I
сущ.
1. тигр (крупное хищное животное сем. кошачьих оранжевожёлтой с чёрными полосами окраски). Pələng ovlamaq охотиться на тигра
2. перен. лев (о ком-либо отличающемся, поражающем силой, храбростью и т.п. )
II
прил. тигриный, тигровый:
1. относящийся к тигру. Pələng ləpiri (izi) тигриный след
2. такой, как у тигра, свойственный тигру. Pələng cəldliyi ilə с тигриной ловкостью, pələng sıçrayışı ilə подобно тигриному прыжку; pələng dərisi тигровая шкура; pələng balası тигрёнок
Pələng
Pələng (lat. Panthera tigris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinə aid heyvan növü. Böyük pişiklər ailəsinin dörd üzvündən biri. Yırtıcı heyvandır və vəhşi təbiətdə rast gəlinən ən böyük, ən güclü pişik növüdür. Dünyada təbii mühitdə yaşayan pələnglərin 80%-i Hindistan yarımadasının payına düşür. Şimalda Sibir, cənubda Hindistan ilə Malakka yarımadası arasındakı bölgələrdə yaşayırlar.
Pələnglərin 8 növə bölürlər ki, onlardan 3 növü artıq nəsli kəsilmişdir. Bütün dünyada təbiətdə təxminən 7700 pələng yaşayır. Uzaq Şərqdə dünyanın ən böyük pələngləri yaşayırlar. Yetkin erkəklərin çəkisi 390 kiloqrama çatır.
Kağız pələng
Kağız pələng (Çincə: 紙老虎; zhilaohu) — güclü görsənən, əslində isə zərərsiz olan obyektləri təsvir etmək üçün istifadə olunan Çin dilində ifadədir. Bu ifadə təhdid kimi görünən lakin özlüyündə zəif olan şeyləri təsvir etmək kimi işlədilir.
Çin lideri Mao Tszedun ABŞ və onun təmsil etdiyi imperializmini eyni zamanda bütün qərb blokunu bu ifadə ilə eyniləşdirmişdi.
Pələng (tank)
Panzerkampfwagen VI (“Zirehli müharibə vasitəsi VI”, ləqəb: Tiger və ya Tiger I), — İkinci dünya müharibəsində Üçüncü Reyx tərəfindən istehsal olunan ağır tank. Adı Ferdinand Porsche tərəfindən qoyulmuşdur. Zamanının ən yaxşı tanklardan biri idi. Çox möhkəm zirehə və yaxşı bir topa sahib olduğu üçün düşmənlərinin qorxusu idi (xüsusilə Qərb cəbhəsində). Şərq cəbhəsindəki öz zamanının yüksək səviyyədə texnologiyaları ilə təchiz edilmiş T-34 və KV-1 / 2,3 tanklarına qarşı çıxarılmışdır. Müharibənin sonlarına yaxın bir Tiger tankına 20 ədəd M4 Sherman tankının hücum edildiyi görülmüşdür. Tiger'ların itki verməsinin səbəbi düşmənlər deyil kompleks mexaniki səhvlər idi. Buna görə çoxu Tiger tankı düzəlməz halda sıradan çıxdığı üçün heyəti tərəfindən tərk edilmiş halda tapılmışdır. Tankın hərəkət mənzili 110–195 km arasında dəyişmişdir. Hal-hazırda bu tankdan cəmi bir ədədi Bovinqton tank muzeyində orijinal və işlək vəziyyətdədir.
Pələng iqtisadiyyatı
Pələng iqtisadiyyatı (ing. Tiger economy) — yaşayış standartların artması ilə ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafı. Bu termin ilk dəfə Cənubi Koreya, Sinqapur, Honkonq və Tayvan üçün istifadə edilmişdir (Dörd Asiya pələngi). Belə ki, pələng Asiya simvolikasında əhəmiyyətli sayılır. 1990-cı illərdə bu termin İrlandiya Respublikasına ("Kelt pələngi") tətbiq edilmişdir. Daha sonra Dubay, Rumıniya, Slovakiya və Baltik ölkələri pələng iqtisadiyyatını təkmilləşdirmişlər.
