Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • чӀеря-пӀеря

    галдёж : чӀеря-пӀеря авун - галдеть.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЧӀЕРЯ-ПӀЕРЯ

    n. discord, confusion; noise; чӀеря-пӀеря авун v. clamor, din.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЧӀЕРЯ-ПӀЕРЯ

    n. discord, confusion; noise; чӀеря-пӀеря авун v. clamor, din.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЧӀЕРЯ-ПӀЕРЯ

    1. hay-küy, çağır-bağır, səs-küy, bağırışma; чӀеря-пӀеря авун a) səs-küy salmaq, hay-küy salmaq, çığır-bağır salmaq, bağırışmaq; b) məc. çərən-pərən d

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЧӀЕРЯ-ПӀЕРЯ

    1. hay-küy, çağır-bağır, səs-küy, bağırışma; чӀеря-пӀеря авун a) səs-küy salmaq, hay-küy salmaq, çığır-bağır salmaq, bağırışmaq; b) məc. çərən-pərən d

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЧӀЕРЯ:

    * чӀеря-пӀеря сущ.: -ди, -да; -яр, -йри, -йра гьар жуьредин къайдасуз шуькӀуь сесер, рахунар. Аялрин багъдин гьаятда гьамиша чӀеря-пӀеря жеда. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ÇƏRA

    ÇƏRA1 f. nə üçün? niyə? ÇƏRA2 f. otlama.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • росчерком пера

    (Одним) росчерком пера Простой подписью под приказом, распоряжением; мгновенно, быстро (сделать, решить что-л.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BİÇUNÜ ÇƏRA

    f. etirazsız, şərtsiz, danışıqsız

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • пух и перья полетят

    см. пух полетит

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ни пуха ни пера

    Пожелание удачи.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇIĞIR-BAĞIR

    сущ. гьарай-эвер, гьай-гьуй, чӀеря-пӀеря, гьарай; çığır-bağır salmaq гьарай-эвер кутун, чӀеря-пӀеря авун, гьарай кутун, ван кутун, къал кутун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • CƏFƏNGLİK

    ...гьакӀан бушвал, къиметсузвал; // ата-бата гафар, чирт-пирт, чӀеря-пӀеря.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • VƏRA

    ə. aləm, kainat; xalq

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • вера

    ...добро, в справедливость. Вера в победу. Обрести веру в себя, в свои силы (в возможность преодолеть что-л., добиться чего-л.). б) отт. в кого-что и бе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • Иера

    (сущ.: -ди, -да, яр; И прописное) - Иера (имя собственное, женское).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • СЕРА

    ж мн. нет 1. kükürd; 2. qulaq çirki

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕРА

    ж 1. ölçü, əndazə; мера длины uzunluq ölçüsü; мера веса çəki ölçüsü; 2. tədbir; меры предосторожности ehtiyat tədbirləri; принять меры tədbir görmək;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЕРА

    ...inanma; 2. etibar; 3. məzhəb, etiqad, din, iman; ◊ принять на веру inanmaq, dəlilsiz, sübutsuz inanmaq; верой и правдой (служить) sədaqətlə, canla-ba

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ZƏRA

    ZƏRA’ ə. sıx meşə, cəngəllik.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ВЕРА

    1. рел. дин, иман. 2. инанмишвал; ихтибарвал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞERA

    ŞE’RA ə. astronomiyada: Böyük köpək və Kiçik köpək adlı iki bürcün ulduzları. Şe’rayi-Şami Kiçik köpək bürcü; şe’rayi-Yəmani Böyük köpək bürcü.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SƏRA

    SƏRA1 f. bax səray. SƏRA2 f. oxuyan (nəğmə haqqında).

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • MƏRA

    MƏR’A ə. otlaq.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • DƏRA

    f. bax dəray.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • СЕРА

    мн, нет 1. хим. гугурт. 2. япун кьакь (япун къене, тIеквенда жедай хъипи кьакь)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕРА

    ...серенжем, тедбир. ♦ без меры кьадар авачир къван; по меньшей мере лап тIимилдай, гьич тахьайтIа; в полной мере тамамвилелди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • дёра

    ...разг.-сниж. к драть 4); порка. Ну, будет тебе дёра! - задать дёру I

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СЕРА

    1. kükürd; 2. qulaq çirki

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕРА

    1. Ölçü, əndazə; 2. Tədbir; 3. Hədd, hüdud, dərəcə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • Гера

    -ы; ж. (греч. H'ēra) В древнегреческой мифологии: дочь Кроноса и Реи (Геи) и жена Зевса, почитавшаяся как царица богов; покровительница героев и город

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЕРА

    1. Inam, inanma; 2. Etibar; 3. Məzhəb, etiqad, din, iman

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • мера

    ...мерочка 1) Единица измерения. Метрическая система мер. Меры веса, объёма. Метр - мера длины. 2) То, чем измеряют; мерило. Мерою служит метровая линей

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сера

    ...жирное вещество, образующееся на стенках ушного канала. Прочистить от серы уши.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • меря

    -и; мн. Финно-угорское племя, слившееся с восточными славянами на рубеже 1-2 тысячелетия н.э.; представители этой народности.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • era

    is. ère f, époque f, âge m ; période f ; bizim ~dan əvvəl avant notre ère (avant J. C) ; bizim ~mızdan əvvəl birinci əsrdə au premier siècle avant J.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • era

    era

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ERA

    [lat.] эра (1. йисарин гьисаб вичелай авалзавай вахт, тарихдин эвел; yeni era цӀийи эра (Иса дидедиз хьайидалай инихъ гьисабзавай тарих); 2. кит. тари

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЭРА

    (-ди, -да, -яр) era (tarixin başlanğıcı).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЭРА

    n. era, epoch, eon.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • эра

    эра.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЭРА

    урус, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) йисарин гьисаб вичелай башламишзавай ва хт. Лезгийриз чи эрадилай вилик кӀел-кхьин хьанва. М. М. Лезги

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ERA

    ...Yelizaveta dövrü; the Common Era Bizim əsr; 2. tarix, era; in the year 570 of our ~ bizim eranın 570-ci ilində; in the Christian Era Xristian tarixin

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ERA

    lat. aera – başlanğıc rəqəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ЭРА

