Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • şpis

    şpis, it, cinsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ШПИЦ

    ШПИЦ I м bax шпиль 1-ci mənada. ШПИЦ II м şpis (dikqulaqlı, qalıntüklü it cinsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПИЦ₁

    шпиц (кицIерин са жинс).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • шпиц

    I -а; м. (нем. Spitze); устар. = шпиль 1) Шпиц деревенской церкви. II -а; м. (нем. Spitz) Небольшая комнатная собака с густой длинной пушистой шерстью

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШПИЦ₀

    1. см. шпиль 2-манада.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИЦА

    1. акьван (гуьлуьт храдай); раб (мес. къир храдай). 2. денде (арабад чархунин)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПЕЦ...

    mürəkkəb sözlərin əvvəlində “xüsusi” mənasında olan birinci tərkib hissəsi, məs.: спецотдел (xüsusi şöbə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЕЦ

    м dan. 1. bax специалист; 2. məc. usta; он в этом деле спец o, bu işdə ustadır (o, bu işin ustasıdır).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЕСЬ

    ж мн. нет lovğalıq, iddia, təşəxxüs, təkəbbür, kibr

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАС

    СПАС I м: : ◊ спаса (спасу) нет 1) qurtarmaq mümkün deyil, əl çəkmirlər, adamın canını üzür(lər); 2) ...ölürəm; спать охота, просто спасу нет yuxu üçü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛЫШЬ

    вв. сл. dan. 1. bax! bəri bax! qulaq as!; мышь, не обманывай меня! bax, məni aldatma, ha!; 2. gərək ki, deyəsən, görünür, yəqin ki.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВИЩ

    м 1. deşik, dəlik, zədə; 2. xüs. boşluq, qovuq (tökmə metalda); 3. tib. fıstul (dərin irinli yara); 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SPİD

    SPİD i. tib. AIDS (abbreviation of acquired immune deficiency syndrome)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SAİS

    ə. bax sayis.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞPRİS

    i. syringe; birdəfəlik ~ single-use syringe

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • СПИЦА

    ж 1. mil; вязать на спицах mil ilə toxumaq; 2. dəndə; ◊ последняя спица в колеснице bir işdə heç bir rolu olmayan adam.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞPRİS

    I сущ. шприц: 1. медицинский инструмент – цилиндрик с поршнем и иглой для впрыскивания или отсасывания жидкости. Şprisi yeritmək haraya, nəyə вогнать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞPİL

    сущ. шпиль: 1. вертикальное остроконечное завершение зданий в виде сильно вытянутых вверх конуса или пирамиды, увенчанных флагом, скульптурным изображ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞLİS

    I сущ. шлиц (прорез под отвертку в головке винта) II прил. шлицевый (относящийся к шлицу, предназначенный для изготовления, обработки шлица). тех. Şli

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ШПРИЦ

    шприц (хамуник дарман ракъурун патал кIуфа раб авай прибор).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИЛ

    м xüs. 1. kəsmə, mişarlama; 2. mişar yeri (kəsik)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПИЛЬ

    м (мн. шпили и шпили) şpil (1. binanın təpəsində uzun mil; 2. uzun mıx; 3. dəniz. lövbəri qaldırmaq üçün gəmilərdə dolamaçarx).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПИЧ

    м təbrik, təbrik nitqi (süfrə dalında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • şpris

    is. seringue f ; birdəfəlik ~ seringue à usage unique

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ШПРИС

    tib. şpris.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦИПИЦӀ

    (-ди, -да, -ар) üzüm; ципицӀдин üzüm -i [-ı]; ципицӀдин кул üzüm salxımı; * ципицӀдин чӀере a) üzüm ağacı, tənək, meynə; b) üzüm talvarı

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • СПИЛ

    dial. bax спел.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЦИПИЦӀ

    ...of fruit which grows in clusters on a vine (used to make wine); ципицӀ багъ n. vineyard.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ципицӀ

    виноград : ципицӀдин - виноградный; ципицӀ багъ - виноградник; ципицӀ багъдин бахчачи - виноградарь; ципицӀрин бахчачивал - виноградарство.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЦИПИЦӀ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра куьлуь ва элкъвей чумал формадин лацу, чӀулав рангунин, чебни тӀуьн патал, чехир хкудун, мураба авун патал еке пешер ал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ŞPRİS

    [alm. Spritze] Dəri altına dərman yeritmək, həmçinin dəri altından mayeni sorub çəkmək üçün içiboş iynəli cərrahiyyə aləti

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ШПИК

    ШПИК I м мн. нет donuz piyi. ШПИК II м dan. casus, xefıyyə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞPİK

    is. [rus.] Donuz piyi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SPIT

    spit1 n I şiş; to roast a chicken on a ~ şişdə cücə qızartmaq n II 1. selik, tüpürcək, ağız suyu; bəlğəm, hayxırıq; 2. xırda yağış, tisək spit2 v I 1.

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • SPIN

    spin1 n I fırlanma, hərlənmə, dövrə vurma; hərlətmə, fırlatma n II 1. iti axan mayenin şırnağı; 2. iti sürmə / getmə; qısa gəzinti (avtomobildə, velos

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ШПРИЦ

    м tib. şpris (dərinin altına dərman yeritmək üçün içiboş iynəli cihaz).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПИНЬ

    м tex. mıx, mil, diş, çıxıntı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШПИК₀

    разг. шпик, жасус.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШПИК₁

    мн. нет вакIан макь, вакIан хъуцIур

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШПИЛЬ

    1. яргъи мих, мисмар. 2. архит. шпиль, шуькIуь кьакьан кIукI, минара (дараматдин).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИЧ

    тебрик ийидай речь (са къунагълухда, межлисда рахадай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПЕСЬ

    ж мн. нет такабурвал, лавгъавал, дамах

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СВИЩ

    1. мед. тIеквен (хамунай, хер алай чкадай авай). 2. тех. къанкъуш, бицIи хъалхъам, къанкъуш чка (металлдин винелай таквакай, къене авай бицIи х

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СВИЩ

    1. deşmək, dəlik, zədə; 2. boşluq, qovuq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • сбить спесь

    Сбить спесь (гонор, форс и т.п.) c кого Сделать скромнее, сдержаннее, покладистее.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • свищ

    ...свищевой 1) Изъян в чём-л. в виде сквозной дыры. Свищ в древесине. Свищ в шкуре животного. 2) Скрытая пустота, раковина в металлическом литье. 3) Отв

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • şpris

    şpris

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • şpiq

    şpiq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ŞPRİS

    [alm. Spritze] шприц (хамуник дарман ракъурун ва я хамунин кӀаник квай жими затӀ фитӀинна чӀугун патал къен буш, кӀуфа раб авай алат).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞPİK

    [rus.] сущ. шпик, вакӀан пи (макь, кьачӀур).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПСИС

    (-ди, -да, -ар) n. oil lamp, lamp that runs on oil instead of electricity.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • псис

    (-ди, -да, -ар) - коптилка, светильник.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ПСИС

    сущ. гди, -да, -ар, -ри, -ра лампа алачир нафт куналди экв ийидай затӀ Къулан патав, цлаз янавай кьулуналяай, лупӀ-лупӀ ийиз туьхуьз туьхуьн тий

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ОПИСЬ

    ж 1. siyahıya alma, siyahıya alınma; 2. siyahı; проверить по описи siyahı üzrə yoxlamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОПИСЬ

    ж сиягь; сделать опись имущества эменни (мал) сиягь авун; принять по описи сиягьдалди кьабулун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПСИС

    (-ди, -да, -ар) qaraçıraq, çıraq (çox zəif işıq saçan, şüşəsiz hər cür işıqlandırıcı cihaz).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • CAĞDAN

    сущ. футляр, коробочка для вязальных спиц

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MEYNƏLİK

    сущ. цпицӀин тегьенгар акӀурнавай чка, цпицӀ багъ, цпицӀлух, уьзуьмлух.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GÜN-GÜNORTA

    ...Güngünorta olub, amma sən hələ yatırsan уже полдень, а ты всё ещё спишь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇAĞBƏND

    ...колеса, болванка с отверстием для насадки на ось и гнёздами для спиц)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏNDƏ

    ...колесе) 2. тех. ступица (центральная часть колеса с гнёздами для спиц и отверстием для оси)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • заспать

    -сплю, -спишь; заспал, -ла, -ло; заспанный; -пан, -а, -о; св.; разг. Забыть, не помнить после пробуждения. Заспать сон. Заспать все неприятности.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • наспиртоваться

    ...наспиртовалась. 2) разг.-сниж. Напиться пьяным. Как наспиртуешься - спишь мертвецким сном.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • недоспать

