Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ОБЪЕСТЬСЯ

    гзаф тIуьн, кьадардилай артух тIуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • объесться

    -емся, -ешься, -естся, -едимся, -едитесь, -едятся; объешься; объелся, -лась, -лось; св. см. тж. объедаться Съесть слишком много, съесть лишнее. За обе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЪЕСТЬСЯ

    сов. həddindən artıq yemək, çox yemək; ◊ белены объелся bax белена.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЕДАТЬСЯ

    несов., см. объесться.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЧЕСТЬСЯ

    разг., см. обсчитаться. ♦ раз, два и обчѐлся сад, кьвед мад амач (яни лап тIимил я)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • отъесться

    -емся, -ешься, -естся, -едимся, -едитесь, -едятся; отъелся, -лась, -лось; св. см. тж. отъедаться Стать упитанным, пополнеть от хорошей, обильной пищи

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обчесться

    обочтусь, обочтёшься; обчёлся, обочлась, обочлось; св.; разг. = обсчитаться Обчёлся в расчёте. - раз-два и обчёлся

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обещаться

    ...-аешься; св. и нсв. (нсв., также, пообещаться); разг. = обещать 1) Обещался приехать весной. Обещался сводить сына в цирк.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЪЕСТЬСЯ

    сов. kökəlmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЧЕСТЬСЯ

    сов. bax обсчитаться; ◊ раз, два (один, другой) и обчелся iki cüt bir tək, vur-tut..., barmaqla saymaq olar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЪЕСТЬСЯ

    хъсандиз нез куьк хьун; тIуьна-тIуьна куьк хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЕЩАТЬСЯ

    сов. и несов. bax обещать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЛИТЬСЯ

    ...2. islanmaq, bulanmaq; batmaq; облиться потом qan-tərə batmaq; облиться кровью qana bulanmaq; 3. məc. dolmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖАТЬСЯ

    ОБЖАТЬСЯ I сов. sıxılmaq, sıxılıb suyu çıxmaq. ОБЖАТЬСЯ II сов. məh. biçini qurtarmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЧЕСАТЬСЯ

    сов. dan. qaşınmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДАТЬСЯ

    сов. (öz) üzərinə tökmək, (öz) üzərinə axıtmaq; обдаться водой üzərinə su tökmək, üzərinə su axıtmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕГАТЬСЯ

    сов. xüs. alışmaq, öyrəşmək (yerişə, qoşquya); лошадь обегалась в упряжи at qoşquya öyrəşmişdir

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕЛИТЬСЯ

    сов. 1. ağarmaq, daha ağ olmaq; 2. məc. təmizə çıxmaq, bəraət qazanmaq, üzü ağ olmaq; 3. tar. tövcü və mükəlləfiyyətdən azad olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕЛЯТЬСЯ

    несов. 1. bax обелиться 2-ci və 3-cü mənalarda; 2. məc. təmizə çıxardılmaq, bəraət qazandırılmaq; 3. tar. tövcü və mükəlləfiyyətdən azad edilmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЁРТКА

    ж 1. мн. нет dolama, sarıma, bükmə; 2. sarğı, üz, qabıq; 3. bot. qın

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖИТЬСЯ

    сов. dan. öyrəşmək, alışmaq (yeni yerə, yeni mənzilə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБМЫТЬСЯ

    сов. 1. yuyunmaq; 2. yuyulub getmək; yuyulub təmizlənmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБСЕЯТЬСЯ

    сов. məh. səpini qurtarmaq, öz tarlasını əkib qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБСЕЧЬСЯ

    сов. tökülmək, qırılmaq (saç)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРЫТЬСЯ

    сов. köhn. ətrafında xəndək atmaq (özünün); səngərlənmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРИТЬСЯ

    сов. başını ülgüclə qırxmaq (özünün)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБНЯТЬСЯ

    сов. qucaqlaşmaq, bir-birini qucaqlamaq, qol-boyun olmaq, sarmaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБВЕСИТЬСЯ

    ОБВЕСИТЬСЯ I сов. səhv çəkmək, yanılmaq (çəkidə). ОБВЕСИТЬСЯ II сов. dan. bax обвешаться.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБМЯТЬСЯ

    сов. 1. əzilmək, yumşalmaq; 2. yapıxmaq, yastılanmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБВЕШАТЬСЯ

    сов. üst-başına asıb özünü bəzəmək; обвешаться разноцветными лентами üst-başını rəngbərəng lentlərlə bəzəmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБВИТЬСЯ

    сов. sarılmaq, dolanmaq, sarmaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЩАТЬСЯ

    несов. акахьун (инсанрихъ галаз), алакъа хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБТЕСАТЬСЯ

    са тIимил культурнывилин хесетар акатун, эдеблувал акатун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБРИТЬСЯ

    жуван (вичин) кьил, ччуру ттун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБНЯТЬСЯ

    сада садан гарданар кьун; гарданра гьатун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБМЫТЬСЯ

    жув (вич) чуьхуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЛИТЬСЯ

    1. жувал иличун; экъичун. 2. басмишун; кьун (ивиди, гьекьеди); авахьун (гьекьер)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЖИТЬСЯ

    вердиш хьун (яшамиш жезвай чкадив)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЕРТКА

    1. см. обернуть 1 ва 2-манайра. 2. гьалнавай (акьалжнавай) чар (ва я маса затI)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБВИТЬСЯ

    аруш хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЩАТЬСЯ

    əlaqə saxlamaq, tanışlıq etmək, ünsiyyət saxlamaq, görüşmək, durub-oturmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЕДАТЬСЯ

    несов. bax объесться.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАЕСТЬСЯ

    сов. çox yemək, doyunca yemək, yeyib doymaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обвешаться

    -аюсь, -аешься; св. см. тж. обвешиваться Увешать себя чем-л. Девушки обвешались бусами и лентами. Обвешался множеством значков. Обвешался покупками. Обвешался охотничьими трофеями.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЗАЕСТЬСЯ

    сов. dan. yaxşı yeməklərə öyrəşmək, şıltaq olmaq, vasvası olmaq (yemək barəsində)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗЪЕСТЬСЯ

    сов. dan. 1. söymək, çımxırmaq, abırlamaq, danlamaq, abrını ətəyinə tökmək; 2. sıxışdırmaq, gözümçıxdıya salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БЕСИТЬСЯ

    ...təpəsinə vurmaq; 3. nadinclik etmək, dəlilik etmək; 4. quduz olmaq; ◊ беситься с жиру şadlığına şitlik etmək, qudurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УСЕСТЬСЯ

    ацукьун; уселись по местам чкайрал ацукьна; усесться писать кхьиз (кхьинар ийиз) ацукьун,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЧЕСТЬСЯ

    гьисабар авун, гьахъ-гьисаб авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАЕСТЬСЯ

    1. тIуьн (булвилелди, тухдалди). 2. (тIуьна) тух хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗЪЕСТЬСЯ

    экъуьгъунар ийиз тепилмиш хьун; гъуьнтI гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЕСИТЬСЯ

    ...1. пехъи хьун, дели хьун. 2. пер. пис хъел атун. ♦ с жиру беситься куьквиляй къудур хьун ( крар къулай яз).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • обдаться

    ...-лась, -лось; обдавшийся; св.; разг. Облить себя водой; окатиться. Обдаться с ног до головы ледяной водой из колодца.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обвиться

    обовьюсь, обовьёшься; обвейся; обвился, -лась, -лось; св. см. тж. обвиваться 1) а) Охватить, обмотать, покрыть собой что-л. Бусы обвились вокруг шеи. Широкий пояс обвился вокруг талии. б) расш. О раст

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обвеситься

    ...чего-л. II -вешусь, -весишься; св.; разг. см. тж. обвешиваться = обвешаться

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оббиться

    обобьётся; св.; разг. см. тж. оббиваться = обиться

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЕСАТЬСЯ

    сов. dan. yonulmaq, rəndələnmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТБЕСИТЬСЯ

    сов. dan. 1. sakitləşmək, sakit olmaq, hirsi soyumaq, ehtirası yatmaq; 2. əl çəkmək (avam həyatdan)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЩАТЬСЯ

    несов. əlaqə saxlamaq, tanışlıq etmək, ünsiyyət saxlamaq, görüşmək, durub-oturmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • объедаться

    I см. объесться; -аюсь, -аешься; нсв. II см. объесть 1); -ается; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BAYRAMBƏYİ

    сущ. в сочет. с olmaq; bayrambəyi olmaq объедаться, объесться, обжираться, обожраться в гостях, на свадьбе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • облопаться

    -аюсь, -аешься; св.; разг. = объесться Облопался пирожками. Как я облопался! Даже дышать трудно! Груш облопался.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • напичкаться

    -ается; св.; разг. 1) Много съесть; объесться. 2) ирон. Напичкать себя большим количеством знаний, сведений и т.п. (обычно ненужных, излишних)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обожраться

    ...-жрёшься; обожрался, -лась, -лось; св.; грубо см. тж. обжираться = объесться Я так обожрался, что не вздохнуть. Собаки наши обожрались, еле двигаются

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ARPA

    ...ячменный хлеб 2. ячневый. Arpa yarması ячневая крупа ◊ arpaya düşmək объесться ячменём (о лошади); arpası artıq düşmək обнаглеть, вести себя нагло

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • шоколад

    ...шоколад. Шоколад с орехами. Изюм, орехи в шоколаде. Лакомиться, объесться шоколадом. Плитка, долька шоколаду. Коробка шоколада (о конфетах). 2) Сладк

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кьел

    ...пуд соли съесть; кьел тӀуьрда яд хъвада(погов.) - кто соли объестся, тот водою обопьётся; кьел алахун - посыпать соль (на что-л.);кьелен це тун / кье

