...tökülübdür gərdənə; Dönübdür sərasər şahmara tellər. M.P.Vaqif. Zülfü şahmar, mina gərdən mötədil; Zəbərcəd kəlməli, misali-bülbül. Aşıq Ələsgər.
Полностью »сущ. 1. особая порода ядовитых змей 2. в образных сравнениях: намёк на косы, на пряди волос красавицы (о мягких, шелковистых волосах красавицы)
Полностью »İlan növüdür, farsca “şah ilan” (ilanların şahı) deməkdir. Şahbaz sözü də həmin qəlib üzrə yaranıb: “şahinlərin şahı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimol
Полностью »[fars.] сущ. шагьмар (1. гъуьлягъдин жинс (зегьерлу, еке); 2. тешпигьра: гуьзелдин чӀарариз, цӀвалариз ишара).
Полностью »(-ди, -да, -ар) 1. zool. şahmar; шагьмардин şahmar -i [-ı]; 2. əfsanəvi ilan (xəzinələri və s. qoruyan ilan haqqında).
Полностью »i. 1. order; ~a salmaq to put* in order; özünü ~a salmaq to tidy oneself up, to set* oneself to rights; evi ~a salmaq to put* one’s house in order; 2.
Полностью »ŞAHMAT [Həmidə:] Bu saat çağırım gəlsin, söhbət eləyin, şahmat oynayın, uşaq da onacan yatar (Anar); ŞƏTRƏNC (arx.) Oynamış sanki səninlə şətrənc; Şah
Полностью »I сущ. шахматы: 1. игра на доске в 64 клетки между белыми и чёрными фигурами. Şahmat oynamaq играть в шахматы, şahmat üzrə dünya çempionatı чемпионат
Полностью »...быть приведенным в порядок; sahmana gətirmək (sahmana salmaq) nəyi, haranı приводить, привести в порядок что, наводить, навести порядок где
Полностью »...Həvəsim yoxdur. Qalsın sonraya. M.İbrahimov. [Adil:] Mən bütün şahmat fiqurlarının qabaqcadan əsaslı surətdə … hərəkət etməsini istəyirdim. İ.Əfəndiy
Полностью »I. i. chess; ~ oynamaq to play chess; bir əl / partiya ~ oynamaq to play a game of chess II. s. chess; ~ oyunu game of chess; ~ turniri chess tourname
Полностью »1. особая порода ядовитых змей. 2. легендарная змея (являющаяся покровительницей жилища).
Полностью »...hazırlayırdı. T.Ş.Simurq. Sahmana salmaq – qaydaya salmaq, səliqəyə salmaq, hər şeyi öz yerində düzgün yerləşdirmək. [Arvad] cəld hərəkətlərilə otağı
Полностью »is. échecs m pl ; ~ oynamaq jouer aux échecs ; bir əl ~ oynamaq faire une partie d’échecs ; ~ taxtası échiquier m
Полностью »...Qərbdə də şöhrət qazandı. Fiqurların hərəkət etdiyi kvadrat lövhə – şahmat lövhəsidir (yəni oyunçunun “şah” deyə bildiyi oyunun oynandığı lövhə). (Ay
Полностью »qahmar çıxmax: (Qazax, Salyan, Şəmkir, Tovuz) tərəfdar çıxmaq. – Sən kimə qahmar çıxersaη? (Qazax); – Bu dəfə də ona qahmar çıxdılar (Tovuz)
Полностью »Əsli “qəmxar”dır. Birinci hissə (qəm) ərəbcədir, ikinci (xar) farsca “qəmə şərik” deməkdir (qəm yeyən)
Полностью »i. defender, mediator, intercessor; patron; (qadın) patroness; ~ çıxmaq to take* the part (of), to stand* up (for)
Полностью »I сущ. заступник, заступница, защитник, защитница; qahmar durmaq (çıxmaq) kimə заступаться, заступиться за кого II прил. заступнический
Полностью »...kömək, havadar. Qahmarımız olmadı nə arxada, nə öndə… B.Vahabzadə. □ Qahmar çıxmaq – kömək çıxmaq, tərəfini saxlamaq, havadarlıq etmək. [Səfərəli:] Ç
Полностью »...чкадал (къайдадик) хьун; sahmana gətirmək кил. sahmana salmaq; sahmana salmaq къайдада ттун, къайдадик кутун, къайдадиз гъун, селигъадик кутун, чка-ч
Полностью »[fars. “şah öldü”] сущ. 1. шахмат (1. къугъунин тӀвар; 2. шахматдин фигураяр, шахматар; шахматдин кьул; 3. шахматдин кьул хьтин, тӀама-тӀама); 2. шахм
Полностью »is. protecteur m, défenseur m ; ~ durmaq rendre le parti de qn, prendre la défense de qn, intercéder pour qn, défendre qn
Полностью »sif. Günlüyü (3-cü mənada) olan. [Şahmar] Qarakişinin uzun günlüklü boz şapkasını gördü, tez geri qayıtdı. B.Bayramov.