    -сплю, -спишь; недоспал, -ла, -ло; св.; разг. см. тж. недосыпать Не выспаться, проспать меньше, чем это требуется. До утра читал, вот и недоспал.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • доспать

    -сплю, -спишь; доспал, -ла, -ло; св.; разг. см. тж. досыпать 1) что Проспать до конца какого-л. срока. Доспать ночь. 2) Проспать до какого-л. времени.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ступица

    ...Центральная часть колеса с отверстием для насадки на ось и гнёздами для спиц. Лопнула ступица. Завязнуть по ступицу. Вставлять спицу в ступицу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • наспать

    -сплю, -спишь; наспал, -ла, -ло; наспанный; -пан, -а, -о; св. что разг. От продолжительного сна, спанья получить что-л. (обычно болезненное, неприятно

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • более

    ...2., тем более что 1) = больше 1), 2) * Ваш шпиц - прелестный шпиц, не более напёрстка (Грибоедов). 2) с прил. и нареч. употр. для образования сложной

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поспать

    -сплю, -спишь; поспал, -ла, -ло; св. Спать некоторое время; уснуть на некоторое время. Люблю поспать. Дайте поспать. Поспать подольше. Поспать после о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • переспать

    -сплю, -спишь; переспал, -ла, -ло; св. см. тж. пересыпать, пересып, пересыпание 1) Проспать слишком долго, дольше, чем следует; дольше всех. Всех пере

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ксун

    (-уз, ксана, ксус) - спать; уснуть : вун ксанвани? - ты спишь?; ам ксанани? - он заснул?; тухдалди ксун - высыпаться; ксун тавуна акъвазун - бодрствов

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЦИС

    [цпис] аялринрах., сущ.; -еди, -еда; -ер, -ери, -ера бедендикай гьаярай акъатдай, акъуддай яд. Синонимар: кьери яд, цвар, чухь. * цис авун [ягъун]

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • проспать

    -сплю, -спишь; проспал, -ла, -ло; св. см. тж. просыпать 1) Спать в течение какого-л. времени. Проспать три часа. Проспал целые сутки. 2) Проснуться по

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спать

    сплю, спишь; спал, спала, спало; спящий; нсв. см. тж. спящий, спящая, спаньё 1) а) Находиться в состоянии сна. Лечь спать. Не спать всю ночь. Спать кр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • чувствовать

    ...нём негодяя. Чувствовала, что впереди неприятности. Чувствую ведь: не спишь! 4) Уметь воспринимать особым образом. Чувствовать женскую красоту. Чувст

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СПИСЫВАТЬСЯ

    несов., см. 1) списаться; 2) списать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИСЫВАТЬ

    несов., см. списать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИСАНИЕ

    1. hesabdan silmə, ayağından silmə, pozma, pozulma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПИСАТЬ

    1. köçürtmək, yazmaq, başqasından köçürmək; 2. surətini çıxartmaq, hesabdan silmək, pozmaq, ayağından silmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПИСАТЬ

    1. ччин къачун, килигиз кхьин; кхьена къачун. 2. бухг. кхьена акъудун, кIвачихъай галудун, списать со счѐта счѐтдай кхьена акъудун; списать долг б

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИСОК

    1. сиягь, список; список учащихся кIелзавайбрун сиягь. 2. список, копия (мес. са документдин, са шиирдин къачур ччин)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИСАТЬСЯ

    чар (чарар) кхьин (сада-садаз) кхьена хабар кьун; кхьена меслят авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TOP

    ...колеса, болванка с отверстием для насадки на ось и гнездами для спиц). Təkərin topu ступица колеса ◊ ağlını başına top elə образумься, опомнись

