Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • DEK

    ...malın çatdırılması zamanı bütün riskləri, eləcə də rüsum, vergi və yığımları özü çəkir. Əgər satıcı idxala birbaşa və ya bilavasitə lisenziya ala bil

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • ДЕК

    м dəniz. dek (mülki gəmilərdə göyərtə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏK

    ...qoşması isə dək sözünün dəyişmiş formasıdır, tarixi baxımdan hər ikisi eyni söz olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ...DƏK

    Zaman və məkanca son nöqtəni bildirən və bitişik yazılan qoşma; …qədər. Günortayadək. Vağzaladək. Evədək. – …Bakıda yığılan qırx beş min manatdan indi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • dək

    değin

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • дек

    I -а; м. (англ. deck); мор. Навесная палуба морского или речного судна. II -а; м.; спец. Структура данных компьютера, представленная в виде списка и п

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • dik-dik

    dik-dik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dən-dən

    dən-dən

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DƏN-DƏN

    нареч. 1. ттвар-ттвар (ттварар тек-тек акъвазнавай, сад-садак акахь тавунвай, сад-садал алкӀун тавунвай); 2. стӀал-стӀал, курум-курум.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dik-dik

    zərf. ~ baxmaq regarder insolemment

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DİK-DİK

    dik-dik baxmaq – bax dik baxmaq (“dik”də).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏM-DƏM

    f. 1) dəqiqəbədəqiqə, anbaan; 2) xoşnəfəs, nəfəsi təsirli olan

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • DİK-DİK

    z.: ~ baxmaq to look steadily

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DƏN-DƏN

    I прил. зернистый (состоящий из частиц, подобных зёрнам) II нареч. с крупинками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİK-DİK

    в сочет. с глаголами: dik-dik baxmaq смотреть дерзко, вызывающе, dik-dik danışmaq говорить дерзко, dik-dik gəzmək слоняться без дела, ходить ручки в б

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏN-DƏN

    1. зернистый; 2. крупинками;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏN-DƏN

    ...duran, bir-birinə qarışmayan (yapışmayan). Plovun düyüsü dən-dən idi. Ə.Vəliyev. 2. Damcı-damcı, gilə-gilə. Şollar suyu çiçək kimi dən-dən olub hovuz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİK-DİK: DİK-DİK BAXMAQ

    смотреть гордо, вызывающе, надменно, свысока

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏM₃

    ...vermək, səs-səsə vermək. Mərsiyəxanlar verəcək dəm-dəmə; Sən hələ bildiklərini qoy nəmə! Ə.Nəzmi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏB

    is. [ər.] Xalq arasında yayılmış adət, ənənə. Köhnə dəbdə layla demək köhnəlib artıq; Bəs neyləyək? M.Araz. Bilirəm, əziz tutub babaların dəbini. Unut

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏC

    is. məh. 1. Bir yerə yığılmış arpa, buğda və s.-yə əl toxunmasın deyə, onu nişanlamaq üçün taxtadan və s.-dən qayrılan iri möhür (nişan). Xırmana qayı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏF₁

    is. [fars.] Xanəndə və dəfçalanların barmaqla çaldıqları, bir üzünə dəridən sələ çəkilmiş sağanaqdan ibarət çalğı aləti; qaval. Dəf çalmaq (vurmaq). Z

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏF₂

    [ər.] 1. Özündən uzaqlaşdırma, sovuşdurma, rədd etmə. [Vəli:] Bizim borcumuz bunları dəf üçün hər yolla çalışmaqdır. Ə.Haqverdiyev. □ Dəf etmək (eləmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏF₃

    is. məh. Xəmiri üstünə qoyub təndirə yapmaq üçün işlədilən alət.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏM

    ...Ağaclar tərpədəndə baş çəməndə; Söyüd söylər o dəmdə: – Mən də, mən də. (Ata. sözü). Cütçü baba böylə deyib qeyznak; Eylədi ol qırğını ol dəm həlak.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏM₂

    ...qəm. (Ata. sözü). Qüssəyə gəl, qəmə gəl; Kef istəsən, dəmə gəl; Dərd bilən özü gələr; Bilməyənə demə, gəl. (Bayatı). □ Dəm almaq (çəkmək) – nəşələnmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏN

    ...toyuq-cücələrə səpirdi. Ə.Məmmədxanlı. 4. məc. Saç və saqqalda tək-tək ağ tük. Kiçik bir zeh açdı saçlarına dən; Başda çiçək açar insan hünəri. S.Vur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏRK

    [ər.] : dərk etmək – anlamaq, başa düşmək, öz düşüncəsi ilə qavramaq. Zeynal [Şərifənin] nələr dediyini və nə istədiyini eşidib dərk edə bilməyirdi. S

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİK

    ...yuxarıya doğru şaquli (düz) vəziyyətdə duran. Dik ağac. Dik nərdivan. Dik divar. 2. sif. Çox yüksək, uca, hündür; sarp. Uzanan dik qayalar, silsilələ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DOK

    [ing.] Gəmilərin təmir olunduğu karxana. Üzücü dok.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕК-ЛЕК

    n. rags, shreds of fabric, old scraps of cloth.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ПЕК-ЛЕК

    n. rags, shreds of fabric, old scraps of cloth.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ПЕК-ЛЕК

    1. pal-paltar, üst-baş; 2. məc. əski-üskü, cır-cındır.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • пек-лек

    тряпьё, скарб : жуван пек-лек къахчуна ахлад - забери свой скарб (своё тряпьё) и уходи.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • NƏK-TƏK

    ...Kəlbəcər, Şuşa, Tərtər, Yevlax) bax nəknək. – Gəlin nək-tək oynuyax (Yevlax)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ПЕК-ЛЕК

    1. pal-paltar, üst-baş; 2. məc. əski-üskü, cır-cındır.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • DEĞİN

    dək, qədər

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ДОСКРЕСТИ

    ...təmizləmək; qaşıyıb qurtarmaq, qazıyıb qurtarmaq; ... dək qaşımaq, ...dək qazımaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TƏK-TƏK

    sif. və zərf 1. Birbəbir, bir-bir, ayrı-ayrılıqda. Mirqasım mollaların bəzilərinə tək-tək salam verməyə başladı. S.Rəhman. 2. Hərdənbir, arabir, bəzən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • tək-tək

    zərf. un à un

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • tək-tək

    tək-tək

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • TƏK-TƏK

    ...сад-сад, са-сад, чара-чараз; 2. гагь-гагь, арабир, тек-туьк; 3. тек-туьк, инлай-анлай, сад-садавай аралу, кьери).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LƏK-LƏK

    грядами, по грядкам

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТЕК-ТЕК

    zərf 1. tək-tək, bir-bir, ayrı-ayrılıqda, birbəbir; 2. hərdənbir, arabir, hərdən, bəzən, nadir (hallarda), az-az.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТЕК-ТЕК

    zərf 1. tək-tək, bir-bir, ayrı-ayrılıqda, birbəbir; 2. hərdənbir, arabir, hərdən, bəzən, nadir (hallarda), az-az.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TƏK-TƏK

    z. 1. one by one; 2. bax gec-tez

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TƏK-TƏK

    seyrək — arabir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TƏK-TƏK

    bir-bir — ayrı-ayrı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TƏK-TƏK

    ...поштучно, единицами. Tək-tək saymaq считать поштучно, tək-tək (dənə-dənə) satmaq продавать поштучно 3. редко (нечасто или мало). Tək-tək rast gəlinir

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TƏK-TƏK

    1. по одному, поодиночке; 2. поштучно, единично, единицами; 3. редко, изредка; 4. редкий, единичный, спорадичный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • gənclər

    Yaşı 16-dan 35-dək olan şəxslər

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • DƏGİN

    -dək, qədər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ДОШИВАТЬСЯ

    несов. tikilib qurtarmaq; ...dək tikilmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОТИРАТЬСЯ

    несов. sürtülüb qurtarmaq; ...dək sürtülmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОТЕРЕТЬ

    сов. sürtüb qurtarmaq; ...dək sürtmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÇEK

    ...1. Təqdim edənə cari hesabdan müəyyən miqdarda pul verilməsi və ya onun hesabına keçirilməsi haqqında pul sahibinin sərəncamı olan sənəd. Rəhim bəy ç

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • LƏK

    is. Tərəvəz, gül və s. əkmək üçün bostanda, bağçada və s.-də dördkünc və ya uzunsov şəkildə bellənib ayrılmış yer. Çəltik ləki. Gül ləki. Göyərti ləki

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ДОДЕРЖАТЬ

    сов. 1. -dək (-çən) saxlamaq; 2. axıra çatdırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОДЕРЖИВАТЬСЯ

    несов. 1. bax додержаться: 2. -dək (-çən) saxlanmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОШВЫРИВАТЬСЯ

    несов. dan. ...dək atılmaq, tullanmaq, fırladılmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏN

    1. зерно; 2. корм для птиц;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДЕТЬ

    разг. 1. вутIун (вутI авун); куда ты дел мою книгу? вуна зи ктаб вутIна?; он не знает, куда деть свои силы адаз вичин къуватар вутI ийидатIа чизвач.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DƏJ