    ж 1. era (tarixin başlanğıcı); 2. tənt. dövr; 3. geol. era (Yer tarixinin ən böyük xronoloji bölgüsü).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ERA

    i. era; bizim ~dan əvvəl BC; bizim ~mızdan əvvəl birinci əsrdə in the first century BC; bizim ~mızda AD; (bizim) ~mızın ikinci əsrində in the second c

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ERA

    сущ. эра: 1. событие, момент, от которого ведётся летоисчисление. Yeni era новая эра, eramızdan əvvəl до нашей эры 2. большой исторический период; эпо

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЭРА

    1. era (tarixin başlanğıcı); 2. dövr; 3. era (Yer tarixinin ən böyük xronoloji bölgüsü)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ERA

    рано

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ERA

    ...meydana gəlməsi ilə bəşəriyyət mənəviyyatı tarixində yeni bir era açıldı. 3. geol. Yer tarixinin ən böyük xronoloji bölgüsü. Yerin Günəşdən ayrıldığı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЭРА

    эра (1. йисарин гьисаб вичелай башламишна тухузвай вакъиа. 2. са обществодин ва я вири инсаниятдин яшайишда историядин еке метлеб авай, вичелди ц

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • эра

    -ы; ж. (лат. aera) 1) Начальный момент, от которого ведётся летосчисление; сама такая система летосчисления. Пятый век до нашей эры. Христианская, нов

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CƏFƏNGİYAT

    ...буш (манасуз) гафар, пичӀи гафар, чирт-пирт, чӀеря-пӀеря.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • CƏFƏNGLƏMƏK

    ...гафар рахун, ата-бата рахун, чирт-пирт авун, чӀеря-пӀеря авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÜDÜLƏMƏK

    ...уду-буду авун, буш-буш рахун, ата-бата рахун, чӀеря-пӀеря авун; üdüləyib tökmək кил. üdüləmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • CIĞ-BIĞ,

    CIĞ-VIĞ чӀигъ-пӀигъ, кьигъ-був, чӀеря-пӀеря, ван-гьарай (чка-чкадилай акъатзавай акахьай, гъавурда такьар шуькӀуь ванер).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЧАРА-ЧАРАЗ

    zərf ayrılıqda, ayrıca; ayrı-ayrılıqda, ayrı-ayrı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЧАРА, ЧАРКА

    уст. стакан, фенжан, чарка (чехир, эрекь хъвадай стакан).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧАРА-ЧАРА

    ayrı-ayrı, başqa-başqa, tək-tək, cürbəcür, müxtəlif.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • para-para

    para-para

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • pərt-pərt

    pərt-pərt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • pərt-pərt

    нареч. перт-перт, перт яз, пертдаказ, перт тир гьалда.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • para-para

    прил. кӀус-кӀус, кӀар-кӀар, пад-пад; para-para etmək (eləmək) кӀус-кӀус (кӀар-кӀар, пад-пад) авун; кӀус-кӀусун, пад-падун, кукӀварун, куьткуьнун; para

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • para-para

    is. en morceaux ; en pièces ; ~etmək briser en mille morceaux

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • PƏRT-PƏRT

    zərf Pərt halda. Mirzə Əliməmməd isə pərt-pərt qapıya baxaraq doğma qardaşının buraya gəlməsindən heç də razı qalmadı. Çəmənzəminli.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • PARA-PARA

    i. piece, bit; ~ etmək to break* to pieces; ~ olmaq to be* broken to pieces; ürəyi / qəlbi ~ olmaq to be* awfully / sad, to show a great-mercy (to)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • PARA-PARA

    parça-parça — hissə-hissə — tikə-tikə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • PARA-PARA

    нареч. на куски. Para-para etmək (eləmək) разбить на куски, разорвать на куски, para-para olmaq разбиться на куски; para-para olasan! чтобы тебя разор

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • PARA-PARA

    кусками, на куски

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇIRA

    разг. см. çıraq; çıran sönsün (проклятие: чтобы угас твой род; буквально: чтобы угас твой светильник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇƏRT

    (Ağdam, Şuşa) ləpəsi çətin çıxan (qoz). – Bu qozdar çərtdi, yeməy olmur (Şuşa); – Aldığım qozun hamısı çərtdi, içi çıxmır (Ağdam)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇIRA

    (Qazax, Şəmkir, İrəvan) qara çıraq. – Əvvəl çıra olur, sora ləmpəydi, indi tay bu işıxlar oluf (Şəmkir). – Çıranın piltəsi qurtuluf, bir piltə eş (İrə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇARA

    1 разг. см. çarə 2 сущ. предродовые выделения у животных; слизь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇEKA

    сущ. разг. истор. Чека (Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией и саботажем в первые годы Советской власти); сокр.: ЧК

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇƏRX

    is. [fars.] 1. bax çarx. Cırıldayan arabanın çərxləri; Qazmış yolu, yerdə qalmış əsəri. A.Səhhət. Toplar öz atəşləri və çərxlərilə durmadan manevr edi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇƏRX

    сущ. 1. устар. см. çarx 2. перен. судьба, рок

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇƏRB

    f. yağlı. Çərbi-zəban dili düz olan, düz danışan.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ÇƏRX

    ...göy rəngdə olan səma; çərxi-mina mavi səma; çərxi-pir qoca dünya.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ЧЕКА

    ЧЕКА I ж ox mili, mil, çiv (təkərdə). ЧЕКА II ж нескл. (Чрезвычайная Комиссия) (tar.) Çeka (Fövqəladə Komissiya) (Sovet hakimiyyətinin ilk illərində ə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧЕРВА

    ЧЕРВА I ж мн. нет собир. k. t. arı sürfələri. ЧЕРВА II bax червы.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÇƏRİ

    (Qax) uşaq. – Bi dəstə çəri tokulup öyniylə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇƏRK

    (Cənubi Azərbaycan) çubuqdan hörülmüş aşsüzən. – Çərkin çubuxları sınıb, aş süzmax olmur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЧАРА

    ж köhn. şair. bax чарка.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÇƏRƏ

    I (Qax) qoyunun son balası II (Salyan) doğuşdan əvvəl heyvanın ifraz etdiyi selik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЧЕКА

    синтI; хак (мес. гигинин кьиле авай тIеквендиз ядай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÇIRA

    bax çıraq. Bir kiçicik daxmada ancaq çıra; Saçmada ətrafına ölgün ziya. A.Şaiq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇƏRİ

    is. qəd. Qoşun, ordu. Xotkar üstümüzə çəri buyurdu; Döyüşərəm, dönmənəm, edərəm cəngi. “Koroğlu”.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇEKA

    [baş hərflərlə] [rus. Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, саботажем и спекуляцией-in ixtisarı] Sovet hakimiyyətinin ilk illərində əks-i

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇERİ

    косой, косоглазый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЧЕРТ

    şeytan, iblis

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧЕРТА

    cizgi, xətt, cızıq, sərhədd, hüdud, hədd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧЕРВЬ

    м 1. квак; шар; буьтруьк. 2. кIазун гъуьлягъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÇERİ

    ( Göyçay) bax çer

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЧЕРНЬ₀

    ж мн. нет, уст. гьакIан халкь (яни чIехи дережада авачир, гьакIан адетдин халкь)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧЕРНЬ₁

    ж мн. нет савад, чIулав нехиш (мес. гимишдин затIунал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧЕРТ

    ...яргъаз, яргъа авай чкадиз; чѐрт его знает низ чида; чем чѐрт не шутит ихтибар алач, вуч хьайитIани жеда; чѐрт знает что! им вуч я! икI жедани! ч

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧЕРТА

    1. цIар. 2. сергьят, цIар. 3. пер. лишан, кьетIенвал, кьетIен лишан; тегьер; черты характера характердин (къилихдин) кьетIен лишанар. ♦ черты лица ччи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧЕТА

    жуьт; тай; супружеская чета пабни гъуьл; он тебе не чета ам ви тай туш, вав кьурди туш, ви тангъахда авайди туш.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÇARA

    ...Zəngəzur) heyvanların doğuşdan əvvəl ifraz etdikləri maye. – İnəhdə çara görəndə bil ki, onın doğmax vaxdı yaxınnaşıf (Zəngəzur) ◊ Çara töhməx’ – doğ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • YELƏKSİZ

    прил. без пера

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • пириш

    1. шелуха; кожура. 2. перья (лука).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • пэрство

    -а; ср. Звание пэра.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TÜK

    волос, волосок, шерсть, пух, пушок, перья

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПОЧЕРК

    ...красивый почерк gözəl xətt, qəşəng xətt; ◊ (одним) почерком пера сделать) bax росчерк (одним росчерком пера).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • LƏLƏKVARİ

    прил. перистый (по форме, строению напоминающий перья.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • опахальный

    см. опахало; -ая, -ое. О-ые перья.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BİRQƏLƏMƏ

    нареч. одним (единым) росчерком пера, по одному (единому) росчерку пера (очень быстро, не вникая в суть дела, одной подписью под приказом, распоряжени

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • иридиевый

    см. иридий; -ая, -ое. Иридиевый сплав. Иридиевый кончик пера.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • LƏLƏK

    1. перо, перья, перо из хвоста или крыльев птицы; 2. оперение;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ФАЗАНИЙ

    прил. qırqovul -i[-ı]; фазаньи перья qırqovul lələyi (lələkləri).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взъерошить

    ...Взлохматить, поднять кверху (волосы, шерсть, перья) Петух взъерошил перья.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пух полетит

    = пух и перья полетят; Пух (летит) полетит; Пух и перья (летят) полетят Кому-то основательно достанется, попадёт (в ссоре, споре и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HARAY

    ...2. сущ. гьай-гьуй, гьарай-эвер, арам-шарам, чӀеря-пӀеря; гьарайдай, цӀвагъдай ван; haray salmaq гьарай кутун а) гьарай авун, гьараюн, цӀвагъун; б) гь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • краснопёрый

    -ая, -ое. Имеющий красные перья, плавники (о рыбах) Краснопёрый окунь.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CIQQALANMAQ

    глаг. 1. хохлиться, нахохлиться (топорщить перья) 2. устар. надевать, надеть корону, венец

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ощипать

    ...щипать) см. тж. ощипывать, ощипываться, ощипывание что Выдернуть перья, пух. Ощипать перья. Ощипать глухаря, утку, индейку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хохлить

    -лю, -лишь; нсв. (св. - нахохлить) что Поднимать, топорщить перья (о птицах)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • марабу

    ...птица сем. аистов, с пышным оперением. Толстый клюв марабу. Перья марабу. 2) Перья этой птицы как украшение. Шляпа с марабу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • птицеперерабатывающий

    -ая, -ее. Занимающийся переработкой домашней птицы, яиц, пера и пуха. П-ая промышленность.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подкрыльный

    -ая, -ое. Находящийся, расположенный под крылом. П-ые перья. П-ые огни самолёта.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРО

    ср (мн. перья) 1. lələk, tük (quşlarda); 2. pero, qələm, qələmucu; 3. məc. qələm, üslub; у него острое перо onun qələmi itidir; 4. məc. yazıçılıq simv

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PERO

    сущ. разг. перо. Polad perolar стальные перья, peronu mürəkkəbə batırmaq окунуть, обмакнуть перо в чернила

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХВОСТОВОЙ

    прил. 1. quyruq -i[-ı]; хвостовые перья quyruq lələkləri; 2. dal, axırıncı; хвостовые вагоны dal (axırıncı) vaqonlar.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • нахохлить

    ...нахохленный; -лен, -а, -о; св. см. тж. нахохливать что Встопорщить, поднять перья (о птицах)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • натопорщить

    -щу, -щишь; св. что разг. Поднять торчком (волосы, шерсть, перья и т.п.) Кот натопорщил усы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • натопорщиться

    -щусь, -щишься; св.; разг. Поднять торчком свои волосы, шерсть, перья и т.п. Коты натопорщились перед дракой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ŞAHPƏR

    сущ. устар. 1. длинные перья птичьего крыла 2. крыло. Qartal şahpəri крыло орла; перен. поэт. xəyal şahpərində на крыльях мечты

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • неподражаемый

    ...-о. Единственный в своём роде; неповторимый, бесподобный. Неподражаемый мастер пера. Н-ое умение, искусство.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перочистка

