DURNA

“Boz” (quş) anlamını əks etdirir. Deməli, bu quş rənginə görə “durna” ad­landırılıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

DURĞU İŞARƏSİ
DURU
OBASTAN VİKİ
Durna
Durna (lat. Grus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Ağ durna
Boz durna
Boz durna (lat. Grus grus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinin durna cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Ümumi rəngi bozdur. Boğazı, boynunun aşağı hissəsi və başının yuxarı hissəsi qaradır. Uçuş vaxtı boynunu və ayaqlarını düz uzadır. Peysəri çılpaqdır, qırmızı rəngdədir. Ayaqları qaradır. Uçuş vaxtı durna dəstəsi adətən üçbucaq əmələ gətirir == Yayılması == Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Azərbaycanda köçəri və köçəri- qışlayan növdür. 1970-ci illərədək Ağgöl, Mehman, Şilyan və Qarasu göllərində qışlamışdır.
Durna (bürc)
Durna (lat. Grus) — göyün cənub yarımkürəsində bürc. Göyün cənub yarımkürəsində bürc. Durnanın ən parlaq ulduzu Əlnairin (α) parlaqlığı 1,7 ulduz ölçülüdür və Günəşdən təximən 100 işıq ili məsafədə yerləşir. Durnanın daha beş ulduzu 4-cü ulduz ölçüsündən parlaqdır.
Durna balığı
Durnabalığıkimilər (lat. Esociformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Uzunluğu 1,5 m, kütləsi 35 kq-a çatan sümüklü balıqlardır. Dəstədə 3 fəsilə var: durnabalıqlar, umbrokimilər və ya evduşkokimilər və dalliekimilər. Xəzər hövzəsində, o sıradan Azərbaycanın su hövzələrində durnabalığlar fəsiləsinin nümayəndələri yaşayır.
Qaraboyun durna
Qaraboyun durna (lat. Grus nigricollis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinin durna cinsinə aid heyvan növü. Çin və Hindistanın Tibet yaylası ərazisində yayılmışdır. Alp qurşağında müşahidə edilən yegahə durna növüdür. Bu nadir quş Beynəlxalq Qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Onların ümümi sayı 5000–6000 arasında dəyişir. Bu quşlar ilk dəfə 1872-ci ildə Nikolay Prjevalski tərəfindən təsvir edilmişdir. O, onları Kukunor göü ətrafında müşahidə etmişdir. Təbiətdə bu növ durnalar 20–30 il yaşaya bilirlər. == Təsviri == Nəhəng quş 115 sm hündürlüyə və 5,35 kq çəkiyə sahibdirlər.
Qəşəng durna
Qəşəng durna (lat. Anthropoides) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Təsnifatı == Hazırda 2 növə ayrılır: Adi qəşəng durna (Anthropoides virgo) — durnaların ən kiçik növü olub, Asiya, Avropa və Şimali Afrikanın geniş ərazilərində yaşayır. Afrika qəşəng durnası (Anthropoides paradisea) — Cənubi Afrika Respublikası və Namibiyada yaşayır.
Qəşəng durna (cins)
Sadako və min kağız durna
Sadako və Min Kağız Durna — 1977-ci ildə nəşr olunan Amerikalı yazıçı Eleanor Koerin uşaqlar üçün yazdığı kitabdır. İbtidai məktəblərdə sülh təhsil proqramları üçün istifadə etmək məqsədilə kitab dünyanın bir çox dilinə tərcümə edilib. Yapon məktəblisi Sadako Sasakinin hekayəsi Sietldə Xeyirxahlıq oyunlarının açılış mərasimində teatrda oynanıldı, 400 yerli məktəbli camaata 20000 kağız durna payladı, bununla da Sadakonun xatirəsi anıldı. Sietldəki suvenir durnalar ehtimal olunur ki, Yaponiyadan uşaqlar tərəfindən göndərilmiş 1000 ədəd orijinal hissədən hazırlanmışdır. == Məzmun == Sadako Sasaki Xirosima və Naqasakinin ABŞ tərəfindən atom bombardmanı zamanı Xirosimada yaşayırdı. Xirosima bombalanarkən Sadako iki yaşında idi. Sadako partlayış baş verən vaxt evdə — partlayışın baş verdiyi yerdən 1 mil uzaqlıqda idi. Onun boynu və qulaqları arasında şişlər, 1955-ci ilin yanvarında isə ayaqları üzərində bənövşəyi ləkələr əmələ gəlir. Sonralar ona, leykemiya diaqnozu qoyulur. Sadakoya leykemiya diaqnozu qoyulandan sonra, xəstəxanada o, min kağız durna düzəltmək ümidilə vaxtını keçirirdi.