    I (Qarakilsə, Ucar) nişan. – Əmbizə dəj qoydum ki, pozan olmasın (Ucar); – Bıllara dəj vıraciyıx, qalacax xirməndə (Qarakilsə) II (Ucar) dəst. – Mənim

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DƏH

    (Çənbərək) növbə (suvarmada)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DƏF

    I (Şuşa) təndirə lavaş yapmaq üçün işlədilən alət II (Kəlbəcər) koma. – Almaların hamısı Taharın dəfinə yığıldı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ДЬЯК

    ист. дьяк (куьгьне замандин Русьда идарадин секретарь).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДОК

    док (гимияр рас хъувун патал тир дарамат).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DƏB

    1. мода; 2. обычай, обряд, нравы;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДЕНЬ

    м югъ. ♦ день денской югъди, йкъуз кьиляй-кьилиз; день ото дня йкъалай йкъуз, югъ къандавай; изо дня в день гьар йкъуз, датIана, гьамиша; со д

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДЕД

    чIехи буба

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DƏM

    I (Naxçıvan) divarda olan dəlikdeşik. – Bu öydə nə çox dəm var II (Biləsuvar, Əli Bayramlı) alət III (Füzuli) nəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DƏC

    полный до краев, переполненный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏF

    1. барабан; 2. бубен; 3. устранение, отражение, отпор натиску, наступлению, атаке;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏM

    1. чад, угар; 2. заварка чая; 3. момент, мгновение;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİK

    1. отвесный, вертикальный; 2. приподнятый, возвышенный; 3. подъемистый, крутой, круто; 4. подъем; 5

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏL

    dəl vurmeg: (Bakı) gəzmək. – Belədən-belə dəl vurur, belədən-belə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DƏN

    dənə düşməx’: (Çənbərək, Qazax) arpanı çox yeməkdən xəstələnmək (heyvanlarda, quşlarda). – Qoyun o xərtənə arpa ye:f kin dənə tüşüf, ölüf (Çənbərək)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ДЕТЬ

    1. Qoymaq, etmək, eləmək; 2. Xərcləmək, sərf etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏ:T

    (Oğuz) pusqu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ДЕНЬ

    1. Gün; 2. Gündüz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОДЕРЖАТЬСЯ

    сов. ...dək davam gətirmək, (özünü saxlamaq, dayanmaq, çəkilmək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • büdcə ili

    Yanvar ayının 1-dən dekabr ayının 31-dək olan bir illik dövr

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • ДОШВЫРНУТЬ

    сов. dan. ...dək atmaq, tullamaq, fırlatmaq; atıb çatdırmaq, tullayıb çatdırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • gecə vaxtı

    Yerli vaxtla axşam saat 22-dən səhər saat 7-dək olan vaxt müddəti

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • ДОВОЕВАТЬ

    сов. dan. müharibəni (döyüşü, vuruşu) qurtarmaq, axıradək (...-dək) vuruşmaq; müharibə edib qurtarmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОБЕГАТЬСЯ

    сов. ...qədər (-dək) qaçmaq (yüyürmək); добегаться до изнеможения əldən düşənə qadər qaçmaq (yüyürmək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОРЫТЬ

    сов. qazıyıb qurtarmaq, ...qədər (-dək) qazımaq; дорыть колодец до половины quyunu yarıyadək qazımaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОЧИТАТЬ

    сов. 1. oxuyub qurtarmaq; 2. ..qədər (...dək) oxumaq: дочитать книгу до середины kitabı yarısına qədər oxumaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОУЧИТЬ

    сов. 1.-dək (axıradək) oxutmaq; öyrətmək, oxudub qurtarmaq, təhsilini axıra çatdırmaq; 2. axıradək öyrənmək, öyrənib qurtarmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KİMEK

    (Qax, Zəngilan) kimi, qədər, dək. – Axşama kimek gidax (Qax); – Bi neçə günə kimek manğa vax ver (Zaqatala)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ДОПОЛЗТИ

    сов. sürünə-sürünə çatmaq; iməkləyə-iməkləyə çatmaq; ...dək (...kimi, ...qədər) sürünmək, iməkləmək; ребёнок дополз до двери uşaq qapıyadək iməklədi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОСЛУШАТЬ

    ...1. axıra kimi qulaq asmaq, axıradək dinləmək; 2. ...qədər (-dək) dinləmək, qulaq asmaq; дослушать лекцию до конца mühazirəni axıradək dinləmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОУЧИТЬСЯ

    ...təhsilini qurtarmaq, oxuyub qurtarmaq; 2. ...kimi (...qədər, -dək) oxumaq; доучиться до весны bahara kimi oxumaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QƏDİR

    ...Allahın gözəl adlarından biri. QƏDİR2 ə. 1) miqdar, əndazə, ölçü; 2) …dək (qoşma). QƏDİR3 ə. göl, dəryaça.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ДОСПАТЬ

    ...yatmaq; доспать ночь bütün gecəni yatmaq; 2. ...qədər (-çən, -çan, -dək) yatmaq; доспать до обеда nahara qədər yatmaq; 3. yuxusunu almaq, yuxudan doy

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОРАБОТАТЬ

    ...qurtarmaq; 2. işi axıra çatdırmaq, işi qurtarmaq (tamamlamaq); 3. -dək (...qədər, ...kimi) işləmək; доработать до утра səhərə qədər işləmək; 4. tamam

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВПЛОТЬ

    нареч. вплоть до... -can, -çən, qədər, -dək, ... kimi; вплоть до утра lap səhərədək (səhərə qədər); бочка наполнилась вплоть до краёв boçka (çəllək) a

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ta

    ...etməyəcəm! Je ne ferai plus ; 2) əd. ~ . . . kimi, qədər, ~. . . -dək, -cən, -can jusqu’à ; ~ o gələnə qədər gözləyin Attendez jusqu’à ce qu’il vienn

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • CÜRDƏK

    “Su qabı” deməkdir. Cür “su”dur, -dək isə “qab”dır, daqqa sözünün qədim kö­kü daq olub, o da -dək şəklinə düşüb. Hazırda cürdək sadə söz hesab edilir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ДОКОЛЕ

    ...тебя? haçanacan səni gözləyəcəyəm?; 2. ... kimi, ... qədər, ... dək; жди, доколе солнце не взойдёт gün çıxana kimi (çıxanadək) gözlə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ayrı-ayrı mal qrupları üzrə ixtisaslaşmış dükanlar

    Ticarət sahəsi 100-1000 kv.m-dək olub, ayrı-ayrı qeyri-ərzaq mallarının satışı ilə məşğul olur. İxtisaslaşmasına uyğun olaraq avadanlıqlarla təmin olu

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • THUS

    ...cür; He began thus O belə başladı, 2. ...qədər, ...kimi, -dək, -cən, -can; bu dərəcəyə qədər; ~ far hələlik, bu vaxtacan, bu günəcən

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • FÜYUZAT

    ...ədəbi-tənqidi jurnal, 1906-cı il noyabrın 1-dən 1907-ci il noybrın 1-dək Bakıda Azərbaycan dilində nəşr edilmiş, 38 nömrəsi çıxmışdır. Kəlmə olaraq ―

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • KOSMONAVT

    ...orbitdə 84 gün – 1973-cü il noyabrın 16-dan 1974-cü il fevralın 8-dək qalmışlar (Qəzetlərdən).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • Xəlilov açarı

    ...quyularının yeraltı təmirində nasos- kompresor borularını (diametri 20-dən 132m-dək) bağlamaq və açmaq üçün alət. İlk dəfə 1956-cı ildə Azərbaycan al

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti
  • Yanar şistlər

    ...qazıntı; gili, əhəngdaşlı, silisiumlu çökmə süxur. Tərkibində 10-15%-dən 60-80%-dək üzvi madələr (kerogen) olur. Rəngi qəhvəyi-boz, qəhvəyi-sarı və s

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti
  • DƏVƏQUŞU

    ...ən böyüyüdür. Erkək dəvəquşular 2 m 75 sm-ə qədər hündürlükdə və 75 kq-dək ağırlıqda olurlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİSKOTEKA

    ...специально оборудованный зал для танцев под музыку. Diskoteka saat 22dək işləyir дискотека работает до 2200 часов 3. увеселительное собрание, вечер,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВПРЕДЬ

    ...belə şeylər eləmə; 3. впредь до (чего) ... qədər; ... vaxta qədər; -dək; впредь до особого распоряжения xüsusi sərəncam verilənədək; впередь до оконч

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • дядька

    -и; мн. - -дек, дат. - -дькам; м. см. тж. дядькин 1) фам. к дядя Жил в семействе у дядьки. Чужой, незнакомый дядька. 2) В дворянских семьях: слуга, на

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • mini market

    Ticarət sahəsi 100 kv.m-dən 1000 kv.m-dək olub, ərzaq və qeyri-ərzaq üzrə gündəlik tələbat malları satışı ilə məşğul olan ticarət obyektidir. Əsasən q

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • KEŞ

    ...keş de:rix’ (Füzuli) III (Salyan) səhər vaxtı (səhər saat 8-dən 10-dək). – Mən onı keşdən günortayacan gözlədim IV (Yardımlı) yumşaq. – Peşkarun yeri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • редька