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Odessa
Odessa (ukr. Одеса; BFƏ:/ɔdesɑ/; 1794-cü ilə kimi Hacıbəy) — Qara dənizin şimal-qərb sahilində yerləşən şəhərdir, Odessa vilayətinin inzibati mərkəzi və Ukraynanın ən böyük limanıdır. Əhalinin sayına görə Odessa Kiyevdən və Xarkovdan sonra Ukraynada üçüncü yerdədir. Odessanın özünün çay lövbəri şəklində gerbi, şəhərin statusunu əks etdirən bayrağı və himni var. Odessa şəhərinin tarixi 1794-cü ildən başlayır. 1794-cü ilin 27 mayında (7 iyunda), imperatriça II Yekaterina, Hacıbəy yerində şəhərin və limanın yaradılması haqqında fərman dərc etdi, və artıq 22 avqustda (2 sentyabrda) şəhərin əsasına birinci dirəklər vurulmuşdur. Şəhər Rusiya ordusunun mühəndis-polkovniki Frans Devolan tərəfindən təşkil edilmiş plan üzrə tikilmişdir. Qradonaçalnik (Şəhər rəisi) Rişelyenin dövründə Odessa Rusiya imperiyasının Qara dənizdəki əsas limanına çevrildi. Şəhər elə sürətlə inkişaf edirdi ki, bir yüzillik ərzində kiçik qəsəbədən, Peterburqdan, Moskvadan və Varşavadan sonra, Rusiya imperiyasının ölçücə dördüncü şəhərinə çevrildi. Odessa şəhərinin yeni adı haqqında birinci xatırlatma 10 yanvar 1795-ci il tarixi ilə müəyyən edilmişdir.
Odessa Universiteti
İ.İ.Meçnikov adına Odessa Milli Universiteti və ya qısaca: OMU (ukr. Одеський національний університет імені І.І. Мечникова) — Ukraynanın cənubundakı ən qədim ali təhsil müəssisəsi. Universitetin tarixi 13 may 1865-ci ildən, Rişelyevski liseyi İmperator Novorosiyski universitetinə dəyişdirilən zamandan, başlanır. 1917-ci ilin Oktyabr inqilabına qədər Novorosiyski universitetini təxminən 6 min insan bitirə bilmişdir. Rusiyanın cənubunda ali təhsilin tarixi universitetin fəaliyyəti ilə sıx bağlıdır: Ukraynanın cənubunda ali təhsil müəssisələrinin əhəmiyyətli hissəsi onun fakültələri əsasında yaradılmışdır, bunlar belə ali məktəblərdir: Odessa dövlət tibb universiteti, Odessa dövlət iqtisadi universiteti, Odessa milli hüquq akademiyası. Ukrayna universitetlərinin arasında Odessa universiteti yeganədir ki, Böyük Vətən Müharibəsi illərində hətta evakuasiyada olaraq fəaliyyət göstərirdi. Alternativ Odessa universiteti 1942-ci ildən işğal edilmiş ərazidə işləyirdi. Meçnikovun adı universitetə 1945-ci ildə verilmişdir. Universitet özünün yarandığı gündən Ukrayna təhsil sisteminin formalaşmasında aparıcı yerlərdən birini tutur. Kiyev, Xarkov və Lvov universitetləri ilə birlikdə o faktiki olaraq Ukraynanın maarifləndirici şəbəkəsində təhsilin, elmin və mədəniyyətin inkişafının vəziyyətini və perspektivlərini müəyyən edir.
Odessa körfəzi
Odessa körfəzi — Qara dənizin şimal-qərb hissəsində, Odessa vilayətinin ərazisində yerləşən körfəz. Körfəz Odessa şəhərinin şimal-şərq və mərkəzi hissələrini və qismən Liman rayonunun ərazisini yuyur. Körfəz şimal-şərqdən cənub-qərbə doğru uzanır. Coğrafi baxımdan körfəz şimaldan Şimali Odessa burnu ilə, cənubda isə Böyük Fontan burnu ilə sərhədlənir. Alternativ coğrafi sərhəd isə Şimali Odessa burnundan cənuba Lanjeron burnuna qədər uzanır. Körfəzin şimal-qərbi hissəsində ayrıca Kuyalniski və Xadjibeyski limanları mövcuddur. Odessa portu bu körfəzdə yerləşir. Eni təxminən 9 km, dərinliyi şimal-şərq hissəsində 5 metr, cənub-qərb — 14 metrdir. Sahilin giriş hissəsi yüksəkdir, yarğan formalıdır. Sahillər əsasən abraziya-uçqun mənşəlidir.
Odessa teleqülləsi