1960-cı illərdə Filippin, Şri Lanka və Myanma "Asiyanın Pələngi" iqtisadiyyatları kimi qəbul edilirdi, çünki hər üç ölkə yüksək inkişaf edirdi. Bununla belə, daxili problemlər hər üç ölkənin iqtisadiyyatının zəifləməsinə gətirib çıxardı.1990-cı illərdə və yenidən 2000-ci və 2010-cu illərdə qısamüddətli tənəzzüldən sonra İsrailin sürətli iqtisadi inkişafı ona pələng iqtisadiyyatı kimi şöhrət qazandırdı və bir qəzetdə "İbrani pələngi" termini adlandırıldı.Banqladeş, Dörd Asiya Pələnginin 1960–1990-cı illər arasında sənayeləşmə yolu ilə bir çox oxşarlıqlar daşıyan yüksək iqtisadi artımı və sənayeləşməsi səbəbindən son illərdə yeni yaranan "Asiya pələngi" kimi təsvir edilmişdir.
Digər pələng iqtisadiyyatı Ermənistanın iqtisadiyyatıdır. Ermənistanın 2007–08-ci il maliyyə böhranına qədər göstərdiyi diqqətəlayiq, çox vaxt ikirəqəmli iqtisadi artıma görə o, Qafqaz pələngi kimi ortaya çıxdı.
Pələng köpəkbalığı
Pələng köpəkbalığı (lat. Galeocerdo cuvier) – лarxarinkimilər dəstəsindən balıq növü. Akulanın pələnglərdəki kimi zolaqlara malik olduğuna görə bu adı almışdır.
Pələng köpəkbalığı bütün dünyada geniş yayılmışdır və okeanlarda olduğu kimi, sahil sularına yaxın yerlərdə də yaşayırlar.
Uzunluqları 5 m-ə çatmasına baxmayaraq, daha uzun fərdlərinə də rast gəlinir. Pələng köpəkbalıqları diribala doğanlardır. Doğulan balaların sayı 40-a qədər çata bilir. Kütlələri 570–750 kq arasında dəyişir.
Pələng akulaları balıq, delfin, molyusk, tısbağa, dəniz ilanları, eləcə də leşlə qidalanırlar.
Dəniz akulaları insanlar üçün potensial təhlükəli varlıqlar hesab olunurlar.
Pələng pişikləri
Pələng pişiyi (lat. Leopardus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Pələng (hərbi birləşmə)
"Pələng" — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı dəstəsi.
Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Həmin dəstərin hamısı vahid "Kommando" adı altında birləşiblər. Ümumi olaraq isə Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur. "Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsidə onlardan biridir.
"Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi əsasən gizirlərdən və zabitlərdən ibarətdir. Baş geyimləri qırmızı beretdir. Komandirləri "Zəfər" ordenli mayor Zaur Rəhimovdur.
"Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı Murovdağ istiqamətində gedən döyüşlərdə, həmçinin Cəbrayıl şəhərinin və Şuşa şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 11 nəfər şəhid olmuşdur, 39 nəfər isə yaralanmışdır.
Pələng II (tank)
Panzerkampfwagen VI Ausf. B (Pz. Kpfw. VI Ausf. B / Zirehli müharibə vasitəsi VI Ausf. B, ləqəb: Tiger II) — Alman ordusunda II. Dünya müharibəsi dövründə ağır tank sinfində xidmət etmişdir. Sonderkraftfahrzeug 182 (Sd. KFZ. 182).
Əvvəllər amerikalı əsgərlər "King Tiger", İngilislər "Royal Tiger" olaraq xitab edirdilər və Almanlar da "King Tiger" (mənası Kral Tiger, yəni Kral Pələng) sözünün Alman tərcüməsi olan Königstiger (Almanca'daki mənası: Benqal pələngi) adını istifadə etməyə başladılar.
Bu tank ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti Tiger I tankının zireh qalınlığı ilə Panther tankının zireh yamacı xüsusiyyətlərinin bir yerdə birləşməsi idi.
Pələng dərili cəngavər
Pələng dərisi geymiş pəhləvan (gürc. ვეფხისტყაოსანი) — XII əsrdə gürcü yazıçısı Şota Rustaveli tərəfindən yazılmış epik əsər. Poemanın əsasını IX əsrdə yazılmış qədim bulqar, türk şairi Mikayıl Şəmsi Baştu tərəfindən yazılmış "Şan qızı dastanı" təşkil edir.
Uzun müddət əlyazma şəklində yayılan poema ilk dəfə 1712-ci ildə VI Vaxtanqın təşəbbüsü ilə çap olunmuşdur. Sonrakı nəşrlər içərisində XIX əsrin inqilabçı-demokratı İlya Çavçavadzenin rəhbərliyi altında çalışan qabaqcıl yazıçı və alimlər komissiyasının tərtib etdiyi elmi-tənqidi mətn Vaxtanqın çap etdirdiyi mətndən xeyli fərqlənir. Daha dəqiq elmi-tənqidi mətn 1937-ci ildə, poemanın yaradılmasının 750 illiyi münasibətilə hazırlanmışdır. Həmin mətn nəzərdən keçrilərək 1951-ci ildə yenidən çap olunmuşdur.
