Yaşar Nuriyev

Yaşar Məmmədsadıq oğlu (Nuri) Nuriyev (3 sentyabr 1951, Bakı22 noyabr 2012, Yasamal rayonu) — azərbaycanlı aktyor, rejissor, komik, psixoloji və dramatik rolların ifaçısı,[1] Azərbaycanın xalq artisti (1989), Azərbaycan Respublikasının dövlət mükafatı laureatı (1991).

Yaşar Nuri
Yaşar Məmmədsadıq oğlu Nuriyev
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi (61 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Vəfat səbəbi Uzun sürən xəstəlik
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Azərbaycan Azərbaycan
Həyat yoldaşı Rəhimə Nuriyeva
Uşaqları Ülviyyə
Ülkər
Atası Məmmədsadıq Nuriyev
Fəaliyyəti aktyor
Fəaliyyət illəri 1974–2012
Təhsili
Teatr Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı
Mükafatları
"Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1989 "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1982 Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı — 1991 Azərbaycan LKGİ mükafatı — 1984
"Şöhrət" ordeni — 2011
"Qızıl Dərviş" mükafatı — 1992 "Qızıl Dərviş" mükafatı — 1996 "Teatr Xadimi" qızıl medalı — 2009
IMDb ID0638184

Yaşar Nuri 1951-ci il sentyabr ayının 3-də Bakıda tanınmış aktyor Məmmədsadıq Nuriyevin ailəsində dünyaya gəlmişdir.

Yaşar Nuri uzun sürən xəstəlikdən sonra 22 noyabr 2012-ci ildə Mərkəzi Gömrük Hospitalında vəfat etmişdir.

Səhnədə ilk addımları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səhnəyə ilk dəfə 11 yaşında ADMKT-də "Toy kimindir?" (dramaturq Məhərrəm Əlizadə) tamaşasında Tapdıq rolunda çıxmışdır. Məktəbli vaxtlarında dövlət televiziyasının "Yelkən" verilişinin aparıcılarından olmuşdur. Bundan başqa O, "Buratino", "Qaranquş", "Pioner" uşaq verilişi-teatrlarında müntəzəm iştirak etmişdir. Müxtəlif dram dərnəklərinə getmiş, 26-lar adına mədəniyyət sarayı xalq teatrının tamaşalarında çıxış etmişdir.

Şagird Yaşar gözəgörünən fitri istedada malik idi. O, cəld, çevik idi, sıxılmırdı, improvizə edə bilirdi. Səsi aydın və yapışıqlı, çöhrəsi şirin, xoşagəlimli idi. Uşaq Yaşar rol apararkən gözləri gülürdü. O, özü də öz oyunundan zövq alırdı.[2]

10 yaşından Azərbaycan televiziyasında uşaq verilişlərində çəkilən və teatr səhnələrində uşaq rollarını ifa edən aktyor 1968-ci ildə Bakıdakı 173 nömrəli orta məktəbi bitirib Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olur. Orada kurs rəhbərləri, tanınmış səhnə xadimləri Rza TəhmasibƏliheydər Ələkbərovdan aktyorluq sənətinin incəliklərini öyrənmişdir.

…İnstitutda, fakültədə, kursda Yaşar qeyri-formal lider idi. Tələbəlik çağlarında hamı ondan çox şey gözləyirdi, hamı onu "hazır aktyor" sayırdı. Yaşarın istedadı yaşından yaşlı idi. İnstitut dövründə "Sevil"də Balaş, "Toy"da Salmanov, "Günahsız Müqəssirlər"də Neznamov və s. obrazları yaratmışdır.

1972-ci ildə institutu bitirdikdən sonra 1 il orduda xidmət etmiş və institutun tədris teatrında aktyor işləmişdir. 1974-cü il dekabr ayının 1-də Akademik Milli Dram Teatrının baş rejissoru Tofiq Kazımovun dəvətilə bu kollektivin aktyor truppasına qəbul olunub.

