Lüğətlərdə axtarış.

Aşıq Savad (1885, Daşkənd, Yeni Bəyazid qəzası və ya Dəmirçilər, Qazax qəzası – 1970, Qumlu, Gədəbəy rayonu) – azərbaycanlı şair və aşiq. == Həyatı == Aşıq Savad Axund Şəfi qızı Nəsibova, 1885-ci ildə Göyçə mahalının Daşkənd kəndində anadan olmuşdur. Əmisi Molla Şabandan, atası Axund Şəfidən, qardaşları Hacı Rəhimdən və Molla Mehdidən ruhani təhsili almışdır. Tanıyıb sevmədiyi, Göyçə mahalının Sarıyaqub kənd sakini Temir adlı birisinə ərə verilmişdir. Temirdən saz havalarını çalmağı öyrənmiş və aşıqlıq etmişdir. Toylarda, el şənliklərində özünün və xüsusən də ustad aşıqların dillər əzbəri olan sözlərini çalıb-oxumuşdur. Aşıq Savad 1970-ci ildə Gədəbəy rayonunun Qumlu kəndində vəfat etmiş və orada da dəfn edilmişdir. Aşıq Savad haqqında bir neçə kitablarda məlumat verilmişdir: 1991-ci ildə "Gənclik" nəşriyyatında çap olunan Əzizə Cəfərzadənin "Azərbaycanın aşıq və şair qadınları" kitabında Aşıq Savadın qoşmaları və gəraylıları nəşr olunmuşdur (səh. 160–161). 2005-ci ildə "Avrasiya press" nəşriyyatında çap olunan "Azərbaycan qadın şairləri antologiyası" kitabında da qoşmaları və gəraylıları nəşr olunmuşdur (səh.

Aminata Savadoqo (latış. Aminata Savadogo‎; d. 9 yanvar 1993, Riqa, Latviya) və ya sadəcə Aminata — Latviya müğənnisi, bəstəkarı, prodüseri və modeli. O, Latviyanı Avstriyanın paytaxtı Vyanada keçirilən 2015 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmiş və ölkəsinə final mərhələsində 6-cı yeri qazandırmışdır. == Həyatı == Aminata Savadoqo 9 yanvar 1993-cü ildə Latviyanın paytaxtı Riqa şəhərində anadan olmuşdur. Onun anası yarı latış, yarı rus, atası isə Burkina-Fasoludur. Aminata 13 yaşında oxumağa başlamışdır. O, Latviyada Bolderaja musiqi və incəsənət məktəbini bitirmişdir. Aminata erkən yaşlarında fleytada ifa etməyi də öyrənmişdir. 15 yaşında ikən gənc ifaçı Latviyanın Krodziņā pie Paula televiziya şousunda iştirak etmişdir.

Kentaro Savada (d. 15 may 1970) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 4 oyun keçirib.

Kompüter savadlılığı — elementar istifadədən kompüter proqramlaşdırmasına və qabaqcıl problemlərin həllinə qədər bacarıq səviyyələri ilə kompüterlərdən və əlaqəli texnologiyadan səmərəli istifadə etmək biliyi və bacarığı. Kompüter savadlılığı kiminsə kompüter proqramları və tətbiqlərini istifadə etməsindəki rahatlıq səviyyəsinə də aid edilə bilər. Digər dəyərli bir nüans isə kompüterlərin necə işlədiyini başa düşməkdir. Kompüter savadlılığı kompüter proqramlaşdırmasından fərqləndirilə bilər: bu kompüter proqramlarının istifadəsində tanışlıq və bacarığa deyil, onların dizaynına və kodlaşdırılmasına diqqət yetirir. Böyük Britaniya və ABŞ də daxil olmaqla müxtəlif ölkələr milli kompüter savadlılığının yüksəldilməsi üçün təşəbbüslər irəli sürüb. == Zəmin == Kompüter savadlılığı rəqəmsal platformalarda ünsiyyət qurmaq və ya məlumat tapmaq bacarığı olan rəqəmsal savadlılıqdan fərqlənir. Müqayisəli olaraq, kompüter savadlılığı kompüterlərdən istifadə etmək və onların necə işlədiyinə dair əsas anlayışı saxlamaq qabiliyyətini ölçür. İnsanın kompüter savadlılığı adətən anket vasitəsilə ölçülür ki, bu da onların mətn yazmaq və dəyişdirmək, kiçik kompüter əməliyyat problemlərini aradan qaldırmaq və kompüterdəki məlumatları təşkil etmək və təhlil etmək qabiliyyətini yoxlayır. Kompüter istifadəçiləri kompüter savadlarını artırmaq üçün hansı kompüter bacarıqlarını təkmilləşdirmək istədiklərini ayırd etməli və bu bacarıqlardan daha məqsədyönlü və dəqiq istifadə etməyi öyrənməlidirlər. Kompüter savadlılığı haqqında daha çox öyrənməklə, istifadəçilər istifadə etməyə dəyər olan daha çox kompüter funksiyalarını kəşf edə bilərlər.

Maliyyə savadlılığı — Maliyyə savadlılığı fərdlərin büdcə, qənaət, borc alma və investisiya kimi təməl maliyyə anlayışları mövzusunda real iqtisadi şərtləri də nəzərə alaraq qəraralma qabiliyyətidir. İnsanların şəxsi maliyyə vəziyyətini necə idarə edəcəyi qabiliyyətini göstərən bir səviyyədir. Gündəlik həyatda insanlar qarşılaşdığı maliyyə vəziyyətlərinə qarşı öz problemlərini necə həll edə bilmə və planlı bir şəkildə qərarlar almanı göstərən kafilik, ya da qabiliyyətidir. Düzgün maliyyə qərarlarının verilməsi və fərdlərin maddi rifahının yaxşılaşdırılması üçün zəruri olan məlumatlılıq səviyyəsi, bilik, bacarıq, baxış və davranışlar toplusudur. İƏİT – İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (ing. ing. Organization for Economic Co-operation and Development, OECD – demokratiya və bazar münasibətli iqtisadiyyat prinsipini qəbul edən inkişaf etmiş ölkələri birləşdirən beynəlxalq təşkilat) maliyyə savadlılığını bu şəkildə ifadə edir: "Maliyyə istehlakçılarının öz rifah hallarını yaxşılaşdıra bilmək üçün maliyyə məhsulları və konsepsiyalarını başa düşmək, maliyyə risklərini və imkanlarını qiymətləndirmək, məlumatlı seçimlər etmək və digər səmərəli addımlar atmaq üzrə bacarıqlar toplusudur". Maliyyə savadlılığı anlayışı ABŞ və Avstraliyada Financial literacy (maliyyə savadlılığı), Kanada və İngiltərədə Financial capability (maliyyə qabiliyyəti) olaraq təyin olunmaqdadır. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Uzunmüddətli qənaət və investisiyalar üçün maliyyə savadlılığı Maliyyə savadlılığı Arxivləşdirilib 2017-06-06 at the Wayback Machine Mərkəzi Bank "Maliyyə savadlılığı" layihəsi çərçivəsində tədbirlərini davam etdirir Maliyyə savadlılığı. Layihə haqqında Elmin İnkişafı Fondu "Gənc alimlər və maliyyə savadlılığı" "Gənc alimlər və maliyyə savadlılığı" müsabiqəsi elan edilib Finansal okuryazarlık nedir?