    -и; мн. род. - -дек, дат. - -дькам; ж. см. тж. редечный а) Огородное растение сем. крестоцветных, овощ с крупным съедобным корнеплодом, имеющим горько

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • Çox dərin qazma

    ...habelə Yer qabığının və yuxarı mantiya qatının tədqiqi üçün 6000 m- dək və daha dərin quyu qazma dünyada ən dərin iki quyudan biri (layihə dərinliyi

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti
  • TILL

    ...to ~ the soil yer şumlamaq till3 prep 1. -a, -ə, -ya, -yə; -dək, -can, -cən; ~ tomorrow sabahacan, sabahadək; 2. qədər, kimi; ~ then o vaxta kimi; fr

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • КЬВАН²

    1 ...qədər, ...kimi; -dək, -can, -cən; метӀел кьван dizə qədər, dizəcən; дяведал кьван müharibəyə qədər; 2. ...yaxın, ...qədər, təxminən, təqribən; са

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬВАН²

    1 ...qədər, ...kimi; -dək, -can, -cən; метӀел кьван dizə qədər, dizəcən; дяведал кьван müharibəyə qədər; 2. ...yaxın, ...qədər, təxminən, təqribən; са

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • UNTIL

    until1 prep ...-a / ...-ə, ...kimi /qədər, ...-dək; ~ five o’clock saat beşə kimi / qədər, saat beşədək; It rained until five o’clock Saat beşə kimi /

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • DEKLAMÁTOR

    [lat.] Bədii əsərləri məharətlə oxuyan adam; deklamasiya ilə çıxış edən artist

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKLAMÁSİYA

    [lat.] Şeir və nəsri həyəcanlı səs və hərəkətlə söyləmə; bədii oxu məharəti. Axşam məktəbdə deklamasiya deyəcəyəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKÁBR

    [lat.] Təqvim ilinin 12-ci və sonuncu ayı. Dekabr soyuqları

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKANLIQ

    is. 1. bax dekanat. 2. Dekan vəzifəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKANÁT

    [lat.] Ali məktəbdə dekanın başçılıq etdiyi fakültənin tədris-inzibati idarəsi; dekanlıq. Dekanatın sərəncamı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKÁN

    is. [lat.] Ali məktəbdə fakültəyə başçılıq edən şəxs. Universitetin filoloji fakültəsi dekanı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKADENTLİK

    is. [fr.] ədəb. incəs. XIX əsrin axırı və XX əsrin əvvəllərində burjua ədəbiyyatı və incəsənətində pul düşkünlüyü və ifrat fərdiyyətçiliyi ifadə və “s

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKADÉNT

    [fr.] Dekadentizm tərəfdarı. Dekadent şairlər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKABRİ́ST

    [rus.] tar. 1825-ci ildə dekabrın 14-də Rusiyada təhkimçilik üsulu və mütləqiyyətə qarşı bir qrup zadəgan tərəfindən qaldırılmış inqilabi üsyanın işti

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DEKÁDA

    [fr. əsli yun.] On günlük zaman ölçüsü; ayın üçdə biri; ongünlük. İncəsənət və ədəbiyyat dekadası. Ayın birinci dekadası