Məşhur kino ustası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Teatr aktyoru kimi görkəmli sənətkar olan Yaşar Nuri həm də məşhur kino ustasıdır. Onun böyük populyarlıq qazandığı çoxlu ekran obrazları var. Əlliyə yaxın bədii filmə çəkilib, Azərbaycan Dövlət Televiziyasında hazırlanmış yüzdən çox tamaşada, bədii kompozisiyada, satirik səhnəciklərdə iştirak edib. Onun əsasən baş rolları ifa etdiyi teletamaşalar televiziyanın fondunda daimi sənət nümunələri kimi qorunur. Bunlardan Ramiz Həsənoğlunun hazırladığı Ruhəngiz Qasımovanın "Yollar görüşəndə…", "Ömrün yolları", İsi Məlikzadənin "Qatarda", Anarın "Evləri köndələn yar", Mövlud Süleymanlının "Kökdən düşmüş piano", Hüseyn Cavidin "Topal Teymur", Aslan Qəhrəmanovun əsərləri əsasında Tariyel Vəliyevin lentə aldığı "Səni axtarıram", "Bağışla", "Səndən xəbərsiz" trilogiyası, İslam Səfərlinin "Göz həkimi", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin əsərləri əsasında "Ac həriflər" və s. televiziya tamaşalarını misal göstərmək olar.

Aktyor nəinki televiziya, həmçinin radio və kinostudiyanın dublyaj sektoru ilə də əməkdaşlıq etmiş, radioda "Sabahınız xeyir", "Gülüş axşamı" yumoristik verilişlərinin, radio tamaşalarının iştirakçısı olmuşdur. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında isə saysız-hesabsız yerli filmləri səsləndirmiş, əcnəbi filmləri dublyaj etmişdir.

Yaşar Nuri cəsarətli aktyor kimi qəliz rəqs nömrələrini, muğam və ya estrada, yaxud aşıq musiqisi üzərində qurulan satirik, dramatik, psixoloji, komik, qroteskli, karnaval estetikasına uyğun obrazların ifasında uğur qazana bilmişdir.[3]

Aktyorun yubileyləri hər dəfə təntənəli şəkildə keçirilmişdir. 1981-ci ildə 30 illik yubileyində o, ilk fəxri adını — əməkdar artist adını almışdır. 1991-ci ildə 40 illik yubileyində ona "Yaramaz" filmindəki roluna görə Dövlət Mükafatı verilmişdi. 1996-cı ildə 45 illiyinə həsr olunmuş "Səhnəmizin Yaşarı", 2001-ci ildə isə 50 illiyi ilə əlaqədar "Yaşar Olduğu kimi" sənədli filmləri çəkilmişdir. 2011-ci ildə Yaşar Nurinin 60 illik yubileyi Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında təntənəli şəkildə qeyd olunmuşdur.

Aktyor özünü həm kinoda, həm də teatrda rejissor kimi sınamışdır. Teatrda İsi Məlikzadənin "Subaylarınızdan görəsiniz" əsərinə quruluş vermiş, kinoda isə "Spasibo" filmini çəkmişdir.

2008-ci ildə aktyor hamını sarsıdaraq, taleyinin ən çətin filmində aldığı baş rolu da adlayıb ötüşdürdü. Bu qorxulu rolda Yaşarı yaşadan və yaşamaq eşqini artıran yenə xalq məhəbbəti, tamaşaçı sevgisi oldu. Çətin və ağır əməliyyatdan sonra ilk dəfə böyük sənət yoldaşı, unudulmaz Həsənağa Turabovun 70 illik yubileyində səhnəyə çıxan Yaşar Nuri yenə də uzun-uzadı alqışlarla qarşılandı. Akademik Milli Dram Teatrının tamaşaçı zalına H. Turabov sənətini sevənlər və mədəni ictimaiyyətin elitası toplanmışdı. Xalqın öz sənətkarına verdiyi qiymətə heç kəsin şübhəsi yoxdur, amma əksər hissəsi sənətkarlardan, incəsənətimizin elitasını təşkil edənlərdən ibarət bu auditoriya da Yaşarın qorxunc xəstəliyə qalib gəlib yenidən səhnədə görünməsinə böyük səmimiyyətlə sevindiyini göstərdi. Bəzi məqamlarda elitanın içində yaşayan eqoizm də sənətkarın ayaq üstə dura bilməsindən doğan sevincə güc gələ bilmədi.[4]

