Ələm ərəbcə “bayraq”, dar isə farsca “-cı” deməkdir. Sözün mənası bayraqçı (bayraqdar) kimi başa düşülə bilər
Tam oxu »...ziddinə, əksinə olan; düşmən. O sizə əleyhdar adam deyil. Onda mən əleyhdar bir hərəkət görmədim. // İs. mənasında. …Əleyhdarlar böyük ədibin kəlamın
Tam oxu »...xadimi. Əməkdar idman ustası. Əməkdar müəllim. Əməkdar həkim. Əməkdar aqronom. Əməkdar inşaatçı.
Tam oxu »I сущ. противник, противница II прил. враждебный. Əleyhdar hərəkətlər враждебные действия
Tam oxu »прил. заслуженный, имеющий заслуги. Əməkdar elm xadimi заслуженный деятель науки, əməkdar incəsənət xadimi заслуженный деятель искусств, əməkdar idman
Tam oxu »I. i. opponent, opposer, objector; antagonist; (rəqib) adversary II. s. adverse, contrary, opposite, antagonist
Tam oxu »s. honoured; ~ elm xadimi Honoured Scientist; ~ incəsənət xadimi Honoured Art Worker; ~ idman ustası Honoured Master of Sports; ~ artist Honoured Arti
Tam oxu »I (Cəbrayıl) qız evinə göndərilən hədiyyə. – Bu gün Gülgəz üçün şələmzar gedibdi II (İrəvan) müxtəlif əşya, şey, şələ-külə. – Şələmzarın atın eşiyə
Tam oxu »...росписью 3. в живописи: батик (роспись) II прил. 1. набивной. Qələmkar süfrə набивная скатерть 2. расписной. Qələmkar parça расписная ткань 3. перен.
Tam oxu »прил. ущемлённый; уязвлённый; нарушенный; xələldar etmək ущемлять, ущемить; нарушать, нарушить; xələldar olmaq ущемляться, ущемиться; нарушаться, нару
Tam oxu »...1-ci mənada. [Məmmədəli:] Məcid və Qurbanəli, duruz qabağa; Məcid tələbdar, Qurbanəli cavabdeh. N.Vəzirov.
Tam oxu »...Qıraqları haşiyəli və ortası güllü parça. Süfrə İsfahanda qayrılmış “qələmkar” adlı güllü bir parçadandı. M.S.Ordubadi. Əvvəlləri İrana səfər edərək,
Tam oxu »is. 1. Karandaş. 2. Qara lövhə üzərində ağ yazı yazmağa məxsus nazik çubuq şəklində azca yumşaq mədəni maddə; qrifel
Tam oxu »...açır. C.Məmmədquluzadə. [Əhməd:] Sən elə yüz ildir gözünü bir qələmdan ilə bu kitaba dikibsən. Ə.Haqverdiyev. Molla Fərzəli qələmi qələmdana qoydu… A
Tam oxu »...nəticəsində xələl dəymiş, pozulmuş, dağılmış, korlanmış; nöqsanlı. □ Xələldar etmək (eləmək) – pozmaq. …1905-ci il inqilabının dalğaları … bu küçənin
Tam oxu »прил. 1. са кардал гзаф зегьмет чӀугунвай, чӀехи хидметар авай (мес. алим); 2. лайихлувилер авай, лайихлу
Tam oxu »[ər. əleyh və fars. ...dar] 1. прил. акси, акси тир; душман; 2. сущ. акси тир кас.
Tam oxu »1) element, ünsür (müxtəlif mənalarda); 2) kadr, personal; eleman yetiştirmek – kadr yetişdirmək element, xidmətçi, kadr, qulluqçu, personal, ünsür
Tam oxu »...çəkim bu zalım hicran əlindən; Bu ev yıxan ələmdarın aman, ələman əlindən. Aşıq Xəlfə.
