Lüğətlərdə axtarış.

Çatandaş — Cəbrayıl rayonunda dağ. == Toponimikası == Çaxmaq və Kiçik Həkəri (Əkərə) çaylarının suayrıcında yerləşir. Hündürlüyü 1536 m. Oronim çalan/çatal (qoşa, haça) və daş (qaya, dağ) komponentlərindən düzəlib, "haça qaya" deməkdir.

Karandaş (rus. Карандаш əsli qara daş sözündən götürülmüşdür) — Yazı yazmaq, şəkil və cizgi çəkmək üçün taxtaya geydirilmiş nazik qrafit, yaxud quru boyaq çubuğu. == Karandaşların əcdadları == İlk variantı XIII əsrdə hazırlanıb. Qrafitin (qələmin içində olan qara hissə) taxtanın arasına qoyulmasını fransız kimyagəri Nikola Konte təklif edib. Əslində bu qrafiti qənaət ilə sərf etmək üçün hazırlanmışdı. Ancaq sonra fikir verildi ki, bu üsulla hazırlanan qələmlər daha yaxşı yazır. == İlk əsil karandaş == Barroudeyl gölü ətrafında qoyunlarını otaran çobanlar fikir verirlər ki, qoyunların dəriləri yerli qayalara sürtünəndə qaralır . Bu barədə yerli alimlərə bildirəndə, onlar düşünüblər ki, Borroudeyldə üzə "qara daş" yataqları çıxır. Yerli əhali tezliklə burada yazı üçün müxtəlif ləvazimatlar hazırlamağa başlayır, adını isə "qara daş" qoyurlar. Türkcə( "qara" və "taş" sözlərindən "karandaş2 adı alınır.) İlk karandaşlar barədə yazılar 1565-ci ilin minerallar barədə yazılan traktatında olub.

Vətəndaş – dövlət-hüquqi münasibətlər mənasında deyil, vətəndaş cəmiyyəti, vətəndaş təşəbbüsü, vətəndaşların birliyi və s. kontekstində cəmiyyətin üzvü kimi başa düşülür. Vətəndaş — müəyyən dövlətlə siyasi-hüquqi münasibətlə bağlı olan fərd. Bu bu münasibətlərə malik olmayan digər cəmiyyət üzvlərinə nisbətən müəyyən hüquqlara və vəzifələrə malik olmağa imkan verir. Öz hüquqi statusuna görə vətəndaş bu ölkənin ərazisində yaşayan digər ölkə vətəndaşlarına və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslərdən fərqlənir. == Ədəbiyyat == R. Əliquliyev, T.Fətəliyev. Vətəndaş Elmi. Bakı, İnformasiya Texnologiyaları, 2018, 150 s.

Vakanda (/wəˈkɑːndə, -ˈkæn-/ ) — Marvel Comics tərəfindən nəşr olunan Amerika komikslərində görünən uydurma ölkə. Həmin ölkənin Şərqi Afrikada mövcud olduğu təsvir olunur. Saxaradan cənubda yerləşən Qara Afrikada yerləşir və super qəhrəman Qara Panteranın evidir. Vakanda ilk dəfə Fantastic Four #52-də (iyul 1966) göründü və Sten Li və Cek Kirbi tərəfindən yaradılmışdır.Vakanda komikslərdə və müxtəlif media uyğunlaşmalarında, məsələn, Marvel Kinematoqrafiya Kainatında, planetin texnoloji cəhətdən ən inkişaf etmiş milləti kimi təsvir edilmişdir. == Yerləşməsi == Bəzi mənbələr Vakandanı Tanzaniyanın bir qədər şimalında və məhz Ruandada yerləşdirir, digərləri isə – məsələn, Marvel Atlas #2 – onu Turkana gölünün şimal ucunda, Cənubi Sudan, Uqanda, Keniya və Efiopiya arasında (Azaniya, Kənan və Narobiya və bu kimi uydurma ölkələrlə əhatə olunmuş) göstərir.Rejissor Rayan Kuqler 2018-ci ildə çəkilmiş Qara Pantera filmindəki Vakanda təsvirinin Cənubi Afrika Lesoto Krallığından ilhamlandığını bildirib.Vakanda yazıçı Ta-Nehisi Koutsun son hekayələrində Viktoriya gölündə, Mohannda, Kənan, Azaniya və Niqanda digər uydurma xalqların yaxınlığında yerləşir. Bu, real həyatda daha çox Konqo Demokratik Respublikasının şərq yarısına uyğun gəlir.Birnin Zana Vakanda ərazisində yerləşir. Bəziləri onu ağıllı şəhər hesab edirlər.

