Daş. Fərhad qaya çapar, sənginə yetməz, Kimsə ərənlərin dənginə yetməz, Heç cəng o mövlanın cənginə yetməz, Ya Rum, ya Qeysər, ya Firəng ola.
Tam oxu »...batman araq, bir batman şərab, min misqal bəng... (Paris nüsxəsi, 12-ci məclis)
Tam oxu »...edər, balığa versən, ticarət üçün yük vurub Həştərxan dənizinə gedər. (Paris nüsxəsi, 3-cü məclis)
Tam oxu »...qalmışam, Dərdü xufata dolmuşam, Deyəsən cinni olmuşam. Aparırlar pirə mən. (“Koroğlu ilə Bolu bəy”) (“Koroğlu-Nəzər”)
Tam oxu »...* Şəmşir, de sözlərin, saxlama ləngə, Əsli aslan olan layiqdi cəngə. Pişik tab gətirməz şirə, pələngə, Dovşana hünərdə fi
Tam oxu »f. daş. Səngi-xarə qranit; səngi-məhək(k) məhək daşı, sınaq daşı; səngi-sitəm daş kimi ağır dərd.
Tam oxu »1 I сущ. перс, персиянин, персиянка; farslar персы (нация, основное население Ирана) II прил. персидский (относящийся к Персии, персам, принадлежащий
Tam oxu »is. İranın əsas əhalisini təşkil edən və həmin adlı dildə danışan xalq və bu xalqa mənsub adam. Farslar islama qədər zərdüştlüyə etiqad edirdilər
Tam oxu »сущ. муз. “Шикестеи-фарс” (название одного из отделов большинства азербайджанских классических мугамов). Şikəsteyi-fars oxumaq петь “Шикестеи-фарс”
Tam oxu »Göy, səma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, nərəm çıxar asmana, Qoşun qaçar dörd bir yana, əfəndim! (“Hasan paşanı
Tam oxu »1. Şərab, çaxır. 2. Məcazi mənada: şərab piyaləsi. Dastanlarda daha çox buta mənasında işlənir. Buta verilmiş adamları badəli də adlandırırlar (prof
Tam oxu »Yel, külək. Biz də gəldik Xançobanın elinə, Bad, əsmə yarımın sünbül telinə! Bir canım var, qoyum sənin yoluna, Ölüncə dönmərəm səndən, Abdulla!
Tam oxu »1. Bir yerdən başqa bir yerə aparılan mal və s.dən alınan rüsum, vergi. 2. Qalibin məğlubdan aldığı təzminat, vergi
Tam oxu »1. Bir yerdən başqa bir yerə aparılan mal və s.-dən alınan rüsum, vergi. 2. Qalibin məğlubdan aldığı təzminat, vergi
Tam oxu »1. Səs, səda. 2. Hava, ahəng // mahnı, nəğmə, xoş səs. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhər-səhər nə xoş gəlir avazın, Yer hay, məlum, avazın broy!
Tam oxu »Mətbəx; yemək hazırlanan yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Aşpaz Koroğlunu götürüb aşpazxanaya apardı
Tam oxu »1. Sulu, şirəli. 2. Məcazi mənada: mənalı, təsirli, gözəl ifadəli. 3. Məcazi mənada: möhkəm və iti. Dastanda sonuncu mənasına rast gəlinir
Tam oxu »İstək, məqsəd, məram. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İstanbuldan buta alıb gəlmişəm, İstanbulda arzumanım qalmadı
Tam oxu »Açıq-göy, mavirəngli. Al-yaşıl, abı sarı, Bənövüş qara, qırmızı, Alasan, geydirəsən Həmişə yara qırmızı
Tam oxu »is. [fars.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Sərvər şikəsteyi-fars oxuyur. Ü.Hacıbəyov
Tam oxu »1. Bəzəkli, bəzənmiş. 2. Nizam və qaydası olan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məclis arasteydi, söhbətin keçdi, Könül sərxoş oldu, yoluna düşdü, Namən
Tam oxu »Su. Abu atəş, xakü baddan xəlq olduq, Neçə şirin-şirin canlar qocalır. (“Novruz”) Abü ataş, xakü baddan xalq o
Tam oxu »Müasir dilimizdə cümə axşamı mənasında işlənir. Məxəz dildə isə bu söz cümə günü mənasını verir. Dialektlərdə cümə axşamı ilə yanaşı, cümə gününü də i
Tam oxu »Ceyran. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qırat sıçrayıb dağın başına qalxdı. Qıratın dırnaqları ahu dırnağı kimi idi
