Lüğətlərdə axtarış.

Babilik — Seyyid Əli Məhəmməd Babın (1819–1850) adı ilə bağlı dini təlimdir. O, 1844-cü ildə Bab (Ərəbcədən tərcümədə "qapı") ləqəbini götürmüş, özünü Allahın Vəd etdiyi Mehdi olduğunu bəyan etmiş, 18 müridindən biri olan Qüdslə Məkkəyə yollanaraq zülhiccə ayında Kəbə evinin yanında öz Missiyasını elan etmiş, Vəd Olunmuş Qaim, Mehdi olduğunu bəyan etmişdir. Burdan Kufə şəhərinə gedərək orada da öz dəvətini elan etmişdir. Babın təlimi fanatizmə, ali ruhanilərin özbaşnalığına qarşı yönəlmiş və İran cəmiyyətinin orta və aşağı təbəqələrində özünə çoxlu tərəfdar tapmışdı. Bab daim özündən sonra zühur edəcək olan "Allahın zahir edəcəyi Kəs" haqqında danışmış, bütün yazılarında onu mədh etmişdir. Bab şiə müctəhidlərinin bir qismi tərəfindən kafir kimi pislənmiş, bir qismi tərəfindən isə qəbul olunmuşdur. O, elə bir cəmiyyət haqqında danışırdı ki, orada nə əxlaqsız din xadimləri, nə də ədalətsiz siyasət adamları olsun. == Haqqında == Gündən günə artan nüfuzu və ardıcıllarının İranı bürüməsinə görə şah hökuməti onu həbs etdi və Maku zindanına saldı. Burada "Bəyan" adlı kitabını nazil etdi. İlahi Missiyasını insanlara tədricən açan Bab daha sonra özünü Nöqteyi-Övla adlandırır ki, bu Məhəmməd peyğəmbərlə eyni məqama sahib olmağa bərabər sayılırdı.

Cadillac — amerikan lüks avtomobil istehsalçısıdır və "General Motors" konserninin parçasıdır. Cadillac Amerikada "yüksək keyfiyyət" və "lüks həyatın" simvoludur. 1902-ci ildə Henri Martin Leland tərəfindən qurulan bu şirkət adını Fransız alim, Detroit şəhərinin qurucusu Antoine Laumet də la Mothe, Sieur da Cadillac-dan götürmüşdür. Cadillac lüks avtomobilləri və bunların gözə dəyən dizaynı ilə başda ABŞ olmaqla bütün dünyada böyük prestijə qədər yüksəlmiş bir məktəb marka halına gəlmişdir.

Kapiçik — Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında dağ adı. == Toponimkası == Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasında Qapıçıq, Ordubad rayonunda Quru Qap, Dağlıq Şirvanda Kapkəz, Qax rayonunda Qapıçay, Balakən rayonunda Qapıdağ və s. toponimlərlə eynidir. Türk dillərində kapu "dar dərənin yarıqlarla doğranmış yuxarı hissəsi", "dağın eroziyalı qayalı yamacları olan dar dərəsi", "dərəyə keçid" və çik- "dar dərə" sözlərindəndir.

Katolik Kilsəsi — rəhbərliyində Roma Papası duran dünyanın ən böyük xristian kilsəsi. Dünya katolik kilsəsi bir latın mərasimi kilsəsindən və iyirmi iki şərqi katolik kilsədən ibarətdir. Bunların hamısı Roma yepiskopu təkcə və ya Yepiskop kollegiyası ilə öz vəkaləti kimi sayır. Katolik Kilsəsinin İsa Məsih tərəfindən qurulduğuna inanılır (Mən sənə deyirəm ki, sən Petersən və Mən cəmiyyətimi bu Qayanın üzərində quracağam. Ölülər diyarının qapıları ona qalib gələ bilməyəcək. Matta 16.18)-Müqəddəs Kitab Kilsə keşişlərini həvarilərin varisləri kimi və Roma papasını müqəddəs Pyotrun varisi kimi görür. 1054-cü ildə İstanbul Patriarxı və Roma Papasının nümayəndələri arasında ayrılma baş verdi və bundan sonra birinci kilsə Pravoslav kilsə, yaxud Şərqi pravoslav kilsə, ikinci isə Katolik kilsəsi adlandırır.

