını bildirərək açıqladı. Yanq sonrakı mərhələlərdə bəstələdiyi film musiqisinin çoxunu yenidən bəstələməli olmuşdur, çünki prodüserlər keçmiş filmlərdən çoxlu musiqinin olmadığını düşünmüşdülər.[47] Nəticədə, sevgi hekayəsi, Mey xala və Meri Ceyn üçün olan musiqilər rədd edilmişdir.[48]

Çıxarılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tobi Maquayr kostyumdadır. Pərəstişkarlar təhlükəsizlik baryerinin arxasındadırlar. Pərəstişkarların əksəriyyəti kameraları ilə çəkirlər.
Tobi Maquayr pərəstişkarlarını salamlayır, Kuins, Nyu-York.

“Hörümçək-adam 3” filminin premyerası 16 aprel 2007-ci il tarixində Yaponiyanın paytaxtı Tokionun “Toho Cinemas Rappongi Hills” kinoteatrında baş tutdu.[49][50] Filmin növbəti premyerası 23 aprel 2007-ci il tarixində Böyük Britaniyanın “Odeon Leister meydanı”nda[51] keçirildi. Film 2007-ci ilin aprel ayının 30-da Kuinsin “Traybeka Film Festivalı”nda nümayiş edildi.[52]

“Hörümçək-adam 3” filmi 1 may 2007-ci il tarixində on altı ərazidə satışa çıxarıldı.[53] Film Amerikada satışa çıxarılmazdan 3 gün əvvəl, “Yaponiyanın qızıl həftəsi” ilə üst-üstə düşmək üçün 1 may 2007-ci ildə Yaponiyada nümayiş edildi.[49] Satış bazarlarının artımını gücləndirmək məqsədi ilə 3 may 2007-ci il tarixində Çində “Hörümçək-adam 3” filminin sənədsiz kopiyası nümayiş edildi. Filmin çıxarıldıqdan sonra Çində nümayiş edilməsi filmin istehsalçı “Sony Pictures Realising International” şirkətinin ilk daxili buraxılışı oldu.[54] 2007-ci ilin 6 may tarixində “Hörümçək-adam 3” filmi dünyanın 107 ölkəsində tamaşaçıların üzünə açıldı.[53]

Film Amerika Birləşmiş Ştatlarında 4 may 2007-ci il tarixində satışa çıxarıldı.[55] Trilogiyanın üçüncü filmi Şimali Amerikanın ümumi rekorduna bərabər 4,253 teatrda nümayiş edildi. Bu teatrlara əlli üç “IMAX” teatrı daxil idi.[56] Bundan əvvəl ən çox rekord sayı “Karib dənizinin quldurları: Dünyanın sonu” filmində görünmüşdü. Film ABŞ-də 4,362 teatrda nümayiş edilmişdi. Bu göstərici də “Hörümçək-adam 3” filmindən 109 ədəd yüksək idi.[57] Çıxarıldıqdan bir ay sonra film ABŞ-də 90 % məlumatlandırma və 20 % həvəskarlar arasında ilk seçim olaraq öz əksini tapmışdır. Statistikalara görə “Hörümçək-adam 3” filmi nümayişə çıxarıldığı açılış həftəsonu təxminən 100 milyon ABŞ dolları qazanmışdır.[58] “Hörümçək-adam 3” filmi üçün onlayn biletlərin satışına 23 aprel 2007-ci il tarixindən başlanılmışdır. Filmin biletləri üç dəfə “Movietickets.com” saytında, dörd dəfə isə “Fandango” mobil proqramında sürətli bir şəkildə satılmışdır. Filmin bilet satışı “Hörümçək-adam 2” filminin onlayn bilet satışından daha çox idi.[59] 2 may 2007-ci il tarixində “Fandango” mobil proqram rəhbərliyi filmin satış dərəcəsinin “Hörümçək-adam 2” filminin dərəcəsindən altı dəfə çox olduğunu açıqlamışdır. 2007-ci ilin 4 may tarixindəki tələblərdən sonra güclü bilet satışları teatrları gecə saat 3:00 radələrində seanslar əlavə etməyə məcbur etdi.[60]

“FX” televiziya kanalı “Hörümçək-adam 3” filminin televiziya hüquqlarını almaq üçün filmin istehsalçı şirkəti ilə beş illik müqavilə imzaladı. Televiziya kanalı 2009-cu ildən filmi nümayiş etdirməyə başladı. Filmin qiyməti gəlirlərin gedişatına əsaslanırdı. Bu da Sony şirkətinin müəllif hüquqlarını bir və ya bir neçə yayım şəbəkəsinə satması üçün imkan yaradırdı.[61]

Marketinq

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalələr: Spider-Man 3 (videooyun) və Hörümçək-adam 3 (film musiqisi)

Hörümçək-adamın uydurma kainatının doğma şəhəri olan Nyu-Yorkun turizm məntəqələrində “Hörümçək-adam 3” filminin nümayiş edilməsi üçün 30 aprel 2007-ci il tarixində tədbirlər və sərgilər təşkil olunmuşdur. Unikal kompaniyaya Amerika Tarixi Təbiət Muzeyinin hörümçək sərgisi, Nyu-York Botanika Bağının körpə hörümçək bitkiləri emalatxanası, Manhattan Uşaqlar Muzeyinin Yaşıl qoblin maska istehsalı studiyası, Mərkəzi Zooparkda bir zibilçi ovu və böcək şousu daxil idi.[62]

“Marvel Comics” personajları ilə bağlı lisenziyaya sahib olan “Hasbro” şirkəti film üçün tie-in növlü bir neçə oyuncaq istehsal etmişdir. Bu oyuncaqlar toratanlardan (hörümçək üçün), uşaqlar və kolleksiyaçılar üçün nəzərdə tutulmuş ekşn personajının bir neçə çizgilərindən təşkil olunmuşdu.[63] Trilogiyanın ilk iki filmindən sonra istehsal edilən Yaşıl qoblin və Doktor Osminoq oyuncaqları yeni personajlar üçün kiçikmiqyaslı bir şəkildə uyğunlaşdırılmışdı. Kərtənkələ, Mak Qarqan, Ovçu Kreyven, Kərgədan komikslərinin oyuncaqları filmləri xatırladan tərzdə istehsal edilmişdi.[64][65] “Techno Source” şirkəti “oyunçunun əlinin içində oynadığı, hörümçəyin toratan hərəkətlərini təqlid edən və əllə tutulan “Battle Tronics” cihazı” xüsusiyyətlərindən ibarət interaktiv oyuncaqlar yaratmışdı.[66] “Japanese Medicom Toys Corporation” şirkəti ABŞ-nin “Sideshow Collectibles” şirkəti tərəfindən distribüsiya edilmiş film mövzusunda olan kolleksiyaları istehsal etmişdir.[67]

Ev üçün buraxılış

[redaktə | mənbəni redaktə et]

“Hörümçək-adam 3” filmi 18 sentyabr 2007-ci il tarixində Avstraliyada “DVD Region 4” (anamorfik genişekran) üçün buraxılmışdır.[68] Film 2007-ci il oktyabr ayının 15-də Birləşmiş Krallıqda “DVD Region 2” üçün çıxarılmışdır.[69] “Hörümçək-adam 3” filmi 30 oktyabr 2007-ci il tarixində “Region 1” ərazisində DVD üçün yayımlanmışdır. Film birbaşa disk və ikili disk buraxılışlarında, standart nəşrlərdə, Blu-ray formatlarında, əvvəlki filmlərdən ibarət olan buraxılışlarda və PSP video-oyun konsulunda peyda olmuşdur. Sem Reymi, Tobi Maquayr, Kirsten Danst, Ceyms Franko, Tomas Heyden Çörç, Tofer Qreys, Brays Dallas Hovard, Laura Ziskin, Avi Arad və Qrant Körtis filmin audio şərhlərinin yaranmasına imkan yaratmışdılar.[70]

