Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • RODENT

    n zool. gəmirici

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • GƏMİRİCİ

    i. zool. rodent; ~lər zool. rodents

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • родина

    ...гражданином которой является; отечество. Наша родина Россия. Родина Пушкина, Толстого. Любовь к родине. Защита родины. Измена родине. Тоска по родине

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • REGENT

    i. regent

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • RODONİT

    yun. rhodon – qızılgül

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • RESENT

    v acıqlanmaq, hiddətlənmək, qəzəblənmək, qeyzlənmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • REPENT

    repent1 adj 1. bot. sürünən; ~ plants sürünən bitkilər; 2. zool. sürünən; ~ animals sürünən heyvanlar repent2 v peşman olmaq, təəssüf etmək; heyfsilən

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • RELENT

    v yumşalmaq, mülayimləşmək; yüngülləşmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • RECENT

    adj axırıncı, sonuncu; çağdaş, müasir; ~ events bu günlərdəki / yaxınlardakı hadisələr; ~ news sonuncu xəbərlər; ~ fashions müasir dəblər

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • РОДОНИТ

    м rodonit (çəhrayı rəngli bərk mineral).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОДНИТЬ

    несов. 1. qohumlaşdırmaq, dostlaşdırmaq; 2. bənzətmək, oxşatmaq; 3. yaxınlaşdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОДИНЫ

    ед. нет köhn. 1. uşağın anadanolma bayramı; 2. bax роды

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОДИНА

    ж vətən, yurd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РЕГЕНТ

    ...naibi, səltənət naibi, hökumət naibi (padşahı əvəz edən adam); 2. regent (kilsədə xor rəhbəri).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • RÖŞƏNƏ

    işıqlıq, aydınlıq; aşkar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • REGENT

    сущ. регент (временный правитель государства вместо монарха)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • RÖNƏNQ

    parlaqlıq, gözəllik, zinət; lətafət; işıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • РОДНИТЬ

    несов. мукьва авун; са жинсиникай авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РОДИНА

    1. ватан; наша родина-СССР чи ватан _СССР я. 2. ватан, жув хайи чка, юрд.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РЕГЕНТ

    регент (1. полит. са уьлкведа вахтуналди пачагьдин чкадал алай, ам эвез ийизвай кас. 2. хордин, гзафни-гзаф клисада лугьудайбрун хордин дирижѐр).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • REGENT

    [lat. regentis – idarə edən] Padşah əvəzinə ali hakimiyyəti həyata keçirən, dövləti müvəqqəti idarə edən şəxs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • regent

    regent

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • регент

    -а; м. (от лат. regens (regentis) - правящий) см. тж. регентша, регентский 1) Временный правитель государства, осуществляющий верховную власть вместо монарха. 2) Дирижёр хора, преимущественно церковно

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • родины

    ...День рождения. Праздновать родины. 2) = роды Умереть во время родин.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • роднить

    ...породнить) кого-что 1) создавать отношения родства 1) между кем-л. Брак роднит чужих людей. 2) (св., также, сроднить) Устанавливать, создавать между

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • родонит

    -а; м. (от греч. rhódon - роза) см. тж. родонитовый Плотный минерал розового цвета, представляющий соединение окиси марганца с кремнезёмом (употребляется как поделочный камень); орлец.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • rodonit

    rodonit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • REGENT

    [lat. regentis-idarə edən] регент (са уьлкведа вахтуналди пачагьдин чкадал алай, ам эвез ийизвай кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • rôdeur

    m, -se f avara, səfil

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • regent

    is. régent m, -e f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • родня

    ...родня. На свадьбу съехалась вся родня. Представить кого-л. своей родне. Поселиться у родни. Есть ли у тебя родня? 2) разг. Родственник, родственница.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • редеть

    ...густым, менее частым. Волосы на голове начали редеть. Облака редеют. Дождь стал редеть и вскоре совсем перестал. Редеет ночь, тьма. Редеют сумерки (о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МОМЕНТ

    1. An, ləhzə; 2. Vaxt, zaman, məqam; 3. Cəhət, tərəf; 4. Şərt

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОМЕНТ

    м 1. an, ləhzə; в один момент bir anda; 2. vaxt, zaman, məqam; 3. cəhət, tərəf; положительные моменты в работе işin müsbət cəhətləri; 4. şərt; важный

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОЦЕНТ

    доцент (институтра, университетра тарс гудай учителдин алимвилин тIвар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МОМЕНТ

    1. момент, вахт; лап са тIимил вахт. 2. момент, гьал; агьвалат, шартI.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОДЪЕСТЬ

    1. тIуьн. 2. кIан пад тIуьн, кIаникай гъварч авун, кIаникай тIуьн (мес. ттаран дувул кукра)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОДЕТЬ

    1. акалун (рапуник гьал). 2. ракъурун, ттун (са тIеквендай са затI)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОЦЕНТ

    процент (1. мат. са гьисабуна вишекай са пай. 2. эк. гьар виш манатдилай къведай файда).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DOSENT