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
10 dekabr
10 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 344-cü günü. (uzun ildə 345-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 21 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1817 — Missisipi ABŞ-nin 20-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1901 — İlk "Nobel" mükafatı mərasimi Alfred Nobelin ölümünün beşinci ildönümündə Stokholmda keçirilib. 1948 — İnsan Hüquqları Konvensiyası Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən imzalanıb. 2017 — İraq Şam İslam Dövləti İraqda məğlub olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 2002 — Bakıda Nizami metrostansiyasının açılışı olmuşdur. 2020 — İkinci Qarabağ Müharibəsində Azərbaycanın qələbəsi şərəfinə Bakıda hərbi parad keçirilmişdir.
11 dekabr
11 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 345-ci günü. (uzun ildə 346-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 20 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1816 — İndiana ABŞ-nin 19-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1941 — İkinci Dünya müharibəsi: Pörl-Harbora hücumdan sonra amerikalıların Yaponiya imperiyasına müharibə elan etməsindən sonra Almaniya və İtaliya ABŞ-yə müharibə elan ediblər. ABŞ da öz növbəsində onlara müharibə elan edib. 1946 — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaqlara Yardım üzrə Beynəlxalq Fondu (UNICEF) təsis edilib. 1979 — Paraqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1997 — Kioto protokolu qəbul olunub. 2008 — Bernard Medoff həbs edilib və 50 milyard dollarlıq Ponzi sxemində qiymətli kağızlar fırıldaqçılığı ilə ittiham olunub.
13 dekabr
13 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 347-ci günü. (uzun ildə 348-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 18 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1642 — Abel Tasman Yeni Zelandiyanı görən ilk Avropalı olub. === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1909 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Üzeyir Hacıbəyovun "Şeyx Sənan" operasının premyerası keçirilmişdir.
14 dekabr
14 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 348-ci günü. (uzun ildə 349-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 17 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1819 — Alabama ABŞ-nin 22-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1911 — Olav Byaland, Helmer Hanssen, Sverre Hassel və Oskar Vistinqdən ibarət Roald Amundsenin komandası Cənub qütbünə ilk səyahət edən şəxslər olmuşdur. 1939 — Qış Müharibəsi: Sovet İttifaqı Finlandiyanı işğal etdiyi üçün Millətlər İttifaqından qovulub. 2012 — Sendi Huk ibtidai məktəbində atışma: Konnektikut ştatının Sendi Huk kəndində silahlı şəxs də daxil olmaqla 28 nəfər öldürülüb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1928 — Bakı Zooloji Parkı təsis edilib. 2015 — Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Xarici Kəşfiyyat Xidməti təsis edilib. 2016 — Buta Airways təsis edilib.
15 dekabr
15 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 349-cu günü. (uzun ildə 350-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 16 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1993 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə qarşı Kəlbəcər əməliyyatını keçirmişdir. 2007 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Firəngiz Əlizadənin "Qarabağnamə" operasının premyerası keçirilmişdir. 2012 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Elnarə Dadaşovanın "Sayalı" baletinin premyerası keçirilmişdir.
18 dekabr
18 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 352-ci günü. (uzun ildə 353-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 13 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1787 — Nyu-Cersi ABŞ-nin üçüncü ştatı olub. 1892 — Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində Pyotr İliç Çaykovskinin "Şelkunçik" baletinin premyerası keçib. === 1901–cari === 1988 — Səudiyyə Ərəbistanı milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb.
19 dekabr
19 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 353-cü günü. (uzun ildə 354-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 12 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1154 — Vestminster abbatlığında II Henri Plantagenetin tacqoyma mərasimi keçirilib. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1972 — Apollon proqramı: Cin Kernan, Ronald Evans və Harrison Şmitti daşıyan Apollon 17 Yerə qayıdıb. 2012 — Pak Kın He Cənubi Koreyanın ilk qadın prezidenti seçilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2007 Azərbaycan və Monako arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. "Baku" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub.
1 dekabr
1 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 335-ci günü. (uzun ildə 336-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 30 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1918 — İslandiya suveren dövlət olur, lakin Danimarka krallığının bir hissəsi olaraq qalır. 1963 — Qana milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2019 — Çinin Uhan şəhərində ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1920 — Azərbaycan rəhbəri Nəriman Nərimanov Qarabağın Ermənistanın tərkibinə verilməsini elan edir. 1994 — Azərbaycan və Anqola arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2020 — Laçın rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.
2014-cü il dekabr ayında vəfat edənlər
=== 21 dekabr === Co Koker — 70 yaşında vəfat edib. === 20 dekabr === Nurəngiz Gün — 76 yaşında vəfat edib. Abbas Göyçə — 87 yaşında vəfat edib. Oqtay Sadıqzadə — 93 yaşında vəfat edib. === 15 dekabr === Dərviş Cavanşir — 60 yaşında vəfat edib. === 11 dekabr === Nazim İsmayılov — 70 yaşında vəfat edib. === 10 dekabr === Dimitr Atanasov — 61 yaşında vəfat edib. === 7 dekabr === Cüzeppe Manqo — 60 yaşında vəfat edib. === 5 dekabr === Kraliça Fabiola — Belçika Kraliçası 86 yaşında vəfat edib. === 4 dekabr === Aşıq Aslan Kosalı — 85 yaşında vəfat edib.
2015-ci il dekabr ayında vəfat edənlər
=== 26 dekabr === Ramiz Axundov —78 yaşında vəfat edib. === 21 dekabr === Ələsgər Məmmədoğlu — 69 yaşında vəfat edib. === 11 dekabr === Fərhad Cəfərov. === 8 dekabr === Sərraf Şiruyə — 73 yaşında vəfat edib.
2016-cı il dekabr ayında vəfat edənlər
=== 29 dekabr === Yinpaçi Nezu — 69 yaşında vəfat edib. === 26 dekabr === Məşədixanım Nemətova — 92 yaşında vəfat edib. === 25 dekabr === Ağaxan Abdullayev — 66 yaşında vəfat edib. İlyas Tapdıq — 82 yaşında vəfat edib. === 24 dekabr === Maqsud Əliyev — 92 yaşında vəfat edib. === 18 dekabr === Ja Ja Qabor — 99 yaşında vəfat edib. === 16 dekabr === Beki İkala Erikli — 48 yaşında vəfat edib. === 8 dekabr === Con Qlenn — 95 yaşında vəfat edib. === 5 dekabr === Heydər Camal — 69 yaşında vəfat edib. === 2 dekabr === Nizami Süleymanov — 71 yaşında vəfat edib.
2017-ci il dekabr ayında vəfat edənlər
2017-ci il dekabr ayında vəfat edənlərin siyahısı.
2018-ci il dekabr ayında vəfat edənlər
2018-ci il dekabr ayında vəfat edənlərin siyahısı.
2020-ci il dekabr ayında vəfat edənlər
=== 31 dekabr === Rober Osseyn — 93 yaşında vəfat edib. Ağaxan Şərifov — 58 yaşında vəfat edib. === 29 dekabr === Pyer Karden — 98 yaşında vəfat edib. === 22 dekabr === Sabir Əliyev (xanəndə) — 72 yaşında vəfat edib. === 21 dekabr === Səfurə İbrahimova — 81 yaşında vəfat edib. === 20 dekabr === Atabala Səfərov — 71 yaşında vəfat edib. === 15 dekabr === Ədilə Namazova — 94 yaşında vəfat edib. === 14 dekabr === Elbrus Abbasov — 70 yaşında vəfat edib. === 11 dekabr === Kim Ki Duk — 59 yaşında vəfat edib. === 10 dekabr === Cozef Safra — 82 yaşında vəfat edib.
27 dekabr
27 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 361-ci günü. (uzun ildə 362-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 4 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 537 — Konstantinopoldakı ikinci Ayasofya təqdis olunub. === 1601–1900 === === 1901–cari === 2007 — Pakistanın keçmiş baş naziri Benazir Bhutto atışma zamanı öldürülüb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1962 — Milli Azadlıq Qərargahı təsis edilib. 1991 — Çin, Polşa və Sloveniya Azərbaycanın müstəqilliyini tanımışdır. 2008 — Bakıda Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin açılışı olmuşdur.
28 dekabr