Adi qəşəng durna
Adi qəşəng durna (lat. Anthropoides virgo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinin qəşəng durna cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Ümumi rəngi göyümtül. Başının yanları, boğazı və boynunun ön hissəsi qaradır. Boynunun qara lələkləri döşünə sallanır. Gözlərinin arxasından bir topa ağ lələk boyununun yanlarına sallanır. Ayaqları qara, dimdiyi sarımtıldır. Diri kütləsi 2-3 kq-dır. == Yayılması == Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Afrikanın şimalında, Şimali Qafqazda, Qazaxıstanda, Sibibirin cənubunda yuvalayır, Şimali Qərbi Afrikada, Fələstin, İraq, Pakistan, Hindistanda, Birmada qışlayır.
Tənha durna uçuşu (film, 2003)
== Məzmun == Film-tamaşa uğursuz məhəbbət haqqındadır. Məktəb illərində bir-birini sevən, lakin, yolları ayrılan Nəsiblə (Ötkəm İsgəndərov) Gülgəz (Həmidə Ömərova) uzun illər sonra məzunların görüşündə rastlaşırlar və bütün xatirələr xəyallarda canlanır. == Film-tamaşa haqqında == Filmdə Nəsibin digər məzunlara göstərdiyi ailəvi şəkildəkilər aktyor Ötkəm İsgəndərovun öz ailəsidir.
Adi durnabalıq
Daur durnası
Durnabalığı
Durnabalığı (lat. Esox) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin durnabalığıkimilər dəstəsinin durnabalığılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Durnabalığıkimilər
Durnabalığıkimilər (lat. Esociformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Uzunluğu 1,5 m, kütləsi 35 kq-a çatan sümüklü balıqlardır. Dəstədə 3 fəsilə var: durnabalıqlar, umbrokimilər və ya evduşkokimilər və dalliekimilər. Xəzər hövzəsində, o sıradan Azərbaycanın su hövzələrində durnabalığlar fəsiləsinin nümayəndələri yaşayır.
Durnabalığılar
Durnabalığılar (lat. Esocidae) — durnabalığıkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi. Ovalşəkilli bədəni, möhkəm və çoxsaylı dişləri olan ağzı, ördəyəbənzər burnu ilə səciyyələnir. Bədəni uzunsov, üzəri xırda sikloid pulcuqlarla örtülüdür. Başı böyük olub, rostrumu uzun və üstdən aşağı basıqdır. Ağzı çox böyük olub, başının yarısı qədərdir. Alt çənə önə doğru uzanmışdır. Çənəarası, alt çənə, damaq, xış sümükləri üzərində və dilin üzərində yaxşı inkişaf etmiş dişləri olur. Çənələrin oynaq hissələri gözlərin dal kənarı səviyyəsində yerləşir. Bel üzgəci çox geridə yerləşir.
Durnabalığınabənzərlər
Durnabalığıkimilər (lat. Esociformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Uzunluğu 1,5 m, kütləsi 35 kq-a çatan sümüklü balıqlardır. Dəstədə 3 fəsilə var: durnabalıqlar, umbrokimilər və ya evduşkokimilər və dalliekimilər. Xəzər hövzəsində, o sıradan Azərbaycanın su hövzələrində durnabalığlar fəsiləsinin nümayəndələri yaşayır.
Durnakimilər
Durnakimilər (lat. Gruiformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinə aid heyvan dəstəsi.
Durnalar
Durnalar (lat. Gruidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Durnalar qayıtdı (film, 2003)
== Məzmun == Yusif müəllim(Əliabbas Qədirov) öz doğma kəndinə ziyarətə gəlir. O burada uşaqlığını, müharibə illərinin o keşməkeşli vaxtlarını, atasını, bacısını itirməsini xatırlayır. == Film Haqqında == Film Hüseynbala Mirələmovun "Durnalar Qayıtdı", "Dəyirmana Gedən Yol", "Bir Tikə Çörək" hekayələri əsasında çəkilmişdir.
Durnalar uçur (film, 1957)
«Durnalar uçur» (rus. Летят журавли) — rejissor Mixail Kalatozovun 1957-ci ildə çəkdiyi film. == Məzmun == Filmdəki hadisələr Böyük Vətən müharibəsinə qədər olan dövrdə Boris (Aleksey Batalov) və Veronikanın (Tatyana Samoylova) məhəbbəti fonunda baş verir. == Film haqqında == Film rejissor Mixail Kalatozovun ən uğurlu kinoda işidir və məhşurlaşdıran da məhz bu film olmuşdur. Film Viktor Rozovun "Həmişə sağam" pyesinin motivləri əsasında çəkilib. Film 1958-ci ildə Kann Beynəlxalq kinofestivalında "Qızıl palma budağı" mükafatına layiq görülmüşdür. == Rollarda == Tatyana Samoylova — Veronika Aleksey Batalov — Boris Aleksandr Şvorin — Mark Vasili Merkuryev — Fyodor İvanoviç Antonina Boqdanova — Boris və İrinanın nənəsi Valentina Zubkov — Stepan Leonid Knyazov — Saçkov Boris Kokovkin — Çernov Konstantin Nikitin — Valodiya Nikolay Smorçkov — Zaxarov Svetlana Xaritonova — İrina Borozdina == Həmçinin bax == Rusiya filmlərinin siyahısı == Xarici keçidlər == Filmi izlə (azərbaycan dilində) Смотреть фильм «Летят журавли» в онлайн-кинотеатре «Мосфильма» (rus.) «Летят журавли» на сайте Наш Фильм Arxivləşdirilib 2007-09-26 at the Wayback Machine (rus.) Почему фильм «Летят журавли» — культовый?