    I сущ. доцент: 1. учёное звание и должность преподавателя высшей школы 2. лицо, имеющее это звание и занимающее эту должность II прил. доцентский. Dos

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MOMENT

    сущ. момент (очень короткий промежуток времени), миг, мгновение. физ. Ətalət momenti момент инерции, hərəkət momenti момент движения

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DOSENT

    i. senior lecturer, reader amer. assistant professor

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MOMENT

    i. moment; instant

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ДОЦЕНТ

    м dosent (ali məktəblərdə müəllimlərə verilən, professordan bir dərəcə aşağı elmi ad, vəzifə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОЦЕНТ

    м faiz; ◊ на (все) сто процентов yüz faiz, bütünlüklə, tamam

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОДЪЕСТЬ

    сов. dan. 1. yemək, gəmirmək (altdan); 2. hamısını yemək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОДЕТЬ

    сов. keçir(t)mək; продеть нитку в иголку iynəni saplamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СОДЕЯТЬ

    сов. köhn. bax совершить 1-ci mənada

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ARDENT

    .../ alovlu pərəstişkar; ~ supporter alovlu tərəfdaş; He is an ardent supporter of our team O bizim komandanın qızğın tərəfdarıdır

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • COGENT

    adj inandırıcı, əsaslı; danılmaz, təkzibedilməz, şübhəsiz; ~ reason əsaslı / inandırıcı səbəb; ~ argument təkzibedilməz / əsaslı sübut

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • INDENT

    n poliqr. abzas, boş / açıq yer, boşluq (sətir və ya abzas başında)

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • MODEST

    adj təvazökar; səmimi; with a ~ air təvazökarcasına; to be ~ about one’s achievements öz nailiyyətləri barədə təvazökarlıq etmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • PRUDENT

    adj 1. ağıllı, düşüncəli, fərasətli; 2. ehtiyatlı, ehmallı, üsullu; 3. qənaətcil; a ~ house-keeper qənaətcil evdar qadın

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • POTENT

    adj 1. güclü, qüvvətli, zorlu; qüdrətli, əzəmətli; ~ prince qüdrətli prins / şahzadə; 2. inandırıcı; ~ reason inandırıcı səbəb; ~ argument inandırıcı

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ORIENT

    orient1 n 1. şair. şərq, şərq ölkələri; in the ~ şərqdə; pearl of ~ şərq mirvarisi (xüsusi qiymətə malik mirvari); 2. arx. dan yerinin sökülməsi, günü

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • MOMENT

    n 1. moment; an, dəqiqə; Wait a moment, just a moment Bir dəqiqə gözlə / gözləyin; the ~ that / when... o an ki..., o anda ki..., nə zaman ki...; this

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ПРОЦЕНТ

    faiz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TRIDENT

    n üçbaşlı əsa

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • DOSENT

    доцент

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DOSÉNT

    ...müəllimi. Aynadan beş-altı yaş böyük olan qardaşı tibb institutunda dosent idi… İ.Əfəndiyev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MOMENT

    is. [lat.] 1. Mexanika və ehtimallar nəzəriyyəsində mühüm rol oynayan riyazi anlayış. 2. An, ləhzə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • РОДНЯ

    ...мн. нет 1. мукьвабур, миресар. 2. мукьвади; мукьва кас; он мне родня ам зи мукьвади я.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАДЕТЬ

    1. kömək etmək, himayə etmək, can yandırmaq; 2.yüyürmək, atılıb – düşmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РЕДЕТЬ

    1. seyrəlmək, seyrəkləşmək; 2. azalmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОБЕТЬ

    qorxmaq, çəkinmək, qorxaqlıq göstərmək, cəsarət eləməmək, ürək eləməmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОДИТЬ

    1. doğmaq; 2. yaratmaq, törətmək, hasil etmək; 3. məhsul vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАДЕТЬ

    несов. уст. 1. къайгъуда хьун, къайгъу чIугун; ччан ккун. 2. рел. зикирар авун (бязи диндин сектайра, мезгьебра, чукурунар, алчуд хьунар, манияр, з

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РОБЕТЬ

    несов. кичIе хьун, кичIевал авун, ажузвал авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РОДИТЬ

    ...гзаф хабарар арадал гъана. 3. пер. бегьер гун; эта земля хорошо родит и ччили хъсан бегьер гуда. ♦ в чѐм мать родила кьеп- кьецIила, затIни алачиз.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ROFƏT

    yüksək mənsəb, yuxarı rütbə; yüksəklik; ucalan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • RÖFƏT

    yüksək mənsəb, yuxarı rütbə; yüksəklik; ucalan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ROZET

    (-ti) döş nişanı nişan

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • RÖYƏT

    RÖ’YƏT ə. 1) görmə, görüş; 2) göz qoyma; nəzarət; 3) bir işə baxma, bir məsələni müzakirə edib həll etmə.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • РАДЕТЬ

    несов. köhn. 1. kömək etmək, himayə etmək, qeydkeşlik etmək, can yandırmaq; 2. bəzi təriqətlərdə: yüyürmək, atılıb-düşmək, hərlənmək və s

