Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • SU

    Vaxtilə yul (bulaq, arx), yulaq (çay, su), kölər (su yığılan yer), yelpir, yelpək (мо­чить), çoqra (кипеть), çoqrama yul (isti su), ol ton (yaş paltar

    Tam oxu »
  • SUADAĞ

    Bu, suvat, su (suat kimi də işlədilir) sözü ilə qohumdur, əsli suvadaq kimi­dir. Kəl­mə suv-a-maq, suv-a-t-maq və höyüş (sulu) yerə bəzi dialektlərdə

    Tam oxu »
  • SUAL

    Ərəbcədir, cəm forması “soalat”dır. Tuva dilində bu sözün yerinə aytırıq (ay “danışmaq” deməkdir) işlədirlər

    Tam oxu »
  • SUB...

    lat. sub – alt, yan

    Tam oxu »
  • SUBAY

    Müasir dilimizdə “ərgən” (evlənməmiş, cavan) mənasında işlədilir. Anadolu türklərində “zabit” anlamını əks etdirir

    Tam oxu »
  • SUBDUKSİYA

    lat. sub – alt, yan + lat. ductio – keçirmə

    Tam oxu »
  • SUBLİMASİYA

    lat. sublimatio – yüksəlmə, qalxma

    Tam oxu »
  • SUBURBANİZASİYA

    ing. suburb – şəhərətrafı

    Tam oxu »
  • SUCA

    Aşıq Dilqəmin bir şeirində deyilir: Belin nazik, qəddin suca, uzun gül... Suca ilanın qəddi-qamət baxımından çox gözəl olan növünə aiddir

    Tam oxu »
  • SUCUQ

    Bir mənası, ümumiyyətlə, “bağırsaq”, ikinci mənası isə “içi dolu bağırsaq” de­­məkdir. İshal olan adamlara sucuqlayan deyiblər (“bağırsağı boşaltmaq”

    Tam oxu »
  • SUDUR

    Su sözü ilə bağlıdır, suluqlanan sözü ilə sinonimdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SUFFOZİYA

    lat. suffosio – altını oyma

    Tam oxu »
  • SUFİ

    Yunanca suf sözü “yun əba” deməkdir. Sufilər də yun əba geyiniblər, söz də buradandır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SUĞRA

    Ərəbcə “kiçik” deməkdir. Ələsgər (Əli-Əsgər) “kiçik Əli” kimi dərk olunur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SUİ-İSTİFADƏ

    Dilimizdə sui-qəsd, sui-istifadə kimi kəlmələr var. Sui sözünün mə­na­sı ərəbcə “pis”, “zərərli” deməkdir

    Tam oxu »
  • SUİ-QƏSD

    Sui ərəbcə “pis” mənasını verən kəlmədir. Qəsd isə məqsəd sözü ilə qohumdur. “Pis niyyətlə, məqsədlə görülən iş” mənasında işlədilir

    Tam oxu »
  • SUKKULENT

    lat. succulentus – şirəli

    Tam oxu »
  • SUKSESSİYA

    lat. succesio – irsilik

    Tam oxu »
  • SULİDDİN

    Ərəbcə üsul və din (üsulidin) sözlərindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SULTAN

    Ərəbcə “hakimiyyət” mənasını verən sözdür. Səltənət isə onun cəmidir. Qadın adı kimi Sultanım sözü də var (Xan-ım, Bəy-im qəlibi üzrə yaranıb)

    Tam oxu »
  • SULUQ

    Su sözü ilə bağlıdır. Qabarcıq yaranır və içi su (maye) ilə dolu olur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SUMKA

    Alınma sözdür, bizdə yancığ(yancu, yancaq, yanlıq) sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SUNAMİ

    yap. tsunami – dalğa

    Tam oxu »
  • SUPERVAYZER

    ing. supervisor – müşahidə edən

    Tam oxu »
  • SURQUC

    Mənbələrdə surqaç və sürgəc kimi verilib və belə şərh olunub: “soyuq silahların dəstəyinə sürtülən qətran”

    Tam oxu »
  • SUSAMAQ

    -sa şəkilçisi adlardan deziderativ (latınca: arzu, meyil) mənalı feillər yaradır və -si4, -sa2, və s

    Tam oxu »
  • SUVAQ

    Suv (indiki su) ismindən yaş-a-maq qəlibi üzrə suv-a-maq feili əmələ gəlib, qədimdə iki mənada işlədilib: 1