Durnam (xalq mahnısı)
== Haqqında == Xalq mahnısı daha çox Azərbaycan SSR xalq artisti Hacıbaba Hüseynovun özünəməxsus tərzdə ifasıyla məşhurlaşmışdır. Sonralar mahnını Alim Qasımov, Səxavət Məmmədov, Təyyar Bayramov kimi məşhur xanəndələr ifa etmişdir. == Sözləri == Dilbər telin daramı, (bəzən: Qara telin daramı) Yoxdur könlüm aramı! (bəzən: Yoxdur könül aramı!) Sən ki, təbib deyildin, Neyçün açdın yaramı? Durnam! Sən haralısan sormam, (bəzən: sorma!) Mən buralarda durmam! Gedəlisən aslan yarım, (bəzən: əsmər yarım) Gəl sinəm üstə, Durnam! Yaralı Durnam!Qarpız kəsdim yeyən yox, Vallah dərdim bilən yox! (bəzən: dərdimi) Yarım mənlə barışıb, (bəzən: Mən yarımla barışdım) Gözün aydın deyən yox! Durnam!
Durnaotu
Durnaotu (lat. Erodium) - ətirşahkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == İstinadlar == Durnaotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat.
Qafqaz durnası
Qafqaz durnası — ayrıca quş növü olmayıb boz durnanın yarımnövlərindən biridir. Qafqaz durnalarının digər boz durnalardan başlıca xüsusiyyəti baş hissəsində digər durnalarda olmayan iri qırmızı xalın olmasıdır. Saylarının 200 ətrafı cütlük olduğu təxmin olunur.
Qara durnabalığı
Qara durnabalığı (lat. Esox niger) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin durnabalığıkimilər dəstəsinin durnabalığılar fəsiləsinin durnabalığı cinsinə aid heyvan növü.
Sikuta durnaotu
Adi durnaotu, Sikuta durnaotu (lat. Erodium cicutarium) - durnaotu cinsinə aid bitki növü. Yayılması, Aralıq dənizi sahili olan ölkələr və Şimali Amerikada yayılıb. Azərbaycanda Qobustan,Xaçmaz rayonu ,Ceyrançöl və Naxçıvan Muxtar Respublikasının bəzi dağətəyi rayonlarında yayılıb.
Stefan durnaotu
Stefan durnaotu (lat. Erodium stephanianum) - durnaotu cinsinə aid bitki növü.
Şaolinin ilan və durna döyüş sənətləri (film, 1978)
Şaolinin ilan və durna döyüş sənətləri (ing. Snake & Crane Arts of Shaolin, çin. 蛇鶴八步) — rejissoru Çen Çi Hva olan və baş rolda Ceki Çanın oynadığı 1978-ci ildə çəkilmiş Honq Konq hərəkət filmidir."Golden Harvest"in istehsalı olan film Lo Wei Motion Picture Company tərəfində nümayiş olundu. Tu Vi Ho ilə yanaşı Çen də filmin kaskadyor koordinatoru idi. = Məzmunu = Tzin sülaləsi dövründə səkkiz Şaolin ustası ən yaxşı döyüş texnikalarını "ilan və durnanın səkkiz pilləsində" birləşdirdi. Texnikaları güc simvolu olaraq əjdahanın nizəsi ilə birlikdə mühafizə üçün Ustad Lin-ə verilən bir kitabda yazdılar. Kitab döyüş sənətləri dünyasındakı ən təhlükəli sirr sayıldı və təlimatda olduğu kimi səkkiz bilici də yox oldu. Səkkiz klan hamısı kitab axtarmağa insanları göndərdi, buna görə Hu Yinqen adlı bir oğlan hədəflə görünəndə bir çox insan onu təqib etməyə başladı. Bir çox məşhur döyüşçünün toplandığı bir şəhərə gedir və dilənçi paltarında Huan Tzu adlı bir qızın köməyinə gəlir. Onu döyüşdə ona məğlub olaraq kitab üçün İnfan pulu təklif edən dilənçi klanının liderinə aparır.

Digər lüğətlərdə

былево́й заполуча́ть наве́с неме́ть похмуре́ть резерви́роваться хлами́ть гроссме́йстер зата́сканный обла́зить сверхсекре́тность сердитый albert-type investment bank rosin ruinous shire horse three-pounder underrun wany геофизик интервьюер ощипать растягиваться утрировать