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • обратить

    ...общее веселье. Ты обратил ночь в день (бодрствуешь ночами и спишь днём). г) отт. в кого-что В русских сказках и поверьях: силой волшебства превратить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ...чего-л. Siz burada nə edirsiniz? что вы тут делаете? nə yatırsan? что ты спишь? 4) в риторических вопросах. Bundan yaxşı nə ola bilər? что может быть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Amsterdam adası (Şpisbergen)
Amsterdam adası (norv. Amsterdamøya) — Qərbi Şpisbergen adasının şimal-şərqində yerləşən kiçik ada. == Tarix == Adanı ilk dəfə Villem Barens 1596-cı ildə kəşf etmişdir. 1614-cü ildə adanı hollandlar ələ keçirmişdir. Öz adını bu dövrdə almışdır. 1619-cu ildə adada yerləşən burunda balina ovu bazası inşa edilir. Ətrafında Smerenburq qəsəbəsi salınır. 1640-cı ildən təsərrüfat səngiyir. 1660-cı ildə yaşayış məntəqəsi tərk edilir. 1973-cü ildə yaşayış məntəqəsinin xarabalığı Nordvest-Şpisbergen milli parkı ərazisinə daxil edilmişdir.
Qərbi Şpisbergen
Qərbi Şpisbergen (norv. Spitsbergen) Şpitsbergen arxipelaqına daxil olan ada. Adanın cənub sahillərini Atlantik okeanın suları, şimal sahillərini isə Şimal Buzlu okeanın suları yuyur. Adanın sahəsi — 39 044 km² (və ya 37 673 km²) təşkil edir. XIX əsrdə Rusiya imperiyası, Norveç və İsveç ada haqqında ilk razılaşmanı imzalamışlar. 9 fevral 1920-ci il razılaşmasına əsasən, Qərbi Şpisbergen digər adalarla birlikdə Norveçə verilir. Bu müqaviləyə qol çəkən 39 dövlət adalarda təsərrüfat işlərində istifadə hüququ verilirdi Adada daş kömür aşkarlanan zaman aktivlik artsa da hal-hazırda adada iqtisadi aktivlik Norveç və Rusiyaya məxsusdur. Ruslar Şpisbergendə kömür mədəninə malikdirlər və onun şelf sularında balıq ovu edirlər. Bu isə Norveçlə münqişəyə səbəb ola bilər. Arxipelaqın şelf ərazisində neft və qaz ehtiyatının olması ehtimal edilir.
Şimal-Şərq Torpağı (Şpisbergen)
Şimal-Şərq Torpağı (norv. Nordaustlandet) — Yaşayışı olmayan Şpitsbergen arxipelaqına daxildir və arxipelaqın şərqində yerləşir. 14,443 km² sahə ilə arxipelaqın ikinci iri adasıdır. == Coğrafiya və iqlimi == Adanın səthi alçaq dağlıqdır və hündürlüyü 700 metrdir. Adanın şərq hissəsində çoxlu sayda Fiordlar vardır. Adanın ərazisinin 11 135 km² buzlaqlar təşkil edir. Bu isə adanın 76 % təşkil edir. Onun qalınlığı 564 metrdir. Tundra iqliminə malik olaraq, ərazi Şibyə və Mamır kimi bitkilərdən ibarətdir.
Şpisbergen
Şpitsbergen (alm. Spitzbergen‎), həmçinin Svalbard (norv. Svalbard), pomor Qrumant — Şimal Buzlu Okeanında, 76°26' və 80°50' şimal genişliyi, 10° və 32° şərq uzunluğunda yerləşən böyük qütb arxipelaqı. Norveçin ən şimal hissəsi. Mərkəzi Lonqyirbyuen şəhəridir. Bu Yer Kürəsində ən şimalda yerləşən inzibati mərkəz hesab olunur. Arxipelaq və ətraf zona hərbisizləşdirilmiş ərazidir. Əhalisi 2600 nəfərdir, 2009-cu il. 17-18-ci əsrlərdə uzaq şimala üzən balinaçılar adalardan baza kimi istifadə edirdilər; sonradan arxipelaq tərk edildi. Kömür hasilatı 20-ci əsrin əvvəllərində başlamış və bir neçə daimi icma yaradılmışdır.
Apis
Apis (münbitlik allahı) — münbitlik allahı. Apis (arı) — bal arısı cinsi. Apis (şəhər) — şəhər. Apis (Yunan mifologiyası) — Yunan mifologiyası.
Apis (arı)
Əsl bal arıları (lat. Apis) — Əsl arılar fəsiləsinə mənsub cins. == Təsnifatı == Yarımcins Micrapis Apis andreniformis F. Smith, 1858 Apis florea Fabricius, 1787Yarımcins Megapis Apis dorsata Fabricius, 1793 — nəhəng arıYarımcins Apis Apis cerana Fabricius, 1793 Apis koschevnikovi Enderlein, 1906 Apis mellifera Linnaeus, 1758 — bal arısı == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Осычнюк А. З., Панфилов Д. В., Пономарева А. А. Надсемейство Apoidea. // Определитель насекомых европейской части СССР. Л., 1978. Т. 3, ч. 1: Перепончатокрылые. С. 279—518.
Apis mellifera
Bal arısı (lat. Apis mellifera) – Pərdəqanadlılar dəstəsinin əsl arılar fəsiləsinə aid həşərat növü. Vətəni Cənubi Asiyadır. Hər arı ailəsi bir ana arıdan, 60–80 min işçi arıdan və yay vaxtı bir neçə yüz erkək arıdan ibarət olur. Yuvalarını ağac koğuşlarında, qaya yarıqlarında və s. dalda yerlərdə düzəldir. Ayrı-ayrı arı fərdləri təklikdə yaşayıb çoxalma qabiliyyətinə malik deyildir, buna görə də bal arıları üçün "ailə" məfhumu bioloji təsərrüfat vahidi kimi qəbul edilmişdir. Bal arısı beçə verməklə çoxalır; partenogenez səciyyəvidir. Yayda əmələ gələn erkək arılar payızda tələf olur. Qışlamaya yalnız ana və işçi arılar qalır.
Şlis birləşməsi
Şlis birləşməsi - üzərində çıxıntılar açılmış val ilə daxili səthində girintilər açılmış oymaqdan ibarətdir. Bu birləşmə böyük burucu momenti valdan çarxa və əksinə ötürmək üçün istifadə olunur. Val üzərində şlislərin sayı 20-yə qədər ola bilər. Texnikada əsasən şlislərin sayı 6...8 olan birləşmələr daha çox yayılmışdır. Valın diametrindən asılı olaraq Standara uyğun seçilirlər. == Növləri == Dişlərinin profilinin formasından asılı olaraq şlislər: düzbucaq profilli; evolvent profilli; üçbucaq profilli.olurlar. == Hazırlanması == Val üzərində şlislər xüsusi frezlər vasitəsilə kəsmə üsulu ilə hazırlanır, oymağın deşiyindəki pazlar isə dartılma üsulu ilə açılır. == Mərkəzləşdirilməsi == Şlis birləşməsi üç üsul ilə mərkəzləşdirilir: yan səthinə görə; daxili diametrinə görə; xarici diametrinə görə. == Mənbə == Kərimov Z.H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı-nəqledici maşınlar. Ali texniki məktəblər üçün dərslik.
Şvis (kanton)
Şvis (alm. Schwyz‎ [ʃviːts], fr. Schwy(t)z, it. Svitto, romanş Sviz) — İsveçrənin mərkəzində alman dilli kanton. Paytaxtı — Şvis şəhəri. Əhalisi — 147 min nəfər (kantonlar arasında 17-ci yer; 2012-ci il məlumatı). == Coğrafiyası == Şvis kantonu İsveçrənin mərkəzi hissəsində yerləşir. Kanton ərazisindən Zil çayı axır; ona həmçinin Sürix gölünün, Firvaldşetet gölü və Tsuq gölünün bir hissəsi aiddir. Şvis kantonunun ərazisi — 908,2 km²-dir (İsveçrə kantonları arasında 13-cü yer). Torpaqların 41,0% kənd təsərrüfatı üçün istifadə edilir, 33,7% meşədir, 5,4% bina və yol tikintisi üçün ayrılıb, 20,0% torpaq istifadə edilmir.
Şvis kantonu
Şvis (alm. Schwyz‎ [ʃviːts], fr. Schwy(t)z, it. Svitto, romanş Sviz) — İsveçrənin mərkəzində alman dilli kanton. Paytaxtı — Şvis şəhəri. Əhalisi — 147 min nəfər (kantonlar arasında 17-ci yer; 2012-ci il məlumatı). == Coğrafiyası == Şvis kantonu İsveçrənin mərkəzi hissəsində yerləşir. Kanton ərazisindən Zil çayı axır; ona həmçinin Sürix gölünün, Firvaldşetet gölü və Tsuq gölünün bir hissəsi aiddir. Şvis kantonunun ərazisi — 908,2 km²-dir (İsveçrə kantonları arasında 13-cü yer). Torpaqların 41,0% kənd təsərrüfatı üçün istifadə edilir, 33,7% meşədir, 5,4% bina və yol tikintisi üçün ayrılıb, 20,0% torpaq istifadə edilmir.
Apis (münbitlik allahı)
Apis — Qədim Misir mifologiyasında müqəddəs öküz qiyafəsində, obrazında olan məhsuldarlıq, münbitlik allahı. Memfis şəhəri ona sitayişin mərkəzi idi. Apis Ptaxın və Ranın ruhu hesab edilirdi. Apisin mücəssəməsi xüsusi ağ ləkələri olan qara Öküz idi. Qədim misirlilər inanırdılar ki, Apis-öküzün qaçma ayini tarlaları münbitləndirir. Ptolemeylərin dövründə Osirisin Apislə vahid Serapis allahda birləşməsi baş vermişdir. Apisöküzün ölümü böyük bədbəxtlik hesab olunurmuş. Ölmüş Apisi balzamlayır və Memfis yaxınlığında xüsusi mərasimlə basdırırmışlar.