Tam oxu »Elin başçısı (el sahibi) anlamını əks etdirir. Azərbaycanca el, farsca dar hissələrindən ibarətdir. (Bəşir Əhmədov
Tam oxu »f. dan. Uzun danışmaq, mənasız danışmaq, çox danışmaq. [Ələmdar:] Ədə, boş-boş qırıldatma! S.Rəhimov.
Tam oxu »f. Damcı-damcı tökülmək, sızmaq. Əlüzyuyandan su damcılayır. – …Ələmdar uzun burnunun ucundan damcılayan göz yaşlarını sildi. S.Rəhimov.
Tam oxu »zərf Xırda-xırda, tikə-tikə. Əti qiymə-qiymə doğramaq. – [Ələmdar:] Bu ikiağızlı qılıncımla onu qiymə-qiymə doğraram! S.Rəhimov.
Tam oxu »...Bayraqdaşıyanlar qızıl bayrağı möhkəm tutmuşdular (M.S.Ordubadi); BAYRAQTUTAN, ƏLƏMDAR Həmin şeri yazmaqdan qabaq bilmək gərəkdir ki, “ələmdar” nə de
Tam oxu »sif. Qır salınmış, qır döşənmiş, qırla örtülmüş. Qırlı səki. – [Ələmdar] …qırlı damların üstündən içərinin görünüb-görünmədiyini bilmək istədi. S.Rəhi
Tam oxu »sif. Çəpəri olan, ətrafına çəpər çəkilmiş, çəpərə alınmış. Ələmdar qalın çəpərli həyətinə girib, qəzəblə arvadını səslədi: – Bənövşə, Bənövşə! S.Rəhim
Tam oxu »...hansı tərəfə? hayana? Haraya gedirsən? Haraya baxırsan? – Haraya belə, Ələmdar? – deyə Bənövşə çəkinə-çəkinə soruşdu. S.Rəhimov.
Tam oxu »sif. Təpəsi qırmızı parçadan olan (papaq). Leylək Ələmdar gödək, büzmə çuxa, uzunboğaz çəkmə geyinmiş, … qırmızıtəpə … papağını da başına qoymuşdu. S.
Tam oxu »is. Düyünçə şəklində bağlanmış şeylər. Sonra [Ələmdar] …gizlətdiyi qızıl dür-düyünçələrini dartışdırıb dəyirmi stolun üstünə tökdü, əsgi-üsgüdən azad
Tam oxu »bax cıbbılı. Cıqqılı sırğa. Cıqqılı üzük. – Ələmdar gördü ki, bir nazlı xanım xeyli qızıl sayıb bu daş-qaşdan tək bircə cıqqılısını alır… S.Rəhimov.
Tam oxu »sif. Bərli-bəzəkli, süslü; bərli-bəzəkli paltar geymiş. Ələmdar … ağasının zər-zibalı xanımını gözləri qabağına gətirib maya kimi ağappaq əndamına bax
Tam oxu »...bəxt, müvəffəqiyyət ümidi ilə edilən, bəxti sınamaq üçün edilən. [Ələmdar:] “Bəxtəbəxt” – deyə, ayırdığı qızılın hər komasını bir dəsmalına yığıb bağ
Tam oxu »is. 1. Nökərçilik, nökərlik. Sən bu qədər də kövrəkləşmə, Ələmdar, – deyə Müqim bəy dəsmalını çıxarıb gədəliyə götürdüyü Leyləyin gözlərini sildi. S.R
Tam oxu »is. [ər.] Mühafizə edən, qoruyan; mühafizəçi, keşikçi. [Ələmdar] bir küncə çəkilib özünü başqa rəislərin mühafizləri arasına saldı. S.Rəhimov. [Yusif:
Tam oxu »...yığmaq; qalaqlamaq, toplamaq. Qumu komalamaq. Taxılı komalamaq. – [Ələmdar] dəyirmi stolun üstü ilə səpələnən kağızları əli ilə sivirib komaladı. S.R
Tam oxu »sif. Qoburu olan, qobura qoyulmuş, qobur içində olan. Ələmdar beşaçılan tüfəngini, taxta qoburlu mauzerini, patrondaşlarını götürüb yaraqlandı. S.Rəhi
Tam oxu »...kəsən, iki tiyəsi olan. İkiağızlı bıçaq. İkiağızlı xəncər. – [Ələmdar:] Bu ikiağızlı qılıncımla onu qiymə-qiymə doğraram! S.Rəhimov. İkiağızlı qılınc
Tam oxu »...gözəl firəng və İstanbul qumaşları şairi heyran qoydu. Çəmənzəminli. [Ələmdar] qoltuqçunun çiynindəki paltonu götürüb geydi. S.Rəhimov.