“Sony” şirkəti 30 oktyabr 2007-ci il tarixində Hollivudda yerləşən “ən böyük” marketinq kompaniyasını DVD-də buraxmağı planladığını elan etmişdi. “Papa John's” şirkəti ilə əməkdaşlığa başlayan “Sony” şirkəti pizza qutuları, televiziya, radio və onlayn reklamlar üçün 8,5 milyarda yaxın impressiya çap etdirmişdi. “Sony” şirkəti həmçinin “Pringles” kartof çipsləri, “Blu Tack”, “Jolly Time Pop Corn” və “Nutella” şirkətləri ilə də əməkdaşlıq etmişdir. “Sony” şirkətinin marketinq bölməsi üzrə vitse-prezidenti Cennifer Enderson studiyanın rəqəmsal reklam kompaniyalarına marketinq büdcəsinin təxminən 15 və ya 20 %-ni xərcləmişdir. Bundan əlavə, “Papa John's” şirkəti mobil telefonlara mətn mesajlarını reklamlarla göndərmişdi. Cennifer Enderson bildirirdi ki, “müştərilər üçün 3 dəfə lotereya baş tutacaq. Onlar “Sony” şirkətindən, həmçinin digər reklam şirkətlərindən mükafatlar qazana biləcəklər.”[71]

Film ABŞ-də DVD buraxılışından 125 milyon ABŞ dollarından çox gəlir gətirmişdir.[72] Həmçinin film, 11 həftə ərzində “DVD/Home Video Rentals” istehsalından 43,76 milyon dollardan çox gəlir qazanmışdır.[73] DVD satış nəticələrindən sonra film sənaye gözləntiləri ilə qarşı-qarşıya gəlmədi.[74] Filmin DVD satışları, “Sony” şirkətinin filmin Blu-ray versiyasını yeni PS3 oyun konsolu və Blu-ray pleyeri ilə birlikdə buraxmaq fikri səbəbi ilə məhdudlaşdırıldı.[75] “Hörümçək-adam 3” filmi “Hörümçək-adamın irsi toplanışı”-na daxil edilmişdir. Film beş əsas Hörümçək-adam filminə daxil edilərək 17 oktyabr 2017-ci il tarixində “4K UHD Blu-Ray” kolleksiyasında buraxılmışdır.[76]

Hörümçək-adam 3: Redaktorun versiyası (2017)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2017-ci ildə “Sony” şirkəti “Hörümçək-adam 3” filminin istehsalından 10 il sonra filmin “Hörümçək-adam 3: Redaktorun versiyası” hissəsini çıxaracağını açıqladı. Film “Hörümçək-adam: Mənşələr” istehsalı ilə birlikdə 13 iyun 2017-ci il tarixində Blu-ray kolleksiyasında buraxıldı. Filmdə Kristofer Yanqın bəstələdiyi istifadəsiz musiqidən istifadə edilmişdir. “Hörümçək-adam 3: Redaktorun versiyası” filmi teatr versiyasından iki dəqiqə qısadır. Bəzi səhnələr bir neçə dəyişikliyə məruz qalmış və ya tamamilə silinmişdir. Filmə üç yeni səhnə, üç alternativ səhnə və bir genişləndirilmiş səhnə əlavə edilmişdir. “Hörümçək-adam 3: Redaktorun versiyası” filmi daha sonra “Hörümçək-adamın irsi toplanışı” istehsalı ilə birlikdə “4K UHD Blu-Ray” kolleksiyasında buraxılmışdır.[77]

Qəbulu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gəlirləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

“Hörümçək-adam 3” filmi Şimali Amerikada 336,5 milyon ABŞ dolları, digər ölkələrdə isə 554,3 milyon dollar qazanmışdır. Filmin ümumi gəliri dünyəvi nümayişindən sonra 890,9 milyon ABŞ dolları olmuşdur.[5] Film “2007-ci ilin ən yüksək gəlirli filmləri” siyahısında üçüncü yerdə qərarlaşmış və Sem Reyminin “Hörümçək-adam” trilogiyasında “ən yüksək gəlirli filmlərin siyahısı”nda yer almışdır. Film 2012-ci ildə “007: “Skayfoll” koordinatı” filminin çıxarılmasına qədər “Sony” və “Columbia” şirkətlərinin istehsal etdiyi ən yüksək gəlirli film olmuşdur.[78] Trilogiyanın üçüncü filmi çıxarıldığı ilk cümə günü dünyəvi tək günlük rekordunu qırdı (104 milyon dollar) və daha sonra isə şənbə günü öz rekordunu yenilədi (117,6 milyon dollar).[79][80] Həmçinin film 381,7 milyon dollarla dünyəvi açılış həftəsonu rekordunu qırmışdır.[80] Bununla da beşinci ən böyük yerdə qərarlaşmışdır (ilk dəfə “Herri Potter və Mələz Şahzadə” istehsalı tərəfindən geridə qoyulmuşdur).[81][82] Filmin “IMAX” teatrı nümayişləri 30 gündə 20 milyon dollar gəlir gətirmişdir. Bu gəlir formatda buraxılan digər 2D filmlərindən daha sürətli gəlmişdir.[83]

Şimali Amerikada “Hörümçək-adam 3” filmi 54-cü ən yüksək gəlirli filmi, “Hörümçək-adam” trilogiyasının ən yüksək gəlirli filmi, “Sony” və “Columbia” şirkətlərinin istehsal etdiyi ən yüksək gəlirli film, 2007-ci ilin ən yüksək gəlirli filmi olmuşdur.[5][84][85] Film üçün təxminən 48,914,300 milyon bilet satılmışdır.[86] 2007-ci ilin 4 may tarixində, cümə günü film 4252 teatrda (təxminən 10,300 ekran) nümayiş edilmişdir.[87] Film tək və açılış günündə 59,8 milyon dollar qazanaraq rekord qırmışdır[79] (ilk dəfə bu rekord “Qara cəngavər” filmi tərəfindən geridə qoyulmuşdur). Bu gəlirin 10 milyon dolları gecəyarısı nümayişlərindən qazanılmışdır.[88] “Hörümçək-adam 3” filmi 151,1 milyon dollar qazanaraq açılış həftəsonu rekordunu qırmışdır (ilk dəfə bu rekord “Qara cəngavər” filmi tərəfindən geridə qoyulmuşdur). Həftəsonu günlərinin rekordunda hər teatrdan ortalama 35,540 dollar qazanılmışdır (ilk dəfə bu gəlir “Hanna Montana və Mayli Sayrus: Ən yaxşı iki dünya konserti” filmi tərəfindən geridə qoyulmuşdur).[89] “IMAX” teatrı açılış həftəsonu nümayişlərində 4,8 milyon dollar gəliri ilə rekord qırmışdır (ilk dəfə bu rekord “Qara cəngavər” filmi tərəfindən geridə qoyulmuşdur).[90][91] Film cümə[92] və şənbə günləri[93] rekordunu təzələmişdir. “Hörümçək-adam 3” filmi ikinci, üçüncü və dördüncü günlərdə nümayiş ediləndən sonra da böyük ölçüdə gəlir qazanmağa nail olmuşdur (ilk dəfə bu göstərici “Qara cəngavər” filmində görünmüşdür).[94] Film bazar günü də rekordunu yeniləmişdir (bu göstərici “Marvelin qisasçıları” filmində də görünmüşdür).[95]

