Lüğətlərdə axtarış.

Planer (fr. planeur, lat. planus sözündən yaranıb) — heç bir enerji mənbəyi olmadan uça bilən sabit qanadlı təyyarədir. Bəzi planerlərin motorlu modelləri də vardır. Pilot kabinəsi tək və ya iki pilotluq ola bilər. Bir təyyarənin yedəkləməsi vasitəsilə hərəkətə gəlirlər. Çəkici ilə müəyyən bir yüksəklikdə ayrılır və atmosferdəki hava cərəyanlarından istifadə edərək uça bilirlər. Xüsusilə təşkil edilən yarışlarda məqsəd, ən qısa müddətdə, ən uzun yolu qət etməkdir. Aerodinamikanın ümumi prinsipləri haqqında bəzi fikirlər hələ Qədim Misirdə məlum idi. 1898-ci ildə ağacdan hazırlanmış "Ficus Sicomorus" heykəlcik aşkar edilib.

Lener Dominqes Peres (isp. Leinier Domínguez Pérez) (1983-cü ilin 23 sentyabrda Havanada anadan olub) Kubalı qrosmeyster. O, 2002, 2003, 2006, 2012-ci illərdə Kuba Şahmat Çempionatının qalibi olub. 2004-cü ildə Fide Dünya Şahmat Çempionatında 1/4 finalda Teymur Rəcəbova taybreykdə uduzub. Onun ən yaxşı nəticəsi 2006-cı ildə Barselonada olub. O, turnirdə 9 oyundan 8 xal yığıb. Həmin turnirdə 2932 reytinqli Vasili İvançuk iştirak edirdi. 2008-ci ildə CPA şahmat turnirinin və 43-cü Kapablankanın xatirə turnirinin qalibidir. Eyni ildə Biel-də keçirilən turniri Evgeny Alekseyev ilə birinci yerdə bitirdi (amma taybreykdə ona uduzmuşdu). Həmin turnirdə dünya çempionu Maqnus Karlsen də iştirak edirdi.

Adam Rayner (alm. Adam Rainer‎; d. 1899 - ö. 4 mart 1950) – tarixdə qeydə alınmış həm karlik, həm qiqant olan yeganə şəxs. Akromeqaliyadan əziyyət çəkdiyi güman olunur. == Bioqrafiya == Rayner Avstriya-Macarıstan imperiyasının Qrats şəhərində anadan olmuşdur. 1917-ci ildə 18 yaşı olarkən boyu 122,55 sm olaraq ölçülmüşdür. 1918-ci ildə 19 yaşında olarkən isə boyu 111,5 sm olaraq ölçülmüşdü. Yetkinlik yaşında boyu 147 santimetr idi. Lakin hipofiz vəzindəki şiş onun boyunun qəfil və sürətli artmasına səbəb olmuşdur.

Georgi Aleksandroviç Vayner — Rusiya yazıçısı. == Həyatı == Georgi Vayner 10 fevral 1938-ci ildə Moskva şəhərində doğulub. O, qardaşı Arkadi ilə birlikdə bir çox detektiv romanı yazarıdır. Qardaşı ilə yazdığı 150-dən çox kitabın arasında "Ya sledovatel" ("Mən təhqiqatçıyam"), "Vizit k Minotavru", "Qonki po vertikali", "Çası dlya mistera Kelli" kimi ünlü əsərlər də var. 1979-cu ildə rejissor Stanislav Qovoruxin Vaynerlərin "Era miloserdiya" kitabı əsasında məşhur "Görüş yerini dəyişmək olmaz" filmini çəkib. 1990-cı ildən bəri ABŞ-də yaşayırdı. O, 11 iyun 2009-cu ildə vəfat edib. G. Vayner keçmiş SSRİ Yazıçılar İttifaqının və Daxili İşlər Nazirliyinin çoxsaylı mükafatlarına layiq görülüb.

Karl Rayner (ing. Carl Reiner; 20 mart 1922, Bronks, Nyu-York, ABŞ — 29 iyun 2020, Beverli-Hillz, Kaliforniya, ABŞ) — ABŞ aktyoru.