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РДЕСТ

    м bot. susünbülü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РЕДЕТЬ

    несов. 1. seyrəlmək, seyrəkləşmək; 2. azalmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОБЕТЬ

    несов. qorxmaq, çəkinmək, ağciyərlik göstərmək, qorxaqlıq göstərmək, ürək eləməmək, cəsarət eləməmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РОДИТЬ

    ...doğurmaq, hasil etmək; 3. məhsul vermək; каменистая почва мало родит daşlıq yer az məhsul verər; ◊ в чём мать родила çıl-çılpaq, lüt, lütüryan, lüt a

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РЕДЕТЬ

    несов. кьери, хьун; не редеют наши ряды чи жергеяр кьери жезвач.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KƏSƏYƏN

    i. zool. rodent; ~lər dəstəsi the rodents; Siçan və siçovul kəsəyənlər dəstəsinə mənsubdur Mouse and rat pertain to the rodents; ◊ Anbar kəsəyənsiz ol

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ХУНДУЗ

    1) n. beaver, castor, large semiaquatic rodent; 2) n. otter, aquatic webbed-foot mammal that has thick smooth fur and eats fish and is related to weas

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЬИФ

    (-ре, -ре, -ер) n. mouse, small rodent with a long tail and a pointy face with little round ears; hand- size input device with buttons that when moved

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЬИФ

    (-ре, -ре, -ер) n. mouse, small rodent with a long tail and a pointy face with little round ears; hand- size input device with buttons that when moved