Poemada hadisələr Gürcüstan ərazisindən uzaqlarda — Ərəbistan, Hindistan, Mülkizanzar, Qulanşaro və Qacetiyada baş verir. Qərhəmanlar ərəblərdən, hindlilərdən və başqa xalqlardandır. Əsərdə zahirən heç bir milli və ərazi məhdudluğu yoxdur.
Pələng köpək balığı
Pələng köpəkbalığı (lat. Galeocerdo cuvier) – лarxarinkimilər dəstəsindən balıq növü. Akulanın pələnglərdəki kimi zolaqlara malik olduğuna görə bu adı almışdır.
Pələng köpəkbalığı bütün dünyada geniş yayılmışdır və okeanlarda olduğu kimi, sahil sularına yaxın yerlərdə də yaşayırlar.
Uzunluqları 5 m-ə çatmasına baxmayaraq, daha uzun fərdlərinə də rast gəlinir. Pələng köpəkbalıqları diribala doğanlardır. Doğulan balaların sayı 40-a qədər çata bilir. Kütlələri 570–750 kq arasında dəyişir.
Pələng akulaları balıq, delfin, molyusk, tısbağa, dəniz ilanları, eləcə də leşlə qidalanırlar.
Dəniz akulaları insanlar üçün potensial təhlükəli varlıqlar hesab olunurlar.
Polad pələng əməliyyatı
Polad pələng əməliyyatı (ing. Operation Steel Tiger) — Vyetnam müharibəsi zamanı Vyetnam Demokratik Respublikasından (Şimali Vyetnam) Vyetnam Respublikasında (Cənubi Vyetnam) hərbi səylərini dəstəkləmək üçün cənub-şərqi Laos vasitəsilə cənuba doğru hərəkət edən Vyetnam Xalq Ordusunun (VXO) yaraqlılarının və təminatının sızmasına qarşı hədəflənmiş ABŞ-nin 2-ci hava diviziyası, daha sonra 7-ci hava qüvvələri və ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin 77 saylı işçi qrupunun havadan müdaxiləsi.
Ho Şi Min cığır sisteminin bombalanması 14 dekabr 1964-cü ildə Barrel-Roll əməliyyatının gəlişi ilə başlamışdı. Cənubi Vyetnamda fəaliyyət göstərən alay ölçülü VXO birliklərinin qurulmasına dair artan ABŞ kəşfiyyatı bu ölkədə Amerika hərbi varlığının artması və Yuvarlanan ildırım əməliyyatının başlaması səbəbiylə Vaşinqton və Sayqondakı Amerika planlaşdırıcıları Laosun cənub-şərqinin bombardman edilməsinə qərar vermişdilər. 11 noyabr 1968-ci ildə "Polad pələng" və "Pələng köpək" birləşdirilmiş və Komando ov əməliyyatı adlandırılmışdır.
Littauer, Raphael and Normon Uphoff, eds, The Air War in Indochina. Boston: Beacon Press, 1972.
Pələng Səlim (film, 1978)
"Pələng Səlim" filmi — Rejissor Coşiynin malayalam dilində və 1978-ci ildə çəkdiyi Hindistan filmi.
Film Rejissor Coşiynin ilk ekran işidir.
Pələng cırmağı (film, 1991)
Pələng cırmağ (ing. Tiger Claws) — 1991-ci ildə döyüş janrında çəkilən filmdir. Filmin büdcəsi qiymətləndirməylə 2,500,000 Kanada dollarıdır. Bu büdcənin qoyulmasında Calal Merhinin böyük rolu vardır. Filmin bir çox səhnələri "Shapiro-Glickenhaus Entertainment" şirkətinin büdcə problemi səbəbindən ayrı-ayrılıqda 3 aya çəkilmişdir.
Bir çox döyüş ustalarını qəddarlıqla öldürən qatil axtarışdadır. Onun axtarış işi Linda Mastersona həvalə edilir. Onun köməkçisi isə Terek Riçardsdır. Terek bir müddət əvvəl vəzifəsindən kənarlaşdırılmış və bu vəzifəni geri qaytarmaq üçün yeni vəzifəsinin üstəsindən gəlməlidir. Onlar naməlum səbəbdən öldürülmüş döyüş ustalarının bədənlərində pələng cırmağına bənzər izləri müşahidə edirlər.
Pələng dərili cəngavər (dəqiqləşdirmə)
Pələng dərili cəngavər - Şota Rustavelinin XII əsrdə tatar-bulqar yazılı eposunun (IX əsr) əsasında yazdığı epik poema.