    Tam oxu »
  • SUVARMAQ

    Bəzən bu kəlmənin mənşəyini su və vermək sözləri ilə əlaqələn­dir­məyə üstünlük veririk, amma mənbələrdə söz suvğar kimi qeydə alınıb

    Tam oxu »
  • SUVAT

    Çaydan su götürmək və heyvanı sulamaq üçün olan yerə indi suvat deyirik. Sözün kökü suvdur (suyun qədim forması suv olub), bəs  -at nə şəkilçisidir? Q

    Tam oxu »
  • SUVERENLİK

    fr. souverainete – ali hakimiyyət

    Tam oxu »
  • SU(YU)

    Bir suyu əmisinə çəkib deyirik. Burada, əslində, su yox, soy sözü olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SÜBHAN

    Ərəbcə “tərif” deməkdir. Allahın epitetlərindən biridir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SÜD

    Su, süd kəlmələri eyni kökə malikdir. Yelin yerinə celin işlədilib. Celin də “su” de­məkdir, “südlük”dür

    Tam oxu »
  • SÜDGƏR

    “Südə oxşayan” demək olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SÜDLƏYƏN

    Acı və süd kimi ağ şirəsi olan bitkidir. Şirəsi südə oxşadığından bu cür ad­lanıb. Rus dilində də belədir: ona молочай deyirlər

    Tam oxu »
  • SÜDLÜ-SÜMƏN

    Çalınmış qatıq tam tutmamışsa, ona südlü-sümən deyirlər. Dilimiz­də yaxşı yetişməmiş qarğıdalı, taxıl sünbülü və s

    Tam oxu »
  • SÜFRƏ

    Ərəbcədir, “yemək stolu” deməkdir, bizdə “dəsmal” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SÜLEYMAN

    Yəhudi dilində Solomon kimidir, e.ə. 965-928-ci illərdə İsrailın hökm­darı olmuş şəxsin adıdır. “Sülh tərəfdarı”, “dinc” deməkdir

    Tam oxu »
  • SÜLEYMANBALIĞI

    Ruslar buna лосось deyirlər. Şamayka sözü “şaha layiq balıq” kimi başa düşülə bilər. Süleyman balığı da “Süleyman peyğəmbərə layiq olan balıq” deməkdi

    Tam oxu »
  • SÜLƏNMƏK

    Kökü su sözü ilə bağlıdır, ilkin mənası “hər tərəfə meyil göstərmək”, “su kimi hər tərəfə axmaq” demək olub

    Tam oxu »
  • SÜMSÜNMƏK

    Sümsürük sözü (bəzi dialektlərdə burun sözünün sinonimi olan mısmırıq kəlməsi mövcuddur) mənbələrdə “burun suyu” kimi açıqlanıb

    Tam oxu »
  • SÜMÜK

    Sümürmək sözü ilə qohumdur, “içi (iliyi) sümürmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SÜMÜRMƏK

    Mənaca sormaq, yağlanmaq, piylənmək, hopmaq,öpmək kəlmələri ilə yaxındır. Mənbələrdə sümür sözü “əmmək”, “sormaq” kimi açıqlanıb

    Tam oxu »
  • SÜNBÜL

    Ərəbcədən alınma sözdür. Bizdə başaq işlədilib. Başaq isə kəsməklə bağlıdır, “kəsilən yer” deməkdir. Bir vaxt oraq sözü də baş (baştar) sözü ilə ifadə

    Tam oxu »
  • SÜPÜRGƏ

    Bəzi türk dillərində (məsələn, qaqauz dilində) sıbıdılma (отбросы), sıbıt­ma (выбрасывать) sözləri var

    Tam oxu »
  • SÜPÜRLƏMƏK

    Söz süpürmək feili ilə qohumdur, səpələmək qəlibi üzrə süpürələ­mək kəlməsi yaranıb, sonra təhriflə bağlı süpürlə şəklini kəsb edib

    Tam oxu »
  • SÜRƏKLİ

    Kökü sürmək (davam etmək) feili ilə bağlıdır, kəsək qəlibi üzrə sürək, on­dan da sürəkli sözü əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • SÜRƏYYA

    Ərəbcədir, əsli Sorəyya kimidir, həm qadın, həm də Ülkər ulduzunun ad­larından biridir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SÜRMƏ

    Alınma söz hesab edirlər. Əslində, sürtmək feili ilə qohumdur və xalis türk sö­­züdür. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SÜRMƏK

    Mənalarından biri “itələmək”, “hərəkət etdirmək” deməkdir. Buğa inəyi sürür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »