Lüğətlərdə axtarış.

Həkim - ali tibb təhsili olan, bu sahədə əldə etdiyi bilik və bacarıqlarını insanların xəstəliklərinin müalicəsinə, insan sağlamlığının qorunması və saxlanılmasına həsr edən insan. == Həkim andı == Daha çox qədimdən də həkim andı kimi məlum olan "Hippokrat andı"dır. And 9 etik prinsip və öhdəliyi özündə əks etdirir.

Hakim bu mənaları ifadə edə bilər: Hakim (hüquq) — Məhkəmə orqanlarında baxılan iş haqqında hökm və ya qərar çıxaran şəxs. Hakim (idman) — oyunda, yarışda hakimlik edən şəxs. Hakim (futbol) — futbol oyununda hakimlik edən şəxs Dövlət başçısı və ya hakim — bir ölkənin başında duran, onu idarə edən şəxs. Hakim (termin) — Ərəb dilində "hökm edən, hakim olan". Hədis elmində ən yüksək mərtəbəyə çatmış şəxslərə verilən ləqəbdir. Hakim (film, 1966) — Futbol üzrə beynəlxalq dərəcəli hakim, FİFA-nın qızıl fit sahibi Tofiq Bəhramova həsr olunmuş film.

Hacı Həsən Həkim (ərəb. الطبيب الحاج حسن‎) — XX əsrdə Şəki şəhərində yaşamış ərəb əsilli həkim. Cənubi Qafqaz regionunda Taun və Tif viruslarına qarşı mübarizə aparan yeganə həkim olub. == Həyatı == Əsil adı Həsən olan Hacı Həkim 1862-ci ildə Ərəbistan yarımadasında anadan olub. Milliyətcə ərəb olub. Dəqiq doğum yeri və tarixi məlum deyil. Mədrəsə təhsili alıb, daha sonradan həkimlik peşəsində çalışmağa başlayıb. Daha sonradan bir neçə il Ərəb yarımadası ölkələrində işləyib. Bundan sonra o öz adını "Hacı Həsən" ilə əvəz edib. 1898-ci ildə Cənubi Qafqaza, Şəki şəhərinə köçür.

Heydər Həkim(XVI-XVII əsrlər) — == Həyatı == Hindistanın Agra şəhərində, Böyü Moğollar sülaləsinin təmsilçisi Sultan Əkbərin sarayında çalışmış Azərbaycan həkimidir. Azərbaycan dilində lirik şeirlər də yazırdı.

Həkim Cəbrayil(vəfatı 1616). == Həyatı == Həkim Cəbrayil Həkim Məhəmməd Bəqərin oğlu. Tibb elmini Qəzvin və İsfahan şəhərlərində öyrənmişdi, mehriban xasiyyəti və səhavətinə görə şöhrət tapmışdı. Təhsilini başa vurandan sonra, şahın əmri ilə Ərdəbilin "Darül-İrşad" mədrəsəsinə dərs deməyə göndərilmişdi. Müəyyən müddətdən sonra, o, Ərdəbili tərk edib, Hindistana yollanır və Əbdürrəhim Hani-Hanan adında xeyriyyəçinin sarayına yol tapır. Lakin Həkim Cəbrayıl orada çox qalmır və Hindistanın Dekkan əmirliyinə üz tutur. Orada, o, Qolkunda şəhərinin hökmdarı Məhəmmədqulu Qütb Şahın himayəsini qazanır və ölümünə qədər orada yaşayır.

Həkim Qəni (azərb. Hüseynov Qəni Hüseynqulu oğlu‎, 16 fevral 1918, Bakı — 10 iyun 2008, Bakı) — şair, qəzəlxan, füzulişünas alim, tərcüməçi, tibb xidməti polkovniki, prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Həkim Qəni 16 fevral 1918-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Ali təhsilini Tibb İnstitutunda almışdır (1936–1941). İkinci Dünya Müharibəsinin iştirakçısı olmuş, müharibədə hərbi həkim kimi fəaliyyət göstərmişdir (1941–1945). 1967-ci ildə ordudan tərxis olunub və o, Mirqasımov adına Mərkəzi Xəstəxananın nevropotologiya şöbəsinə rəhbərlik edib. Uzun illər Azərbaycanın baş nevropotoloqu olub. Şair Əliağa Vahidin şəxsi həkimi və yaxın dostu olmuşdur. 1990-cı ildən (başqa məlumata görə 1993-cü ildən) etibarən Vahid poeziya evində "Vahid" ədəbi şairlər məclisinə sədrlik etmişdir. Həkim Qəni 10 iyun 2008-ci ildə Bakı şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat etmiş və öz vəsiyyətinə uyğun olaraq Yasamal qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.

Həkim - bütün keçmiş SSRi dövlərləti arasında çox məşhur bişmiş kolbasadır. Digər kolbasalarla müqayisədə bu kolbasa pəhriz saxlayanlar üçün əlverişlidir. Bu kolbasa 1930-cu ildən SSRİ-də Anastasa Mikoyna tərəfindən bişirilməyə başlayır. Bütün SSRİ məkanında kolbasanı hazırlanması eyni qaydada eyni resept ilə hazırlanır. Bu səbəbdən onun adı "Həkim kolbasa"sı adlanır. == Tarixi == İlk dəfə kolbasanın istehsalına 1936-cı ildən başlanılmışdır. Bu ət məhsulları içərinsə xüsusi yeri olan kolbasadır. İlk dəfə istehsalı A.İ.Mikoyana adlı Moskva ət kombinatında hazırlanmağa başlanılır. Kolbasanın pəhriz xüsusiyyətinə malik olması onun Böyük Vətəndaş və Çar müharibələrində geniş istifadə edilməsinə səbəb oldu. == Tərkibi == QOST 23670-79 standartlarına uyğun olaraq kolbasa hazırlanır.