Полностью »zərf Əsgər kimi, əsgərvari. [Şahmar:] Buyur, nə sərəncamın varsa, deyinən, bir dəqiqənin içində lap əsgərsayağı yerinə yetirim. M.Hüseyn.
Полностью »ZARAFATCIL – QARADİNMƏZ Biz onları kəndimizin Şahmar kimi zarafatcıl gəncləri ilə qarşılayaq (İ.Əfəndiyev); Xəlil əslində qaradinməz adam idi... (Mir
Полностью »...siyah zülf чёрные волосы, pərişan zülf (zülfi-pərişan) распущенные волосы, şahmar zülflər длинные волосы
Полностью »sif. Müştüyü olan. Qısa müştüklü papiros. – …Şahmar dəftərxanadan çıxıb uzun müştüklü papirosunu yandırdı… M.Hüseyn. // Müştükdə olan, müştüyə keçiril
Полностью »...Məmmədhəsən əmi, tez oğlanı göndər, pəyədən eşşəyi çıxartsın… C.Məmmədquluzadə. [Şahmar] pəyəni kürüyüb çıxanda başından buğ qalxırdı. B.Bayramov.
Полностью »zərf Kobud-kobud, qabacasına, kobudcasına, tərs-tərs. Şahmar köntöy-köntöy cavab verdi. B.Bayramov. Nəyinə fikir verəcəyəm? – deyə arvad köntöyköntöy
Полностью »...farsca şahmahi (balıqların şahı və ya şahların balığı) kimidir. Şahmar (ilanların şahı, şah ilan) sözü göstərir ki, birinci variant daha dəqiqdir. (B
Полностью »...Gözüaçıq, ayıq, sayıq. □ Sərhesab olmaq – ayıq olmaq, sayıq olmaq. [Şahmar bəy:] …Gedin, görək, Allah nə istəyib, sərhesab olun, özünüzü gözləyin… N.
Полностью »təql. Hırıldayan adamın çıxardığı səs. Şahmar direktorundan ilk dəfə belə tərif eşitdiyinə görə sevinib, hırıltı ilə güldü. M.Hüseyn. Bir saat əvvəl e
Полностью »pay-bölüş etmək (eləmək) – bölüşdürmək, aralarında paylaşdırmaq. …Şahmar bəy bir neçə ildi mal-dövləti pay-bölüş edib [Şah bəydən] aralanmışdı. Ə.Əbül
Полностью »...xəbər vermə, söz gəzdirmə, çuğulçuluq, şeytançılıq. Bir tərəfdən də Şahmar xəbərçiliyinin üstündə dişinin dibindən çıxanı [Şahpərinin] üzünə çırpmışd
Полностью »...N.Nərimanov. Mat-mat gözlərini döymək – bax mat-mat baxmaq. Özünü itirən Şahmar mat-mat gözlərini döydü. B.Bayramov.
Полностью »...ürəksıxan havası. – Çox isti və ürəksıxıcı bürkü idi. Ə.Abasov. Şahmar dinmədi. Aralığa ürəksıxan sükut çökdü. B.Bayramov.
Полностью »...ürəksıxan havası. – Çox isti və ürəksıxıcı bürkü idi. Ə.Abasov. Şahmar dinmədi. Aralığa ürəksıxan sükut çökdü. B.Bayramov.