Pələng dərili cəngavər (balet) - Aleksi Maçavarianinin eyniadlı əsər əsasında yazdığı balet.
Pələng dərisi geymiş pəhləvan
Pələng dərisi geymiş pəhləvan (gürc. ვეფხისტყაოსანი) — XII əsrdə gürcü yazıçısı Şota Rustaveli tərəfindən yazılmış epik əsər. Poemanın əsasını IX əsrdə yazılmış qədim bulqar, türk şairi Mikayıl Şəmsi Baştu tərəfindən yazılmış "Şan qızı dastanı" təşkil edir.
Uzun müddət əlyazma şəklində yayılan poema ilk dəfə 1712-ci ildə VI Vaxtanqın təşəbbüsü ilə çap olunmuşdur. Sonrakı nəşrlər içərisində XIX əsrin inqilabçı-demokratı İlya Çavçavadzenin rəhbərliyi altında çalışan qabaqcıl yazıçı və alimlər komissiyasının tərtib etdiyi elmi-tənqidi mətn Vaxtanqın çap etdirdiyi mətndən xeyli fərqlənir. Daha dəqiq elmi-tənqidi mətn 1937-ci ildə, poemanın yaradılmasının 750 illiyi münasibətilə hazırlanmışdır. Həmin mətn nəzərdən keçrilərək 1951-ci ildə yenidən çap olunmuşdur.
Poemada hadisələr Gürcüstan ərazisindən uzaqlarda — Ərəbistan, Hindistan, Mülkizanzar, Qulanşaro və Qacetiyada baş verir. Qərhəmanlar ərəblərdən, hindlilərdən və başqa xalqlardandır. Əsərdə zahirən heç bir milli və ərazi məhdudluğu yoxdur.
Pələng sağdır (film,2017)
Pələng Sağdır-Əli Abbas Zəfər tərəfindən çəkilmiş antiterrorizm şüarında film.Baş qəhrəman Salman xandır.
Salman Xan — Avinash "Tiger" #Sinq Ratore
Katrina Kaif — Zoya Sinq
Rathore
Sajjad Delafrooz — İŞİD şeyxi Əbu Osman
Pareş Rawal — Firdaus ,Tohbaan
Angad Bedi — Namit Khanna
Kumud Mishra — Rakesh Prajapati
Girish Karnad — Senoy,kompüter hakeri
Sal Yusuf — Əmir Əbu bəkr Bağdadi
Pareş Pahuca — Azan Əkbər
Neha Hinq — Mariya
Qavi Çahal — Captain Abrar
Anupriya Goenka — Poorna
Kəşmir İrani — Pakistan əsilli tibb bacısı Sana
Anant Vidhat Şarma — Karan
Ivan Rodrigues — Hindistanın İraqdakı səfiri
Siddhartha Basu — Hindistan XİN
Ancana Om Kaşyap
Danis Bhatt — Kapitan Javed
Xalida Jan Turay — Pakistanlı tibb bacısı
Tibb bacısı Naqma
Nawab Şah — Pawan
Zachary Coffin — Qari
Casey Shannon — Sam Jacobs
Najmeddin Al Hadad — Hakim
Vibhoutee Sharma — Jiya
Sartaaj Kakkar — Junior
Jineet Rath — Suriya əsilli Həsən
Nimash Dulantha
Əvvəlki film hadisələrindən 8 il sonra Tiger və Zoya həm RAW, həm də İŞİD-in gözü qarşısında uzaq bir yerdə, dinc bir həyat sürür. Rəsmi agentliklərinin sənədlərində ölü elan edilmiş Tiger və Zoya, indi evlidirlər və Junior adlı bir oğlu var. Dünya, Tiger və Zoya'nın sonuncusunu təhlükə güclü, hələ naməlum bir düşmən şəklində vurarkən həyatlarını xaosa ataraq gördüklərinə inanır.
İraqdakı qaranlıq bir gecədə bir Amerikalı jurnalist, bəzi ISC mühafizəçiləri tərəfindən öldürülməzdən əvvəl CIA-ya xəbərdarlıq mesajı yazır. İkritdə mitinq keçirərkən İSC lideri Əbu Usman İraq Ordusu tərəfindən qolundan vurularaq şəhər xəstəxanasına aparılır. Əbu Usman Hindistan və Pakistan tibb bacılarını girov saxlayır və xəstəxananı öz bazası halına gətirir. ABŞ ordusu Usmanı öldürmək üçün şəhərə hava zərbəsi endirməyə qərar verir. Hindistan tibb bacısı Maria, Bağdaddakı Hindistan səfirliyinə Hindistanın İraqdakı səfirinə zəng edərək hadisə barədə məlumat verdi.