Savadkuh şəhristanı- İranın Mazandaran ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Polsefid şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 66,430 nəfər və 17,918 ailədən ibarət idi. Savadkuh, Pəhləvi sülaləsinin banisi Rza şah Pəhləviin doğulduğu yerdir.

Savadsızlıq (ing. Illiteracy) — oxumağı bacarmamaq. Bir zamanlar adını yaza bilməyənlər savadsız hesab olunurdular. Lakin bu terminin dəqiqliyi o qədər genişlənmişdir ki, indi savad testləri insanların gündəlik tapşırıqları (məsələn: avtobusun vaxt cədvəlini oxuya bilmək bacarığı) yerinə yetirmək bacarığını ölçür.

Tindvende Tyeri Savadoqo (22 iyul 1995) — Burkina-Fasolu üzgüçü. Tindvende Savadoqo Burkina-Fasonu 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Tindvende Savadoqo birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 50 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 26.38 saniyəlik nəticəsi ilə 67-ci yeri tutdu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.

Media savadlılığı — savadlılığın genişləndirilmiş konseptuallaşdırılmasıdır ki, bura media mesajlarına daxil olmaq və təhlil etmək, eləcə də dünyada dəyişiklik etmək üçün informasiya və kommunikasiyanın gücündən istifadə etməklə yaratmaq, əks etdirmək və hərəkətə keçmək bacarığı daxildir. Media savadlılığı bir mühitlə məhdudlaşmır, iş, həyat və vətəndaşlıq üçün vacib olan səriştələr toplusu kimi başa düşülür. Media savadlılığı təhsili media savadlılığı səriştələrini inkişaf etdirmək üçün istifadə olunan prosesdir. Bu, medianın təsiri barədə məlumatlılığın artırılması ilə yanaşı, medianın həm istehlakı, həm də yaradılması istiqamətində fəal mövqe yaratmaq məqsədi daşıyır. Media savadlılığı təhsili ABŞ və bəzi Avropa İttifaqı ölkələrində kurrikulumun bir hissəsidir. Media alimləri və pedaqoqlarından ibarət fənlərarası qlobal birlik bilik, elmi və peşəkar jurnallar, milli üzvlük assosiasiyaları ilə məşğul olur. == Media savadlılığı təhsili == Media savadlılığı üçün təhsil adətən insanları izlədikləri, eşitdikləri və oxuduqları şeylər haqqında suallar verməyə təşviq edən sorğuya əsaslanan pedaqoji modeldən istifadə edir. Media savadlılığı ənənəvi çap olunmayan mətndən kənara çıxır və daha müasir mənbələri tədqiq etməyə yönəlir. Media savadlılığının bəzi nümunələrinə televiziya, videooyunlar, fotoşəkillər və audio mesajlar daxildir, lakin bunlarla məhdudlaşmır. Media savadlılığı təhsili insanlara mesajları tənqidi formada təhlil etmək üçün qəbuledici media qabiliyyətini inkişaf etdirməyə kömək edən alətlər təqdim edir, öyrənənlərə media ilə bağlı təcrübələrini genişləndirmək üçün imkanlar təklif edir və öz media mesajlarını hazırlamaqda yaradıcı bacarıqları artırmaq üçün generativ media imkanlarını inkişaf etdirməyə kömək edir.

Məlumat savadlılığı və ya informasiya savadlılığı — Kollec və Tədqiqat Kitabxanaları Assosiasiyasının tərifinə görə, "informasiyanın əks etdirici kəşfini, məlumatın necə istehsal edildiyini və qiymətləndirildiyini başa düşməyi və yeni biliklərin yaradılmasında məlumatdan istifadəni və öyrənmə icmalarında etik cəhətdən iştirak etməyi əhatə edən inteqrasiya edilmiş bacarıqlar toplusu". Birləşmiş Krallıqda Kitabxana və İnformasiya Peşəkarlarının İmtiyazlı İnstitutunun bu termin üçün hazırladığı tərifdə həm "nə vaxt", həm də "niyə" məlumatının lazım olduğunu bilməyə istinad edilir. 1989-cu ildə Amerika Kitabxanalar Assosiasiyasının (AKA) Məlumat Savadlılığı üzrə Prezident Komitəsi məlumat savadlılığını bir insanın atributları kimi müəyyən etmişdir. Burada qeyd edilmişdir ki, "məlumat savadlılığı üçün insan məlumatın nə vaxt lazım olduğunu anlaya bilməli və lazım olan məlumatları tapmaq, qiymətləndirmək və səmərəli istifadə etməyi bacarmalıdır". 1990-cı ildə akademik Lori Erp "Məlumat savadlılığı təlimatı ilə biblioqrafik təlimat eynidirmi?" sualı ilə məqalə dərc etdirmişdir. Erp iddia etmişdir ki, heç bir termin bu sahədə nəzəriyyəçilər və ya praktiklər tərəfindən xüsusilə yaxşı müəyyən edilməmişdir. Onun fikrinə görə, qarışıqlığı azaltmaq və sualın parametrlərini ifadə etməyə davam etmək üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac var. 2005-ci il İsgəndəriyyə Bəyannaməsində bu termin insan hüquqları məsələsi kimi müəyyən edilmişdir: "İnformasiya savadlılığı həyatın bütün təbəqələrində olan insanlara şəxsi, sosial, peşə və təhsil məqsədlərinə çatmaq üçün məlumatı səmərəli şəkildə axtarmaq, qiymətləndirmək, istifadə etmək və yaratmaq səlahiyyətini verir. Bu, rəqəmsal dünyada təməl insan hüququdur və bütün xalqlarda sosial inklüzivliyi təşviq edir". Amerika Birləşmiş Ştatlarının Məlumat Savadlılığı üzrə Milli Forumu məlumat savadlılığını "məlumata ehtiyac olduqda bunu bilmək, müəyyən etmək, tapmaq, qiymətləndirmək və mövcud məsələ və ya problem üçün bu məlumatdan səmərəli istifadə etmək bacarığı" kimi müəyyən etmişdir.