Tam oxu »Hazır, müntəzir. Bülbül gül üstündə eyləyir səda, Hər kəs öz işinə olub amada, İnsanlar tamamən çatır murada, Yetibdi mətləbə şadan olubdu
Tam oxu »1. İstirahət yeri, dayanılan yer; məskən, mənzil. 2. Məcazi mənada: qəbir mənasında. Dastanda birinci mənada işlənir
Tam oxu »...Meğri) yüngülvarı yük. – Bizzər atın üstünə qoyulan yüngül yükə şəng deyərıx (Culfa)
Tam oxu »-а; м. (франц. farce) см. тж. фаршевый 1) Измельчённое мясо или рыба, используемые для котлет, паштетов и т.п. Приготовить фарш. Пропустить фарш через
Tam oxu »Pələngəoxşar heyvan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəyim, tanı məni, Gör necə bəbir, bəbirəm. Öldürrəm, insafım yoxdu, Bir dinsiz gəbir, gəbirəm
Tam oxu »Pis, yaman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Amma çər dəymiş deyirlər yaman bəddi. (“Həmzənin Qıratı aparmağı”)
Tam oxu »Bədxasiyyət, pisxasiyyətli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bizdən salam olsun qoç Koroğluya! Bizim qızlar yaman odyanar olur
Tam oxu »Saray; padşaha məxsus imarət // padşahın qəbul otağı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu cəld mirzənin əbasını, əmmaməsini soyundurub onu geyindi,
Tam oxu »Qoçaq, igid, qəhrəman. Rus dilində bu söz богатырь şəklində işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir atadan kaş olaydı, Bahadur yoldaş olaydı, Koro
Tam oxu »Saray; padşaha məxsus imarət; padşahın qəbul otağı. – Öz günahın öz boynuna, hara gedirsən, get! Mən bir qızdan ötrü Türkmana qoşun çəkib dava eləyə b
Tam oxu »1. Şərab, çaxır. 2. Məcazi mənada: şərab piyaləsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məhəbbət dastanlarında buta mənasında da işlənir
Tam oxu »Günahsız. Tayım, tuşum yığılıbdı yanıma, Taqsırım yox, beygünaham, xan əmi! Zalım cəllad nə susayıb qanıma, Qəhrdən bükülüb belim, xan əmi!
Tam oxu »Yükdaşıyan, yükçəkən; ağır şeyləri daşıyan, qaldıran (adətən, klassik şeirdə dərdə, möhnətə, mənəvi əzablara dözən mənasında işlənir): Mən olmuşam dər
Tam oxu »bavər etmək – inanmaq. Qəmbər isə anasına bavər etməyib qardaşlığını o gecəsi saxladı.
Tam oxu »Bir şeyin həvəskarı, maraqlısı, hərisi (çox vaxt sözlərin sonuna artırılır: quşbaz, itbaz və s.). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Deyərlər ki, hərə bir
Tam oxu »Alıcı quş, tərlan, qızılquş. Kərəmə gəlibdi təmizlik, paklıq, Tanrıya gəlibdi yalnızlıq, təklik. Qatardan ayrılmış ay gözəl kəklik, Xan oğlu üstünə ba
Tam oxu »1. театр, фарс (кьезил комедия). 2. пер. халкь хъуьредай мярека, масхара, хъуьредай уюн.
Tam oxu »(Qafan, Quba, Masallı, Sabirabad) suqabı, güyüm. – Farşı al git su duldur, gütür (Quba)
Tam oxu »м 1. (yüngül) komediya, məzhəkə; 2. məc. oyunbazlıq, hoqqabazlıq, oyun; 3. köhn. şit zarafat, təlxəklik
Tam oxu »* фарс чӀал сущ. Ирандин халкь рахадай чӀал. Сулейманан шиирра са кьадар фарс ва араб чӀаларин гафар аватӀани, адаз я фарс чӀални, я араб чӀални чид
Tam oxu »-а; м. (франц. farce) см. тж. фарсовый 1) Вид средневекового западноевропейского народного театра и литературы бытового комедийно-сатирического характ
Tam oxu »Daraq. Şana olum, zülfünüzə çatılım, Saği olum, dəstənizə qatılım; Əmrah deyər: qul adına satılım, Çıxsın ölkənizə sorağım, qızlar!
Tam oxu »...rəngbərəng. Əriklər, gilaslar sayrışdı rəng-rəng; Ağır şaftalılar yerə baş əydi. S.Vurğun.
