Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ТЮКАТЬ

    несов. dan. 1. bax тукать; 2. kəsmək, yarmaq, yavaşca vurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • тюкать

    ...-аешь; нсв.; разг. см. тж. тюкнуть, тюканье 1) Ударять, стучать чем-л. Дятел монотонно тюкает по стволу. На дворе кто-то тюкает топором. Тюкать по по

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тукать

    -аю, -аешь; нсв. (св. - стукать); разг. см. тж. тукнуть, туканье 1) Ударять, бить со стуком. Тукать топором по дереву. Тукать что-л., чем-л. обо что-л

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТУКАТЬ

    несов. dan. tıqqıldatmaq, taqqıldatmaq; vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЫКАТЬ

    ТЫКАТЬ I несов. dan. dürtmək; soxmaq; 2. sancmaq, batırmaq; 3. vurmaq; 4. göstərmək; hamı onu barmaqla göstərir; ◊ тыкать в нос (в глаза) (кому-н. чем

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TUKAY

    alay (polk) ilə tümən (diviziya) arasındakı hərbi birlik; briqada; subasar meşəlik; çox gözəl, əziz

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TOKAT

    (-dı) sillə, şapalaq sillə, şapalaq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ТАКАТЬ

    ТАКАТЬ I несов. taqqıldamaq. ТАКАТЬ II несов. dan. bəli-bəli demək, hə-hə demək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТИКАТЬ

    ТИ́КАТЬ несов. dan. tıqqıldamaq, çıqqıldamaq (saat). ТИКА́ТЬ несов. dan. əkilmək, qaçmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУКАН

    м zool. tukan (Cənubi Amerikada yaşayan ağacdələnə oxşar quş).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУРКАТЬ

    несов. dan. əziyyət vermək, incitmək, cana gətirmək, zara gətirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • такьат

    ...такьатдай аватун - а) выбиваться из сил, терять силы, слабеть; б) терять состояние; такьатдай вегьин - лишать сил, обессиливать (кого-л.), приводить

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАКЬАТ

    ...-да; -ар. -ри, -ра 1) са вуч ятӀани ялдай, хкаждай къуватлувал. Такьат квахьай бейчара яз, захь амайди я зайи хьун. Е. Э. Гьаким. Зун бегьем са

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУКЪАЗ

    сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра Иса гьелени цура амай, адавай гила рикӀна цурин ракӀар ахьайиз жезвачир, амма, тукъазрилай угьуь ягъай малла Къ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТЫКАТЬ₀

    несов. 1. эцягьун. 2. сухун. 3. къалурун, туькIуьрун (тIуб); на него все пальцем тычут вирида (тIуб туькIуьриз, тупIалди) гьам къалурзава

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТАКЬАТ

    1) n. force; energy, power; intensity, strength; quantity; essence; 2) n. position, situation; state, condition; environment, surroundings; status, ra

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАКЬАТ

    (-ди, -да, -ар) 1. taqət, güc, qüvvət; 2. məc. güc, maddi cəhət, pul; 3. məc. vasitə, alət və s.; * такьатдай аватун a) taqətdən düşmək, gücdən düşmək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТӀАКЬАТ

    bax такьат.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • такать

    ...собеседнику, произнося слово "так". Нечего такать! Не такай, а старайся понять! б) отт. Иметь привычку употреблять в речи слово "так". Что такать-то,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тикать

    I тикать -ает; нсв. см. тж. тиканье а) Мерно постукивать при ходьбе (о часах, часовом механизме) Часы тикают. Будильник, метроном, маятник тикает. Гро

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТЫКАТЬ₁

    несов. «вун» лугьуз рахун (мукьва тушир, дуст тушир касдихъ галаз рахадайла «куьн» талгьуз, «вун» лугьуз рахун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TAKAT

    (-tı) güc (motorun və s.) taqət

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ТИКАТЬ

    несов: тIакь-тIикь авун (сятини)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТИКАТЬ

    tıqqıldatmaq, cıqqıldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЫКАТЬ

    1. dürtmək, soxmaq; 2. sancmaq, batırmaq, vurmaq; 3. göstərmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TIQQILDAMAQ

    глаг. 1. тукать (издавать звук тук). Təkərlər tıqqıldayır, vaqonlar silkələnirdi (titrəyirdi) колеса тукали, вагоны дрожали 2. тикать (мерно постукива

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тыкать

    I тычу, тычешь и; -аю, -аешь; тыча и тыкая; нсв. см. тж. тыкнуть, ткнуть, тык, тыканье 1) кого-что в кого-что (чем) Вонзать, втыкать что-л. острое, ко

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • туркать

    ...место. Туркать кого-л. сбегать куда-л. за чем-л. Туркать кого-л. туда-сюда.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тумкать