Şimali Amerika xaricində “Hörümçək-adam 3” filmi ən yüksək gəlirli 23-cü film, Sem Reyminin “Hörümçək-adam” trilogiyasının ən yüksək gəlirli filmi, “Sony” və “Columbia” şirkətlərinin istehsal etdiyi ən yüksək gəlirli film idi.[96] “Hörümçək-adam 3” filmi ilk açılış günündə (çərşənbə axşamı, 1 may 2007-ci il) 16 ərazidə nümayiş edilməsindən sonra 29,2 milyon dollar qazanmışdır. Bu məbləğ “Hörümçək-adam 2” filminin ilk açılış günündə qazandığı gəlirlərdən 86 % yüksək idi. 16 ərazinin 10-unda “Hörümçək-adam 3” filmi yeni açılış rekordunu qırmışdır.[53] Bu ərazilərə Yaponiya, Cənubi Koreya, Honq Konq, Tayland, Malayziya, Sinqapur, Tayvan, Filippin,[55] Fransa[97] və İtaliya[98] daxil idi. Almaniyada film “Hörümçək-adam 2” filminin açılış günündə qazandığı gəlirləri geridə qoymuşdu.[97] Altıgünlük açılış həftəsonunda film 107 bazarda 230,5 milyon dollar qazanaraq, həftəsonunu 1-ci sırada tamamladı.[80] “Hörümçək-adam 3” filmi İtaliya, Çin, Cənubi Koreya, Hindistan, Honq Konq, Tayland, Malayziya, Sinqapur, Tayvan, Filippin, İndoneziya, Meksika, Braziliya, Argentina, Kolumbiya və Peru ərazilərində 29 bazarda[80] açılış həftəsonu rekordu qırmışdır (bu göstərici eyni ildə istehsal edilən “Karib dənizinin quldurları: Dünyanın sonu” filmində də görünmüşdür).[99] Bu rekordların bir çoxu ilk günlük açılış həftəsində əldə edilmişdir. Bəzi ölkələrdə altıgünlük açılış həftəsi üç günlə əvəz edilmişdir. Ənənəvi olaraq digər ölkələrdə isə altıgünlük həftə ikigünlük, üçgünlük, dördgünlük və ya beşgünlük həftələrlə əvəz edilmişdir. Hindistanda film 16,4 milyon gəlir gətirmişdir. Bununla da Hindistanda 2007-ci ilin ən yüksək gəlirli filmlərinin siyahısında yeddinci yerdə dayanmışdır.[100][101] “Hörümçək-adam 3” filmi Şimali Amerikanın xaricində, üç ardıcıl həftəsonunun bilet satışında birinci yerdə qərarlaşmışdır.[102][103]

Tənqidçilərin mövqeyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tənqid toplayıcısı saytı Rotten Tomatoes 256 tənqid əsasında filmə 63% təsdiq reytinqi və 6.24/10 ortalama reytinqi vermişdir. Saytın tənqidçilərinin konsesnsusunda bildirilir ki, "Daha çox personaj və hekayə xətti olmasına, döyüş səhnələrinin gözqamaşdırıcı olmasına baxmayaraq "Hörümçək-adam 3" filmi ilk iki film qədər yaxşı deyil."[104] Metacritic saytında 40 tənqidçi filmə 59/100 xal vermişdir və "qarışıq və orta tənqidlər" bildirmişdir.[105] CinemaScore saytı filmə A+-dan F-ə qədər olan şkala üzrə "B+" ortalama dərəcəsi vermişdir.[106]

"The New York Times" qəzetindən Manola Darqis filmdə hekayənin çox ağır irəliləməsini bəyənməmiş və filmin yumor baxımından geri qaldığını bildirmişdir.[107] "Chicago Sun-Times" qəzetindən Riçard Roeper filmə 4 ulduz üzrə 2 ulduz vermiş, "hər həyəcanlandırıcı döyüş kadrında çox cansız səhnələr olduğunu" bildirmişdir.[108] "New York" jurnalından Devid Edelşteyn Alfred Molinanın personajı kimi "mərkəzi təhlükə"nin olmamasından şikayətlənmiş, "filmdəki 3 supercinayətkarın bir Doktor Osminoq vermədiyini" əlavə etmişdir (Molinanın əvvəlki filmdəki ifasına istinad edir).[109] Ceyms Berardinelli rejissor Sem Reyminin çoxlu supercinayətkar əlavə etməklə "həddini aşdığını" bildirmiş, "təkcə Venomun olması çoxdur" deyə əlavə etmişdir.[110] "Hörümçək-adam 2" filminə müsbət rəylər bildirən Rocer Ebert sikvelə 4 ulduz üzrə 2 ulduz vermiş[111] və Doktor Osminoqun əvvəlki filmdə "qisasla" etdiyi kimi Çörçün Qum-adamın yeni gücləri haqqında nə hiss etdiyini heç vaxt ifadə etmədiyini söyləmişdir. O, filmin bərbad olduğunu, çoxlu supercinayətkar, altssenari, romantik qarışıqlıqlar, söhbətlər və "gah bu tərəfi, gah da o tərəfi işarə edib təəccüblənən küçə izdihamları" ilə dolu olduğunu bildirmişdir.[112] Əvvəlki filmə müsbət tənqid yazan "The New Yorker" qəzetindən Antoni Leyn bu filmə mənfi rəylər bildirmiş,[113] filmi "qarışıqlıq"la xarakterizə etmişdir.[114]

"Fox News" qəzetindən Rocer Fridman filmi "4 ulduzlu opera" adlandırmış, eyni zamanda filmin yumor və döyüşlə zəngin olduğunu demişdir.[115] Comic Book Resources vebsaytından Endi Xori filmi "indiyə kimi çəkilmiş ən kompleks və ustalıqla idarə olunmuş superqəhrəman elmi fantastika filmi ... çoxlu personajın, döyüşün və elmi fantastik ssenariyə baxmayaraq "Hörümçək-adam 3" filmi ağır, bezdirici, maraqsız hiss etmişdir" sözləri ilə təsvir etmişdir.[116] Komikslərin böyük fanatı Conatan Ross filmi trilogiyanın ən yaxşı filmi hesab etmişdir.[117] "Time" jurnalından Riçard Korliss istehsalçıları "İnqmar Berqman filminə layiq şəxsi xəyanət və peşmançılıq hissini drammatikləşdirmək, daha sonra onları parlaq komiks rəngləri ilə bəzətmək" bacarıqlarına görə tərifləmişdir.[118] Filmdə 5 ulduz üzrə 4 ulduz verən "The Boston Globe" qəzetindən Uesli Morris "filmin yaxşı hazırlandığını, izləniləsi olduğunu bildirsə də, izləyicinin başını qarışdırdığını bildirmişdir."[119] "Total Film" film jurnalından Conatan Din "filmin qarışıq ssenarisinin filmin gedişatına kömək etdiyini bildirmişdir."[120] "Entertainment Weekly" jurnalı Qum-adamı ən yaxşı 8-ci kompüter qrafikası ilə hazırlanmış film personajı elan etmişdir.[121]

"MSNBC" vebşəbəkəsindən Con Hartl "Hörümçək-adam 3" filminə müsbət rəylər bildirmiş, lakin filmin "həddən çox hekayəyə malik olması" kimi bir çox qüsura sahib olduğunu bildirmişdir.[122] Onun fikirləri "Houston Chronicle" qəzetindən Emi Byankolli tərəfindən təkrar edilmişdir.[123] O, "ssenarinin çoxlu yan personaj və qarışıqlarla dolu olduğunu, buna görə də seriyanın görkəmli xüsusiyyətinin bəzən bu qarışıqlıqda itdiyini" bildirmişdir. "Daily News" qəzetindən Cek Mettyüs filmin Piter və Meri Ceynin "sakit söhbətlərinə" çox həsr edildiyini, lakin fanatların döyüş səhnələrindən razı qaldıqlarını" bildirmişdir.[124] Nəhayət, "Philadelphia Weekly" qəzetindən Şon Börnsa görə isə rejissor "əvvəlki iki filmi yaddaqalan edən coşqunluğa görə öz məqsədini və miqyasını dəyişib."[125] Reymi daha sonra bir müsahibədə filmi "dəhşətli" adlandırmışdır.[126] 2018-ci ildə "Screen Rant" vebsaytına danışan Avi Arad Reymini filmə Venomu daxil etməyə sövq etməsinin və personajın bir çox fanatını məyus etməsinin məsuliyyətini qəbul etdiyini bildirmişdir: "Düşünürəm ki, biz Venomun bir bəzək olmadığını öyrəndik. Ədalət naminə, günahı öz üzərimə götürürəm, çünki Seymini bütün müsahibələrində günahkar hiss etməsinə mən məcbur etmişəm."[127]

Mükafatlar və nominasiyalar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: 2002–2007-ci illərdə Hörümçək-adam film seriyasının qazandığı mükafatların siyahısı

Həm 35-ci “Enni Mükafatları”, həm də “61-ci BAFTA Mükafatları” filmə bir nominasiya təqdim etdilər. “Enni” filmə “Ən Yaxşı Animasiya Effektləri” nominasiyanı, ”BAFTA” isə “Ən Yaxşı Xüsusi Vizual Effektlər” nominasiyasını verdi. “Hörümçək-adam 3” filmi qəbul edildiyi dörd “Vizual Effektlər Cəmiyyəti Mükafatları” nominasiyasından heç birini qazana bilmədi. Tobi Maquayr və Kirsten Danstın filmdəki performansı “Milli Film Mükafatları”nın filmə bir nominasiya verməsinə səbəb oldu. Həmçinin Kirsten Danst 2008-ci ildə “Kids’ Choice Awards” mərasimində “Favorit Film Aktrisası” nominasiyasına qəbul olundu. Film “Yeniyetmə Seçimi” mükafatlarının yeddi nominasiyasına qəbul olunmuşdu: Seçilmiş film: Supercinayətkar (Qreys üçün), Seçilmiş film: Rəqs (Maquayr üçün), Seçilmiş film: Öpüşmə (Danst və Maquayr arasında bölüşdürüldü).

Mükafat Mərasim tarixi Namizədlik Namizəd Nəticə
Enni Mükafatları[128] 8 fevral 2008 Ən yaxşı animasiya effekti Rayan Leni Namizəd
BAFTA[129] 10 fevral 2008 Ən Yaxşı Xüsusi Vizual Effektlər Skott Stokdik, Piter Nofz, Ki-Suk Ken Hahn və Spenker Kuk Namizəd
Uşaq Seçimi Mükafatı[130] 29 mart 2008 Favorit film aktrisası Kirsten Danst Namizəd
Qızıl Treyler Mükafatları[131] 31 may 2007 Ən yaxşı yay blokbasteri Hörümçək-adam 3 Qazandı
MTV Film Mükafatları[132] 1 iyun 2008 Ən yaxşı döyüş Ceyms Franko və Tobi Maquayr Namizəd
Ən yaxşı supercinayətkar Tofer Qreys Namizəd
Milli Film Mükafatları[133] 27 sentyabr 2007 Ən yaxşı ailə filmi Hörümçək-adam 3 Namizəd
Ən yaxşı qadın rol ifası Kirsten Danst Namizəd
Ən yaxşı kişi rol ifası Tobi Maquayr Namizəd
Xalq Seçimi Mükafatı[134] 8 yanvar 2008 Favortik ekran cütlüyü Kirsten Danst and Tobi Maquayr Namizəd
Favorit trikvel Hörümçək-adam Namizəd
Saturn mükafatı[135] 24 iyun 2008 Ən yaxşı rejissor Sem Reymi Namizəd
Ən yaxşı fantastika filmi Hörümçək-adam 3 Namizəd
Ən yaxşı Xüsusi effektlər Skott Stokdik, Piter Nofz, Spenker Kuk və Con Frezyer Namizəd
Ən yaxşı köməkçi aktyor Ceyms Franko Namizəd
Yeniyetmə Seçimi Mükafatı[136] 26 avqust 2007 Seçilmiş film: Döyüş aktyoru Tobi Maquayr Namizəd
Seçilmiş film: Döyüş aktrisası Kirsten Danst Namizəd
Seçilmiş film: Döyüş Hörümçək-adam 3 Namizəd
Seçilmiş film: Rəqs Tobi Maquayr Namizəd
Seçilmiş film: Öpüşmə Kirsten Danst və Tobi Maquayr Namizəd
Seçilmiş film: Gurultu Ceyms Franko, Tobi Maquayr, Tofer Qreys və Tomas Heyden Çörç Namizəd
Seçilmiş film: Supercinayətkar Tofer Qreys Namizəd
Vizual Effektlər Cəmiyyəti Mükafatları[137] 10 fevral 2008 İlin ən yaxşı tək vizual effekti Skott Stokdik, Terri Klotiauks, Spenker Kuk və Duqlas Blum Namizəd
Bədii filmdə görkəmli animasiya edilmiş personaj Kris Y. Yanq, Bernd Anqerer, Dominik Keker və Reminqton Skott Namizəd
Bədii filmdə görkəmli modellər və ya miniatürlər Ayan Hanter, Skott Beverli, Forest P. Fişer və Rey More Namizəd
Bədii filmdə görkəmli vizual effektlər Skott Stokdik, Terri Klotiauks, Piter Nofz və Spenker Kuk Namizəd

Franşizin ləğv edilməsi və ilk rebut

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Heyranedici Hörümçək-adam (film, 2012)
Həmçinin bax: Venom (film, 2018)