28 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 362-ci günü. (uzun ildə 363-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 3 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1846 — Ayova ABŞ-nin 29-cu ştatı olub. === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Xorvatiya, İordaniya və Yaponiya Azərbaycanın müstəqilliyini tanımışdır. 1994 — Azərbaycan və Kamboca arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2010 — Azərbaycan və Toqo arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
29 dekabr
29 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 363-cü günü. (uzun ildə 364-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 2 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1845 — Texas ABŞ-nin 28-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1947 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2021 — Türkiyəni Qafqaza birləşdirən Pirinkayalar tuneli açılıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Azərbaycanda Müstəqillik Referendumu keçirilib.
2 dekabr
2 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 336-cı günü. (uzun ildə 337-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 29 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1409 — Almaniyada Leypsiq Universiteti təsis olunub. === 1601–1900 === 1804 — Paris Notr-Dam kilsəsində Napoleon Bonapart özünü Fransa imperatoru elan edib. 1805 — Üçüncü koalisiya müharibəsi: Austerlits döyüşü: Napoleonun tabeliyində olan fransız qoşunları Rusiya-Avstriya birgə qüvvələrini qətiyyətlə məğlub ediblər. === 1901–cari === 1923 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1988 — Bənazir Bhutto Pakistanın ilk qadın baş naziri olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1859 — Şamaxıda zəlzələ baş vermişdir.
30 dekabr
30 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 364-cü günü. (uzun ildə 365-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 1 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1947 — Soyuq müharibə: Rumıniya kralı I Mixay Sovet İttifaqının dəstəklədiyi Rumıniya kommunist hökuməti tərəfindən taxtdan imtina etməyə məcbur edilib. 2006 — İraqın keçmiş prezidenti Səddam Hüseyn edam edilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1991 — Banqladeş, Finlandiya, Livan, Liviya, Mərakeş, Oman və Səudiyyə Ərəbistanı Azərbaycanın müstəqilliyini tanımışdır. 1992 — Azərbaycan və Oman arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2009 — Bakıda Azadlıq prospekti metrostansiyasının açılışı olmuşdur.
31 dekabr
31 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 365-ci günü. (uzun ildə 366-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 0 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 dekabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1907 — İlk Yeni il ərəfəsi şənliyi Manhettendə Tayms-skverdə keçirilmişdir. 2009 — Həm mavi ay, həm də ay tutulması baş vermişdir. 2018 — Maqnitoqorskda yaşayış binasında partlayış nəticəsində 39 nəfər həlak olmuşdur. === Azərbaycana aid hadisələr === 1976 — Bakıda Nizami metrostansiyasının açılışı olmuşdur. 1985 — Bakıda 20 Yanvar, Elmlər Akademiyası, İnşaatçılar və Memar Əcəmi metrostansiyasının açılışı olmuşdur. 1991 — Böyük Britaniya, Danimarka, İspaniya, Lüksemburq, Niderland və Yuqoslaviya Azərbaycanın müstəqilliyini tanımışdır.
4 dekabr
4 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 338-ci günü. (uzun ildə 339-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 27 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 21 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1981 — Çin Xalq Respublikası hazırkı konstitusiyasını qəbul edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2015 — Günəşli neft yatağında baş vermiş yanğında 8 nəfər həlak olmuşdur. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1711 — Portuqaliyalı Barbara, Portuqaliya infantası 1814 — Fərəc bəy Ağayev, Azərbaycan general-leytenantı 1825 — Mirzə Qədim İrəvani, Azərbaycan portretçisi və ornamentalist rəssamı 1892 — Fransisko Franko, İspaniya baş naziri və generalı === 1901–cari === 1913 — Robert Adler, ABŞ və Avstriya ixtiraçısı 1920 — Nadir Afonzo, Portuqaliya boyakarı 1931 — İsrafil Hüseynov, Azərbaycan neftçisi 1941 — Lidiya Rəsulova, Azərbaycan dövlət xadimi 1950 — Kamal Abdulla, Azərbaycan yazıçısı 1962 — Aleksandr Litvinenko, Böyük Britaniya və Rusiya casusu 1964 — Sərtab Ərənər, Türkiyə müğənnisi 1969 — Jay-Z, ABŞ repçisi 1978 — Miri Ben-Ari, İsrail skripkaçısı 1984 — Cəlal Ağayev, Azərbaycan giziri 1993 — Nataşa Andonova, Şimali Makedoniya futbolçusu 1995 — Nurlan Quliyev, Azərbaycan əsgəri 1992-Kim Seok-Jin,Koreya müğənni və rəqqası == Ölümlər == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.
5 dekabr
5 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 339-cu günü. (uzun ildə 340-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 26 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 22 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1766 — Londonda xərracçı Ceyms Kristi ilk satışını keçirib. === 1901–cari === 1936 — Sovet İttifaqı yeni konstitusiya qəbul etdi və Qırğızıstan Sovet Sosialist Respublikası SSRİ-nin tam müttəfiq respublikası kimi yaradıldı. 1977 — Misir Suriya, Liviya, Əlcəzair, İraq və Cənubi Yəmənlə diplomatik əlaqələri kəsib. Bu addım Misirin Tripolinin bəyannaməsinə qarşı cavabı idi. === Azərbaycana aid hadisələr === 1941 — Bakı trolleybusu təsis edilib. 1995 — Naxçıvanda Tu-134 təyyarəsinin qəzası nəticəsində 52 nəfər həlak olmuşdur.
8 dekabr
8 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 342-ci günü. (uzun ildə 343-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 23 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 25 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1991 — Rusiya, Belarus və Ukrayna liderləri Sovet İttifaqının dağılması və Müstəqil Dövlətlər Birliyinin yaradılması haqqında Belovej razılığını imzalayıblar. === Azərbaycana aid hadisələr === 2004 — "Neftçi" və "Xəzər Lənkəran" arasında ilk "Böyük Oyun" futbol derbisi keçmişdir. 2006 — Şahdağ Milli Parkı yaradılmışdır. 2020 — YAŞAT Fondu təsis edilib.
Akrotiri və Dekeliya
Akrotiri və Dekeliya, rəsmi adı ilə Akrotiri və Dekeliya Suveren Baza Əraziləri — Kipr adasında yerləşən Böyük Britaniyanın dəniz ərazisi. İngilis hərbi bazaları və qurğuları, habelə digər torpaqlar daxil olan ərazilər Birləşmiş Krallıq, Yunanıstan, Türkiyə və Kipr rum və türk icmalarının nümayəndələri tərəfindən imzalanmış 1960-cı il müstəqillik müqaviləsinə əsasən ingilislər tərəfindən saxlanılıb. Ərazi elektron kəşfiyyat üçün stansiya kimi mühüm rol oynayır və Aralıq dənizi və Yaxın Şərqdə Birləşmiş Krallığın müşahidə toplama şəbəkəsinin mühüm strateji hissəsini təmin edir. == Tarixi == Suveren Baza Əraziləri Kipr Britaniya imperiyasından müstəqillik əldə etdikdən sonra 1960-cı ildə BMT-də 5476 saylı müqavilə kimi qeydə alınan London və Zürix razılaşmaları ilə yaradılmışdır. Birləşmiş Krallıq bu ərazilər üzərində suverenliyini saxlamaq istəyirdi, çünki bu, Birləşmiş Krallığın Kiprdəki hərbi bazalarından, o cümlədən RAF Akrotiridən və Britaniya Ordusunun qarnizonundan istifadəyə zəmanət verirdi. Bazaların ingilislər üçün əhəmiyyəti adanın Aralıq dənizinin şərq kənarında, Süveyş kanalına və Yaxın Şərqə yaxın strateji yerləşməsinə əsaslanır.1961-ci ilin iyul və avqust aylarında Dekeliya Suveren Baza Ərazisinə şirin su daşıyan boru kəmərinə qarşı bir sıra bombalı hücumlar oldu. Boru kəməri on iki dəfə partlayışla pozulmuşdu. 1970-ci illərin əvvəllərində ABŞ Rusiyanın cənubunda təyyarə əməliyyatlarını və raket sınaqlarını müşahidə edə bilən "Cobra Shoe" adlı üfüqdən kənar radar qurdu. Bu, USAF adından RAF tərəfindən idarə edildi. Bu, 1960-cı illərin əvvəllərində Sandra layihəsi adlı daha əvvəl qurulmuş ingilis sistemini genişləndirdi.
Akrotiri və Dekeliya koronavirus pandemiyası 2020
Akrotiri və Dekeliyada ilk koronavirus pandemiyası 15 mart 2020-ci ildə təsdiqlənib. == Gedişat == 13 martda Kipr Akrotiri və Dekeliyadan gələn 14 nəfəri test etdi və onlarda virus aşkarlanmadı. Akrotiri və Dekeliyada ilk koronavirus pandemiyası 15 mart 2020-ci ildə təsdiqləndi. Onlar Pafosdan qayıdanda özlərini dəhşət pis hiss etdilər və həmin gün onlarda koronavirus aşkarlandı. 18 martda üçüncü xəstə təsdiqləndi. Həmin gün Böyük Britaniyanın silah bazalarının 20 aprelə qədər bağlı qalacağı bildirildi. 4 apreldə onuncu xəstə təsdiqləndi. O, Londondan gələn silah daşıyıcısı idi.
AEK
AEK BK —
Cek
