I
сущ. мандарин:
1. вечнозелёное плодовое цитрусовое дерево из сем. рутовых
2. сладкий ароматный тонкокожий плод этого дерева
II
прил. мандаринный, мандариновый:
1. относящийся к мандарину. Mandarin ağacı мандариновое дерево
2. состоящий из мандаринов. Mandarin plantasiyaları мандариновые плантации
3. добываемый, приготовляемый из плодов мандарина. Mandarin mürəbbəsi мандаринное варенье
Mandarin
Naringi və ya Mandarin (lat. Citrus reticulata) – Sədokimilər fəsiləsinə aid bitki növü.
Azərbaycanda becərilən əsas sitrus meyvələridir.
== Təbii yayılması ==
Çində, Yaponiyada, ABŞ-nın şimal ştatlarında, Argentinanın cənubunda və Filippində mədəni əkin şəraitində becərilən bir çoх formaları mövcuddur.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 2–3 m-ə çatan, dağınıq çətirə malik kol bitkisidir. Budaqları tünd-yaşıl rəngli olub, çılpaqdır. Yarpaqları ellips və ya yumurtavari formada, tamkənarlı və ya sıх mişardişlidir, üstdən tünd-yaşıl, altdan isə açıq-yaşıldır. Yarpaq saplağı 2 sm-dir. Çiçəkləri ağ rəngli, ətirlidir, tək-tək və ya 2-5-i bir yerdə yerləşir.
Subtropik və tropik iqlim qurşaqlarında ildə bir dəfə çiçəkləyir.
Mandarin (məmur)
Mandarin (port. mandarim – nazir, məmur, sanskr. mantrin – məsləhətçi) — portuqalların Çin imperiyasında, daha sonradan həm də Koreya və Vyetnamdakı məmurlara verdiyi ad. Ad ("nazir" mənasını verən mandarim) portuqal dili vasitəsilə sanskritdən (mandari – rəhbər, komandir) gəlib və müvafiq olaraq Çin dilindəki quan (官) sözünə uyğundur. Məşhur yanlış düşüncənin əksinə olaraq bu söz yalnız Mançjur sülaləsinin məmurlarını nəzərdə tutmurdu. Çində 1300 il ərzində sərt təhsil senzi mövcud olmuşdur. Mandarin təyin olunmaq üçün ağır imtahan prosedurundan keçmək tələb olunurdu.
== Tarixi ==
Çin imperiyasında dövlət xidməti Çjou sülaləsindən bəri mövcud idi, lakin o dövrdə ən yüksək hökumət postlarını əsasən monarxın yaxınları və ya zadəganların nümayəndələri tuturdu.
605-ci ildə Suy sülaləsi dövründə doqquz rütbəli sistemin Ketszüy sistemi ilə əvəzlənməsindən sonra mandarinlər təbəqəsinin meydana çıxması üçün zəmin yarandı və artıq Tan sülaləsi dövründə tamamilə formalaşdı. Mandarinlər Çində şenşi adlandırılan dövlət qulluqçuları təbəqəsinin yaradıcısı və özəyi oldular.
Mandarin çincəsi
Bu məqalə Şimali Çində danışılan Mandarin haqqındadır. Çin Xalq Respublikasının rəsmi dili olan Standard Mandarin haqqında məlumat üçün Standart Çin dili məqaləsinə baxın.
Mandarin və ya Beifanghua (北方 話; Hanyu Pinyin: Běifānghuà) — Çin dilinin ən çox danışılan ləhcəsidir. Çinin şimalında danışılmış bütün ləhcələr Mandarin olaraq təsnif edilir. Bununla birlikdə, Mandarin ümumiyyətlə daha dar mənada Çin və Çin Respublikasında (Tayvan) rəsmi dil olaraq işlədilən Standard Çin dilinə (普通话, Putonghua/国语, Guoyu) aiddir.
Mandarinin Pekin ləhcəsi, müasir dövrdə Çin Xalq Respublikasında və Tayvanda, Standart Çin dili adı altında rəsmi dil olaraq tanınır.
