Поиск по словарям.

Sözün tərkibi kök və şəkilçidən ibarətdir. Sözün ayrılıqda işlənə bilən deyil, əsas mənanı ifadə edən hissəsinə kök deyilir. Sözün ayrılıqda işlənə bilməyən, yalnız kökə qoşulmaqla müəyyən leksik və ya qrammatik məna yaradan hissəsi şəkilçi adlanır. Kökün həm leksik həm də qrammatik mənası vardır. Şəkilçinin isə leksik mənası yoxdur, yalnız qrammatik mənası var. Azərbaycan dilində, bir qayda olaraq, kök əvvəl, şəkilçi sonra gəlir. Şəkilçilərdən hər birinin özünə görə müəyyən vəzifəsi olur. Azərbaycan dilində şəkilçilər leksik və qrammatik olmaqla iki yerə ayrılır. Leksik şəkilçilər sözün leksik mənasını dəyişdirir. Qrammatik şəkilçilər sözün formasını dəyişdirir.

Hər bir söz müəyyən məna ifadə edir. Sözün əsas vəzifəsi əşya, hadisə, hərəkət və s. adlandırmaqdır. Azərbaycan dilində bütün söz kökləri leksik və qrammatik mənası olan müstəqil sözlərdir. Sözün leksik mənası dedikdə, onun əsas lüğəvi mənası, birbaşa ifadə etdiyi məna nəzərdə tutulur. Leksik məna konkret predmet barədə olan məlumat, həmin sözü deyərkən nəyi başa düşməyimizdir. Sözün leksik mənasını müxtəlif yollarla izah etmək olar: . Həmin sözə yaxın mənalı söz seçməklə (zəngin – varlı – dövlətli, aramla – sakit -tələsmədən). . Sözün məzmun, əlamət və xüsusiyyətlərini izah etməklə (dalbadal – arasıkəsilmədən, ardıcıl). . Mürəkkəb sözün tərkib hissələrinin mənasını açmaqla (üçbucaq – bucaqlarının sayı üç olan fiqur, enliyarpaqlı – yarpaqları enli olan). .

Hər bir söz müəyyən məna ifadə edir. Sözün əsas vəzifəsi əşya, hadisə, hərəkət və s. adlandırmaqdır. Azərbaycan dilində bütün söz kökləri leksik və qrammatik mənası olan müstəqil sözlərdir. Sözün leksik mənası dedikdə, onun əsas lüğəvi mənası, birbaşa ifadə etdiyi məna nəzərdə tutulur. Leksik məna konkret predmet barədə olan məlumat, həmin sözü deyərkən nəyi başa düşməyimizdir. Sözün leksik mənasını müxtəlif yollarla izah etmək olar: . Həmin sözə yaxın mənalı söz seçməklə (zəngin – varlı – dövlətli, aramla – sakit -tələsmədən). . Sözün məzmun, əlamət və xüsusiyyətlərini izah etməklə (dalbadal – arasıkəsilmədən, ardıcıl). . Mürəkkəb sözün tərkib hissələrinin mənasını açmaqla (üçbucaq – bucaqlarının sayı üç olan fiqur, enliyarpaqlı – yarpaqları enli olan). .

Qranitin üstündə tələbə inqilab — Sovet Ukraynanın paytaxt Kiyev şəhərində 1990-cı ilin oktyabrında baş verən etiraz aksiyaları. Mərkəzi Kiyevin Azadlıq meydanında (ukr. Майдан Незалежності) olan ilk böyük siyasi etirazlardan birincisi sayılır. Sonra, 2004-cü ildə Narıncı inqilab, 2013-2014 illərin arasında isə Avromeydan burda mərkəzləşib. Qranitin üstündə inqilaın bir sıra yönəlticiləri 2004-cü ilin Narıncı inqlabın baş təşkilçilərin arasında olublar. 1989-cu ilin avqust ayında Ukrayna Tələbə Birliyi yaradılıb. Bu qurum gələn 1990-cu ildə keçirilən Ukrayna parlament seçkilərinin nəticələri ilə dərin şəkildə narazı idi. Həmin seçkilərdə Ukrayna Kommunist Partiyası 331, Demokratik Bloku isə 111 yer almışdı. Tələbə lider, Oles Danii bəyan etmişdi ki, Demokratik Bloku yerlərin çoxluğunu almalı idi. Bundan sonra, Tələbə Birliyi böyük etirazlara hazırlaşmağa başlayıblar.

Məcnun Leylinin məzarı üstündə — 1897-ci ildə Ə. Haqverdiyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Şuşada həvəskar artistlər tərəfindən göstərilmiş musiqili səhnəcik. M. Füzulinin "Leyli və Məcnun" poemasından götürülmüş, muğam musiqisi əsasında oynanılmış bu səhnəcikdə Məcnun rolunda Cabbar Qaryağdı oğlu çıxış etmişdi. Tamaşanın musiqi tərtibatçısı məşhur tarzən Sadıq Əsəd oğlu (Sadıqcan) idi. 13 yaşlı Üzeyir bəy Hacıbəyov bu tamaşada xorda oxumuşdur. Səhnəcik balaca Üzeyirə güclü təsir etmiş və bəstəkarın etirafına görə, bir neçə ildən sonra ilk Azərbaycan operasının — "Leyli və Məcnun"un yaranması üçün əsas təkan olmuşdu.

Məcnun Leylinin məzarı üstündə — 1897-ci ildə Ə. Haqverdiyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Şuşada həvəskar artistlər tərəfindən göstərilmiş musiqili səhnəcik. M. Füzulinin "Leyli və Məcnun" poemasından götürülmüş, muğam musiqisi əsasında oynanılmış bu səhnəcikdə Məcnun rolunda Cabbar Qaryağdı oğlu çıxış etmişdi. Tamaşanın musiqi tərtibatçısı məşhur tarzən Sadıq Əsəd oğlu (Sadıqcan) idi. 13 yaşlı Üzeyir bəy Hacıbəyov bu tamaşada xorda oxumuşdur. Səhnəcik balaca Üzeyirə güclü təsir etmiş və bəstəkarın etirafına görə, bir neçə ildən sonra ilk Azərbaycan operasının — "Leyli və Məcnun"un yaranması üçün əsas təkan olmuşdu.

Təkərlər üzərində qəlyanaltı (ing. Wheels on Meals, kantonca: Kwai tsan tseh, 快餐車) — Ceki Çanın iştirakı ilə Honqkonqda çəkilən filmlərindən biridir. Film 1988-ci ildə döyüş-komediya janrında çəkilmişdir. Filmdə məşhur kikboksçu Benni Urkides çəkilmişdir. Filmdəki hadisələr İspaniyada XX əsrin 1980-cı illərində baş verir. Tomas və Devid adlı əmioğlular Barselonada şəxsi mikroavtobuslarında çayxanada işləyirlər. Onlar bir gün Silviya adında qızı xilas edirlər və evlərinə gətirirlər. Sabahısı gün qız evdəki pulları götürərək qaçır. Mobi adında bəxtigətirməyən detektiv onlara Silviyanı tapmaq üçün müraciət edir. Lakin qardaşlar ondan imtina edirlər.

Yan tərəfi üstündə koital poza — Masters və Conson tərəfindən insanın cinsi reaksiyasında təsvir edilmiş olan seks pozasıdır. Pozanı sınadıqdan sonra heteroseksual iştirakçıların 75%-i bu pozan bəyənərək ona üstünlük vermişdirlər. Bu pozaya girmək üçün qadın partnyorun üstdə olması və kişi partnyorun penisinin üstdəki qadınının vaginasına daxil olması lazımdır və bundan sonra: Kişi sol əli ilə qadının sağ ayağını yumşaq bir formada yuxarı qaldırır. Kişi dizini çarpayıdan qaldırmadan sol dizini yüngülcə əyməyə başlayır. Bunun yerinə o, sol dizini əyərkən çölə doğru sürüşdürərək sol daxili budunu tavana doğru açır. Daha sonra, sol ayağını sağ dizinin altından keçənə qədər yuxarı və çölə doğru sürüşdürür. Bu vaxt qadın sola tərəf əyilərək ağırlığını sol dizinin üstünə yükləyir. Bu isə öz növbəsində, qadına qaldırmış olduğu sağ ayağını arxasında düzəltməyə və partnyorunun əyilmiş sol ayağına yerləşdirməyə imkan verir. Bu zaman penisin vaginadan sürüşərək çıxmamasına xüsusi diqqət göstərilməlidir. Ayaqlar dəyişdirildiyi zaman qadın kişinin sinəsinə doğru əyilməlidir.