Aydoğan Vətəndaş (türk. Aydoğan Vatadaş) — Türk yazıçı, jurnalist və tədqiqatçı. == Haqqında == 1974-cü ildə İstanbulda anadan olub. 1993-cü ildə Dəniz Litseyindən məzun olub. 1995-ci ildə Dəniz Hərbi Məktəbindən ayrılıb. 1997-ci ildə başladığı Fateh Universiteti İngilis dili və ədəbiyyatı fakültəsindən 2001-ci ildə məzun olub. 1995-ci ildə Aksiyon dərgisində jurnalistlik peşəsinə başlayıb. 1995-2000-ci illərdə Aksiyon dərgisində müxbirlik, redaktorluq və köşə yazarlığı edib. 2000-2004-cü illərdə Zaman qəzetində müxbirlik, redaktorluk və köşə yazarlığı edən müəllif, 2002-2004-cü illərdə Qaraqutu verilişinin rejissor və aparcısı olmuşdur. 1997-ci ildə Timaş nəşriyyatında nəşr olunan ilk kitabı Armagedon (Türkiyə-İsrail Gizli Müharibəsi) əsəri ilə diqqət çəkib.

Darandaş (fars. دارانداش‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 327 nəfər yaşayır (64 ailə).

Karandaş — Yazı yazmaq, şəkil və cizgi çəkmək üçün taxtaya geydirilmiş nazik qrafit. Karandaşyonan — Karandaşların uclarını taraş etmə üçün istifadə edilən dəftərxana ləvazimatı. Karandaş (kloun) — tanınmış sovet sirk artisti (kloun).

Karandaş (tam adı: Mixail Nikolayeviç Rumyantsev ; d.1901, Sankt-Peterburq – ö.1983, Moskva) —Görkəmli sovet sirk artisti (kloun), aktyor. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1979) SSRİ xalq artisti (1969). == Həyatı == Mixail Nikolayeviç Rumyantsev 1901-ci il noyabrın 27-də bəzi mənbələrdə 10 dekabrda Sankt-Peterburqda anadan olub. == Sovet çizgi filmində Karandaşın rolu == Sirk(Soyuzmultfilm,1942). Sirkdəki qız (Soyuzmultfilm, 1950).

Qatardaş (fars. ‎‎قطارداش‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 105 nəfər yaşayır (21 ailə).

Rəngli karandaş — bir rəngli piqment minası olan rəngli rəsm və yazı üçün istifadə olunan karandaş.

Mine Okubo (ing. Miné Okubo; 27 iyun 1912, Riversayd[d], Kaliforniya – 10 fevral 2001, Qrinviç Villic[d], Nyu-York ştatı) – yaponəsilli ABŞ sənətçisi və yazıçısı. İkinci dünya müharibəsi zamanı ABŞ yaponlarının internasiya düşərgələrindəki həyatını təsvir edən "Vətəndaş 13360" kitabına görə tanınır. Mürəkkəblə çəkilmiş 206 rəsmin olduğu bu kitab bu düşərgələrdəki həyatı təsvir edən ilk kitabdır. == İlk illəri == Mine Okubo 27 iyun 1912-ci ildə ABŞ-nin Kaliforniya ştatının Riversayd şəhərində doğulmuşdur. Onun ailəsi ABŞ-yə miqrasiya etmiş birinci nəsildən olan yaponlar idi. Atası bağbanlıqla məşğul olurdu, anası isə Tokio İncəsənət İnstitutundan məzun olmuşdu.Okubo Riversayd İcma Kollecində təhsil almış, daha sonra incəsənət üzrə master dərəcəsi əldə etmək üçün 1936-cı ildə Berkli Kaliforniya Universitetinə daxil olmuşdur. Berta Taussiq təqaüdü vasitəsilə Avropaya səyahət etmiş, lakin İkinci dünya müharibəsinin başlaması və anasının xəstələnməsi səbəbilə ABŞ-yə qayıtmışdır. O, Federal İncəsənət Proqramında işləməyə başlamış və Dieqo Riveranın sənətini öyrənmişdir. Federal İncəsənə Proqramı çərçivəsində ABŞ ordusu üçün Fort-Ord, Qovernment adası, Oklend Qonaqpərvərlik Evi və Trejer adasında divar rəsmləri və mozaikalar yaratmışdır.