Rəqəmsal savadlılıq — fərdin çap və ya rəqəmsal media platformalarından istifadə etməklə məlumatı tapmaq, qiymətləndirmək və çatdırmaq bacarığı. Bu, informasiya yaratmaq, onu qiymətləndirmək və paylaşmaq üçün informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından istifadədə həm texniki, həm də idrak bacarıqlarının məcmusudur. Rəqəmsal savadlılığın ilk növbədə rəqəmsal bacarıqlara və müstəqil kompüterlərə yönəldilməsinə baxmayaraq, internetin yaranması və sosial medianın istifadəsi onun diqqətinin bir hissəsinin mobil cihazlara keçməsi ilə nəticələnmişdir. Məna yaratmağın mədəni və tarixi yollarını tanıyan savadlılığın inkişaf edən digər təriflərinə oxşar olaraq, rəqəmsal savadlılıq məlumatı şərh etməyin ənənəvi üsullarını əvəz etmir, əksinə bu ənənəvi savadların təməl bacarıqlarını genişləndirir. Rəqəmsal savadlılıq bilik əldə etməyə gedən yolun bir hissəsi hesab edilməlidir. == Qlobal təsir == Filippinin Təhsil Katibi Cesli Lapus Filippin təhsilində rəqəmsal savadlılığın əhəmiyyətini vurğulamışdır. O, qloballaşan dünyada xalqın təhsilinin yaxşılaşdırılmasına əsas maneənin dəyişikliklərə qarşı müqavimət olduğunu iddia etmişdir. Lapus 2008-ci ildə rəqəmsal savadlılığı vurğulayan işinə görə "Certiport"un "Rəqəmsal Savadlılığın Çempionları" Şöhrət Zalına daxil edilmişdir. Cənubi Afrika Dilçilik və Tətbiqi Dil Tədqiqatları proqramı tərəfindən 2011-ci ildə edilən bir araşdırmada bəzi Cənubi Afrika universitet tələbələrinin rəqəmsal savadlılıqla bağlı müşahidələri aparılmışdır. Məlum olmuşdur ki, onların kursları bir növ rəqəmsal savad tələb etsə də, çox az tələbənin kompüterə çıxışı var.

Tənqidi savadlılıq — mediada yerləşdirilmiş diskriminasiyanı tapmaq bacarığı. Bu, mediada və yazılı materialda təbii olaraq rast gəlinən qərəzli güc münasibətlərini stimullaşdıran mesajları təhlil edərək müəllifin sözlərindən kənarda oxumaqla və müəllifin cəmiyyətin normaları haqqında fikirlərini çatdırma tərzini araşdıraraq, irqi və ya gender bərabərsizliyini özündə əks etdirən fikirlərin olub olmadığını müəyyən etmək üçün edilir. == Tənqidi düşüncə ilə əlaqəsi == Tənqidi savad və tənqidi düşüncə oxşar addımları əhatə edib və üst-üstə düşə bilsə də, onlar bir-birini əvəz edə bilməz. Tənqidi düşüncə problemi həll edəndə, məntiq və zehni təhlili əhatə edən bir proses vasitəsilə həll etdikdə tətbiq olunur. Bunun səbəbi tənqidi təfəkkürün əsas diqqəti öz arqumentlərinin sübutlarla kifayət qədər dəstəklənməsinə və aydın olmayan və ya aldadıcı təqdimatın olmamasına yönəldir. Beləliklə, tənqidi təfəkkür xarici aləmi dərk etməyə və onların bu cür dəlillər üçün əsaslandırmalarını qiymətləndirərək öz arqumentlərindən kənarda başqa arqumentlərin olduğunu dərk etməyə çalışır, lakin tənqidi təfəkkür yüklənmiş bir iddianı ortaya qoymaqdan uzağa getmir. Tənqidi təfəkkürün ilk dəfə aşkar etdiyi bu iddialarda yer alan qərəzləri anlamlandırmaq üçün tənqidi savadlılıq problemi müəyyən etməkdən kənara çıxır, həm də cəmiyyətin yazılı və ya şifahi mətnlərini yaradan güc dinamikasını təhlil edir və sonra onların iddialarını şübhə altına alır. Buna görə də, tənqidi savad bu mətnlər daxilində siyasətin dilini və ifadəsini, siyasətin nəzərdə tutulan mənasını çatdırmaq üçün qrammatikanın müəyyən aspektlərindən necə istifadə edildiyini araşdırır. Tənqidi savadın tətbiqi tələbələrə mətnin hazırlandığı sosial və tarixi kontekstlərə əlavə olaraq həm də mətnin müəllifinə meydan oxumağa imkan verir. Çap mənbələrinə əlavə olaraq, tənqidi savadlılıq bu məlumat formalarının kimə məxsus olduğuna, kimə xitab edildiyinə və bu müxtəlif mətnləri yaratmaqdakı məqsədlərə baxaraq media və texnologiyanı da qiymətləndirir.

Veb savadlılığı — internetdə oxumaq, yazmaq və iştirakçılıq etmək üçün lazım olan bacarıq və səriştələr toplusu. Bu, "həm məzmun, həm də fəaliyyət" kimi təsvir edilmişdir. Yəni, veb istifadəçiləri yalnız veb haqqında deyil, həm də öz veb-saytlarını necə yaratmağı öyrənməlidirlər. == Konsepsiya tarixi == 1990-cı illərin ikinci yarısında savadlılıq üzrə tədqiqatçılar çap olunmuş mətnlə ekranlı şəbəkəyə qoşulmuş cihazlar arasındakı fərqləri araşdırmağa başlamışdılar. Bu tədqiqat əsasən iki sahəyə yönəldilmişdir: ümumdünya hörümçək torunda tapıla bilən məlumatın etibarlılığı və hipermətnlərin "oxumaq" və "yazmaq" arasında yaratdığı fərq. Bu bacarıqlar informasiya savadlılığının təriflərinə daxil edilmiş və 1999-cu ildə SCONUL vəzifə sənədinə daxil edilmişdir. Bu sənəd sonuncu dəfə 2011-ci ildə yenilənmiş "Məlumat savadlılığının 7 sütunu" olmuşdur. == Veb savadlılığı xəritəsi == "Mozilla Foundation" internetdə açıqlığı, innovasiyanı və iştirakçılığı təşviq edən qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Bu, rəsmi və qeyri-rəsmi təhsildən, eləcə də sənayedən olan maraqlı tərəflər icması ilə məsləhətləşərək veb savadlılığı xəritəsi yaratmışdır. Veb savadlılığı "internetdə oxumaq, yazmaq və iştirakçılıq etmək üçün lazım olan bacarıq və səriştələr" kimi təsvir edilir.