CIA, RAW sədri Shenoya tibb bacılarını xilas etmək üçün yeddi gün vaxt verir, bundan sonra hava hücumunu keçirəcəklər.
Pələng sağdır (film, 2017)
Pələng Sağdır-Əli Abbas Zəfər tərəfindən çəkilmiş antiterrorizm şüarında film.Baş qəhrəman Salman xandır.
Salman Xan — Avinash "Tiger" #Sinq Ratore
Katrina Kaif — Zoya Sinq
Rathore
Sajjad Delafrooz — İŞİD şeyxi Əbu Osman
Pareş Rawal — Firdaus ,Tohbaan
Angad Bedi — Namit Khanna
Kumud Mishra — Rakesh Prajapati
Girish Karnad — Senoy,kompüter hakeri
Sal Yusuf — Əmir Əbu bəkr Bağdadi
Pareş Pahuca — Azan Əkbər
Neha Hinq — Mariya
Qavi Çahal — Captain Abrar
Anupriya Goenka — Poorna
Kəşmir İrani — Pakistan əsilli tibb bacısı Sana
Anant Vidhat Şarma — Karan
Ivan Rodrigues — Hindistanın İraqdakı səfiri
Siddhartha Basu — Hindistan XİN
Ancana Om Kaşyap
Danis Bhatt — Kapitan Javed
Xalida Jan Turay — Pakistanlı tibb bacısı
Tibb bacısı Naqma
Nawab Şah — Pawan
Zachary Coffin — Qari
Casey Shannon — Sam Jacobs
Najmeddin Al Hadad — Hakim
Vibhoutee Sharma — Jiya
Sartaaj Kakkar — Junior
Jineet Rath — Suriya əsilli Həsən
Nimash Dulantha
Əvvəlki film hadisələrindən 8 il sonra Tiger və Zoya həm RAW, həm də İŞİD-in gözü qarşısında uzaq bir yerdə, dinc bir həyat sürür. Rəsmi agentliklərinin sənədlərində ölü elan edilmiş Tiger və Zoya, indi evlidirlər və Junior adlı bir oğlu var. Dünya, Tiger və Zoya'nın sonuncusunu təhlükə güclü, hələ naməlum bir düşmən şəklində vurarkən həyatlarını xaosa ataraq gördüklərinə inanır.
İraqdakı qaranlıq bir gecədə bir Amerikalı jurnalist, bəzi ISC mühafizəçiləri tərəfindən öldürülməzdən əvvəl CIA-ya xəbərdarlıq mesajı yazır. İkritdə mitinq keçirərkən İSC lideri Əbu Usman İraq Ordusu tərəfindən qolundan vurularaq şəhər xəstəxanasına aparılır. Əbu Usman Hindistan və Pakistan tibb bacılarını girov saxlayır və xəstəxananı öz bazası halına gətirir. ABŞ ordusu Usmanı öldürmək üçün şəhərə hava zərbəsi endirməyə qərar verir. Hindistan tibb bacısı Maria, Bağdaddakı Hindistan səfirliyinə Hindistanın İraqdakı səfirinə zəng edərək hadisə barədə məlumat verdi.
CIA, RAW sədri Shenoya tibb bacılarını xilas etmək üçün yeddi gün vaxt verir, bundan sonra hava hücumunu keçirəcəklər.
Oturan pələng, gizlənən əjdaha (film, 2000)
Oturan pələng, gizlənən əjdaha (çincə: 臥虎藏龍, pinyin: Wò Hǔ Cáng Lóng, ing. Crouching Tiger, Hidden Dragon) — 2000-ci ildə istehsal edilmiş filmdir. Bu film Oskar mükafatının müxtəlif kateqoriyası üzrə 4 mükafat və 6 nominasiyaya layiq görülmüşdür. Film Vanq Dulu (1909-1977) adlı çin yazıçısının "Dəmir-Durna Seriyaları" (ing. The Crane-Iron Series) adlı əsəri əsasında hazırlanmışdır.
Filmdəki hadisələr Tzin sülaləsinin dövründə baş verir. Döyüşçü Li Mu Bay "Yaşıl tale" adlı sehrli qılıncını dostuna verərək, dərin meditasiya düşüncəsinə gedir. Bu müddətdə qılınc naməlum oğrular tərəfindən oğurlanılır. Li Mu Bay bu qılıncı tapmaq üçün yollanır və müxtəlif macəralarla qarşılaşır...