Səhnə fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akademik Milli Dram Teatrında fəaliyyətə başladığı ilk illərdən Yaşara bir qayda olaraq xarakter rollar tapşırılırdı. Səhnədə ilk rolu Aleksandr Vampilovun "Övlad" ("Böyük oğul") (28 dekabr, 1974) komediyasının tamaşasında Silva rolu olub. Bundan başqa o İlyas Əfəndiyevin "Bağlardan gələn səs" dramında Pərviz (1 oktyabr, 1975), Mirzə İbrahimovun Molyerin məşhur komediyası əsasında yazdığı "Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan"da Sqanarel (6 mart, 1977), Əkrəm Əylislinin "Quşu uçan budaqlar" pyesində Qasım (29 oktyabr, 1978), Mehdi Məmmədovun təfsirindəki "Dəli yığıncağı" faciəsində Sərsəm Salman (6 may, 1978), Fuad və Zəminə Hacıyevlərin hazırladığı "Sevil"də Əbdüləli bəy(18 noyabr, 1978) obrazlarını yaratmışdır.[5] Bu rollardan bəzilərinə aşağıda daha geniş nəzər salınacaq.

Yaşarın istər teatrda, istərsə də kino və telekrandakı rolları həcmindən asılı olmayaraq tamaşanın "ağırlıq nöqtəsi"nə dönür. Həmin tamaşalarda aktyorun yanında layiqli yöndaşı olmayanda səhnə əsəri müvazinətini itirir.

İlk tamaşası 1988-ci il sentyabr ayının 24-də göstərilən "Qanlı Nigar" tamaşasında sözün əsl mənasında iki qütb var: birisi Abdi, digəri Nigar. Məhz bu iki personajin ətrafında gedən mürəkkəb, çalpaşıq, təzadlı, yumorlu hadisələr-ümumbəşər məna kəsb edir, düşündürür, güldürür, həyəcanlandırır, ağladır.

Vaqif İbrahimoğlunun yüksək məharətlə, milli teatr poetikası əsasında orijinal quruluş verdiyi bu folklor mənşəli pyes Yaşar Nuri (Abdi) və Amaliya Pənahovanın (Qanlı Nigar) benefisinə, sənət bayramına çevrildi.

Rejissor Vaqif İbrahimoğlu sürət-ritmi yüksək olan "Qanlı Nigar"ın kompozisiyasını bütovlükdə Abdinin üzərində qurmuşdur. Abdi tamaşa ilə tamaşaçılar, Qanlı Nigarla əleyhdarları, reallıqla şərtilik, hətta hər bir obrazın zahiri ilə əsl mahiyyəti arasında əlaqəçidir. Onsuz heç bir əhvalat mövcud deyildir. Aktyor epizoda azacıq yubansa tamaşanın poetikasına, ideyasına, etik-estetik təsirinə xələl gələr. Ana xəttin inkişafı, ali məqsədin "təntənəsi" məhz Y. Nurinin aktyorluq istedadından, peşəkarlıq səviyyəsindən, lap elə şəxsi ovqatından asılıdır. Aktyor tamaşadakı "vəzifəsinin", məsuliyyətini gözəl anlayır, bütün imkanlarını səfərbərliyə alaraq, rolun öhdəsindən məharətlə gəlir. Hər epizodda gülüşlə qarşılanır, alqışlarla yola salınır.[6]