Laytner Uitmer (28 iyun 1867, Filadelfiya, Pensilvaniya – 19 iyul 1957, Filadelfiya, Pensilvaniya) — klinik psixologiyanın qurucusu, Amerikalı psixoloqdur. 1896-cı ildə dünyada ilk psixloji klinikanın qurucusu hesab olunur. L. Uitmer Vilhelm Vundt tərəfindən ilk doktorantura dərəcəsini alan amerikalılardan həmçinin Amerika Psixologiya Dərnəyinin təşkilatçılarından biridir. == Həyatı == L. Uitmer, təhsilin vacibliyinə inanan uğurlu bir əczaçının oğlu idi. L. Uitmer 1888-ci ildə Pensilvaniya Universitetini bitirmişdir. Hüquq dərsləri üçün qeydiyyatdan keçmək məqsədilə universitetə ​​qayıtmazdan əvvəl Filadelfiyadakı özəl bir məktəbdə tarix və İngilis dili dərslərini tədris etdi. L. Uitmer psixologiyada karyera qurmaq barədə heç düşünməmişdi. Lakin təcrübi bir səbəbdən ötrü fikrini dəyişdi. Ödənişli assistent olmaq istəirdi. Mövcud olan vəzifələrdən biri Ceyms Makkin Kettell ilə psixologiya şöbəsində idi.

Panyer adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada arxipelqın mərkəzində yerləşir. Ziçi adaları qruupuna daxildir. Adanın sahəsi 140 km², ən hündür nöqtəsi isə 284 metrdir. Ada fairəvi formaya malikdir. Diametri 14 km-dir. Bauerman burnu istisna olmaqla ərazisi bütünlüklə nuzla örtülüdür. Ada Avstriya-Macarıstan tərəfindən Artktikaya təşkil olunmuş 1872-1874-cü il ekspedisiyasını maliyyələşdirmiş, Avstriya hersoqu, Macarıstan, Çexiya şahzadəsi Cozef İoqan Mixael Frans İeronimus Paynerin şərəfinə adlandırılır. Lesqaft rifi — adalar arxipelaqın şimalında, Payer adasından 2 km şimal-qərbdə yerləşir.

Panyer adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada arxipelqın mərkəzində yerləşir. Ziçi adaları qruupuna daxildir. Adanın sahəsi 140 km², ən hündür nöqtəsi isə 284 metrdir. Ada fairəvi formaya malikdir. Diametri 14 km-dir. Bauerman burnu istisna olmaqla ərazisi bütünlüklə nuzla örtülüdür. Ada Avstriya-Macarıstan tərəfindən Artktikaya təşkil olunmuş 1872-1874-cü il ekspedisiyasını maliyyələşdirmiş, Avstriya hersoqu, Macarıstan, Çexiya şahzadəsi Cozef İoqan Mixael Frans İeronimus Paynerin şərəfinə adlandırılır. Lesqaft rifi — adalar arxipelaqın şimalında, Payer adasından 2 km şimal-qərbdə yerləşir.

Rayner Mariya Rilke (1875-1926) - şair Rayner Mariya Rilke 1875-ci ildə Praqada doğulub. Xəstəliyindən dolayı hərbi litseyi yarıda qoyub, ticarət məktəbinə qəbul olundu. İlk şeiri 1891-ci ildə Vyana qəzetində çap olunub. Həyatı boyunca gəzdiyi, dolaşdığı yerlərdə dünya ədəbiyyatının ən öndə gələn şəxsiyyətləri ilə bir araya gəldi. 1926-cı ildə yaxalandığı qan xərçəngi xəstəliyindən qurtula bilməyərək həyata gözlərini yumdu. Məzarı İsveçrə kantonundakı Valaisdə Raron məzarlığındadır. Rayner Mariya Rilke. Bəbir Rayner Mariya Rilke.