Eşitmə və ya duyma — canlıların ətraflarında meydana gələn səsləri eşitmə orqanları vasitəsilə qavramasıdır.

Sadıqov Söyün Qasımoviç (Qasım oğlu) (5 mart 1960, Qardabani) — İqtisad elmləri namizədi, biznesmen, Rusiyada Azərbaycanlıların Federal Milli-Mədəni Muxtariyyətinin prezidenti Söyün Sadıqov 1960-cı ildə Gürcüstanın Qarayazı, indiki Qardabani bölgəsində anadan olub. İqtisad elmləri namizədi, biznesmendir. 1990-cı ildə Moskva Dövlət İdarəetmə İnstitutunu bitirib. SSRİ idman ustasıdır, sambo üzrə 1978-ci il SSRİ çempionatının qalibidir. 1980–1981-ci illərdə KQB orqanlarında işləyib. Daha sonra tikintiyə keçib, tikintidə sahə ustası, sonra idarə rəisi, trest müdiri olub. Bu sahədə karyerasını inkişaf etdirib. 2002-ci ildə "AzerRos"un prezidenti seçilib. Söyün Sadıqov 1981-ci ildən Moskvanın "Qlavmosremont" tikinti şirkətində çalışıb. 1986-cı ildən "Mosrekonstruksiya" şirkətinin direktor müavini vəzifəsində işləyib, 2000-ci ilə qədər isə həmin trestin rəhbəri olub.

Yakup Cimmi Durmaz (22 mart 1989, Erebru) əvvəllər Cimmi Tuma kimi tanınan, Türkiyənin "Qalatasaray" klubu və İsveç milli komandasında oynayan bir İsveç futbolçusudur.

Sadir Durmaz (15 iyul 1963, Kırşəhər ili) — iqtisadçı və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 24, 25, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı. Sadir Durmaz 1963-cü ildə Kırşəhər ilinin Çiçəydağı ilçəsində anadan olub. Karadeniz Universiteti İqtisadiyyat və İdarəetmə Bölməsindən məzun olub. Kənd Təsərrüfatı Kredit Kooperativləri Baş İdarəsində müfəttiş yardımçısı, müfəttiş, şöbə müdiri, sədr müavini və sədr vəzifələrində çalışıb. Beynəlxalq Kooperativ və Çalışma İqtisadiyyatı Araşdırma İnstitutunun (CIRIEC) İstanbul Daimi Komissiyası üzvü, Kooperativ Təhsil Vəqfi İdarə heyəti üzvü, GÜBRETAŞ İdarə Heyəti sədri, Güven Sığorta AŞ İdarə Heyəti sədri, Tarım Kredispor İdman Klubunun prezidenti vəzifələrdə çalışıb. Kənd Təsərrüfatı Kredit Kooperativlərinin Yenidən Qurulması Layihəsinin Koordinatoru olub. Qəzetlərdə, jurnallarda məqalələri dərc olunub. Uzun illərdir MHP üzvüdür. 2006-cı ildə MHP İdarə Heyətinin üzvü seçilib. MHP sədrinin yerli idarələrdən məsul müavinidir.

Atalar sözü — atalarımızın yaratdığı və əsrlərdən bəri özünə həyat düsturu etdiyi hikmətli və möcuz sözlərdir. Mövzu müxtəlifliyi ilə yanaşı bitmiş fikir, ümumiləşdirmə və nəticə atalar sözlərinə xas olan cəhətlərdir. Atalar sözləri xalqın həyatda sınanmış, müdrik və nəsihətli fikirlərindən ibarət olur və böyük əxlaqi-tərbiyəvi əhəmiyyət daşıyır. Əsas xüsusiyyəti həcmcə kiçikliyi, lakin mənaca hikmətli və nəsihətli olmasıdır. Atalar sözləri bitkin fikir ifadə edir, həm həqiqi, həm də məcazi mənada işlənir. == Təsnifatı == Həqiqi mənada işlənənlər: "Doğru söz acı olar", "İş insanın cövhəridir", "Yaxşı dost qardaşdan irəlidir", "Çıxan can geri qayıtmaz". Məcazi mənada işlənənlər: "Buynuzsuz qoçun qisası buynuzlu qoçda qalmaz", "İlanın ağına da lənət, qarasına da", "İslanmışın yağışdan nə qorxusu", "Ağacı qurd içindən yeyər", "Qudurmuş köpəyin ömrü qırx gündür" və s. Atalar sözlərindən yazılı ədəbiyyatda da geniş şəkildə istifadə olunur. Abbas Səhhətin "Yoxsulluq eyib deyil", Nəcəf bəy Vəzirovun "Daldan atılan daş topuğa dəyər", "Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük", "Sonrakı peşmançılıq fayda verməz", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini" əsərlərinin adları şifahi xalq ədəbiyyatından götürülmüşdür. Tapmaca kimi bu janr da həm nəzmlə, həm də nəsrlə olur.

Kişi sözü (film, 1987)

Breaking Bad – Vins Qilliqanın prodüserliyi ilə istehsal olunmuş ABŞ neo-vestern cinayət teleserialı. Serial AMC kanalında 5 mövsüm olmaqla 20 yanvar 2008-ci ildən 29 sentyabr 2013-cü ilə kimi yayımlanmış və 62 seriya davam etmişdir. Hekayə ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyulan çalışqan kimya müəllimi Volter Vaytdan (Brayan Krenston) bəhs edir. Öldükdən sonra ailəsinə pul qoymaq istəyən Vayt keçmiş tələbəsi Cessi Pinkman (Aaron Pol) ilə partner olur və metamfetamin istehsal edib pul qazanmaq qərarına gələrək kriminal dünyaya daxil olur. Serialın orijinal adı olan "breaking bad" ABŞ-nin cənubunda işlədilən ifadə olub, "qiyamət qoparmaq" və ya "cinayətə yönəlmək" mənalarını verir. Volterin ailəsi həyat yoldaşı Skayler (Anna Qann) və uşaqları Vayt (Ar Cey Mitt) ilə Hollidən (Elanor Anna Uenriç) ibarətdir. Skaylerin bacısı Mari Şreyder (Betsi Brandt) və onun əri, Narkotik ilə Mübarizə Administrasiyasının əməkdaşı Henk Şreyder (Din Norris) də hekayədəki vacib personajlardır. Teleserialda yer alan digər əsas personajlar Vaytın vəkili Sol Qudman (Bob Odenkerk), şəxsi müfəttiş Mayk Ermantraut (Conatan Benks) və narkotik taciri Qustavo Frinqdir (Cankarlo Espozito). Beşinci və son mövsümdə Tod Alkist (Cessi Plemons) və Lidiya Rodart-Kueyl (Lora Freyzer) personajları görünür. "Breaking Bad" bütün dövrlərin ən yaxşı seriallarından biri kimi göstərilir.

Gözün hərəki siniri (lat. nervus oculomotorius) — bir başlanğıc nüvəyə malikdir. Onun nüvəsi — lat. nucleus nervi oculomotorii böyük beyin ayaqcıqları qapağında, yuxarı təpəciklər səviyyəsində yerləşmişdir. Bu nüvənin altında kirpik əzələsini və göz bəbəyini daraldıcı əzələni innervasiya edən lat. nucleus accessorius (vegetativus) nervi oculomotorii (Vestfal-Edinger və ya Yakuboviç nüvəsi) və tən orta tək parasimpatik nüvə vardır. Gözün hərəki siniri böyük beyin ayaqcığının içəri tərəfində ayaqcıqlararası çuxurda — lat. sulcus medialis cruris cerebri deyilən şırımdan beyin əsasına çıxır. Buradan önə və bayır tərəfə dönərək, dal maili çıxıntının və mağaralı cibin bayır kənarı ilə göz yuvasının yuxarı yarığına çatır və bunun içəri bucağından (vətər halqasından) göz yuvasına daxil olub iki şaxəyə — lat. rami superior et inferior bölünür.