2007-ci ildə Sem Reymi “Hörümçək-adam 4” filmini ekranlaşdırmağı planlaşdırmışdı. Reymi mövzu ilə birbaşa əlaqəli idi. Filmdə Tobi Maquayr, Kirsten Danst və digər trilogiya aktyorlarının rol alacağı məlum oldu. Həm dördüncü, həm də beşinci filmin çəkilişləri hazırlanmışdı və ilk növbədə hər iki sikvelin eyni zamanda çəkilməsi planlaşdırılmışdı. Lakin Reymi 2009-cu ilin mart ayında yalnız dördüncü film üçün çəkilişlərə başladığını bildirmişdir. Beşinci və altıncı filmlərin ekranlaşdırılmasının daha yaxşı olacağını, bu iki filmin həqiqətən bir-birlərinin davamı olacağını əlavə etmişdi.[138][139][140][141] Ceyms Vanderbilt 2007-ci ilin oktyabr ayında baş tutan hesabatlardan sonra ssenarini qələmə almışdır. O, 2007-ci ilin yanvar ayında “Sony Pictures” şirkətinin istehsalı ilə trilogiyanın ilk “Hörümçək-adam” filminin ssenarisini yazan Devid Koepplə əlaqə saxlamışdır.[142][143] Vanderbiltin yazdığı ssenari Pulitser mükafatı qazanmış yazıçı Devid Lindsi Eber tərəfindən 2008-ci ilin noyabr ayında qələmə alınmışdır. Ssenari yenidən 2009-cu ilin oktyabr ayında Qeri Ross tərəfindən yazılmışdır.[144] “Sony” həmçinin Vanderbiltin “Hörümçək-adam 5” və “Hörümçək-adam 6” sikvel filmləri üçün yazdığı ssenari üzərində də çalışmışdır.[143]

2007-ci ildə Reymi yeni filmə “Hörümçək-adam 2” filmindən bəri lağ edilmiş Dr. Kort Konnorsun mənfi supercinayətkar olan Kərtənkələ adlı pis adam-eqosuna çevrilişini əlavə etməyə maraq göstərdi. Personajı canlandıran aktyor Dilan Beyker və prodüser Qrant Körtisdə Reyminin bu fikrini dəstəkləyirdilər.[145][146][147] 2009-cu ilin dekabr ayına kimi Con Malkoviç Kərkəs rolunu, Enn Heteuey isə Felisiya Hardi rolunu oynamaq üçün studiya ilə görüşürdü. Lakin Heteueyin canlandıracağı Felisiya Hardi personajı komikslərdəki kimi Qara pişiyə yox, yeni supergüclərə malik personaja — Kərkəs-qadına çevriləcəkdi.[148] Onlayn mənbələrə görə filmin ilkin qaralamalarında Kərkəs "Daily Bugle" qəzetini satın almalı və Hörümçək-adamı onu öldürməyə məcbur etməli idi. Ssenarinin bu versiyasında Kərkəsin qızı olan Felisiya Hardi Piter Parkerlə münasibət qurmalı və onun Meri Ceynlə olan münasibətlərini pozmalı idi. Bu şayiələr heç vaxt təsdiqini tapmamışdır. 2013-cü ildə bir müsahibədə Reymi "Hörümçək-adam 4" filmi çıxsaydı, Enn Heteueyin Qara pişiyi canlandıracağını bildirmişdir.[148]

2010-cu ilin yanvar ayında “Sony Pictures” şirkəti Reyminin layihədən çıxarılması səbəbi ilə “Hörümçək-adam 4” filminin çəkilişlərinin ləğv olunduğunu elan etdi. Deyilənlərə görə, Reyminin layihəni tərk etmə səbəbi filmin çıxış tarixi olan 6 may 2011-ci ilə kimi keyfiyyətli iş ortaya çıxara biləcəyindən əmin olmaması idi. Reymi müxtəlif ssenaristlərlə ssenarinin 4 versiyasını nəzərdən keçirsə də, heç birini bəyənməmişdir.[149]

“Sony” şirkəti yeni rejissor və aktyor heyəti ilə franşizi yeniləməyə qərar vermişdir. Yenilənmiş franşizin ilk filmi olan “Heyranedici Hörümçək-adam” filmi 3 iyul 2012-ci il tarixidə çıxarılmışdır. Film Mark Uebb tərəfindən ekranlaşdırılmışdır. Yeni Hörümçək-adamı isə Endrü Qarfild canlandırmışdır.[150]

2007-ci ildə “Sony” şirkətinin icraçı direktoru Avi Arad, Sem Reyminin “Hörümçək-adam” trilogiyasına Venom Simbiotuna fokuslanmış spin-off filminin çəkilməsi planından bəhs etmiş, Ceykob Aaron Estesə isə “Venom” adlı ssenarinin yazılması həvalə edilmişdir. Estesin ssenarisindən imtina olunmasından sonra, 2008-ci ilin sentyabr ayında ssenarinin yazılması Ritt Riz və Pol Vernikə həvalə edilmiş, rejissorluğu isə Qari Ross öz öhdəsinə götürmüşdür. “Variety” jurnalı “Venom” personajının anti-qəhrəman filmi olacağını, “Marvel Entertainment” şirkətinin isə filmə prodüserlik edəcəyini bildirmişdir. Lakin, sonradan potensial filmin istehsalı ləğv edilmişdir. Filmin istehsalının ləğvindən 10 il sonra, 2018-ci ildə “Venom” filmi buraxıldı. Film Ruben Fleyşer tərəfindən ekranlaşdırılmışdır. Venom personajını isə Tom Hardi ifa etmişdir. O, anti-qəhrəman titulunda Tofer Qreysi əvəz etmişdir.[151]

2017-ci ilin mart ayında “Hörümçək-adam 3” filmində izdiham reaksiyasına səbəb olan B-roll versiyasındakı Hörümçək-adamın Qven Steysini xilas etməsi səhnəsinin arxiv metrajından götürüldüyü məlum olmuşdur. Eyni versiya 2017-ci ildə istehsal edilən “Həyat” filminin treylerində də istifadə edilmişdir.[152]