Pis məqsədli proqram
Ziyankar proqram, ziyanverici proqram, zərərli proqram (rus. вредоносная программа, ing. malware - malicious — "pisniyyətli" и software — "proqram təminatı") — kompüter sistemlərində informasiya təhlükəsizliyinə təhdidlərin əsas, mənbələrindən biridir, icazəsiz və əksər hallarda ziyankar əməllərin həyata keçirilməsi üçün yaradılan və istifadə edilən bütün proqramları birləşdirir. == Növləri == Təsir mexanizmindən asılı olaraq ziyankar proqramların növləri: məntiqi bombalar - kompüterdə daimi yerləşən və yalnız müəyyən şərtlər ödəndikdə yerinə yetirilən proqramlardır. Belə şərtlərə misal: verilmiş tarixin başlaması, kompüter sisteminin müəyyən iş rejiminə keçməsi, bəzi hadisələrin müəyyən dəfə baş verməsi və s. ola bilər. kompüter virusları - digər proqramlara yeridilmə yolu ilə müstəqil yayılan, müəyyən şərtlər yerinə yetirildikdə kompüter sisteminə mənfi təsir göstərən kiçik proqramlardır. soxulcanlar - müstəqil, yəni başqa proqramlara yeridilmədən öz surətlərini kompüter sistemlərində yaymağa və onları işə salmağa qabil olan proqramlardır (virusun aktivləşməsi üçün yoluxmuş proqramın işə salınması tələb olunur). Soxulcanların axın kimi yayılması rabitə kanallarının, yaddaşın həddən artıq yüklənməsinə və son nəticədə sistemin iflic olmasına gətirib çıxarır. Troyan proqramı - funksional cəhətdən faydalı proqram kimi görünən ziyankar proqramlardır.
Pis İncəsənət Muzeyi
== Tarixi == 1993-cü ildə əntiq əşyalar toplayan Skot Vilson (Scott Wilson) Bostonun küçələri ilə gəzərkən zibil yeşiyində rəsm əsəri görür. Çox pis çəkilmiş tablonu götürən Skot Vilson fikirləşir ki, dünyanın ən gözəl tabloları sərgilənən incəsənət müzeyləri olduğu kimi, pis çəkilmiş tablolar saxlanan muzeylər də olmalıdır. Belə bir muzeyin olmadığı üçün Skot Vilson özü bu muzeyi yaratmaq qərarına gəlir və beləliklə də, Pis İncəsənət Muzeyi yaranır. Muzeydə əvvəlcə bir eksponat olur və sərgi Skotun dostunun evində təşkil olunur. İndi Pis incəsənət muzeyinin üç sərgi zalı, 600-ə yaxın eksponatı və ildə 8000 ziyarətçisi var.
Yaxşı, pis, zalım
Yaxşı, pis, zalım (ing. The Good, the Bad and the Ugly, it. Il buono, il brutto, il cattivo) — Serco Leone tərəfindən vestern janrında çəkilmiş film. "Bir ovuc dollar" (1964) və "Bir neçə dollar üçün" (1965) filmlərilə başlayan trilogiyanın sonuncusudur. == Məzmun == Amerikada vətəndaş müharibəsi dövründə, quldur Tuko Ramirez (Zalım) Sarışın (Yaxşı) tərəfindən tutularaq dövlət adamlarına təslim edilir. Sarışın quldurun tutulmasına görə vəd edilən pulu alır. Buna baxmayaraq, o, Tukonu asılarkən kəndirə açdığı atəşlə ölümdən xilas edir. Sentenza (Pis) isə Bill Karson adında böyük bir miqdarda qızılı gizlətmiş şəxsin izinə düşür. Tuko səhranın ortasında Sarışını öldürmək istəyərkən Bill Karsonla rastlaşırlar. Karson qızılları bir qəbirdə gizlətdiyini söyləmiş və oradaca vəfat etmişdir.
Spiş qalası
Spiş qalası (slovak. Spišský hrad, mac. Szepesi vár, alm. Zipser Burg‎) - Slovakiyanın şərqində yerləşən və Mərkəzi Avropanın ən böyük qalalarından biri. Qala Spiş regionunda Jehra kəndində, Spişke-Podqrad şəhərinin üstündə yerləşir. Spiş qalası 1993-cü ildən Spişka Kapitula və Sent Martin kafedralı, Spişke Podqrad və Jehra kəndi ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısındadır. Sahəsinə görə Avropanın ən böyük qalalarından biridir (41,426 m²). == Tarixi == Spiş qalası XII əsrdə daha əvvəl salınmış qalanın yerində tikilmişdir. Spiş qalası Macarıstan Krallığında Şepes qraflığının inzibati, iqtisadi, siyasi və mədəni mərkəzi idi. 1464-cü ilə qədər Macarıstan krallarına məxsus olmuşdur.
Spiş qəsri
Spiş qalası (slovak. Spišský hrad, mac. Szepesi vár, alm. Zipser Burg‎) - Slovakiyanın şərqində yerləşən və Mərkəzi Avropanın ən böyük qalalarından biri. Qala Spiş regionunda Jehra kəndində, Spişke-Podqrad şəhərinin üstündə yerləşir. Spiş qalası 1993-cü ildən Spişka Kapitula və Sent Martin kafedralı, Spişke Podqrad və Jehra kəndi ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısındadır. Sahəsinə görə Avropanın ən böyük qalalarından biridir (41,426 m²). == Tarixi == Spiş qalası XII əsrdə daha əvvəl salınmış qalanın yerində tikilmişdir. Spiş qalası Macarıstan Krallığında Şepes qraflığının inzibati, iqtisadi, siyasi və mədəni mərkəzi idi. 1464-cü ilə qədər Macarıstan krallarına məxsus olmuşdur.
SPSS
SPSS Statistics-("Sosial elmlər üçün statistik paket"-"Statistical Package for the Social Sciences")-Verilənlərin statistik emalı üçün kompüter proqramı. Sosial elmlərdə tətbiqi araşdırmaların aparılması üçün nəzərdə tutulub. İlk versiyası 1968-ci ildə Norman H. Nie, Dale H. Bent və C. Hadlai Hull tərəfindən işlənib hazırlanıb. 2009–2010-cu illərdə SPSS adı PASW (Predictive Analytics SoftWare) Statistics ilə əvəz olunub, ancaq sonra ilkin adına qaytarılıb. SPSS proqramı hazırda IBM şirkəti tərəfindən inkişaf etdirilir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Böhtan və pis güman
Böhtan və ya iftira — olmayan bir şeyi olmuş kimi təqdim etmək. == İslamda böhtan == İslamda böhtan böyük günahlardandır. Qurani-Kərimdə insana böhtan atmağın günah olması aşkar şəkildə qeyd edilir: "Mömin kişiləri və qadınları etmədikləri bir işdən (günahdan) ötrü incidənlər, şübhəsiz ki, öz üzərlərinə böhtan və açıq-aydın bir günah götürmüşlər!" ; "(Ey insan!) Bilmədiyin bir şeyin ardınca getmə (bacarmadığın bir işi görmə, bilmədiyin bir sözü də demə). Çünki qulaq, göz və ürək-bunların hamısı (sahibinin etdiyi əməl, dediyi söz barəsində) sorğu-sual olunacaqdır." "Məgər o yalan sözü eşitdiyiniz zaman mömin kişilər və qadınlar öz ürəklərində (özləri haqqında yaxşı fikirdə olduqları kimi, dostlarının da əhli-əyalı barəsində) yaxşı fikirdə olub: "Bu, açıq-aydın bir böhtandır!" - deməli deyildilərmi? (Aişəyə iftira yaxanlar) nə üçün özlərinin doğru olduqlarını təsdiq edəcək dörd şahid gətirmədilər? Madam ki, şahid gətirmədilər, deməli, onlar Allah yanında əsl yalançıdırlar! Əgər Allahın dünyada və axirətdə sizə neməti və mərhəməti olmasaydı, o yalan sözünüzə görə sizə şiddətli bir əzab toxunardı. O zaman ki, siz (münafiqlərin yaydığı) yalanı dilinizə gətirir, bilmədiyiniz sözü ağzınıza alır və onu yüngül (asan, insana günah gətirməyən) bir şey sanırdınız. Halbuki bu (Peyğəmbərin əhli-əyalı haqqında nalayiq söz danışmaq) Allah yanında çox böyük günahdır!"Hz. Əlidən nəql olunan hədisdə böhtan atma həyasızlıq və abırsızlıq kimi dəyərləndirilir: "Böhtan atmaq kimi həyasızlıq və abırsızlıq yoxdur."Əli ibn Hüseyndən nəql olunan hədisdən aydın olur ki, camaatın eyblərini açan, onların qeybətini edən şəxslər bu dünyada böhtana məruz qalarlar: "Kim camaatda olan eyb barəsində danışsa, camaat onda olmayan eybi ona aid edər." Böhtan atanın Qiyamət günü cəzalandırılacağı haqqında kifayət qədər hədis nəql olunub.
Pis adam (film, 2010)