    ...-аешь; нсв.; разг.-сниж. Понимать, разбираться в чём-л. Ничего не тумкать в печном деле.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • нукать

    ...(возгласами) "ну" побуждать делать что-л., торопить. Ну, наливай! - Не нукай, а то разолью.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СТУКАТЬ

    несов., см. стукнуть

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЦУКАТ

    цукат (шекердал чрай, хархар хьайи шекерди кьур лимондин, партахалдин чкалар ва я емиш).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АТУКАТЬ

    несов. qıy basmaq, qıya basmaq, haylamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АУКАТЬ

    несов. haraylamaq, haylamaq, səsləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГУКАТЬ

    несов. dan. ulamaq, uğuldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДУКАТ

    м tar. dukat (qədim Venetsiyada qızıl pul).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • пукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. пукнуть Выпускать газы из кишечника.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НУКАТЬ

    несов. dan. qısnamaq, qabacasına tələsdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • аукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. ауканье Кричать "ау".

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дукат

    -а; м. (итал. ducato) Старинная серебряная, а затем золотая монета, имевшая хождение в ряде западноевропейских стран.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гукать

    ...резкие и отрывистые крики, звуки (типа "у", "гу", "угу") Филин гукает. Младенец добродушно гукает.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • атукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. атукнуть, атуканье Кричать "ату", натравливая собак на кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МУКӀАТӀ

    (-ди, -да, -ар) sicim, qalın ip.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • МУКӀАТӀ

    ...2) еб. Вучиз, вучиз зун дагъларай, Юкьва мукӀатӀ туна, хуьруьз хкана? А. Къ. ЧӀулав гьер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DUKAT

    1140-cı ildə özündə Cənubi İtaliya və Siciliyanı birləşdirən Apuliya ən varlı hersoqluqlardan (duchy) biri idi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ШУКАТЬ

    несов. məh. axtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦУКАТЬ

    несов. idm. yüyəni birdən bərk dartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦУКАТ

    м şəkərləmə; şəkərlənmiş meyvə (meyvə (adətən sitrus) qabığı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ФУКАТЬ

    несов. bax фукнуть

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УТКАТЬ

    сов. naxış çəkmək, naxış toxumaq, naxışla örtmək, naxışlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦУКАТ

    şəkərləmə, şəkərlənmiş meyvə (meyvə qabığı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТУКАТЬ

    несов. 1. bax стукнуть (5-ci mənasından başqa); 2. dan. məc. yazmaq (yazı maşınında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АУКАТЬ

    несов. гье-гьей лагьана гьараюн, къив гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • стукать

    см. стукнуть (кроме 3-4, 7-8); -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТКАТЬ

    несов. хрун (парча, гам, хуьшраканди муг)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ткать

    тку, ткёшь; ткал, ткала и ткала, ткало; тканный; -кан, -кана, -кано; деепр. нет, нсв. (св. - выткать) см. тж. ткаться 1) (св. - соткать) что Изготовля

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТКАТЬ

    1. toxumaq; 2. hörmək; 3. məc. yaratmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУКЪА

    туьрк, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра итимрин юкьва твадай чӀулунин са кьилихъ жедай уьнуьг хьтин затӀ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУКЪА

    ...кутӀуннавай, газетдикай атӀанвай кьуд пипӀен бицӀи чарарин са тукъа акъуддай. А. Къ. Нехирбанни лекь. Синоним: пачка.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТУКЪА

    (-ди, -да, -яр) bağlı, dəstə, paçka.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТКАТЬ

    несов. 1. toxumaq; 2. hörmək; паук ткёт паутину hörümçək tor hörür; 3. məc. yaratmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУКНУТЬ

    однокр. dan. bax тукать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЮКНУТЬ

    однокр. dan. bax тюкать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • туканье

    см. тукать; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • татакать

    ...разг. издавать при работе мерные, стучащие звуки, такать II Часы такают. Пулемёт такает.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тукнуть

    см. тукать; -ну, -нешь; св.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТОЛКАТЬ

    1. itələmək, atmaq, tullamaq; 2.təkan vermək, hərəkət vermək, kömək etmək, təhrik etmək, vadar etmək, səbəb olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TƏKAN

    толчок, напор

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТОМАТ

    tomat, pomidor, pomidor şirəsi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TİKAN

    шип, колючка, игла (растений)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TOMÁT

    [isp.] Pomidor pastası (sousu). Tomatda bişirilmiş balıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ТАСКАТЬ

    1. çəkmək, sürümək, daşımaq; 2. dartmaq; 3. çıxartmaq, dartıb çıxartmaq; 4. oğurlamaq, aparmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЕКСТ

    1. mətn, tekst; 2.musiqi əsərinin sözləri

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЕРЯТЬ

    itirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТОПАТЬ

    ayaqlarını yerə vurmaq , ayaq döymək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТОКАРЬ

    1. xarrat; 2. tokar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТОЩАТЬ

    1. arıqlamaq, zəifləmək; 2. kasıblaşmaq, yoxsullaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TÓKAR

    [rus.] bax tornaçı. Bəli, [Həsən] tokar olacaqdı. H.Seyidbəyli.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TƏKAN

    ...tərəkəmələrdən qalmış köhnə keçəni üstünə çəkdiyi zaman qapıya bir təkan vuruldu. Ə.Abasov. // Zərbə və ya silkələnmə nəticəsində sarsıntı. Yeraltı t

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DIQQILDATMAQ

    глаг. разг. nəyi тукать (ударять, производить короткий прерывистый звук), тукнуть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тюканье

    см. тюкать; -я; ср.; разг. Тюканье топора, молотка. Ритмичное тюканье.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • затюкать

    ...затюканный; -кан, -а, -о; св.; разг. см. тж. затюкивать 1) чем Начать тюкать. Плотники затюкали топорами. 2) кого (что) Постоянными придирками, напад

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тюкнуть

    -ну, -нешь; св., однокр. 1) к тюкать Легонько тюкнул по бревну. Тюкнул разок в стену. Тюкнуть по голове. 2) кого разг. Убить, прикончить. Смотри, тюкн

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TIQQILDATMAQ

    глаг. 1. стучать, постучать. Qapını tıqqıldatmaq стучать в дверь 2. тукать (производить короткие отрывистые звуки, ударяя чем-л.; стучать). Meşə susmu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тук

    ...тук-тук-тук. 2) в функц. сказ. Обозначает короткое, отрывистое действие. (по зн. тукать - тукнуть и тукаться - тукнуться) Дятел тук-тук по дереву. Он

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тюк

    ...молотком. 3. в функц. сказ.; употр. для обозначения быстрого действия (по зн. тюкать - тюкнуть и тюкаться - тюкнуться) Синичка в окошко тюк клювом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тюкаться

    -аюсь, -аешься; нсв.; разг. см. тж. тюкнуться Ударяться обо что-л. с лёгким стуком.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тукаться

    -аюсь, -аешься; нсв. (св. - стукнуться); разг. см. тж. тукнуться Ударяться обо что-л. Тукаться о косяк. Брёвна тукаются друг об друга. Тукаться лбами.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТЮКАТЬСЯ

    dan. bax тукаться

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУКАТЬСЯ

    несов. dan. toxunmaq, dəymək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Dukat
Dukat — qədim gümüş, sonralar qızıl sikkə. İtaliyada işlədilmiş pul vahididir. Pul ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Sukat
Sukat - müxtəlif meyvələrdən hazırlanan quru mürəbbə. Sukat istehsalında sıx ətliyi olan meyvə (alma, armud, heyva, ərik, şaftalı, gavalı, əncir, limon, portağal qabığı və s.) və tərəvəz (qovun, qarpız, qabaq və s.) şəkər şərbətində bişirilir, sonra qurudulur, toz-şəkərlə urvalanır. Sukatdan tort, pirojna, keks və digər şirniyyat məmulatlarını bəzəmək və içlik hazırlamaq, eləcə də çay yanında süfrəyə vermək üçün istifadə olunur. Alma sukatı Armud sukatı Ərik sukatı Qarpız sukatı Qovun sukatı Qabaq sukatı Gavalı sukatı Limon qabığından sukat Portağal qabığından sukat Heyva sukatı == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Tokat
Tokat — Türkiyənin Tokat ilinin inzibati mərkəzi. Qaradəniz bölgəsində yer alan Tokat şimalında Samsun, şimal-şərqində Ordu, cənub və cənub-şərqində Sivas, cənub-qərbində Yozğad, qərbində Amasiya ilə həmsərhəddir. 2009-cu ilin siyahıyaalmasına görə 129.879 sakinə sahib idi. Əhalinin sayı 2018-ci ildə 201.294 nəfərə çatmışdır.
Tuat
Tuat (Touat) — Əlcəzairin cənubunda, Böyük Səhrada vahə qrupu. Saur vadisini suvarır. 120 minə yaxın insan yaşayır. Xurma, tütün, pambıq, arpa və buğda əkilir. Tuat mühüm kommersiya və strateji mövqeyə malikdir. Mərakeş və Əlcəzairdən Timbuktuya gedən marşrutların üzərində yerləşdiyinə görə əhəmiyyət kəsb edir. Tuat vahələri Tabezruft yolunun şimal ucunda yerləşdiklərinə görə transsəhra ticarətdə mühüm rol oynayırdılar. Regionda demək olar ki, yağıntı yoxdur, kənd təsərrüfatı qrunt sularından asılıdır. Tuat kontinental interkalyarın cənub-qərb kənarında yerləşir, burada sulu təbəqə səthdən cəmi 2–6 m aşağıda yerləşir.
Abdulla Tukay
Məhəmmədarif oğlu Abdulla Tuqay ili (tatar Габдулла Тукай, Ğabdulla Tuqay, عبدالله توقاي‎; 14 (26) aprel 1886, Quşlauç[d], Kazan qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 2 (15) aprel 1913, Klyaçinsk ambulatoriyası[d], Kazan, Kazan qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası) – Tatarıstan Xalq şairi, publisist, ədəbi tənqidçi, ictimai xadim və tərcüməçi. Tatar ədəbiyyatında tənqidi realizmin banisi. == Həyatı == Abdulla Tuqay 26 aprel 1886-cı ildə Kazan quberniyasının Quşlauç kəndində doğulmuşdur. Kiçik yaşlarından yetim qalmışdır. İbtidai təhsilini Kırlay kənd mədrəsəsində almışdır. 1895-ci ildən sonra Uralsk şəhərində bibisinin yanında yaşamışdır. Burada Mutiullah mədrəsəsində oxumuşdur. Eyni zamanda mədrəsənin yanındakı rus sinfində də oxumuşdur. Orada tatar xalq ədəbiyyatı ilə yanaşı, ərəb, fars, türk, rus və digər xalqların ədəbiyyatları, Şərq və Qərb mədəniyyətləri ilə tanış olmuşdur. == Yaradıcılığı == Abdulla Tuqay mədrəsədə oxuyarkən şeirlər yazmağa başlamışdır.
Lüdmila Tukan
Lüdmila Tukan (rum. Ludmila Tukan 21 iyun 1982, Çadır-Lunqa, Qaqauziya) — Qaqauz müğənnisi, bəstəkar mahnılarının ifaçısıdır. 2013 Türkviziya Mahnı Müsabiqəsinin iştirakçısı. == Bioqrafiyası == Lüdmila Tukan 21 iyun 1982-ci ildə Moldova Respublikası, Qaqauziyanın Çadır-Lunqa şəhərində anadan olmuşdur. Uşaqlığını və gəncliyini Qaqauziyanın Bağırçı kəndində keçirmişdir. Müğənni kimi karyerasına 1998-ci ildə başlayır. 2008-ci ildə "Qagauziyanın gümüş səsi" yarışmasında Lüdmila ilk qran-prini qazanır. Üç ilə yaxın, o, popular pop üslubunda doğma qaqauz dilində, eləcə də rus və moldavan dillərində mahnılardan ibarət olan "Sana, mamu" ("Sənə, ana") adlı ilk albomunun qurulması üzərində işləmişdir. Müğənni ilk diskini sevimli anasına həsr edir. 2011-ci il müğənni üçün karyerasında bir dönüş nöqtəsi olur.
Qabdulla Tukay