Odessa teleqülləsi- Odessa qoruğunun ərazisində yerləşir. Qüllə televiziya və radio yayımı antennalarına malikdir. İlk nəsil qüllənin tipik layihəsi 3803 KM idi .155 metr hündürlükdə 32 və 64 metrlik kəmərlərlə kəsilmiş piramidadır.Teleqüllə - 25 metr yüksəklikdə VHF FMlə, 1,75 x1.75 metrlik bir şelflə,həmçinin 180 metrdə 2,5 x 2,5 ölçülü üst platformayla və turniket üçün boru ilə təchiz edilmişdir. Dəniz səviyyəsindən yüksəklik - 51 metrdir Hal-hazırda televiziya qülləsindən antennalarının yayımı: 4 analoq televiziya kanalının 5 rəqəmli multipleksrin (1 - DVB-T və 4 -DVB-T2 ), 18 radio stansiyasının ( VHF zolağında 5 və VHF ( FM ) qrupundakı 13). ) yayımını təmin edir. Odessa radiostansiyalarının əksəriyyəti mərkəzi qüllədən yayımlanır.
Odessa vilayəti
Odessa vilayəti, (ukr. Одеська область / Odeska oblast) — Ukraynanın cənub-qərbində bir vilayətdir. Vilayətin idarə mərkəzi Odessadır.
Senecio obesus
Senecio obesus (lat. Senecio obesus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Typhlodromus obesus
Typhlodromus obesus (lat. Typhlodromus obesus) — phytoseiidae fəsiləsinin typhlodromus cinsinə aid heyvan növü. Typhlodromus obesus Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.
Arkadiya (Odessa)
Arkadiya — eyniadlı çimərlik də daxil olmaqla Odessada kurort zonası. Kurort, şəhərin Primorski rayonunda, Qara dəniz sahilində, Böyük Fontanın 5-7-ci stansiyalarından uzaq məsafədə yerləşir. Odessanın bir çox məşhur çimərliklərinə sıldırım qayalar və yamaclar boyunca çatmaq mümkün olduğundan, şəhərin qurucuları kurort yeri üçün Arkadiya çimərliyini seçiblər. Eyni zamanda, Arkadiya bölgəsinə aparan yamac da vardır. Bu ərazini Odessa sakinləri Yunanıstanın dağlıq bölgəsinin şərəfinə belə adlandırıblar. Yunan mifologiyasına görə o ərazidə xoşbəxtlik, əmin-amanlıq və sadə həyat hökm sürürdü. 1920-ci illərdə şəhərin mühüm turizm mərkəzinə çevrilən Arkadiya parkının əsası qoyuldu. 2013-cü ildə parkda genişmiqyaslı yenidənqurma işləri aparılıb. Baş plana əsasən, ərazi artıq park ərazisi hesab edilmir. "Arkadiya" sanatoriyası 1946-cı ildə yaradılmışdır.
Odessa kinostudiyası
Odessa kinostudiyası (ukr. Одеська кіностудія художніх фільмів, rus. Одесская киностудия художественных фильмов) — Ukrayna, keçmiş SSRİ, Odessada kinostudiya. Kinostudiyanın 1919-cu ildə əsası qoyulmuş, Rusiya imperiyasında və Sovet İttifaqında ilk studiyalardan biri olmuşdur. Şirkət, qismən hökumətə məxsusdur və Ukraynanın Dövlət Əmlak Fondu və Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən idarə olunur. Dovjenko Film studiyaları ilə birlikdə ölkədə yeganə dövlət və əsas kino istehsalçısıdır. Studiya Frantsuzki bulvar 33 (Fransız Bulvarı 33), Odessa, Ukrayna ünvanında yerləşir. Onun yaxınlığında daha kiçik bir kinostudiyada House of Mask yerləşir. Odessa kinostudiyası 23 may 1919-cu ildə Ukrayna SSR-in Odessa Qubernatorluğu İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə Miron Qrossman, Dmitri Xaritonov və Borisov kinostudiyalarının qalıqları əsasında yaradılmışdır. Bu tarix ölkədə ilk dövlət kinostudiyasının yaradıldığı gün idi.
Euphorbia obesa
Euphorbia obesa (lat. Euphorbia obesa) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
Avanqard (Odessa vilayəti)
Avanqard (ukr. Авангард) — Ukraynanın Odessa vilayətinin Ovidiopol rayonunda yerləşən şəhər tipli qəsəbə. Qəsəbə Ovidiopol rayonunun şimal-şərq hissəsində, Suxolimanskaya çayının yuxarı hissəsində yerləşir. Qəsəbə rayon mərkəzindən 30 km, Odessa şəhərindən isə 10 km uzaqlıqda yerləşir.. Avanqard qəsəbəsi Ovidiopol rayonunun ən gənc yaşayış məntəqəsidir. Rəsmi olaraq, qəsəbə 22 may 1995-ci ildə qurulmuşdur. Ətraf sahələrdə tapılan kurqanlar qəsəbinin yerləşdiyi ərazinin tarixi olduğunu sübut edir. Qəsəbənin əsası XIX əsrin birinci rübündə qoyulmuşdur. Yerli sakinlər əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olurdu. Bu ənənələr regionun gələcəkdəki iqtisadi inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirmişdir.
Borodino (Odessa vilayəti)