Pis adam (Rom: Raavan) – 2010-cu ildə hind dilində çəkilmiş filmdir. Filmi eyni vaxtda iki versiyada — tamil dilində (fərqli adla — “İblis”/Raavanan) və hind dilində lentə alınıb. Hər iki filmdə Aishwarya Rai qadın baş rol ifaçısı olmuşdur, lakin Tamil versiyasında Vikram Veera (İblis) rolunu və onun əri rolunu (Deva) isə Prithviraj oynamışdırsa, Bollywood Hind dilindəki versiyada isə Vikram Deva rolunu oynamış, Veera rolunu isə isə Abhishek Bachchan canlandırmışdır. Filmin Tamil versiyası teluqu dilinə dublyaj edilmişdir. Eyni gündə — 18 iyun 2010-cu ildə hind, tamil və teluqu filmlərinin premyerası baş tutmuşdur. Film Ramayana dastanı əsasında çəkilmişdir. == Süjet xətti == Filmdə baş qəhrəmanın bacısının toy mərasimində xoşagəlməz bir hadisə baş verir, onun toy məclisinə polis hücum təşkil edir, bundan əsəbləşən Beera toy mərasiminə hücumu təşkil edən şəxsin həyat yoldaşını (Aishwarya Rai) bir qayıq gəzintisi sırasında oğurlayır. Daha sonra isə bu adam oğurluğu hadisəsi polislər də daxil olmaqla bütün hüquq mühafizə orqanlarına xəbər edilir və Beeranı hər yerdə axtarmağa başlayırlar. Beera əqidəsinə görə qaçırdığı qızı 14 saat ərzində öldürməlidir, lakin qıza aşiq olduğuna görə qızın oğurlanmasının üstündən kifayət qədər zamanın keçməsinə baxmayaraq, qızı öldürməyə cəsarət edə bilmir.
Pis oğlanlar (film, 2021)
"Pis uşaqlar" (ing. The Bad Guys İngilis dili Pis Uşaqlar — DreamWorks Animation tərəfindən istehsal edilmiş Amerika kompüter animasiyalı soyğunçu komediya filmidir . Filmin rejissoru Pier Perifeldir(onun bədii debütü) İtan Koen və Hilari Uinstonun ssenarisi əsasında, icraçı prodüser Aaron Bleybi tərəfindən yazılmış eyni adlı uşaq kitabları seriyasına əsaslanır. Sem Rokvell, Mark Meron,Entoni Ramos,Kreyq Robinson və Akvafina, islahat bəhanəsi ilə həbsdən qaçmağa çalışan bir qrup heyvan cinayətkarını səsləndirirlər. Digər səs aktyorlarıarasında Riçard Ayoad,Zazie Bitz,Lili Sinqx və Aleks Borşteyn var idi . Filmin premyerası Latın Amerikasında 17 mart 2022-ci ildə oldu və 22 apreldə ABŞ-da yayımlandı, Universal Pictures distribyutor kimi xidmət etdi. == Süjet == Los-Ancelesdə, insanların və antropomorf heyvanların bir yerdə yaşadığı bir dünya.Cənab Qurd, cənab Piranya, cənab İlan, cənab Köpək Balığı və Miss Tarantula cinayətlərinin mürəkkəbliyi və ədalətdən qaçmaq bacarığı ilə tanınan cinayətkar dəstənin üzvləridir. Qubernator Diane Foksington efirdə dəstə üzvlərini təhqir etdikdə, onlar professor Rupert Marmalade IV-in almalı olduğu yaxşı işlər mükafatını oğurlamağa qərar verirlər.Yaşlı qadını soymağa çalışan canavar təsadüfən ona müvazinətini saxlamağa kömək edir, bundan sonra o, yaxşı əməlinə görə onu tərifləyir.Qurd cinayətkar həyatının ona nə qədər təsir etdiyini anlayır və Marmeladın çıxışı zamanı təsadüfən özünü və dəstəni üzə çıxarır, nəticədə onlar həbs edilir. Həbsi zamanı Qurd Marmeladı ona və dostlarına yenidən təhsil almağa kömək etməyə inandırır, bu arada lütfü oğurlamaq üçün yeni plan hazırlayır.Marmelad, Canavarı və dəstəni onlara gözəl əxlaqla dərs vermək üçün evinə dəvət edir, lakin gözlənilən nəticəni vermirlər.Sonda Marmeladın qvineya donuzlarını laboratoriyadan xilas etmək üçün qəhrəmanların iştirakı ilə əməliyyat keçirmək ideyası fiaskoya çevrilir. Foksington eksperimenti dayandırmaq və dəstəni həbsə göndərmək qərarına gəlir, lakin Qurd ona nifrət etməsinin səbəbinin xarici görünüşü olduğunu etiraf etdikdə fikrini dəyişir.Foxington başa düşdüyünü və müsbət nəticəyə ümid etdiyini deyir.Bundan sonra Qurd fikirlərini toplayır və pişiyi ağacdan xilas edir, bunu Marmelad videokameraya çəkərək internetdə dərc edir.Video internetdə yayılır və ictimaiyyətin personajlar haqqında fikirlərini dəyişir və İlan ən yaxın dostu ilə əlaqəni itirdiyindən şübhələnməyə başlayır.
Pis tərbiyə (film, 2004)
Pis tərbiyə (isp. La mala educación) — rejissor Pedro Almodovarın dram janrında filmi. 2004-cü ildə çəkilmişdir. == Məzmun == Enrike (Fele Martínez) 27 yaşlı uğurlu rejissordur. O özünü yeni filmlərini üçün yeni süjetlərinin axtarışındadır. Bir gün, öz ofisində işləyərkən, onun yanına İqnasio adında uşaqlıq dostu adında gənc insan gəlir. İgnasio Enrique'yə deyir ki, ona təcili olaraq iş tapmaq lazımdır və həmçinin onun uşaqlıq haqqında yazılmış hekayəsini verir. O bu gündən onu İqnasio deyil, Anhel adlandırmağı xahiş edir. "Ziyarət" adlı hekayədə İgnasio və Enriquenin katolik internatda birgə həyatından danışılır. İgnasio internatda padre Manolo tərəfindən müntəzəm seksual zorakarlığa məruz qalır.
Super pis (film, 2007)
Super pis (ing. Superbad)— rejissor Qreq Mottola tərəfindən 2007-ci ildə çəkilmiş ABŞ komediya filmi. Ssenarisini İvan Qoldberq və Set Rocenin yazdığı filmin baş rollarını Cona Hill, Maykl Sera, Kristofer Mintz-Pliz, Set Roqen, Bill Heyder rol almaqdadır. == Məzmun == Oxuduqları liseyin qızlarından birinin düzəltdiyi şənliyə dəvət edilən üç dostun başına gələn hadisələrdən bəhs edir.
Sis
Sis bu mənalarda gələ bilər: Sis (Şamaxı) — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Sis (Şəbistər) — Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. Sis — Zəngibasar rayonunda kənd. Sis — Adana ilinin bir ilçəsidir.
Yaxşı, pis, zalım (film, 1966)
Yaxşı, pis, zalım (ing. The Good, the Bad and the Ugly, it. Il buono, il brutto, il cattivo) — Serco Leone tərəfindən vestern janrında çəkilmiş film. "Bir ovuc dollar" (1964) və "Bir neçə dollar üçün" (1965) filmlərilə başlayan trilogiyanın sonuncusudur. == Məzmun == Amerikada vətəndaş müharibəsi dövründə, quldur Tuko Ramirez (Zalım) Sarışın (Yaxşı) tərəfindən tutularaq dövlət adamlarına təslim edilir. Sarışın quldurun tutulmasına görə vəd edilən pulu alır. Buna baxmayaraq, o, Tukonu asılarkən kəndirə açdığı atəşlə ölümdən xilas edir. Sentenza (Pis) isə Bill Karson adında böyük bir miqdarda qızılı gizlətmiş şəxsin izinə düşür. Tuko səhranın ortasında Sarışını öldürmək istəyərkən Bill Karsonla rastlaşırlar. Karson qızılları bir qəbirdə gizlətdiyini söyləmiş və oradaca vəfat etmişdir.
Aries Spirs
Aries Spirs (ing. Aries Spears; 1975) — ABŞ aktyoru, yazıçısıdır. 2016 -cı ildə American Dad və Turbo Fast animasiyalarını səsləndirmişdir.
Britni Spirs
Britni Cin Spirs (ing. Britney Jean Spears; 2 dekabr 1981[…]) — ABŞ müğənni və ifaçısı (pop və müasir R&B janrlarında). 2005-ci ildə Qremmi mükafatı laureatı olmuşdur ("Toxic" mahnısına görə). Amerika musiqi tarixində albomları ən yaxşı satılan səkkizinci qadın müğənnidir. Onun "…Baby one more time" adlı ilk albomu onu dünyaca məşhur eləmiş və albomun eyniadlı sinqlı Billboard Hot 100 çartında birinci yerə yüksəlmişdir. Spirsin ikinci "Oops!…I Did It Again" adlı albomu 2000-ci ilin yazında çıxmış və onun pop-ulduz statusunu daha da möhkəmləndirmişdir. Onun üçüncü albomu "Britney" 2001-ci ilin payızında buraxılmışdır və növbəti albomu- "In The Zone" 2003-cü ilin payızında işıq üzü görmüşdür. Karyerasındakı fasilədən sonra 2007-ci ilin oktyabrında "Blackout" albomu çıxmışdır. Albomun ilk sinqlı olan "Gimme More" dünyaca məşhur mahnı olmuşdur. "Piece of me" mahnısına gorə o üç mükafat qazanıb — "ən yaxşı pop-mahnı", "ən yaxşı qadın videosu"na və "2007-ci ilin ən yaxşı videosu"na görə.
Mark Spits