Məhəmmədarif oğlu Abdulla Tuqay ili (tatar Габдулла Тукай, Ğabdulla Tuqay, عبدالله توقاي‎; 14 (26) aprel 1886, Quşlauç[d], Kazan qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 2 (15) aprel 1913, Klyaçinsk ambulatoriyası[d], Kazan, Kazan qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası) – Tatarıstan Xalq şairi, publisist, ədəbi tənqidçi, ictimai xadim və tərcüməçi. Tatar ədəbiyyatında tənqidi realizmin banisi. == Həyatı == Abdulla Tuqay 26 aprel 1886-cı ildə Kazan quberniyasının Quşlauç kəndində doğulmuşdur. Kiçik yaşlarından yetim qalmışdır. İbtidai təhsilini Kırlay kənd mədrəsəsində almışdır. 1895-ci ildən sonra Uralsk şəhərində bibisinin yanında yaşamışdır. Burada Mutiullah mədrəsəsində oxumuşdur. Eyni zamanda mədrəsənin yanındakı rus sinfində də oxumuşdur. Orada tatar xalq ədəbiyyatı ilə yanaşı, ərəb, fars, türk, rus və digər xalqların ədəbiyyatları, Şərq və Qərb mədəniyyətləri ilə tanış olmuşdur. == Yaradıcılığı == Abdulla Tuqay mədrəsədə oxuyarkən şeirlər yazmağa başlamışdır.
Tokat ili
Tokat ili — Türkiyədə il. Şimalda Samsun, şimal-şərqdə Ordu, şərq və cənubda Sivas, cənub-qərbdə Yozqat və qərbdə Amasya rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonlarından Yeşilyurt və Sulusaray İç Anadolu Bölgəsində qalır. 1943-cü ildə Taşova, 1944te Artova və Turhal, 1954-cü ildə Almus, 1987-ci ildə Bazar və Yeşilyurt, 1990-cı ildə Sulusaray və Başçiftlik rayonları yaradılıb. 2010 TÜİK məlumatlarına görə mərkəz rayonla birlikdə 12 rayon, 77 beldə və 609 kənd vardır. == Xarici keçidlər == "1980 Genel Nüfus Sayımı: Tüm idari birimler (Şehir, belde, köy): Tokat İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-4..
Tukan (bürc)
Tukan (lat. Tucana) - göyün cənub yarımkürəsində bürc.
Tukay (Avurğazı)
Tukay (başq. Туҡай, rus. Тукаево) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Tukay kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Talbazı): 26 km, ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Ağ Göl stansiyası): 50 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə tatarlar (76%) üstünlük təşkil edir. == Tanınmış şəxsləri == Divaev Raşit Mansuroviç (1929 — 2010) — BMSSR-nin Auırqazı rayonunda "Octyabr" kolxozunun baş aqronomu, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
Tukay rayonu
Tukay rayonu (tatar. Тукай районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın şimal-şərqində, Kama çayınımn sağ sahilində yerləşir. İnzibati mərkəzi Yar Çallı şəhəridir (şəhər özü respublika tabeliyindəki bir şəhərdir və şəhər dairəsini təşkil edir.) == Coğrafiyası == Yar Çallı, Minzələ, Sarman, Zəy, Nijnekamsk, Alabuqarayonları ilə, Nijnekamsk su anbarı vastəsilə Mendeleyevsk və Əgerce rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonunun inzibati ərazisinin sahəsi 1729.49 km²-dir. === Mühafizə olunan ərazilər === "Aşağı Kama" və "Borovets Klyuçi" Milli Parkları. == Tarixi == 1920-ci ilə qədər Tukay rayonunun ərazisi Ufa vilayətinin Minzələ qəzasına daxil idi. 1920-ci ildə qəza yeni qurulan Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil olur. Rayon 1 oktyabr 1930-cu ildə mərkəzi Yar Çallı şəhəri olan Çallı rayonu olaraq qurulur. Rayon Çallı volostunun ərazisini, Abdulovskaya, Axmetyevskaya və Afanasyevskiy volostlarının bir hissələrini və Kuzkeevski və Şinqalçinski volostlarının bir neçə yaşayış məntəqəsini əhatə edirdi.
Amel Tuka
Amel Tuka (bosn. Amel Tuka; 9 yanvar 1991) — Bosniyalı yüngül atlet. 2015 və 2019-cu il dünya çempionatlarının mükafatçısı. 800 metrlik məsafə üzrə ixtisaslaşmışdır. == Bioqrafiyası == Tuka doğma şəhərində yerli yarışlarda qalib gəldikdən sonra Zenica klubunda çıxış etməyə başladı. 2013-cü ildə Amel Tuka Avropa Komanda Çempionatının üçüncü liqasında oynadı. Nəticəsi 1 51.11 oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatında bu göstəricini beş saniyəyə daha da yaxşılaşdırdı və bu nəticə yeni milli rekord oldu (1.46.29). Çempionatdan sonra Bosniyadan İtaliyaya köçdü və Veronanda yeni məşqçi Gianni Gidini ilə məşq etməyə başladı. 2014-cü ildə Avropa çempionatında 800 metr məsafəyə qaçışda səkkizinci oldu −1.46.12.
Limon qabığından sukat
Limon qabığından sukat - Limon qabığından hazırlanmış quru mürəbbə == Həmçinin bax == Sukat == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Portağal qabığından sukat