Cek — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Əlik inzibati ərazi vahidində kənd. Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Şahdağ xalqlarının nümayəndələrindən biri olan ceklilərin tarixi, mərkəzi iqamətgahı. Quba xanlığı dövründə Xınalıq mahalının, SSRİ dövründə Əlik kənd sovetliyinin tərkibində olmuş, hazırda Əlik bələdiyyəsinin tərkibindədir (1999-cu ildən). == Tarixi == Cek kəndi çox qədim tarixə malik kəndlərdən biridir. Cek sözü etnotoponimdir8 avqust 1930-cu ildən Qonaqkənd rayonunun tərkibində olmuş Cek kəndi 4 dekabr 1959-cu ildən Quba rayonunun ərazisinə keçirilmişdir. SSRİ dövründə Əlik, Haput, Qrız, Qrızdəhnə kəndləri ilə birlikdə Əlik kənd sovetliyinin tərkibində olan Cek kəndi hazırda Əlik və Haput kəndləri ilə birlikdə Əlik bələdiyyəsinin tərkibindədir. 2011-ci ilin avqust ayında Xınalıq Dövlət tarix-memarlıq və etnoqrafiya qoruğunun Cek kəndinə aid ərazisində qədim yaşayış məntəqəsi və 1 ədəd kurqan aşkarlanıb. Ərazidə işləyən arxeoloq İdris Əliyevin bildirdiyinə görə, tapıntıların tunc dövrünə – e.ə. III-II minilliklərə aid olması ehtimal edilir.
DAK
Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (qısaca "DAK"") — Dünyadakı Azərbaycan diasporunun bir hissəsini birləşdirən beynəlxalq təşkilat. == Haqqında == Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (DAK) 1997-ci ildə ABŞ-də yaradılıb və Azərbayсanda, həmçinin ondan kənarda yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarının bərpası və insan haqları uğrunda mübarizə aparan müstəqil, iсtimai və beynəlxlaq diaspor təşkilatıdır. DAK fəaliyyətə başladığı ilk gündən dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın birliyi, bərabərliyi istiqamətində müvafiq addımlar atıb, Azərbaycan diasporunun inkişafı üçün səylərini səfərbər edib. Təşkilat dünyaya səpələnmiş azərbaycanlıların bir araya gəlməsi, xüsusilə də adi insani hüquqlardan məhrum olan güneyli soydaşlarımızın səsinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılmasında aktivlik nümayiş etdirib. Bu sahədə DAK-ın gördüyü işlər dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın bir məqsəd ətrafında birləşməsinə, eyni zamanda Güney Azərbaycan probleminin dünya birliyinin gündəminə gətirilməsinə güclü təkan vermişdir. Təşkilatın rəhbərliyinin nüfuzlu beynəlxalq qurumların əsas şəxsləri, aparıcı ölkələrin dövlət rəsmiləri, parlament üzvləri ilə intensiv görüşləri, ictimaiyyət nümayəndələri qarşısında mütəmadi çıxışları artıq müəyyən konkret nəticələr vermiş, hətta BMT-nin Baş katibi səviyyəsində Güney Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın dil, milli təhsil və milli mətbuat hüquqlarından məhrum olması faktı etiraf edilmişdir. == Parçalanmalar == DAK bununla belə fəaliyyəti dövründə əldə etdiyi uğurlarla yanaşı, problemlərlə də qarşılaşıb, müəyyən çətinliklərlə üzləşib. Təşkilatın üzləşdiyi ən ciddi problemlərdən biri zaman-zaman parçalanması, müəyyən insanların konqresdən ayrılmaları, bəzilərinin isə DAK-a alternativ qurumlar yaratması olub. Dünya Azərbaycanlıları Konqresi daxilində ilk parçalanma 2005-ci ilə təsadüf edib. Təşkilatın 2002-ci ildə Haaqada keçirilən qurultayından sonra bir qrup şəxslər adı çəkilən qurumdan ayrılaraq yeni konqres formalaşdırmaq istiqamətində fəaliyyət göstəriblər.
DGK
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi — Azərbaycan Respublikasının gömrük siyasətini həyata keçirən dövlət orqanı. == Tarixi == Bakı Gömrüyü ilk dəfə Rusiya İmperiyası Senatının 25 yanvar 1807-ci il tarixli fərmanı ilə 1809-cu ildə təsis edilmiş, Həştərxan gömrük dairəsinin tərkibinə daxil edilmişdi. "Zaqafqaziya ölkəsində gömrük idarəetməsi barədə Əsasnamə"yə görə o, 31 iyul 1831-ci il tarixdən Zaqafqaziya gömrük dairəsinin tabeliyinə verilmiş və 1832-ci ildən etibarən "Bakı anbar gömrükxanası" adını almışdır. 4 may 1847-ci ildən Bakı Gömrüyü Zaqafqaziya Karantin-Gömrük dairəsinin tabeliyində olan Bakı Karantin-Gömrük idarəçiliyinə çevrilir. Qafqaz canişini tərəfindən 31 mart 1861-ci il tarixdə təsdiq edilmiş "Qafqaz və Zaqafqaziyada Karantin-gömrük hissəsinin yenidən təşkili barədə Əsasnamə"yə görə bü idarə Bakı Karantin-Gömrük Kontoruna çevrilmiş və yeni yaradılmış Bakı Karantin-Gömrük dairəsinin idarəçiliyinə tabe edilmişdi. 1897-ci il dekabr ayının 8-də "Rusiyanın Avropa hissəsi və Qafqazda gömrük təşkilatlarının ştatları" barədə qanuna əsasən Bakı Karantin-Gömrük Kontoru Bakı Gömrük Dairəsi idarə heyəti tabeliyində Bakı Gömrükxanasına çevrilir və 1 iyun 1911-ci ildə Tiflisdəki Qafqaz Gömrük Dairəsinin idarəçiliyinə tabe edilir. 1911-ci ildən 1918-ci ilə qədər Bakı Gömrüyü Senat tərəfindən 21 yanvar 1911-ci ildə təsdiq edilmiş "Rusiya İmperiyası Gömrüklərinin Nizamnaməsi" əsasında fəaliyyət göstərmişdir. 1918–1920-ci illərdə gömrükxana Azərbaycan Demokratik Respublikasının Maliyyə Nazirliyinin tabeçiliyində fəaliyyət göstərmiş və onun funksiyalarında əhəmiyyətli dəyişikliklər baş vermişdir. 1921-ci ilin əvvəlində Bakı Gömrükxanası aşağıdakı struktura malik idi: 1. Dəftərxana; 2.
DNK
Azot əsasları — nuklein turşularının tərkibinə daxil olan,pirimidin və purin törəməli heterotsiklik üzvi birləşmələrdir. Qısaldılmış şəkildə böyük latın hərfləri ilə işarə olunur. Beş növ azotlu əsaslar var — Adenin, Quanin, Sitozin, Timin, Urasil. Azotlu əsaslardan Adenin (A), Quanin (Q), Sitozin (S), həm DNT-nin və həm də RNT-nin tərkibinə daxildir. Timin (T) tək DNT-nin hissəsidir, Urasil (U) isə yalnız RNT-də olur. Adenin və Quanin — purin törəmələridir, Sitozin, Urasil və Timin isə — pirimidin törəmələridir. Yalnız DNT-də mövcud olan Timin və yalniz RNT-də aşkar olunan Urasil kimyəvi strukturlarına görə oxşardır. Urasilin timindən fərqi 5-ci karbon atomunda metil qrupunun olmamasıdır. Azot əsasları — kovalent rabitə vasitəsilə riboza və dezoksiribozanın 1 atomu ilə birləşərək N-glikozidləri yaradirlar ki, bunlarıda nukleozidlər adlandırırlar. Nukleozidlərdə olan şəkərin 5'-hidroksilli qrupuna bir və ya daha çox fosfat qrupları birləşir ki,bunlara nukleotidlər deyilir.
DTK
SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi (rus. Комитет государственной безопасности CCCP, qısaca rus. КГБ CCCP) — SSRİ-də 1954–1991-ci illərdə dövlət təhlükəsizliyini təmin etmək üçün fəaliyyət göstərmiş ümumittifaq dövlət orqanı. SSRİ DİN-dən müvafiq qurumların ayrılması nəticəsində SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi adı ilə yaradılmışdı. Fəaliyyət istiqamətləri Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Rəyasət Heyəti tərəfindən 9 aprel 1959-cu ildə təsdiqlənmiş əsas nizamlayıcı sənəddə belə göstərilmişdir: "…siyasi orqan olub, partiyanın Mərkəzi Komitəsinin və Hökumətin Sosialist dövlətin qorunması üçün daxili və xarici düşmənlərin qəsdlərinə qarşı mübarizə tədbirlərini, həmçinin SSRİ dövlət sərhədlərinin qorunmasını həyata keçirir. Onlar sovet ölkəsinin düşmənlərinin gizli fitnələrini diqqətlə izləməli, niyyətlərini aşkarlamalı, Sovet dövlətinə qarşı imperialist kəşfiyyatların cinayətkar əməllərinin qarşısını almalıdırlar…"1978-ci ildə o zamankı rəhbəri Yuri Andropovun səyi nəticəsində DTK SSRİ Nazirlər Sovetinin nəzdindən çıxarıldı. 1991-ci il 20 mart-da isə ölkədə baş verən proseslərlə əlaqədar, SSRİ dövlət idarəçiliyinin mərkəzi orqanı statusunu almışdır. 1991-ci il 3 dekabrda fəaliyyəti dayandırılmışdır. Əsas varisləri Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti və Dövlət Kəşfiyyat İdarəsi hesab olunur. Müasir dövrdə "KQB (DTK) " ifadəsi ilə keçmiş Sovet dövlət təhlükəsizlik orqanları nəzərdə tutulur.
Deh
Deh-i Əlireza — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd. Deh-i Cövlan — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd. Deh-i Novruz (Xuzistan) — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd.
Deko
Deko kimi tanınan Anderson Luis de Souza SHO (27 avqust 1977[…]) — karyerasını bitirmiş peşəkar Portuqaliya futbolçusu; karyerası dövründə o, hücumameyilli və orta yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış edirdi.
Deu
GM Daewoo - 2001-ci ildə yaranmış Cənubi Koreyalı şirkətlər birliyi. Daewoo şirkətinin Cənubi Koreya hakimiyyəti tərəfindən 1999-cu ildə ləğv edilməsindən sonra bəzi bölmələri və o cümlədən Daewoo Motors fəaliyyətini davam etdirirdilər. 2001-ci ildə Daewoo Motors əsas aktivlərini General Motorsa satır və GM Daewoo yaranır. 2011-ci ildə şirkətin adı GM Korea oldu. Daewoo avtomobillərinin adının bir çoxu Chevrolet adı ilə əvəz olundu.
Dey
Dey (fars. دی‎) — İran və Əfqanıstanın rəsmi təqviminin onuncu ayı. Dey ayında 30 gün var. Bu ay dekabr ayında başlayıb yanvar ayında sona çatır. Dey qışın ilk ayıdır.
DŞK