== Tarixi ==
Standart Mandarin həmişə çox ləhcələrdən ibarət olmuşdur; lakin prestij ləhcələri həmişə tapılmışdır. Məsələn, Konfutsi yerli ləhcələrə nisbətən yǎyán (雅言) ləhcəsini və ya "fərqlənmiş ləhcəni" üstün tuturdu. Han sülaləsinin yazılarında tōngy yazısı (通 语) istifadə edilmişdir. Şimal və cənub hökmdarlarının kitabları o dövrdə bir və ya bir neçə standart sistematik tələffüzü əks etdirirdi.
Mandarin ördəyi
Mandarin ördəyi — Şimali Amerikada yaşayan meşə ördəyinə bənzəyir. Dünyanın ən gözəl quşlarındandır. Nəsli tükənmə təhlükəsi yoxdur. Çünki bu ördəyin dadının pis olması ovçuları onu ovlamaqdan çəkindirir.
Mandarin (film)
Mandarin (ing. Tangerine) — 2015-ci il ABŞ istehsalı komediya-dram filmi. Şon Beykerin rejissorluğu ilə çəkilib. Ssenari müəllifi Beyker və Kris Berqoçdur. Baş rollarda Kitana Kiki Rodriqes, Mia Teylor və Ceyms Renson çıxış edir. Film sevgilisinin ona xəyanət etdiyini öyrənən transgender seks işçisindən bəhs edir. Film üç ədəd iPhone 5S smartfonu ilə lentə alınıb.
Mandarin dili
Bu məqalə Şimali Çində danışılan Mandarin haqqındadır. Çin Xalq Respublikasının rəsmi dili olan Standard Mandarin haqqında məlumat üçün Standart Çin dili məqaləsinə baxın.
Mandarin və ya Beifanghua (北方 話; Hanyu Pinyin: Běifānghuà) — Çin dilinin ən çox danışılan ləhcəsidir. Çinin şimalında danışılmış bütün ləhcələr Mandarin olaraq təsnif edilir. Bununla birlikdə, Mandarin ümumiyyətlə daha dar mənada Çin və Çin Respublikasında (Tayvan) rəsmi dil olaraq işlədilən Standard Çin dilinə (普通话, Putonghua/国语, Guoyu) aiddir.
Mandarinin Pekin ləhcəsi, müasir dövrdə Çin Xalq Respublikasında və Tayvanda, Standart Çin dili adı altında rəsmi dil olaraq tanınır.
== Tarixi ==
Standart Mandarin həmişə çox ləhcələrdən ibarət olmuşdur; lakin prestij ləhcələri həmişə tapılmışdır. Məsələn, Konfutsi yerli ləhcələrə nisbətən yǎyán (雅言) ləhcəsini və ya "fərqlənmiş ləhcəni" üstün tuturdu. Han sülaləsinin yazılarında tōngy yazısı (通 语) istifadə edilmişdir. Şimal və cənub hökmdarlarının kitabları o dövrdə bir və ya bir neçə standart sistematik tələffüzü əks etdirirdi.
Mandarin Çin dili
Bu məqalə Şimali Çində danışılan Mandarin haqqındadır. Çin Xalq Respublikasının rəsmi dili olan Standard Mandarin haqqında məlumat üçün Standart Çin dili məqaləsinə baxın.
Mandarin və ya Beifanghua (北方 話; Hanyu Pinyin: Běifānghuà) — Çin dilinin ən çox danışılan ləhcəsidir. Çinin şimalında danışılmış bütün ləhcələr Mandarin olaraq təsnif edilir. Bununla birlikdə, Mandarin ümumiyyətlə daha dar mənada Çin və Çin Respublikasında (Tayvan) rəsmi dil olaraq işlədilən Standard Çin dilinə (普通话, Putonghua/国语, Guoyu) aiddir.
Mandarinin Pekin ləhcəsi, müasir dövrdə Çin Xalq Respublikasında və Tayvanda, Standart Çin dili adı altında rəsmi dil olaraq tanınır.
== Tarixi ==
Standart Mandarin həmişə çox ləhcələrdən ibarət olmuşdur; lakin prestij ləhcələri həmişə tapılmışdır. Məsələn, Konfutsi yerli ləhcələrə nisbətən yǎyán (雅言) ləhcəsini və ya "fərqlənmiş ləhcəni" üstün tuturdu. Han sülaləsinin yazılarında tōngy yazısı (通 语) istifadə edilmişdir. Şimal və cənub hökmdarlarının kitabları o dövrdə bir və ya bir neçə standart sistematik tələffüzü əks etdirirdi.