Portağal qabığından sukat - Potağal qabığından hazırlanmış quru mürəbbə == Həmçinin bax == Sukat == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Soyot-tuka dili
Soyot-tuka dili (özləri Soyot-Tuğka, Soyıt-Dukha, Soyıt-Tuha da adlandırırlar) — türk dillərindən biri, tuva, tofalar və kök-monçak dillərinə yaxındır. İki dialektə bğlünür: Buryatiyadakı soyot (soyıt) (demək olar ki, yox olub soyotlar) və Monqolustanın Darxat diyarında olan tsatanlar (тyъha). Digər versiyaya görə Monqolustanda iki dialekt var — tsatan və uyğur-uryaxay dialektləri. Soyot əlifbası (soyot-buryat-rus lüğətinə görə, 2003-cü il.): == Həmçinin bax == Kiril qrafikalı əlifbalı dillər siyahısı == Ədəbiyyat == Рассадин В. И. Словарь сойотско-русский. — СПб.: Дрофа, 2006. — 208 с. Рассадин В. И. Сойотско-бурятско-русский словарь. — Улан-Удэ, 2003. Рассадин В. И. О сойотах и их языке// Мир Центральной Азии: Языки. Фольклор.
Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı
Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı — Tatarıstan Respublikası Prezidentinin illik mükafatı. Mükafat ictimaiyyət tərəfindən tanınan və milli mədəniyyətin inkişafına böyük töhfə verən ədəbiyyat və sənət əsərlərinə, habelə sənət tarixi və ədəbi tənqid sahəsindəki əhəmiyyətli elmi araşdırmalara görə verilir. Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına üç Dövlət Mükafatı hər il verilir. == Tarixi == Mükafat 8 aprel 1958-ci ildə TASSR Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təsis edilmişdir və o vaxtdan bəri hər il (1961-1965 və 1975-ci illərdə fasilə ilə) verilir. 1991-ci ilə qədər Gabdulla Tukai mükafatına layiq görülmə qərarı Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Nazirlər Şurası tərəfindən verildi; 1991-ci ildən bu funksiya Tatarıstan Prezidenti tərəfindən icra edildi. Birinci mükafat 1958-ci ildə "Şurale" baletinə görə bəstəkar Fərid Yarullinə, "Cəlil" operasına görə Nazib Jiqanov və "Tukai" romanına və Qəbdulla Tukai yaradıcılığının populyarlaşdırılmasına görə Faizi Əhməd verildi. Üçüncü mükafat "Yelkənsiz" tamaşasını qurduğu üçün Galiaskar Kamal Teatrının truppasına verildi. Tatar Opera və Balet Teatrında "Altınçuç" və "Yevgeniya Onegin" əsərlərini səhnələşdirdiyinə görə rejissor Niyaz Dautovun qurduğu "Tatar xalq nağılları" kolleksiyasında illüstrasiyalara görə rəssamlar Lotfulla Fəttəhov və Haris Yakupova mükafatlar verildi. Hal-hazırda Tatarıstan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə hər il üç bərabər mükafat verilir. Qabdulla Tukay Mükafatı laureatı diplom, sertifikat və Laureatın Fəxri Nişanı və pul mükafatı alır.
Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı
Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı — Tatarıstan Respublikası Prezidentinin illik mükafatı. Mükafat ictimaiyyət tərəfindən tanınan və milli mədəniyyətin inkişafına böyük töhfə verən ədəbiyyat və sənət əsərlərinə, habelə sənət tarixi və ədəbi tənqid sahəsindəki əhəmiyyətli elmi araşdırmalara görə verilir. Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına üç Dövlət Mükafatı hər il verilir. == Tarixi == Mükafat 8 aprel 1958-ci ildə TASSR Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təsis edilmişdir və o vaxtdan bəri hər il (1961-1965 və 1975-ci illərdə fasilə ilə) verilir. 1991-ci ilə qədər Gabdulla Tukai mükafatına layiq görülmə qərarı Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Nazirlər Şurası tərəfindən verildi; 1991-ci ildən bu funksiya Tatarıstan Prezidenti tərəfindən icra edildi. Birinci mükafat 1958-ci ildə "Şurale" baletinə görə bəstəkar Fərid Yarullinə, "Cəlil" operasına görə Nazib Jiqanov və "Tukai" romanına və Qəbdulla Tukai yaradıcılığının populyarlaşdırılmasına görə Faizi Əhməd verildi. Üçüncü mükafat "Yelkənsiz" tamaşasını qurduğu üçün Galiaskar Kamal Teatrının truppasına verildi. Tatar Opera və Balet Teatrında "Altınçuç" və "Yevgeniya Onegin" əsərlərini səhnələşdirdiyinə görə rejissor Niyaz Dautovun qurduğu "Tatar xalq nağılları" kolleksiyasında illüstrasiyalara görə rəssamlar Lotfulla Fəttəhov və Haris Yakupova mükafatlar verildi. Hal-hazırda Tatarıstan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə hər il üç bərabər mükafat verilir. Qabdulla Tukay Mükafatı laureatı diplom, sertifikat və Laureatın Fəxri Nişanı və pul mükafatı alır.
Tatarıstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı
Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına Dövlət Mükafatı — Tatarıstan Respublikası Prezidentinin illik mükafatı. Mükafat ictimaiyyət tərəfindən tanınan və milli mədəniyyətin inkişafına böyük töhfə verən ədəbiyyat və sənət əsərlərinə, habelə sənət tarixi və ədəbi tənqid sahəsindəki əhəmiyyətli elmi araşdırmalara görə verilir. Tatarstan Respublikasının Qabdulla Tukay adına üç Dövlət Mükafatı hər il verilir. == Tarixi == Mükafat 8 aprel 1958-ci ildə TASSR Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təsis edilmişdir və o vaxtdan bəri hər il (1961-1965 və 1975-ci illərdə fasilə ilə) verilir. 1991-ci ilə qədər Gabdulla Tukai mükafatına layiq görülmə qərarı Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Nazirlər Şurası tərəfindən verildi; 1991-ci ildən bu funksiya Tatarıstan Prezidenti tərəfindən icra edildi. Birinci mükafat 1958-ci ildə "Şurale" baletinə görə bəstəkar Fərid Yarullinə, "Cəlil" operasına görə Nazib Jiqanov və "Tukai" romanına və Qəbdulla Tukai yaradıcılığının populyarlaşdırılmasına görə Faizi Əhməd verildi. Üçüncü mükafat "Yelkənsiz" tamaşasını qurduğu üçün Galiaskar Kamal Teatrının truppasına verildi. Tatar Opera və Balet Teatrında "Altınçuç" və "Yevgeniya Onegin" əsərlərini səhnələşdirdiyinə görə rejissor Niyaz Dautovun qurduğu "Tatar xalq nağılları" kolleksiyasında illüstrasiyalara görə rəssamlar Lotfulla Fəttəhov və Haris Yakupova mükafatlar verildi. Hal-hazırda Tatarıstan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə hər il üç bərabər mükafat verilir. Qabdulla Tukay Mükafatı laureatı diplom, sertifikat və Laureatın Fəxri Nişanı və pul mükafatı alır.
Bukan
Bükan ya Bəykəndi (fars. بوکان‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında yerləşən şəhər, Bükan şəhristanının mərkəzi. Bükan şəhəri Tatavuçay (farsca adı Siminərud) çayının şərq sahilində, Qərbi Azərbaycan və Kürdüstan ostanlarını ayıran xəttdə, Qərbi Azərbaycan ostanının Miyandoab (Qoşaçay) və Kürdüstan ostanının Saqqız şəhərləri arasında yerləşir. 2016-cı ildə aparılmış siyahıya almanın açıqlanmış yekunlarına əsasən Bükan şəhərinin 194,000 nəfər əhalisi var - beləliklə, Bükan bütün Qərbi Azərbaycan ostanı boyunca sayına görə üçüncü böyük şəhər sayılır. Bükanın görməli yerləri kimi şəhərin Cümə məscidini və Sərdar məqbərəsini sadalamaq olar.
Dukak
Dukak — Məliknamə ənənəsinə görə Səlcuq sülaləsinin əcdadı hesab edilir. Dövlət xadimi və hərbçi olmuşdur. Oğuz dövlətində böyük nüfuzu olan Dukaka hərbi nəaliyyətlərinə görə "dəmir yaylı" ləqəbi verilmişdi. Ox və yayın oğuzların mədəniyyətində hakimiyyət rəmzi olması səbəbindən bəzi tarixçilər onun subaşı olduğunu düşünürlər. Böyük Səlcuq imperiyasının qurucusu olan Toğrul bəyin babası olan Dukak, Səlcuq sülaləsinin də babası sayılır. == Qaynaqlar == === Məliknamə === Dukakın soyundan gələn Sultan Alp Arslan (1063-1072) dövründə şifahi qaynaqların toplanması nəticəsində yazılmış qaynaqdır. Bu əsərin Səlcuqların erkən dövr tarixi və Dukakln şəxsiyyəti barədə məlumat əldə etmək üçün əsas qaynaq olduğu ehtimal edilir. Bu əsərdə Dukak bəy barədə məlumat sülalənin ən yaşlı üzvlərindən və genologiya barədə geniş məlumata sahib Əmir İnanc bəy tərəfindən verilmişdir. Məliknamənin günümüzə qədər gəlib çıxmamasına baxmayaraq, bu məsələ ilə bağlı bəzi məlumatlar digər əsərlərdə qorunmuşdur və bu əsərlərə Məliknamədən keçmişdir. Məsələn, İbn əl-Əsirin əl-Kamil fit-Tarix (1231-ci il), İbn HÜseyninin Əkbər əl-Dövlət əl-Səlcuqiyyə (XIII əsrin əvvəlləri), Bar Hebraeusun Xronikon Syriakum (XIII əsrin ortaları), Mirxvəndin Ravzat əş-Şəfa əsərlərində Dukak bəy barədə məlumatlar vardır.
Mulat