DŞK 1938 — (rus. ДШК, Дегтярёва-Шпагина Крупнокалиберный, rum. Degtyaryova-Şpagina Krupnokalibernıy) sovet istehsalı 12,7 mm-lik ağır pulemyotdur. Bəzi hallarda piyadalara kömək etmək üçün də istifadə edilir, bu zaman daşınma məqsədləri üçün iki təkərli yedəkləmə vasitəsinə quraşdırıl və ya qabağına silərlik zireh əlavə edilərək istifadə edilir. Adını silahın konstruktorlarından almışdır. Vasiliy Degtyaryov, silahın ilk versiyasını hazırlamış, Georgi Şpagin bəslənmə mexanizmini inkişaf etdirmişdir və qısaltma adına əsasən Doçka / Doşka adlandırılmışdır. (azərb. “Qızım”, “Şirinim”‎) 12.7 kalibrli olub, 12.7x108mm-lik sursat işlətmişdir. İşləmə mexanizmi qaz mexanizmi, tətik mexanizmi pulemyot mexanizmi əsasında olmuşdur. Atış sürəti dəqiqədə 600 mərmi, mərminin çıxış sürəti 850 m/s, effektiv mənzili 2000 m, maksimum mənzili 3500 m, doldurulması lent əsaslı, nişangahı optik və ya mexaniki olmuşdur.
Kek
kek ya da tort— şirin xəmirdən hazırlanan kiçik ölçülü, adətən də kremli olan şirniyyat məhsulu. == kekların növləri == === Şokoladlı kek === ==== Ərzaqlar ==== 250 qram un 6 ədəd yumurta 130 qram şəkər 50 qram kakao tozu 200 qram qaymaq 100 qram şokolad 5 qram ovulmuş portağal qabığı 1 paket vanil 5 qram soda ==== Hazırlanması ==== Yumurtaların ağını 150 qram şəkərlə çalın. Üzərinə kakao, soda, un, portağal qabığı, vanil və 50 qram şəkərlə ovuşdurulmuş yumurta sarısı əlavə edib xəmir yoğurun. Xəmiri 3 hissəyə bölüb qoğal bişirin. Qaymağı qalan şəkərlə çalın. Şokoladı sürtgəcdən keçirin. Qoğallara çalınmış qaymaq sürtün, sonra şokolad səpin. Məmulatı üçbucaq formasında doğrayıb 20 dəqiqə soyuq yerdə saxlayın. Nuş olsun! === Portağal sufleli kek === ==== Tərkibi ==== biskvit üçün: 3 yumurta 150 q şəkər tozu 150-200 q unsufle üçün: 20 q jelatin 200-250 portağal şirəsi (4-5 portağalın) 500 ml 33-35%-li qaymaq 150 q şəkər tozu ==== Hazırlanması ==== Yumurtaları şəkər tozu ilə çalın.
Deki deki (mahnı)
De ki, De ki — azərbaycanlı müğənni Aygün Kazımovanın mahnısıdır. Mahnının sözləri Namiq Qaraçuxurluya, musiqisi isə María Gracia Ortiz Vázquez-ə məxsusdur. Mahnının musiqisi əslən tunisli olan fransız müğənni Amina Annabinin 1978-ci idlə işıq üzü görən "Diki, diki" mahnısından götürülmüşdür.
Düm Tek Tek
Düm Tek Tek-Türkiyəni 2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edən mahnı. Mahnını Belçikada yaşayan türk müğənni Hadisə ifa edəcəkdir. == Klip == Bu il may ayında Moskvada keçiriləşəcək 2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Türkiyəni təmsil edəcək Hadisə “Düm Tek Tek” adlı mahnısına klip çəkdirib. Klipin çəkilişi Tarkanın kliplərinin rejissoru Metin Arolata həvalə olunub. Hadisə çəkilişlərdə alovlar içində “Düm Tek Tek” mahnısını səsləndirib. Klip bəzi səbəblərə görə Türkiyənin TRT kanalında klipin yayımlanması qadağan olunmuşdur.
Association des Etats Generaux des Etudiants de l'Europe
AEGEE (fr. Association des États Généraux des Étudiants de l'Europe) , yaxud Avropa Tələbələr Forumu, Avropanın ən böyük, transmilli tələbə təşkilatlarından biridir. 1985-ci ildə Parisdə əsası qoyulan AEGEE, hal-hazırda öz əlaqələrini genişləndirərək Avropanın 40 ölkəsinin 147 şəhərindən olan 13.000 tələbəni özündə birləşdirir. İdarə heyəti və baş ofisi Brüsseldə olan AEGEE-nin Rusiya, Türkiyə və Qafqaz da daxil olmaqla, Avropadakı universitet şəhərlərində 200 -dən çox yerli şöbələri (antenna) mövcuddur. Qeyri-hökumət, siyasi cəhətdən müstəqil, heç bir gəlir marağında olmayan bu təşkilat bütün sahələrdən və fakültələrdən olan tələbələrin və gənclərin üzünə açıqdır. Təşkilatın əsas məqsədi bərabərhüquqlu, demokratik və sərhədsiz - vahid Avropa məkanı yaratmaqdır. Hər il şəbəkə daxilində yüzlərlə konfrans, təlim və tədbirlər təşkil edilir. Həyata keçirilən bütün layihələr və fəaliyyətləri təşkilat üzvlərinin könüllülük prinsipləri əsasındadır. == Təşkilatın tarixi == 1985 Assosiasiyanın əsası 16 Aprel 1985-ci ildə EGEE 1 konfransının (États Généraux des Étudiants de l'Europe) nəticəsi olaraq Parisdə: Leyden, London, Madrid və Milandan olan tələbələrin toplantısı zamanı qoyulmuşdur. Bu toplantı Parisdəki beş “Grandes Écoles” ilə birlikdə qurucu prezident Franck Biancheri tərəfindən təşkil edilmişdir.
AEK BK
AEK (yunan dilində:Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως), Athlitiki Enosis Konstantinoupoleos - Yunanıstanın Afina şəhərini təmsil edən kişilərdən ibarət basketbol komandası.
Aqnus Dei
Tanrı quzusu və ya Aqnus Dei (lat. Agnus Dei, yun. Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ) — İsanın simvolik adlarından biri. == Təsviri == Bu, Məsihin özünü bir quzu kimi kəsilməyə verməsi ilə bağlıdır. Bu təsvir aqrar mədəniyyətlərdə geniş yayılmış, sürüdə doğulan ilk quzunu tanrılara qurban vermək ayininə gedib çıxır. Quzu üzüyolalıq, müqavimət göstərməmək, məsumluq və təvazökarlıq simvoludur. Məhz bu keyfiyyətlər xristian etik idealını təşkil edirdi. Tanrı quzusu obrazının variantlarından biri də sinəsindən qan axan quzu idi ki, bu da Məsihin əzabını və kəffarə qurbanını simvolikləşdirirdi. Başqa bir bədii versiyada üzərində xaç təsvir edilmiş bir bayraq olan zəfər quzusu idi. Quzunun başına müqəddəslik halosu çəkilmişdi.
Arcan Dev
Arcan Dev siqhlərin beşinci qurusudur. Pəncab adı ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜੁਨ ਦੇਵ ਜੀ. Quru Ram Das Cinin oğludur. 1563-1606.
Bill Dük
Bill Dük (26 fevral 1943) — 26 fevral 1943-cü ildə Poukipzi şəhərində (Nyu-York ştatı, ABŞ) anadan olub. Etel Luis və Uilyam Henri Dük (böyük) ailəsində anadan olub. Datçess Kommuniti kollecində aktyorluq və yazıçılıq üzrə təhsil alıb. Daha sonra aktyor sənətinin incəliklərini Boston Universitetində, ardınca Nyu-Yorkun Universiteti nəzdində Tiş ali məktəbində və Amerika Kino-İncəsənət İnstitutunda mənimsəyib. Xarizmatik xarici görünüş və ədaya malik aktyoru, rejissorlar başlıca olaraq döyüş filmlərinə çəkib. Çəkildiyi lentlərdə daha çox mənfi obrazlar yaradıb. 80-ci illərdə ABŞ teleməkanında bir sıra səs-küylü seriallara, o cümlədən "Hill-Strit blüzü" və "Mayami Polisi" seriallarına rejissorluq edib. Kinoda aktyor debütü 1976-cı ildə baş tutub. "Avtoyuyucu" adlı filmdə radikal müsəlman inqilabçı Əbdül Məhəmməd Əkbər roluna çəkilib. 1980-ci ildə "Amerikalı jiqolo" melodramında homoseksual sutenyor rolunu oynayıb.
Cek (ad)
Cek — ad. Cek London — ABŞ yazıçısı. Cek Kilbi — Amerikalı elektrik mühəndisi.
Cek (dəqiqləşdirmə)
Cek (ad) Cek — Quba rayonunda kənd. Cek dili — Ceklilərin danışdığı dil. Ceklilər — Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri. Cek Cəmiyyəti — Azərbaycanda ictimai birlik; Ceklilərin yaratdığı təşkilat.
Cek (pavian)
Cek (ing. Jack) və ya ləqəbi ilə Siqnalçı Cek (ing. Jack the Signalman; ö. 1890) – Cənubi Afrikada fiziki məhdudiyyətli dəmiryol siqnalçısı olan sahibinə kömək etməsi ilə məşhurlaşan çakma pavianı.1880-ci ildə Cənubi Afrikada Port-Elizabet ilə Keyptaun şəhərləri arasındakı dəmiryolunda işləyən Ceyms Uid adlı fiziki məhdudiyyətli dəmiryol işçisi Eytenxaxedəki bazarda gəzərkən öküzlərə çobanlıq edən paviana rast gəldi. Meymunun bacarıqlarından təsirlənən Uid onun sahibinə yaxınlaşaraq onu aldı, ona Cek adını verdi və onu öyrədərək şəxsi köməkçisinə çevirdi.Uidin gündəlik həyatda köməyə ehtiyacı var idi. İllər öncə hər iki ayağını da bir iş qəzası zamanı itirmişdi və bu, qatar stansiyasına gediş-gəlişini çətinləşdirirdi. Uidin kotteci stansiyadan yarım mil uzaqlıqda idi və onun Cekə öyrətdiyi ilk şey əlil arabasını itələmək idi. Daha sonra Cek ev işlərində kömək etməyə, yerləri süpürməyə, zibilləri atmağa başladı. Əvvəlki sahibi Uidə xəbərdar etdi ki, əgər hər gecə Cekə bir qurtum Ceyp konyakı verməsə, Cek növbəti gün özünü qaşqabaqlı aparacaq və heç nə etmək istəməyəcək. Bir gün Uid Cekə bunu etməyə unutduğuna görə Cek onu işə aparmaqdan imtina etmişdi.
Cek Broton
Cek Broton (1703, London – 8 yanvar 1789, London) — Boksun atası hesab edilən 18-ci əsrdə yaşamış şəxs. İlk dəfə olaraq 7 maddədən ibarət boks qaydalarını hazırlayıb. İlk boks əlcəklərinin hazırlanması da onun adı ilə bağlıdır. Con "Jack" Broughton (təxminən 1703 - 8 yanvar 1789) ingilis çılpaq boksçu idi. O, belə yarışmalarda istifadə olunacaq qaydalar toplusunu kodlaşdıran ilk şəxs idi; bundan əvvəl mövcud olan "qaydalar" çox sərbəst şəkildə müəyyən edilmişdi və müsabiqədən müsabiqəyə dəyişilirdi. Onun amfiteatrında boksun necə aparılacağına dair yeddi qaydası (o dövrdə ən böyük və ən nüfuzlu idi) sonralar London Prize Ring qaydalarına çevrildi və daha əvvəl boksa çevriləcək idmanın təməl daşı kimi qəbul edildi. == Həyatı == Con Broughtonun erkən həyatı haqqında çox az şey məlumat var. O 1703-cü ildə naməlum valideynlərə anadan olub, ehtimal ki, Londonda,20-ci əsrin əvvəllərindəki boks tarixində onun Qlosterşir ştatının Baunton şəhərindən olan bir fermerin oğlu olduğu iddia edilir.[3] Şagirdlərin qeydləri göstərir ki, Broughton 1723-cü ilin may ayında Temza su ustasının şagirdi olmuşdur. 1 avqust 1730-cu ildə Broughton əvvəlki il ərzində şagirdliklərini başa vurmuş suçular arasında illik Doggett's Palto və Nişan avarçəkmə yarışının qalibi olmuşdur. Həmin vaxt o, Londonda Hungerford bazarının yaxınlığında sahildə işləyirdi.