"Bu divarı sökün!" (ing. Tear down this wall!) — ABŞ Prezidenti Ronald Reyqanın 1987-ci il 12 iyun tarixində Qərbi Berlində söylədiyi nitqin bir hissəsi. O zaman Reyqan, SSRİ dövlət başçısı Mixail Qorbaçova müraciət edərək 1961-ci ildən bəri Berlin şəhərini qərb və şərq hissələrinə ayıran səddin aradan qaldırılmasına çağırış etmişdir. Nitq o zaman nisbətən kiçik media əhatəsi qazansa da, 1989-cu ildə Berlin divarının sökülməsindən sonra daha çox tanındı. Lakin nitqin divarın yıxılmasında nə qədər təsirli olması ilə bağlı müzakirələr var. == Zəmin == "Bu divarı sökün" adlanan nitq Ronald Reyqanın Berlin divarına yönəlmiş ilk çıxışı deyildi: 1982-ci ildə Qərbi Almaniyaya səfəri zamanı o, bəyan etdi ki, "Mən Sovet İttifaqı liderinə bir sual ünvanlamaq istəyirəm […] Nəyə görə orada divar mövcuddur?" Divarın tikilməsindən 25 il sonra 1986-cı ildə, buna cavab olaraq, Qərbi Almaniyanın "Bild" qəzeti Reyqana belə bir sual ünvanladı ki, "O, divarın sökülə biləcəyini nə zaman düşündü?" və cavab olaraq, Reyqan bildirdi ki, "Mən divarın sökülməsi üçün məsul şəxslərə [bu gün] çağırış edirəm". Reyqanın 1987-ci ildə Berlinə olan səfərindən öncə 50.000 insan ABŞ Prezidentinin gəlişi əleyhinə nümayiş keçirdi. Onun gəlişi dövründə baş verə biləcək hər hansı anti-Reyqan nümayişlərinin qarşını almaq məqsədi ilə Berlin şəhərinin geniş bir ərazisi bağlandı. Xüsusilə Kroytsberq küçəsi bu məqsədlə əsas götürülərək, şəhərin bu hissəsi boyunca hərəkət tamamilə məhdudlaşdırıldı. Nitq həmçinin Reyqan administrasiyası üçün də çox böyük anlaşılmazlıq mənbəyi idi.

"Ana sözü" (qaq. Ana Sözü) — Moldovada qaqauz dilində nəşr olunan ilk qəzet. == Tarixi == İlk qaqauz qəzeti olan "Ana sözü" Todur Zanetin əməyi sayəsində işıq üzü görmüşdür. Qəzetin ilk nömrəsi 14 avqust 1988-ci ildə çap olunmuşdur. Bundan sonra Todur Zanet 1988-1994-cü illərdə bu qəzeti çıxarmışdır. O, 1999-cu ildən bu günədək qəzetin baş redaktorudur. Qaqauziyada latın qrafikasına keçmək sahəsində ilk addımlar atılarkən, əvvəlcə "Ana sözü"nün səhifələrində alışdırma yazıları verilib, 1993-cu ilin sentyabr ayının 25-dən etibarən isə qəzet bütünlüklə latın qrafikasında çıxarmağa başlamışdır.

Kişi sözü — rejissor Cahangir Mehdiyevin filmi. == Məzmun == Ömrü kişi kimi yaşamaq, öz sözünün ağası olmaq asandırmı? Adam həyatda öz yerini necə tapmalıdır? Film bu suallara cavab verir. Müasir Azərbaycan kəndindən bəhs edən kinolentdə namus, ləyaqət və şan-şöhrət kimi məsələlərə toxunulur. Hər bir valideyn üçün cəmiyyətdə yerini tapan, öz mənliyini təsdiq edən övlad böyütmək əsl səadətdir. Lakin həyatın özünəməxsus qanunları var. Məhz buna görə bəzən həyat hər kəsin arzuladığı kimi olmur. Filmin qəhrəmanı Qasım (Əjdər Həmidov) üçün də həyat sınaq məktəbinə çevrilir... == Film haqqında == Film aktyor Əjdər Həmidovun kinoda ilk işidir.

"Müəllim sözü" (qəzet) — ziyalıları və ziyalılığı təbliğ edən qəzet. “Müəllim sözü” qəzeti 2010-cu ilin oktyabr ayında təsis olunub. Qəzetin ilk sayı 2011-ci ilin mart ayında işıq üzü görüb. Qəzet səkkiz səhifədən ibarətdir və ayda bir dəfə nəşr olunur. Qəzetin təsisçisi və baş redaktoru yazıçı-jurnalist Vahid Aslandır. “Müəllim sözü” qəzetinin əsas məramı və fəaliyyət istiqaməti ziyalıların və ziyalılığın təbliğidir. Qəzet həmçinin Azərbaycan müəllimi üçün sərbəst tribuna funksiyasını daşıyır. Eyni zamanda təhsil sahəsindəki problemlərə və qazanılan uğurlara geniş yer verilir. Vaxtaşırı “Müəllim sözü” qəzetinin səhifələrində dünya təhsilində baş verən yeniliklərə xüsusi yer ayrılır. Qəzetin uğurlu fəaliyyətinə daim mənəvi dəstək vermək üçün qəzetin redaksiya şurasında ölkənin ən tanınmış ziyalıları yer almışlar.

"Müəllim sözü" (qəzet) — ziyalıları və ziyalılığı təbliğ edən qəzet. “Müəllim sözü” qəzeti 2010-cu ilin oktyabr ayında təsis olunub. Qəzetin ilk sayı 2011-ci ilin mart ayında işıq üzü görüb. Qəzet səkkiz səhifədən ibarətdir və ayda bir dəfə nəşr olunur. Qəzetin təsisçisi və baş redaktoru yazıçı-jurnalist Vahid Aslandır. “Müəllim sözü” qəzetinin əsas məramı və fəaliyyət istiqaməti ziyalıların və ziyalılığın təbliğidir. Qəzet həmçinin Azərbaycan müəllimi üçün sərbəst tribuna funksiyasını daşıyır. Eyni zamanda təhsil sahəsindəki problemlərə və qazanılan uğurlara geniş yer verilir. Vaxtaşırı “Müəllim sözü” qəzetinin səhifələrində dünya təhsilində baş verən yeniliklərə xüsusi yer ayrılır. Qəzetin uğurlu fəaliyyətinə daim mənəvi dəstək vermək üçün qəzetin redaksiya şurasında ölkənin ən tanınmış ziyalıları yer almışlar.

Bunu özün et ( DIY və ya DIY, İngiliscə: Do It Yourself ) insanların, ekspertlərin və peşəkarların köməyi olmadan tikinti, təmir və təmir işlərinin özləri tərəfindən etməsidir. Xalq arasında həmçinin Əldəqayırma termini də işlənməkdədir. == Yaranış == "Bunu özün et" termini ilk dəfə 1950-ci illərdə insanların fərdi olaraq həyata keçirməyi seçdikləri ev abadlıq işlərini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. 70-ci illərdə videoyazının yayılması ilə "DIY"çılar maarifləndirici videolar hazırlayıb bu anlayışın oturuşmasına can atdılar. 90-cı illərdə internetin inkişafı ilə "DIY" qızıl dövrünü yaşamağa başladı. == Musiqidə == Musiqidə "DIY" fərqlərin və ya musiqi qruplarının öz mahnılarının özləri tərəfindən, yəni böyük musiqi şirkətləri tərəfindən dəstək olmadan, yazmaları, onların yayımı və tanıtımı deməkdir. Üstəlik bəzi musiqiçilər və bu hərəkatla bağlı olanlar, özləri dərgilər və qəzetlər çap edir. Həmçinin bəzi musiqiçilər ifa elədiyi alətləri də özləri düzəldib istifadə edir. Bu həyat tərzi pank musiqisini yazan və bu submədəniyyətə ayıd olanlar arasında çox yayılıb, ümumiyyətlə, pank submədəniyyəti məhz bu hərəkat üzərində qurulur. Bu fikirləri ən aydın təsvir edən qruplardan biri də Fuqazi qrupudur.

