tesla

Nikola Tesla (1856–1943), Elektrik mühəndisi və ixtiraçı

2244 Tesla— cırtdan planet və ya asteroiddir. O 22 oktyabr, 1952-ci ildə Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikasının paytaxtı Belqradda (hal-hazırda Serbiya) kəşf edilib. Bu cırtdan planet müasir dəyişən cərəyan elektrik enerji şəbəkəsinin layihələndirilməsindəki töhfələri ilə məşhur olan Serb əsilli Amerikalı ixtiraçı və elektrik mühəndisi Nikola Teslanın şərəfinə adlandırlıb. Onun siderik dövrü 4 il 261 günə bərabərdir.

Nikola Tesla (serb-kiril. Никола Тесла, 10 iyul 1856[…], Smilyan, Xorvatiya, Avstriya imperiyası – 7 yanvar 1943[…], Hells Kitçen[d], Nyu-York) — müasir dəyişən cərəyan elektrik enerji şəbəkəsinin layihələndirilməsi üçün öz töhfələri ilə daha çox məşhurlaşan serb əsilli Amerika futuroloqu, elektriki və maşın mühəndisi, ixtiraçısı. Tesla 1884-cü ildə ABŞ-nın Nyu York şəhərinə Tomas Edisona işləmək üçün immiqrasiya etməzdən əvvəl elektrik mühəndisliyi və telefoniya sahəsində təcrübə qazanmışdı. O tezliklə elektrik cihazlarının spektrini inkişaf etdirmək üçün laboratoriyalar və şirkətlərin təsis edilməsi üçün, maliyyə tərəfdarları ilə müstəqil şəkildə müqavilə bağlamağa nail oldu. Özünün patentləşdirdiyi dəyişən cərəyan asinxron maşın və transformator, müşavir kimi qısa müddət ərzində Tesla üçün kirayələnən Corc Vestinqauz tərəfindən lisenziyalaşdırılıb. Onun işi elektrik enerjisinin inkişafının sonrakı illərində "Cərəyanlar müharibəsi" kimi adlanan dəyişən və sabit cərəyan enerji ötürmə standartlarının yaradılması arasında ümumi mübarizə ilə nəticələndi. Tesla yüksək gərginlikli və yüksək tezlikli naqilsiz işıqlandırma və elektrik enerjisinin paylanması ideyalarını davam etdirmək üçün Nyu Yorka və Kolorado Sprinqsə gedərək, öz qurğuları ilə simsiz rabitənin mümkünlüyü barədə ilk (1893) bəyanatları ilə çıxış etmişdir. O bu ideyaları təyin etmək üçün özünün tamamlanmamış Vordenkliff qülləsi proyektini qitələrarası simsiz ötürmədə praktiki istifadəsinə cəhd etdi. Laboratoriyada o, həmçinin rentgen şüaları, elektrik yüklənmə borusu və mexaniki ossilyator/generatorlar ilə bir sıra eksperimentlər aparırdı. O hətta bir zaman birinci dəfə nümayiş olunan simsiz idarə olunan qayıq hazırlamışdı.

Nikola Tesla (serb-kiril. Никола Тесла, 10 iyul 1856[…], Smilyan, Xorvatiya, Avstriya imperiyası – 7 yanvar 1943[…], Hells Kitçen[d], Nyu-York) — müasir dəyişən cərəyan elektrik enerji şəbəkəsinin layihələndirilməsi üçün öz töhfələri ilə daha çox məşhurlaşan serb əsilli Amerika futuroloqu, elektriki və maşın mühəndisi, ixtiraçısı. Tesla 1884-cü ildə ABŞ-nın Nyu York şəhərinə Tomas Edisona işləmək üçün immiqrasiya etməzdən əvvəl elektrik mühəndisliyi və telefoniya sahəsində təcrübə qazanmışdı. O tezliklə elektrik cihazlarının spektrini inkişaf etdirmək üçün laboratoriyalar və şirkətlərin təsis edilməsi üçün, maliyyə tərəfdarları ilə müstəqil şəkildə müqavilə bağlamağa nail oldu. Özünün patentləşdirdiyi dəyişən cərəyan asinxron maşın və transformator, müşavir kimi qısa müddət ərzində Tesla üçün kirayələnən Corc Vestinqauz tərəfindən lisenziyalaşdırılıb. Onun işi elektrik enerjisinin inkişafının sonrakı illərində "Cərəyanlar müharibəsi" kimi adlanan dəyişən və sabit cərəyan enerji ötürmə standartlarının yaradılması arasında ümumi mübarizə ilə nəticələndi. Tesla yüksək gərginlikli və yüksək tezlikli naqilsiz işıqlandırma və elektrik enerjisinin paylanması ideyalarını davam etdirmək üçün Nyu Yorka və Kolorado Sprinqsə gedərək, öz qurğuları ilə simsiz rabitənin mümkünlüyü barədə ilk (1893) bəyanatları ilə çıxış etmişdir. O bu ideyaları təyin etmək üçün özünün tamamlanmamış Vordenkliff qülləsi proyektini qitələrarası simsiz ötürmədə praktiki istifadəsinə cəhd etdi. Laboratoriyada o, həmçinin rentgen şüaları, elektrik yüklənmə borusu və mexaniki ossilyator/generatorlar ilə bir sıra eksperimentlər aparırdı. O hətta bir zaman birinci dəfə nümayiş olunan simsiz idarə olunan qayıq hazırlamışdı.

Tesla— Herbert Uelsdən cənub-şərqə doğru Ayın görünməyən tərəfində yerləşən krateridir. Teslanın cənub-qərbində Kidinnu, cənub-şərqində isə Van Maanen kraterləri var. Krater Serb əsilli Amerikalı ixtiraçı Nikola Teslanın şərəfinə adlandırılıb. Tesla görünüşünə görə dairəvi xüsusiyyətə malikdir. Daxili səthin cənubunda kiçik kraterlər cütü var, ancaq krater başqa halda vacib kraterlərin üst-üstə düşməsindən azaddır. Yalnız bir az kiçik təsirlər qalan tərəflərinə və qatlarına ləkə salır. Bu xüsusiyyətli konvensiya ilə Teslaya daha yaxın olan krater ortalarının hərflərlə işarələnməsi ilə ay xəritələrində müəyyənləşdirilir.

Tesla (keçmiş adı: Tesla Motors) — elektrik maşınları və elektrik nəqliyyatı üçün qidalanma qurğu birləşmələri layihələndirən, istehsal edən və satan Palo Alto, Kaliforniya mərkəzli ABŞ şirkətidir. Şirkət həmçinin yenidən istifadə edilən/yaşıl enerji məhsulları istehsal edən ortaq şirkəti olan SolarCity vasitəsiylə evlərə günəş paneli və ya solar kirəmit sataraq avtomobilləri evdə təmiz batereya enerjisi doldurmasını təmin edir. Tesla Motors TSLA simvolu altında NASDAQ fond birjasında mübadilə edən açıq şirkətdir. 2013-ci ilin birinci rübündə Tesla öz tarixində ilk dəfə olaraq mənfəəti barədə məlumat verib. 2015 mart ayından etibarən Tesla 2008-ci ildən indiyə qədər təxminən 70 000 elektrikli avtomobil təslim etmişdir. Tesla özünün birinci mükəmməl idman maşını olan Tesla Roadsterin istehsalının ardınca geniş diqqət mərkəzinə düşüb. Şirkətin ikinci nəqliyyat vasitəsi tam elektrik lüks sedan Model S, növbəti iki nəqliyyat vasitəsi isə Model X və Model 3-dür. Tesla həmçinin elektrik qidalanma qurğularının, o cümlədən də Daimler və Toyota kimi avtomobil brendləri üçün litium-ion batareyası dəstələrinin satışını həyata keçirir.. Şirkətin baş icraçı direktoru İlon Mask deyib ki, o sonda öz şirkətini adi istehlakçıya münasib qiymətdə elektrik maşınlarını təklif etmək məqsədini güdən müstəqil avtokonsern kimi görür. Teslanın Model 3 nəqliyyat vasitəsinin 2017-ci ilədək 35000 $ olması gözlənilir.

Tesla Cybertruck — Tesla Motors tərəfindən istehsal edilən elektrikli (batereya ilə işləyən) avtomobildir. Xüsusiyyətlərinə görə üç növə ayrılır. Cybertruck modellərində 250 kW-lıq batereya kablosu var.