Vətəndaş Keyn (ing. Citizen Kane) — 1941-ci il istehsalı olan ABŞ filmi, aktyor, rejissor Orson Uellsin ilk ən böyük həcmli filmi. Filmin ssenarisini Herman Menkeviç, Cozef Kolen və Con Hauzmenlə birgə yazsa da titrlərində sonuncu iki nəfərin adı salınmamışdı. Hələ indiyə qədər filmin ssenarisində kimin hansı hissələri yazması mübahisəli olaraq qalır. Filmin süjeti sadə quruluşa malikdir. Media-maqnat Çarlz Foster Keyn ölüm yatağında olarkən yalnız "qızılgül qönçəsi" sözlərini deyir və ölür. Bundan sonra film bir sənədli-xronikal sujet əsasında inkişaf etməyə başlayır. Jurnalist Tompson isə Keynin həyatı, karyerası, ölümü və ən əsas da dediyi son sözlərin nə olması haqqında araşdırma aparmağa başlayır. Film boyu biz Keynin dostları, həyat yoldaşlarının onun haqqında olan xatirələrini eşidirik. Tompsona o, məlum olur ki, Keyn hələ uşaqlığında Tetçer adlı birisinin himayəsinə verilib və sonradan qəfildən Tetçer böyük miqdarda pul əldə edir.

Klassik respublikaçılıq və ya klassik cümhuriyyətçilik, həmçinin vətəndaş respublikaçılığı, vətəndaş cümhuriyyətçiliyi və ya vətəndaş humanizmi — respublikaçılığın antik dövrün dövlət modelləri və yazılarından, xüsusilə də Aristotel, Polibi və Siseron kimi klassik yazıçılardan ilhamlanaraq İntibah dövründə formalaşmış növü. Klassik respublikaçalıq vətəndaş cəmiyyəti, vətəndaş ləyaqəti və qarışıq dövlət kimi anlayışlar ətrafında qurulmuşdur. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Brugger, Bill (1999). Republican Theory in Political Thought: Virtuous or Virtual?. Basingstoke: St. Martin's Press. Coutant, Arnaud (2007). Une Critique republicaine de la democratie liberale. Mare et Martin Fink, Zera (1962). The Classical Republicans: an Essay in the Recovery of a Pattern of Thought in Seventeenth-Century England.

Vətəndaş cəmiyyəti – dövlət və kommersiya fəaliyyətinə nisbətən müstəqil olan ayrı-ayrı fərdlərin və qrupların öz maraqları və dəyərləri naminə əməkdaşlıq etdiyi ictimai sfera. Bazar – öz özündə təşkilatlanan sistemdir, lakin bu o demək deyil ki, dövlət bu mexanizmin təkmilləşdirilməsində iştirak edə bilməz. O, rəqabət aparan subyektlər arasında maraqlar balansını yaratmalı və bərabərləşdirməlidir. Dövlət bazar münasibətlərinin formalaşdırılması və qorunmasında mühüm faktordur. Vətəndaş cəmiyyətinin struktur elementlərini cəmiyyətin sferalarına görə aşağıdakı kimi təsnif etmək olar: İqtisadi sferada vətəndaş cəmiyyətinin struktur elementlərini vətəndaşların öz şəxsi təşəbbüskarlıqları ilə yaratdıqları qeyri-dövlət müəssisələri, korperativlər, icarə kollektivləri, birliklər, aksioner təşkilatları, korporasiyalar və vətəndaşların digər könüllü birlikləri təşkil edir. Vətəndaş cəmiyyətinin sosial-siyasi sferasını aşağıdakı elementlər təşkil edir: ailə, ictimai, ictimai-siyasi, siyasi təşkilatlar və hərəkatlar, yaşayış yeri və ya əmək və başqa kollektivlərlə əlaqədar ictimai özünü idarəetmə orqanları. İctimai fikrin formalaşması və ifadə edilməsi mexanizmlərinin üzə çıxarılması və həmçinin sosial konfliktlərin həlli. Qeyri-dövlət, müstəqil K.İ.V. Bu sferada cəmiyyətdə formalaşan maraqların konstitusiya və dövlət qanunları çərçivəsində institusional formaya salınması və qeyri-zorakı, sivil formada ifadə edilməsi təcrübəsi formalaşır. Vətəndaş cəmiyyətinin mənəvi sferasına aşağdakı elementlər daxildir: söz, fikir azadlığı, öz mövqeyini açıq ifadə etmək imkanı, yaradıcı, elmi və digər öz fəaliyyət birliklərinin dövlət və siyasi strukturlardan asılı olmaması və müstəqilliyi. == Vətəndaş cəmiyyətinin prinsipləri == Vətəndaş cəmiyyətinin prinsiplərini yuxarıda deyilmiş fikirləri nəzərə almaqla belə ifadə etmək olar: İqtisadi azadlıq, müxtəlif mülkiyyət formaları, bazar münasibətləri.

Vətəndaş haqqında (lat. De Cive) — Tomas Hobbsun əsas əsərlərindən biri. Kitab ilk olaraq 1642-ci ildə Parisdə latın dilində nəşr edilmişdir, ardınca 1647-ci ildə Amsterdamdan iki əlavə latın dilində nəşri buraxıldı. Əsərin ingilis dilinə tərcüməsi ilk dəfə dörd il sonra (London 1651) Hökumət və cəmiyyətlə bağlı fəlsəfi əsasları (ing. Philosophical rudiments concerning government and society) başlığı ilə çıxdı. Bu əsərdə Hobbsun sonradan daha dərindən Leviafan traktatında yazacağı mövzulara bu əsərində tanışlıq edir. Məşhur ifadəsi olan bellum omnium contra omnes ("hamının hamıya qarşı müharibəsi") ilk dəfə burda ortaya çıxdı. == Məzmun == De Cive, Hobbs tərəfindən insan şüuru ilə bağlı yazılmış əsərlər trilogiyasının birincisidir. trilogiyadakı digər iki əsər: 1655-ci ildə nəşr olunan De Corpore ("Bədən haqqında") və 1658-ci ildə nəşr olunan De Homine ("İnsan haqqında")dır. Hobbs İngiltərə burjua inqilabından başlamadan əvvəlki siyasi qarışıqlıqlara rəğmən, o yazısını bitirə bildi.

Klassik respublikaçılıq və ya klassik cümhuriyyətçilik, həmçinin vətəndaş respublikaçılığı, vətəndaş cümhuriyyətçiliyi və ya vətəndaş humanizmi — respublikaçılığın antik dövrün dövlət modelləri və yazılarından, xüsusilə də Aristotel, Polibi və Siseron kimi klassik yazıçılardan ilhamlanaraq İntibah dövründə formalaşmış növü. Klassik respublikaçalıq vətəndaş cəmiyyəti, vətəndaş ləyaqəti və qarışıq dövlət kimi anlayışlar ətrafında qurulmuşdur. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Brugger, Bill (1999). Republican Theory in Political Thought: Virtuous or Virtual?. Basingstoke: St. Martin's Press. Coutant, Arnaud (2007). Une Critique republicaine de la democratie liberale. Mare et Martin Fink, Zera (1962). The Classical Republicans: an Essay in the Recovery of a Pattern of Thought in Seventeenth-Century England.