Tam oxu »...salma məni nəzərdən; Əskik olmayasan sənadan, Pəri. M.P.Vaqif. □ Səna etmək klas. – mədh etmək, tərif etmək. Münəccimbaşı şahın hüzuruna daxil olub,
Tam oxu »is. [ər.] İl. Bir gecəlik mətləbin bir sənə mabədi var. M.Ə.Sabir. Millətin beş sənə bundan əqdəm; Yüz nəfərdən biri tutmazdı qələm. A.Səhhət. Çox vax
Tam oxu »...böyük hərflə yazılır). Şərqə səyahət. Yaxın Şərq. Uzaq Şərq. Şərqi öyrənmək. – Elə ucaldı ki, o böyük insan; Şərqin hər yerindən xalqa göründü. B.Vah
Tam oxu »is. [fars.] : süng eləmək – bütünlükdə var-yoxunu əlindən çıxarmaq, yox etmək, dağıtmaq, yoxa çıxarmaq, müflis etmək. Süng olmaq – var-yoxu əlindən çı
Tam oxu »is. : çəng olmaq – qıc olmaq, keyləşmək, hərəkətdən düşmək, hissizləşmək. Əl-ayağı çəng olmaq. – [Gülo:] Deməli, mənim yaşamağım üçün o ölməlidir! Son
Tam oxu »ед. нет кьван; айван; вилик квай дегьлиз (къецелай кIвалериз гьахьзамазди авай дегьлиз)
Tam oxu »жив. ♦ как снег на голову цавай аватай хьиз, ччиляй акъатай хьиз, бейхабардиз; как прошлогодний снег пер. хъуьтIуьз мурк кьван (яни кIусни герек
Tam oxu »1. къимет, багьа. 2. пер. къимет, къадир; он знает цену деньгам адаз пулунин къимет чида, адаз пулунин къадир чида (ава). ♦ в цене гзаф багьа я, еке к
Tam oxu »is. [fars.] 1. Toxumunda narkotik maddələr olan bitki; bəng otu. 2. Həmin bitkinin toxumundan hazırlanan kefləndirici maddə; həşiş. [Yusif Sərrac:] Ay
Tam oxu »...döyüş. Ağız açıb göylər belə heyran qaldı bu cəngə! S.Rüstəm. □ Cəng etmək – müharibə etmək, vuruşmaq, döyüşmək. Dördüncü otağın divarlarında Şahnamə
Tam oxu »is. [fars.] Əl, pəncə. Tülək tərlan təki qafil Həsən bəy; Şığıyıb çənginə götürdü bayaq. Q.Zakir. ◊ Çənginə keçirmək – ələ keçirmək, pəncəsinə keçirmə
Tam oxu »is. [fars.] Formaca arfaya oxşayan qədim Şərq simli musiqi alətlərindən biri. O yanda Sədi vəquranə çöhrəsilə baxar; Bu yanda nayü dəfü çəng kainatı y
Tam oxu »dəng eləmək (etmək) (bəzən “başını”, “baş-beynini”, “qulağını” sözləri ilə) – çox və bərk danışmaqla, qışqırmaqla, səs-küy salmaqla bezikdirmək, adamı
Tam oxu »...rənginə; Yetə bilməz təcnisimin dənginə. Aşıq Pəri. 3. köhn. Qara xırda pul; qəpik-quruş. Dəvənin biri dəngə, vay dəng dərdi. (Ata. sözü). 4. məh. Bi
Tam oxu »[fars.] sif. 1. Ağır, asta, yavaş; ağırtərpənən. Çox ləng adamdır! // Zərf mənasında. Ləng getmək. Ləng işləmək. Ləng danışmaq. – Onun gərdişində bir
Tam oxu »Bu, fars sözüdür: parə və səng sözlərindən əmələ gəlib, “daş parçası” deməkdir. Tərəzinin düzgün çəkməsi üçün belə daş qırıntılarından istifadə olunub
Tam oxu »...Ərəbi-həcər, farsi-səng, türkidaş (“Abbas və Gülgəz”); SƏNG (kl.əd.) Səng şikəst eylədi balü pərim; Banlamağın hasilini anladım (M.Ə.Sabir).
Tam oxu »гл. фарс авун, фарс тушир халкьарив фарс чӀал ва адетар гужуналди кьабулиз тун.
Tam oxu »Persian1 n 1. fars; the ~s top. i. farslar; 2. fars dili Persian2 adj fars; İran; the ~ language fars dili; ~ carpet İran xalçası
Tam oxu »