Verilənlər savadlılığı və ya data savadlılığı — verilənləri məlumat kimi oxumaq, anlamaq, yaratmaq və ötürmək bacarığı. Ümumi anlayış olaraq savadlılığa oxşar şəkildə məlumat savadlılığı da verilənlərlə işləmək bacarığına diqqət yetirir. Lakin bu, mətni oxumaq qabiliyyətinə bənzəmir, çünki məlumatların oxunması və anlaşılması ilə bağlı müəyyən bacarıqlar tələb olunur. == Zəmin == Verilənlərin toplanması və verilənlərin mübadiləsi adi hala çevrildikcə, verilənlərin təhlili və böyük verilənlər xəbərlərdə, biznesdə, hökumətdə və cəmiyyətdə ümumi ideyalara çevrildikcə, tələbələr, vətəndaşlar və oxucular üçün müəyyən məlumat savadına malik olmaq getdikcə daha vacib olur. Bu anlayış, adətən avtomatlaşdırılmış vasitələrlə məlumatların təhlili, nəticələrin təfsiri və tətbiqi ilə məşğul olan verilənlər elmi ilə əlaqələndirilir. Məlumat savadlılığı statistik savadlılıqdan fərqlənir, çünki o, məlumatların nə demək olduğunu başa düşməyi, o cümlədən qrafikləri və diaqramları oxumaq və məlumatlardan nəticə çıxarmaq qabiliyyətini əhatə edir. Statistik savadlılıq isə qrafiklər, cədvəllər, bəyanatlar, sorğular və tədqiqatlar kimi "gündəlik mediada ümumi statistikanı oxumaq və şərh etmək bacarığını" ifadə edir. == Kitabxanaların rolu == Verilənləri tapmaq və istifadə etmək üçün bələdçi rolunda çıxış edən kitabxanaçılar tələbələr və tədqiqatçılar üçün verilənlər savadlılığı üzrə seminarlara rəhbərlik edir. Onlar həmçinin, öz məlumat savadlılıq bacarıqlarını inkişaf etdirmək üzərində işləyirlər. Müəssisələr və fənlər üzrə kitabxananın tədris proqramlarında uyğunlaşdırıla bilən ümumi istinad çərçivəsi kimi istifadə edilə bilən bir sıra əsas səlahiyyətlər və məzmunlar təklif edilmişdir.

Məlumat savadlılığı və ya informasiya savadlılığı — Kollec və Tədqiqat Kitabxanaları Assosiasiyasının tərifinə görə, "informasiyanın əks etdirici kəşfini, məlumatın necə istehsal edildiyini və qiymətləndirildiyini başa düşməyi və yeni biliklərin yaradılmasında məlumatdan istifadəni və öyrənmə icmalarında etik cəhətdən iştirak etməyi əhatə edən inteqrasiya edilmiş bacarıqlar toplusu". Birləşmiş Krallıqda Kitabxana və İnformasiya Peşəkarlarının İmtiyazlı İnstitutunun bu termin üçün hazırladığı tərifdə həm "nə vaxt", həm də "niyə" məlumatının lazım olduğunu bilməyə istinad edilir. 1989-cu ildə Amerika Kitabxanalar Assosiasiyasının (AKA) Məlumat Savadlılığı üzrə Prezident Komitəsi məlumat savadlılığını bir insanın atributları kimi müəyyən etmişdir. Burada qeyd edilmişdir ki, "məlumat savadlılığı üçün insan məlumatın nə vaxt lazım olduğunu anlaya bilməli və lazım olan məlumatları tapmaq, qiymətləndirmək və səmərəli istifadə etməyi bacarmalıdır". 1990-cı ildə akademik Lori Erp "Məlumat savadlılığı təlimatı ilə biblioqrafik təlimat eynidirmi?" sualı ilə məqalə dərc etdirmişdir. Erp iddia etmişdir ki, heç bir termin bu sahədə nəzəriyyəçilər və ya praktiklər tərəfindən xüsusilə yaxşı müəyyən edilməmişdir. Onun fikrinə görə, qarışıqlığı azaltmaq və sualın parametrlərini ifadə etməyə davam etmək üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac var. 2005-ci il İsgəndəriyyə Bəyannaməsində bu termin insan hüquqları məsələsi kimi müəyyən edilmişdir: "İnformasiya savadlılığı həyatın bütün təbəqələrində olan insanlara şəxsi, sosial, peşə və təhsil məqsədlərinə çatmaq üçün məlumatı səmərəli şəkildə axtarmaq, qiymətləndirmək, istifadə etmək və yaratmaq səlahiyyətini verir. Bu, rəqəmsal dünyada təməl insan hüququdur və bütün xalqlarda sosial inklüzivliyi təşviq edir". Amerika Birləşmiş Ştatlarının Məlumat Savadlılığı üzrə Milli Forumu məlumat savadlılığını "məlumata ehtiyac olduqda bunu bilmək, müəyyən etmək, tapmaq, qiymətləndirmək və mövcud məsələ və ya problem üçün bu məlumatdan səmərəli istifadə etmək bacarığı" kimi müəyyən etmişdir.

Cavad — Azərbaycanlı kişi adı. Cavad xan — Gəncə xanlığının sonuncu hökmdarı.

SAVAK (Farsca: ساواک, سازمان اطلاعات و امنیت کشور Sāzemān-e Ettelā'āt va Amniyat-e Keshvar üçün qısa form, Ölkə Kəşfiyyat və Milli Təhlükəsizlik Təşkilatı) — İranın Məhəmməd Rza Pəhləvi dövründə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Mərkəzi Kəşfiyyat Agentliyi (CIA) köməyi ilə təsis edilmiş gizli polis, daxili təhlükəsizlik və kəşfiyyat xidməti SAVAK Pəhləvi sülaləsi devrilənə qədər, 1957-ci ildən 1979-cu ilə qədər fəaliyyət göstərirdi.

“Sarad” İranın “Sarad Group” şirkəti tərəfindən hazırlanan çoxməqsədli pilotsuz uçuş aparatıdır. “Sarad” PUA-sı 2011-ci ildə İran təyyarələri və aerokosmik mütəxəssislərinin məhsuludur. Bu kiçik cihaz, müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilə bilən bir təyyarənin miniatür versiyasına bənzəyir, ondan ərazinin aerofotoqrafiyası, yanğın təhlükəsizliyinə nəzarət, axtarış əməliyyatları və s. məqsədlər üçün istifadə edilə bilər. “Sarad” pilotsuz uçuş aparatının olduqca sadə dizaynı sayəsində qiyməti çox münasibdir və işlədilməsi baxımından çox sadədir, bu da ona ciddi populyarlıq qazandırır. Bu vasitə yalnız mülki sferada maraq doğurur, burada ondan əsasən aerofotoqrafiya ilə əlaqəli işlərdə istifadə olunur. “Sarad” pilotsuz uçuş aparatı çox böyük ölçülərə malikdir. Füzelyajın uzunluğu 1.8 metr, qanad uzunluğu 3.4 metrdir, lakin kifayət qədər güclü mühərrik və yaxşı aerodinamika sayəsində dron olduqca manevrlidir. “Sarad” pilotsuz uçuş aparatı maksimal uçuş sürətini 80 km/saata çatdırmağa imkan verən tək porşenli mühərriklə təchiz olunur, bu cihazın maksimal məsafəsi isə 7 kilometr məsafəni keçmir. “Sarad” bir ədəd yüksək qətnaməli kamera ilə təchiz olunur.