Mulatlar — avropeid və neqroid irqlərinin qarışığından yaranan insanlar. Mulatlar Latın Amerikası və Karib dənizi hövzəsi əhalisinin əksəriyyətini təşkil edirlər (Dominikan Respublikası — 73 %, Kuba — 51 %, Braziliya — 38 %), həmçinin bəzi Afrika ölkələri (CAR, Namibiya). Bu ifadə ilk dəfə XVI əsr ispan sənədlərində rast gəlinir və ispan və ya portuqal dilindən yarandığı ehtimal edilir. Mulato sözü birinci versiyaya görə o ərəb sözü olan muvalloddan yaranıb, bu sözlə təmiz ərəb olmayanlar adlandırılırdılar. İkinci versiyaya görə ispan sözü olan mulodan yaranıb ki, eşşəklə atın qarışığı olan qatıra deyilir. Həmçinin kvarteron- 1/4 zənci qarışığı olan, oktoron və ya myulatr — 1/8 zənci, myustiv(1/2), qriff (3/4), marabu (7/8), musti (1/8) və mustafino (1/16)qarışığı olan tiplər də var. Axırıncı iki ad yerli Yamay adlarıdır. İndi bu terminlər az işlədilir. Elmdə isə "açıq" və "tünd" mulatlar anlayışı var. == Məşhur mulatlar == Barak Obama — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 44-cü Prezidenti.
Rubat
Rubat — İranın Kirmanşah ostanının Kirmanşah şəhristanının Mahidəşt bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 996 nəfər və 248 ailədən ibarət idi.
Surat
Surat (ing. Surat, qüc. સુરત) — Hindistanın Qucarat ştatında şəhər. == Tarixi == == Coğrafiyası == == Əhalisi == 2011-ci ilin məlumatına görə şəhərin əhalisi 4 462 002 nəfərdən ibarətdir.; Şəhərdə əhali əsasən qucarat, sindhi, hindi, marvari, marathi və başqa dillərdə danışır.
Takab
Təkab (fars. تکاب‎ Azərbaycan türkcəsində. Tikan təpə) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında şəhər. Şəhər Təkab şəhristanının inzibati mərkəzidir. Türk mənşəli Tikantəpə toponimi dəyişdirilmiş və Təkab adlandırılmışdır. == Tarix == 1938-ci ildə Rza xan Palani Pəhləvinin toponimlərin farslaşdırılması proqramına uyğun olaraq tarixi adı Tikantəpə olan şəhərin adı dəyişdirilərək Təkab olmuşdur. == Əhali == 2006-cı il siyahıya alınmasına əsasən əhalisi 43,702 nəfərdir. Şəhərin əsas əhalisi azərbaycanlılardan, az qismi isə kürdlərdən ibarətdir. Tikantəpə şəhərinin 42 məhəlləsi vardır. Şəhərin Şərifava məhəlləsi kürdlərdən ibarətdir, Qırnav məhəlləsində isə kürdlər azərbaycanlılarla birlikdə yaşayırlar: 1962-ci ildə şəhərin çıxışındakı körpünün yaxınlığında kasıb bir kürd ailəsi məskunlaşdı.
Şükar
Şükar kəndi — Qərbi Azərbaycanın Qarakilsə (indiki Sisian) rayonunda Ərikli dağının ətəyində yerləşirdi. == Tarixi == Şükar - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Sisian rayonu ərazisində kənd olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. 1918-cı ildə Şükar ermənilər tərəfindən ermənilər tərəfindən darmadağın edilmiş, əhalisinin bir qismi Naxçıvana qaçmış, qalanları isə məhv edilmişdir. Kəndin yalnız xarabalıqları qalır.
Qulat
Qulat-i Şiə və ya Qaliyyə — şiə teologiyasında bəzi Əhli-beytdən olan insanlara ilahilik aid edən və ya əsas şiələr tərəfindən "ifrat" olaraq təyin olunan ifrat qrupları (məzhəbləri) təsvir etmək üçün istifadə edilən bir termindir. Onu müəllihə də adlandırırlar. Sonrakı dövrlərdə bu termin 12 İmamçılar, Zeydilər və bəzən də mötədil İsmaililər tərəfindən qəbul edilməyən şiə qrupları üçün istifadə edilmişdir. İmamət əqidəsinə qarşı ifrat fikirlərə malik olan şiələrə bağlı qruplar və özlərini müsəlman kimi göstərən, Əliyə və onun nəslindən olan imamlara ilahilik və ya peyğəmbərlik aid edənlər üçün istifadə edilmişdir. == Sözün mənşəyi == "Qaliyyyə" mötədillik həddini aşanlara verilən addır. Həddini aşmaq mənasında olan "gülüv" kökündən olan cəm isimdir və "mötədillik xəttini aşanlar" mənasındadır. Bu kökdən əmələ gələn "Qulat, eh'ul-gülüv, əshab'ül-gülüv" birləşmələri də eyni məna daşıyır. == İnanclar == İmamiyyə ifratçılıq üçün üç xüsusiyyət müəyyən etmişdir; Hulul, reinkarnasiya və ibaha. == Qaliyyə məzhəbləri == İlk qurulan Qulat məzhəbi "Abdullah ibn Səba" adlı yəmənli bir yəhudi tərəfindən qurulan Səbailik idi.
Abbasabad (Bukan)
Abbasabad (fars. عباس اباد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 342 nəfər yaşayır (58 ailə).
Abdullahabad (Bukan)
Abdullahabad (fars. عبداله اباد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bukan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 107 nəfər yaşayır (19 ailə).