Şoqun (将軍) və ya bəzən syoqun — 1192–1867-ci illərdə Yaponiyanın hərbi diktatorlarına verilən titul. Onların rejimi bakufu (hərfi tərcümədə "çadır hökuməti") adlansa da, bu termin əsasən "şoqunluq" sözü şəklində tərcümə olunur. Yaponiya tarixində üç şoqunluq olmuşdur: Kamakura şoqunluğu (1192–1333), Aşikaqa və ya Muromaçi şoqunluğu (1338–1573) və Tokuqava şoqunluğu (1603–1867). Kamakura dövründə şoqun titulu müxtəlif ailələrin fərdlərinə keçirdi, lakin bu titul Muromaçi dövründə Aşikaqa ailəsinin, Edo dövründə isə Tokuqava ailəsinin fərdlərinə verilirdi. Şoqun titulu formal olaraq imperator tərəfindən şəxsə sülhü qoruması üçün verilirdi, lakin əslində imperatorlar gücsüz idilər, şoqunların təyinatı daxili işlərdə üstünlüyü olan hərbi şəxslər tərəfindən müəyyən olunurdu. Hər şoqun vassallarını və torpaqlarına birbaşa nəzarət edə bildiyi bir inzibati təşkilata başçılıq edirdi. Digər hərbi ailələrə, buddist və şinto məbədlərinə aid olan torpaqları isə müəyyən dərəcədə idarə edə bilirdi. "Şoqun" sözü sey-i tayşoqun titulunun qısaltmasından yaranmışdır. Sey-i tayşoqun titulu isə daxili qarışıqlıqlara və digər etnik qruplara qarşı ekspedisiyalara başçılıq edən hökumət rəsmilərinə verilmiş qədim titullardan yaranmışdır. Nara dövründəki (710–794) imperatorluq hökuməti Honşu adasının şimal-şərqini işğal etmiş Emişi qruplarını məğlub etmək üçün göndərilmiş qüvvələrin komandalığına bir neçə şəxsi təyin etmişdir.

Problem (q.yun. προβλήμα) — öyrənilməsini və həllini tələb edən mürəkkəb və praktiki situasiya; hansısa vəziyyətin, obyektin, qeyri-müəyyənliyin mürəkkəbliyinin nəzəri isahını gözləyən hal. Həllində əsas məsələ onun düzgün izah edilməsidir. Düzgün izah edilməyən problem onun istinad nöqtəsindən uzaqlaşmasına səbəb olur. Problem məsələdən onunla fərqlənir ki, onun həll üçün öz resursları yoxdur və kənardan dəstəyə ehtiyacı vardır. Qarşılıqlı problemlərin məcmusu problematika adlanır. ekologiya, sağlamlıq, qida, energetika, nəqliyyat problemləri; demoqrafik problemlər; təbiətin talan edilməsi; planetə qarşı diqqətsizlik; cinayətkarlıq; regionların qeyri-bərabər inkişafı; əmək bazarındakı problemlər; ailə institunun problemləri; yeni texnologiyaların tətbiqinin problemləri; proqnazlaşdırıla bilinmir (təbii fəlakətlər, insan faktoru); poqnozlaşdırılır.

Yer üzərində həyat minillərlə, atmosferdə olan mühafizə qatı sayəsində qərar tutmuşdur. Ozondan ibarət olan bu qat Yeri günəşin zərərli ultrabənövşəyi şüalanmasından mühafizə edir. Lakin antropogen və texnogen təsirlər altında 20 ildən artıq bir müddətdə ozon qatının aramsız nazikləşməsi qlobal miqyasda təhlükə mənbəyinə çevrilmişdir. Ozon tərkibində üç ədəd oksigen atomu olan qazdır. O, ilk dəfə 1839-cu ildə K. F. Şonbeyn tərəfindən elektrik boşalmalarının müşahidəsi zamanı kəşf edilmişdir. Lakin ozonun atmosferin bir hissəsinin olduğu faktı yalnız 1850-ci ildən sonra məlum olmuşdur. Ozon – yunan sözü olub, mənası "kəskin iy" deməkdir. Ozon günəşin işıqlandırdığı insan və digər canlıların yayıldığı müstəsna əhəmiyyətə malikdir, çünki o, atmosferin temperaturunun lay-lay olmasını müəyyən edir və eyni zamanda intensiv ultrabənövşəyi şüalanmadan qoruyur. Ozon əsasən atmosferin troposfer və stratosfer qatlarında yerləşir. Troposferdə ozonun miqdarı çox azdır.

Soxulcan dəliyi və ya Eynşteyn-Rozen körpüsü, Natan Rozen və Albert Eynşteyn tərəfindən irəli sürülmüşdür. Soxulcan dəliyi əslində kosmos zamanın nöqtə dizaynı və zamanda bir qısa yol olan nəzəri topolojik bir xüsusiyyətidir. Ümumi olaraq ağ dəliklər və qara dəliklər arasındakı keçidə soxulcan dəliyi deyilməkdədir. Bir soxulcan dəliyinin bir boğaza bağlı ən az iki çıxışı vardır. Əgər soxulcan dəliyindən keçmək mümkündürsə, maddə soxulcan dəliyinin girişindən keçib çıxışından çıxa bilər. Soxulcan dəliyi adı fenomeni açıqlamaqda istifadə olunan analogiyadan gəlir. Əgər bir soxulcan bir almanın üzərində səyahət edirsə, bütün almanın ətrafını gəzmək yerinə içindən keçərək bir kəsə yol tapmış olur. Soxulcan dəliyinin mərkəzi (ortası) dayanacaq nöqtəsidir, yəni oraya keçərkən spagettiləşmə deyilən bir hadisədən sonra ilişərsəniz və ulduzların bir ömrü bitirməsini 10 saniyə içində görə bilərsiniz. Oradan çıxmaq üçün işıqdan sürətli olmalısınız. Çıxa bilməsəniz qara dəlik yox olarkən enerji və ya qaz kütləsinə çevrilərsiniz.

Yerfındığı dəliyi — 2014-cü ilə qədər Oxot dənizinin mərkəzində açıq okean sahəsi. 1991-ci ildən 2014-cü ilə qədər onun statusu beynəlxalq mübahisələrin predmeti idi. Buna baxmayaraq, 2014-cü ilin mart ayından etibarən Yerfındığı dəliyinin dəniz dibi və alt qatı qanuni olaraq Rusiyanın kontinental şelfinin bir hissəsidir. Formasına görə adlandırılmış olan Yerfındığı dəliyi eni təqribən 55 kilometr (34 mil) və uzunluğu 480 kilometr (300 mil) olan sahə idi. Bu, Kamçatka yarımadasının, Kuril adalarının, Saxalin və materik Rusiyasının (Xabarovsk diyarı və Maqadan vilayəti) sahilləriindən uzanan Rusiyanın müstəsna iqtisadi zonası (MİZ) ilə əhatə olunmuşdu, lakin istənilən sahildən 200 nautical mile (370 km) uzunluqdan çox uzaqlıqda olduğu üçün Rusiyanın defolt MİZ-də deyildi. MİZ-lər suverenlik sahələri deyil, müəyyən suveren hüquqların və funksional yurisdiksiyanın sahələridir. Yerfındığı dəliyi Rusiyanın MİZ-də olmadığı üçün istənilən ölkə orada balıq tuta bilərdi. Bəziləri bunu 1991-ci ildə ekstensiv şəkildə etməyə başlamış və 1992-ci ildə buradan təqribən bir milyon metrik tona qədər sayda çıxarmışdılar. Bu, Rusiya Federasiyası tərəfindən Rusiyanın balıq ehtiyatları üçün təhlükə kimi qiymətləndirilmişdi, çünki balıqlar Rusiyanın MİZ-dən Yerfındığı dəliyinə girib-çıxırdılar Bu vəziyyətə " qarışdırılan səhm " deyilir. 1993-cü ildə Çin, Yaponiya, Polşa, Rusiya və Cənubi Koreya sayda ehtiyatları bərpa olunana qədər Yerfındığı dəliyində balıq tutmağı dayandırmağa razılaşmışdılar, lakin bundan sonra necə davam edəcəyinə dair razılaşma əldə etməmişdilər.

Kişi sözü — rejissor Cahangir Mehdiyevin filmi. == Məzmun == Ömrü kişi kimi yaşamaq, öz sözünün ağası olmaq asandırmı? Adam həyatda öz yerini necə tapmalıdır? Film bu suallara cavab verir. Müasir Azərbaycan kəndindən bəhs edən kinolentdə namus, ləyaqət və şan-şöhrət kimi məsələlərə toxunulur. Hər bir valideyn üçün cəmiyyətdə yerini tapan, öz mənliyini təsdiq edən övlad böyütmək əsl səadətdir. Lakin həyatın özünəməxsus qanunları var. Məhz buna görə bəzən həyat hər kəsin arzuladığı kimi olmur. Filmin qəhrəmanı Qasım (Əjdər Həmidov) üçün də həyat sınaq məktəbinə çevrilir... == Film haqqında == Film aktyor Əjdər Həmidovun kinoda ilk işidir.