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • rodentisid

    rodentisid (ekol.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
OBASTAN VİKİ
Rodentia
Gəmiricilər (lat. Rodentia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. == Fəsilələri == Bu dəstəyə 7 fəsilə və 18 cinsdə birləşmiş 37 növ daxildir. Fəsilələrin tərkibi aşağıdakı kimidir: Sciuridae (Sincabkimilər) fəsiləsinin Sciurus (Sincablar) cinsində 2 növ Hystricidae (Tirəndazkimilər) fəsiləsinin Hystrix (Tirəndazlar) cinsində bir növ Myocastoridae (Nutriyakimilər) fəsiləsinin Myocastor (Nutriyalar) cinsində bir növ Gliridae (Süleysinkimilər) fəsiləsinin Glis (Süleysinlər) və Dryomys (Meşə süleysinləri) cinslərində 2 növ Dipodidae (Ərəbdovşanıkimilər) fəsiləsinin Allactaga (Yer dovşanları) cinsində 2 növ Muridae (Siçankimilər) fəsiləsindən 4 cins: Rattus (Siçovullar) – 2 növ, Mus (Siçanlar) – 2, Apodemus (Meşə və Tarla siçanları) – 5, Micromys (Cırtdan siçanlar) – 1 Cricetidae (Siçancıqkimilər) fəsiləsinə daxil olan 8 cinsdən Calomyscus (Siçanabənzər siçancıqlar), Cricetulus (Boz siçancıqlar), Mesocricetus (Orta siçancıqlar), Ellobius (Korcalar), Arvicola (Su siçovulları) cinslərinin hərəsində bir növ, Meriones (Kiçik qum siçanları) – 5, Chionomys (Qar çöl siçanları) – 3, Microtus (Boz çöl siçanları) – 6 növ aiddir.Azərbaycan rodentofaunasının əsasını Cricetidae (8 cins və 19 növ) və Muridae (4 cins və 9 növ) fəsilələri təşkil edir. Ayrı-ayrı növlərin ərazimizdə yayılması müxtəlifdir (xəritə ). Geniş yayılmış, adi saylı və çoxsaylı növlərə Mus musculus (ev siçanı), Apodemus (Sylvaemus) uralensis (kiçik meşə siçanı), A. (S.) fulvipectus (sarıqarın siçan), Cricetulus migratorius (boz siçancıq), Arvicola terrestris (su siçovulu) aiddirlər. Onlar demək olar ki, 2300–2500 m hündürlüyə qədər bütün tipik lanşaftlarda məskən salmışlar. Arid landşaftlarda gəmiricilər əhalisinin əsasını yuxarıda qeyd olunan növlərlə yanaşı ilk növbədə Microtus socialis (ictimai çöl siçanı), Scarturus elater və Meriones (Qum siçanları) cinsindən olan iki növ təşkil edir. Sonuncular qeyribərabər yayılmışdır. Meriones libycus (qırmızıquyruq qum siçanı) Böyük Qafqazın dağətəklərində, Kür-Araz ovalığında çoxsaylıdır, M. tristrami (Kiçik Asiya qum siçanı) isə Kür-Araz düzənliyinin sağ qolunda və Talışın dağətəyi və dağüstü cöllərində yayılmışdır (Eyqelis, 1980).
Ogüst Roden
Ogüst Roden (tam adı: Fransua Ogüst Rene Roden , fr. François-Auguste-René Rodin; 12 noyabr 1840[…], Paris – 17 noyabr 1917[…], Mödon[d]) — fransız heykəltaraş. Roden müasir heykəltaraşlığın əsasını qoyanlardan biri hesab edilsə də, lakin keçmiş ənənələrə qarşı çıxmamışdır. O daima sənəti üzərində çalışsa da, lakin heç vaxt Paris incəsənət məktəbinə qəbul olmamışdır. O mürəkkəb, qabarıq səthə malik unikal heykəltaraşlıq nümunələri yaratmasına baxmayaraq, onun bütün məşhur əsərləri kəskin tənqidlə üzləşmişdir. Buna səbəb işlərinin ənənəvi dekorativ, tematik mövzuda olan heykəltaraşlıq nümunələrinə zidd olması idi. Roden orijinal işlərini yaradarkən ənənəvi mifologiya və alleqoriya mövzularından yararlanmış, insan orqanizminin fərdi xarakteri və fiziki göstəricilərini verməyə çalışmışdır. O, işlərinə qarşı olan mübahisələrə həssas yanaşırdı. Bununla belə, öz üslubunu dəyişməkdən imtina edirdi. Sonrakı işləri hökumət və rəssamlıq cəmiyyəti tərəfdən ona xeyir gətirmişdir.
Cəhənnəm qapıları (Roden)
Cəhənnəm qapıları (fr. La Porte de l'Enfer) – Fransız heykəltaraş Ogüst Rodenin italyan şair Dante Aligyerinin poeması "İlahi Komediya"nın ilk hissəsi olan "Cəhənnəm"dən bir səhnəni təsvir edən monumental əsərdir. Heykəlin hündürlüyü 6, eni 4, dərinliyi isə 1 metrdir. Əsərin üzərində 180 fiqur var. Fiqurların tutduğu sahə 15 santimetrdən 1 metrə qədər dəyişir. Onların bir neçəsi Roden tərəfindən qəlibləşdirilib. == Tarixi == 1880-ci ildə Roden özünün başlıca sifarişini – məşhur “Cəhənnəm qapıları”nı yaratmaq tapşırığını aldı. Bu həlledici an idi – sifariş sübut edirdi ki, fransız rəsmi dairələri heykəltaraşlıqdakı yaradıcı cəhdlərə o qədər də düşmən deyildir. Bu özünü həmçinin rəssamlıqda da dəfələrlə göstərmişdi. Ona verilən tapşırıq Dantenin “İlahi komediyası” mövzusunda dekorativ həllin dizaynını vermək idi.
Dosent