Rayner Protş fon Zayten — elmi saxtakarlığı ilə məşğul olan alman paleontoloqu Rayner Protş fon Zayten bildirib ki, o, neandertal və müasir insan arasında əlaqələndirici həlqə olan insan skeleti aşkarlayıb. Əslində yalançı alim özü süni yolla insan sümüklərini qocaldıb və onu elmi sensasiya kimi təqdim edibmiş. Rayner Protş fon Zayten iddia edib ki, bu, 36 min əvvəl yaşamış insanın skeletidir. Ancaq detallı ekspertiza zamanı məlum olub ki, skeletin yaşı 7,6 min ildən çox deyil.

Kayzer (alm. Kaiser) — alman dilində imperator titulunu ifadə edir. Bu söz öz mənşəyini Roma imperatorlarının daşıdığı latın dilindəki caesar titulunun, o isə öz növbəsində Yuli Sezarın (Julius Caesar) adından götürmüşdür. Kayzer alman dilində imperator mənasını verdiyinə görə almanlar Rusiya çarlarından başqa bütün imperatorları bu sözlə ifadə edirlər. Lakin digər xalqlar kayzer sözünü əsasən Avstriya-Macarıstan və Avstriya imperatorlarına və vahid Almaniyanın yaranmasından sonra (1871-1918) hakimiyyətdə olmuş I Vilhelm, III Fridrix və II Vilhelmə şamil edirlər. Eyni zamanda hind və urdu dillərində "keysər" sözündən istifadə olunur. Əvvəllər "Hindistan İmperatoru" titulunu daşıyan Britaniya monarxlarını yerli xalq "Keysər-i-Hindi" adlandırırdı. Lakin bu sözün alman dili ilə heç bir əlaqəsi yoxdur və yunan dilindəki "Kesar" sözündən yaranmışdır.

Belibağlılar (lat. Circinae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan yarımfəsiləsi.

Planer (fr. planeur, lat. planus sözündən yaranıb) — heç bir enerji mənbəyi olmadan uça bilən sabit qanadlı təyyarədir. Bəzi planerlərin motorlu modelləri də vardır. Pilot kabinəsi tək və ya iki pilotluq ola bilər. Bir təyyarənin yedəkləməsi vasitəsilə hərəkətə gəlirlər. Çəkici ilə müəyyən bir yüksəklikdə ayrılır və atmosferdəki hava cərəyanlarından istifadə edərək uça bilirlər. Xüsusilə təşkil edilən yarışlarda məqsəd, ən qısa müddətdə, ən uzun yolu qət etməkdir. Aerodinamikanın ümumi prinsipləri haqqında bəzi fikirlər hələ Qədim Misirdə məlum idi. 1898-ci ildə ağacdan hazırlanmış "Ficus Sicomorus" heykəlcik aşkar edilib.

Emanuil Lasker— Alman şahmatçısı, riyaziyyatçısı və filosofu. O, şahmat üzrə ikinci dünya çempionu olmuş və bu adı 27 il ərzində özündə saxlamışdır (1894-dən 1921-ci ilə kimi). == Həyatı == Emanuil Lasker 1869-ci il dekabrın 24-də anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan riyaziyyata həvəs göstərirdi. Ona görə də valideynləri onu Berlinə oxumağa göndərirlər. Laskerin şahmata maraq göstərməsinin iki səbəbi olmuşdur. Birincisi, yanında yaşadığı böyük qardaşı yaxşı şahmat oynayırdı.Bir dəfə Lasker xəstə olarkən qardaşı ona şahmat oynamağı öyrətmiş və şahmat dərsliyi hədiyyə vermişdir. İkinci səbəb isə, onun oxuduğu məktəbin direktorunun yerli şahmat klubunun çempionu və prezidenti olması idi. Direktor gələcək çempionun şahmat qüvvəsinin inkişafına böyük kömək etmişdir. == Şahmat Karyerası == Məktəbi qurtardıqdan sonra Lasker Berlin universitetinin riyaziyyat fakültəsinə daxil olur.