"Oturan pələng, gizlənən əjdaha (saundtrek)" — 2000-ci ildə "Sony Classical" səsyazma firması tərəfindən istehsal edilmişdir.
Pələng pişiyi
Pələng pişiyi (lat. Leopardus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Pələng köpək əməliyyatı
Pələng köpək əməliyyatı (ing. Operation Tiger Hound) —Vyetnam müharibəsi zamanı 5 dekabr 1965-ci ildən 11 noyabr 1968-ci ilə qədər Laosun cənub-şərqində məxfi formada həyata keçirilən, ABŞ-nin 2-ci hava diviziyası, daha sonra 7-ci hava qüvvələri və ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin 77 saylı işçi qrupunun havadan müdaxilə kampaniyası. Əməliyyatın məqsədi Vyetnam Demokratik Respublikasından (Şimali Vyetnam) Laosun cənub-şərqində Ho Şi Min cığırı vasitəsilə Vyetnam Xalq Ordusunun (VXO) Vyetnam Respublikasının (Cənubi Vyetnam) şimal vilayətlərinə göndərdiyi təchizat axınının qarşısını almaq idi. Qərargah 1 aprel 1966-cı ildə Yeddinci hava qüvvələri tərəfindən əvəzlənənə qədər bu missiyalar əvvəlcə 2-ci hava diviziyası tərəfindən idarə olunurdu.
11 noyabr 1968-ci ildə "Pələng köpək" və "Polad pələng" birləşdirilmiş və Komando ov əməliyyatı adlandırılmışdır.
Littauer, Raphael and Norman Uphoff, eds, The Air War in Indochina. Boston: Beacon Press, 1972.
Schlight, John, A War Too Long. Washington DC: Center of Air Force History, 1993.
Van Staaveren, Jacob, Interdiction in Southern Laos: 1960–1968.
"Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi
"Pələng" — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı dəstəsi.
== Yaradılması ==
Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Həmin dəstərin hamısı vahid "Kommando" adı altında birləşiblər. Ümumi olaraq isə Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur. "Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsidə onlardan biridir.
"Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi əsasən gizirlərdən və zabitlərdən ibarətdir. Baş geyimləri qırmızı beretdir. Komandirləri "Zəfər" ordenli mayor Zaur Rəhimovdur.
== Tarixi ==
"Pələng" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin hərbi qulluqçuları 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı Murovdağ istiqamətində gedən döyüşlərdə, həmçinin Cəbrayıl şəhərinin və Şuşa şəhərinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Dəstənin şəxsi heyətindən 11 nəfər şəhid olmuşdur, 39 nəfər isə yaralanmışdır.
Azərbaycanda tarixi pələng ovları
Azərbaycanda tarixi pələng ovları – 1932-ci ilə qədər Azərbaycanın əsasən cənub-şərq bölgəsində (Göytəpə və ətraf ərazilər) keçirilmiş, Turan pələngi ovları.
== Tarixi ==
Tarixən Roma İmperiyasında keçirilən qladiator döyüşlərində Turan pələngi istifadə edilmiş, buna görə də Anadolu və Qafqazda bu heyvan ovlanmışdır. Bu proses keçən əsrlərdə də davam etmiş, Sovet dövründə, 1930-cu illərə qədər müxtəlif sovet respublikalarının pələng ovçuları mükafatlandırılmışdır.
Turan pələngi (həmçinin Xəzər, Hirkan, Mazandaran, Qafqaz, Talış pələngi olaraq da bilinir) vaxtilə ölkəmizdə rast gəlinən, Anadoludan Çinin qərbinə qədər geniş ərazidə yayılmış iri pişikkimi olmuşdur. Turan pələngi populyasiyası 1970-ci ildə Hakkaridə (Türkiyə) ovlanan fərdlə nəsli tükənmiş hesab olunsa da, bəzi araşdırmalar 80-ci illərdə Türkiyədə və Əfqanıstanda bəzi fərdlərin sağ qala biləcəyi, alimlərin onu vaxtından öncə nəsli tükənmiş elan etdiyini qeyd edir – ekologiyada buna Romeo xətası deyilir.
Azərbaycanda uzun dövr ərzində pələng ovları həyata keçirilmişdir. "Qafqaz" qəzetinin 1846-cı ildə buraxılmış nömrələrindən birində (№ 13) Talış meşələrində həyata keçirilən pələng ovlarından bəhs edilir. Buradakı pələnglərin ailə şəklində (dişi və cüt) olduğu qeyd edilir. Həmçinin, tövlədə pələnglə qarşılaşmış ərini xilas etmək üçün heyvanı balta ilə öldürmüş qadından bəhs edilir. Qadının birinci zərbəsindən sonra pələng ona hücum etmiş, ancaq ağır yaralanmış pələng ölmüşdür.