Dosent (lat. docere – öyrətmək) — ali təhsil müəssisəsində müəllimlərə verilən elmi ad və seçkili vəzifə. == Haqqında == Dosent vəzifəsi ali məktəblərdə ən azı 5 il çalışmış, elmi təcrübəsi olan şəxslərə verilir. O həm də elmi-tədqiqat müəssisələrində (məsələn Akademiya sistemində) elmi ad kimi verilə bilər. Dosent elmi adı ali məktəbin Elmi Şurası tərəfindən verilir və Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən təsdiq edilir. Böyük pedaqoji təcrübəyə malik mütəxəssislərə elmi dərəcə olmadan da dosent adı verilə bilər.
Modena
Modena (Modena ləhcəsi:Mòdna) — Şimali İtaliyada Emilia-Romagna bölgəsində öz adını daşıyan Modena vilayəti mərkəzi olan bir kommunadır. 1545-ci ildə Po çayı düzənliyi ortasında qurulmuş olan, sənət ustalarının şəhəri Modena, möhtəşəm kafedralı ilə tanınmışdır.
Moment
Moment — mexanikada tətbiq nöqtələri və istiqamətləri eyni oxdan meyillənən eyni qiymətli qüvvələr tərəfindən yaradılan fırlanma təsiridir. Qüvvələrin istiqamət xətləri arasındakı məsafəyə qüvvə qolu deyilir. Momentin qiyməti qüvvə ilə onun qolunun hasilinə bərabərdir. Momentin xüsusi halı olan dönmə momenti fırlana bilən cismə təsir edir. Bunu düzxətli hərəkət edə bilən cismə qüvvə təsiri ilə də müqayisə etmək olar. Bu zaman qüvvənin təsirindən cism fırlanma oxu ətrafında dönərək təcillənir. Dönmə momentinin vahidi N . m {\displaystyle N.m} -dir. O bu düsturla tapılır: M → = r → × F → {\displaystyle {\vec {M}}={\vec {r}}\times {\vec {F}}} – Moment vektoru Moment = Qol x QüvvəDömnə momentinin istiqaməti təsir edən qüvvəyə perpendikulyar olub sağ əl qaydası ilə tapılır. Əgər sağ əl ilə qüvvə vektorunu tutsaq və yuxarıya qaldırılmış baş barmaq bununla üst-üstə düşərsə onda dolanmış barmaqlar momentin istiqamətini göstərmiş olarlar.
Mordent
Mordent (it. mordente, — dişləyən, kəskin. ) Bu melizm iki növ olur: sadə və ikiqat. Sadə mordent iki eyni səs və bir də bunların arasındakı qonşu olan üçüncü səsdən ibarətdir. İkiqat mordent, əsas səs ilə onun qonşu səsinin iki dəfə təkrar olunaraq, yenə də əvvəlki əsas səsdə qurtarmasından əmələ gəlir.
Radest
Bizant (q.yun. Βισάνθη), daha sonra Rodost (q.yun. Ῥαίδεστον) və ya Radest (lat. Rhaedestum) — Qədim Frakiyada, Propontida sahilində tarixi şəhər. == Coğrafiya == Şəhər indiki Təkirdağ yaxınlığında yerləşirdi. == Tarix == Şəhər samoslular tərəfindən salınmışdır. Bizant e.ə. IV əsrdə Odris çarlığının tərkibində idi. IV əsrdə Bizans imperatoru Yustinian şəhəri bərpa etməyə səy göstərir. Buna baxmayaraq, şəhər bulqarlar tərəfindən 813-cü və 1206-cı illərdə məhv edilir.
Regent
Regentlik (lat. regens, "idarə edən") — monarxın yoxluğu və ya azyaşlılığı dövründə dövlət başçısı funksiyasını yerinə yetirən şəxs (regent) və ya kollegial orqan (regent şurası). == Tarixi == İlk dəfə regentlik İngiltərədə baş verib.Kral III Georq(1738 - 1820) ruhi xəstə olduğu üçün oğlu VI Georq(1762 - 1830) taxta çıxır.Və krallığı o idarə etməyə başlayır.Onun dövründə İngiltərə daha təkmilləşmiş, incəsənət , dizayn , moda və arxitektura və texnika daha çox irəliləmişdir.
Robert
Robert — dünyada çox işlədilən kişi adı. Bu adı olan tanınmış insanlar Robert Spreq — Frank Spreq və Harriet Spreqin oğlu Robert Boş — Alman ixtiraçı. Robert Bosch GmbH şirkətinin təsisçisi. Robert Bradtke — ABŞ diplomatı. ABŞ-nin Xorvatiyadakı səfiri Robert Ekhart — kinorejissor. Robert Metkalf — Texas Universitetinin professoru Robert Parker — Amerika yazıçısı, detektiv romanlar müəllifi Robert Vaçet — Avstriyalı ağır atlet.
Rodonit
Rodonit CaMn4 [Si5O15] — triklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Faulerit (5-8 %-dək ZnO, 3-9 %-dək FeO, 6-7%-dək CaO), sixutsunit–maqneziumlu rodonit. == Xassələri == Rəng – səciyyəvi cəhrayıdan tünd- və qəhvəyimtil-qırmızıyadək; bu fonda çox vaxt törəmə Mn hidroksidlərinin qara ləkələri, damarcıq və dendritləri müşahidə edilir; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə, sədəfi, donuq; Şəffaflıq – qeyri-şəffafdan yarımşəffafadək, bəzən şəffaf; Sıxlıq – 3,67-3,76; Sərtlik – 5,5-6,5; Ayrılma – {110} üzrə 92° bucaq altında mükəmməl, {010} üzrə – orta; Sınıqlar – dənəvərlik dərəcəsindən asılı olaraq hamar, qabıqvarı, pilləri; Morfologiya – kristallar: nadir hallarda izometrik lövhə şəkilli, bəzən prizmatik; Mineral aqreqatları: bütöv sıx və dənəvər kütlələr, tək-tək hallarda–nodullar. == Mənşəyi və yayılması == Əsasən metamorfik yolla əmələ gəlir. Çökmə manqan filizlərinin regional və kontakt metamorfizmi nəticəsində meydana çıxır, gilli və kristallik şistlərdə, habelə bəzi başqa metamorfik süxurlarda rast gəlir. Kontakt-metasomatik yolla da əmələ gəlir. Manqanla zəngin ətraf süxurları assimilyasiya etmiş qranit peqmatitlərində qeyd edilir. Bəzən mineralın hidrotermal əmələgəlmələrinə də rast gəlinir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: braunit, manqanit, tefroit, franklinit, bustamit, Mn – qranat, kalsit, kvars və b.