    -и; мн. род. - -ток, дат. - -ткам; ж. приспособление для чистки пера 3) Купить перочистку. Вытереть перочисткой перо. Перочистка запачкалась.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • РАЗБОЙНИК

    ...zalım; 3. dan. zar. nadinc, dəcəl, yaramaz (uşaq); ◊ разбойники пера böhtançı qələm quldurları.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • белощёкий

    -ая, -ое; -щёк, -а, -о. Имеющий белые перья, шерсть или пятно на щеках (о животных) Белощёкий щенок. Б-ая казарка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • комель

    ...Нижняя, прилегающая к корню часть дерева, растения, волоса, пера. б) отт. Толстый конец бревна.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • косач

    ...имеющий в отличие от самки, чёрное оперение и длинные изогнутые перья в хвосте.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QABARTMAQ

    ...нахохлить, топорщить, встопорщить (поднять кверху шерсть, щетину, перья, готовясь к защите или к нападению – о животных). Tüklərini qabartmaq ощетини

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • молниевидный

    ...светом, стремительностью и т.п.) Молниевидный блеск. Молниевидный росчерк пера. Молниевидный полёт ласточки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Pera Muzeyi
Pera Muzeyi (türk. Pera Müzesi) — İstanbul Bəyoğlu bölgəsindəki qalereya (tarixi adı - Pera). Muzey İstiqlal küçəsinin yanında, Taksim meydanının yaxınlığında yerləşir. Muzey XIX əsr Şərqşünaslığına xüsusi diqqət yetirir. Muzey "Suna və İnan Kıraç Vəqfi" tərəfindən 2005-ci ildə 1893-cü ildə inşa edilmiş Bristol Otelinin tarixi binasında qurulmuşdur. 2003-2005-ci illər arasında bina fasadı qorunaraq, içərisini muzey məqsədilə yenidən quran memar Sinan Genim tərəfindən təmir edilmişdir. Pera Muzeyi binasında daimi kolleksiyadan əlavə müvəqqəti sərgilər fəaliyyət göstərir. == Tarixi == Pera Muzeyi şəxsi kolleksiya əsasında qurulmuşdur. Muzeyin adı yerlə bağlıdır. Belə ki, o, hazırda yerləşdiyi İstanbulun Bəyoğlu bölgəsinin tarıxı adı "Pera"nı daşıyır.
Pera Plaza
Pera Plaza — İstanbulun Bəyoğlu ilçəsində yerləşən muzey və otel. Otelin tikintisi 1892-ci ildə başlanıb 1895-ci ildə isə bitib. Otel Taksim-Bəyoğlunun Pera ərazisində yerləşir. Atatürk Beynəlxalq Hava Limanından 20 km uzaqlıqdadır. Bərpa üçün 2006-cı ildə bağlanıb 1 sentyabr 2010-cu ildə yenidən istifadəyə verilmişdir. == Tarixi == Pera Plazanın tarixi 19-cu əsrin sonunda başlamışdır. Şərq ekspresi 1888-ci ildən etibarən Paris-İstanbul səfərlərinə başladı. Sərnişinlərin İstanbulda qala biləcəyi yüksək səviyyəli otel yox idi. Bu səbəbdən Pera Plazanın tikintisinə başlandı. Otelin tikintisi 1892-ci ildə başlayıb 1895-ci ildə bitdi.
Brinyano Cera d'Adda
Brinyano Cera d'Adda — Lombardiyanın Berqamo əyalətində 6052 nəfər əhalisi olan İtaliya şəhəridir. Milanın təxminən 35 kilometr (22 mil) şərqində və Berqamodan təxminən 20 kilometr (12 mil) cənubda yerləşir. Ərazisi 12 km². Poçt kodu 24053. Telefon kodu 0363. Kommunanın himayədarı Müqəddəs Bonifasdır, oktyabrın ilk bazar günü onun şərəfinə bayram qeyd edilir. == Görməli yerləri == Əsas görməli yeri, Palazzo Vecchio ("Köhnə Saray") və Palazzo Nuovo ("Yeni Saray") adlı iki hissəyə bölünən "Palazzo Visconti"dir. Qalliari qardaşları, Mattia Bortoloni və Alessandro Magnasco'nun freskalarına ev sahibliyi edən müdafiə qalası 10-cu əsrdən insanlara məlumdur. Qala 13–17-ci əsrlərdə yenidən qurulmuşdur. Sant'Andrea kilsəsi 11-ci əsrə aiddir.
Pera Plazada gecə yarısı (serial, 2022)
Pera Plazada gecə yarısı (türk. Pera Palas'ta Gece Yarısı) — 3 mart 2022-ci ildə Netflix platformunda yayımlanan türk serialı. Serial Çarlz Kinqin "Pera Plazada gecə yarısı" kitabına əsaslanır.
Eşera
Eşera (gürc. ეშერა) – Gürcüstanın Abxaziya bölgəsinin Suxumi ərazisində yerləşən kənd. Dəniz səviyəsindən 30 m hündürlüktə, Suxumidən 13 km uzağlıktadır. 2008-ci ildə Rusiya Federasiyası tərəfindən işğal edilib. == Ədəbiyyat == ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 3, თბ., 2014. — გვ. 121.
Opera
Opera (lat. iş, əmək, əsər) — (italyanca — inşa, iş, əmək, məşğuliyyət deməkdir), teatr sənətinin ən mürəkkəb növlərindən biridir. Məzmunu musiqi dramaturgiyası, xüsusilə vokal musiqi vasitəsilə ifadə edilən musiqi-dram incəsənət janrı. Opera, teatr incəsənətinin növüdür, o, özündə rəngarəng bədii vasitələri, solo və xor oxuma ansamblları, simfonik orkestri, təsviri incəsənətinin elementlərini (dekorasiyalar, kostyumlar) birləşdirir. Operanın əsasını libretto təşkil edir. Operanın librettosu nəzmlə yazılır. == Haqqında == Operanın vətəni İtaliyadır. O, misteriyaların-dini tamaşaların bir hissəsi kimi yaranıb. Belə ki, misteriyaların musiqili hissəsi opera adlanırdı. İlk dəfə Beverinin "Müqəddəs Pavelin qayıdışı" (1480) dini komediyasında musiqiyə-operaya əhəmiyyətli yer ayrılıb, tamaşa boyu hadisələr əvvəldən sona qədər musiqi ilə müşayiət olunurdu.