Vətəndaş jurnalistikası (ictimai jurnalistika adı ilə də tanınır) – jurnalistlərin və onların auditoriyasının siyasətdə və ictimai həyatda baş verən proseslərin yalnız seyrçisi olmaları barədə fikirdən boyun qaçırmaq cəhdidir. Vətəndaş jurnalistikası öz oxucu, dinləyici və tamaşaçıları, eləcə də cəmiyyətin istisnasız bütün üzvləri ilə olay iştirakçısı kimi davranmağı özünə məqsəd bilir. Bu tərif məcburi öhdəlik və qaydalara dayanır. Vətəndaş jurnalistikası konsepsiyası (eyni zamanda "ictimai", "iştirakçı", "demokratik", "partizan" və ya "küçə" jurnalizmi olaraq da bilinir) vətəndaşların “xəbər və infomasiyanın toplanması, hesabat verilməsi, təhlil edilməsi və yayılması prosesində aktiv iştirak etməsinə” əsaslanır. Vətəndaş jurnalistikasın fərqli açıqlamaları var, məsələn amerikan jurnalisti olan Courtney C. Radsch vətəndaş jurnalistikasını “cox vaxt peşəkar jurnalistika sahəsindəki çatışmazlıqlara cavab olaraq mətbuat orqanlarından kənarda fəaliyyət göstərən infomasiya toplanmasının və hesabat verilməsinin alternativ ve daha fəal növu, hansı ki eyni jurnalisitka praktikalarını istifadə edir lakin müxtəlif hədəflər və ideallıqlarla idarə olunan və ənənəvi və ya ümumi jurnalistikadan fərqli alternativ legitimlik mənbələrinə əsaslanır." Yeni texnologiyaların istifadəsi, mobil telefonlardan artan istifadə yanı sıra sosial şəbəkələr və media paylaşma saytları, vətəndaş jurnalistikasıni dünya miqyasında insanlar üçün daha əlçatan etdi. Eyni zamanda, yeni mətbuatdakı son inkişafların dərin siyasi təsiri vardır. Texnologiyanın mövcudluğundan dolayı, vətəndaşlar son xəbərlər haqqında ənənəvi mətbuat jurnalistlərinə nisbətən daha sürətli xəbərlər verirlər. 2010-cu ildə Haiti zəlzələsi, Ərəb baharı, “Wall Streeti işğal et" hərəkatı, 2013-cü il Gəzi parkı etirazları, Ukraynadakı Euromaidan hadisələri və Suriyada vətəndaş müharibəsi və 2014-cü ildə Ferguson qarşıdurması zamanı yayılan reportaj ve xəbərlər vətəndaş jurnalistikasının əhəmiyyətli nümunələridir. Vətəndaş jurnalistikasınınin tənqidçiləri, o cümlədən peşəkar jurnalistlər və xəbər təşkilatları, vətəndaş jurnalistikasının tənzimlənməmiş, subyektiv, amatör və keyfiyyəti və əhatə dairəsi baxımından təsadüfi olduğunu iddia edirlər. Vətəndaş jurnalsitikasının pionerlərindən sayılan Devid Perri özünün “Vətəndaş jurnalistikasının kökləri” kitabında həmin öhdəlik və qaydalardan bəzilərini belə ifadə edib: Jurnalist və KİV-i bir qırağa çəkilmiş müşahidəçilər kimi qavramaq əvəzinə, onları ictimai həyatın fəal iştirakçılarına çevirməyə çalışmaq; KİV-i ictimai problemlərin azad müzakirə məkanına çevirmək; Olayları işıqlandırarkən, sıradan insanların yaşamında önəmli rol oynayan iş, olay və problemlərə üstünlük vermək; Yalnız cəmiyyət üzvləri arasında diskussiya və debatlardan (müzakirə və mübahisələrdən) sonra ictimai rəyin necəliyi barədə bəlli qənaətə gəlmək; Jurnalistikadan ictimai kapitalı (sosial sərvəti) artırmaq üçün yararlanmağa can atmaq.

Vətəndaş müharibəsi — ölkə daxilində müxtəlif qruplar arasında baş verən və əhalinin əksər hissəsini əhatə edən müharibə.

Klassik respublikaçılıq və ya klassik cümhuriyyətçilik, həmçinin vətəndaş respublikaçılığı, vətəndaş cümhuriyyətçiliyi və ya vətəndaş humanizmi — respublikaçılığın antik dövrün dövlət modelləri və yazılarından, xüsusilə də Aristotel, Polibi və Siseron kimi klassik yazıçılardan ilhamlanaraq İntibah dövründə formalaşmış növü. Klassik respublikaçalıq vətəndaş cəmiyyəti, vətəndaş ləyaqəti və qarışıq dövlət kimi anlayışlar ətrafında qurulmuşdur. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Brugger, Bill (1999). Republican Theory in Political Thought: Virtuous or Virtual?. Basingstoke: St. Martin's Press. Coutant, Arnaud (2007). Une Critique republicaine de la democratie liberale. Mare et Martin Fink, Zera (1962). The Classical Republicans: an Essay in the Recovery of a Pattern of Thought in Seventeenth-Century England.

Vinnifred İton (ing. Winnifred Eaton; 21 avqust 1875 və ya 1877, Monreal, Kvebek – 8 aprel 1954) – Kanada yazıçısı. O, çinəsilli olmasına və heç vaxt Yaponiyada olmamasına baxmayaraq, yaponmənşəli Onoto Vatanna təxəllüsü ilə tanınmış və Yaponiya mövzusunda əsərlər yazmışdır. İton ədəbi karyerası boyunca 16 roman, eləcə də, yüzlərlə hekayə və məqalə yazmışdır. Onun 1899-cu ildə nəşr olunan "Yaponiyalı Nume xanım" adlı romanı Asiya mənşəli müəllifə məxsus olan ilk ABŞ romanı olmuşdur. Kalqari Universitetinin Riv Teatrı onun şərəfinə adlandırılmışdır. == İlk illəri == Vinnifredin atası Edvard İton ingilis tacir və rəssam idi, anası Qreys Trefusis isə çinli idi. Evard və Qreys Şanxayda tanış olmuş, İngiltərə və ABŞ-də yaşadıqdan sonra 1872-ci ildə Kanadanın Monreal şəhərinə köçmüşdürlər. Vinnifred 14 uşaqlı ailənin səkkizinci uşağı olmuşdur.İton uşaq yaşlarından etibarən ədəbiyyata maraq göstərməyə başlamışdır. 1895-ci ildə ilk hekayəsini Monrealın "Metropolitan Magazine" adlı jurnalına satmışdır.