Borodino (ukr. Бородіно, keçmişdə – Sak, Aleksandrovskaya və 1 nömrəli kənd) — Ukraynanın Odessa vilayətinin Tarutin rayonunda yerləşən şəhər tipli qəsəbə. Qəsəbə Berezino dəmir yolu stansiyasının 12 km şimal-şərqində yerləşir. Qəsəbənin adı Moskva yaxınlığında baş vermiş Borodino döyüşündən gəlir. Bu döyüşdə I Napoleon Rusiya İmperator Ordusunu məğlub etmiş və Moskva şəhərini almışdır. Qəsəbə XIX əsrin əvvəllərində alman köçkünlər tərəfindən qurulmuşdur. 1912-ci ildə qəsəbədə bir xəzinə aşkar edilmişdir. Bu, böyük tarixi və elmi əhəmiyyətə malikdir. Yuri Stoyanov — Rusiya teatr və kino aktyoru, "Qorodok" televiziya verilişinin yaradıcısı və aparıcısı. Dizendorf, V.F. Rusiya imperiyasında alman qəsəbələri: Coğrafiya və demoqrafiya.
Tarutino (Odessa vilayəti)
Tarutino (ukr. Тарутине, rus. Тарутино; keçmişdə – 3 nömrəli kənd, Ançokrak) — Ukraynada şəhər tipli qəsəbə, Odessa vilayətinin Tarutin rayonunun inzibati mərkəzi. Tarutinonun əsası 1814-cü ildə Ançokrak adı ilə qoyulmuşdur. Qəsəbənin adı Kaluqa vilayətiinin Tarutino kəndinin yaxınlıqlarında baş vermiş Tarutino döyüşündən gəlir. Bu döyüşdə Rusiya İmperator Ordusu I Napoleonnu məğlub etmişdir. Tarutinonun əsası alman və polyak köçkünlər tərəfindən 1814-cü ildə qoyulmuşdur. Rusiyanın 1853–1856-cı illərdə baş verən Krım müharibəsindəki məğlubiyyətindən sonra, qəsəbə Moldova knyazlığının nəzarəti altına keçdi. XIX əsrin axırlarında qəsəbə əhalinin əksəriyyəti mahud və tütün fabriklərində işləyən müstəmləkəçilər idi. 1866-cı ildə qəsəbədə iplik və toxuculuq dəyirmanları, eləcə də bir kənd təsərrüfatı üzrə bir maşınqayırma zavodu inşa edilmişdir.
Odessa vilayətində şərabçılıq
Odessa vilayəti Ukraynanın ən böyük üzümçülük rayonudur. 2018-ci ilin məlumatına əsasən Odeşçinada (Odessa vilayəti) şərab istehsalı 26,29 min hektar ərazini — Ukraynadakı üzüm bağlarının ümumi sahəsinin 60,44%-ni əhatə edir. Odessa vilayəti Dunay çayının mənsəbindən Tiliqul estuarına qədər olan ərazini – Qara dənizin şimal-qərb sahilində yerləşir və bu bölgənin iqlimi şərabçılıq üçün əlverişli hesab olunur. 2015-ci ilin məlumatına əsasən, üzüm istehsalı vilayətin 26 rayonunun 13-də həyata keçirilir (Ukraynanın keçmiş inzibati-ərazi bölgüsünə görə). Kənd təsərrüfatı müəssisələri 2018-ci ildə 2.966.984,57 kvintal üzüm istehsal etmişdir. 5 oktyabr 2016-cı ilin məlumatına və iqtisadi fəaliyyət növlərinin rəsmi təsnifatına əsasən, Odessa vilayətində şərabçılıqla 4 sahibkar və 152 hüquqi şəxs, üzümçülüklə isə 55 özəl müəssisə və 528 hüquqi şəxs məşğul olur. 2018-ci ilin məlumatına əsasən, ən çox istehsal olunan şərab məhsullarına üzüm mustu (57,88%) və faktiki spirt konsentrasiyası 15–24,08%-dən çox olmayan şərab və təzə üzümdən hazırlanan köpüklü şərab (10,77%) aiddir. Bölgəyə Qara dəniz və Bessarabiya şərab regionları da daxildir. Odessa vilayətində şərabçılığın tarixi qədim dövrlərə gedib çıxır.
Meral Danış Beştaş
Meral Danış Beştaş (5 aprel 1967, Mazıdağı[d], Mardin ili) — hüquqşünas və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 25, 26, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı. Meral Danış Beştaş 5 aprel 1967-ci ildə Mardin ilinin Mazıdağı ilçəsində anadan olub. 1990-cı ildə Dicle Universiteti Hüquq Bölməsindən məzun olub. Diyarbəkirdə hüquqşünas olaraq çalışıb. Diyarbəkir Vəkillər Kollegiyası İdarə Heyətinin üzvü və sədr müavini vəzifələrində təmsil olunub. İnsan Hüquqları Dərnəyinin üzvü olub. 1999-cu ildə Almaniyanın Weimar İnsan Hüquqları Ödülünə layiq görülüb. Dəfələrlə platformalarda və tədbirlərdə insan hüquqları və qadın hüquqları mövzularında məruzələrlə çıxış edib. HDP həmsədrinin müavini, HDP Hüquq və İnsan Haqları Komissiyasının sədri olub. 30 yanvar 2017-ci ildə Kobani hadisələrinə görə HDP İdarə Heyətinə qarşı açılan istintaq çərçivəsində saxlanılıb və "silahlı terror qrupuna üzv olmaq" iddiası ilə həbs edilib.