Həkim səhvi — həkimin və ya hər hansı digər tibb işçisinin peşə fəaliyyəti zamanı bilmədən səhv etməsi. Səhlənkarlıq buna aid deyil. == Hüquqi tərəfi == Qanunda "Həkim səhvi" termini yoxdur, buna görə də vəkillər, ümumiyyətlə, bundan istifadə etmirlər. Əsasən, tibbi ədəbiyyatda yayılmışdır, lakin hətta burada bu terminin ümumi qəbul edilmiş konsepsiyası yoxdur. == Təsir == Qlobal olaraq, 2013-cü ildə tibbi müalicənin mənfi təsirlərindən 142.000 insanın öldüyü təxmin edilir, 1990-cı ildə bu rəqəm 94.000 idi. 2000 Tibb İnstitutunun hesabatında tibbi səhvlər nəticəsində 44.000 ilə 98.000 arasında ölüm və ABŞ xəstəxanalarında hər il 1.000.000-dan artıq yaralanma təxmin edildi. İngiltərədə 2000-ci ildə edilən bir araşdırma hər il təxminən 2 milyard funt sterlinqə başa gələn 850.000 tibbi səhvin meydana gəldiyini aşkar etdi. 2002-ci il Səhiyyə Tədqiqatları və Keyfiyyət Agentliyi hesabatına görə, dərman səhvlərindən hər il təxminən 7000 insanın öldüyü təxmin edilmişdi. Tibbi səhvlər dünyada 10 xəstədən birinə təsir göstərir. Digər hesablamada isə hər il 180.000 insanın yatrogen zədə nəticəsində öldüyü bildirilir.

Hərbi həkim ali tibb təhsili olan, tibbi mövqe tutan bir əsgərdir. 1864-cü ildə ilk Cenevrə Konvensiyası tibb işçilərinin xüsusi neytral statusunu müəyyənləşdirdi və bu, "yalnız tibbi" funksiyaları yerinə yetirməyi, müharibə və silahlı münaqişələrin bütün qurbanlarına "qərəzsiz" tibbi yardım göstərməyi özlərinə vəzifə olaraq qoymaq idi. == Tarixi == Qədim yunanların qoşunlarında xüsusi həkimləri var idi. Bəziləri yalnız daxili xəstəliklərin müalicəsi ilə məşğul olurdular, digərləri cərrahi. Həkimlər ordunun tərkibini təşkil edirdi, düşərgə qurarkən onların fikirləri soruşulurdu. Onlar İlahiyyat və dünyəvi tibb məktəblərində təhsil alırdılar. Romanın mövcud olduğu dövrdə tibb xəstəliklərinin müalicəsinə ruhların qovulması və müxtəlif batil müalicə metodları öz əksini tapmışdır. Epidemiyaya qarşı müharibə zamanı qoşunlarda dualar təyin olunur, keşişlər müxtəlif dini mərasimlər təşkil edirdilər. Əsgərlər yaralanan zaman bir-birlərini sağaldır və ya təsadüfi həkimlərin xidmətlərindən istifadə edirdilər. Daimi ordu olmadığı üçün daimi hərbi həkimlər olmurdu.

Sibqat Həkim (tatar. Сибгат Хәким; 4 (17) dekabr 1911, Kazan quberniyası – 3 avqust 1986, Kazan) — Sovet, tatar şairi. 1943-cü ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvü. Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı. Rafael Həkimovun atasıdır. Sibqat Həkim 4 dekabr 1911-ci ildə Kulle-Kimi kəndində (indiki Tatarıstan Respublikası, Ətnə rayonu, Kulle-Kiminskoye kəndində) kasıb kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1931-ci ildə Kazandakı işçilər fakültəsində oxumuşdur, sonra 1937-ci ildə məzun olduğu Kazan Pedaqoji İnstitutuna daxil olur. 1941-ci ildə Qırmızı Ordu sıralarına çağırılır, 1942-ci ilin mayından döyüş əməliyyatlarının iştirakçısı olur. Hərbi xidmətlərinə görə, 375-ci atıcı diviziyasının 1243-cü atıcı alayının taqım komandiri, leytenant Həkimov 1943-cü ilin avqustunda Qırmızı Ulduz ordeni ilə təltif edilmişdir. 1963-1967-ci illərdə Tatar MSSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin üzvü olmuşdur.

Möcüzə Həkim- "MF Yapım" tərəfindən imzalanmış, ilk seriyası 12 sentyabr 2019-cu ildə yayımlanmış, ssenari müəllifi Pınar Bulut və Onur Koralp tərəfindən yazılmış tibbi dram üslubunda Türk televiziya serialıdır. 2013-cü ildə Cənubi Koreyanın "Good Doctor" dramından uyğunlaşdırılmışdır. 2 mövsümdən ibarət serial "MF Yapım" tərəfindən 14 may 2021-ci ildə elan edilən rəsmi son tarix olan 27 may 2021-ci ildə yayımlanan 64-cü seriya ilə sona çatdı.