Полностью »...keçirdiyindən, Salman xeyli danışmayıb ona baxdı. M.İbrahimov. …[Şahmar] iki-üç aydan bəri cədvəldə qalan əməkgünlərini kitabçalara köçürürdü. B.Bayr
Полностью »...qulluq edib, hörmət, izzət tapıb xoşbəxt olublar. M.F.Axundzadə. Şahmar nənəsini tək qoyub, hara gedə bilərdi? El-oba, tay-tuş ona nə deyərdi? B.Bayr
Полностью »...gəlməz darağa; Axtarıram yarımı; Düşüb soraq-sorağa. (Bayatı). O şahmar zülfləri, tel güləbatın; Necə oldu, ay qabağı nigarın? Molla Cümə. Xalın qara
Полностью »...yapışdı, ayaqlarını döşəməyə dayayıb çəkişdirdi. S.Rəhimov. Şahmar nənəsinin qolundan yapışıb, nə qədər çəkişdirdisə də qarı yerindən tərpənmədi… B.B
Полностью »...fərmayişin nədir? M.İbrahimov. □ Fərmayiş etmək klas. – əmr etmək, buyurmaq. [Şahmar bəy:] Mən lazım bilirəm sizdən müxlisanə təvəqqe edim ki, siz bi
Полностью »...yamanından keç, Hər nəyə vuranda dayanmaya heç, Ya fil, ya kərgədan, ya şahmar ola. (“Koroğlunun Dərbənd səfəri”)
Полностью »...şübhə içində; şübhəli. Xoflu adam. – Xain xoflu olar. (Ata. sözü). Şahmar bəy gedəndən bir az sonra Fərhad və Məhərrəm daxil olurlar, xoflu, yavaşdan
Полностью »...silibsüpürüb aparıbdır ki, kağız-kuğuzdan savayı bir şey qalmayıbdır. N.Vəzirov. Şahmar yavaş-yavaş kağız-kuğuzu, cədvəlləri yığışdırır, kitabları üs
Полностью »MEŞƏBƏYİ [Şahmar bəy:] Bir cavan oğlan elə keçib, o deyir mən meşəbəyi Əşrəf bəyin adamıyam (N.Vəzirov); MEŞƏÇİ Hər ikisi müharibədə fəhlə batalyonund
Полностью »...filməsəl; Söyləşirik bir-iki il laəqəl (M.Ə.Sabir); MİSAL ÜÇÜN Şahmar: Yoxsa deyirsən, misal üçün, ay Dərgah kişi, niyə bir ildə bu qədər az əmək gün
Полностью »...[Cariyə:] Sənsiz bütün cahan məhbəsdir ona. H.Cavid. Get-gedə ev Şahmar üçün bir məhbəsə dönür, min bir rəngli gül-çiçək onun üçün bir heçə çevrilird
Полностью »...getmək, ötüb keçmək, aradan çıxmaq, qaçıb yaxasını qurtarmaq. Şahmar Xəlilin əlindən belə asanlıqla yaxa qurtardığına sevinib, yavaşcadan Əlyarovun b
Полностью »...başını aşağı salıb barmağındakı əqiq üzüyü fırladırdı. Çəmənzəminli. Şahmar bu fikirdə idi ki, adam istəsə yeri tərsinə fırlada bilər. B.Bayramov. 2.
Полностью »...Qəzəbnak olmaq köhn. – qəzəblənmək, hiddətlənmək, bərk acığı tutmaq. [Şahmar bəy:] Nə bais olub bu qədər qəzəbnak olmağınıza? N.Vəzirov. Gülpəri bu ə
Полностью »...1. Bir neçə evdən ibarət kiçik yaşayış məntəqəsi, kiçik kənd. [Şahmar:] Baharlıdan bura gələndə elə bilirsən, şəhərdən yöndəmsiz bir obaya gəlirsən.