Tam oxu »...Qoy bu topuşu bir üç yaşar quyruğu qırxıq dayçaya döndərim, sonra Ələmdar qardaşın qulluğunda amadə dayannam! S.Rəhimov.
Tam oxu »is. dan. bax işdək. [Leylək Ələmdar] yırğalana-yırğalana Müqim bəy Cavanşirin həyətinə girəndə birdən-birə çar pristavını görüb, özünün bütün işləklər
Tam oxu »...araba yoluna çıxdılar. M.Hüseyn. 2. Duruxmaq, çaşmaq, ürkmək. Ələmdar duyuxmuş halda geriyə çəkildi. S.Rəhimov.
Tam oxu »...oxuyanda! M.Müşfiq. 2. bax kövrəklənmək 2-ci mənada. Sən bu qədər də kövrəkləşmə, Ələmdar, – deyə, Müqim bəy dəsmalını çıxarıb … Leyləyin gözlərini s
Tam oxu »...eyhamlı. İşarəli söz. İşarəli danışıq. – O vaxtdan sonra Leylək Ələmdar Müqim bəy Cavanşirlə az görüşməmiş, onların arasında işarəli danışıqlar az ol
Tam oxu »...qəbzələri, tüfənglərin bəndləri sönük parıltı saçırdı. Çəmənzəminli. Ələmdar titrəyən əlini xəncərinin qəbzəsinə apardı. S.Rəhimov.
Tam oxu »zərf Göz görə-görə, açıqaçığına, aşkarda, açıq-aşkar. [Ələmdar:] Yoxsa görün günün-günorta çağında adam da … belə gözgörəsi özünü soydurarmı? S.Rəhimo
Tam oxu »...idi. C.Cəfərov. 2. Qeyrət çəkən, namusunu qoruyan, qeyrətkeş. [Leylək Ələmdar:] Göydəki bir tanrı bilir ki, mən necə təəssübkeşəm. S.Rəhimov.
Tam oxu »f. 1. Nazlanmaq, naz etmək. [Ələmdar] əzilib-büzülən, şirindil xanımların başları üstündən uzun dimdiyini sallayıb … baxdı. S.Rəhimov. 2. məc. Cavabda
Tam oxu »...dəlalət edən heç bir şey, heç bir əlamət, heç bir nişanə qalmamaq. [Leylək Ələmdar] ağası ilə birlikdə bütün həyəti, bağçanı bir-birinə vurdu, ancaq
Tam oxu »...oradan bir neçə əsgi-üsgüdən alıb məni yüklədi. Ə.Haqverdiyev. [Ələmdar] … gizlətdiyi qızıl dür-düyünçələrini dartışdırıb dəyirmi stolun üstünə tökdü
Tam oxu »...oradan bir neçə əsgi-üsgüdən alıb məni yüklədi. Ə.Haqverdiyev. [Ələmdar] … gizlətdiyi qızıl dür-düyünçələrini dartışdırıb dəyirmi stolun üstünə tökdü
Tam oxu »...Mir Cəlal. ◊ Çənə-boğaz etmək (döymək) – mübahisə etmək. [Leylək Ələmdar:] Qanacağınız olsun, adamsınız, belə çənə-boğaz eləmək yaraşmaz! S.Rəhimov.