Savat (fr. Savate; digər adları: boxe française, fransız boksu, fransız kikboksu) — Parisdə küçə döyüşü kimi başlanan və müstəqil idman növünə çevrilmiş fransız döyüş sənəti. == Tarixi == Savate XVIII əsrdə yaranmağa və inkişaf etməyə başlamışdır. Əvvəldən yalnız ayaqların istifadə edildiyi və əl zərbələrinin istifadə edildiyi bir idman idi. Əlləri çox az hücum üçün xidmət edərkən, əllər daha çox hücum üçün istifadə edildiyi üçün kapoeiraya bənzəyir. 1845-ci ildə bir Savate döyüşçü, Ouen Svift adlı ingilis boksçusu ilə döyüşməyə getdi, nəticədə Savate döyüşçüsünü tamamilə məğlub etdi. Bu, Fransız boksu adlandırılmağa başlanan döyüşdən sonra yumruqları birləşdirməyə başlayaraq başladı və inkişaf etdi. == Ümumi məlumat == Bu döyüş idman növündən həm əllər, həm ayaqlar qərb boksu və ayaq zərbəsi ilə birləşdirilmiş şəkildə istifadə olunur. Müasir savatedə (fransız boksu) boks əlcəklərindən istifadə edərək zərbələr vurulur. Təpik zərbəsi (qabırbağaya, buruna, ayağa, dabana) vurulmasına görə müasir avropa (kikboksinq) və asiya (muay tay) analoqlarından fərqlənir.

Müharibə — dövlətlər, tayfalar və siyasi qruplar arasında onların hərbi birləşmələri arasında hərbi əməliyyatlar formasında gedən münaqişə. Müharibə bir tərəfin digər tərəfə öz möqeyini zorla qəbul etdirmək cəhdidir. Digər sözlə, "müharibə siyasətin başqa formada davam etdirilməsidir". Albert Eynşteyn müharibə haqqında demişdir : == Ədəbiyyat == Война и армия. Философско-социологический очерк. М.: Воениздат, 1977. Война и мир в земледельческих предклассовых и ранних классовых обществах // Перщиц А. И., Семенов Ю. И., Шнирельман В. А. Война и мир в ранней истории человечества. Т. 2. М., Институт этнологии и антропологии РАН. 1994. С.7–127.

Sayad (Xaçmaz)

Savab (ərəb. ثواب‎) — "mükafat" mənasını verən ərəb termini. İslamda insanın etdiyi yaxşı işlər, vacib və nafilə ibadətləri yerinə yetirməsi hesabına qazandığı yaxşı əməllərə verilən addır. Bunun əksi günahdır və insanlar haramları etməklə, vacib olanları tərk etməklə, pis işlər görməklə günah qazanırlar. Buna görə də, axirətdə savabları günahlarından böyük olanlar əbədi səadətə qovuşaraq cənnətə göndəriləcək, günahları savablarından böyük olanlar isə əzaba düçar olacaqlar. Əhli-sünnə arasında ümumi rəy belədir ki, möminin günahları savabından çox olsa belə, onun əzabı əbədi olmayacaq və bir müddət günahlarının cəzasına məruz qaldıqdan sonra cənnətə aparılacaqdır. Xaricilərdə günahkar dindən çıxmış hesab edilİr və buna görə də onları öləndə əbədi əzab görə bilər.

Cavad — Azərbaycan Respublikasının Sabirabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Tarixi Şirvanşahlar və Səfəvilər dövlətinin şəhəri, sonradan 18-ci əsrdə mövcud olmuş eyni adlı Cavad xanlığının və 1868-ci ilin fevralında yaradılan Cavad qəzasının (1916-cı ilədək) mərkəzi. == Cavad şəhəri == Cavad tarixi şəhər olmuş və mənbələrdə adı XVI əsrdən çəkilir. Kür və Araz çaylarının qovşağında yerləşən Cavad kəndi Şirvan bəylərinin əsas şəhərlərindən birinə çevrilmiş, burada sənətkarlıq və ticarət daha çox inkişaf etmişdir. Səfəvi-Osmanlı müharibələri dövründə Cavad Osmanlılar tərəfindən işğal edilmişdir. 1606–1607-ci illərdə Osmanlılar Səfəvilərin Şirvana daxil olmalarının qarşısını almaq məqsədi ilə Cavad bərəsini dağıtmışlar. Cavad XVIII əsrin ortalarından Cavad xanlığının mərkəzi idi. Azərbaycanın və İranın bir sıra şəhərləri ilə ticarət əlaqələri saxlayırdı. Qədim Cavad Avropa-Şərq ölkələri arasındakı ticarət yolunun üstündəki əsas məntəqələrdən biri sayılırdı. Yazıları bizə gəlib çatmış bir sıra Avropa və rus səyyah və diplomatları – ingilis Antoni Cenkinson (6 oktyabr 1561), rus Artemi Suxanov (1551–1552-ci illər), Fyodor Kotov (avqust, sentyabr 1623), alman Adam Oleari (31 mart 1637), hollandiyalı Yan Streys (1671–1672-ci illər), şotlandiyalı Bel (7 dekabr 1716) Cavadda olmuş, buradakı zəncirlərlə bir-birinə bağlanmış gəmilərin üstündən salınmış körpüdən keçərək İrana getmişlər.