Oxera
Oxera (lat. Oxera) — minaçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == İstinadlar == Oxera:The Plant List saytında takson barədə məlumat.
Sfera
Sfera və ya kürə — Fəzanın verilmiş nöqtəsindən (sferanın mərkəzi) müsbət r məsafədə olan nöqtələr çoxluğuna deyilir. Sfera həmçinin yarımçevrənin öz diametri ətrafında fırlanmasından alınan fiqurdur. Üçölçülü Evklid fəzasında verilmiş nöqtədən verilmiş müsbət məsafədə olan nöqtələr çoxluğu. Verilmiş nöqtə sferanın mərkəzi adlanır. Əgər nöqtəsi sfera mərkəzi, onun ixtiyari nöqtəsidirsə, parçası və ya onun uzunluğu sfera radiusu adlanır. Sfera iki ixtiyari nöqtəsini birləşdirən parçaya (yaxud onun uzunluğuna) sfera vətəri deyilir. Sfera mərkəzindən keçən vətərə onun diametri deyilir. Sferanın sahəsi (S) aşağıdakı düsturlarla hesablanır: S = 4 π r 2 {\displaystyle S=4\pi r^{2}} S = π d 2 {\displaystyle S=\pi d^{2}} , burada r sferanın radiusu, d isə diametridir. == İkiölçülü sfera (üçölçülü fəzada) == Sferanın tənliyi ( x − x 0 ) 2 + ( y − y 0 ) 2 + ( z − z 0 ) 2 = R 2 {\displaystyle (x-x_{0})^{2}+(y-y_{0})^{2}+(z-z_{0})^{2}=R^{2}} burada ( x 0 , y 0 , z 0 ) {\displaystyle (x_{0},y_{0},z_{0})} — sferanın mərkəzinin koordinatı, R {\displaystyle R} — onun radiusudur. Mərkəzi ( x 0 , y 0 , z 0 ) {\displaystyle (x_{0},y_{0},z_{0})} nöqtəsində olan sferanın parametrik tənliyi aşağıdakı kimidir: { x = x 0 + R ⋅ sin ⁡ θ ⋅ cos ⁡ ϕ , y = y 0 + R ⋅ sin ⁡ θ ⋅ sin ⁡ ϕ , z = z 0 + R ⋅ cos ⁡ θ , {\displaystyle {\begin{cases}x=x_{0}+R\cdot \sin \theta \cdot \cos \phi ,\\y=y_{0}+R\cdot \sin \theta \cdot \sin \phi ,\\z=z_{0}+R\cdot \cos \theta ,\\\end{cases}}} burada ϕ ∈ [ 0 , 2 π ) {\displaystyle \phi \in [0,2\pi )} , θ ∈ [ 0 , π ] .
Şuəra
26-cı surə
Dera
Dəra (ərəb. درعا‎) — Suriyada şəhər, Dəra mühafəzəsində eyniadlı məntəqə və nahiyənin inzibati mərkəzi. 2004–cü il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 17.224 ailədə 50.026 nəfəri kişilər və 47.943 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 97.969 nəfərdir.
Dəra
Dəra (ərəb. درعا‎) — Suriyada şəhər, Dəra mühafəzəsində eyniadlı məntəqə və nahiyənin inzibati mərkəzi. 2004–cü il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 17.224 ailədə 50.026 nəfəri kişilər və 47.943 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 97.969 nəfərdir.
Hera
Hera (q.yun. Ἥρα) – Yunan mifologiyasında ilahə. Evlilik və doğum ilahəsidir. Atributları İnək, zanbaq, tovuz quşudur. Hera Kronun qızı, baş tanrı Zevsin bacısı və həm də arvadıdır. Samos adasında, İmbrasa çayının sahilindəki söyüd ağacının altında dünyaya gəlmişdir. Onun başındakı diademlə (tacla) təsvir edilməsi onun baş ilahə olmasına işarədir. == Zevs və Hera == Zevs Hera hələ gənc qız ikən ona vurulmuş və onun kölnünü almaq məqsədilə Hera tənha dağa çıxarkən, tufan qopararaq kukuk quşu cildinə girərək, titrəyərək qorunmaq məqsədilə onun dizlərinə dolaşır. İlahə Hera ona rəhm edərək paltarının ətəyi ilə qoruyarkən, Zevs Heraya qovuşmaq üçün əsil cildinə dönür. Əvvəlcə anası Reyin qınağından qorxaraq Hera Zevsdən çəkinir, lakin Zevs ona evlənmək təklifi etdikdən sonra razılaşır.
Aida (opera)
Aida (it. Aida) — İtalyan bəstəkar Cüzeppe Verdinin bəstələdiyi, Gislançoni Antonionun farnsız misirünası, Mariet Ogüstün bir senarisi üzrə librettosunun yazdığı 4 pərdəli opera əsəri. İlk dəfə 24 dekabr 1871-ci ildə Qahirədə səhnəyə qoyulmuşdur. Hadisə Qədim Misirdə, Memfis və Tebendə firon hökmranlığı dövründə baş verir. Operanın süjet xəttini saray mühafizə rəisi Radames ilə əsir düşdükdən sonra qula çevrilmiş Nubiya hökmdarının qızı Aida arasındakı nakam məhəbbət təşkil edir. == Tarixi == XIX əsrin altmışıncı illərində Misir Osmanlı mülki olsa da ölkə vassal hökmdar “Xədivə” tərəfindən idarə olunurdu. İngilislərin gəlməsindən sonra 20 il sonra de fakto hakim Məhəmməd Əli tərəfindən müsəqillik əldə etmiş olur. Məhəmməd Əlinin xələfi Xədivə İsmayıl avropa təhsilli, fransız mədəniyyəti və ədəb ərkanı tərbiyəsi almış bir şəxs idi. Ölkəsində mədəni islahatların əsasını qoymuş Xədivə İsmayıl Qahirədə bir 850 tamaşaçı yerli taxta materialından opera binası inşa etdirir. Dövlət himninin musiqisini bəstələmək Verdidən xahiş olunsa da o, vaxtının olmaması bəhanəsi ilə bundan imtina edir.
Apera palustris
Agrostis stolonifera (lat. Agrostis stolonifera) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin agrostis cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == × Agropogon robinsonii (Druce) Melderis & D.C.McClint. Agrostis adscendens Lange Agrostis alba var. albida (Trin.) Griseb. Agrostis alba f. amethystina Podp. Agrostis alba var. armena Schischk. Agrostis alba var.
Apera procumbens
Agrostis stolonifera (lat. Agrostis stolonifera) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin agrostis cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == × Agropogon robinsonii (Druce) Melderis & D.C.McClint. Agrostis adscendens Lange Agrostis alba var. albida (Trin.) Griseb. Agrostis alba f. amethystina Podp. Agrostis alba var. armena Schischk. Agrostis alba var.
Astana Opera
Astana Opera (qaz. Астана Oпера) — Nursultan Nazarbayevin sərəncamı əsasında Qazaxıstanın Astana şəhərində yeni qurulmuş bir opera evidir. == Dizayn və tikinti == Binanın dizaynı qismən Nursultan Nazarbayev tərəfindən hazırlanmışdır və tikinti Mabetex qrupunun rəhbərliyi altında, 2010-cu il iyulun 6-da başlayıb. Bina 9 hektar ərazidə tikilib. Binanın açılışı 2013-cü ildə Qazaxıstanın Birjan və Sara operalarından olan açılış nümayəndəliyi tərəfindən edildi. Teatrın akustikası dünyanın ən yaxşılarından sayılır və italyalı Enriko Moretti (Biobyte) və Maria Kairoli tərəfindən hazırlanmışdır. == Təsviri == Opera evinə iki salon daxildir: Opera və balet tamaşalarına ev sahibliyi edən və 120 nəfərə qədər musiqiçi üçün bir orkestr səhnəsi olan əsəs zal (1250 yer), Kamera Zalı (250 yer), kamera musiqisi konsertləri üçün.Bu, Astanada yeni tikilmiş ikinci bir operadır, çünki 1500 yerlik opera salonuna sahib olan Sülh və Razılıq Sarayı 2006-cı ildə tikilmişdir. Bina dünyanın üçüncü ən böyük operası hesab olunur. Opera binasının diqqətəlayiq xüsusiyyətlərindən biri 13 m yüksəklikdə yerləşən 1,6 tonlu çilçıraqdır. Opera evində bir neçə restoran və truppanın məşqləri üçün lazım olan bütün qurğular var.
Aydın (opera)
Aydın — bəstəkar Ramiz Mustafayevin 1968-cü ildə Cəfər Cabbarlının eyniadlı əsəri əsasında yazdığı opera. Librettonun müəllifi Əfrasiyab Bədəlbəyli və Turqut Bədəlbəyli.
Azad (opera)
== Tarixi == === Mənbə və mövzular === Cahangir Cahangirovun "Azad" operası yazıçı Mirzə İbrahimovun 1940-cı illərdə qələmə aldığı İran Azərbaycanında olan kəndli həyatında baş verən hadisələrdən bəhs edən "Gələcək gün" romanı və "Azad qız" povestinin motivləri əsasında yazılmışdır. Opera bu əsərlərin motivlərini özündə təcəssüm etdirir. Cənubi Azərbaycanın azadlığı və istiqlaliyyəti uğrunda məzlum xalqların mübarizəsi bu operada öz əksini tapmışdır.Mirzə İbrahimovun "Gələcək gün" romanı və "Azad qız" povestinin əsas ideyasını mülkədarların hakimiyyəti altında olan xalqın mübarizəsi təşkil edir. Əsərlərdə mübarizə mövzusu ilə kəndli Xəlil dayının ailəsindəki hadisələr bir-birinə qarışır, qızı Səciyyənin kədərli taleyi təsvir olunur. Səriyyə və onun nişanlısı Ayazın lirik taleyi əsərlərdə mühüm yer tutur. Bu tale yolların əlaqəsi, onların yanaşı mövcudluğu iki janrın, iki başlanğıcın – epik-qəhrəmanlıq və dramatik-lirik janrların uyğunluğundan, son illərin bir çox əsərlərinə səciyyəvi olan janr sintetizmindən xəbər vermişdir.Mirzə İbrahimovun "Gələcək gün" romanının mövzusunda İkinci Dünya müharibəsi ərəfəsi və müharibənin ilk ayları Cənubi Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında baş verən hadisələr geniş epik lövhələrdə, fikri dərinliklə və ustalıqla təsvir olunur.Müstəbid Rza şah hakimiyyətinin son dövrü ölkədə ingilis-amerikan imperialistlərinin ağalığı, yerli hakimlərin özbaşınalığı və xəyanəti, yoxsul kəndlilərin ağır, dözülməz həyatı, əsarətə və zülmə qarşı mübarizəsi təsirli, real hadisələr əsasında canlanır. Əsərin qəhrəmanı Firudinin məfkurəvi təkamülü, gərgin mübarizədə yetkinləşməsi ictimai-siyasi həyatın burulğanı fonunda inandırıcı verilir. Yazıçı milli demokratik hərəkatın güclənməsi səbəblərini açır, Kərim xan Azadi, Kürd Əhməd, Rza Qəhrəmani kimi saf, yenilməz, mərd inqilabçıların ədalətli mübarizəsinə möhkəm inam oyadır. Əsərdə Səttar xan və Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin inqilabi ənənələrini mürəkkəb şəraitdə öz əməllərində yaşadan fars, kürd və azərbaycanlı gənclərin yeni həyat uğrunda əlbir mübarizəsi əsərin tərbiyəvi təsirini və ictimai dəyərini artırır. Ədib romanda Firudin, Sərtib Səlimi, Musa kişi, Hikmət İsfahani kimi bədii surətlər qalereyası yaratmışdır.
Azərbaycanda opera