Cek Cəmiyyəti
"Cek Cəmiyyəti" İctimai Birliyi (əvvəlki adı: "Azərbaycan Cekli İcması" İctimai Birliyi) — Azərbaycanda ictimai birlik; Ceklilərin yaratdığı təşkilat. == Tarixi == Əvvəlki adı "Azərbaycan Cekli İcması" İctimai Birliyi (ACİİB) olan bu təşkilat 31 mart 2006-cı il tarixində ceklilər tərəfindən Sumqayıt şəhərində təsis edilmişdir. Əlhəddin Ceklinin rəhbərlik etdiyi bu birliyin əsas məqsədi ceklilərin sayını dəqiqləşdirmək, Azərbaycanın bu unikal etnosunun getdikcə yaddan çıxan tarixini, mədəniyyətini, dilini, adət və ənənələrini bərpa və təbliğ edərək qorunub saxlanılmasını təmin etmək, qlobal inteqrasiya sahəsində əməli fəaliyyət göstərməkdir. Birliyin başlıca şüarı belədir: "Biz CAN deyirik! Yəni, Ceklilər Azərbaycan Naminə!". Xüsusi olaraq qeyd edək ki, "Azərbaycan Cekli İcması" İctimai Birliyinin 31 mart günü təsis edilməsi heç də təsadüfi deyildir. Belə ki, Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş bütün soyqırımı faciələrini qeyd etmək məqsədilə Prezident Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli, 690 nömrəli "Azərbaycanlıların Soyqırımı haqqında" Fərmanı ilə 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edilmişdir. Bu tarix Azərbaycan tarixinin faciəli səhifələrindən biri olduğu kimi, ceklilər üçün də faciəlidir. Çünki son iki əsrdə Qafqazda himayədarlarının dəstəyi ilə ermənilər tərəfindən məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilmiş etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti bütün azərbaycanlılar kimi ceklilərdən də yan keçməmişdir. 1918-ci ilin yazında ermənilər tərəfindən həyata keçirilmiş soyqırımı zamanı Quba mahalında zərər çəkmiş kəndlərdən biri də məhz Cek kəndi və zərər çəkmiş etnoslardan biri isə Cek kəndində və digər kəndlərdə məskunlaşmış ceklilər olmuşdur.
Cek Dorsi
Cek Dorsi (ing. Jack Patrick Dorsey; 19 noyabr 1976[…], Sent-Luis, Missuri, ABŞ) — proqram təminatı arxitektoru, biznesmen; "Twitter"in ideya müəllifi və yaradıcılarından biri. == Həyatı == Cek Dorsi 19 noyabr 1976-cı ildə ABŞ-nin Missuri ştatının Sent-Luis şəhərində anadan olmuşdur. O, Sent-Luisdə Bishop DuBourg High School məktəbində orta təhsil alıb. Cek tennis, rəsm çəkmək və incəsənət tarixinə maraq göstərib, məktəb qəzeti üçün yazıb və kompüter klubunda iştirak edib. Yeniyetmə olaraq, o, kompüterləri xoşlayıb və IBM-in ilk versiyalarından birini öyrənərək saatlarla kompüterin qarşısında oturub. Dostları Cekin yeniyetməlik dövründən danışarkən onu sakit oğlan kimi təsvir edirlər. Onun danışığında pəltəklik olub və buna görə də susmağa üstünlük verib. Gənc Dorsi bunun öhdəsindən gələ bilib. Həkimlərin köməyi ilə sağalmağa ümidini itirib, o, qəsdən natiqlik məharəti üzrə məktəb yarışlarında iştirak etməyə başlayıb.
Çək-çək
Çək-çək (başq. cək-cək, tatar. çək-çək, qaz. şak-şak və ya şek-şek) — xəmirdən və baldan hazırlanan qida. Türk xalqlarına məxsus milli yemək. Daha çox başqırd, tatar və qazaxlar istifadə edir. == Hazırlanması == Çək-çək buğda unundan hazırlanmış yumşaq xəmirdən və çiy yumurtadan hazırlanır. Xəmir nə qədər yumşaq olsa çək-çək o qədər yumşaq və havalı olacaq. Yumurta ilə yoğrulmuş xəmirdən vermişili xatırladan qısa və nazik çubuqlar və ya kiçik qoz ölçüsündə şarlar düzəldilir. Daha sonra qazanda qızardılır və üzərinə qaynar bal qarışığı tökülür.
Dəb
Dəb (fr. mode, lat. modus – ölçü, obraz, tərz) — həyatın və ya mədəniyyətin müəyyən sahəsində qəbulolunmuş tərzin müvəqqəti hökmranlığıdır. Dəb anlayışı əksər hallarda tez keçiciliklə əvəz olunur. Müəyyən bir müddət ərzində cəmiyyətdə məşhur üslub və ya geyim, fikir, davranış, etiket, həyat tərzi, incəsənət, ədəbiyyat, mətbəx, memarlıq, əyləncə növü, və s. göstərə bilər. Moda anlayışı həmçinin cari dövrə aid insan bədən növünü də əks etdirir (məsələn, qədimdə dolu bədən formaları daha gözəl hesab olunurdu, XXI əsrin əvvəllərində isə incə bədənli insanlar gözəl sayılırdı).Müasir dünyada dəbi izləyən xüsusi ixtisaslaşmış jurnallar da mövcuddur. Nəhəng moda evləri bunlardır: Chanel, Christian Dior, Dolce&Gabbana, Armani, Lacoste, Prada, Gucci, Calvin Klein, Hugo Boss və s. == Dəb tarixi == 11–14 may 2015-ci il tarixində Bakıda, Azərbaycanda ilk yüksək moda həftəsi keçirilmişdir. Moda həftəsində 25 yerli və xarici dizaynerlər öz işlərini nümayiş etdirişdilər.Hal-hazırda qəbulolunmuş dörd əsas dəb paytaxtı Paris, Milan, Nyu-York və London şəhərləri sayılır.
Dəf
Dəf - zərb aləti. == Tarixçə == Orta əsr musiqi məclislərini dəfsiz təsəvvür etmək mümkün deyildi. Xaqani Şirvani dəf barədə belə yazır: == Quruluşu == Miniatür sənət əsərlərində təsvir edilmiş saray musiqi məclislərində çəng-ney-dəf, bərbət-çəng-ney-dəf, ney-tənbur-dəf kimi alət qruplarında dəfin xüsusi yeri olmuşdur. Sağanağına dörd yerdən hər birində bir cüt mis camlar bərkidilir ki, bu da idiomembranlı alətin səs tembrini təmin edir. Sağanağı qoz, üzü isə balıq dərisindən hazırlanır. Dəfin diametri 250–260 mm, sağanağının qalınlığı 45–50 mm-dir. Hazırda nadir hallarda istifadə etmək olar. ..
Dər
Dər yaşayış yeri — Ordubad rayonunun Azadkənd kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid yaşayış yeri. 1968-ci ildə qeydə alınmışdır. Geniş bir ərazini əhatə edən yaşayış yeri güclü dağıntıya məruz qalmışdır. Burada rast gəlinən yanmış tikinti, xüsusilə kərpic qalıqları vaxtilə binaların olduğunu göstərir. Yerüstü materiallar çəhrayı rəngli sadə və şirli qab qırıqlarından ibarətdir. Mədəni təbəqə saxsı qab qırıqlarından,kərpic qarışıq gil laylarından ibarətdir. Çiy kərpicdən, daş qarışıq torpaqla hörülmüş tikinti qalıqları saxlanmışdır. Tapıntıların əksəriyyəti şirli və şirsiz qab (küpə, kasa, nimçə, badya, qapaq və s.) qırıqlarından ibarətdir. Ərazisindəki qəbiristanlıqda orta əsrlərə aid qəbirüstü daş qoç heykəllər olmuşdur. Abidə 16-18-ci əsrlərə aid edilir.
Dərk
Dərk (kənd) — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Dərk çayı — Quba rayonu ərazisində çay. Dərketmə — insanın öz əqli və fiziki qabiliyyətlərinin öyrənilməsi və anlamasıdır.
Lək
Lək — Bostanda bitkilərin əkildiyi cərgə. Lək (Bərdə) — Azərbaycanın Bərdə rayonunda kənd. Lək (Samux) — Azərbaycanın Samux rayonunda kənd. Lək (Ucar) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd. Lək (Şamaxı) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd. Ləki — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonu inzibati ərazi vahidində qəsəbə.
Lək-lək (jurnal)
"Lək-lək" jurnalı (az.-əbcəd لک‌لک‎) — 1914-cü ildə İrəvanda nəşr olunmuş ədəbi jurnal. == Haqqında == "Lək-lək" jurnalının ilk nömrəsi 1914-cü il fevralın 22-də İrəvanda işıq üzü görmüşdür. Həmin ilin 30 iyununadək nəşr olunmuş, cəmi 12 nömrəsi işıq üzü görmüş "Lək-lək" (əslində senzura sənədlərində "Leylək" jurnalının ərəb qrafikalı əlifbadan transliterasiyasıdır. Jurnal "Molla Nəsrəddin" ədəbi məktəbi ənənələrini davam etdirmişdir. "Həmədanlı Məşədi İbad" imzası ilə verilən bir mətbuatda deyilirdi: Jurnalın naşiri və redaktoru Mir Məhəmməd Mir Fətullayev və Cabbar Əsgərzadə (Aciz) olmuş və İrəvandakı "Luys" mətbəəsində çap edilmişdir. Onun nəşrinin dayandırılması ilə bağlı müəllifin qeydləri vardır. Həmin dövrün ictimai-siyasi, ədəbi və mədəni hadisələri ilə yaxından tanış olmaq mümkündür. "Lək-lək" indiki Ermənistanda türk dilində nəşr olunan ilk mətbuat orqanı, həftəlik məzhəkəli məcmuə idi. 1913-cü ildə "Lək-lək"in nəşrinə icazə verilməsi haqqında senzura sənədlərində Gürcüstan SSR Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivindəki 480-ci fondun 1-ci siyahısının 968 nömrəli iş-qovluğunda İrəvan qubernatorunun "Lək-lək"i buraxmaq haqqında Mir Məhəmməd Mir Fətullayevə və Cabbar Əsgərzadəyə verdiyi 21 yanvar 1914-cü il tarixli şəhadətnaməsində jurnalın baş məqalələr, şeir, şəhər işləri, Qafqaz xəbərləri, teleqramlar, xarici və daxili xəbərlər, felyeton, təmsil, poçta qutusu, elanlar çapına icazə verilmişdir. == Baş redaktorları == Tağı Şahbazi Simurq Cabbar Əsgərzadə == Qəzetin başlıca mövzuları == Jurnalın təbliğ etdiyi müsbət ideyalar çox idi.