Emanuil Lasker— Alman şahmatçısı, riyaziyyatçısı və filosofu. O, şahmat üzrə ikinci dünya çempionu olmuş və bu adı 27 il ərzində özündə saxlamışdır (1894-dən 1921-ci ilə kimi). == Həyatı == Emanuil Lasker 1869-ci il dekabrın 24-də anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan riyaziyyata həvəs göstərirdi. Ona görə də valideynləri onu Berlinə oxumağa göndərirlər. Laskerin şahmata maraq göstərməsinin iki səbəbi olmuşdur. Birincisi, yanında yaşadığı böyük qardaşı yaxşı şahmat oynayırdı.Bir dəfə Lasker xəstə olarkən qardaşı ona şahmat oynamağı öyrətmiş və şahmat dərsliyi hədiyyə vermişdir. İkinci səbəb isə, onun oxuduğu məktəbin direktorunun yerli şahmat klubunun çempionu və prezidenti olması idi. Direktor gələcək çempionun şahmat qüvvəsinin inkişafına böyük kömək etmişdir. == Şahmat Karyerası == Məktəbi qurtardıqdan sonra Lasker Berlin universitetinin riyaziyyat fakültəsinə daxil olur.

Hayber-Paxtunxva (urdu خیبر پختونخوا; puşt. خیبر پښتونخوا; ing. Khyber Pakhtunkhwa) — Pakistanda əyalət. Əsas əhali Hindukuş vadisindəki puştunlar, hind xalqları təmsil olunur, onların ən böyüyü Kho xalqıdır. 24 may 2018-ci ildə Pakistan Milli Assambleyası Federal Hökumətin Tribal Ərazisini (XPFU) və Hayber Paxtunxvanı (NWFP) birləşdirməyə razı oldu. Mayın 25-də Senat bu məsələyə baxdı. 31 mayda Federal Hökumət qəbilələrinin ərazisi vilayətə birləşdi. Əyalət Əfqanıstan (şimal-qərbdə), Qilgit-Baltistan (şimal-şərqdə), Azad Kəşmir (şərqdə), Qəbilə zonası (qərbdə), İslamabad (cənub-şərqdə) ilə həmsərhəddir. Vilayət inzibati mərkəzi Peşəvardır. Əsasən İran yüksəkliklərində, Avrasiya tektonik plitəsinin Hindu Kuş silsiləsinin yamacları indus hövzəsindəki Hindustan plitəsinin təpələrindən daha aşağı olduğu bir yerdə yerləşir.

Pacourina (lat. Pacourina) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Pacourina edulis Aubl. Sinonim Acilepis cirsiifolia Spreng. Calea sessiliflora Stokes [Illegitimate] Haynea edulis (Aubl.) Willd. [Illegitimate] Pacourina cirsiifolia Kunth Pacourina edulis var. edulis Pacourina edulis var. spinosissima Britton Pacourinopsis dentata Cass. [Illegitimate] Pacourinopsis integrifolia Cass. Vernonia cirsiifolia Steud.

Herman Qmayner (alm. Hermann Gmeiner‎) - Avstriyalı filantropist və Sos Uşaq kəndlərinin yaradıcısı.

Kayler Li Vest (qızlıq soyadı: Potts; ing. Chyler Leigh West; 10 aprel 1982, Şarlott, Şimali Karolina) — ABŞ akstrisası, müğənnisi və fotomodeli. Daha çox «Qrey anatomiyası» teleserialındakı Leksi Qrey və «Süpergörl» teleserialındakı Aleks Denvers rolları ilə tanınır. == Həyatı == Kayler Li Vest (qızlıq soyadı ilə Potts) 10 aprel 1982-ci il tarixində, ABŞ-nin Şimali Karolina ştatında yerləşən Şarlott şəhərində, İvonn Norton və Robert Pottsun ailəsində anadan olmuşdur. Li Virciya ştatında yerləşən Verciniya-Biç şəhərində böyümüşdür. Linin 8 səkkiz yaşı olanda ailəsinin biznesi müflisləşmiş, 4 il sonra isə onların evliliyi sona çatmışdır. O. anası və böyük qardaşı Kristofer Keyman Li ilə birlikdə Mayami şəhərinə köçür. Onun anası Robert Potts ilə yenidən evlənir. Li uzun illərdi ki, atasından ayrı yaşayırdı. Li modellik karyerasına başlayanda səkkizinci sinifdə oxuyurdu.