Mark Andryu Spitz (10 fevral 1950[…]) — 9 qat olimpiya çempionu olan keçmiş amerikan üzgüçüsüdür. O, Münhendə keçirilmiş 1972 yay Olimpiya oyunlarında 7 qızıl medal qazanmış, lakin Pekində keçirilmiş 2008 yay Olimpiya oyunlarında 8 qızıl medal qazanmış Maykl Felps tərəfindən bu rekord yenilənmişdir. Spits, 1972-ci ildə iştirak etdiyi 7 yarışda yeni dünya rekordlarını müəyyənləşdirmiş və bu rekordlar hələ də qırılmayıb. 1900-cü ildən bəri heç bir üzgüçü, fərdi yarışlarda qazandıqları olimpiya medallarının yüksək faizini əldə etməmişdir. 1968–1972-ci illər ərzində Spits, 9 olimpiya qızılı, eyni zamanda gümüş və bürünc, 5 Pan Amerika qızılı, 31 AAU titulu və 8 NCAA titulu qazanmışdır. Bu illər ərzində o, 35 dünya rekordu müəyyənləşdirmiş, lakin bunlar 2-si sınaq prosesi zamanı və qeyri-rəsmi olaraq qazanılmışdı. 1972-ci ildə Münhendə qazandığı 7 qızıl medal ilə, o Maykl Felpsin 36 il sonra — 2008-ci ildə Pekində 8 qızıl medal qazanmasına qədər Olimpiya Oyunları tarixinin ən titullu idmançısı idi. O, 1969, 1971 və 1972-ci illərdə Dünya Üzgüçülük Jurnalı tərəfindən ilin üzgüçüsü adına layiq görülmüşdür. O, 9 olimpiya qızılı qazanan 3-cü idmançı idi. == Həyatı == Arnold və Lenor (Smit) Spitsin 3 övladından ilki olan Mark Spits, Kaliforniya ştatının Modesto şəhərində anadan olmuşdur.
Spas rayonu
Spas rayonu (tatar. Спас районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın cənub-qərbində yerləşir. Respublikanın Alekseyevsk, Əlki rayonları və Ulyanovsk vilayəti ilə (Staromainski və Melekesski rayonları) quru sərhədi var. Volqa (Kuybışev su anbarı) sahili boyunca Təteş və Kama Tamaqı rayonları ilə, Kama (Kuybışev su anbarı) hövzəsi ilə Layiş rayonu ilə həmsərhəddir. Rayonun inzibati mərkəzi Bolqar şəhəridir. == Coğrafiyası == Kuybışev su anbarının yaranması nəticəsində rayon torpaqlarının xeyli hissəsi su altında qalmışdır. Ən böyük çayları: Volqa, Kama, Bezdna və Aktay. == Tarixi == Rayonun ərazisi 1920-ci ilə qədər Spas qəzasının bir hissəsi idi. 1920-1930-cu illərdə Spas kantonunda daxil olur.
Spid-metal
Spid-metal (ing. Speed metal) — Soyuq müharibə vaxtı, heavy metalın anti-sosial və anarxist hardkor pank ilə birləşməsindən yaranıb. Qruplar adətən 1970-ci illərin proqressiv metal janrından bəhrələnərək, hardkor musiqisini dəyişərək daha sürətli, amma idarə edilə bilən, daha çox musiqi texnikası işlədərək ərsəyə gətirdilər. Mahnılar adətən müharibə, çirklilik, nüvə silahları və suverenlik haqqındadır. Spid-metal, treş-metal ilə qarışdırılsa da, daha melodik və daha az pank əlamətlərini özündə cəmləşdirən Heavy metal alt qoludur. İlk qrup Judas Priest sayılır. 1990-cı ildə çıxardıqları "Painkiller" albomundakı qısa, amma sürətli riffləri, uzun gitara soloları, gitara duelləri və Rob Halfordun əla vokalı Speed metal`ı tanıtdırmaq üçün əla nümunə ola bilər. Spid-metal, əksər insanlar tərəfindən metal musiqisinin sürətli növü kimi ağılda qalmışdı. Bir çox qruplar bu tərz üzərində işləyərək, özlərini tanıtdırmağa çalışırdılar. Motorhead bacarıqlı olanlardandır.
Spil dağı
Spil dağı (türk. Spil Dağı, q.yun. Σίπυλος) ― əvvəllər Lidiyalıların ana vətəni olmuş, hal-hazırda isə Türkiyənin Ege regionunda yerləşən Manisa ilində tarixi və əfsanəvi dağ. Dağın mütləq hündürlüyü 1 513 metrdir. == Tarix == Uçurumun səthinə həkk olunmuş Manisa relyefi Manisadan bir neçə kilometr şərqdə, Spil dağının yaxınlığında tapılmışdır. Relyefdə təsvir olunan şəxsin ilahə Kibela olduğu təyin edilmişdir. Relyef eramızdan əvvəl II minilliyin sonlarına, Hettlərin hakimiyyəti dövrünün sonuna və ya Luvi dövrünə aid edilir. Heykəl Türkiyədə Taş Suret ("daş fiqur") adı ilə tanınır və bəzən beynəlxalq ədəbiyyatda da belə adlandırılır. Əfsanəyə görə, dağ ana tanrıçanın ən sevdiyi yer sayılırdı. Köhnə bir mifə görə, heykəl Tantalusun çirkin oğlu Broteas tərəfindən həkk edilmişdir.
Spin-off
Mediada spin-off (və ya spinoff) termini radio proqramda, televiziya verlişində, teleserialda, filmdə, video oyunda, romanda və ya hər hansı bir layihədə yer almış hekayənin, baş vermiş bir hadisənin, obrazın və s. kiminin ayrıca olaraq sırf o barədə hazırlanmış versiyasıdır. İngilis dilində istifadə olunan bu terminin Azərbaycan dilində birbaşa tərcüməsi olmasada "(nəyinsə) bir hissəsi" mənasında başa düşülə bilər. Daha dəqiq qavranması üçün aşağıdakı bir neçə nümunəyə nəzər salaq: 2009-17 illərdə The CW kanalında yayımlanmış Vampirin Gündəlikləri serialının bir neçə mövsümündə ilk vampir ailəsi haqqında söhbət açıldı. Sözügedən serial uğurlu alındığından kanal ilk vampir ailəsi mövzusunda ayrıca olaraq 2014-cü ildə İlk Doğulmuşlar adlı serial yayımlamağa başladı. Aktyor heyətinə gəldikdə isə rolları bu mövzudakı obrazları daha əvvəl Vampirin Gündəlikləri-ndə ifa etmiş eyni aktyorlar ifa etdilər.Fləş serialıda Ox serialının spin-off versiyasıdır (və ya spin-off-udur). Qrant Qastin tərəfindən oynanılmış Fləş obrazı ilk dəfə 2012-ci ildə yayımlanmağa başlayan Ox serialının 3 seriasında göründü. Yaradıcılar bu obraza diqqət yetirərək ona aid ayrıca bir serial hazırlamağı qərara aldılar və 2014-cü ildə Fləş serialını yayımlamağa başladılar. Rol isə bu rolu Ox-da oynamış Qastinə verildi.
Spin dalğaları
Spin dalğaları maqnit materialların (ferromaqnit, antiferromaqnit və ferrimaqnit) nizamlılığındakı həyəcanlanmaların yayılmasıdır. Bu kollektiv həyəcanlanmalar ardıcıl simmetriyaya malik maqnit qəfəslərində baş verir. Spin dalğalarının mövcudluğunu ilk dəfə ferromaqnitlər üçün 1930-cu ildə Feliks Blox söyləmişdir. Əsas halda ferromaqnit atomların spinləri bir-birinə paraleldir. Onlar anizotropiya oxu istiqamətində düzülürlər. Spinin bu istiqamətdən hər hansı meyli enerjinin artmasına gətirir. Əlbəttə, kristalda belə meyletmələr ola bilər. Məsələn, tam spinin proyeksiyası S z = N S − 1 {\displaystyle S_{z}=NS-1} olduğu stasionar hala baxaq. Belə hal atomlardan birinin spin proyeksiyasının vahid qədər azalması hesabına reallaşır. Spinin meyletməsi bütün kristala aid edilməlidir, yəni mübadilə qarşılıqlı təsiri nəticəsində spinin meyli atomdan atoma ötürülür.
Spin (fizika)
Spin elementar hissəciklər və beləliklə, mürəkkəb hissəciklər ( hadronlar ) və atom nüvəsi tərəfindən daşınan konservativ kəmiyyətdir. Spin, kvant mexanikasında iki növ bucaq momentindən biridir, digəri isə orbital bucaq momentidir. Fotonlar üçün spin işığın qütbləşməsinin kvant-mexaniki qarşılığıdır; elektronlar üçün spinin klassik qarşılığı yoxdur. Elektron spin bucaq momentinin mövcudluğu, gümüş atomlarının orbital bucaq momentinin olmamasına baxmayaraq, iki mümkün diskret bucaq momentinə malik olmasının müşahidə edildiyi Stern-Gerlach təcrübəsi kimi təcrübələrdən əldə edilmişdir . Elektron spininin mövcudluğu nəzəri olaraq spin-statistika teoremindən və Pauli istisna prinsipindən də çıxarıla bilər - və əksinə, elektronun xüsusi spinini nəzərə alaraq, Pauli istisna prinsipini əldə etmək olar. Spin riyazi olaraq fotonlar kimi bəzi hissəciklər üçün bir vektor, elektron kimi digər hissəciklər üçün spinorlar və bispinorlar kimi təsvir edilir. Spinorlar və bispinorlar vektorlara bənzər davranırlar: onların müəyyən böyüklükləri var və fırlanma zamanı dəyişir; lakin onlar qeyri-ənənəvi “istiqamət”dən istifadə edirlər. Verilmiş növdən olan bütün elementar hissəciklərin istiqaməti dəyişə bilsə də, spin bucaq momentinin eyni böyüklüyünə malikdir. Bunlar hissəcikə spin kvant ədədi təyin edilməklə göstərilir. SI spin vahidi klassik bucaq momenti ilə eynidir (yəni, N · m · s, Coul ·s və ya kq ·m 2 ·s −1 ).