Cəmil Əlibəyovun "Gülüstanda qətl" pyesi əssında Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi Ağakişi Kazımovun hazırladığı eyni adlı tamaşada mənfidən də mənfi personaj, son dərəcə qılaflı, mafiya başçılarından biri Şahməmməd İsmiyeviçdir. O zaman belə bir rolun Yaşara tapşırılmasının düzgün olub olmadığı barədə uzun mübahisələr düşmüşdü. Lakin müəllif Cəmil Əlibəyov teatrla birgə işin başlanğıcından çox mübahisə etdi, dəlillər gətirdi. Budəfəki müəllif "inadkarlığı" özünü tam doğrultdu. Tamaşa gözəl aktyor rolu ilə zənginləşdi, bədii publisistikamızda yeni bir baxım bucağı həyat hüququnu tapdı.[7]

Oynadığı bir çox rolların təbiətində ampluanın sərt çərçivələrini pozmaq meyli Yaşar Nuridə aşkar görünür. Bəzən rejissorun quruluşu ilə razılaşmayan aktyor tamaşa zamanı öz improvizəsi ilə gedişatı tamam darmadağın etmiş olur və bu da tamaşaya daha da bəzək və kolorit gətirir. Ona görə demək olar ki, bir çox teatr və kino rejissorlarımız Yaşar Nuriyə sərbəstlik verməli olurlar və aktyorun peşəkarlığı, fitri istedadı burada öz sözünü demiş olur.

Ümumi və fərdi aktyor fəndləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səhnəyə gəlişini əvvəlcədən-səhnə arxasından tamaşaçılara xəbər vermək

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu, milli dramaturgiyamızda ən məşhur fənddir. Azərbaycan milli teatrı peşəkarlaşandan sonra aktyor teatrı olub. Izləyici teatra ilk növbədə aktyora baxmağa gəlir. Bunu yaxşı bilən, bütün hüceyrələri ilə hiss edən aktyor da oynadığı epizodun səhnəyə çıxma vaxtı yetişəndə qabaqcadan izləyicilərini xəbərdar eləyir ki, bəs, arxayın olun, bu gün mən sizinləyəm. Aktyor tam əmin olmalıdır ki, tamaşaçı səsini eşitcək məhz onu-sevimli və istəkli sənətçisini anların intizarıyla gözləyir. Və ona olan sevgisini, rəğbətini sürəkli alqışlarla izhar edəcək. Əks təqdirdə… Yox, hər özündən məmnun və müştəbeh artist cəsarət edib bu fəndə əl atmaz. Yaşar Nuri bu fənddən 25 ildən çoxdur ki, istifadə edir. Epizodun vaxtı yetişəndə aktyor həməncə səhnəyə çıxmır, bir-iki saniyə ləngiyir (pauza verir). Elə həmin məqamda isə səhnə arxasından həssaslıqla salonu dinləyir. Yalnız özünə bəlli olan hüdudacan gözləyir. Sonra ilk replikasını(sözünü) uca deyir və yenə bir neçə saniyə salonu dinləyir. Həm də salonun psixoloji reaksiyasını bütün oynaqları ilə duyur. Tamaşaçılar arasındakı canlanma qulağına, hisslərinə çatar-çatmaz sözün əsl mənasında səhnəyə şığıyıb yerində "donur". Sürəkli alqışlar! Seyrçilər rəğbətlə, sevimli aktyorunu salamlayır. O isə "obrazdan çıxmadan" donmağıyla pərəstişkarlarının salamlarını alır.[8]

Alqış "qoparıb" sonra səhnədən getmək

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Açığını desək, bu, ən çətin fəndlərdən biridir. İlkin səbəbinə varaq. Bir çox pyeslərdə, ələlxüsus çağdaş komediya və dramlarda müəlliflər daha çox ansamblın hərəkət quruluşuna fikir yönəldirlər. Səhnədən gediş üçün öncədən personaja vurğulu, nidalı, mənalı, partlayıcı qüvvəyə malik kəlmə(yaxud ifadə, cümlə) vermirlər. Daha doğrusu, heç bu təmənnada olmurlar da. Yaşar bu "əngəl"i asanlıqla aşır, bu "maneə"ni ustalıqla adlayır. Həmin işdə onun dadına parlaq improvizə qabiliyyəti yetişir.