Cavad Şahvələd oğlu Abdinov (5 yanvar 1940, Behrud, Ordubad rayonu) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fizika İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2007), həqiqi üzvü (akademik) (2014). == Həyatı == Cavad Abdinov 1940-cı il yanvarın 5-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ordubad rayonunun Behrud kəndində anadan olub. 1961-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirib və AMEA Fizika İnstitutunda yarımkeçiricilər fizikası üzrə aspiranturaya daxil olub. Burada görkəmli alim akademik H. Abdullayevin elmi rəhbərliyi altında texnikada geniş tətbiq olunan selen yarımkeçiricisinin fiziki xassələrinin tədqiqi üzrə elmi-tədqiqat işləri aparıb və 1966-cı ildə "Oksigenin yüksək təmizlikli bərk və maye selenin fiziki xassələrinə təsirinin tədqiqi" mövzusunda namizdəlik dissertasiyasını müdafiə edib. C. Abdinov 1976-cı ildə "Selenin müxtəlif modifikasiyalarının strukturu və fiziki xassələri" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdfiə edib. Cavad Abdinov 1984-cü ildə professor adını alıb. Elmi məqalələrin sayı-283 Beynəlxalq konfranslarda iştirakının sayı-50-dən çox Xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı-200-ə yaxın İxtiraların sayı-29 Kadr hazırlığı- 26 fəlsəfə doktoru, 4 elmlər doktoru == Əsas elmi nailiyyətləri == Cavad Abdinovun əsas elmi fəaliyyəti elektron çevriciləri, xüsusilə temo və fotoelektrik çevriciləri üçün perspektiv yarımkeçirici material və strukturlarda elektron, fonon, optik və fiziki-kimyəvi proseslərin qanunauyğunluqları və mexanizmlərinin müəyyənləşdirilməsi, bu əsasda istehsalata yaralı yüksək effektivli materialların və onların tətbi ilə termoelektrik və fotoelektrik çevricilərinin işlənib tətbiq edilməsidir. O bu istiqamətdə elmi məktəb yaradıb. Professor respublikamızda və keçmiş ittifaqda ilk dəfə olaraq xüsusi təyinatlı yeni yarımkeçirici çevricilər istiqamətini — yerüstü və uçan qurğularda yerləşdirilən informasiyanın qəbulu və verilməsi optik sistemlərində geniş tətbiq olunan elektron soyuduculu, spektrin görünən, yaxın və uzaq infrqırmızı oblastında həssas çevricilər istiqamətini yaradıb. C. Abdinov slen, keçid elementlərinin xalkogenidləri, bismut tellurid, bismut-stibium, kadmium və civə tellurudləri, qurğuşun tellurid əsasında elektron texnikası üçün çox perspektivli materialların yaradılması, bu materialların fiziki xassələrinin kompleks tədqiqi və onlar əsasında yeni yarımkeçirici çevricilərin, habelə yarımkeçiricilərin və elektron cihazlarının diaqnostikası üçün yeni fiziki metodların işlənməsi və tətbiqi sahəsindəki işləri respublikada və xaricdə geniş tanınmışdır.

Şeyx Abdullah Cavadi Amuli (fars. عبدالله جوادی آملی‎; may 1933, Amul, Mazandaran ostanı) — İslam alimi, müctəhid. == Həyatı və təhsili == Fəqih, filosof, arif, Quran təfsirçisi və təqlid mərcələrindən olan əllamə Abdullah Cavadi Amuli İslam dünyasının ən irihəcmli təfsir kitabının müəllifidir. Qurana yazdığı “Təsnim” adlı təfsirin bu günə qədər 61 cildi çapdan çıxıb. Bu təfsirin 88 cild olacağı nəzərdə tutulmuşdur. Onun “Nəhcül-bəlağə”yə yazdığı “Səluni qəblə ən təfquduni” adlı şərhi (18 cilddə) elmi müstəvidə böyük rəğbətlə qarşılanmışdır. Dünya fəlsəfi irsinin incilərindən sayılan “Hikməti-mütəaliyə” əsərinə yazdığı “Rəhiqi-Məxtum” adlı şərhi 35 cilddə çapdan çıxıb. Adıçıkilən əsər Əllamə Cavadi Amulinin 14 illik tədris həyatının məhsuludur. Abdullah Cavadi Amuli 5 may 1933-cü ildə Mazandaran vilayətinin Amul şəhərində dünyaya gəlmişdir. Atası Əbülhəsən Vaiz Cavadi Amuli Amul şəhərinin alimlərindən olmuşdur.

Əhməd Cavad (Cavad Məhəmmədəli oğlu Axundzadə, 5 may 1892, Aşağı Seyfəli, Yelizavetpol qəzası – 12 oktyabr 1937, Bakı) — Azərbaycan şairi, tərcüməçi, AYB-nin üzvü (1934), professor (1933), Quba Xalq Maarif şöbəsinin müdiri, Gəncədə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda Azərbaycan və rus dilləri kafedrasında müəllim, dosent, kafedra müdiri (1930-1933), Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının tərcümə şöbəsində redaktor (1934), “Azərbaycanfilm” studiyasında sənədli filmlər şöbəsinin müdiri (1935-1936) Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət himninin sözlərinin müəllifi böyük şairimiz Əhməd Cavaddır. Azərbaycan poeziyasında yeni bir ədəbi məktəbin bünövrəsini qoymuşdur. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əhməd Cavad Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilmişdir. == Usaqlig == === Həyatının ilk illəri və təhsili === Əhməd Cavad 1892-ci il may ayının 5-də Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsi Seyfəli kəndi Mehrili tirəsində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Ə. Cavadın ailə mənsubiyyəti bir tərəfdən İranla, Cənubi Azərbaycanla, digər tərəfdən Gürcüstanla əlaqəlidir. Şairin atası-Şəmkir mahalında öz savadı ilə seçilən Axund Məhəmmədəlinin özü də Gəncəbasar bölgəsində ruhani ailəsində boya-başa çatmışdı. Babaları köklü tacir və ziyalı mühiti ilə bağlı olub. Cavadın ata babası Cənubi Azərbaycandan olub, Ərəbistanda oxuyub qayıtmış müctəhid idi. O, ömrünün sonuna kimi Gəncədə yaşamışdır. Ə. Cavadın anası Yaxşı xanım xalq ədəbiyyatının mahir bilicilərindən olub.

Cavad Ağayev (15 yanvar 2002, Xırdalan) — Azərbaycanı təmsil edən taekvondoçu. == Həyatı == Cavad Ağayev 2002-ci il yanvarın 15-də Xırdalan şəhərində anadan olub. 2017-ci ildən idmanla məşğul olur. Məşqçisi Samir Aydınlıdır. == Karyerası == Cavad Ağayev 2018-ci ilin aprelində Tunisdə baş tutan gənclər arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Cavad Ağayev 2018-ci ildə Buenos-Ayres şəhərində (Argentina) baş tutan Yeniyetmələrin III Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Cavad Ağayev 1/8 final mərhələsində Cənubi Sudan nümayəndəsi Stefen Kol Atemdən mübarizəsiz üstün oldu və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə İran nümayəndəsi Həmid Əsgəri Mahiabadiyə 9:8 hesabı ilə qalib gələn Cavad Ağayev, yarım-final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Ço Von-Hi ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Cavad Ağayev rəqibinə 14:15 hesabı ilə məğlub oldu və Yeniyetmələrin III Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.

Cavad Gülverdi oğlu Babayev — — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Cavad Gülverdi oğlu Babayev 28 noyabr 1998-ci ildə Masallı rayonunun Qızılağac kəndində anadan olub.2005–2016-cı illərdə Qızılağac kənd 2 nömrəli tam orta məktəbində təhsil alıb. Tikinti şirkətlərindən birində işləyib. == Hərbi xidməti == 2017–2018-ci illərdə Gədəbəy rayonunda həqiqi hərbi xidmətini uğurla başa vurub. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılın azadlığı uğrunda gedən döyüşlər,Qubadlının azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb.11 noyabr 2020-ci ildə Qubadlının azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə həlak olmuşdur. == Təltifləri == (15.12.2020) — "Vətən uğrunda" medalı (ölümündən sonra). (24.12.2020) — "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı (ölümündən sonra). (29.12.2020) — "Qubadlının azad olunmasına görə" medalı (ölümündən sonra). (24.06.2021) — "Cəsur döyüşçü"medalı (ölümündən sonra). == İstinadlar == http://masalli-ih.gov.az/news/3294.html.