Полностью »...danışan vəzirlər, əyanlar Molla Nəsrəddini görcək lal oldular. “M.N.lətif.” [Şahmar:] …Kinolarda min dəfə görmüşəm ki, sevən oğlanlar tutuquşu kimi ö
Полностью »...belini düzəltməyə çalışaraq, “mən tapmışam” – dedi (S.Rəhimov); DAL Şahmar zülfü dal gərdəndə ilantək; Hərdən tərpənəndə bulunmaq gərək (M.P.Vaqif);
Полностью »...oturub sayğac danələrinin səsinə qulaq asmazdım. Ə.Vəliyev. [Şahmar] o biri otaqda sayğacını aram-aram şaqqıldadan hesabdarın yanına keçdi. B.Bayramo
Полностью »is. Tanışların bir-birinə münasibəti, tanış olma. Şahmar hələ tanışlıqlarının ilk günlərində … Nərminəni özündən bircə an da ayrı təsəvvür etmirdi. B.
Полностью »...Evin ehtiyacı üçün bazardan alınan gündəlik şeylər, xırda-xırda. [Şahmar bəy:] Mən gedirəm Hacı Osmanın yurduna, görüm nə var, nə yox, … bir az da ay
Полностью »is. [ər.] Qorxu, dəhşət, vahimə. [Şahmar] hövl içində həyət qapısına doğru addımladı. B.Bayramov. □ Hövl eləmək (etmək) – qorxmaq, dəhşətə gəlmək, dəh
Полностью »...işçilər körpüdəki talvarın altına toplaşırdılar. Q.İlkin. Əgər Şahmar bu gün çıxmasa, həm Nərminədən əli üzüləcək, həm də imtahanlara gecikəcəkdi. B.
Полностью »...S.Rəhimov. Marığa yatmaq (sinmək) – bax marığa durmaq. Tula marığa yatır. – [Şahmar] bir daşın dalına girib, ovçular demişkən, marığa yatdı. B.Bayram
Полностью »...neylər? Yarsız dirilməz Səməd; Təbib yüz ovsun eylər (Bayatı); SEHR Şahmar: Bu qoca başqa qocadır, hər işi sehrdir, cadudur (A.Şaiq); TİLSİM Qardaşxa
Полностью »...bir vasitədən çəkinməyən; əliəyri, əli təmiz olmayan. [Nəcəfalı:] Şahmar deyəndə ki, Hümmət natəmiz adamdır, inanmırdım, şübhə eləyirdim. B.Bayramov.
Полностью »...çıxarmaq. Mərcan bəy acıqlıacıqlı çırtıq vurur. Ü.Hacıbəyov. [Şahmar:] Oğlan oturduğu yerdə çırtıq çalmağa başladı. B.Bayramov. 2. bax çırtma1 2-ci m
Полностью »...B.Bayramov. □ Kəsə eləmək – qısaltmaq, qısa eləmək, müxtəsər eləmək. [Şahmar] ona görə də söhbətini kəsə eləyib, ev sahiblərinin harada olduğunu soru
Полностью »...mina gərdənli; Zülfü siyah, var əndamı ağ ola. M.P.Vaqif. Zülfü şahmar, mina gərdən mötədil; Zəbərcəd gəlməli, misali-bülbül. Aşıq Ələsgər. 3. Dişi ö
Полностью »...həm ağlamaqdır; Lakin daha xoşdur döyüş çağları… M.Müşfiq. Əgər Şahmar bu gün çıxmasa, həm Nərminədən əli üzüləcək, həm imtahanlara gecikəcəkdi. B.Ba
Полностью »...təhvil versin. C.Cabbarlı. [Yusif Həsrətə:] O barədə işimiz pis deyil. Şahmar taxıl təhvilində iştirak eləyir. B.Bayramov. 2. Hicri-şəmsi təqvimində
Полностью »...Azuqə, yeyəcək. Qonağın ruzisi özündən qabaq gələr. (Ata. sözü). [Şahmar:] Əgər bu çinar yeməli meyvə gətirsə, özü də yaxşı tutsa, bütün bir kəndin r
Полностью »...içində bir şuriş; Qarışıq bir gurultu, bir cünbiş (A.Şaiq); DAMAQ [Şahmar bəy:] Arvad al, qoy evdə evdarlıq etsin, sən də kefdə, damaqda ol! (S.S.Axu
Полностью »