Yaşarın rol üzərindəki iş prosesi məşqlərdə bitmir. Bəzi "bombalar" tamaşa zamanı bədahətən partlayır, bəziləri isə vəziyyətə cavab olaraq.[9]

Pauzanı saxlamaq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk baxışdan bu fənd son dərəcə asan görünə bilər. Axı susmaqdan rahat nə ola bilər?

Yaşar pauzadan(mənalı gərgin sükutdan) bir tamaşada çox istifadə etmir, onun dəyərini qoruyur. Çünki bir dəfə, özü də obrazın hadisələrlə bağlı ən gərgin epizod yerində istifadə edilən sükut tamaşaçıya uzun-uzadı monoloqlardan daha çox şey "deyir". Yaşarın ustadı Tofiq Kazımov tamaşalarını(illah da ki, İlyas Əfəndiyevin lirik-psixoloji dramları əsasında qoyulanları…) bu cür "çoxdanışan sükutlarla" özünəməxsus ifadəliklə zənginləşdirirdi. Məncə Yaşar da ustadının həmin fəndini məharətlə mənimsəyib, bundan səmərəlicəsinə faydalanıb və ona öz şəxsi "rəngini" verib.

Seyrçilərlə ünsiyyətə arxalanaraq Yaşar Nuri bu fəndi ("mənalı sükutu") qarşılıqlı dialoqun əməli vasitəsinə çevirir. Bu, vasitəyə xüsusi ilıqlıq, istilik verən həmsöhbətlərinin zövqünə inam və birgə yaradıcılığına çağırışdır.

Tamaşanın ilk anlarından qəhrəmanını birmənalı təqdim eləyən Yaşar xüsusi dəqiqliklə onun (personajının) xasiyyətnaməsini səhnəyə hər yeni gəlişində təsdiqləyir, rəngarəngləşdirir və tamaşanın təxminən ortasında obrazı seyrçilərin "köhnə tanışına" çevirir.

Bildiyimiz kimi, hər bir səhnə əsərində həmin tamaşanın, həm də ayrı-ayrı personajın kulminasiya (ən yüksək gərginlik) nöqtəsi olur. Yaşar personajın seyrçiyə tanış(doğma, yaxın, anlamlı…) etdikdən sonra bir növ onu da, özünü də tamaşanın "əsas sualına", kulminasiya sualına hazırlaşdırmağa başlayır. Onun məqamı yetişəndə isə pauzaya, gərgin mənalı sükuta əl atır.

Hər hansı tamaşanın hər hansı epizodunda səhnədə Yaşarın oynadığı obraza sual veriləndə Yaşar bir anlığa donur. İlkin məqsədi budur ki, qoy seyrçi də sualı tam dərk eləsin… Sonra sanki özünə varır, susur. Bununla seyrçiyə cavabı "proqnozlaşdırmağa" imkan verir. Cavabı "tapır"(hərçənd bir aktyor kimi onu öncədən rolunun mətnində bilirdi!..), yöndaşına cavab verməyə hazırlaşır. Hətta deməyə də başlayır, amma… Amma birdən sözünü kəsir. Bu yerdə salona dönür, sanki camaatı özünə şahid tutur. Nəfəsini saxlayan seyrçinin "səbri tükənməyə" bir an qalanda xüsusi vurğuyla cavabını deyir.

Bundan sonra bir neçə dəqiqə səhnədə heç nə baş vermir, yöndaşları yerlərindəcə donub gülüş(və ya alqış) tufanının səngiməsini gözləyirlər. Yaşarın özü isə bu zaman ifadəli pozada "donub" bic-bic nəzərlərlə seyrçisinə baxır ki, bəs, gördünüz də, biz sizinlə eyni "dalğada" düşünüb eyni qənaətə gəlirik. "Pauzanı saxlamaq" fəndinin konkret zaman ölçüsünü bir kimsə təyin edə bilməz. Yalnız və yalnız aktyorun özü fitri duyğusuna arxalanıb sükutun uzunluğunu təyin, təmin və davam etdirə bilir.[10]

Kino fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kinorejissor Şamil Mahmudbəyovun ekranlaşdırdığı "Dörd Bazar Günü" filmində yaratdığı Seyran obrazı Yaşarın kinoda ilk işi oldu. Bunun ardınca isə o, irili-xırdalı onlarla filmdə müxtəlif xarakterli sadə insanların, müftəxorların, nakəslərin, yaramazların, fırıldaqçıların obrazlarını kinolentin yaddaşında yaşatdı. Yaşarın maraqlı rollarından biri də "Əzablı Yollar" nağıl-filmindəki kiçik div obrazıdır. Müasirləşdirilmiş və bir qədər də sosiallaşdırılmış filmdə mifik obraz yaradan aktyor oynadığı divin faciəsini, onun gücünün tükənməsini, insan ağlı qarşısındakı acizliyini son dərəcə məharətlə və maraqlı yarada bilib. Bu film ekranlarda az-az göstərilməsinə baxmayaraq, Yaşar Nurini bu mifik amplualı obrazda görən tamaşaçı, yəqin ki, onu heç vaxt unutmaz.

Aktyorun maraqlı və yaddaqalan obrazlarından biri də "Yol Əhvalatı" filmindəki Makintoş roludur. Bu film tamaşaçılar tərəfindən o qədər sevilib ki, ekranda hər nümayişi böyük rəğbətlə qarşılanır. Filmdəki maraqlı aktyor ansamblını tamamlayan Makintoş obrazının yaradıcısı Yaşar Nuri hər bir hərəkəti, mimikası, yalnız onun özünəməxsus danışıq tərzi, ciddiliklə qeyri-ciddiliyin arasında olan anlaşılmaz xarakteri ilə 30 ilə yaxın bir zaman kəsiyində hər kəsin sevimli obrazlarından birinə çevrilib.

Yaşar Nuri müxtəlif kinorejissorlarla işləyib və təbii ki, bu təcrübə ilə də onun yaradıcılığında böyük sənət məktəbinin bütün çalarları cəmləşib. Lakin, aktyorun son illər ərzində (son illərin də artıq iyirmi yaşı var), yəni 1988-ci ildən üzübəri kinorejissor Vaqif Mustafayevlə birgə işlədiyi rollar xüsusilə diqqəti çəkir. Bu filmlər və Yaşarın yaratdığı obrazlar ayrı-ayrılıqda dünya sürrealist kinosunun ən dəyərli nümunələrindəndir. Əsasən tragikomik janrda işlənən filmlərdə aktyor bir-birindən fərqli, lakin daxili pafosu ilə sanki bir-birini tamamlayan xarakterləri, özü də milli xarakterləri yaratmaqla özünün aktyorluq imkanlarını, peşəkarlığını və təbii ki, Allah tərəfindən verilən istedadını ortaya qoya bilib.

Vaqif Mustafayevin müştərək işlərindən olan "Musiqili Xaş" və "Bəyin Oğurlanması"(rəhmətlik Ceyhun Mirzəyevlə birlikdə) filmlərində də Yaşar tipik obrazlarla yadda qalır və bunların arasında İsrafil ("Bəyin Oğurlanması") obrazının xüsusi yeri var. Evə girərkən hər dəfə təkrarlanan ayaqqabının kənara atılması, özünəməxsus yeriş və davranış, ölümünə fərman verilmiş sevginin əzabları və bir çox başqa çalarlar İsrafil obrazının əsl dəyərini açır və Yaşar Nuri bu maraqlı obrazı yenə də baxımlı edə bilir.