"Ağ pələng"lə görüş
'"Ağ pələng"lə görüş — qısametrajlı sənədli film.
Rejissorlar Yalçın Əfəndiyev və Çayn Ayn Ça tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. Film "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Kinolent qardaşlaşmış şəhərlər-Azərbaycan respublikasının paytaxtı Bakı və Vyetnam şəhəri Vunqtaunun dostluğu haqqındadır.
== Məzmun ==
Kinolent qardaşlaşmış şəhərlər-Azərbaycan respublikasının paytaxtı Bakı və Vyetnam şəhəri Vunqtaunun dostluğu haqqındadır. Burada göstərilir ki, Xəzər neftçiləri ilə Vyetnam neftçilərinin əməkdaşlığı ildən ilə möhkəmlənir. Vyetnam neftçilərinin bir çoxu Məşədi Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu bitirmiş və Xəzər neft mədənlərində təcrübə keçmişlər.
== Filmin üzərində işləyənlər ==
Ssenari müəllifi: Cavanşir Məlikov
Rejissor: Yalçın Əfəndiyev, Çayn Ayn Ça
Operator: Valeri Kərimov
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.
Dəmir yolu pələngləri (film, 2016)
Dəmir yolu pələngləri (ing. Raiload Tigers, çin. 铁道飞虎) — baş rolda Ceki Çanın oynadığı, Dinq Şenin rejissorluğu ilə çəkilən Çin-komediya filmi. Filmin Çində premyerası 23 dekabr 2016-cı ildə baş tutdu. Bu, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Yaponiyanın Çinin işğalına müqavimət göstərən azadlıq döyüşçüləri komandasına rəhbərlik edən bir dəmiryol işçisindən — Ma Yuandan bəhs edən bir filmdir.
== Məzmun ==
1941-ci ilin dekabrında Yaponiya qonşu ölkələrin işğalını Cənub-Şərqi Asiyaya genişləndirir. Tianjin-dən Şərqi Çinin Nanjing şəhərinə gedən dəmir yolu Yapon əsgərləri tərəfindən ciddi şəkildə qorunan əsas hərbi nəqliyyat marşrutudur. Dəmiryol işçisi Ma Yuan (Ceki Çan) azadlıq döyüşçülərindən ibarət komandaya rəhbərlik edir. Qatar şəbəkəsi ilə bağlı dərin biliklərindən istifadə edərək, o və adamları bu təxribata əl ataraq, yapon əsgərlərinə pusqu quraraq aclıqdan çinliləri qidalandırmaq üçün təchizat oğurlayır. Azadlıq döyüşçülərinin öz silahları olmasa da, əllərində olan hər hansı bir vasitə, o cümlədən çəkic və kürəklər, boş dəmiryol izləri taxtaları və yönləndirilmiş qatarlar istifadə edirlər.
Hind-Çin pələngi
Hind-Çin pələngi (lat. Panthera tigris corbetti) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin pələng növünə aid heyvan yarımnövü.
Malay pələngi
Malay pələngi (lat. Panthera tigris jacksoni) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin pələng növünə aid heyvan yarımnövü.
Musa pələngi basar dərəsi nekropolu
Musa pələngi basar dərəsi nekropolu —Еl аrаsındа Musа аdlı bir gəncin igidliyi bаrədə mаrаqlı bir rəvаyət dоlаşır. Əhvаlаt Ахurаçаyın yuхаrı ахаrındа hər tərəfdən qаyаlıqlаrlа əhаtələnmiş dаrısqаl bir dərədə bаş vеrmişdir. Pələnglə əlbəyаха оlmuş Musа оnu bоğub öldürmüş və Ахurа kəndinə dоğru qаçmışdır. Yоldа bеlindəki şаlın bir ucu аçılаrаq tоz-dumаn qаldırmış və hələ həddi buluğа çаtmаmış gənc Musа vаhimələnərək həlаk оlmuşdur. Nеkrоpоl dərədən bir qədər kənаrdа оlаn təpəlikdə yеrləşir. Nеkrоpоl müsəlmаn qəbirlərindən ibаrətdir. Qəbirlər qərb-şərq istiqаmətindədir. Nеkrоpоl təхminən 13-17 əsrlərə аiddir.
Pələngli (Pərsabad)
Pələngli (fars. پلنگلو) — İranın Ərdəbil ostanının Pərsabad şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 789 nəfər yaşayır (131 ailə).
Pələngə
Pələngə (fars. پلنگه) iranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd.
