metropoliya

Metropoliya (q.yun. μήτηρ — "ana" və q.yun. πόλις — "şəhər"; q.yun. μητρόπολις — "ana şəhər") — onun müstəmləkələri, sərhədləri xaricindəki yaşayış məntəqələri, istismar olunan ərazilər, müstəqil ölkələrlə bağlı dövlətdir. Tarixən əhalisi həddindən artıq çox olan şəhərlər, onun bir hissəsini kənara, adətən adalara və dənizin o tayına köçürərək, burada onlar üçün müstəmləkə yaradırdı və bir müddət ona himayə edilirdi. Bəzən "bala" şəhər "ana" şəhərdən daha çox güclü olurdu. Məsələn finikiyalıların yaratdığı Karfagen tezliklə "anası" Tiri əhalisinin sayına, siyasi qüdrətinə və iqtisadi inkişafına görə xeyli geridə qoymuşdu. Müasir dövrdə metropoliya daha çox başqa ölkələri və yaxud öz ölkəsinin bir hissəsini müstəmləkə halına salaraq onun metropoliyasına çevrilmiş dövlətlərə deyilir.

Metropolitan İşçi Şurası - 1855-ci ilin mart ayında London Şəhristanı Şurasının qurulmasına qədər 1855-ci ildən London hökumətinin əsas idarəedici orqanı olmuşdur. Qurumun əsas məsuliyyəti uğur qazanan Londonun sürətlə böyüməsi ilə başa çatmasını təmin etmək və infrastruktur yaratmaq idi. O, seçilmiş orqan deyildi, təyin olunmuşdu. Hesabatlılığın olmaması, xüsusilə sonrakı illərdə, korrupsiyaya meyilliyi artırmışdır.

Fransa metropoliyası (fr. France métropolitaine), və ya Fransanın metropoliyası — qitədə və Atlantik okeanında ən yaxın adalar, ingilis kanalı və Aralıq dənizində (Korsika adası da daxil olmaqla) əraziləri əhatə edən Fransanın Avropa hissəsi. Bu, bir qədər köhnəlmiş ifadədir, çünki "metropolis" sözü koloniyaların mövcudluğunu nəzərdə tutur. Fransanın xarici mülkləri koloniyaların statusu daşımır, çünki 1946-cı ildə Konstitusiyaya əsasən Fransa Birliyi yaradılıb. Rəsmi hüquqi müddət (məsələn, Avropa İttifaqının rəsmi sənədlərində istifadə olunur) Fransanın Avropa ərazisidir (fr. territoire européen de la France). Ancaq Fransanın gündəlik istifadəsində, Fransız metropoliyası (ya da sadəcə metropolis) Fransa xaricindəki mülklərə, yəni Fransanın xaricində olan torpaqlarına qarşı çıxır. Metropoliyanın sahəsi 551,500 km², yəni ölkənin ümumi ərazisinin 80% -ni təşkil edir. 2014-cü ilin əvvəlində metropol əhalisi 63,460 min nəfər, yəni ümumi əhalinin 96% -ə çatmışdır.