Kişi sözü — 2016-2017-ci illərdə Azad Azərbaycan TV-də yayımlanmış romantik komediya janrlı Azərbaycan teleserialı. 13 seriya yayımlandıqdan sonra 14 yanvar 2017 tarixində fəaliyyətini dayandırmışdır. == Məzmun == Əjdər (Əjdər Həmidov) və Elnur (Elnur Hüseynov) uzaq vaxtlardan dostdurlar, həmçinin, onlar övladları Nurlana (Nurlana Cəfərova) və Cavidi (Cavid Gül) göbəkkəsdi edirlər. Lakin Nurlana İslamla (İslam Mehrəliyev), Cavid isə Aydanla (Aydan Axundova) evlənmək istəyir. Buna baxmayaraq, sonuncu 13-cü seriyada Nurlana ilə Cavid, İslamla Aydan evlənir.

Boz şkala - (ing.grayscale (gray scale), ru.оттенки серого) -boz rəngin qaradan ağa aralığında çalarlarının ardıcıllığı. Boz şkaladan kompüter qrafikasında qrafik görüntülərin detallaşdırılmasında istifadə olunur. Bozun çalarlarının sayı görüntünün hər bir pikselinin intensivliyini göstərmək üçün istifadə olunan bitlərin sayından asılı olur. Bozun çalarlarının kodlaşdırılmasında nə qədər çox bit iştirak edərsə, mümkün dərəcələmə sırası da bir o qədər çox alınır. Məsələn, ekranın hər bir pikseli üçün iki bitdən istifadə edilsə, bozun dörd unikal çaları alınacaq; bir pikselə altı bit boz şkalada 64, səkkiz bit isə 256 müxtəlif çalar verəcək. Kodlaşdırma bitlərinin sayı artdıqca bunun üçün gərəkli olan yaddaşın miqdarı da artır: bozun 256 çaları olan halda görüntünün hər bir pikseli üçün yaddaşın bir baytı tələb olunur, yəni eni və hündürlüyü 100 piksel olan kiçik görüntü üçün 10 000 bayt gərəkli olacaq. Buna görə də şəklin detallaşdırılmasını və yaddaşın tutumunu balanslaşdırmaq lazımdır ki, kiçik yaddaş sərfi hesabına yaxşı görüntü almaq mümkün olsun. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Satake Yoşiatsu (佐竹 義敦, 1748[…], Edo[d] – 1785[…]) və ya təxəllüsü ilə Satake Şozan (佐竹 曙山) – Akita hanının daymyosu və Qərb rəssamlığı üzrə Akita məktəbinin qurucusu. Yaponiyada Qərb rəssamlığına dair ilk nəzəri işin müəllifidir. Satake Yoşiatsu 1748-ci ildə Edo şəhərində doğulmuş, 1748-ci ildə Akitanın daymyosu olmuşdur. 1773-cü ildə yerli mis istehsalına tövsiyələr verməsi üçün Hiraqa Qennayı Akitaya dəvət etmişdir. Qennay Akitada ikən Qərb rəssamlığı haqqındakı nəzəriyyələrini Yoşiatsu və Yoşiatsunun köməkçisi Odano Naotake ilə bölüşmüşdür. 1778-ci ildə Naotakenin köməkliyi ilə Yoşiatsu 3 esse yazmışdır: "Rəssamlıq sənəti", "Rəssamlığı və kompozisiyanı anlamaq" və "Qırmızı və göy". "Rəssamlığı və kompozisiyanı anlamaq" essesində xətti prespektivə dair diaqramlar, qarışıq spiral pilləkənlər və Qerard de Leress tərəfindən yazılmış "Böyük rəssamlar kitabı" (1707) əsasında fiqur çəkmək metodları təsvir etmişdir. Bu esselər bir eskiz dəftərində toplanmışdır və Yaponiyada Qərb rəssamlığına dair ilk nəzəri iş hesab olunur. Yoşiatsu 3 eskiz dəftərinin müəllifi olmuşdur. Bu eskiz dəftərlərində onun cizgi çəkmə texnikası öz əksini tapmışdır.

Mustafa Üstündağ (11 fevral 1977, Mersin, Türkiyə) — Türkiyə aktyoru. Mustafa 11 fevral 1977-ci ildə Mersində anadan olub. Əslən Adanalıdır. 5 yaşındaykən bacısını itirdi. O, teatr təhsilini Müjdat Gezen İncəsənət Mərkəzində alıb və daha sonra Kocaeli Regional Teatrında, Qartal İncəsənət Studiyasında, MSM Oyuncuları və Pervasız Teatrı səhnəsində çıxış edib.

Denia (isp. Denia) — İspaniyada yerləşən bələdiyyə və şəhər. Bələdiyyə Marina-Alta ərazisinin 66.2 km² hissəsini əhatə edir. 2010-cu ildə hesablamalara görə əhali 42704 nəfərə çatmışdır. Əyalət paytaxt şəhərindən 100 km uzaqlıqda yerləşir. == Qalereya == == Həmçinin bax == Marina-Alta Xavea Kalpe == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Rəsmi səhifə Ayuntamiento de Denia Portal Turístico de Denia Índice Estadístico Municipal de Denia.

Schwarzschild qara dəlik — ümumi nisbilikdə ən sadə qara dəlik həllidir. Elektrik yükü yoxdur və heç bir istiqamətə dönmür. Təsvir etdiyi fəza-zaman sferik simmetrikdir. Bu aşağıdakı ölçü ilə təmsil olunur: d s 2 = − c 2 ( 1 − 2 G M r c 2 ) d t 2 + ( 1 − 2 G M r c 2 ) − 1 d r 2 + r 2 d Ω 2 , {\displaystyle ds^{2}=-c^{2}\left(1-{\frac {2GM}{rc^{2}}}\right)dt^{2}+\left(1-{\frac {2GM}{rc^{2}}}\right)^{-1}dr^{2}+r^{2}d\Omega ^{2},} ki burada M {\displaystyle M} qara dəliyin kütləsini, c {\displaystyle c} işıq sürətini, G {\displaystyle G} isə Nyutonun cazibə qüvvəsi sabitini ifadə edir. Bu bir Eynşteyn sahə tənliklərinin qlobal simmetrik unikal vakuum həllidir.

Şərt — müəyyən şərtin doğruluğundan asılı olaraq baş verən və ya baş verməyən hərəkət və ya əməliyyat haqqında işlədilən termin. Kompüter elmində qərarların idarə edilməsi üçün proqramlaşdırma dili əmrlərinə deyilir. Konkret olaraq, proqramçı tərəfindən müəyyən edilmiş Boolean şərtinin doğru və ya yanlış olaraq qiymətləndirilməsindən asılı olaraq şərtlər müxtəlif hesablamaları və ya hərəkətləri həyata keçirir. Nəzarət axını baxımından qərar həmişə hansısa şərt əsasında axının seçici şəkildə dəyişdirilməsi ilə əldə edilir. Dinamik göndərmə adətən şərti konstruksiya kimi təsnif edilməsə də, icra zamanı alternativlər arasında seçim etməyin başqa bir yoludur. Şərti ifadələr, vəziyyətə uyğun davranışı təyin edən proqramda nəzarət nöqtələridir. == Terminologiya == "Şərti deyim" termini adətən imperativ proqramlaşdırma dillərində istifadə olunur. Bunun əksinə olaraq, funksional proqramlaşdırmada "şərti ifadə" və ya "şərti konstruksiya" terminlərinə üstünlük verilir, çünki bu terminlərin hamısının fərqli mənaları var.

Bozun Əlli Çaları (ing. Fifty Shades of Grey) — Britaniyalı yazıçı E. L. Ceymsin (əsl adı Erika Leonarddır) trilogiyasından birinci kitabdır. Son illərin ən oxunan erotik romanı. Hazırda dünyanın bir çox ölkələrində satış rekordları qıran bu əsəri bir çox tənqidçilər "analar üçün porno" adlandırıblar. == Qısa məzmunu == Erotik məzmunlu "Bozun Əlli Çaları" 22 yaşlı universitet məzunu Anasteyşa Stilin hekayətidir. Təsadüfən 27 yaşlı biznes-maqnat Kristian Qreydən müsahibə almağa yollanan qız az sonra mürəkkəb intim münasibətlərə cəlb olunur. Bəyəndiyi yaraşıqlı kişini sadomazoxist meyillərdən uzaqlaşdırmağa çalışan Anasteyşa Stil tədricən onun seksual köləsinə çevrilir, lakin daha sonra normal eşq istəyi onu bu əsarətdən qurtulmağa sövq edir.

Lorenso di Pyero de Mediçi "Möhtəşəm" (it. Lorenzo di Piero de Medici il Magnifico; 1.1.1449, Florensiya - 8.4.1492, Karedci) — italyan dövlət xadimi, Florensiya Respublikasınn de-fakto hakimi və İtaliyada İntibah mədəniyyətinin ən güclü və intuziast hamisi. Müasir florentinlər tərəfindən həm də Möhtəşəm Lorenso (it. Lorenzo il Magnifico) kimi tanınan dövlət xadimi, eyni zamanda maqnat, diplomat, siyasətçi və alim, sənətkar və şairlərin hamisi olmuşdur. Hami kimi o daha çox Botiçelli və Mikelancelonun təhsil və yaradıcılığını maliyyələşdirməsi ilə məşhurdur. Siyasətçi kimi Lorensonun fəaliyyəti İtaliya Liqası dövlətlərinin gücləndirilməsi, alyans ölkələrinin əməkdaşlığını yaratmaqla İtaliya yarımadasında on illərlə davam edən siyasi sabitliyə nail olunması ilə xarakterikdir. Onun yaşam dövrü İtaliya intibahı və Florensiya Qızıl dövrünün əsas hissəsini təşkil edir. Xarici siyasətdə Lorenso, Papa IV Sikstin ərazi ambisiyalarının qarşısını almaq üçün 1454-cü ildə İtaliya Liqasında balansın saxlanılması üçün dəqiq plan təklif etməsi ilə yadda qalıb. Buna görə də ona qarşı Patsi qəsdçiliyi (1478) törədilir və nəticədə Lorensonun qardaşı Culyano öldürülür. Lorensonun ölümü ilə müxtəlif italyan dövlətləri arasında sülhü təmin edən Lodi sülhü (1454) pozulur.

Mariya Mediçi (it. Maria de Medici, fr. Marie de Médicis; 26 aprel 1575, Florensiya — 3 iyul 1642, Köln) — Fransa kraliçası, IV Henrixin ikinci arvadı, XIII Lüdovikin anası == Həyatı == Mariya Mediçi 26 aprel 1575-ci ildə Florensiyada anadan olmuşdur. Böyük Toskana hersoqu Françesko de Mediçi və onun ilk arvadı Avstriyalı İoannanın altıncı uşaq və altıncı qızı idi. Ana tərəfdən Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru V Karlın bacısı nəvəsi və I İzabellanın kötücəsi idi. Mariya 2 yaşında olarkən onun anası bədbəxt hadisə nəticəsində vəfat etdi, atası isə çoxillik məşuqəsi Bianka Kappello ilə evləndi. Onun yeganə rəfiqəsi sosial vəziyyət və mənşədə olan əhəmiyyətli fərqə baxmayaraq xidmətçi və süd bacısı Leonora Doru Qaliqay (təxminən 1571–1617) idi. 1599-cu ildə Fransa kralı IV Henrix uşaqsız olan Marqarita de Valua ilə nikahını pozduğdan və evlənmək istədiyi rəsmi favoritkasi Qabriel d'Estrenin vəfatından sonra, Mariyanın əmisi və 1587-ci ildə vəfat edən I Françeskonun xələfi I Ferdinand Mediçinin nümayəndəsi ilə onun qardaşı qızı Mariya ilə evlənməsi barədə danışıqlara başladı, hadisələr baş verəndə gələcək kraliçanın artıq 24 yaşı tamam olmuşdur. 1600-cü ilin mart ayına qədər davam edən uzun sürən danışıqlardan sonra, hər iki tərəf razılığa gəldi. I Ferdinand altı yüz min kron cehiz verdi və beləliklə Mariya Mediçi öz nişanlısına Fransa tarixində ən böyük cehiz gətirdi.

Mediçilər (it. Medici) — italyan bank ailəsi, siyasi sülalə və sonradan XV əsrin birinci yarısından Florensiya Respublikasına rəhbərlik edən Kosimo Mediçinin sayəsində kral evinə çevrilmiş ailə. Ailə Toskananın Mucello adlanan bölgəsindən mənşəyini götürmüşdür. Sonradan bank işində təkmilləşərək Mediçi bankını yaradan ailə XV əsr ərzində Avropanın ən böyük bankına çevrilmişdir. Florensiyada olan siyasi güclərinin getdikcə artdığını görən ailə üzvləri özlərini monarx yox, rəsmi olaraq vətəndaş kimi qalmalarını üstün tutmuşdular. Mediçi ailəsindən dörd Roma papası - X Leo (1513-1521), VII Kliment (1523-1534), IV Piy (1559-1565) və XI Leo (1605); Fransanın iki regent kraliçası - Yekaterina Mediçi (1547 -1559) və Mariya Mediçi (1600-1610) çıxmışdır. 1531-ci ildən başlayaraq ailə üzvləri irsilik prinsipinə əsasında Florensiya hersoqlarına çevrilmişdilər. 1569-cu ildə ərazi ekspansiyasından sonra hersoqluq Böyük hersoqluğa çevrilmişdir. Onlar Toskana hersoqluğunu ailənin sonuncu nümayəndəsi Can Qastone Mediçi 1737-ci ildə öldüyü tarixə qədər idarə etmişdilər. Böyük hersoqluq ilkin böyük hersoqlar dövründə iqtisadi gücün artmasının şahidi olsa da, III Kosimo Mediçinin dövründən başlayaraq Toskana hersoqluğu maliyyə cəhətdən bankrot olmuşdur.

Mnemiopsis leidyi (lat. Mnemiopsis leidyi) — mnemiopsis cinsinə aid heyvan növü. Xəzər dənizində yabanı növ olan Mnemiopsis leidyi haqqında məlumat Mnemiopsis leidyi (А. Agassiz, 1965) okean sularında yaşayan mezoplanktona aid jeleşəkilli daraqlı orqanizmdir. Mnemiopsis Atlantik okeanın Meksika körfəzindən əvvəlcə yük daşıyan gəmilərin ballast suları ilə Qara dənizə düşmüş, Azov, Aralıq dənizlərində məskunlaşmış, bir neçə ildən sonra isə Xəzər dənizində müəyyən edilmişdir. Mnemiopsis leidyi-nin daxili cənub dənizlərinə (Qara, Azov, sonra isə Xəzər dənizinə) düşməsini alimlər bu dənizlərin ekosistemlərinə gəlməsinin real müddətlərindən çox sonra müəyyən etmişlər. Beləliklə, Qara dənizdə jeleşəkilli daraqlısının görünməsi haqqında ilk qeyd 1982-ci ildə edilmişdir (Pereladov, 1988), növ kimi birinci qeydiyyat isə 1986-cı ildə meydana gəlmişdir (Zaytsev və s., 1988). Xəzər dənizində balıqçıların tora düşmüş jeleşəkilli daraqlısı haqqında ilk məlumatı 1996-cı ildə daxil olmuşdur və yalnız 1999-cu ildə bu növ Xəzər ETBTİ mütəxəssisləri tərəfindən Türkmənistan sahillərində ekspedisiya keçirərkən (Zaytsev, 2001) qeydə alınmışdır. Bunun nəticəsində yırtıcı jeleşəkilli daraqlısı Mnemiopsis leidyi 35 ildən artıqdır ki, Qara və Azov dənizlərinin ekosisteminə, 20 ildən artıq müddətdir ki, Xəzər dənizinə təsir göstərir. Mnemiopsis leidyi canlısının Xəzər dənizində yayılması Son 15–20 ildə zooplanktonun sayı və biokütləsi Orta Xəzərdə 5–6 dəfə, Cənubi Xəzərdə isə təxminən 10 dəfə azalmışdır. Cənubi Xəzərdə Mnemiopsis leidyi-nin ən yüksək biokütlələri müəyyən edilmişdir.

Nyutonun beşiyi — müxtəlif növ enerjilərin bir-birinə çevrilməsini nümayiş etdirmək üçün İsaak Nyuton tərəfindən düşünülmüş mexaniki sistem. İlk dəfə 1967-ci ildə aktyor Saymon Prebbl tərəfindən hazırlanan bu oyuncağı günümüzdə bir çox ofislərdə və kabinetlərdə stolüstü əşya kimi görmək olar. Dünyada ən böyük Nyuton beşiyinə Miçiqan ştatının Kalamazoo şəhərində rast gəlmək olar. O,hər biri 6,8 kq olan 16 ədəd boulinq şarından ibarətdir.