Cavad Cahangirzadə (11 avqust 1966, Urmiya) — İranın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (2016-cı ildən) == Həyatı == 2016-cı ildən İranın Azərbaycandakı səfiri vəzifəsində çalışır.

Cavad Ələsgər oğlu Cavadov (12 aprel 1926, Dəmirçi – 22 iyun 2015, Bakı) — Azərbaycan dissident ədəbiyyatının yaradıcısı, şair, jurnalist, yazıçı, publisist == Həyatı == Cavad Ələsgər oğlu Cavadov (Cavadlı) 1926-cı il aprelin 12-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur (rayonun adı o zaman Noraşen, sonra isə İliç olmuşdur) bölgəsinin Dəmirçi kəndində yoxsul bir ailədə anadan olmuşdur. Şairin doğum tarixi pasportunda həmin ilin 25 mayı, haqqında yazılmış məqalələrdə aprelin 22-i, hətta qış ayları kimi də göstərilmişdir. Aprelin 12-i onun atası tərəfindən qeyd olunan mənbə kimi daha dəqiq hesab olunur. Şair özü də belə hesab edir. Tərcümeyi-halında C.Cavadlı bu məsələyə toxunaraq aydınlıq gəirir: «Pasportumda mayın 25-də (həmin günü özüm seçmişəm) anadan olduğum göstərilib. Gec də olsa, ailə şəcərəsi əldə ediləndən sonra atamın öz əli ilə ərəb və latın əlifbaları ilə yazısında həmin rəqəm 12 aprel göstərilib. Dəqiq doğum tarixinin 12 aprel 1926-cı il kimi qəbul edilməsi doğrudur». Cavad Cavadlı ilk təhsilini ailədə atasından almış, sonra Dəmirçi kənd məktəbində oxumuşdur. C.Cavadlının atasının babası da qabaqcıl ziyalı, xalq həkimi olmuşdur. Cavadlı bu haqda yazır: «Atamın babası Molla Qasım İran şahının yerli nümayəndəsi olub.

Cavad Mirhüseyn oğlu Cavadov 2 dekabr 1925 – 2006, Bakı — Azərbaycanın fiziki, alim. == Həyatı == Cavad Cavadov 1925-ci il 2 dekabrda anadan olmuşdur. 1943-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Sovet ordusu sıralarında hərbi xidmətdə olmuş Vətən müharibəsi iştirakçısı kimi müxtəlif orden və medallarla təltif olunmuşdur. 1946 ildə V.İ. Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin "Fizika –Riyaziyyat" fakultəsiniə daxil olmuşdur. 1951 ci ildən riyaziyyat müəllimi və dərs hissə müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1953-ci ildən Azərbaycan Politexnik İnstitutunda müəllim daha sonra baş müəllim vəzifəsində çalışmışdır. 1960 ci ildə təhsilini davam etmək üçün Moskva şəhərində Bauman adına ali Texniki İnstitutun aspirantura mərhələsinə daxil olmuşdur. 1963 cü ildə "Metallar Fizikası" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək "texnika elmləri namizədi" alimlik dərəcəsi almışdlr. 1964 cü ildə Bakıya qayıdıb Neft və Kimya İnstitutunda " Metallar kafedrasında" baş müəllim 1968 ci ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində baş müəllim, dosent vəzifələrində çalışmışdır. O illərdə II cildlik "Metallar Fizikası" adlı dərsliyini çap etdirmişdir.

Cavad Derəxti — Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin sədri. == Həyatı == Cavad Derəxti 1951-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olub. 1981-ci ildə Ankara Hacıtepe Universitetinin Mikrobiologiya fakültəsini bitirib. 1987-ci ildə İsvecə mühacirət edib. Hazırda Cənubi İsvecin meşə təsərrüfatı departamentində mikrobioloq-tədqiqatçı kimi çalışır. İsvec Sosial Demokrat Partiyasının uzvudur. 1988-ci ildə İsvecdə yaradılan ilk diaspor təşkilatlarından biri olan "Araz" cəmiyyətinin yaradıcısıdır. 1997-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında təsis edilmiş Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin (DAK) üzvü olub və DAK-ın III, IV, V, VI, VII, VIII qurultaylarında Dunya Azərbaycanlıları Konqresinin sədri seçilib. Cavad Deraxtinin rəhbərliyi altında Dunya Azərbaycanlıları Konqresi Azərbaycan həqiqətlərini dunya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində mühüm işlər gorub, Azərbaycan xalqının problemlərinin beynəlxalq təşkilatların diqqətinə catdırılmasında geniş fəaliyyət gostərib. == Mükafatları == 2006-cı il martın 13-də Azərbaycan Respublikası prezidentinin sərəncamı ilə dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi sahəsində fəaliyyətinə görə "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunub.

Cavad Fakuri (d. 1938, Təbriz, İran - ö. 30.09.1981) — əslən azərbaycanlı, İran İslam Respublikasının hərbi hava qüvvələrinin komandiri. General-mayor. 1980-1981-ci illər arası İran İslam Respublikasının 4-cü Müdafiə Naziri. == Əmək Fəaliyyəti == Cavad Fakuri: 1958-ci ildə "F-100" tipli qırıcı təyyarə pilotu olaraq İran Hərbi Hava Qüvvələrinə hərbi xidmətə daxil olub; 1967-ci ildə "F-4" tipli qırıcı-bombardmançı təyyarə pilotu olma vəsiqəsi qazanıb; Pəhləvi rejimi dövründə uçuş, eskadron, qanad və bir qrup "F-4" təyyarələrində uçuşlara rəhbərlik edib; 1978-ci ildə polkovnik rütbəsi alıb və Tehranda qərargah zabiti vəzifəsinə təyin olunub. Əmisi oğullarından biri MEK-in aparıcı üzvü olmasına və 1980-ci ildə İsveçdən siyasi sığınacaq istəməsinə baxmayaraq, Cavad Fakuri Xomeyninin və Rəfsəncaninin etibarını qazanaraq, Xomeyninin razılığı ilə o zamankı prezident Abolhassan Banisadr tərəfindən 1980-ci ilin iyununda yüksək vəzifəyə təyin edilib. C. Fakuri İran-İraq müharibəsində İran Hərbi Hava Qüvvələrinin komandiri kimi iştirak edib. Eyni zamanda, 1981-ci ilin yazından 1981-ci ilin sentyabrına qədər İİR-in Müdafiə Naziri vəzifəsində çalışıb. Bu zaman o əvvəlki müdafiə naziri Mustafa Kamranın İran–İraq müharibəsi zamanı təyyarə qəzasında öldükdən sonra bu vəzifəni tutmuşdur.