Rodost
Bizant (q.yun. Βισάνθη), daha sonra Rodost (q.yun. Ῥαίδεστον) və ya Radest (lat. Rhaedestum) — Qədim Frakiyada, Propontida sahilində tarixi şəhər. == Coğrafiya == Şəhər indiki Təkirdağ yaxınlığında yerləşirdi. == Tarix == Şəhər samoslular tərəfindən salınmışdır. Bizant e.ə. IV əsrdə Odris çarlığının tərkibində idi. IV əsrdə Bizans imperatoru Yustinian şəhəri bərpa etməyə səy göstərir. Buna baxmayaraq, şəhər bulqarlar tərəfindən 813-cü və 1206-cı illərdə məhv edilir.
Solent
Solent (ing. The Solent) — La-Manşın şimalında yerləşən boğaz, Vayt adasını Böyük Britaniya adasından ayırır. Boğazdan çoxlu sayda sərnişin, yük və hərbi gəmilər keçir. Yelkənli qayıqların yarışları keçirilməsi ilə seçilir. Sahilində iki mühüm liman şəhərləri yerləşir: Sauthemptom və Portsmunt. Boğazın şimalında Sauthemptom -Uoter körfəzi qərarlaşır. Boğazın sahil hissəsinin böyük hissəsi qorunma bölgəsidir. Bölgənin bir hissəsi Nyu-Forest Milli parkə ərazisinə daxildir. == Tarixi == İlk əvvəllər Solet çay vadisi olmuşdur. Soletin əsas çayları Frum, İtçet və Test olmuşdur.
Orden
Оrden — bir çox ölkələrdə xüsusi xidmətlərə görə rəsmi surətdə verilən fərqlənmə nişanı. Tarixən bir sıra monarxiyalarda bu ifadə altında xüsusi təbəqə başa düşülürdü və monarxın fərmanı və xüsusi nişanı təqdim etməsi ilə bu təbəqəyə məxsusluq vurğulanırdı.Mükafatları öyrənən elm faleristika adlanır. "Falera" Qədim Roma mükafatlarının adıdır. «Orden» sözü alm. Orden‎ və ya lat. ordo götürülərək "sıra", "qayda" deməkdir. Dövlət orden və medallarından başqa müxtəlif nazirliklərin, dövlət strukturlarının və ictimai təçkilatların da orden və medalları da vardır. Orden nümunələri == Həmçinin bax == Azərbaycan Respublikasının ordenləri == Ədəbiyyat == Алексушин Г.В., Партикулярная Россия. Samara: Издательство СЮИ МЮ РФ, 2001. Шепелев Л. Е. Титулы, мундиры, ордена.
ROXEN
ROXEN və ya Larisa Roxana Giurgiu (rum. laˈrisa rokˈsana ˈd͡ʒʲurd͡ʒʲu; 5 yanvar 2000, Kluj-Napoka) — Rumın müğənni. Rumıniyanı 2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edəcək. == Həyatı == Roxen 5 yanvar 2000-ci ildə Rumıniyanın Kluj şəhərində dünyaya göz açmışdır. O, 7 yaşında musiqiyə olan sevgisini kəşf etdi. Roxen artıq 19 yaşında ilk mahnısı "You Don't Love Me"-ni gün işığına çıxardı. Bir sıra ölkələrdə mahnısı çox sevilirdi. İstedadlı müğənni, özünü sübut etmək üçün 2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə qatılma şansını əldə etdi. O, Rumıniyanın Selecția Națională milli seçim turunda iştirak edərək "Alcohol You" söylədi və 1-ci yerə layiq görülərək 2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Rumıniyanı təmsil etmək şansı qazandı, lakin Avropa Yayım Birliyinin 18 mart 2020-ci il qərarına görə 2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi COVID-19 koronavirus pandemiyası səbəbindən ləğv edildi, lakin ölkə televiziyası TVR 31 mart 2020 tarixində Roxenin 2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində də iştirak edəcəyini bildirdi. O, Niderlandın Rotterdam şəhərində keçiriləcək 2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinin 1-ci yarım final mərhələsində "Amnesia" mahnısını ifa edəcək.
Rodel
Rodel (fr. Rodelle, oks. Rodesla) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Lessak kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12303. Kommuna təxminən Parisdən 500 km cənubda, Tuluza şəhərindən 150 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 29 km qərbdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 254 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 141 nəfər (15-64 yaş arasında) 103 nəfər iqtisadi fəal, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 73.0%, 1999-cu ildə bu göstərici 69.8%).
Rodez
Rodez (fr. Rodez, oks. Rodés) — Fransa cənubunda yerləşən şəhər, Averon departamentin paytaxtı. 26 min əhalisi, şəhərətrafı əhalisi - 50 minə qədər. == Tarix == Şəhər Averon çayına baxan bir təpədə yerləşir. Böyük Fransız inqilabından əvvəl Rodez Rueq əyalətinin paytaxtı idi. == Görməli yerlər == Əsas görməli yeri Notre Dame kafedralıdır. == İqtisadiyyat == Rodez ənənəvi kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarət mərkəzidir. == Qalereya == == Xarici keçidlər == "La mairie de Rodez". 2007-06-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