Hakim və ya Referi (ing. Referee sözündən) — futbolda oyun zamanı qaydalara riayət olunmasına nəzarət edən məsul şəxs. Hakim həm kişi, həm qadın ola bilər. O, oyunla bağlı bütün məsələlərdə son qərarverici orqandır, və meydanda yeganə şəxsdi ki, oyunu başlamaq, dəyandırmaq, bitirmək və oyun zamanı futbolçulara qarşı intizam tədbirləri tətbiq etmək səlahiyyətləri var. Hakimin əlavə 2 köməkçisi olur, onlar müəyyən vəziyyətlərdə (topun meydandan çıxdığı zaman, hakimin baş vermiş hadisədən uzaqda olanda və s.) hakimə məsləhət verə bilərlər, lakin köməkçi hakimlərin qərarları həlledici deyil, və əsas hakim köməkçilərinin məsləhətlərini dinləmiyib, öz bildiyi kimi qərar verə bilər. Həmçinin yüksək səviyyəli turnirlərdə hakimin 4 köməkçisi ola bilər, dördüncü hakim komandaların texniki sahələrinə nəzarət edir və inzibati vəzifələrdə əsas hakimə köməklik edir. Hakimlərin böyük əksəriyyəti həvəskarlardı, halbuki onlara adətən öz xidmətlərinə görə müəyyən pul miqdarı ödənilir. Lakin bəzi ölkələrdə məhdud sayda hakimlər, hansılar ki ölkəsinin ən yüksək liqalarında hakimlik edirlər, milli assosiasiyalara işləyirlər və üstəgəl hər mövsümün startında və oyununun toplanışından qonorar alırlar. Hakimlər FİFA-nın üzvü olan eyni milli təşkilatlar tərəfindən lisenziya və təlim alırlar. Hər bir milli təşkilat "FİFA Beynəlxalq Dərəcəli Referi Siyahısına" daxil edilməsi üçün FİFA-ya ölkəsinin ən yaxşı hakimlərini tövsiyə edir.

Hakim — Məhkəmə orqanlarında baxılan iş haqqında hökm və ya qərar çıxaran vəzifəli şəxs. Azərbaycan Respublikasının qanunlarına görə hakimlər: Yalnız AR Konstitusiyası və qanunlarına tabedir; Toxunulmazdırlar; Səlahiyyətləri yalnız qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara və qaydalara müvafiq surətdə xitam verilə bilər; Cinayət məsuliyyətinə qanunda nəzərdə tutulan qaydada cəlb oluna bilərlər; Başqa seçkili və təyinatlı vəzifə tuta bilməzlər; Elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyətlərindən başqa heç bir sahibkarlıq, kommersiya və digər ödənişli fəaliyyətlə məşğul ola bilməzlər. Vəzifə maaşından, habelə elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyətinə görə aldığı vəsaitdən başqa məvacib ala bilməzlər; Siyasi fəaliyyətlə məşğul ola bilməz və siyası partiyalara üzv ola bilməzlər. == İslamda şəriət hakimləri == Hakimlik haqqında Qurani-Kərimdə belə buyurulur: "Ey Davud! Biz səni yer üzündə xəlifə (və canişin) etdik. Camaat arasında haqq-ədalətlə hakimlik et və heç vaxt istəklərinə tabe olma ki, səni Allahın yolundan döndərməsin. Həqiqətən də, Allahın yolundan çıxanlar qiyamət gününü unutduqlarına görə (cəza olaraq) böyük əzab görəcəklər." Hz. Əlidən nəql olunan hədisdə deyilir: "Hakimin vəzifəsi budur ki, hansısa bir fəzilət və üstünlük əldə edəndə və ya ona bir nemət veriləndə halı dəyişməsin, onun rəiyyətlə rəftarının dəyişməsinə səbəb olmasın. Allahın ona nəsib etdiyi nemətlər onun, Allah bəndələrinə yaxınlaşmasını və qardaşlarına mehribanlığını artırsın. Bilin, sizin mənim boynumda olan haqqınız, müharibə istisna olmaqla sizdən heç bir sirr gizlətməməyim, hökm çıxarmaq istisna olmaqla, sizinlə məsləhətləşmədən bir iş görməməyim və haqlarınızı gecikdirməməyim (sizin haqq və bəxşişlərinizi vaxtında verməyimdir), onun çatdırılmasını ləngitməməyim və sizin hamınızı bərabər bilməyimdir.

Hakim — oyunda, yarışda hakimlik edən şəxs.

Hakim — Ərəb dilində "hökm edən, hakim olan". Hədis elmində ən yüksək mərtəbəyə çatmış şəxslərə verilən ləqəbdir və Azərbaycanca(Azərbaycan Türkcəsi) Yarğıc kimi bilinir. == İstinadlar == == Həmçinin bax == Hədis == Xarici keçidlər == Hədis elmi. hadis.313news.net Arxivləşdirilib 2013-05-31 at the Wayback Machine (az.) Dini terminlər lüğəti.

Hakim Sadi (14 noyabr 1992) — Əlcəzairli marafonçu. Hakim Sadi Əlcəzairi 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Hakim Sadi birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınadı və məsafəni 2 saat 26 dəqiqə 47 saniyəyə qət edərək 155 marafonçu sırasında 104-cü yeri tutdu.

Hakim Ziyex (19 mart 1993) — Süper Lig təmsilçilərindən olan Galatasaray klubunda hücuma meylli yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən Niderland əsilli peşəkar Mərakeş futbolçusudur. Ziyex texnikası və cərimə zərbələri bacarığı ilə məşhurdur. == Karyerası == === Heerenveen === Ziyex 2004-cü ildə Heerenveen və Emmen klublarının futbol akademiyası məktəbinə daxil olmuşdur.[mənbə göstərin] Ziyex öz peşəkar karyerasında debütünü 2 avqust 2012-ci ildə Heerenveen klubu ilə UEFA Avropa Liqasının üçüncü təsnifat mərhələsində Rapid Buxarest klubuna qarşı oyunda etmişdir. On gün sonra Ziyex Erediviziyada debüt etmişdir. Həmin görüşdə Heerenveen NEK-ə 2-0 hesabı ilə məğlub olmuşdur. === Tvente === 18 avqust 2014-cü ildə Ziyex Tvente klubu ilə dörd illik müqavilə imzalamışdır. === Ayaks === 30 avqust 2016-cı ildə Ziyex Ayaks klubu ilə beş illik müqavilə imzalamışdır. == Milli komanda == Ziyex Niderlandda anadan olmuşdur. Valideynləri isə Mərakeş vətəndaşlarıdır. Ziyex 2015-ci ilin may ayında Niderlandın əsas yığmasına dəvət almışdır.