Yaxşı gündə, pis gündə (teleserial, 2020)
"Yaxşı gündə, pis gündə" serialı — Barış Ərçətinin reijssorluğunu etdiyi, Aksel Bonfil və Pelin Karamehmetoğlunun ssenarisini birgə qələmə aldıqları 2020 Türkiyə komediya serialıdır. == Məzmunu == Leyla (Elçin Sangu) sevdiyi adamla evlənəcəyi gün şadlıq sarayında tərk edilməyinin acısını yaşayır. Hələ bu bəs deyilmiş kimi, Leyla sevdiyi Sarpın (Mehmet Ozan Dolunay) Melisa (Yasəmən Allen) ilə olan evliliyini də planlaşdırmaq məcburiyyətində qalır. == Rollarda == Elçin Sangu — Leyla Mehmet Ozan Dolunay — Sarp Yasəmən Allen — Melisa Şənay Gürlər Dərya Alabora Nərgiz Qumbasar Hakan Salınmış Sinan Albayraq Əli Yağçı Dəniz Işın Tuqay Ərdoğan == Yayım cədvəli == == Xarici keçidlər == Elçin Sangunun dizisinden ilk kare 10 iyul 2020 qaynağından arxivləndi.
Yaxşı qadın, pis qadın (teleserial, 2007)
Yaxşı qadın pis qadın Choi Jin-sil, Lee Jae-ryong, Sung Hyun-ah və Jeon No-minin baş rolda oynadığı 2007-ci il Koreya teleserialıdır.
Yaxşı qadın pis qadın (teleserial, 2007)
Yaxşı qadın pis qadın Choi Jin-sil, Lee Jae-ryong, Sung Hyun-ah və Jeon No-minin baş rolda oynadığı 2007-ci il Koreya teleserialıdır.
Sis (dəqiqləşdirmə)
Sis bu mənalarda gələ bilər: Sis (Şamaxı) — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Sis (Şəbistər) — Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. Sis — Zəngibasar rayonunda kənd. Sis — Adana ilinin bir ilçəsidir.
Sis (Şamaxı)
Sis — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Şamaxı rayonunun Qəleybuğurd inzibati ərazi dairəsində kənd. Pirqulu dağının cənub-qərb yamacında, Ağsu çayının hövzəsinə məxsus Sis çayının yaxınlığında yerləşir. Kəndin ərazisi meşəlikdir. Pirqulu yaylasında günəşli havalar olduğu halda yaylanın Ağsu çayı sahəsində Sis kəndi yerləşən yamacda ən çox dumanlı, çiskinli havalar olur. Əvvəllər Bakı quberniyasının Şamaxı qəzasının Qoşun sahəsində Sis kəndi Sis qazma kimi qeydə alınmışdır. Qonşu Qəleybuğurd və Çağan kəndlərindən çıxmış ailələr ilk əvvəl qazmalar şəklində məskunlaşaraq sonralar kənd kimi formalaşmışdır. Sis toponimi yerləşdiyi ərazinin təbii şərait və xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. == Əhalisi == Əhalisi 362 nəfərdir (2009), 79 təsərrüfatı var.
Sis (Şəbistər)
Sis — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 5,127 nəfər və 1,391 ailədən ibarət idi.Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.
Apus apus
Qara uzunqanad (lat. Apus apus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin uzunqanadkimilər dəstəsinin uzunqanadlar fəsiləsinin uzunqanad cinsinə aid heyvan növü. Avropada, Asiyada və Afrikada yayılıb. Natamam sinantropdur. Köçəri növdür, ölkəmizdə yazda bala çıxarmaq üçün gəlir və qışı Afrikada keçirmək üçün payızda köçür. Bu quşlar ömrünün böyük əksəriyyətini (ilin 10 ayını) havada keçirirlər. Havada olarkən qidalanır, su içir, yatır və hətta havada cütləşir. Yerdən havalana bilmirlər. Belə olan halda onları yüksək bir yerdən buraxmaq və ya havaya atmaq lazımdır. Yalnız balalamaq üçün yuvalarına "qonurlar".
Axis axis
Adi aksis (lat. Axis axis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin aksis cinsinə aid heyvan növü. == Yayılması == Aksislər Himalay və Seylonun dağətəyi meşə zonalarında yaşayır. Bu marallara artıq tez-tez Hindistanda da rast gəlinir və onların sayı artmaqdadır. Ermənistan meşələrinə müvəffəqiyyətlə uyğunlaşdırılıb.
Şiş sinanxium
Cynanchum acutum L.,Hündürlüyü 20-150 sm olan çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi uzun, sarmaşandır. == Yarpaq == Yarpaqları ürəkşəkilli-üçkünc və ya yumurtaşəkilli-ürəkşəkillidir, uc hissəsi küt, qaidəsi dərin ürəkşəkillidir, çılpaq, tünd göy rəngdədir, saplağı 3-7 sm-dir. == Çiçək == Çiçəkləri sıx və yaxud yumuşaq, sadə və ya budaqlanmış çətirəbənzər çiçək qrupundadır. Tacı çəhrayı və yaxud ağ rəngdədir, diametri 5–7 mm-dir, uzunluğu 4–5 mm olan uzunsov küt bölümlüdür. == Meyvə == Toxumları yumurtaşəkilli, yastılaşmış uzunluğu 5–7 mm olub açıq qonur rəngdədir, uc hissədə uzun ipək kimi tüklər dəstəşəkillidir. == Çiçəkləməsi == İyun-Avqust (Sentyabr) == Meyvə verməsi == Avqust-Oktyabr == Azərbaycanda yayılması == BQ (Quba),Samur-Şabran oval., Xəzəryanı, Abşeron, BQ şərq, Kür-Araz oval., Kür düz., Alazan-Əyriçay, Lənk. oval., KQ cənub, KQ şimal, Nax. düz. Ovalıqlarda və dağətəyi yerlərdə, nadir halda aşağı və orta dağ qurşağında.
Neyroendokrin şiş
Neyroendokrin şişlər (NET) endokrin (hormonal) və sinir sistemlərinin hüceyrələrindən yaranan yenitörəmələrdir. Onlar ən çox bağırsaqda baş verir, burada əsasən karsinoid şişlər kimi adlanır, lakin mədəaltı vəzi, ağciyər və bədənin qalan hissəsində də olur.
APDS
Zireh dağıdan sabot mərmi (ingiliscə: Armor piercing discarding sabot — APDS) zirehli hədəfləri məhv etmək üçün yivli lüləli silahlardan atılan kinetik enerji mərmisinin bir növüdür. APDS mərmiləri silahın nominal kalibrindən daha kiçik və fırlanaraq sabitləşən mərmini lülədən çıxan kimi mərmini tərk edən sabotlarla birlikdə daşıyır. Sabot, mərminin lülənin ortasında qalmasını təmin edir və yanan barıtın yaratdığı qazın mərmini itələməsini təmin edir. 1980-ci illərin əvvəllərinə qədər böyük çaplı tank silahlarında geniş şəkildə istifadə olunurdu, lakin bu gün zireh dağıdıcı finlə sabitləşdirilmiş sabot (APFSDS) mərmiləri ilə əvəz edilmişdir. Yivsiz toplarda istifadə olunan mərmilər səthdə sabitlənmiş bir zireh deşən alt mərmini daşıyır. Bununla birlikdə, APDS mərmiləri hələ də kiçik və ya orta çaplı silah sistemlərində geniş yayılmışdır. Müəyyən bir kalibr üçün bu tip sursat, bir silahın zireh nüfuzunu, zireh dağıdıcı (AP), zireh deşən, qapaqlı (APC) və ya zireh deşən, kapüşonlu, ballistik başlı (APCBC) mərmilərlə müqayisədə iki dəfə artırır. Sabotlu yüngül zireh dağıdıcı (SLAP) konsepsiyası bu texnologiyanı kiçik çaplı silahlara tətbiq edir.
Apia
Apia — Samoanın yeganə şəhəri və paytaxtı. == Əhalisi, dil və dini == Əhalisi 35 min nəfərdən çoxdur. Şəhərdə əsasən м samoalılar (93 %), avropalılar və avropa-polineziya qarışığı olan insanlar yaşayır. Rəsmi dillər samoa və ingilis dilləridir. Dini inancları olanlar əsasən protestantlar (50 %) və katoliklərdir (45 %). == Mənbə == Samoa Starts Daylight Saving Time in 2009 Словарь географических названий зарубежных стран. — 3-е изд. перераб. и доп. — М.: Недра, 1986.
Apsis