Atanda Musa (3 fevral 1960) — Nigeriyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Atanda Musa Nigeriyanı 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 21-ci pillənin sahibi olub. Daha sonra Atanda Musa Nigeriyanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 17-ci pillənin sahibi olub.

Anqolada vətəndaş müharibəsi — 1974-cü ilin aprelində yalnız müstəqilliyini əldə etmiş Anqola Portuqaliyanın himayəsindən çıxdıqdan sonra meydana gələn bir münaqişədir. Afrikadakı ən uzun sürən münaqişəsidir. Rəsmi olaraq 2002-ci ildə sona çatan və 27 il davam edən müharibə, 500 min insanın ölümünə və minlərlə insanın köçünə səbəb oldu. Üçüncü dünya ölkələrində Soyuq müharibənin ən böyük əks olunduğu bu müharibədə üç tərəf var: Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatı əsasını Sovet İttifaqı və Şərq Bloku ilə əlaqəsi olan Kimbundu və Luanda hibridlərindən gəlir. Anqola Milli İstiqlal Cəbhəsi (FNLA) etnik baxımdan Bakongoda köklü idi, lakin ABŞ, Çin və Zairdə ki Mobutu rejimi ilə əlaqələndirildi. Anqolanın Tam Müstəqilliyi Uğrunda Milli Birliyi Jonas Savimbinin rəhbərliyi ilə Ovimbund bölgəsində idi. ABŞ, Cənubi Afrikadakı aparteid rəhbərliyinin və bir çox Afrika liderinin dəstəyini aldı. == Müharibənin səbəbləri == 1950-ci illərdə Portuqalların Anqoladakı varlığına qarşı ilk ciddi millətçi hərəkatlar başladı. Marksizm yönümlü bir təşkilat olan Anqolanın İstiqlal Naminə Xalq Hərəkatı, Anqolanın müstəqillik hərəkatının hərəkətverici qüvvəsinə çevrildi. Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatının əsas dayanağı Bambundular idi.

Anqolada vətəndaş müharibəsi — 1974-cü ilin aprelində yalnız müstəqilliyini əldə etmiş Anqola Portuqaliyanın himayəsindən çıxdıqdan sonra meydana gələn bir münaqişədir. Afrikadakı ən uzun sürən münaqişəsidir. Rəsmi olaraq 2002-ci ildə sona çatan və 27 il davam edən müharibə, 500 min insanın ölümünə və minlərlə insanın köçünə səbəb oldu. Üçüncü dünya ölkələrində Soyuq müharibənin ən böyük əks olunduğu bu müharibədə üç tərəf var: Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatı əsasını Sovet İttifaqı və Şərq Bloku ilə əlaqəsi olan Kimbundu və Luanda hibridlərindən gəlir. Anqola Milli İstiqlal Cəbhəsi (FNLA) etnik baxımdan Bakongoda köklü idi, lakin ABŞ, Çin və Zairdə ki Mobutu rejimi ilə əlaqələndirildi. Anqolanın Tam Müstəqilliyi Uğrunda Milli Birliyi Jonas Savimbinin rəhbərliyi ilə Ovimbund bölgəsində idi. ABŞ, Cənubi Afrikadakı aparteid rəhbərliyinin və bir çox Afrika liderinin dəstəyini aldı. == Müharibənin səbəbləri == 1950-ci illərdə Portuqalların Anqoladakı varlığına qarşı ilk ciddi millətçi hərəkatlar başladı. Marksizm yönümlü bir təşkilat olan Anqolanın İstiqlal Naminə Xalq Hərəkatı, Anqolanın müstəqillik hərəkatının hərəkətverici qüvvəsinə çevrildi. Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatının əsas dayanağı Bambundular idi.