REM (REMark) statement ~ оператор REM ~ REM değimi ~ REM deyimi – BASIC proqramlaşdırma dilində, eləcə də MS-DOS və OS/2 əməliyyat sistemlərinin paket fayllarında (BATCH FILES) açıqlama vermək üçün deyim. REM sözüylə başlanan istənilən deyim interpretator, kompilyator, yaxud komanda prosessoru tərəfindən nəzərə alınmır. Bax: COMMENT. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Seriyi (fr. Cérilly) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Seriyi kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Monlyuson. INSEE kodu — 03048. 2008-ci ildə əhalinin sayı 1379 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 762 nəfər (15-64 yaş) arasında 541 nəfər iqtisadi cəhətdən, 221 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəal 541 nəfərdən 497 nəfər (279 kişi və 218 qadın) işləyir, 44 nəfər işsizdir (20 kişi və 24 qadın). 221 hərəkətsiz 33 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 107 nəfər təqaüdçü, 81 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Spiridon Malxazoviç Kediya (gürc. სპირიდონ კედია;20 sentyabr 1884 – 1948, Paris) — Gürcü siyasətçisi, Gürcüstan Milli Demokrat Partiyasının yaradıcılarından biri. Spiridon Kediya 1905-ci ildən etibarən siyasi həyatda fəal iştirak etməyə başlamışdır. Hökumət əleyhinə etirazlarda iştirak etdiyi üçün gimnaziyadan qovulmuşdur. Müstəqillik şüarlarını elan edən, lakin tez tərk edən Gürcüstan federalistlərinin partiyasına qoşuldu. Kediya 1906-cı ildə həbsdən yayınaraq Fransaya getdi. Spiridon Kediya orta məktəbi Parisdə bitirib. Spiridon Kediya 1907-ci ildə Paris Universitetində təhsil almağa başladı, ancaq xəstəlik üzündən təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qaldı. Daha sonra Monpelye Universitetinə daxil olaraq oradan məzun oldu. Təhsil aldığı müddətdə Gürcüstan Tələbələri Dərnəyinin üzvü idi.

Typhlodromus eddiei (lat. Typhlodromus eddiei) — phytoseiidae fəsiləsinin typhlodromus cinsinə aid heyvan növü. Typhlodromus eddiei Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.

Yekaterina Mediçi (it. Caterina de' Medici; fr. Catherine de Médicis) (d. 13 aprel 1519 – ö. 5 yanvar 1589) — Fransa kralı II Henrinin xanımı, Fransa kraliçası. O, eyni zamanda 3 Fransa kralının — II Fransisk, IX Karl və III Henrinin anasıdır. Yekaterina 1519-cu ildə Florensiyada Urbino hersoqu Lorenzo Mediçi və xanımı Medlin La-tur-Davernin yeganə övladı olaraq dünyaya gəldi. 1533-cü ildə o, hələ 14 yaşında Yekaterina Fransa kralı I Fransiskin oğlu Henriylə evləndirildi. Onun bu evliliyi qohumu olan Roma papası VII Klement tərəfindən tərtib edilmişdi. 1547-ci ildə Fransa kralı olan əri II Henri onu dövlət işlərindən uzaq tumağa çalışsa da, onun 1559-cu ildə vəfatının ardından Yekaterina siyasi arenada təkbaşına qaldı.

İnsanlğın beşiyi — CAR-ın Qautenq vilayəti, Yohannesburq şəhərinin 50 km (31 mil) şimal-qərbində yerləşən, paleoantropoloji ərazi. 1999-cu ildə UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi elan edilmişdir. Hazırda 47 000 hektar ərazini əhatə edir və əhəng daşı mağaraları kompleksini ehtiva edir. Lakin, mövcud arxeoloji və fosil sübutlarına görə, insanlığın beşiyi tez-tez "bəşəriyyətin beşiyi" kimi xatırlanan Şərqi Afrikadakı Afar üçbucağıdır. Ərazidəki Sterkfonteyn mağaraları 1947-ci ildə Robert Brum və Con Telbot Robinson tərəfindən tapılmış 2.3 milyon illik bir Australopithecus africanus fosilinin ("Xanım Ples" ləqəbli) kəşf edildiyi yer idi. Tapıntı 1924-cü ildə qazıntı işlərinin davam etdiyi Cənubi Afrikanın şimal-qərb viyalətindəki Taunq-da Raymond Dart tərəfindən "Taung uşağı" olaraq bilinən, yetkinlik yaşına çatmayan Australopithecus africanus kəlləsinin kəşfini təsdiqləməyə kömək etdi. Əraziyə daxil olmasa da, yaxınlığındakı Rayzinq-Star mağara sistemində, müvəqqəti olaraq Homo naledi adlandırılan nəsli kəsilmiş bir növün on beş fosil skeleti tapılan Dinaledi otağı (ulduzlar otağı) var. Təkcə Sterkfonteyn 2010-cu ildən əvvəl tapılmış erkən hominid fosillərinin üçdə birindən çoxunu ehtiva etmişdir. Dinaledi otağı isə, 1500-dən çox H. naledi fosilini, Afrikada indiyə qədər tapılan tək hominid növünün ən geniş kəşfini ehtiva edir. Ərazi üçün işlədilən "insanlığın beşiyi" ifadəsi ərazidə indiyə qədər tapılmış çox sayda (və ən qədimlərindən bəziləri), bəziləri 3,5 milyon il əvvələ aid olan tapıntılara əsaslanır.

Sivilizasiyanın beşiyi — bu və ya digər sivilizasiyanın başqa ərazilərdəki digər sivilizasiyalardan asılı olmayaraq yarandığı məkan və mədəniyyətdir. Şəhər tipli yaşayış məskənlərinin formalaşması cəmiyyətin “sivil” kimi səciyyələndirilə bilən ilkin xüsusiyyətidir. Sivilizasiyanın digər xüsusiyyətlərinə oturaq və ya qeyri-köçəri əhali, monumental memarlıq, sosial təbəqələrin və bərabərsizliyin mövcudluğu, ünsiyyət üçün yazı sisteminin yaradılması daxildir. Daha sadə cəmiyyətlərdən sivilizasiyanın mürəkkəb cəmiyyətinə keçid tədricən baş verir. Alimlər ümumilikdə sivilizasiyanın altı beşiyinin olduğunu qəbul edirlər. Belə ki, Mesopotamiya, Qədim Misir, Qədim Hindistan və Qədim Çinin Köhnə dünyada ən erkən sivilizasiyalar olduğu hesab edilir. Yeni dünyada isə sivilizasiyanın beşiyi sahilyanı Perunun Karal-Supe sivilizasiyası və Meksikanın Olmek sivilizasiyasıdır. Sivilizasiyanın bütün beşikləri yaşayış vasitələri baxımından kənd təsərrüfatından asılı olmuşdur (ehtimal ki, əvvəlcə dəniz ehtiyatlarından asılı ola bilən Karal-Supe istisnadır). Onların hamısı mərkəzləşdirilmiş hökuməti, siyasi liderləri, kahinləri və sivilizasiyanın şəhər mərkəzlərinin ictimai məsələlərini dəstəkləmək üçün kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal edən fermerlərin (kəndlilərin) fəaliyyətindən asılı olmuşdur. Nisbətən az formal olaraq, "sivilizasiyanın beşiyi" termini Yunanıstan və ya Roma kimi digər tarixi qədim sivilizasiyalara istinad etmək üçün də istifadə olunur.

Üstunrəş (fars. استون رش‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 758 nəfər. yaşayır (104 ailə).

Üsturə (fars. استوره‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 583 nəfər. yaşayır (84 ailə).

Ştənde (rus. Штанды, başq. Штәнде) — Başqırdıstan Respublikasının Baltas rayonunda yerləşən kənd. Kənd, Ştənde kənd şurasının tərkibindədir. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Starobaltas): 18 km., ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Kueda stansiyası): 83 km. 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə başqırdlar (99%) üstünlük təşkil edir.

Duman dənizi üzərindəki gəzgin (almanca: Der Wanderer über dem Nebelmeer) - 1818-ci ildə romantik alman rəssamı Kaspar David Fridrix tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəri. Bu, romantizmin şah əsərlərindən biri hesab olunur.