Odessa Dövlət Filarmoniyası
Odessa Dövlət Filarmoniyası (Yeni birja) — 1931-ci ildə əsası qoyulmuş Odessanın ən böyük konsert binalarından biri. Elə həmin ildə filarmoniyanın simfonik orkestri rəsmi olaraq yaradılıb. Filarmoniya iki zaldan: kamera və konsert zallarından ibarətdir. Filarmoniya Odessa "Yeni" birjasının binasında yerləşir. Bu binanın sələfi 1842-ci ildə yaradılmış Odessa Filarmoniyası idi. Buraya həm musiqiçilər, həm də Odessanın tanınmışları; yazıçılar və hərbi qulluqçular daxil idi. Cəmiyyət xeyriyyə konsertləri verir və yeni başlayan sənətçilərə maddi dəstək göstərirdi. 1840-cı illərdə Filarmoniyanın səhnəsində Venyavski qardaşları, bəstəkar və pianoçu Ferens List çıxış edib. 1925-ci ildən binada simfonik musiqi konsertləri keçirilməyə başlanılıb. Odessa Konservatoriyasının professoru Leonid Moqilevski Odessa Filarmoniyasının Simfonik orkestrinin dirijoru olub.
Odessa - Bordı neft kəməri
Odessa - Bordı neft kəməri — 2001-ci ildə Qara dənizdəki Odessa şəhəri ilə Lvov vilayətinin Brodı şəhəri arasında tikilmiş və Drujba neft kəməri ilə birləşdirilən kəmər. İstismar uzunluğu - 667 km, layihə gücü - ildə 14,5 milyon ton neft təşkil edir. Bu layihə Xəzər və Qazaxıstan neftini Türkiyə boğazlarından yan keçməklə Odessa yaxınlığındakı Yujnı limanından Şərqi və Mərkəzi Avropanın neftayırma zavodlarına, Qdansk limanı vasitəsilə isə Şimali Avropaya nəql etməli idi. Neft kəməri 1996-2002-ci illərdə tikilib. Tikintinin dəyəri 453 milyon dollar olur. Ehtimal edilirdi ki, sonradan Broddan Polşanın Plokka şəhərinə bir boru xətti çəkiləcək. Bu boru xətti artıq neft kəməri ilə Qdanska birləşdirilir. Lakin 2002-2004-cü illərdə Odessa-Brodı neft kəmərində işlər durur, səbəb isə Ukrayna hökumətinin Xəzər dənizində fəaliyyət göstərən neft şirkətlərindən onun xammalla yüklənməsinə zəmanət almaması idi. Rusiya Aralıq dənizi limanlarına öz neftinin tədarükü üçün bu xətdən əks rejimdə istifadə etməyə çalışırdı. 2004-cü il avqustun 18-də Rusiya və Ukrayna uzunmüddətli neft tranziti sazişi imzalayır və bu müqaviləyə əsasən, Drujba boru kəmərindən neft Ukraynanın Yujnı limanının terminallarına çatdırılmalı idi.
Odessa Beynəlxalq Film Festivalı
Odessa Beynəlxalq Film Festivalı(ukr. Одеський міжнародний кінофестиваль) — iyulun ortalarında Odessa şəhərində keçirilən illik film festivalı. İlk dəfə 2010-cu ilin 16–24 iyul tarixlərində keçirilmişdir. Festival ilk iki ili özünü xüsusi bir yumor duyğusuna sahib bir film festivalı olaraq təyin etdi. 2012-ci ildə festivalın istiqaməti genişləndirilmiş, bədii festival elan edilmişdir. Yarış proqramı 2016-cı ildən etibarən üç tam bölmədən ibarətdir: Beynəlxalq müsabiqəli tam metraj filmlər proqramı, Ukrayna milli yarışma proqramı və Avropa sənədli filmlər yarışması.
Odessa Milli Politexnik Universiteti
Odessa Milli Politexnik Universiteti — Ukraynada universitet; Ukraynanın cənubunda yerləşən ən qədim ali texniki təhsil müəssisəsidir. Fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində universitet Ukrayna və dünya elminin və texnikanın inkişafına və mütəxəssislərin hazırlığına mühüm töhfə verib. 