“Hörümçək-adam 3” filmində Cey Cona Ceymson obrazını canlandıran C. K.Simmons daha sonra 2019-cu ildə istehsal edilən “Hörümçək-adam: Evdən uzaqda” filminin kredit səhnəsində peyda olmuşdur.[153]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 "Spider-Man 3". AFI Catalog of Feature Films. American Film Institute. February 9, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 8, 2019.
  2. ↑ 1 2 "Spider-Man 3". The Numbers. February 9, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 8, 2019.
  3. ↑ "Spider-Man 3". British Board of Film Classification. October 19, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 22, 2015.
  4. ↑ Garrett, Diane. "Red carpet becoming more global". Variety. April 16, 2007. İstifadə tarixi: April 17, 2007.
  5. ↑ 1 2 3 "Spider-Man 3 (2007)". Box Office Mojo. February 1, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 5, 2009.
  6. ↑ Bishop, Jackson. "Dylan Baker to Return as Dr. Curt Connors in SPIDER-MAN 4". Collider.com. 22 October 2009. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  7. ↑ Child, Ben. "Willem Dafoe: Spider-Man reboot is a 'cynical approach to making money'". The Guardian. Guardian News & Media Limited. 4 October 2013. 24 March 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  8. ↑ Keepnews, Peter; Severo, Richard. "Cliff Robertson, Oscar-Winning Rebel, Dies at 88". NY Times. The New York Times Company. 10 September 2011. səh. D9. 11 September 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  9. ↑ Vejdova, Jim. "A Spidey Villain Returns?". IGN. Ziff Davis, LLC. 22 June 2009. 12 May 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  10. ↑ Elliott, Sean. "Exclusive Interview: Stan Lee Gets Superheroic Once Again For The Sci Fi Channel". iFMagazine.com. Electric Entertainment. July 26, 2006. October 11, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 24, 2006.
  11. ↑ "Spider-Man 4". Planet Anderson. Squarespace. 2 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  12. ↑ Lussier, Germain. "Spider-Man 4 Storyboards Reveal Iconic Villains and Huge Action That Never Was". io9. Gizmodo Media Group. 1 June 2015. 3 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2019.
  13. ↑ Sem Reymi, Tobi Maquayr, Kirstn Danst, Ceyms Franko, Tomas Heyden Çörç, Tofer Qreys və Brays Dallas Hovard DVD audio kommentariyası, Sony, 2007.
  14. ↑ 1 2 3 4 5 Heather Newgen. "Spider-Man 3 Interviews: Director Sam Raimi". Superherohype.com. April 21, 2007. October 21, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 21, 2007.
  15. ↑ Nicole Laporte. "Spidey spins web for a third time". Variety. March 2, 2004. August 5, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2006.
  16. ↑ Gabriel Snyder. "Spidey swings to new heights". Variety. July 5, 2004. February 5, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2006.
  17. ↑ Nicole Laporte. "Sargent to spin more Spidey tales". Variety. January 12, 2005. September 14, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2006.
  18. ↑ 1 2 3 4 5 Steve Daly. "World Wide Web". Entertainment Weekly. April 17, 2007. səh. 3. April 22, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 20, 2007.
  19. ↑ Larry Carroll. "'Spider-Man 3' Cast Confirms Love Triangle, Death, Soul-Sucking Costume". MTV. July 26, 2006. January 2, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 27, 2006.
  20. ↑ Stax. "IGN Interview: Avi Arad". IGN. March 5, 2007. March 20, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 6, 2007.
  21. ↑ 1 2 3 Patrick Lee. "Producers Beefed Up Spidey 3". Sci Fi Wire. April 27, 2007. September 3, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 4, 2007.
  22. ↑ Premiere Close Up (TV) (#format_missing_url). Sky2. May 6, 2007.
  23. ↑ Sean Elliott. "Exclusive Interview: Out with the Vulture & in with Venom: Grant Curtis Spider-Man 3 Producer – Part 4". iFMagazine.com. June 15, 2007. September 30, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2007.
  24. ↑ 1 2 3 Richard George. "Comic-Con 2006: Spider-Man 3". IGN. July 23, 2006. July 23, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 25, 2006.
  25. ↑ Sheigh Crabtree. "The inner life of the super-villain". Los Angeles Times. April 15, 2007. October 15, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 15, 2007.
  26. ↑ 1 2 3 Grant Curtis. "Grant Curtis – Welcome back". Spider-Man 3 Movie Blog. July 28, 2006. October 12, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 19, 2006.
  27. ↑ Carolyn Jack. "Spider-Man's location manager knows a great city when he sees it". Cleveland.com. oktyabr 20, 2006. oktyabr 11, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: oktyabr 20, 2006.
  28. ↑ Bashirah Muttalib. "Touting home turf". Variety. April 10, 2006. February 5, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2006. (#apostrophe_markup)
  29. ↑ Jay Holben. "A Complex Web". American Cinematographer. May 2007. May 8, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 1, 2007. (#apostrophe_markup)
  30. ↑ "'Spider-Man' Cast Called Back for Reshoots". Internet Movie Database. August 28, 2006. September 2, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 28, 2007.
  31. ↑ Todd Gilchrist. "Dunst Discusses Spidey's Future". IGN. News Corporation. October 2, 2006. December 2, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 5, 2006.
  32. ↑ Andy Khouri. "Talking (Spider) Sense with Thomas Haden Church". Comic Book Resources. April 26, 2007. November 9, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 27, 2007.
  33. ↑ Sheigh Crabtree. "'Spider' man Dykstra will roll 'Wheels'". The Hollywood Reporter. March 14, 2005. August 13, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 20, 2006.
  34. ↑ 1 2 3 Hugh Hart. "Spider-Man 3 Director Geeks Out on His Movie's Real Star: Sand". Wired. May 4, 2007. May 14, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 11, 2007.
  35. ↑ Grant Curtis. "Grant's Trivia Questions Answered!". Spider-Man 3 Official Movie Blog. oktyabr 21, 2006. noyabr 6, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: oktyabr 23, 2006.
  36. ↑ "CafeFX Creates Crane Disaster for Spider-Man 3". VFXWorld. May 23, 2007. June 11, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2007.
  37. ↑ Edward Douglas. "Exclusive: Enter Sandman!". SuperHeroHype.com. August 1, 2006. August 7, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 25, 2006.
  38. ↑ Tom Roston. "The Secrets of Spider-Man 3". Premiere. January–February 2007. August 3, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 14, 2006.
  39. ↑ "An Exclusive interview with Spider-Man!". Bad Taste. August 23, 2006. February 12, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 25, 2006.
  40. ↑ Sean Elliott. "Exclusive Interview: Producer Grant Curtis & Why Symbiotes Don't Have A Fashion Sense In 'Spider-Man 3' – PART 3". iFMagazine.com. June 11, 2007. September 30, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2007.
  41. ↑ "E.J. Krisor – Illustrator". Spider-Man 3 Official Movie Blog. March 29, 2007. April 3, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 30, 2007.
  42. ↑ Bill Desowitz. "Spider-Man 3: Going Deeper into Goo/Venom". VFXWorld. May 23, 2007. October 19, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 13, 2007.
  43. ↑ "Spiderman – The Technical Web we Weave". fxguide. May 5, 2007. February 6, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 13, 2007.
  44. ↑ Fred Topel. "Q. Why won't Danny Elfman write the musical score for Spider-Man 3?". About.com. September 13, 2005. November 30, 2005 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 19, 2006.
  45. ↑ "Tune Spinner". Empire. November 18, 2005. September 24, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 25, 2006.
  46. ↑ Grant Curtis. "Grant responds to your comments from his "Production Update" post". Spider-Man 3 Official Movie Blog. December 1, 2006. December 17, 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 6, 2007.
  47. ↑ 1 2 "ScoreKeeper With Composer Christopher Young Re: The Challenges Of Scoring Spider-Man 3, Omitted Music From The Film, And More!!". Ain't It Cool News. June 7, 2007. December 15, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2007.
  48. ↑ 1 2 Daniel Schweiger. "E-notes: Swinging with the Composer of Spider-Man 3". iFMagazine.com. May 15, 2007. September 30, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 12, 2007.
  49. ↑ 1 2 Mark Schilling; Dave McNary. "Spider-Man 3 to premiere May 1". Variety. March 4, 2007. September 14, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 5, 2007. (#apostrophe_markup)