Azərbaycan operası — operanın qollarından biri. Azərbaycanda opera sənətinin əsası 1908-ci il yanvarın 12-də (25-də) Üzeyir Hacıbəyovun Hacı Zeynalabdin Tağıyev teatrında səhnələşdirilən və şərq- müsəlman aləminin ilk opera əsəri olan "Leyli və Məcnun"u ilə qoyulmuşdur. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulana qədər milli opera, məhz, Üzeyir Hacıbəyovun – "Şeyx Sənan" (1909, opera), "Ər-arvad" (1909, operetta), "Rüstəm və Söhrab" (1910, opera), "O olmasın, bu olsun" (1911, operetta), "Fərhad və Şirin" (1911, opera) və s. kimi əsərləri sayəsində inkişaf edib. Teatrın binası isə 1910-cu ildə məşhur inşaatçı-mühəndis Bayev tərəfindən tikilmişdir. 1918-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti bu binanı satın alaraq rəsmən dövlət teatrına çevirmək haqqında qərar qəbul etmişdir. Zülfüqar Hacıbəyov ("Aşıq Qərib" 1916), Müslüm Maqomayev ("Şah İsmayıl" 1919), Əfrasiyab Bədəlbəyli ("Nizami" 1948), Fikrət Əmirov ("Sevil" 1955) və digər bəstəkarlar da Azərbaycan opera sənətinə öz töhfələrini vermişlər. == Tarixi == === XIX əsr === Bakıda opera ilk dəfə 1889-cu ilin mayında konsert ifasında səslənmişdir. Bu o zaman Bakıda qastrol səfərində olan D.A.Aqrenyev-Slavyanskinin kapellasının ifa etdiyi A.N.Verstovskinin "Askoldova moqila" operası idi. Lakin bir çox musiqiçilər D.A.Aqrenyev-Slavyanskinin fəaliyyətinin bəzi tərəflərini mənfi qiymətləndirərək, repertuarın qeyri-bərabərliyi, ifaçılıq üslubunda həddən artıq zahiri teatr elementlərinin istifadə olunması haqda tənqidi qeydlərlə çıxış edirdilər.
Brera Akademiyası
Brera Akademiyası - məzunları və görkəmli sənət kolleksiyası (Pinakoteka Brera Muzeyi) ilə məşhur olan İtaliyanın Milan şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi (Təsviri Sənət Akademiyası). == Adı == Akademiya adını yerləşdiyi sarayın şərəfinə, orada olan tarixi məhəllənin şərəfinə almışdır. == Tarixi == Akademiya 1776-cı ildə Avstriya imperatriçası Mariya Tereza tərəfindən quruldu (o dövrdə Avstriya Milan da daxil olmaqla, Şimali İtaliyanın əhəmiyyətli bir hissəsinə sahib idi). İmperatriça Mariya Tereza çağdaşı II Katerina kimi aydın mütləqiyyətin tərəfdarı idi və buna görə də hər cür təhsil və elmi müəssisəni həvəslə qururdu. Gözəl Sənətlər Akademiyası 1615-ci ildə məşhur memar Françesko Mariya Riçini tərəfindən inşa edilən Brera Sarayında yerləşirdi. Akademiyanın yaradılmasından üç il əvvəl yezuitilərin Avstriyadan qovulmasına qədər, 1773-cü ildə Yezuitilər Kollegiyası orada yerləşirdi. Gözəl Sənətlər Akademiyasına əlavə olaraq, Mariya Terezanın əmri ilə Brera Sarayının binasında bir astronomik rəsədxana, fiziki və kimyəvi laboratoriyalar, Palatin Fəlsəfə və Hüquq Məktəbi, bir gimnaziya, bir kitabxana, bir əkinçilik cəmiyyəti və 1806-cı ildən bəri Pinakoteka - bir sənət kolleksiyası yerləşdirildi. Sarayın arxa bağında yezuit bitki bağçasının yerində kiçik bir botanika bağı yerləşirdi. Baş rahib və botanik F. Vitman tərəfindən qurulan 5000 m2-lik botanika bağçası uzun müddət bərbad vəziyyətdə olsa da, nadir bitkilərin bəzi nümunələrini, xüsusən Avropanın ən yaşlı ağacı olan ikidilim ginkqo ağacını qorumaqla 1998-ci ildə bərpa edildi. Daha sonra Brera Akademiyası İtaliyanın əsas sənət təhsil müəssisələrindən biri oldu, onun muzeyi isə ölkənin ən əhəmiyyətli sənət kolleksiyalarından biri və Milandakı əsas sənət muzeyi oldu.
Bəyazid (opera)
Bəyazid və ya Tamerlan 1735-ci ildə Antonio Vivaldi tərəfindən bəstələnmiş italyan operasıdır. Operanın librettosu Aqostino Pioven tərəfindən yazılmışdır. Əsərin premyerası Veronada, karnaval mövsümündə həyata keçirilmişdir. Opera (kataloq nömrəsi RV 703) üç hissəli simfoniya olan giriş və üç pərdədən ibarətdir. Operanın mövzusu Osmanlı sultanı I Bəyazidin Əmir Teymur tərəfindən əsir götürülməsindən sonrakı həyatına həsr edilmişdir. Məşhur "Sposa son disprezzata" ariyası bu operadandır. == Rollar == == Simfoniya == Allegro Andante Molto Allegro == Pərdələr == == Ariyaların mənşəyi == Bəyazid operası pastiççiodur. Bu Vivaldinin başqa bəstəkarın əsərindən bir parçanı alaraq öz əsərinə uyğunlaşdırmaqda ilk təcrübəsi idi. Bəstəkar özü müsbət personajlar (Bəyazid, Asteriya və İdaspe) üçün ariyaları yazmış, mənfi personajların (Tamerlan, İrene və Androniko) ariyalarını isə başqa bəstəkarların əsərlərindən götürmüşdür. Ariyaların bəziləri isə Vivaldinin əvvəlki operalarında da işlədilmişdir.
Cırtdan (opera)
Cırtdan — bəstəkar Nazim Əliverdibəyovun 1973-cü ildə yazdığı opera. Əsər 1978-ci ilin 25 iyunda Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının səhnəsində göstərilmişdir. Rejissoru Əflatun Nemətzadə olmuşdur. 1980-ci illərdə operanın böyük uğur qazanmağına baxmayaraq, sonralar 20 ildən artıq səhnəyə qoyulmayıb və 2009-cu ilin iyun ayında "Uşaq ili" münasibətilə yenidən bərpa olunub: tamaşanın bədii rəhbəri və dirijoru Kazım Əliverdibəyov, quruluşcu rejissoru Hafiz Quliyev, xormeysteri Sevil Hacıyeva, baletmeysteri Yuliana Əlikişizadə olmuşdur.