Hydrangea mandarinorum
Hydrangea heteromalla (lat. Hydrangea heteromalla) — hortenziyakimilər fəsiləsinin hortenziya cinsinə aid bitki növü.
Mandarinka
Mandarinka (lat. Synchiropus splendidus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin callionymiformes dəstəsinin callionymidae fəsiləsinin synchiropus cinsinə aid heyvan növü.
Həbidə idi: Qərb Pasifik
Bəslənmə Forması: Podlar ilə bəslənərlər. Podların davamlı törəməsi üçün kafi ədəddə canlı qaya, hətta ən zəmanətli yol olaraq refugium saxlanılmalıdır. Bu şərtlərin təmin edilmədiyi akvariumlarda alınan mandarinler ölümə tərk ediləcək.
Davranış Forması: Təcavüzkar olmayan
Öz Növlərinə Davranışı: Bəzən problem çıxmadığı müşahidə edilmiş olsa da ya tək bəslənməli ya da uyğun bir cüt saxlanılmalıdır.
Artıma: Kişilər dişilərə görə daha böyük və rəngli olar, ayrıca dorsal üzgəcləri də dişilərə görə daha uzundur. Balıqlar kurlaşmanın ardınan yumurtaları tökər və yumurtalarla maraqlanmazlar. Məğlub et/yeyilməməsi və filtr edilməməsi üçün yumurtalar ayrılmalıdır. 18 saat içində lavra halına gəlirlər, 2 həftəiçində isə qumda gəzər vəziyyətə gəlirlər.
Mandarinlər (film, 2013)
Mandarinlər (gürc. მანდარინები;est. Mandariinid) — Gürcüstan və Estoniya birgə istehsalı olan dram janrında çəkilmiş film. Film 87-ci Ən yaxşı xarici dilli filmlər qalasının qalibi olmuşdur. Filmdə baş verən hadisələr Gürcüstan vətəndaş müharibəsi dövrünə təsadüf edir. Qara dənizin sahilində Abxaziyanın ərazisində yerləşən kiçik eston kəndi Psou müharibənin başlaması səbəbindən boşaldılmışdır. Müharibənin mərkəzində yerləşən kənd bir çox dram hekayələrinə şahidlik edir. Filmin əsas hissələri Gürcüstanın Quriya bölgəsində çəkilmişdir.
== Məzmun ==
Gürcüstan vətəndaş müharibəsinin şiddətlənməsi ərazidə olan bir çox kəndlərin boşaldılması ilə nəticələnir. Etnik estonların yaşadığı Psou kəndi də müharibə səbəbindən əhalisinin əsas hissəsini itirir və kənd sakinləri Estoniyaya köçür.
Turdus merula mandarinus
Turdus merula mandarinus (lat. Turdus merula mandarinus) — qaratoyuq cinsinə aid heyvan yarımnövü.
Mandarinlər (film)
Mandarinlər (gürc. მანდარინები;est. Mandariinid) — Gürcüstan və Estoniya birgə istehsalı olan dram janrında çəkilmiş film. Film 87-ci Ən yaxşı xarici dilli filmlər qalasının qalibi olmuşdur. Filmdə baş verən hadisələr Gürcüstan vətəndaş müharibəsi dövrünə təsadüf edir. Qara dənizin sahilində Abxaziyanın ərazisində yerləşən kiçik eston kəndi Psou müharibənin başlaması səbəbindən boşaldılmışdır. Müharibənin mərkəzində yerləşən kənd bir çox dram hekayələrinə şahidlik edir. Filmin əsas hissələri Gürcüstanın Quriya bölgəsində çəkilmişdir.
== Məzmun ==
Gürcüstan vətəndaş müharibəsinin şiddətlənməsi ərazidə olan bir çox kəndlərin boşaldılması ilə nəticələnir. Etnik estonların yaşadığı Psou kəndi də müharibə səbəbindən əhalisinin əsas hissəsini itirir və kənd sakinləri Estoniyaya köçür.