Göyünlər (lat. Tabanidae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin i̇kiqanadlılar dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi. == Ümumi məlumat == Göyünlər heyvanların qanı və bitkilərin şirəsi ilə qidalanan iri çibin (iri milçək). Bütün ikiqanadlı cücülər kimi Göyünlərində inkişafı 4 mərhələdən ibarətdir: yumurta, sürfə, pup, yetkin fərd. Bu zaman yetkin fərddən başqa bütün mərhələlərdə yaşayış ya su hövzələrində, ya da ki, yarı su-torpaq mühitində davam edir. Göyünlərin saprofaq, yaxud yırtıcı olan sürfələri su və ya torpaqda yaşayan orqanizmlər, yaxud onların qalıqları ilə qidalanırlar. Yetkin fərdlərin qidalanması müxtəlifdir. Fəsiləyə aid müxtəlif cinslərin nümayəndələri saprofaq, fitofaq yaxud yırtıcıdır. Göyünlərin dişiləri heyvanların — məməlilərin, quşların, suda-quruda yaşayanların qanını içir, eyni zamanda dişi və erkəkləri çiçəkli bitkilərin nektarı ilə qidalanır.

Jotun A/S və ya Jotun Group, Norveçdə qurulmuş, kimya sektorunda fəaliyyət göstərən çox millətli şirkət. Mərkəzi Norveçin Sandefjord şəhərində tapılar.

Kozan (Sis) — Adana ilinin ilçəsi. == Əhali == 2018-cı ilin məlumatına görə ilçədə 130.495 nəfər yaşayır. Kozanın ilçə mərkəzi və kəndləri müsəlman türklərdən ibarətdir. Ancaq ilçədə az sayda Balkan köçərisi var.

Kuzun — Azərbaycan Respublikasının Qusar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Kənd ərazisində yaşayış məskənlərinin e.ə. II minillikdən movcud olması güman edilir. == Toponimikası == Kuzun oyk., sadə. Qusar rayonunun Zindanmuruq i.ə.v.-də kənd. Qusarçayın sahilində, dağətəyi ərazidədir. Tədqiqatçıların fikrincə, oykonim türk dillərində coğrafi termin kimi işlədilən kəzen (dağın beli, yayla, aşırım) sözündəndir. Yaşayış məntəqəsi salındığı ərazinin adını daşıyır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 847 nəfər, milliyətcə ləzgi olan əhali yaşayır.

Maluma — Juan Luis Londoño Arias (13 mart 1993-cü ildə anadan olub) Puerto-Rikolu sənətçidir. Karyerasının əvvəlindən bəri o, 15 milyona yaxın albom sataraq onu bütün zamanların ən çox satılan Latın Amerikası musiqi sənətçilərindən birinə çevirdi. 1 Fevral 2019-cu ildə Ozuna YouTube-da hər hansı bir sənətçinin ən çox bir milyard baxışlı videosu olub və o, iki Latın Grammy Mükafatı, beş Billboard Musiqi Mükafatı, on iki Billboard Latın Musiqi Mükafatı, dörd Ginnesin Rekordlar Kitabı, digər təriflər. Odisea (2017) Aura (2018) Nibiru (2019) "Igual Como Tú" (2012) "Juegos De Amor" (2012) "Fanática" (2013) "Luce Bien" (2013) "Se Suelta Sola" (2013) "El Proceso" (2013) "Me Heches La Culpa" (2014) "Detrás Del Mic" (2014) "Contigo Lo Tengo Todo" (2014) "Si No Te Quiere" (2014) "Se Toca Todita" (2014) "En Otro Mundo" (2014) "Mai Que Locura" (2014) "Dime Bebe" (2014) "Dialogue Con Mi Corazón" (2014) "Te Paso A Buscar" (2014) "Que Bien Te Ves" (2014) "Mírame" (2014) "Juega Tu Posición" (2014) "Pasión & Deseo" (2015) "Donde Están Las Gatas (Remix)" (2015) "Sexo x Money" (2015) "No Se Que Tienes" (2015) "Enfermita" (2015) "Todos Los Días Me Pregunto" (2015) "Dicen" (2015) "Búrlate" (2015) "Si Te Dejas Llevar" (2015) (with Juanka El Problematik) "Si Tu Marido No Te Quiere" (2015) "Se Dejaron Ver" (2015) "Bailen (Remix)" (2015) "Calentamiento" (2015) "Nos Fuimos Conociendo" (2015) "Falsas Mentiras" (2015) "Corazón De Seda" (2015) "No Force" (2015) "Si Tu Marido No Te Quiere (Remix)" (2015) (featuring Arcángel and Farruko) "No Quiere Enamorarse" (2015) "Dime Quién" (2016) "69" (2016) "Mil Maneras" (2016) "Leal" (2016) "Infidelidad" (2016) "No Forcen (Remix)" (2016) "No Quiere Enamorarse (Remix)" (2016) (featuring Daddy Yankee) "Dile Que Tu Me Quieres" (2016) "Te Vas" (2016) "Un Bellaqueo" (2016) (with Pusho, Alexio La Bestia and Juanka El Problematik) "Me Ama Me Odia" (2016) (with Arcángel, Cosculluela and Brytiago) "En La Intimidad" (2016) "El Pecado" (2016) "Dile Que Tu Me Quieres (Remix)" (2017) (featuring Yandel) "Después De Las 12" (2017) "Tu Foto" (2017) "Si Tu Quieres" (2017) (with Pusho and Anuel AA) "Bebé" (with Anuel AA) (2017) "El Farsante" (2017) "Se Preparó" (2017) "Que Va" (with Alex Sensation) (2017) "Ahora Dice" (2017) (with Chris Jeday, J Balvin and Arcángel) "Sobredosis" (2017 and 2018) (with Romeo Santos) "Egoísta" (featuring Zion & Lennox) (2017) "Siguelo Bailando" (2017) "La Modelo" (with Cardi B) (2017) "Solita" (with Mambo Kingz and DJ Luian featuring Bad Bunny, Wisin and Almighty) (2018) "El Farsante (Remix)" (2018) (featuring Romeo Santos) "Ahora Dice (Real Hasta La Muerte)" (2018) (with Chris Jeday, J Balvin, Arcángel, Anuel AA, Cardi B and Offset) "Bipolar" (2018) (with Brytiago and Chris Jeday) "Balenciaga" (2018) (with Ele A El Dominio) "Quisiera Alejarme" (2018) (with Wisin) "Me Niego" (2018) (with Reik and Wisin) "Única" (2018) "Te Boté (Remix)" (2018) (with Casper, Nio García, Darell, Nicky Jam, Bad Bunny) "Hasta que salga el sol" (2019) "Gistro Amarillo" (With. Wisin) (2020) "Caramelo Remix" (With. Myke Towers, Karol G). "Enemigos Ocultos", (With. Wisin, Myke Towers, Arcangel, Cosculluela, Juanka) (2020) "Despeinada", (With. Camilo).

Pozan — dəftərxana ləvazimatı. Tarixən yazını və ya ləkəni silmək üçün quru çörəkdən istifadə ediblər. Lakin Avropaya Latın Amerikasından kauçuk gətirəndən sonra (əsasən Braziliyadan), onun daha yaxşı sildiyi müşahidə edilir. Buna istinad edərək 1770-ci ildə ingilis Cozef Pristli ilk pozanı düzəldir. 1858-ci ildə aisə amerikalı Hayman Lipman karandaşın ucuna pozanın yerləşdirməklə yeni konsstruksiya ixtira edir.

Yemiş (lat. Cucumis melo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü. Qovun qarpıza nisbətən daha çox istisevən bitkidir və quruluşuna görə qarpızdan fərqlənir. Bunun toxumları içərisi boş olan toxum kamerasında yerləşir. Əsasən Orta Asiya respublikalarında və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Tərkibində şəkərin miqdarı 5-17%-ə çatır. 20 mq% C, 1,2 mq% A, 0,5 mq% B1, 0,3 mq% B2, 0,6 mq% PP vitaminləri vardır. Mineral maddələrdən ən çox rast gələni dəmirdir ki, bunun da miqdarı 2,5 mq%-ə bərabərdir. Qarpızdan fərqli olaraq saxlanılarkən yetişə bilir. Qovunların təsərrüfat-botaniki sortları biri-digərindən meyvəsinin ölçüsünə və kütləsinə, qabığının rənginə və bərkliyinə, ətli hissəsinin konsistensiyası və rənginə, dad və ətrinə, yetişmə müddətinə və saxlanılmasına görə fərqlənirlər.