1918-ci ilin sentyabr ayında yaradılan Odessa Milli Politexnik Universiteti indiyə kimi böyük formalaşma və inkişaf yolu keçib. Belə ki, hazırda ali məktəb Ukraynanın aparıcı elmi-tədris mərkəzlərindən birinə çevrilib. Universitet kollektivi, ənənələri davam etdirərək, elmi-texniki potensialın artırılması üzərində çalışır, yeni iqtisadi şəraitdə müasir istehsal üçün elmin və texnikanın müxtəlif sahələrində elmi araşdırmalar məqsədilə yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlayır. Bu gün Odessa Milli Politexnik Universiteti Avropa səviyyəli tədqiqat universiteti statusunu almaq üçün çalışır. Ali məktəbin 8 yaşayış korpusunu əhatə edən tələbə şəhərciyi tələbələrin istifadəsinə verilib. Universitet xarici tələbələri yataqxanada yerlə təmin edir. Mənzillə təminat, qalma müddəti və onun dəyəri universitetlə xarici vətəndaş arasında bağlanmış təhsil haqqında müqavilə ilə təyin edilir. Abituriyentlərin, tələbələrin tam tibbi müayinəsi və illik profilaktik müayinənin keçirilməsi üçün universitetin müasir avadanlıqla təchiz edilmiş tələbə poliklinikası inşa edilib.
Odessa Milli Rabitə Akademiyası
Odessa Milli Rabitə Akademiyası — Ukraynada universitet; İKT üzrə ixtisaslaşmış müasir ali məktəblərdən biri. 1900-cü ildə Odessada Rusiyanın cənub hissəsi üçün texniklər hazırlamaq məqsədilə teleqraf mexaniklərinin yüksək kursları açılır. 1923-ci ildə kursun əsasında Yüksək Elektrotexnikum yaradılır. Təhsil müəssisəsi 1925-ci ildən etibarən rabitə sahəsi üzrə mühəndislər yetişdirməyə başlayır. Aparılan islahatlar nəticəsində elektrotexnikum 1929-cu ildən başlayaraq Odessa Politexnik İnstitunun elektrotexnika fakültəsi kimi fəaliyyət göstərir. 1930-ci ildə isə fakültənin bazasında rabitə sahəsinin bir çox ixtisasları üzrə peşəkar mütəxəssislər yetişdirmək üçün Odessa Rabitə Mühəndisləri İnstitutu yaradılır. 1993-cü ildən ali təhsil ocağı A.S.Popov adına Ukrayna Dövlət Rabitə Akademiyası adlandırılır. 2001-ci ildən isə elm və təhsil sahəsində göstərdiyi genişmiqyaslı fəaliyyətinə görə Ukrayna prezidentinin sərəncamı ilə “Milli” statusu alaraq Odessa Milli Rabitə Akademiyası adı ilə fəaliyyət göstərir. Akademiyanın tərkibinə İqtisadiyyat və Menecmentlik, Kompüter Texnologiyası, Avtomatlaşdırma və Loqistika, Radio, Televiziya və Elektronika, İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri institutları və Rabitə və İnformatizasiya Kolleci, İnformasiya şəbəkələri, Telekommunikasiya sistemləri, Qiyabi Təhsil və İxtisasartırma fakultələri daxildir. Ali məktəbin instititut və fakultələrində, ümumilikdə, 27 kafedra fəaliyyət göstərir.
Odessa Akademik Dram Teatrı
Odessa Vilayəti Akademik Dram Teatrı (ukr. Одеський обласний академічний драматичний театр) — Ukraynanın Odessa şəhərində rusdilli dram teatrıdır. Bu Cənubi Ukraynanın ən qədim teatrıdır. Teatr 1874-cü ildə yerli tacir A. S. Velikanovun vəsaiti ilə tikilmişdir. Bu, Odessa vilayətində fəaliyyət göstərmiş aktyor və sahibkar Nikolay Miloslavskinin dram truppasının çıxışları üçün nəzərdə tutulmuşdu. İlk növbədə, teatr öz sahibinin adını daşımış və Velikanov Teatrı adlanmışdır. Buna baxmayaraq, Velikanov 1875-ci ildə müəssisəni F. Rafaloviçə satmış və o, buranın adını dəyişdirərək Rus Teatrı qoymuşdur. Yarandığı ilk illərdə Rus Teatrı şəhərdə ən böyük teatr tədbirlərinin keçirildiyi bir məkan kimi fəaliyyət göstərmişdir. Ukrayna İstiqlaliyyət müharibəsinə qədər teatrda çoxsaylı rus, ukrayn, alman, fransız, italyan dram, opera və operetta truppaları çıxış etmişdir. XIX əsrin sonundan XX əsrin əvvəllərinə qədərki dövrdə Odessadakı Rus Teatrının səhnəsində Sara Bernar, Eleonora Duze, Benua Koklen, Myunne-Syuli, Mariya Savina, Vladimir Davıdov, Mariya Zankovetskaya, Panas Saksaqanski və Marko Kropivnitski kimi tanınmış şəxsiyyətlər çıxış etmişdilər.
Odessa Tarix-Diyarşunaslıq Muzeyi