Hakim fiti — idmanda, xüsusi ilə də futbolda hakimlərin istifadə etdiyi vasitə Hakim fiti XIX əsrdə İngiltərənin Birminqem şəhərindən olan usta Cozef Hadson tərəfindən icad olunub. O, çörəkpulu qazanmaq üçün cib saatlarının təmirindən tutmuş köhnə ayaqqabılara yamaq vurmağadək bir çox işlərlə məşğul olurmuş. Boş vaxtlarında isə usta öz beyninin məhsulu olan fiti hazırlamağa girişirmiş. 1860–1870-ci illərdə isə Cozef Hadson tərəfindən yüzdən çox fit düzəldilmişdi. Əfsanəyə görə fit ilk dəfə "Nottinqem Forest" və "Şeffild" komandaları arasında keçirilən oyunda istifadə olunub. Bayraqlardan yorulan hakim fitdən istifadə etmək qərarına gəlib. Qeyd edək ki, hakimlər üçün fit ilk dəfə "Cozef Ko" şirkəşti tərəfindən istehsal olunub. Ən güclü fit modeli isə 1989-cu ildə bu şirkət tərəfindən istehsal olunan "Tornado T2000" fitidir.

Hakim sinif və ya iqtidar sinfi, hakimiyyəti və idarəçiliyi əlində saxlayan və cəmiyyətin gedişatını istiqamətləndirən sosial sinfi nümayiş etdirən termindir. Marksist terminologiyaya görə, bu təbəqə burjuaziya adlanır və o, dövlət aparatından və onun hüquq-mühafizə orqanlarından istifadə etməklə digər məzlum siniflərə, xüsusən də fəhlə sinfinə təzyiq göstərir. Sosioloq C. Rayt Millsə görə, hakim təbəqə elitadan fərqlidir. Millsə görə, elita siyasi gücə malik kiçik qrupdur. Bu sinfə siyasətçilər, siyasi rəhbərlər və hərbi liderlər daxildir. Lakin hakim sinif sərvət, yaxud da zor gücündən birbaşa istifadəyə əsaslanır və təhsildən tutmuş hökumət siyasətinə qədər geniş spektri əhatə edir.

Hakim Elçin oğlu İbrahimov (2 oktyabr 1990; Bakı, Azərbaycan SSR) — Azərbaycanı təmsil edən yüngül atlet. 2016-cı ildə baş tutan Paralimpiya Oyunlarının medallarına sahib olub. == Həyatı == Hakim İbrahimov 1990-cı il oktyabrın 2-də Bakı şəhərində anadan olub. == Karyerası == XV Yay Paralimpiya Oyunlarında dörd turnirdə mübarizə aparan Yelena Çebanu və onun bələdçisi Hakim İbrahimov sentyabrın 10-da 100 metr məsafəyə qaçış turnirində mübarizə apardı. Yelena Çebanu təsnifat mərhələsində 12.24 saniyə nəticə göstərdi və birinci pillənin sahibi oldu. Bununla da Yelena Çebanu yarım-final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə Yelena Çebanu 11.80 saniyə nəticə göstərdi və növbəti dəfə birinci pillənin sahibi oldu. Bununla da Yelena Çebanu final mərhələsinə adladı. Sentyabrın 9-da baş tutan final turnirində isə Yelena Çebanu 11.70 saniyə nəticə göstərdi və Rio-de-Janeyro Paralimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Daha sonra Yelena Çebanu 200 metr məsafəyə qaçış turnirində mübarizə apardı.

Əl-Həkam (ər. الحكم) — Allahın adlarından biri.

Azərbaycan Respublikası əməkdar həkimi — səhiyyə sahəsində xüsusi xidmətlərinə görə müalicə-profilaktika, sanitariya, sanatoriya-kurort müəssisələrinin, elmi-tədqiqat institutlarının, apteklərin, əczaçılıq zavodlarının, aptek anbarlarının və digər səhiyyə idarələrinin bu sahədə azı iyirmi il işləmiş işçilərinə verilən fəxri ad.