Tesla Energy — baş ofisi Kaliforniya ştatının Frimont şəhərində yerləşən fotovoltaik sistemlər, batereya enerjisinin saxlanması məhsulları, eləcə də yaşayış, ticarət obyektləri üçün digər əlaqəli məhsul və xidmətlər istehsal edən, satan və quraşdıran avtomobil istehsalçısı Tesla Motors-un törəmə şirkəti. 2021-ci ildə şirkət 2020-ci ilə nisbətən 68% artımla 345 meqavatlıq (MVt) günəş enerji sistemləri istehsal edirdi. Şirkət 30 aprel 2015-ci ildə Tesla Motors-un icraçı direktoru İlon Mask tərəfindən qurulmuşdur. Tesla 2016-cı ilin noyabr ayında SolarCity-ni aldı və Tesla Energy ilə birləşdirdi.

Tesla (keçmiş adı: Tesla Motors) — elektrik maşınları və elektrik nəqliyyatı üçün qidalanma qurğu birləşmələri layihələndirən, istehsal edən və satan Palo Alto, Kaliforniya mərkəzli ABŞ şirkətidir. Şirkət həmçinin yenidən istifadə edilən/yaşıl enerji məhsulları istehsal edən ortaq şirkəti olan SolarCity vasitəsiylə evlərə günəş paneli və ya solar kirəmit sataraq avtomobilləri evdə təmiz batereya enerjisi doldurmasını təmin edir. Tesla Motors TSLA simvolu altında NASDAQ fond birjasında mübadilə edən açıq şirkətdir. 2013-ci ilin birinci rübündə Tesla öz tarixində ilk dəfə olaraq mənfəəti barədə məlumat verib. 2015 mart ayından etibarən Tesla 2008-ci ildən indiyə qədər təxminən 70 000 elektrikli avtomobil təslim etmişdir. Tesla özünün birinci mükəmməl idman maşını olan Tesla Roadsterin istehsalının ardınca geniş diqqət mərkəzinə düşüb. Şirkətin ikinci nəqliyyat vasitəsi tam elektrik lüks sedan Model S, növbəti iki nəqliyyat vasitəsi isə Model X və Model 3-dür. Tesla həmçinin elektrik qidalanma qurğularının, o cümlədən də Daimler və Toyota kimi avtomobil brendləri üçün litium-ion batareyası dəstələrinin satışını həyata keçirir.. Şirkətin baş icraçı direktoru İlon Mask deyib ki, o sonda öz şirkətini adi istehlakçıya münasib qiymətdə elektrik maşınlarını təklif etmək məqsədini güdən müstəqil avtokonsern kimi görür. Teslanın Model 3 nəqliyyat vasitəsinin 2017-ci ilədək 35000 $ olması gözlənilir.

Tesla Semi — Tesla kompaniyası tərəfindən istehsal olunmuş eletrik yük avtomobili.

Tesla transformatoru — Nikola Teslanın yaratdığı yüksək gərginlikli və rezonanslı elektrik paylayıcı qurğudur. Bu tip transformatorları başqalarından fərqləndirən cəhət onun naqilsiz elektrik paylamasıdır. Qurğu 22 sentyabr 1896-cı ildə patentləşdirilmişdir. Tesla transformatorunun sadə konstruksiyası iki rulondan — birinci və ikinci, həmçinin tutucu mexanizm, taradit kondensatoru və terminaldan (şəkildə "çıxış" kimi göstərilib) ibarətdir.

Nikola Tesla muzeyi (serb. Музеј Николе Тесле / Muzej Nikole Tesle) — Nikola Teslanın işlərini və həyatını əks etdirmək üçün təsis olunub. Bu muzey Serbiyanın paytaxtı Belqradın mərkəzi ərazilərindən birində yerləşir. Burada 160,000-dən çox orijinal sənədlər, 2000-dən çox kitab və jurnallar, 1200-dən çox tarixi texniki eksponantlar, 1500-dən çox fotoşəkil və foto lövhələr, texniki əşyalar, alətlər və cihazlar və 1000-dən çox plan və çertyojlar saxlanılır. Nikola Tesla Arxivi dünyanın elektrikləşmə və bu sahədə gələcək texnoloji irəliləyişin tarixi ilə bağlı kritik rol oynadığına görə 2003-cü ildə YUNESKO-nun Dünyanın xatirəsi proqramında qeydiyyata alınıb. Nikola Tesla muzeyi Serbiyanın tanınmış memarı Draqişa Braşovanın layihələrinə uyğun olaraq 1927-ci ildə tikilmiş yaşayış villasında yerləşir. Bina Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikasının qərarı ilə Nikola Tesla muzeyi təsis olunana kimi müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunurdu. Muzey üçün ləvazimatlar Teslanın qardaşı oğlu və ən yaxın qohumu Sava Kosanovic və onun müvəkkili Filip Vittenberqin səyləri nəticəsində 7 sentyabr 1951-ci ildə Belqrada Nyu-Yorkdan gəmi ilə göndərilib. Nikola Tesla muzeyi Teslanın irsini qoruyub saxlamaq və nümayiş etdirmək öhdəliyini yerinə yetirir. Silsilə sərgilər 1955-ci ildə təşkil edilib.