Manixeizm və ya Manilik ( bəzən Maniçilik də adlanır) — qnostik dini təlim olub, Mani (216-277) tərəfindən qurulmuşdur. III əsrdə Babildə ortaya çıxmış olan bu təlim bütün dünyada və xüsusilə Şimali Afrikada yayılmışdır. Xristianlıq başda olmaq üzrə; Məzdəkilik, Buddizm və Mesopotamiya dinlərindən bir çox ünsürləri içinə aldığından eyni zamanda sinkretik bir xüsusiyyət daşımaqdadır. Mani, dinini yaymaq üçün biri fars digər altısı süryani dilində olmaq üzərə yeddi kitab və yetmiş risalə yazmış, ayrıca Hindistan başda olmaq üzərə bir çox ölkəyə səyahətlər etmişdir. Manilik ən parlaq dövrünü 8-ci əsrdə Uyğur dövlətinin milli dini olaraq elan edilməsi ilə yaşamışdır. Mani sözü qədim Türk dilində "Mengü" və Çağatay türkcəsində "Tanrı" deməkdir. Manixeist Uyğurlar, ölümdən sonra ruhun bir başqa bədəndə həyatına davam etdiyini ("re-enkarnasiya" və ya "yenidən təcəssüm") qəbul edirdilər. Maniçilik əslində Zərdüşt dualizmi, Babil folkloru, Buddist əxlaq prinsipləri və xristian ünsürlərin qarışığından ibarətdir. Bu tərkibdə öndə gələn anlayış iki əzəli qanunun, yaxşı və pisin münaqişəsidir. Bu baxımdan din tarixi araşdırmaları, Maniçiliyi bir növ dini dualizm (ikiçilik) olaraq qeyd etmişdirlər.

Sufilik (ərəb. صوفية‎) və ya Təsəvvüf (ərəb. تصوف‎) – İslamda mənəviyyatın inkişaf yollarını göstərən xüsusi təlimdir. Təsəvvüf alimlərinə görə sufilik müsəlmanın mənəvi axtarışlarının nəticəsidir. Sufilik yolu ilə gedən müsəlman maddi aləmdən azad olmağa və mənəvi cəhətdən yüksəlməyə can atır. Bunu edərkən Allahı sevərək ona ibadət edir, yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə yiyələnir. Mənəviyyatın təkmilləşdirilməsi dinin durğunlaşmasının, onun yalnız qanunlar toplusuna çevrilməsinin, ruhunun itirilməsinin də qarşısını alır. Sufilər hesab edir ki, mənəviyyat yolçuları dözümlülük, sülhsevərlilik, yüksək əxlaqi xüsusiyyətləri əldə edərək lovğalıq, xəsislik, kobudluq kimi mənfi xüsusiyyətlərdən qurtula bilərlər. Onlara görə mənəvi inkişaf yalnız fiqhi qadağalarla və fətvalarla əldə olunmaz. Buna görə problemlərin yalnız zahiri tərəflərini nizamlayan qanunlardan fərqli olaraq sufilik hər kəsin mənəvi aləminə təsir edir, ona Allaha içdən gələn sevgi duyğularını aşılayır.

Şaziliyyə — sufi yönümlü islam təriqəti. Bu təriqət, Əbul-Həsən Şazili tərəfindən qurulmuşdur. Əbul-Həsən Əli ibn Abdullah əş-Şazili 593/1196-cı ildə Afrikada Tunusun Cəbəli Zafran bölgəsində Şazilə adı verilən yerdə anadan olmuşdur. Seyyid nəslindən olan alimin, elmə xüsusi bir marağı olmuşdur. Hətta elmə və elmi əsərlərə olan marağına görə gözlərinin kor olduğu rəvayət edilir. Əbdüssalam ibn Məşiş adında bir şeyxdən təsəvvüf və təriqət tərbiyəsi almışdır. O, 657/1258-ci ildə həccə gedərkən Misirin Hümeysıra adıyla tanınan yerində vəfat etmiş və orada dəfn edilmişdir. Dövrün Məmluk Sultanı onun qəbrinin üstünə qübbə tikdirmişdir. Şaziliyyə təriqəti, silsilə etibarilə Cüneydi olmaqla yanaşı, ruhani təlim və tərbiyəyə əhəmiyyət verən bir təriqətdir. Belə ki, Şeyx Əbül-Həsən əş-Şazili müridlərinə Allah üçün fani varlıqdan uzaq durmağı, hər saat, hər yer və hər şərtdə zikri tövsiyə edər, riyazət və xəlvətdə, ibadət və cəm şəklində zikrə çox rəğbət göstərməzlərdi.