  50. ↑ Sophie Hardach. ""Spider-Man 3" shows soul-searching superhero". Reuters. April 16, 2007. June 4, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 16, 2007.
  51. ↑ "Forthcoming events in Westminster". City of Westminster. March 29, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 11, 2007.
  52. ↑ "Spider-Man 3 Premiere to Take Place in Queens". ComingSoon.net. April 4, 2007. May 28, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 4, 2007.
  53. ↑ 1 2 3 Hy Hollinger. "'Spider-Man 3' snares web of first-day records". The Hollywood Reporter. May 2, 2007. May 4, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  54. ↑ Jonathan Landreth. "'Spider-Man 3' will land in China before N. America". The Hollywood Reporter. March 30, 2007. April 27, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 30, 2007.
  55. ↑ 1 2 Ian Mohr. "'Spider-Man 3' sets records". Variety. May 1, 2007. November 6, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  56. ↑ Peter Sciretta. "Spider-Man 3 to Break Records, Then Fail Miserably?". SlashFilm.com. May 1, 2007. June 25, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  57. ↑ "Pirates Opens in Record # of Theaters". ComingSoon.net. March 24, 2007. October 1, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 8, 2007.
  58. ↑ Nikki Finke. "'Spider-Man 3' Tracking "Thru The Roof"! Black Spidey Looks Bigger Than 1 And 2". Deadline Hollywood. April 12, 2007. April 15, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 16, 2007.
  59. ↑ ""Spider-Man 3" Web ticket sales top predecessor". Reuters. April 23, 2007. October 22, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 24, 2007.
  60. ↑ "Spider-Man 3 Snares 94% of Fandango Sales". SuperHeroHype.com. May 2, 2007. August 25, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  61. ↑ "FX ensnares "Spider-Man 3" '09 TV runs". UPI. May 9, 2007. May 27, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 10, 2007.
  62. ↑ Scott Bowles; Edna Gundersen; Gary Strauss. "Coming attractions: NYC's spidey sense is tingling". USA Today. March 29, 2007. February 10, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 30, 2007.
  63. ↑ "Spider-Man 3 web blaster". SuperHeroHype.com. January 25, 2007. February 19, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 26, 2007.
  64. ↑ "Spider-Man (docockscorpion)". Comingsoon.net. February 10, 2007. September 30, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 11, 2007.
  65. ↑ "Spider-Man (rhino)". Comingsoon.net. February 10, 2007. September 30, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 11, 2007.
  66. ↑ Cliff Annicelli; Tina Benitez; Karyn M. Peterson. "Show biz: Fall Toy Show". Playthings.com. oktyabr 26, 2006. noyabr 5, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: oktyabr 27, 2006.
  67. ↑ Sideshow Collectibles. "Sideshow Making Spider-Man 3 Collectibles". SuperHeroHype.com. January 5, 2007. March 5, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 24, 2007.
  68. ↑ "Region 4 DVD release". EzyDVD. October 1, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 23, 2007.
  69. ↑ Chris Gould. "Spider-Man 3". DVD Active. August 30, 2007. December 8, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 17, 2007.
  70. ↑ Susanne Ault. "'Spider-Man 3' spins Blu-ray debut". Variety. August 3, 2007. September 8, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 3, 2007.
  71. ↑ Marcy Magiera. "Sony lines up giant Spider-Man 3 campaign". Video Business. September 17, 2007. October 11, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 17, 2007.
  72. ↑ "Spider-Man 3 — DVD Sales — The Numbers" (ingilis). 2013-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  73. ↑ "Spider-Man 3 (2007)" (ingilis). 2009-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  74. ↑ "Can DVDs find holiday spirit?". Variety. November 16, 2007. 2009-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30. (#apostrophe_markup)
  75. ↑ Buckland, Warren. Film Theory and Contemporary Hollywood Movies (ingilis). Routledge. 2009. səh. 46. ISBN 9781135895747. 2019-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  76. ↑ Spider-Man Legacy Collection 4K Blu-ray, 2018-05-20 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2018-05-21
  77. ↑ Rose, Moore. ""Sony Unveils Spider-Man Legacy Collection 4K Blu-ray Box Set"". Screen Rant. August 26, 2017. 2022-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  78. ↑ "Box Office Results: Skyfall Becomes 20th Century Fox's Highest-Grossing Film Ever". CraveOnline. December 17, 2012. December 12, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2012.
  79. ↑ 1 2 "'Spider-Man 3' Breaks Opening Day Record". Box Office Mojo. May 7, 2007. August 1, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 28, 2012.
  80. ↑ 1 2 3 4 Ian Mohr. "'Spider-Man 3' spins worldwide web". Variety. May 7, 2007. August 4, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 7, 2007.
  81. ↑ "All Time Worldwide Opening Weekend Records at the Box Office" ( (ing.)). 2011-06-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  82. ↑ "Weekend Report: 'Harry Potter' Has Hot-Blooded Premiere" ( (ing.)). boxofficemojo.com. 2011-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-30.
  83. ↑ IMAX Corporation. "Spider-Man 3 IMAX Grosses Over $20 Million". Superherohype.com. June 5, 2007. June 8, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 6, 2007.
  84. ↑ "Yearly Box Office Results" (ingilis). boxofficecemojo.com. 2013-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  85. ↑ "Sony/Columbia All Time Box Office Results" ( (ing.)). boxofficecemojo.com. 2012-06-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  86. ↑ "Spider-Man 3 (2007)". Box Office Mojo. June 26, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 13, 2016.
  87. ↑ "Theater Counts for Week 18 of 2007" (ingilis). Box Office Mojo. 2007. 2011-12-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  88. ↑ "Spider-Man 3 sets new records". SuperHeroHype.com. May 5, 2007. May 8, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 5, 2007.
  89. ↑ "Top Weekend Theater Averages for Wide Releases" (ingilis). Box Office Mojo. 2011-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  90. ↑ "'Spider-Man 3' Soars Into Record Books". Box Office. May 7, 2007. October 26, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 18, 2012.
  91. ↑ "'Dark Knight' Begins Smashingly" (ingilis). Box Office Mojo. 2013-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  92. ↑ "Single Day Records: Highest Grossing Fridays at the Box Office" (ingilis). Box Office Mojo. 2011-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  93. ↑ "Single Day Records: Highest Grossing Sundays at the Box Office" (ingilis). Box Office Mojo. 2015-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  94. ↑ "Top Movies Opening Grosses After 3-Days in Release" (ingilis). Box Office Mojo. 2018-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  95. ↑ "Single Day Records: Highest Grossing Saturdays at the Box Office" (ingilis). Box Office Mojo. 2015-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  96. ↑ "All Time Overseas Box Office Grosses" (ingilis). Box Office Mojo. 2017-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  97. ↑ 1 2 Nick Vivarelli; Ian Mohr. "'Spider-Man 3' breaks Euro records". Variety. May 2, 2007. August 4, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  98. ↑ Nick Vivarelli. "'Spider-Man 3' breaks Italy's first day box office record". Variety. May 2, 2007. August 4, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2007.
  99. ↑ Bresnan, Conor. "Around the World Roundup: 'At World's End' Massive in Beginning". Box Office Mojo. May 30, 2007. July 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 4, 2012.
  100. ↑ "Highest grossing films of 2007 in India". Box Office Mojo. 2019-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-01.
  101. ↑ Bresnan, Conor. "Around the World Roundup: 'Spider-Man 3' Dominates Globe". Box Office Mojo. May 7, 2007. July 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 4, 2012.
  102. ↑ Bresnan, Conor. "Around the World Roundup: 'Spider-Man 3' Spins More Gold". Box Office Mojo. May 14, 2007. July 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 4, 2012.
  103. ↑ Bresnan, Conor. "Around the World Roundup: 'Spider-Man 3' Sticks to the Top". Box Office Mojo. May 21, 2007. July 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 4, 2012.