Eldar Qasımov (25 yanvar 1949, Kəlbəcər) — Tibb elmləri doktoru, professor. == Həyatı == 1966 Kəlbəcər rayon orta məktəbi; 1972 Azərbaycan Tibb İnstitutu – müalicə işi; 1981 Tibb elmləri namizədi, Yaroslavl Tibb İnstitutu, elmi rəhbər – prof. Gulağa Hacıyev 1986–1990 N. İ. Piraqov adına 2-ci Moskva Tibb İnstitutunun "Mikrosirkuliyasiya və elektron mikroskopiya" laboratoriyasının doktorantı 1991 Tibb elmləri doktoru, 2-ci Moskva Tibb İnstitutu, elmi rəhbər – prof. V. V. Banin == Elmi fəaliyyəti == Mərkəzi və periferik sinir sisteminin müxtəlif törəmələrinin makro-mikroskopik anatomiyasi, mieloarxitektonikası və sonuncunun informasion analizi; Hüceyrə və toxumaların funksional morfologiyası: endoteliositlər, perisitlər, saya əzələ hüceyrələri, mononuklear faqositlər, sinir və qliya hüceyrələri; Hemato-ensefalik, hemato-nevral, araxnoidal və perinevral səddlərin morfoloji əsasları; Makro- və mikromolekulyar trasserlərin sinir sisteminin qişa və damar elementlərində yayılma xüsusiyyətləri; Sədd funksiyasina malik törəmələrin bioloji mayelərin cərəyanında rolu; Beyin və periferik sinir mikrodamarlarında qocalıqla əlaqədar və müxtəlif şəraitlərdə baş verən dəyişikliklər zamanı oksidativ stresin rolu; Kəskin endotoksemiya zamanı beyin qabığında, hissi düyündə və periferik sinir kötüklərində baş verən dəyişikliklərin morfo-funksional xarakteristikası. == Əsas elmi nailiyyətləri == 4 sinif, 23 növ onurğalı heyvanlarda və insanda baldır və ayaq dəri sinirlərinin makro-mikroskopik anatomiyası və mieloarxitektonikasına aid yeni faktiki məlumatlar əldə edilmişdir; Suda-quruda yaşıyanlardan başlamış məməlilərə qədər baldır və ayağın dərisinin innervasiyasında iştirak edən, müxtəlif adlar daşıyan sinirlər arasında homologiya olduğu aşkar edilmişdir; İnsanın baldır və ayaq dəri sinirlərinin anatomo-topoqrafik xüsusiyyətlərinin iki ayaq üstə yeriməklə bağlılığı filoğenetik olaraq sübut edilmişdir; Ayaqarxası sinirlərlə müqayisədə, insanin ayaqaltı sinirlərinnin tərkibində mielinli sinir liflərinin ümumi sayının 2,0 dəfə, böyük diametrli mielinli sinir liflərinin sayının isə 1,5 dəfə artıq olmasının onların daha yüksək informasion imkanlara malik olmaları ilə əlaqələndirilmişdir; məməlilərdə aşağı ətrafın distal hissəsinin istinad tipi ilə ayaq arxasının dərisinin innervasiyasında iştirak edən sinirlərin şaxələnmə tipləri arasında korrelyativ əlaqə oloduğu aşkar edilmişdir; periferik sinirlərin qidalanmasında iştirak edən mikrodamarların anatomik konstruksiyası dəqiqləşdirilmişdir; epi- və endonerval damarların ultrastruktur quruluş xüsusiyyətləri haqqında yeni məlumatlar əldə edilmiş; zülal mənşəli trasserlərin sinir kötükləri tərkibində anizotrop (qeyri bərabər) paylanmasının periferik sinirlərdə endonevral mayeninn cərəyanında (sorulmasında) əsas faktorlardan biri olduğu hipotezası irəli sürülmüşdür; sinir dəstələrinin periferik sinirlərin tərkibində transport vahidi kimi fəaliyyət göstərməsi morfo-funksional cəhətcə əsaslandırılmışdır; onurğa beyni və görmə sinirlərinin gedişi boyu qişa-damar-sinir əlaqələri tədqiq edildiyi zaman hörümçək torunabənzər qişanın sədd qatının bəzi nahiyyələrdə olmaması ultrastruktur olaraq təsdiq edilmişdir; eksperimental ödem şəraitində sinir dəstələrində perineral qisasının tamlıgının pozulduğu aşkar edilmiş; Kəskin eksperimental endotoksemiya zamanı beyin qabığında və oturaq sinirində damarların keçiriciklərinin artması ilə müşahidə olunan ödemin yaranması ilə mononuklear faqositlərin proliferasiyasi və aktivliklərinin artması arasinda sıx əlaqənin olması dəqiqləşdirilmişdir; Endotoksemiya zamanı beyin qabığında sinir hüceyrələrinin ölümünün apoptoz yolu ilə deyil degenerasiya uğramış tünd neyronların formalaşması nəticəsində baş verdiyi müəyyənləşdirilmışdir; Alsheymer xəstəliyi inkışhafinda damar faktorunun mühüm rol oynadığu aşkar edilmişdir; Alsheymer xəstəliyinin modeli olan transgen Apo4 suçanlarında antioksidant təsirə malik maddələrin təsir mexanizləri araşdırılmışdır. == Beynəlxalq konfranslarda iştirakı və sertifikatları == 1969–1971 Tələbə elmi cəmiyyətlələri konfranslarında aktiv iştiraka görə şəhadətnamələr (Tbilisi −1969; Saratov – 1970; Mockva – 1971); 1972 Azərbaycan Tibb İnstitunun diplomu – müalicə ışı; 1975–1989 Zakavkaziya morfoloqları konfranslarında aktiv iştiraka görə şəhadətnamələr (1975 — Tbilisi; 1978 –Baki; 1982 — İrəvan; 1989 – Bakı; 1979 Assistentlərin təkmilləşmə kursunun vəsiqəsi –Kiyev (Ukrayna) 1981 Tibb elmləri namizədi diplomu – Yaroslavl tibb institutu (Rusiya) Moskva; 1981–1986 SSRİ Anatomlarınin, histoloqlarının və embrioloqlarının beynəlxalq konqreslərində aktiv iştiraka görə şəhadətnamələr (1981 –Minsk, Balarusiya; 1989 – Vinnitsa, Ukrayna); 1989 Çexoslovakiya Morfoloqlarının XXXI konqresində aktiv iştiraka görə şəhadətnamə, Koşitse şəhəri; 1990 Normal anatomiya kafedrasının dosenti attestatı, Moskva; 1991 Tibb elmləri doktory diplomu – N. İ, Piraqov adına 2-ci Moskva tibb institutu, Moskva; 1996 Anatomiya kafedrasının professoru attestatı, Bakı; 2009 Alseymer Assosiasiyasinin 12-ci Beynəlxalq konfransında aktiv iştiraka görə şəhadətnamə, Avstriyanın Vena şəhəri; 2009 Polşanın psixoqeriatrlarının 6-cı beynəlxalq konfransında aktiv iştiraka görə şəhadətnamə, Vrotslavl şəhəri; 2011 Alseymer Assosiasiyasinin 13-cü Beynəlxalq konfransında aktiv iştiraka görə şəhadətnamə, Fransa, Paris şəhəri; 2011 İnfeksion xəstəliklər və antibiotiklər üzrə beynəlxalq Pekin forumunda aktiv iştiraka görə şəhadətnamə, Cin Xalq Respublikası, Pekin; 2011 Almaniyanin "ZEİSS" firmasınin Rusya Federasiyasının Moskva və Macarıctan Pespublikasının Budapeşt şəhərlərində "Təsvirlərin Analizi Sistemləri" üzrə simpoziumunda iştirak üçün "İştirak Təqaüdi AR Prezidenti yanında Elmin İnkişaf Fondunun 2011-ci ildə biologiya, tibb və aqrar elmlər üzrə qalib gəlmış "Respublikada biologiya və tibb sahələrində ultrastruktur tədqiqatların müasir səviyyədə təşkili üçün Transmissiya Elektron Mikroskopunun, müvafiq cihaz, avadanliq və materialların alınması" pilot layihəsinin rəhbəri. == Mükafatları == 2000 AR Prezidentinin əmri ilə "Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi", Bakı; 2003 Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin Fəxri Fərmanı 2003 Azərbaycanın tanınmış alimləri, "Vektor"beynəlxalq elm mərkəzi, Bakı; 2009 ABŞ-nin Alseymer Assosiasiyasinin 12-ci Beynəlxalq konfransında "İştirak Təqaüdi" ABŞ, Çikaqo şəhəri; 2009 Azərbaycan Tibb Universisitetinin Fəxri Fərmanı, Bakı; 2010 AR Prezidentinin əmri ilə "Tərəqqi medal" ilə təltif, Bakı == Pedoqoji fəaliyyəti və kadr hazırlığı == Pedoqoji faliyyətə hələ 1971-ci ildə normal anatomiya kafedrasında preparator ışlədiyi zaman prof. K. İ. Balakişiyevin təklifi ilə 1-ci kurs tələbələrindən sümük bəhsindən məqbulu vaxtinda verməmiş tələbələrə dərs verməklə başlamışdır. 14 qeri qalmış tələbədən 13-ü semestri borcsuz başa vurduqlarına görə (məqbulları ancaq professorlar götürürdülər) insan anatomiyası fənninin müxtəlf bəhslərindən verməli olacağı məqbullardan prof. K, A, Balakısıyev onu azad etmişdir; 1971-ci ilədən başlayaraq insan meyidlərinin damar daxili perfuziya üsulu ilə fiksasiya və təşrih metodlarını mənimcəməklə yanaşı tələbələrə nümayiş etdirmək üçün əzələ, urək-damar və sinir sistemlərinə aid meyid materiallarının hazirlanmasında fəal iştirak etmişdir; 1972-ci ilin sentyabr ayından başlayaraq əvvəl 1-ci, sonralar isə 2-ci kurs tələbələrinə normal anatomiyanın bütün bəhsləriı üzərə praktiki məşğələ dərsləri aparmışdır; 1986-cı ildə normal anatomiya kafedrasının dosenti seçildikdən sonra az müddət ərzində mühazirələr oxumuş, 1986-cı ilin dekabr ayından isə Moskva şəhərinə, N. İ, Piraqov adına 2-ci Moskva tibb institutuna doktoranturaya göndərilmışdir; 1990-cı ildən başlayaraq 1999-cu ilə qədər praktiki məşğələlərlə yanaşı, normal anatomiyanın bütün bəhsləri üzrə müxtəlif fakültə tələbələrinə mühazirələr oxumuşdur; 1999-cu ildən indiyə qədər tələbələrə , aspirantlara və kafedra əməkdaşlərina sitologiya, embriologiya və histologiya fənləri üzrə mühazirələr oxuyur.

Elmar Qasımov (Qasımov Elmar Mustafa oğlu 10 fevral 1962, Bakı) — həkim-oftalmoloq,Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin baş oftalmoloqu, tibb üzrə elmlər doktoru, professor. Akademik Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzinin direktoru == Həyatı == Elmar Qasımov 1962-ci ildə Bakıda anadan olub, 1986-cı ildə N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunu bitirib, 1987-ci ildə Elmi-Tədqiqat Göz Xəstəlikləri İnstitutun internaturasında hazırlıq keçib və 1994-cü ildə həmin institutun aspiranturasını bitirib. O, 1998-ci ildə S. N. Fyodorov adına "Gözün mikrocərrahiyyəsi" Elmi-texniki Oftalmoloji kompleksində "Azərbaycanda qlaukoma nəticəsində korluğun və əlilliyin tibbi-sosial aspektləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını və akad. A. P. Nesterovun rəhbərlik etdiyi Rusiya Dövlət Tibb Universitetinin göz xəstəlikləri kafedrasında 2003-cü ildə "Kvant generatorun yeni növü – mis buxarı əsasında işləyən lazer və onun oftalmologiyada tətbiqinin imkanları" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. E. M. Qasımov tikişsiz aparılan oftalmocərrahiyə üsullarını və fakoemulsifikasiya üsulunu, öz fəaliyyətində tətbiq edir. 232 elmi əsərin, o cümlədən xaricdə çap olunmuş 65 elmi işin o cümlədən 6 patentin müəllifidir. Elmi tədqiqatların nəticələri müxtəlif yerli və xarici konfranslarda və konqreslərdə təqdim olunub. 18 fəlsəfə doktoru yetişdirib, 4 elmlər doktorunun elmi məsləhətçisi olmub. Hal-hazırda 5 fəlsəfə doktorluq dissertasiya işinin rəhbəridir və 5 elmlər doktorluq dissertasiya işinin elmi məsləhətçisidir. 2006-cı ilin mart ayından akad.