Katib – müəllif və ya başqa adamların xahişi ilə əsərləri gözəl xətlə yazan, yaxud hökmdarların, varlı ziyalıların sifarişi ilə əsərlərin üzünü köçürən şəxsdir. Şərqdə onlara – xoşnəvis, müstənsix, Qərbdə– kalliqraf, deyirdilər. Kitab çapı ixtira olunana qədər ədəbi əsərlərin qorunub yaşamasında və yayılmasında katiblərin mühüm xidməti olmuşdur. Katiblərin bir çoxu kitab üçün yazı ləvazimatı (qələm, mürəkkəb, rəng və s.) hazırlamış və əlyazma kitabına cild də çəkmişdir.

Katolik Kilsəsi — rəhbərliyində Roma Papası duran dünyanın ən böyük xristian kilsəsi. Dünya katolik kilsəsi bir latın mərasimi kilsəsindən və iyirmi iki şərqi katolik kilsədən ibarətdir. Bunların hamısı Roma yepiskopu təkcə və ya Yepiskop kollegiyası ilə öz vəkaləti kimi sayır. Katolik Kilsəsinin İsa Məsih tərəfindən qurulduğuna inanılır (Mən sənə deyirəm ki, sən Petersən və Mən cəmiyyətimi bu Qayanın üzərində quracağam. Ölülər diyarının qapıları ona qalib gələ bilməyəcək. Matta 16.18)-Müqəddəs Kitab Kilsə keşişlərini həvarilərin varisləri kimi və Roma papasını müqəddəs Pyotrun varisi kimi görür. 1054-cü ildə İstanbul Patriarxı və Roma Papasının nümayəndələri arasında ayrılma baş verdi və bundan sonra birinci kilsə Pravoslav kilsə, yaxud Şərqi pravoslav kilsə, ikinci isə Katolik kilsəsi adlandırır.

Cırtdan boy (ing. dwarfism) – anomal kiçik boy, ən çox xondrodistrofik mənşəli olur.

Erməni Katolik Kilsəsi (erm. Հայ Կաթողիկե Եկեղեցի) — mərkəzi Vatikanda yerləşən, Roma Papasına tabe kilsə. Erməni Qriqoryan Kilsəsindən ayrılmışdır və Qriqoryan kilsəsindən fərqli olaraq, Ermənistanda dövlət səviyyəsində təmsil olunmur. Kilsənin patriarxı Nerses Bedrosdur. Patriarx tərəfindən Papa hakimiyyəti rəsmən tanınır. Kilsənin ABŞ, Polşa, Fransa, Ermənistan və Argentina kimi ölkələrdə mərkəzləri fəaliyyət göstərir.

Kabilin süqutu — 15 avqust 2021-ci ildə Əfqanıstanın paytaxtı Kabil şəhərinin Taliban qüvvələri tərəfindən ələ keçirilməsi. Şəhərin tutulması Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qəninin ölkəni tərk etməsindən bir neçə saat sonra baş tutdu. Kabilin süqutundan əvvəl artıq Əfqanıstanın əyalət mərkəzlərinin bir çoxu Taliban tərəfindən ələ keçirilmişdi. Bu proses ümumən ABŞ-nin Əfqanıstanı tərk etməsi ilə başlandı. Əfqanıstan hökuməti və Taliban arasındakı danışıqlarda hakimiyyətin sülh yolu ilə ötürülməsi haqqında qərar qəbul edildi. Lakin hökumət iqtidarın keçid hökumətinə verilməsini istəsə də, Taliban bunu qəbul etmir və iqtidarın birbaşa onlara verilməsini tələb edir. Həmçinin bəzi "NATO" qüvvələri Əfqanıstanda qalaraq öz vətəndaşlarının təxliyəsi üçün təhlükəsizliyi təmin edirlər. == Arxa plan == Taliban və ona müttəfiq olan silahlı qruplar 1 may 2021-ci ildə, ABŞ qoşunlarının əksəriyyətinin Əfqanıstandan çıxarılması ilə paralel olaraq Əfqanıstan hökumətinin nəzarət etdiyi ərazilərə genişmiqyaslı hücumlar başlatdılar. Bu basqınlara tab gətirməyən Əfqanıstan Ordusunda xaos yarandı və avqustun ortalarına qədər yalnız iki silahlı qrup fəaliyyətini davam etdirdi. Bunlara Kabildə yerləşən 201-ci korpus və 111-ci diviziya daxil idi.