Laynus Karl Polinq (ing. Linus Carl Pauling; 28 fevral 1901[…], Portlend, Oreqon, ABŞ – 18 avqust 1994[…], Biq-Sur[d], Kaliforniya[…]) — ABŞ kvant kimyaçısı və biokimyaçı; kristaloqraf, molekulyar bioloq və tibb tədqiqatçısı kimi də tanınır. XX əsrin ən mühüm kimyaçılarından biridir. Kvant mexanikasının kimyaya təsiri məsələlərinə toxunanlar arasında başlıca yer alır. Kvant mexanikasının kimya, biokimya və molekulyar biologiyaya təsirini tədqiq etmişdir. Bu tədqiqatlara görə ona 1954-cü ildə Kimya üzrə Nobel mükafatı verilmişdir. Bundan başqa o, kimyəvi kristallar və zülalların təkmilləşdirilməsində iştirak etmişdir. DNT-nin kəşf olunmasından öncə etdiyi araşdırmalar, 1953-cü ildə Ceyms Uatson və Frensis Krikin DNT-ni kəşf etməsinə kömək olmuşdur. Laynus Polinq kimya, metallurgiya, psixologiya, radioaktivlik, nüvə enerjisi, nüvə müharibəsi və kvant mexanikası haqqında tədqiqatlar aparmış, əsərlər yazmışdır. Laynus Polinqə yerüstü nüvə tədqiqatlarına görə 1962-ci ildə Nobel Sülh mükafatı verilmişdir.

Layonel Brokmen Riçi (ing. Lionel Brockman Richie; 20 iyun 1949, Alabama, ABŞ) — amerikan müğənni, şair, prodüser və aktyor. O, 1968-ci ildən "Commodores" adlı musiqi qrupunda faəliyyət göstərirdi. Riçinin solo karyerasında "Lionel Richie" albomuyla debüt edərək böyük uğur qazanmışdır. == Erkən həyatı == Riçi, Alabama ştatının Taskigi şəhərində, Alberta R. (Foster) və Layonel Brokmen Riçinin ailəsində doğulmuşdur. Taskigi Universitetində təshil alarkən o həmçinin tennislə maraqlanmış bir çox nailiyyət əldə etmişdir. == Karyera == 60-cı illərin ortasında o, Commodores qrupunda solist olmaqla yanaşı, saksofonda da ifa edirdi.70-ci illərə kimi o müxtəlif mahnılar bəstələmişdir. 1980-ci ildə onun bəstəsi olan Kenni Rocersin oxuduğu Lady mahnısı həmin ildə hit paradlarda birinci yerə kimi yüksəlmişdir. == Diskoqrafiya == Lionel Richie (1982) Can't Slow Down (1983) Dancing on the Ceiling (1986) Louder Than Words (1996) Time (1998) Renaissance (2000) Just for You (2004) Coming Home (2006) Just Go (2009) Tuskegee (2012) == Filmoqrafiya == Scott Joplin (1977) Thank God It's Friday (1978) Running with the Night (1990) Truth or Dare (1991) The Preacher's Wife (1996) Pariah (1998) The Simpsons (epizodik) (2007) Who Do You Think You Are?

Lerner əmsalı, və ya Lerner indeksi, sənaye bazarı nəzəriyyəsi sahəsində — qiymətin marjinal xərcdən nisbi artıqlığına bərabər olan firmanın bazar gücünün ölçüsü. Əmsal 1934-cü ildə iqtisadçı Abba Lerner tərəfindən təklif edilmişdir. Əmsal qeyri-kamil rəqabət şəraitində bazar gücünü qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilər. Məsələn, monopoliyalar. == Tərifi == Bazar gücünün göstəricisi satış qiymətinin marjinal dəyəri üstələyən məbləğin qiymətindəki payıdır. Bu dəyər ticarət əlavəsi adlanır (ing. mark-up). L = P − M C P {\displaystyle L={\frac {P-MC}{P}}} burada P {\displaystyle P} — məhsulun qiyməti; M C {\displaystyle MC} — marjinal dəyəri. Əmsal sıfırdan birə qədər olan dəyərləri qəbul edir. Nə qədər böyükdürsə, firmanın sövdələşmə gücü bir o qədər yüksəkdir.