Odessa Tarix-Diyarşunaslıq Muzeyi" (ukr. Одеський історико-краєзнавчий музей) — Odessa şəhərinin və diyarının tarix-diyarşunaslıq muzeyi. Muzey Odessanın tam mərkəzində, Qavannaya küçəsi, 4 ünvanında yerləşir. Muzeyin binası 1876-cı ildə məşhur Odessa memarı Feliks Qonsiorovski tərəfindən tikilmişdir. Bina o dövrün sənaye və ticarət elitasının əsas nümayəndələrindən biri, birinci gildiyanın məşhur Odessa taciri İlya Novikovun nəvəsi, 1806-cı ildə əsası qoyulmuş kəndir zavodunun sahibi Aleksandr Yakovleviç Novikov üçün tikilmişdir. İki mərtəbəli malikanənin memarlığında, Feliks Qonsiorovskinin əvvəlki yaradıcılığında olduğu kimi, İtaliyanın memarlıq irsindən çəkilmiş naxış və motivlərin müxtəlifliyi ilə son İntibah formalarının istifadəsinə əsaslanan üslub ruhu üstünlük təşkil edir. 1899-cu ilə qədər malikanə Odessada "Novikovun evi" kimi tanınırdı. 20-ci əsrin əvvəllərində şəhər hakimiyyəti tərəfindən bina satın alınır. 1907-ci ildə ev Odessa Ticarət Məclisinə icarəyə verilir. 1917-ci ilin oktyabrından sonra burada sahiblər tez-tez dəyişirdilər.
Odessa Milli Elmi Kitabxanası
Odessa Milli Elmi Kitabxanası (ukr. Одеська національна наукова бібліотека) — 1829-cu ildə Ukraynanın Odessa şəhərində yaradılmış ictimai kitabxanadır.Kitabxana 1907-ci ildə indiki yerinə, memar Fyodor Nesturx tərəfindən neo-yunan üslubunda layihələndirilmiş yeni binaya köçürüldü. Kitabxananın adı tarix boyu dəfələrlə dəyişdirilib və indiki adına 2015-ci ildə gəlib. Kitabxananın 200.000 nadir nəşri də daxil olmaqla 5 milyondan çox kitab kolleksiyası var.
Əl-Salam məscidi (Odessa)
Əl-Salam məscidi və ya Ərəb Mədəniyyət Mərkəzi (ukr. Арабський культурний центр) — məscid Ukraynanın Odessa şəhərində yerləşir. Mədəniyyət mərkəzi və məscid 2001-ci ilin iyununda istifadəyə verilib. Şəhərin baş memarı Boris Brovin, şəhər mədəni irs abidələrinin mühafizəsi şöbəsinin müdiri Vladimir Meşçeryakov, Odessa Dövlət İnşaat və Memarlıq Akademiyasının dekanı Valeri Urenevin sözlərinə görə, Ərəb Mədəniyyət Mərkəzi son dövrlərin ən uğurlu memarlıq əsəridir. Odessa müsəlmanlarının qədim ənənələri var. Odessa şəhəri Hacıbəy adlı qədim tatar yaşayış məntəqəsinin yerində salınıb. Yaşayış məntəqəsi 1240-cı ildə Krım xanı I Hacı Gəray tərəfindən salınmış və ilk olaraq Hacıbəy kimi onun şərəfinə adlandırılmışdır. Məşhur memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği tərəfindən tikilmiş tatar məscidi şəhərin mərkəzində müsəlman qəbiristanlığı yaxınlığında yerləşirdi. Sovet hakimiyyətinin gəlişi ilə Odessa müsəlmanlarının həyatı kəskin şəkildə dəyişir. Tatar mollası Sabirzyan Səfərov güllələnir; məscid bağlanır və sonra dağıdılır.
Tolyatti-Odessa ammonyak boru kəməri
Tolyatti-Odessa ammonyak boru kəməri — Rusiya və Ukrayna ərazisindən ammonyak nəql etmək üçün nəzərdə tutulmuş boru kəməri. Ən güclü ammonyak boru kəməri (ildə 2,5 milyon tona qədər) Tolyatti-Odessa Rusiya və Ukraynada yerləşir (ammonyak boru kəmərinin Rusiya hissəsi Transammonyak ASC tərəfindən, Ukrayna hissəsi UGP Ukrhimtransammonyak tərəfindən idarə olunur). Ammonyak boru kəmərinin son hissəsi Odessa liman zavodudur. Ammonyak kəmərinin birinci mərhələsi 1979-cu ilin oktyabrında Qorlovka-Odessa boru kəmərinin 800 kilometrlik hissəsi istifadəyə verilmişdir. Dneprdən keçmək üçün (Dnepropetrovsk vilayətinin Vovniqi kəndindən aşağıda) 720 metr uzunluğunda unikal asma keçid layihələndirilmiş və tikilmişdir. Boru kəməri 1981-ci ildə tamamlanır. Borular Fransada sifarişlə hazırlanır. Onlar 8 düymlük (203,2 mm) Amerika boru kəmərlərindən fərqli olaraq divarın qalınlığı 8 mm və diametri 355 mm-dir. Bundan əlavə, təhlükənin artdığı yerlərdə, eləcə də su obyektlərinin bilavasitə yaxınlığında “iki boru” prinsipi tətbiq edilib. Bu sahələrdə korroziyaya qarşı əlavə qorunma təmin edən həm daxili (əsas), həm də xarici borunun divarları çox yüksək təzyiqə davam gətirə bilir.