Elxan Süleymanov (15 iyul 1974, Həzrə, Qusar rayonu) — Rusiya Federasiyası Çeçenistan Respublikasının səhiyyə naziri və baş onkoloqu. Tibb elmləri namizədi. == Həyatı == Elxan Süleymanov Abdulla oğlu 1974-cü ildə Bakıda anadan olub. Əslən Qusar rayonunun Həzrə kəndindəndir. Təhsilini. Elxan Süleymanov ATU-nu fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Təhsildən sonra Bakı Onkoloji Elmi Mərkəzində işləyib. Çeçenistan Respublikasının rəhbəri vəzifəsinin icraçısı Ramzan Kadırovun dəvəti ilə Moskvadan Çeçnistana gəlmiş və Qroznı Onkoloji Dispanserinin rəhbəri işləmişdir. 28 aprel 2016-cı ildə Çeçenistan Respublikasının səhiyyə naziri təyin edilib.

Elçin Mansurov (Elçin Bilal oğlu Mansurov; 3 iyun 1960, Qılınclı kəndi, Kəlbəcər rayonu) — həkim-onkoloq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi. == Həyatı == Elçin Mansurov 3 iyun 1960-ci ildə Kəlbəcər rayonu Qılınclı kəndində anadan olmuşdur.1977-ci ildə Qazax rayonu Ağköynək kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1977-1984-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin II Müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil almışdır. 1987-1989-cu illərdə Elmi Tədqiqat Rentgen Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda klinik ordinatura keçmişdir. === Ailəsi === Ailəlidir, 3 övladı var. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1984-1987-ci illərdə Mingəçevir Rayonlararası Onkoloji Dispanserdə həkim-onkoloq vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ildən Milli Onkoloji Mərkəzində həkim onkoloq vəzifəsində çalışmaqdadır. 1999-cu ildə Tibb elmləri namizədi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 2016-cı ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Onkologiya kafedrasının assistentidir. Onkologiya sahəsində 74 elmi iş və məqalələr dövrü nəşriyyatda və başqa ölkələrdə çap olunmuşdur.

Fuad Şamil oğlu Əliyev (1 yanvar 1965, Dmanisi) — Rusiya Federasiyasının əməkdar həkimi (2017), professor. == Həyatı == Fuad Əliyev 1965-ci il yanvar ayının 1-də Gürcüstan Respublikasının Dmanisi (Başkeçid) şəhərində həkim ailəsində anadan olub. 1981-ci ildə Dmanisidə orta məktəbi bitirib və həmin il Tümen Dövlət Tibb Universitetinə daxil olub. Universitetin Müalicə işi fakültəsini Cərrah ixtisası üzrə bitirib. == Fəaliyyəti == Fuad Əliyev ali təhsilini başa vurduqdan sonra elmi tədqiqatla məşğul olub. 1992-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək tibb elmləri namizədi elmi dərəcəsinə, daha sonra isə professor elmi adına layiq görülüb. Fuad Əliyev 5 monoqrafiyanın, 280 elmi məqalənin, 10 ixtiranın müəllifidir. Fuad Əliyev hal-hazırda Tümen Dövlət Tibb Universitetində kafedra müdiri, professorudur. O, 2017-ci il noyabr ayının 4-də Rusiya Federasiyasının Prezidenti V. Putinin sərəncamı ilə Rusiya Federasiyasının "Əməkdar həkim" adına layiq görülüb. 2001-ci ilin noyabrında Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında Tümendən gəlmiş nümayəndə heyətinə başçılıq edərək qurultayda çıxış etmişdir.

Həkim Drakken - "Kim Possibl" serialının düşmən personajlarından biridir. == Pesonaj haqqında == Dünyanı ələ keçərməyə çalışan dəlisov alimdir. Əsl adı Dryu Teodor P. Lipskidir. Kim Possiblın ən böyük düşmənidir. Eyni zamanda Kim Possiblın atası Ceyms T. Possiblın sinif yoldaşıdır. Lisey illərində düzəltdiyi "Bibi" adlı dərrakəli qadın robotlarını ən yaxşı yoldaşlarını Ceyms, Çen və Rameşə tanıdır. Lakin hazırladığı keyfiyyətsiz robotlar yoldaşlarına gülünc gəlir. Həmin müddətdən başlayaraq dünyanı ələ keçirməyə və irəlidə hazırlayacağı inkişaf etmiş robotlarla yoldaşlarına dərs verməyi planladı. Ardından "Bibi" robotlarının istehsalı başlayır. Amma Həkim Drakken həmişə uğursuzluğa düçar olur.

Həkim Məhəmməd Bəqər (Təbriz) — == Həyatı == Həkim Məhəmməd Bəqər Təbrizdə doğulub boya-başa çatmışdı. Onun qardaşı Mir Bəqər məşhur və istedali həkim idi və Shah Abbas Səfəvinin saray həkimi vəzifəsində çalışırdı. Məhəmməd Bəqər də, qardaşi kimi, tibb sahəsində və başqa elmlərdə dərin savada malik idi. Bir müddət Təbrizdə həkim işləyəmdən sonra o, Hindistana yollanır və Əbdürrəhman Hani-Hanan adında xeyriyyəçinin sarayına yol tapır. Bu xeyriyyəçinin əməlləri bütün İran və Azərbaycana əks səda salmışdı. Xani-xanan Məhəmməd Bəqəri hörmətlə qarşılayır, onunla dostlaşır və özünün şəxsi həkimi təyin edir. Məhəmməd Bəqər ömrünün sonuna qədər orada yaşayır və böyük var-dövlət sahibi olur.