Kabilin süqutu — 15 avqust 2021-ci ildə Əfqanıstanın paytaxtı Kabil şəhərinin Taliban qüvvələri tərəfindən ələ keçirilməsi. Şəhərin tutulması Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qəninin ölkəni tərk etməsindən bir neçə saat sonra baş tutdu. Kabilin süqutundan əvvəl artıq Əfqanıstanın əyalət mərkəzlərinin bir çoxu Taliban tərəfindən ələ keçirilmişdi. Bu proses ümumən ABŞ-nin Əfqanıstanı tərk etməsi ilə başlandı. Əfqanıstan hökuməti və Taliban arasındakı danışıqlarda hakimiyyətin sülh yolu ilə ötürülməsi haqqında qərar qəbul edildi. Lakin hökumət iqtidarın keçid hökumətinə verilməsini istəsə də, Taliban bunu qəbul etmir və iqtidarın birbaşa onlara verilməsini tələb edir. Həmçinin bəzi "NATO" qüvvələri Əfqanıstanda qalaraq öz vətəndaşlarının təxliyəsi üçün təhlükəsizliyi təmin edirlər. == Arxa plan == Taliban və ona müttəfiq olan silahlı qruplar 1 may 2021-ci ildə, ABŞ qoşunlarının əksəriyyətinin Əfqanıstandan çıxarılması ilə paralel olaraq Əfqanıstan hökumətinin nəzarət etdiyi ərazilərə genişmiqyaslı hücumlar başlatdılar. Bu basqınlara tab gətirməyən Əfqanıstan Ordusunda xaos yarandı və avqustun ortalarına qədər yalnız iki silahlı qrup fəaliyyətini davam etdirdi. Bunlara Kabildə yerləşən 201-ci korpus və 111-ci diviziya daxil idi.

Kafirin qızı - Orxan Kamalın yazdığı və 1959-cu ildə nəşr olunan roman. Müəllif romanı elə həmin ildə yazıb. == Məzmun == Ədəbiyyatımızda sosialist realist görüşünün ən mühüm nümayəndələrindən biri olan Orxan Kamal həmişə əməyin yanında olan qələmindən qadın dünyasını məharətlə ifadə etmək üçün daim istifadə etmişdir. Orxan Kamal qadının da fəhlə olduğu romanlarında çarxın əyri dişliləri arasındakı mübarizəni təsvir etməyə davam edir. Həmişə qoruduğu insanpərvər və parlaq görünüşü ilə...

Katolik sədaqət aktları – Katolik Kilsəsinin liturgiyasına əlavə olaraq, Allaha və ya müqəddəslərin şərəfinə ibadət etmək üçün xüsusi adətlər, ayinlər və aktlar. Birləşmiş Ştatlar Katolik Yepiskoplarının Konfransı sədaqət aktlarını "öz imanının, mədəniyyətinin və İsa Məsihin İncilinin kəsişməsindən yaranan sevgi və sədaqət ifadəsi" kimi təsvir edir. İbadətlər kilsədə yerinə yetirilsə və ya bir keşiş tərəfindən idarə olunsa da liturgik ibadətlərin bir hissəsi hesab edilmir, əksinə paraliturgiyadır. Vatikanda İlahi İbadət İcması Populyar Dindarlıq və Liturgiya haqqında Kitab nəşr edir. Katolik sədaqət aktlarının müxtəlif formaları var: novenalar kimi rəsmiləşdirilmiş, çoxgünlük dualardan tutmuş, yürüşlər və ya Evxaristik pərəstiş kimi fəaliyyətlərə, skapulyarların taxılmasına, müqəddəslərin ehtiramına, müqəddəslərin kanonik tacqoymalarına Marian və ya Xristoloji təsvirlər və hətta Məryəm bağını salmaq kimi bağçılıq aktları da daxildir. Katolik ibadətlərinin məşhur nümunələri Xaç Yolu, Rozariya, müxtəlif litaniyalar, Məryəmə, Müqəddəs Qəlbə , Məlaikə namazı, Məryəmin Ləkəsiz Qəlbi və İsanın Müqəddəs Simasına sədaqət, həcc ziyarətləri, Oktyabrda rozariya, may ayında isə Məryəm ayının müşahidəsidir. Katolik Kilsəsi liturgiyanı kilsənin həyatında və missiyasında mərkəzi hesab etsə də, Sacrosanctum Concilium -da qeyd edir ki, Sədaqət aktlarının əhəmmiyyəti böyükdür.