Yaşarın obrazlar kolleksiyasından söz açdıqda onun "Yaramaz"dakı Maşallahını, "Lətifə"dəki Məmmədini, "Qətl Günü"ndəki Mahmud doktorunu, "Nə gözəldir bu dünya…"dakı Asim Əliyeviçi, "Hər Şey Yaxşılığa doğru", "Nakəs", ""Fransız"", "Yoxlama" filmlərindəki bir-birindən maraqlı və yaddaqalan rollarını mütləq xatırlamalıyıq. Bu rolları tamaşaçılara sevdirən də məhz aktyorun böyük sənətkarlıq istedadı və çəkdiyi sonsuz zəhmətdir.

Mükafatlar və fəxri adlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşar Nuri 1975-ci il noyabr ayının 28-də Rəhimə xanımla ailə həyatı qurmuşdur. Rəhimə xanım müəllimədir. Onların iki qız övladı var: Ülviyyə və Ülkər.

Teatr səhnəsindəki rolları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tamaşanın adı Rol Tarix Müəllif
Toy kimindir? Tapdıq Məhərrəm Əlizadə
Hacı Qara Bədəl Mirzə Fətəli Axundov
Günahsız müqəssirlər Neznamov 1972 Aleksandr Ostrovski
Övlad Silva 28 dekabr 1974 Aleksandr Vampilov
Bağlardan gələn səs Pərviz 1 oktyabr 1975 İlyas Əfəndiyev
Yağışdan sonra Cığatay 1976 Bəxtiyar Vahabzadə
Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan Sqanarel 6 mart 1977 Mirzə İbrahimov
Yollara iz düşür Səlim 30 oktyabr 1977 Bəxtiyar Vahabzadə
Şəhərin yay günləri Namiq 16 dekabr 1977 Anar
Dəli yığıncağı Sərsəm Salman 29 aprel 1978 Cəlil Məmmədquluzadə
Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli Şah Qulaməli 12 sentyabr 1978 Mirzə Fətəli Axundov
Sevil Əbdüləli bəy 18 noyabr 1978 Cəfər Cabbarlı
Quşu uçan budaqlar Qasım 28 dekabr 1978 Əkrəm Əylisli
Yollar görüşəndə Mayis 1979 Ruhəngiz Qasımova
Yad adam Eduard 26 dekabr 1980 Leonhard Frank
Səhra yuxuları Polkovnik Əmir 28 fevral 1981 Anar
Mirzə Şəfi Vazeh Qurbanqulu 26 mart 1982 Nəbi Xəzri
Sizi deyib gəlmişəm… Molla Nəsrəddin 15 may 1982 Anar
Məhəbbət yaşadır Ziyad 21 dekabr 1982 Nahid Hacıyev
Büllur sarayda Bayandur 17 sentyabr 1983 İlyas Əfəndiyev
Fəryad Rəhman 24 mart 1984 Bəxtiyar Vahabzadə
Biganələr hoteli Milan 9 dekabr 1984 Rüstəm İbrahimbəyov
Həyatın dibində Aktyor 16 noyabr 1985 Maksim Qorki
Böyük Romul Odakar 27 dekabr 1985 Fridrix Dürrenmatt
Od gəlini Altunbay 13 aprel 1986 Cəfər Cabbarlı
Vaqif Kürd Musa 6 sentyabr 1986 Səməd Vurğun
Günah Böyükağa 14 fevral 1987 Rəhman Əlizadə
Üç quruşluq opera Conatan Piçem 18 aprel 1987 Bertolt BrextKurt Vayl
Lənkəran xanının vəziri Mirzə Həbib 21 iyun 1987 Mirzə Fətəli Axund
Bizim qəribə taleyimiz Davud 9 aprel 1988 İlyas Əfəndiyev
Qızıl teşt Xanəhməd 7 may 1988 Seyran Səxavət
Qanlı Nigar Abdi 24 sentyabr 1988 Sadıq Şendil
Gülüstanda qətl Şahməmməd 27 may 1989 Cəmil Əlibəyov
Hara gedir bu dünya? Şahbaz 10 sentyabr 1991 Bəxtiyar Vahabzadə
Ağqoyunlular və Qaraqoyunlular Qaraqoyunlu ata 12 dekabr 1995 Əli Əmirli
Ah, Paris… Paris!.. İsgəndərzadə 1 fevral 1997 Elçin
Mənim sevimli dəlim Şöbə müdiri 23 may 1998 Elçin
Sokratı anma gecəsi Tanrıqut 9 aprel 1999 Çingiz Aytmatov və Muxtar Şahanov
Bu dünyanın adamları Yoldaş Əmrah 14 may 2000 Hidayət Orucov
Hamlet Məzarçı 29 mart 2002 Vilyam Şekspir
Kəllə Sərsəri 18 may 2002 Nazim Hikmət
Hərənin öz payı Kommunist partiyasının lideri 14 dekabr 2002 Xeyrəddin Qoca
Afət Xandəmir 18 aprel 2003 Hüseyn Cavid
Brüsseldən məktublar Nəcəf 2003 Həsən Həsənov
Mesenat Ağamusa Nağıyev 2005 Əli Əmirli
Xəcalət Kürən 16 iyun 2006 Hüseynbala Mirələmov
Sevil Balaş Cəfər Cabbarlı
Toy Salmanov Sabit Rəhman
Kəndçi qızı Alışov Mirzə İbrahimov
Ölülər Məşədi Oruc Cəlil Məmmədquluzadə
Arşın mal alan Soltan bəy Üzeyir Hacıbəyov