Kərimov Kərəm Təbriz oğlu — tibb elmləri doktoru. == Həyatı == Kərimov Kərəm Təbriz oğlu 1947-ci ildə anadan olub. 1974-cü ildə N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət tibb institutunu bitirmişdir, 1974–1975-ci illərdə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat oftalmologiya institutunda internatura kursunu keçmişdir, 1975–1977-ci illərdə Naxçıvan Respublika göz xəstəxanasında həkim-okulist işləmişdir, 1977–1979-cu illərdə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat göz xəstəlikləri institutunda kliniki ordinaturada hazırlıq keçdikdən sonra, 1979-cu ildə bu instituta baş laborant vəzifəsinə qəbul edilmişdir və sonralar ardıcıl şəkildə həmin institutun təşkilati-metodik şöbəsinin müdiri, görmə üzrə əlillərin reabilitasiyası şöbəsinin müdiri, qlaukoma şöbəsinin müdiri, əlillərin reabilitasiyası və qlaukoma üzrə Respublika Mərkəzinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır. 1998-ci ilin iyun ayından K. T. Kərimov Z. Əliyeva adına Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Göz Xəstəlikləri institutunun direktoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. Hal-hazırda refraksiya cərrahiyyəsi şöbəsinin elmi rəhbəridir. 1985-ci ildə K. T. Kərimov "Azərbaycan Respublikasında görmə üzrə ilkin əlillik və korların və zəifgörənlərin reabilitasiyası" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını, 1997-ci ildə isə "Azərbaycan Respublikasında görmə üzvünün patologiyası nəticəsində korluğun və əlilliyin sosial-gigiyenik, kliniki-oftalmoloji, ekspert-reabilitasiya problemləri və tibbi-sosial reabilitasiyanın yolları" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1986-cı ildə K. T. Kərimovun təşəbbüsü ilə institutda təşkil edilmiş əlillərin tibbi-sosial reabilitasiyası şöbəsinin əsasında 1993-cü ildə xüsusi elmi-metodik və praktik reabilitasiya Mərkəzi yaradılmışdır. Bu strukturlarda uzun illər ərzində K. T. Kərimovun rəhbərliyi altında respublikada görmə üzvünün müxtəlif xəstəlikləri nəticəsində görmə üzrə əlilliyin və korluğun yayılması, strukturu, səbəbləri, profilaktikası, mübarizə tədbirləri, əlillərin erqonomik göstəricilərinin yaxşılaşdırılması yollarının axtarışı, tibbi və sosial reabilitasiyasının imkanları, əlillərdə süni büllurun implantasiyasının xüsusiyyətləri kimi problemlər işlənilir. Bundan əlavə, axırıncı illərdə K. T. Kərimov qlaukoma və şəkərli diabet nəticəsində gözün tor qişasının zədələnmələrinin lazer müalicəsi, gözün optik qüsurları olan miopiyanın, hiprmetropiyanın, astiqmatizmin eksimer-lazer korreksiyası problemlərinin işlənilməsi ilə də yaxından məşğuldur. K. T. Kərimov 132 elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiyanın və 8 metodik tövsiyənin müəllifidir, bir neçə onluq elmi əsəri xarici ölkələrdə çap olunub.

Leyla Hüseynağa qızı Məmmədbəyova (d. 12 may 1922 - ö. 23 may 2006) — Azərbaycanın məşhur patomorfoloq alimi, Azərbaycanın Əməkdar Elm Xadimi, Tibb emləri doktoru, professor. == Həyatı == Leyla Hüseynağa qızı Məmmədbəyova Qubada anadan olmuşdur. 1963-cü ildən Elmi Tədqiqat Eksperimental və Klinik Tibb İnstitutunun patomorfologiya laboratoriyasında müdir işləyib. Tədqiqatları əsasən ürək damar sisteminin patologiyasına həsr edilib. Akademik İvan Şirokoqorovun Azərbaycanda patoloji anatomiya elminin inkişafında özünəməxsus yeri olan istedadlı tələbələrindən biri də professor Leyla xanım Hüseynağa qızı Məmmədbəyova (1922-2006) olmuşdur. O, 1947-1963-cü illərdə patoloji anatomiya kafedrasında çalışmış, burada namizədlik və doktorluq dissertasiyası üzərində işləmişdir. 1967-ci ildə Tibb emləri doktoru, 1970-ci ildə professor adını almışdır. Uzun illər M.A.Topçubaşov adına Respublika Elmi Cərahlıq mərkəzinin patomorfologiya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində işləmişdir.

Məmmədov Mürşüd Cabbar oğlu (10.3.1931—21.5.2017) - həkim.professor Professor Mürşüd Məmmədov 1931-cı ildə Zəngilan rayonunda anadan olmuşdur.1956-cı ildə Kuybışev şəhərində Hərbi Tibb Akademiyasını qızıl medalla bitirmişdir. 1954-1980-cı illərdə SSRİ silahlı qüvvələri sırasında hərbi qulluqda olmuş və polkovnik rütbəsinədək yüksəlmişdir. 1971-ci ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmiş və tibb elmləri namizədi adını almışdır. 1981-1984-cü illərdə Bakı şəhəri Semaşko adına 1 saylı kliniki xəstəxanasının baş həkimi işləmişdir. Oftalmologiya sahəsində 1960-cu ildən işləyir. Professor adına layıq görülmüşdür. 83 elmi əsəri, o cümlədən 1 metodik tövsiyəsi, 7 səmərələşdirici təklifi və 2 müəlliflik şəhadətnaməsi vardır. 1984-1988-ci ilə kimi institutun elmi informasiya şöbəsinin müdiri vəzifəsini tutmuşdur. 1988-2013-cu ilə gədər uşaq və yeniyetmələrdə görmənin mühafizəsi şöbəsinin rəhbəri vəzifəsində çalışıb. 1972-ci ildən SSRİ Səhiyyə əlaçısı döş nişanı, 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunmuşdur.

Məmməd Əliyev (dəmiryolçu) — "Şərəf nişanı" ordenli, SSRİ-nin fəxri dəmiryolçusu, Əmək veteranı. Məmməd Əliyev (coğrafiyaşünas) — coğrafiyaşünas, professor (1931), əməkdar elm xadimi (1946). Məmməd Əliyev (filoloq) Məmməd Əliyev (filosof) — fəlsəfə elmləri doktoru.