Cavad qəzası (rus. Джеватский уезд) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakı quberniyasında inzibati ərazi vahidi. Mərkəzi 1916-cı ilə qədər Cavad, bu ildən isə Salyan şəhəri idi. Rus çarı II Aleksandrın (1855–81) Zaqafqaziya və Qafqaz diyarının idarəçiliyinin dəyişdirilməsi haqqında 1867-ci il 9 dekabr tarixli fərmanına əsasən, təşkil edilmişdi. 1868-ci ilin fevralında Bakı quberniyası daxilində Cavad qəzası yaradılır. 1920-ci ildə Cavad qəzası Azərbaycan SSR-in tərkibinə daxil olmuş və Salyan adlandırılmışdır. 1929-cu ildə ləğv edildi. Salyan qəzasını VI Ümum-Azərbaycan Sovetlər Qurultayının 8 aprel 1929-cu il tarixli qərarı ilə eyni inzibati ərazi çərçivəsində Muğan mahalı əvəz etmişdir. Bakı quberniyasının ən böyük qəzası olmuşdur. 1870-ci il məlumatına görə, ərazisi 9837,5 kv.

Cavad xan və ya Cavad xan Ziyadoğlu-Qacar (1748, Gəncə – 1803, Gəncə) — Qacar xanədanından olan böyük Azərbaycan sərkərdəsi, İran dövlətində ordu sərdarı, dövlət xadimi, Gəncə xanlığının sonuncu hökmdarı. 1786-cı ildən Gəncə şəhərini idarə edən Cavad xan Ziyadoğlu 1804-cü ilin yanvar ayının 3-dən 4-ə keçən gecə uzun müddət general Pavel Sisianovun başçılığı altında şəhəri mühasirədə saxlayan işğalçı rus qoşunları ilə baş verən qanlı döyüşdə qəhrəmancasına şəhid olmuşdur. Cavad xan XVI əsrdən etibarən Gəncə şəhərində hökmranlıq edən Ziyadoğlular nəslindəndir. Ziyadoğlular ilk doqquz Qızılbaş tayfalarından olan qacarların bir qoludur. Cavad xan o dövrdə sürətlə bir-birini əvəz edən mürəkkəb hadisələr fonunda öz fəal siyasi fəaliyyəti ilə digər Azərbaycan xanlarından seçilirdi. Yaxınlaşan təhlükə qarşısında Azərbaycan, Dağıstan və Gürcüstan hakimlərinin vahid cəbhədən çıxış etmək meyillərindən məharətlə istifadə edən Gəncə xanı antirus koalisiya yaratmağa çalışır, hətta buna müəyyən qədər müvəffəq olur. Gəncə, Qarabağ, Şəki xanları, ləzgi şamxalları və gürcü şahzadəsi Aleksandr Rusiyaya qarşı birgə mübarizə aparacaqlarına dair and içirlər, lakin həlledici anda Gəncə xanına heç kim kömək etmir və o, güclü düşmən qarşısında tək qalır. Cavad xanın başcılığı ilə igid gəncəlilər təcavüzkara qarşı 1 aydan artıq müddətdə mübarizə apardılar. Cavad xan 1748-ci ildə Gəncə şəhərində dünyaya gəlmişdir. Cavad xanın atası Şahverdi xan 1756-cı ildən 1761-ci ilə qədər Gəncə xanı olmuşdur.

Cavad xanlığı (az-əbcəd. جواد خان‌لیغی‎, fars. خانات جاواد‎) — bir çox Azərbaycan xanlıqları kimi Nadir şah Əfşarın ölümündən sonra yaranmışdır. Kür-Araz qovşağının sağ və sol sahilində yerləşirdi. Xanlıq qərbdən Qarabağ və Qaradağ xanlığı, şərqdən Şirvan xanlığı və Salyan sultanlığı, cənubdan Talış xanlığı ilə həmsərhəd idi. Xanlığın əsas hissəsi Muğan ərazisində olduğuna görə tarixi sənədlərdə Muğan xanlığı da adlanmışdır. Xanlığın iqamətgahı Cavad qalası, ikinci iqamətgahı isə xan ailəsi qəsrinin olduğu və Muğan mahalının mərkəzi olan Qalaqayın idi. Tərkibində Muğan mahalından başqa Rudbar mahalı da vardı. == Coğrafi ərazisi == Cavad xanlığının mərkəzi Araz çayının kəsişdiyi nöqtədə, Kür çayının sol sahilində və Şamaxının cənub-qərbində yerləşən Cavad qala şəhəridir. Çulkova görə "Cavadın bu əsas ərazisi böyük yaşayış yeridir".

Cavad Cabir oğlu İbadov (10 dekabr 1996, Masallı – 16 oktyabr 2020, Xocavənd rayonu) — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Cavad İbadov 1996-cı il dekabrın 10-da Masallı şəhərində anadan olub. == Hərbi xidməti == Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu olan Cavad İbadov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin və Hadrut qəsəbəsinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Cavad İbadov oktyabrın 16-da Hadrutun azad edilməsi zamanı şəhid olub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavad İbadov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavad İbadov ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavad İbadov ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavad İbadov ​ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Cavad İbadov ​ölümündən sonra "Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Cavad İsmayılov və ya Cavad İsmayılzadə (tam adı: Cavad Yunis oğlu İsmayılov; 9 may 1962, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ – 22 yanvar 1990, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Qanlı Yanvar şəhidi. == Həyatı == 1962-ci ilin 9 may tarixində Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Bakı şüşə zavodunda fəhlə işləmişdir. Ailəli olmuş, Qanlı Yanvar faciəsindən sonra iki qız övladı yadigar qalmışdır. Cavad İsmayılov Azərbaycanın tanınmış şairi Mikayıl Müşfiqin qohumudur. Müşfiq Cavadın atası şair Dağlı Yunisin əmisi oğludur. Cavad Qəmli təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. == Qanlı Yanvar faciəsi == Anası Əzizə İsmayılovanın dediklərindən: Yanvarın 22-də gecə Cavadın üzərində yenidən cərrahiyyə əməliyyatı aparılmış, lakin o, səhər saat 8-də vəfat etmişdir. Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir. == Ünvan == Bakı, Tbilisi prospekti, ev 56, mənzil 9.

Cavad Əlizadə- peşəkar karikaturaçı, ən yaxşı siyasətçilər, komik aktyorlar və futbolçulardan çəkdiyi karikaturalarına görə tanınır. 4D Yumor adlı elmi / fəlsəfi sütununa (cizgi filmlər, karikaturalar və satiralar daxil olmaqla) görə İtaliya, Çin və Yaponiyada mükafat qazandı. == Bioqrafiyası == Cavad Əlizadə 1 yanvar 1953-cü ildə Ərdəbildə dünyaya gəlib və İngilis dili tərcüməsi sahəsində təhsil almışdır.