Novxanıdakı bağ evində xatirə muzeyi fəaliyyət göstərir.[16] 2012-ci ildə Yaşadan, yaşayan Yaşar adlı tammetrajlı sənədli televiziya filmi həsr olunmuşdur.

  1. Faiqqızı, L. Əbədiyaşar sənətkar ömrü: [Xalq artisti Yaşar Nuri haqqında] //525-ci qəzet.- 2015.- 20 noyabr.- S.8.
  2. İlham Rəhimli. Sənətdə keçən ömür. Bakı: 1992, səh. 203. (az.)
  3. "Azərbaycan Teatrı Tarixi; İlham Rəhimli" (PDF). ANL. 2021-11-29 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2008-11-02.
  4. "Hər bir tamaşaçının sevdiyi Yaşar, və ya çağdaş milli komediya sənətinin nurlu siması". 525-ci qəzet.- 2008.- 2 sentyabr.- S. 7. 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-02.
  5. Sənətdə keçən ömür. İlham Rəhimli. Bakı: 1992, səh. 209
  6. Rəzalət burulğanında ümid işığı. Eldar Quliyev; "Kommunist" qəzeti, 20 oktyabr, 1988-ci il
  7. İlham Rəhimli. Sənətdə keçən ömür. Bakı: 1992, səh. 224.
  8. Sənətdə Keçən Ömür; İlham Rəhimli; Bakı-1992; səh. 211
  9. Sənətdə Keçən Ömür; İlham Rəhimli; Bakı-1992; səh. 212
  10. Sənətdə Keçən Ömür; İlham Rəhimli; Bakı-1992; səh. 214
  11. "İncəsənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mükafatlarının verilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 iyul 2002-ci il tarixli, 1001 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az Arxivləşdirilib 2022-03-29 at the Wayback Machine (az.)
  12. "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 aprel 2005-ci il tarixli, 732 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az Arxivləşdirilib 2023-04-17 at the Wayback Machine (az.)
  13. Cəfər Cabbarlı mükafatı sahiblərinə təqdim olunub. Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine apa.az, 16. aprel 2010. (az.)
  14. "Y. M. Nuriyevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 sentyabr 2011-ci il tarixli, 1700 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az Arxivləşdirilib 2020-06-27 at the Wayback Machine (az.)
  15. "kult.az". 2012-11-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-23.
  16. moderator.az. "Yaşar Nurinin bağ evindən görüntülər - VİDEO". moderator.az (az.). 2023-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-03.
  • Adil Şirin. Qonaq otağı. Yaşar Nuri: "Komediya oynamaq üçün darıxmışam" //Odlar yurdu.- 1992, 25 iyun.- № 18.- səh. 4.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]