2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 213 nəfər yaşayır (67 ailə).
Sumatra pələngi
Sumatra pələngi (lat. Panthera tigris sumatrae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin pələng növünə aid heyvan yarımnövü. Sayı sürətlə azaldığına görə 2008-ci ildə adı "Qırmızı kitab"ın "Son həddə çatmışlar" siyahısına salınmışdır. Ümumi sayı 441–679 arasında dəyişən bu pələnglərin nəsil artırma qabiliyyətinə malik olan fərdlərinin sayı isə 50-dən çox deyildir.
Bali və Yava pələnglərinin nəslinin kəsilməsindən sonra Sumatra pələngləri Zond adalarında yaşayan yeganə pələng qrupudur.
Sumatra pələngi öz kəllə quruluşuna, xəzinə və zolaqlarına görə Benqal və Yava pələnglərindən fərqlənir. O, öz xəzinin daha tünd rəngli olmasına və zolaqları arasındakı məsafənin daha geniş olmasına görə Yava pələngindən seçilir.
Sumatra pələngi digər yarımnövlər arasında öz ölçülərinə görə ən kiçiklərdən biri hesab olunur. Onun bədən ölçüləri təqribən böyük bəbir və ya yaquarla bərabərdir. Erkək fərdlərin çəkisi 100–140 kq, uzunluğu 220–255 sm arasında dəyişdiyi halda, dişi fərdlərin çəkisi 75–110 kq, uzunluğu 215–230 sm arasında dəyişir.
"Ağ pələng"lə görüş (film, 1988)
'"Ağ pələng"lə görüş — qısametrajlı sənədli film.
Rejissorlar Yalçın Əfəndiyev və Çayn Ayn Ça tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. Film "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Kinolent qardaşlaşmış şəhərlər-Azərbaycan respublikasının paytaxtı Bakı və Vyetnam şəhəri Vunqtaunun dostluğu haqqındadır.
== Məzmun ==
Kinolent qardaşlaşmış şəhərlər-Azərbaycan respublikasının paytaxtı Bakı və Vyetnam şəhəri Vunqtaunun dostluğu haqqındadır. Burada göstərilir ki, Xəzər neftçiləri ilə Vyetnam neftçilərinin əməkdaşlığı ildən ilə möhkəmlənir. Vyetnam neftçilərinin bir çoxu Məşədi Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu bitirmiş və Xəzər neft mədənlərində təcrübə keçmişlər.
== Filmin üzərində işləyənlər ==
Ssenari müəllifi: Cavanşir Məlikov
Rejissor: Yalçın Əfəndiyev, Çayn Ayn Ça
Operator: Valeri Kərimov
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.
Bir pələng var idi (film, 2012)
Bir pələng var idi (hind. एक थाटाइगर) — Kabir Xanın rejissorluğu və həmmüəllifi olduğu və Aditya Çopra tərəfindən 2012-ci ildə hazırlanan hind dilli romantika triller döyüş filmidir. Pələng seriyasının ilk filmdir, baş rollarını Salman Xan və Katrina Kaifin canlandırdığı filmdə Ranvir Şori, Giriş Karnad, Roşan Set və Qavi Çaxal və b.-nın canlandırdığı aktyor ansamblı var.
Film Pakistan tərəfindən əldə edilməmişdən əvvəl məlumatları bərpa etmək tapşırığı almış Hindistanın RAW casusu Pələng'i (Salman Xan) izləyir, lakin o, missiya əsnasında Pakistanın ISI agentinə aşiq olduqdan sonra işini tərk edir.
Film, Kabir Xan və Yaş Rac Film kino kompaniyası əməkdaşlığı çərçivəsində Kabil ekspressi və Nyu-York filmlərindən sonra ərsəyə gələn üçüncü filmdir. Filmin istehsalı geniş idi; ssenari bir neçə dəfə yenidən yazıldı və istehsal 2011-ci ildə başlamazdan əvvəl bir neçə il təxirə salındı. Filmdəki səhnələrin çoxu ilk növbədə Hindistanda, digər səhnələr isə Türkiyə, İrlandiya və Kubada lentə alındı və əvvəlcə 15 avqust 2012-ci il tarixində dünyaya çıxmadan əvvəl 2012-ci ilin iyun ayında buraxılması planlaşdırıldı.
Film ümumiyyətlə müsbət rəylərə qarışdı, hərəkətliliyi, musiqisi və aktyorların mükəmməl oyunu təriflə qarşılandı, uyğunsuz tonuna görə tənqid də var idi. Teatr boyunca çox sayda kassa qeydləri qoydu. Dünyada 3.2 mlrd.