Faust (opera)
"Faust" ya "Marqarita" (fr. Faust) — fransız bəstəkarı Şarl Fransua Qunonun 4 pərdəli opera əsəri. Operanın librettosu Jül Barbye, Mişel Karre tərəfindən Yohann Volfqanq Götenin "Faust" dram poemasının birinci hissəsinin süjeti əsasında yazılmışdır. "Faust" operasının ilk primyerası Parisin “Teatr lirik” səhnəsində 19 mart 1859-cu ildə oynanılmışdır. == Yaranma tarixi == Götenin “Faust” dram-poemasının süjeti əsasında Qunonun opera yazmaq fikiri hələ 1839-cu ildə olmuşdur. Lakin həyata keçirmək 17 il sonra mümkün olmuşdur. Librettonu yazmaq üçün Jül Barbye, Mişel Karre böyük həvəslə razılıq verirlər. Bəstə üzərində iş bitər-bitməz Parisin teatrlarında melodram Faust peyda olur. Sifarişçi rəqabətdən ehtiyatlanaraq operanı tamaşaya qoymaqdan imtina edərək Qunoya yeni bir opera yazmağı təklif edir. Bundan ruhdan düşməyən Şarl Quno operanın üzərində axıra qədər işləyərək bitirir və 19 mart 1859-cu ildə Parisdə səhnəyə qoymağa müfəssəl olur.
Firuzə (opera)
Firuzə — Üzeyir bəy Hacıbəyovun yarımçıq qalmış operası. == Tarixçə == 1945-ci ildə yaradılırdı. Librettosu Ü. Hacıbəyov tərəfindən xalq rəvayətləri əsasında yazılmışdır. İlkin adı "Şəhrəbanu" idi. Bəstələnmiş musiqi parçaları arasında Firuzənin ariyası xüsusilə diqqətəlayiqdir. Onun musiqisi həzinliyi, şairanəliyi ilə fərqlənir. Bu ariya melodiyasının ifadəliliyi və oxunaqlığına görə bəstəkarın yazdığı ən gözəl opera ariyalarından biridir. Operanın librettosu Hacıbəyovun "Seçilmiş əsərləri"nin I cildində (B., 1964) çap olunmuşdur. Firuzənin ariyası Moskvada (Y. Fidlerin tərcüməsi ilə — 1949; P. Pançenkonun tərcüməsi ilə — 1956) və Bakıda (Ü. Hacıbəyov. "Seçilmiş ariyalar, romanslar və mahnılar" toplusu.
Karmen (opera)
Karmen (fr. Carmen) — fransız bəstəkarı Jorj Bizenin Lüdovik, Halevi və Anri Melyakın librettosuna bəstələdiyi 4 pərdəli faciə janrında opera. Operanın librettosunun süjeti Prosper Merimenin eyniadlı novellasından götürülmüşdür. Opera 1874 cü ildə yazılmışdır. Onun primyerası 3 mart 1875 ci ildə Parisdə, “Opera-Komik”də baş tutmuşdur. Lakin opera tam iflasa uğrayır. O dövr üçün müasir sayılan parislilər opera səhnəsindəki çılpaq reallıqları həzm edə bilmir. Paris qəzetləri operanı tənqid atəşinə tutmaqda bir- biri ilə elə bir bəhsə girmişdilər. == Personajlar == == I Pərdə == Sevilya, siqar fabrikinin yanında suvari eskadronu düşərgə salır. Əsgərlər fabrikdə çalışan gözəl qızlarla əylənirlər.
Kodayu (opera)
Kodayu — Azərbaycan bəstəkarı Fərhəng Hüseynovun yapon dilində yazdığı opera. Bu, yapon musiqi tarixində ilk yapondilli opera idi. Librettonun müəllifi xanım Eyko Aokidir. == Tarixçə == 1991-ci ildə Fərhəng Hüseynov bəstəkar kimi Yaponiyada keçirilən "İpək yolu" yarışmasına qatılır və birinci yeri qazanır. Bundan sonra XVIII əsr Yapon dənizçi qəhrəman Kodayu haqqında opera yazmaq təklifini alır. Təklif librettonun müəllifi Eyko Aokidən gəlir. Operanın premyerası 1993-cü ilin sentyabrın 7-sində Tokyoda Bunkamure Orçard zalında konsert şəklində böyük uğurla keçir. Osaka və Suzuki şəhərlərində də Asaxi televiziya kanalının 35 illiyi münasibətilə eyni tərzdə baş tutur. == Operanın özəllikləri == Bir sıra kənara çıxmalara baxmayaraq, "Kodayu"-da dünya opera janrının bütün xüsusiyyətləri var: ariya, ariozo, ansambl (duet, terset və s.), xor, orkestr nömrələri (vals, polka, marş), reçitativ. Səhnə və dekorasiya isə yoxdur.
Koroğlu (opera)
"Koroğlu" — Azərbaycanın böyük bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyov tərəfındən bəstələnmiş beş pərdəlik operadır. Əsərin librettosu Heydər İsmayılov və Məmməd Səid Ordubadi tərəfindən yazılmışdır. Azərbaycanın əfsanələrindən biri olan Koroğlu dastanı, çox məşhurdur. Bu opera Hacıbəyovun yaradıcılığının zirvəsini təşkil edir. Azərbaycan opera sənətinin incilərindən sayılan bu operada Üzeyir bəy ilk dəfə olaraq klassik opera formasına riayət edərək bitkin ariyalar, kütləvi xor səhnələri, müxtəlif ansambllar, balet nömrələri, reçitativlər yaratmışdır. "Koroğlu" operası ilk dəfə 1937-ci il aprelin 30-da Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında tamaşaya qoyulub. == Tarixçə == Bəstəkarın yaradıcılığında kulminasiya mərhələsi olan "Koroğlu" dünya klassik operaları sırasında parlaq nümunələrdən biridir. 5 pərdəli bu operanın libretto müəllifləri H. İsmayılov və M.S. Ordubadidir. Librettonun yaradılmasında Hacıbəyov fəal iştirak etmişdir. Üzeyir Hacıbəyov opera üzərində 1932–1936-cı illərdə işləmiş, ilk tamaşa 1937-ci il aprelin 30-da AOBT-nda olmuşdur.