Liza Meytner (7 noyabr 1878[…], Vyana[…] – 27 oktyabr 1968[…], Kembric) – yəhudiəsilli Avstriya–İsveç fiziki. Nüvə fizikası və radiasiya üzərində işləmişdir. == Həyatı == Avstriyanın Vyana şəhərində doğulan Liza Meytner o dövrdə qızların ala biləcəyi bütün təhsili aldı. Sonra universitetə daxil olmaq üçün 14 yaşında özəl fizika və riyaziyyat dərsləri aldı. 1901-ci ildə Vyana Universitetinə qəbul olundu. Burada nəzəriyyəçi fizikaçı Lüdviq Boltzman ilə işlədi. 1907-ci ildə Maks Plankla işləmək üçün Berlinə getdi. Mariye Kuriyenin işlərindən təsirləndiyi üçün radiasiya üzərində işləmək istədi. Sonra Otto Han ilə tanış oldu. Otto Hanın kimya bilikləri ilə öz riyaziyyat və fizika biliklərini birləşdirib işləməyə başladılar.

Luiz Reyner (ing. Luise Rainer; 12 yanvar 1910[…], Düsseldorf, Almaniya imperiyası – 30 dekabr 2014[…], London) — ABŞ və Almaniya aktyoru, Oskar mükafatı laureatı == Həyatı == Əslən avstriyalı Reyner 1936-cı ildə "The Great Ziegfeld" və bir il sonra "The Good Earth" filmindəki rollarına görə bir-birinin ardınca iki dəfə Oskar mükafatı aldıqdan sonra Hollivudun ən parlaq ulduzuna çevrilib. Lakin Reyner studio rəhbərliyi onun çəkilmək istədiyi filmlərdə iştirakına imkan vermədikdə gəlirli müqaviləni rədd edərək Hollivudu tərk edib. Reynerin aktrisa kimi karyerasının böyük hissəsini Avropada qurub, Britaniya filmlərində və Amerikanın bəzi filmləri və tele şoularında iştirak edib. Luiz Reyner 30 dekabr 2014-cü ildə 104 yaşında Londondakı evində vəfat edib. Aktrisa pnevmoniyadan əziyyət çəkirmiş.

Maqdalena Noyner (alm. Magdalena Neuner‎) — Almaniya biatlonçusu == Nailiyyətləri == Onqat dünya çempionu İkiqat Olimpiya çempionu == Şəkilləri == == Xarici keçidlər == Dünyanın ən gözəl qadın idmançılarından biri gözlənilmədən karyerasını bitirdi.

Briqitt Mişel Samner (ing. Brigitte Michael Sumner; 19 yanvar 1984, London) — İngilis aktrisa. Sumner Londondakı Portland Xəstəxanasında, musiqiçi Stingin (Gordon Matthew Thomas Sumner) və aktrisa Trudie Stylerin böyük qızı olaraq anadan olub. Sumner musiqiçi Eliot Sumnerin böyük bacısı və musiqiçi Joe Sumnerin kiçik ögey bacısıdır. Sumner aktyorluq karyerasına 2006-cı ildə bir qısa filmdə rol almaqla başlamışdır. 2011-ci ildə dörd bölümlü Showtime serialı The Borgias-da Francesca rolunu oynadı. Sumner, 2012-ci il filmi Frances Ha-da Greta Gerwig ilə birlikdə rol aldığı Sophie Levee rolu ilə böyük maraq topladı. Sumner, 2013-cü ildə CBGB -də Patti Smith rolunu oynadı. Bundan başqa Off Broadway xarici çıxışını, 2013-cü il Aprel ayında Atlantic Theatre Company-nin The Lying Lesson-da Carol Kane ilə birlikdə etdi. Sumner, AMC (TV kanalı) seriyası Low Winter Sun-da Katia olaraq yer aldı.