  104. ↑ "Spider-Man 3 (2007)". Rotten Tomatoes. Fandango. August 1, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 24, 2019.
  105. ↑ "Spider-Man 3 (2007)". Metacritic. CBS Interactive. İstifadə tarixi: June 24, 2019.[ölü keçid]
  106. ↑ "CinemaScore". CinemaScore. May 18, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 24, 2019.
  107. ↑ Dargis, Manohla. "Superhero Sandbagged". The New York Times. May 4, 2007. May 7, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  108. ↑ Richard Roeper. "Spidey spins shaky web". Chicago Sun-Times. May 2, 2007. May 4, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  109. ↑ David Edelstein. "Web 3.0". New York. May 7, 2007. March 12, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  110. ↑ James Berardinelli. "Berardinelli reviews Spider-Man 3". Reel Views. June 26, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 7, 2007.
  111. ↑ Ebert, Roger. "Spider-Man 2 Movie Review & Film Summary (2004)". Chicago Sun-Times. June 29, 2004. September 6, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2017.
  112. ↑ Roger Ebert. "Ebert reviews Spider-Man 3". RogerEbert.com. November 16, 2007. November 17, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 17, 2007.
  113. ↑ Anthony Lane. "Swing Easy". The New Yorker. July 12, 2004. October 24, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 29, 2007.
  114. ↑ Anthony Lane. "Acting Out". The New Yorker. May 7, 2007. July 7, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 29, 2007.
  115. ↑ Roger Friedman. "'Spider-Man 3' Is a 4-Star Opera". FOXNews.com. April 25, 2007. May 9, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  116. ↑ Andy Khouri. ""SPIDER-MAN 3" – THE CBR REVIEW". Comic Book Resources. May 4, 2007. June 17, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 4, 2007.
  117. ↑ Jonathan Ross chats to Tobey Maguire and Kirsten Dunst // Friday Night with Jonathan Ross. BBC One. April 27, 2007. June 11, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 8, 2019.
  118. ↑ Richard Corliss. "Spider-Man Gets Sensitive". Time. May 3, 2007. May 5, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  119. ↑ Wesley Morris. "Spider-Man 3 Movie Review: Secret identity crisis". The Boston Globe. May 2, 2007. June 29, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 8, 2007.
  120. ↑ Jonathan Dean. "Spider-Man 3". Total Film. August 5, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 21, 2007.
  121. ↑ "Our 10 Favorite CG Characters". Entertainment Weekly. August 9, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 30, 2007.
  122. ↑ John Hartl. "'Spider-Man 3' a Tangled Web". MSNBC. July 26, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 4, 2007.
  123. ↑ Amy Biancolli. "It's long, but if you're a geek, that's great". Houston Chronicle. May 3, 2007. March 3, 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  124. ↑ Jack Matthews. "Head-spinning action & villains – but some bugs". Daily News. May 1, 2007. May 4, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 7, 2007.
  125. ↑ Sean Burns. "Less Than Hero". Philadelphia Weekly. May 4, 2007. September 9, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 6, 2007.
  126. ↑ Chitwood, Adam. "Sam Raimi Is Also Not Crazy About SPIDER-MAN 3". Collider. 19 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 October 2018.
  127. ↑ Cotter, Padraig. "Exclusive: Avi Arad Takes The Blame For Venom in Spider-Man 3". Screen Rant. 4 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 October 2018.
  128. ↑ Soares, Andre. "2008 Annie Awards". Alt Film Guide. February 9, 2008. June 7, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  129. ↑ Gray, Sadie. "The 2008 BAFTA nominations in full". The Sunday Times. London: News International. January 16, 2008. August 21, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  130. ↑ "2008 Kids' Choice Awards nominees". Variety. Reed Business Information. March 26, 2008. October 24, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 27, 2011.
  131. ↑ "Archived copy". May 14, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 25, 2012.
  132. ↑ "2008 MTV Movie Awards: Winners". MTV. Viacom. August 12, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  133. ↑ Kilkelly, Daniel. "National Movie Awards nominees revealed". Digital Spy. Hachette Filipacchi. August 21, 2007. September 18, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  134. ↑ "2008". People's Choice Awards. July 29, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  135. ↑ Weinberg, Scott. "2007 Saturn Award Nominees Have Landed". Moviefone. AOL. fevral 20, 2008. dekabr 12, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyun 22, 2011.
  136. ↑ Finley, Adam. "Teen Choice nominees announced". AOL TV. AOL. July 3, 2007. July 13, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  137. ↑ "6th Annual VES Awards". Visual Effects Society Awards. June 14, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2011.
  138. ↑ Adler, Shawn. "Tobey Maguire, Sam Raimi Sign On For 'Spider-Man 4': Report". MTV News. September 5, 2008. March 26, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 9, 2009.
  139. ↑ Carroll, Larry. "Sam Raimi Talks 'Spider-Man' Sequel Double-Shoot, Futures of Kirsten Dunst & The Lizard". MTV News. October 16, 2008. February 20, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 16, 2008.
  140. ↑ Harlow, John. "Spider-Man Tobey Maguire spins deal for fatherhood". The Sunday Times. London. September 14, 2008. September 18, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 16, 2008.
  141. ↑ "Sam Raimi 'Can't Imagine' Doing 'Spider-Man 4' Without Kirsten Dunst, Only Working On Fourth Film". MTV News. March 15, 2009. March 17, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 16, 2009.
  142. ↑ Fleming, Michael. "Columbia, Koepp talk 'Spider-Man'". Variety. January 21, 2007. May 13, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 24, 2007.
  143. ↑ 1 2 Fleming, Michael. "Sony sets writer to spin 'Spider-Man'". Variety. August 16, 2009. June 25, 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 9, 2009.
  144. ↑ Ditzian, Eric. "Sam Raimi Hopes To Start Shooting 'Spider-Man 4' In March 2010". MTV News. October 9, 2009. August 23, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 11, 2009.
  145. ↑ Goldman, Eric. "Exclusive: Lizard Leapin' Into Spidey 4?". IGN. January 23, 2007. December 30, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 29, 2007.
  146. ↑ Elliott, Sean. "Exclusive Interview: 'Spider-Man 3' Producer Grant Curtis talks about villains for 'Spidey 4' + His own origins – Part 1". iF Magazine. May 29, 2007. September 27, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 29, 2007.
  147. ↑ Carroll, Larry. "Sam Raimi May Not Helm 'Spider-Man 4'; Wants Carnage, Vulture As Villains If He Does". MTV news. June 26, 2007. July 9, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 9, 2019.
  148. ↑ 1 2 "Exclusive: Spider-Man 4 Circling John Malkovich, Anne Hathaway". MoveLine.com. December 8, 2009. October 2, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 12, 2009.
  149. ↑ Finke, Nikki; Fleming, Mike. "'Spider-Man 4' Scrapped; Sam Rami & Tobey Maguire & Cast Out; Franchise Reboot for 2012". Deadline Hollywood. January 11, 2010. August 23, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 11, 2010.
  150. ↑ Finke, Nikki; Fleming, Mike. "Exclusive: 'Spider-Man 4' Scrapped; Sam Rami & Tobey Maguire & Cast Out; Franchise Reboot for 2012". Deadline Hollywood. January 11, 2010. August 23, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 11, 2010.
  151. ↑ Fleming, Mike. "More Details on the Ross 'Venom' Film" Arxiv surəti 11 oktyabr 2009 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib oktyabr 11, 2009, at the Wayback Machine. Variety. October 7, 2009
  152. ↑ Lussier, Germain. "The New Life Trailer Is Terrifying, Partially Because It Has Spider-Man 3 Footage In It". io9.com. mart 14, 2017. may 2, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: may 28, 2017.
  153. ↑ Alexander, Julia. "Spider-Man 3 footage is being used in the trailer for the upcoming space movie, Life". Polygon. March 14, 2017. September 5, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 5, 2017.

Əlavə oxu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəsmi

Rəylər

Digər

П:  Film portalı П:  İncəsənət portalı П:  Mədəniyyət portalı П:  ABŞ kinematoqrafı portalı П:  Superqəhrəman filmləri portalı