Apsis (yunanca “qövs”, “yay” mənasını verir) — əsasən xristianlığın dini ziyarətgahları olan kilsələrin mehrab otağını əhatə edən yarımdairəvi və ya çoxbucaqlı, nadir hallarda düzbucaqlı bir bina elementidir. Apsislər qədim bazilikalarda memarlıq elementləri kimi geniş istifadə edilmişdir. Apsislər binanın fasadında xaricdən bükülmüş bir quruluşda ola bilərlər və ya düzbucaqlı planlı divarlarda və ya binanın içərisində sarılmış vəziyyətdə ola bilər. Apsisin damı daha çox yarı günbəz şəklindədir, lakin düz damlı apsislərin olması da mümkündür. Əsasən kilsələrin yan neflərdən, yan şapellərindən və ya apsislərindən açılan kiçik apsislərə memarlıqda apsidiol deyilir. == Tarixi və formaları == Apsislər, Yunan və Qədim Roma memarlığında dini və mülki memarlıqda yayılmış bir elementdir. Divar nişləri binanın bir hissəsini qədim memarlıqda vurğulamaq üçün istifadə edilmişdir. Nişlər bəzək məqsədləri üçün və ya heykəlləri, abidələri ucaltmaq üçün istifadə edilmişdir. Roma imperiyası dövründə tikilmiş bazilikalarda apsisin sonunda çox vaxt bir imperator heykəli olurdu. Bu səbəbdən apsislər qədim dövr memarlığında nişlərin davamı kimi qəbul edilə bilər.
Apus
Uzunqanad (lat. Apus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin uzunqanadkimilər dəstəsinin uzunqanadlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Axis
Aksis (lat. Axis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Epik
Epik növun şifahi xalq ədəbiyyatında əsas janrlari nağıl, əfsanə, dastan və lətifədir. Yazılı ədəbiyyatda epik novun aşağıdakı növləri vardir. Təmsil Hekayə Novella Povest Oçerk Roman Xatirə.
Epos
Epos — hər bir xalqın ictimai-estetik təfəkkürünü bütövlükdə əhatə edən folklor əsəri. Epos həmin mətnləri öz içinə alan, onları bütövlükdə əhatə edən dastançılıq düşüncəsidir. Eposda dastançılığın bütün süjetləri və motivləri cəmlənir. Yəni hər hansı bir dastan konkret bir süjeti və onun tərkib hissələrini təşkil edən motivlərdən ibarətdirsə, epos bütün dastanların süjetlərini və motivlərini əhatə edən dastançılıq ənənəsi, dastançılığın düşüncə ehtiyatı, xəzinəsidir.
Eris
Eris və ya Ris — Təbrizə aid olan konfet. Süd, şəkər, vanil, püstə və kakao ilə hazırlanır.
GPRS
GPRS (General Packet Radio Service — ümumi istifadə üçün paketli radiorabitə) — GSM mobil şəbəkələrində paketləri ötürmək üçün istifadə edilən texnologiyadır. GPRS-lə qoşularkən antenalarında hal-hazırda istifadə edilməyən səs kanalları istifadə edilir. Telefonun qurğusundan asılı olaraq bu qoşulma kanalları 2, 4 və daha artıq ola bilər. Ona görə də GRRS-lə qoşulma vaxtı internetdə məlumatlar 56 kbit/s-dən 114 kbit/s sürətinəcən ola bilər.
GPSS
GPSS — Ümumi məqsədli simulyasiya dili(ing. General Purpose Simulation System) 1961ު-ci illərdə Geoffrey Gordon tərəfindən yaradılmış, ümumi məqsədli diskret zamanlı simulyasiya proqramlaşdırma dilidir. Dil əsas olaraq proqramlaşdırma bilməyən analizçilər üçün, trafik və növbə sistemlərini modellşdirmək üçün yaradılıb. Dildə 53 blokdan istifadə olunur. == Sadə nümunə == Aşağıdakı nümunə GPSS proqramından götürülüb və proqramın əsas məqsədini özündə ehtiva edir. Nümunədə bərbər dükanının bir günü modelləşdirilib. Müştərilər dükana daxil olur, əgər bərbər məşğuldursa (hər hansı bir müştəri xidmət alır) sırada gözləyir. Bu sistemdə xidmət(FCFS-first come-first served) ilk gələn – ilk xidmət olunur prinsipi ilə göstərilir. Müştəriyə xidmət olunduqdan sonra o sistemi tərk edir. Burdakı məqsəd gələn müştəri sayından və xidmət sürətindən asılı olaraq müştərilərin sırada gözləmə müddətlərinin tapılmasıdır.
Gips
Gips (material) — mükəmməl inşaat materialıdır. Gips (mineral) — mineral.
Glis
Glis (lat. Glis) — gliridae fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Mais
Mais — Azərbaycanlı adı. Mais Bərxudarov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin general-mayoru Mais Səfərov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi Mais Məmmədov — televiziyaçı, jurnalist.
İbis
İbis (lat. Threskiornis) — i̇bislər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.. == Təsnifatı == Azərbaycanda İbis cinsinə 1 növ daxildir: Müqəddəs ibis (Threskiornis aethiopicus Lath., 1790) == Həmçinin bax == Müqəddəs ibis Kiçik ağnazBöyük ağnazSarı pırtlaşıqlələkAdi qarıldaq == Xarici keçidlər == Threskiornis == Ədəbiyyat == 1. Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar. Bakı: "Elm", 2004.-620 səh.
İlis
Qarakötük (əvvəlki adı: İlis) — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Almalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocalı rayonunun İlis kəndi Qarakötük kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olub. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Qarakötük kəndi Rusiya Sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. == Toponimikası == Yaşayış məntəqəsi XIX əsrdə Cənubi Azərbaycanın Qaradağ mahalından köçüb gəlmiş erməni ailələrinin İlis adlı yerdə məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. İlis Qarqar çayı hövzəsindəki iki çayın qovuşduğu yerin adıdır. Bu yerdən başlanan çay da eyni adı daşıyır. 1992-ci ildən kəndin adı Qarakotuk kimi rəsmiləşdirilmişdir. == Tarixi == == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Qarabağ silsiləsində yerləşir. == Əhalisi == 2005-ci ildə Dağlıq Qarabağda keçirilən əhalinin siyahıyaalmasına əsasən Qarakötük kəndinin əhalisinin faktiki sayı 165 nəfər, qeydiyyatdakı əhalinin sayı 172 nəfər təşkil edirdi.
MPLS
Multiprotocol Label Switching (MPLS) (azərb. Çoxprotokollu etiket kommutasiyası‎) — şəbəkə ünvanlarına deyil, etiketlərə əsaslanaraq məlumatları bir qovşaqdan digərinə yönləndirən telekommunikasiya şəbəkələrində rutinq texnikası. Şəbəkə ünvanları son nöqtələri müəyyən edərkən etiketlər son nöqtələr arasında qurulmuş yolları müəyyən edir. MPLS müxtəlif şəbəkə protokollarının paketlərini əhatə edə bilər, bu səbəbdən adında multiprotokol sözü mövcuddur. MPLS T1/E1, ATM, Frame Relay və DSL daxil olmaqla bir sıra texnologiyaları dəstəkləyir. == Funksiyası == MPLS şəbəkəsində məlumat paketlərinə etiketlər təyin edilir. Paketin yönləndirilməsi ilə bağlı qərarlar paketin özünü yoxlamağa ehtiyac olmadan yalnız bu etiketin məzmunu əsasında qəbul edilir. Bu hər hansı bir protokoldan istifadə edərək hər hansı bir nəqliyyat mühitində ucdan-uca sxemlər yaratmağa imkan verir. Əsas faydası müəyyən bir OSI modelinin verilənlərin ötürülməsi kanalı (ikinci kanal) texnologiyasından asılılığını və müxtəlif trafik növlərini təmin etmək üçün çoxlu ikinci səviyyə şəbəkələrinə ehtiyacı aradan qaldırmaqdır. MPLS paket kommutasiya şəbəkələri ailəsinə aiddir.
Aspius aspius
Xəşəm (lat. Aspius aspius) — Xəzər dənizində bir növ və bir yarım növ şəklində mövcuddur. Əsas növ əsasən şimali Xəzərdə yaşayır və çoxalmaq üçün Volqa, Ural və Terek çaylarına girir. Yarım növ isə əsasən Xəzərin cənubunda yayılmışdır. Xəşəm keçici balıqdır, dənizdə yaşayır, cinsi yetişkənliyə çatdıqdan sonra (5–6 yaşında) çoxalmaq üçün oktyabrdan başlayaraq fevrala qədər (bəzən mart-aprelə qədər) əsasən Kür çayına, az miqdarda Qızılağac körfəzinə keçir. Kürü verməsi apreldə, suda temperatur 14 °C olduqda baş verir, kürülərini 0,5–1,5 m dərinlikdə xırda daşlar üzərinə tökür. Hər bir dişi balıq 46,8 mindən 342 min ədədədək kürü verir. Kürüdən çıxmış sürfələr bir müddət çayda qalır. Orada qidalanıb böyüyən balıq körpələri sonra dənizə miqrasiya edərək 30–40 m dərinlikdə yaşayır. Xəşəm yırtıcı balıqdır, artıq 6–9 sm uzunluğa çatmış körpələr başqa balıqların körpələri ilə qidalanır.