Odens
Odens Danimarkanın üçüncü ən böyük (Kopenhagen və Orhusdan sonra) və Funen adasında yerləşən ən böyük şəhərdir. 1 yanvar 2023-cü il tarixinə şəhərin əhalisi 182.387 insan təşkil etmişdir, Odens Bələdiyyəsinin ərazisində isə 207.762 əhali yaşayırdı, bu isə onu Danimarkanın dördüncü ən böyük bələdiyyəsi edir (Kopenhagen, Orhus və Aalborq bələdiyyələrindən sonra). Avrostat və İƏİT-nin 1 iyul 2022-ci il məlumatına görə Funen əyalətindəki (Danimarka: >landsdel) bütün bələdiyyələri əhatə edən Odense Böyükşəhər (aqlomerasiya) ərazisində 504,066 nəfər əhali yaşamaqdadır.Şəhər 1970-ci ilə qədər Odens qraflığının, 1970-ci ildən 2007-ci ilin yanvarın birinə qədər, Cənubi Danimarka Bölgəsinin bir hissəsinə çevrildiyi vaxta qədər, Funen qraflığının mərkəzi olmuşdur. Odense hər şeydən əvvəl nağılları ilə yadda qalan Hans Kristian Andersenlə sıx əlaqəyə malikdir. O, 1805-ci ildə bu şəhərdə anadan olub və uşaqlıq illərini burada keçirib. Odense ərazisində 4000 ildən artıqdır ki, insan məskənləri salınıb, baxmayaraq ki, eramızın 988-ci ilinə qədər heç yerdə şəhər haqda yazılı məlumat tapmaq mümkün olmayıb, 1070-ci ildə Odens artıq çiçəklənən bir şəhərə çevrilmişdir. Son Vikinq kralı hesab edilən Danimarkalı IV Kanut , 10 iyul 1086-cı ildə burada kəndlilər tərəfindən öldürülüb. Şəhər 1249-cu ildə saray savaşlarından sonra yandırılsa da, o, tez bir zamanda bərpa edilib Orta əsrlərin ticarət mərkəzinə çevrildi. Bir müddət davam edən iqtisadi çöküşdən sonra, 18-ci yüzillikdə genişmiqyaslı inkişaf planları qəbul edildi, bu, Odens sarayının yenidən qurulmasına və ticarəti asanlaşdıran Odens limanına kanalın tikintisinə səbəb oldu. 1865-ci ildə burada Danimarkanın ən böyük dəmir yolu terminallarından biri tikildi, bu da əhalini və ticarəti daha da artırdı və 1900-cü ildə Odensin əhalisi 35.000-ə çatdı.
"Meyci" ordeni
"Müqəddəs xəzinə" ordeni (瑞宝章, Zuiho-şo) – Yaponiya ordenlərindən biri. Həm yapon, həm də əcnəbi şəxslərə Yaponiya dövləti qarşısındakı xidmətlərə görə təqdim olunur. == Tarixi == "Müqəddəs xəzinə" ordeni 4 yanvar 1888-ci ildə İmperator Meyci tərəfindən "Meyci" ordeni adı ilə təsis olunmuşdur. Ancaq kişilərə təqdim olunması planlaşdırılsa da, 1919-cu ildə qadınlara da verilməsi barədə qərar verilmişdir. Orden 2003-cü ilə qədər 8 dərəcə üzrə təqdim olunmuşdur. 2003-cü ildə VII və VIII dərəcələr ləğv edilmiş, 6 dərəcə üzrə təqdim olunmağa başlamışdır. == Dizayn == Orden Yaponiyanın iki müqəddəs xəzinəsini – Yata güzgüsünü və Yasakani cəvahiratını özündə əks etdirir. Orden pavlovniya çiçəklərinin və yarpaqlarının formasında dizayn edilmişdir.
"İstiqlal" ordeni
"İstiqlal" ordeni — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. 1992–2005-ci illərdə Azərbaycanın ən yüksək dövlət təltifi olmuşdur. == Tarixi və statusu == "İstiqlal" ordeni Azərbaycan Respublikasının 1992-ci il 10 noyabr tarixli 370 saylı Qanunu ilə təsis edilmişdir. Təsis olunduğu zaman orden Azərbaycan Respublikasının ən yüksək təltifi idi.Ordeninin statutu Azərbaycan Respublikasının 1993-cü il 6 dekabr tarixli 759 saylı Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Qanuna əsasən orden aşağıdakılara görə verilir: Azərbaycan Respublikasında milli-azadlıq hərakatında müstəsna xidmətlərinə görə; Azərbaycan Respublikasının dövləti və xalqı qarşısında xüsusilə görkəmli xidmətlərinə görə; Azərbaycan Respublikasının milli-dövlət quruculuğu işlərində xüsusi xidmətlərinə görə. == Təsviri == "İstiqlal" ordeninin təsviri 3 fərqli formada verilsə də, ilk versiya ilə heç kəs təltif olunmamışdır. İlk təsvir Azərbaycan Respublikasının 1993-cü il 6 dekabr tarixli 759 saylı Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Həmin qanunda ordenin təsviri aşağıdakı kimi verilmişdir: "İstiqlal" ordeni qızıldan və gümüşdəndir, düzgün səkkizguşəli qızıl ulduz şəklindədir. Ulduzun guşələri üzərindəki şüalar onun sağanağına dirənir. Ulduz gümüşdən olan ornamentli dairənin fonundadır.
"Şeyxülislam" ordeni
Şeyxülislam ordeni — Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin təsis etdiyi ən ali dini mükafatdır. Ordenin ilk laureatı Heydər Əliyev olmuşdur. O, bu mükafatla vəfatından sonra - 21 oktyabr 2005-ci ildə təltif olunmuşdur.
"Şöhrət" ordeni
Şöhrət ordeni (Azərbaycan) — Azərbaycanın dövlət təltifi
"Şərəf" ordeni
"Şərəf" ordeni — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. 16 fevral 2007-ci ildə təsis edilmişdir. == Tarixi və statusu == "Şərəf" ordeni və onun statusu Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il 16 fevral tarixli 248-IIIQ saylı Qanunu ilə təsis edilmişdir.Əsasnaməyə əsasən orden Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına, əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə aşağıdakılara görə verilir: Azərbaycan Respublikasının dövləti və xalqı qarşısında böyük xidmətlərinə görə; Azərbaycan Respublikasının milli dövlət quruculuğu işlərində xüsusi xidmətlərinə görə; İqtisadi, elmi-texniki, sosial-mədəni inkişafda müstəsna xidmətlərinə görə; Elm, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət, təhsil və səhiyyə sahələrində böyük xidmətlərinə görə.Azərbaycan Respublikasının "Şərəf" ordeni döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda "Rəşadət" ordenindən sonra taxılır. == Təsviri == "Şərəf" ordeninin hal-hazırkı təsviri Azərbaycan Respublikasının 30 sentyabr 2013-cü il tarixli 726-IVQD nömrəli Qanunu ilə edilmiş dəyişikliklərlə aşağıdakı formada verilmişdir: "Şərəf" ordeni qızıldan və platindən hazırlanmış səkkizguşəli ulduz və onun üzərinə bərkidilmiş girdə lövhədən ibarətdir. Girdə lövhədə platindən duzəldilmiş xarici və qızıldan düzəldilmiş daxili dairə mövcuddur. Platindən hazırlanmış xarici dairənin yuxarı hissəsində çevrə boyunca qızıldan "Şərəf" sözü həkk olunmuşdur. Girdə lövhənin ortasında süni yaqut bərkidilmişdir. Orden halqa və ilgək vasitəsilə kənarları qoşa sarı xətli tünd qırmızı rəngdə lentə birləşdirilmişdir. Arxa tərəfi hamar səthlidir, ortasında ordenin seriyası və nömrəsi həkk olunmuşdur. Təltif dəstinə aşağıdakılar daxildir: Boyundan asmaq üçün kənarları qoşa sarı xətli tünd qırmızı rəngdə 27 mm enində lentdən ibarət 50 mm qabarit ölçülü orden; Paltara bərkidilmək üçün elementi olan, aşağıya doğru bucaq altında kəsilən, kənarları qoşa sarı xətli tünd qırmızı rəngdə, 37 mm x 50 mm ölçüdə lentə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilən 35 mm qabarit ölçülü orden.
"Əmək" ordeni
"Əmək" ordeni — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi (ordeni). 2017-ci il 25 yanvarda Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin fərmanı ilə təsis edilib. == Statusu == Azərbaycan Respublikasının "Əmək" ordeni ilə Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər istənilən fəaliyyət sahəsində Azərbaycan Respublikasının inkişafına və rifahının təmin olunmasına yönəlmiş müstəsna əmək nailiyyətlərinə görə, o cümlədən:sənaye, kənd təsərrüfatı, tikinti, nəqliyyat, ticarət, sənətkarlıq, xidmət və digər sahədə uzunmüddətli məhsuldar əməyə, elm, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, bədən tərbiyəsi, idman və digər sahələrdə fərqlənən əmək nailiyyətlərinə, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında (emalında) kənd təsərrüfatının inkişafına təsir edən yüksək göstəricilərə, istehsalatda əməyin məhsuldarlığına və məhsulun (əmtəənin) keyfiyyətinin yaxşılaşmasına, ölkə iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətinin artmasına təsir edən yüksək göstəricilərə; yüksəkkeyfiyyətli məhsul istehsalına (hazırlanmasına, yetişdirilməsinə), yeni texnikanın, texnologiyanın, qabaqcıl təcrübənin, ixtiranın və səmərələşdirici təklifin istehsalatda davamlı, nəticəli tətbiqinə görə təltif edilirlər. == Taxılma qaydası == Azərbaycan Respublikasının "Əmək" ordeni döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, "Vətənə xidmətə görə" ordenindən sonra taxılır. == Təsviri == Azərbaycan Respublikasının "Əmək" ordeni (bundan sonra – orden) daxili diametrinin içərisində hər bir guşəsi alov simvolunu əks etdirən səkkizguşəli ulduz yerləşən bütöv ayparadan ibarətdir. Ordenin 1-ci dərəcəsi qızıldan, 2-ci dərəcəsi gümüşdən, 3-cü dərəcəsi bürüncdəndir. Ordenin ön tərəfi Ayparanın xarici diametri 38 mm, daxili diametri 30 mm-dir. Ayparanın aşağı hissəsinin mərkəzində dairə boyunca "ƏMƏK" sözü yazılmışdır. "ƏMƏK" sözü basma üsulu ilə ayparanın daxilində həkk olunmuşdur. Hər bir guşəsi alov simvolunu əks etdirən səkkizguşəli ulduzun üzərində milli ornamentləri əks etdirən naxışlar həkk olunmuşdur.
Bant ordeni
Nəcabətli Bant ordeni (ing. The Most Noble Order of the Garter) — Böyük Britaniyanın ali cəngavər ordeni. Dünyada ən qədim mükafatlardan biri sayılır. 1348-ci ildə təsis olunmuşdur.