Löven Katolik Universiteti (nid. Katholieke Universiteit Leuven və ya nid. K.U.Leuven) — Belçikanın Flandriya siyasi-coğrafi regionunda, Löven şəhərində yerləşir. Universitet ölkənin ən böyük və qədim ali məktəbidir. Kortreyk şəhərində də ali məktəbin kampusu mövcuddur. == Reytinq == Böyük Britaniyanın "Times Higher Education Supplement - QS World Universities Rankings" jurnalının 2009-cu ildə apardığı dünya universitetlərinin reytinqinə əsasən, Löven Katolik Universiteti 100 ən yaxşı ali məktəb arasında 65-ci yerdə olub. == Xarici əlaqələri == Koimbra qrupunun üzvüdür.

Melkit Katolik Kilsəsi, və ya rəsmi adı ilə Mələki Rum Katolik Patriarxlığı (ərəb. بطريركيّة الروم الملكيّين الكاثوليك‎‎ [ərəbcədə ملكي “məlik aid olan” mənasını verər]) — Antioxiya Pravoslav Kilsəsinin rəhbərliyində daxili çəkişmələr nəticəsində XVIII əsrin əvvəllərində Roma Papasının hakimiyyətini tanıyan bir qrup rumi ortodokslardan ayrıldı.

Mozambik Katolik Universiteti (port. Universidade Católica de Moçambique) — Mozambikdə yerləşən ali təhsil müəssisəsi. Rektoru professor Padre Alberto Ferreyradır. Universitetin əsası 1996-cı ildə qoyulmuşdur.

Paris Katolik İnstitutu (fransızca Institut Catholique de Paris) — Fransanın, Paris şəhərində yerləşən özəl universitet. Fransız Xarici Dil Keyfiyyəti (Le Label FLE Qualité) etiketi Fransa ərazisindəki Fransa təhsil mərkəzlərinə, Xarici və Avropa İşləri Nazirliyi, Ali Təhsil və Araşdırmalar Nazirliyi və Mədəniyyət və Kommunikasiya Nazirliyi tərəfindən verilən keyfiyyət sertifikatıdır. Paris Katolik İnstitutu bütün beş fərqli kateqoriya üzrə tam qiymətlər alaraq, 15 ulduzla birlikdə bu sertifikatı alan azsaylı məktəblərdən biridir.

Katolik Kilsəsi — rəhbərliyində Roma Papası duran dünyanın ən böyük xristian kilsəsi. Dünya katolik kilsəsi bir latın mərasimi kilsəsindən və iyirmi iki şərqi katolik kilsədən ibarətdir. Bunların hamısı Roma yepiskopu təkcə və ya Yepiskop kollegiyası ilə öz vəkaləti kimi sayır. Katolik Kilsəsinin İsa Məsih tərəfindən qurulduğuna inanılır (Mən sənə deyirəm ki, sən Petersən və Mən cəmiyyətimi bu Qayanın üzərində quracağam. Ölülər diyarının qapıları ona qalib gələ bilməyəcək. Matta 16.18)-Müqəddəs Kitab Kilsə keşişlərini həvarilərin varisləri kimi və Roma papasını müqəddəs Pyotrun varisi kimi görür. 1054-cü ildə İstanbul Patriarxı və Roma Papasının nümayəndələri arasında ayrılma baş verdi və bundan sonra birinci kilsə Pravoslav kilsə, yaxud Şərqi pravoslav kilsə, ikinci isə Katolik kilsəsi adlandırır.

Katolik Kilsəsi — rəhbərliyində Roma Papası duran dünyanın ən böyük xristian kilsəsi. Dünya katolik kilsəsi bir latın mərasimi kilsəsindən və iyirmi iki şərqi katolik kilsədən ibarətdir. Bunların hamısı Roma yepiskopu təkcə və ya Yepiskop kollegiyası ilə öz vəkaləti kimi sayır. Katolik Kilsəsinin İsa Məsih tərəfindən qurulduğuna inanılır (Mən sənə deyirəm ki, sən Petersən və Mən cəmiyyətimi bu Qayanın üzərində quracağam. Ölülər diyarının qapıları ona qalib gələ bilməyəcək. Matta 16.18)-Müqəddəs Kitab Kilsə keşişlərini həvarilərin varisləri kimi və Roma papasını müqəddəs Pyotrun varisi kimi görür. 1054-cü ildə İstanbul Patriarxı və Roma Papasının nümayəndələri arasında ayrılma baş verdi və bundan sonra birinci kilsə Pravoslav kilsə, yaxud Şərqi pravoslav kilsə, ikinci isə Katolik kilsəsi adlandırır.