Tam oxu »...Adətən “göz” sözü ilə: qabağa çıxmış, irəli çıxmış; dəbərə… [Leylək Ələmdar:] Oğlan, müştərin-zadın yoxdu ki? – deyə o, domba gözlərini ətrafına gəzd
Tam oxu »...[Səlimnaz xanım:] İstiisti bu çayı iç, bəlkə tərləyəsən. N.Vəzirov. [Ələmdar] … buğlana-buğlana, cızhacızla qovrulan cızbızdan isti-isti ötürdü. S.Rə
Tam oxu »...kölgələr, qəbirdən xortlayan ölülər çıxmamışdı. M.İbrahimov. [Ələmdar:] [Məşədi] qırsaqqız oğlu qır-saqqız, elə bil o gorbagor Hacı Abutalıbın özüdür
Tam oxu »...bəyi görcək deyir: – Ə, bu fağırı niyə qəhr edirsən? “Qaçaq Nəbi”. [Ələmdar Qoltuqçuya:] Ə, kişisən, mən ölüm, bu tufanda məni dara qısnama! S.Rəhimo
Tam oxu »...sevdi, onun yalmanını çəkişdirdi. S.Rəhimov. 2. f. Dartmaq, çəkmək. [Ələmdar] …qapının tutacağından yapışdı, ayaqlarını döşəməyə dayayıb çəkişdirdi.
Tam oxu »...görüb ötəri salam verdi. B.Bayramov. 3. Müvəqqəti, keçici. Ələmdar elə bilirdi ki, Zərrintac xanımın gündüzkü qışqırtısı ötəri bir hal, bəy xanımları
Tam oxu »...savabın haqq-hesabı çəkilmək. [Seyrəksaç dəllək:] Çünki bu dünyanın axı, Ələmdar qardaş, o dünyası, qiyaməti də var. Bax orada mizan-tərəzi qurulacaq
Tam oxu »...yalvarıbyaxarmaq. Qəmər zindanbanı çağırıb yalvaryapış elədi. (Nağıl). [Ələmdar] istədi … yalvaryapış eləsin. S.Rəhimov.
Tam oxu »...göstəriş vermək, ağıl öyrətmək. …Sən mənə mollalıq eləmə, dəllək, – Ələmdar dönüb dəlləyin üzünə pis-pis baxdı. S.Rəhimov.
Tam oxu »...zadım yoxdur. Nəyim var ki, ay başıdaşlının oğlu? Çəmənzəminli. [Leylək Ələmdar:] Qurani-mürsəl haqqı, mənim bu dükanı dağılan kişinin boğulmağına əs
Tam oxu »...it. Quduz canavar. Quduz olmaq (quduzluq xəstəliyinə tutulmaq). – Ələmdar quduz it kimi mırıldanamırıldana aşağıya düşüb, faytonun yanında dayandı. S
Tam oxu »SƏDAQƏT [Müqim bəy:] Mən sənin sədaqətinə inanıram, Ələmdar (S.Rəhimov); DOĞRULUQ, VƏFA Vidadi: Dünya dəyişilmiş, əhd, vəfa, sədaqət, doğruluq qalmamı
Tam oxu »...S.Vurğun. // Keyimək, keyləşmək. Soyuqda dayanmaqdan kütləşmiş Ələmdar balkonun qabağına yeriyib, əlini qulağına gətirdi… S.Rəhimov. 3. məc. Azalmaq,
Tam oxu »...olmaq. ◊ Gün yağlanmaq məh. – Günəşin ən isti vaxtı haqqında. [Ələmdar:] Mən axşamdan dükanın qabağında, o yastı daşın üstündə öz cırıq çuxama bürünü
Tam oxu »...Cəlal. Al dilə tutmaq – aldatmaq, tovlamaq, hiylə işlətmək. [Ələmdar:] …Bəy məni al dilə tutub bu dörd divarın arasına gətirib… S.Rəhimov. Ala düşmək
Tam oxu »...atasının qızın səadətini əlindən aldığı bəs olmadımı? M.S.Ordubadi. [Ələmdar:] [Məşədi] qırsaqqız oğlu qır-saqqız, elə bil o gorbagor Hacı Abtalıbın
Tam oxu »