Azərbaycanda katoliklik və ya Azərbaycandakı Katolik Kilsəsi dünya Roma-Katolik Kilsəsinin bir hissəsidir və Romadakı Papaya mənəvi rəhbərlik edir. Azərbaycan 2011-ci ildən bəri tamamilə Bakının Həvari Prefekturası tərəfindən əhatə olunur. == Tarix == Xristianlar indiki Azərbaycan ərazisində I əsrindən etibarən mövcud olmuşlar. 1320-ci ildən başlayaraq, Yordanus və Pordenoneli Odorik kimi katolik missionerlər bu əraziləri ziyarət etmiş və əsasən böyük şəhərlərdə missiyalar qurmuşlar. XIV əsrdə təkcə Naxçıvanda 12 missiya mövcud idi, bunlar əsasənDominikanlar, Kapusinlər, Avqustinlilər və s. tərəfindən idarə olunurdu. 1660-cı ildə İsfahandakı Kapusin Missiyasının rəhbəri rahib Rafael du Mans Bakıda və Şamaxıda katolik icmalarının fəaliyyət göstərdiyini bildirmişdir. 1680-ci illərdə isə yezuitlər Gəncədə missiya qurmuşlar. === XIX əsr === Azərbaycanın Rusiya İmperiyasına qoşulmasından sonra müxtəlif xristian məzhəblərinə mənsub olanlar ölkəyə gəlməyə başlamışdır. XIX əsrdə neft yataqlarının kəşfi ilə əlaqədar olaraq Bakıya Polşa və Litvadan olan katoliklər də daxil olmaqla, Rusiya İmperiyasının müxtəlif bölgələrindən işçilər və mühəndislər axışmışdır.

Xristianlıqda öz ritual formalarını və dillərini qoruyan, lakin Papanın nüfuzunu qəbul edən pravoslav və Şərqi pravoslav kilsələrinə Şərqi katolik kilsələri (və ya Uniat kilsələri) deyilir. Bu kilsələr öz inanc formalarını, ibadət formalarını və ibadət dillərini saxlayırlar, lakin yepiskopları Papa tərəfindən təsdiqlənməlidir.

Kafil (fars. كفيل‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Çaypara şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 126 nəfər yaşayır (25 ailə).

Qaşlıq şəhəri-Sibir xanlığının paytaxtı olmuşdu. Digər adı İsker idi. Sibir şəhəri də adlanır. == Tarixi == Şihabuddin Mərcani hesab edir ki, bu şəhər Şeybani sülaləsinin mərkəzlərindən biri sayıla bilər. XIV-XVI əsrlərdə abad tatar məskənlərindən biri olmuşdur. İrtış çayının sağ sahilində, müasir Tobol şəhəri yaxınlığında yerləşirdi. Şəhərin adının "iski (əski) yer, köhnə, qədimi yer" mənası ilə bağlı olduğunu söyləyənlər də vardır. Bu şəhərdə Sibirin istila edilməsində mühüm rolu olan kazak atamanı Yermak və Sibirin hakimi Küçüm xan (Koçum, Qoçum) arasında qanlı vuruşma olmuşdur. Küçüm xan Sibir ölkəsini islamlaşdıran hakim olmuşdu. Kuçum xan dövründən türkcə yazılmış bir risalə qalmışdır ki, Rizaəddin Fəxrəddin tərəfindən nəşr edilmişdir.

Aleksandr Vasilyeviç Suxovo-Kobılin (rus. Александр Васильевич Сухово-Кобылин; 17 (29) sentyabr 1817 və ya 29 sentyabr 1817, Moskva – 11 (24) mart 1903, Bolyo-sür-Mer) — rus filosofu və dramaturqu. Əsasən rus imperiya bürokratiyasını tənqid edən satirik pyesləri ilə tanınırdı. Onun bacısı Yevgeniya Tur məşhur yazıçı, tənqidçi və jurnalist, bacısı Sofiya isə rəssam idi.