Tesla (beynəlxalq işarəsi: T, rusca işarəsi: Tl) – maqnit induksiyası vahidi olub, serb dahisi Nikola Teslanın şərəfinə adlandırılmış və 1960-cı ildə BS-də törəmə vahidlər sırasında daxil edilmişdir. T = V ⋅ s m 2 = N A ⋅ m = J A ⋅ m 2 = H ⋅ A m 2 = W b m 2 = k g C ⋅ s = N ⋅ s C ⋅ m = k g A ⋅ s 2 {\displaystyle \mathrm {T} ={\dfrac {\mathrm {V} \cdot {\mathrm {s} }}{\mathrm {m} ^{2}}}={\dfrac {\mathrm {N} }{\mathrm {A} {\cdot }\mathrm {m} }}={\dfrac {\mathrm {J} }{\mathrm {A} {\cdot }\mathrm {m} ^{2}}}={\dfrac {\mathrm {H} {\cdot }\mathrm {A} }{\mathrm {m} ^{2}}}={\dfrac {\mathrm {Wb} }{\mathrm {m} ^{2}}}={\dfrac {\mathrm {kg} }{\mathrm {C} {\cdot }\mathrm {s} }}={\dfrac {\mathrm {N} {\cdot }\mathrm {s} }{\mathrm {C} {\cdot }\mathrm {m} }}={\dfrac {\mathrm {kg} }{\mathrm {A} {\cdot }\mathrm {s} ^{2}}}} Düsturda göstərilən vahidlər: A: amper. BS-də əsas vahiddir. C: kulon. BS-də törəmə vahiddir. kg: kiloqram. BS-də əsas vahiddir. m: metr. BS-də əsas vahiddir. N: nyuton.

Tesla Model 3 — orta ölçülü, 4 qapılı, elektriklə işləyən, Tesla şirkəti tərəfindən hazırlanan avtomobil. Model 3-ün məhdud sayda istehsalı 2017-ci ilin İyul ayından başlayıb, və ilk 30 avtomobil sahiblərinə İyulun 28-i 2017-ci ildə verilib. Teslanın CEOsu Elon Musk 2017-ci ilin Dekabrına qədər 20 000 avtobil istehsal edəcəklərini gözlədiklərini deyib, bu ümumi istehsal qabiliyyətinin 60 faizini təşkil edir. 2016-cı ildə Model 3-ün planını elan etdikdə, ilk bir həftəyə 325 000 onlayn avtomobil sifariş (reserv) verilmişdir. Bu sifarişlərin ümumi məbləği 14 milyard dollar edir. 2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə isə 400 000 və 500 000 arasında Model 3 sifariş verilib, amma Tesla özü maliyyə hesabatlarında bu barədə bir rəqəm açıqlamayıb.

Tesla Model S — Tesla şirkətinin 2012-ci ildən istehsal etdiyi beş nəfərlik elektrik (BEV) sedan avtomobil modeli. Dünyada ən çox satılan elektrik avtomobili olan bu model ABŞ daxil olmaqla, ÇXR, Niderland, Kanada, Danimarka, Almaniya və İsveçrə kimi ölkələrdə 60, 60D, 70D, 85, 85D və P85D kateqoriyalarında 6 müxtəlif növdə satılır. Tesla Model S 2014-cü ildə aparılan Euro NCAP testlərində 5 ulduz qazanmışdır.

Tesla Roadster — Tesla şirkəti tərəfindən istehsalı planlaşdırılan, elektrik mühərrikli, 4 oturacaqlı, idman avtomobilidir. Teslanın verdiyi məlumata görə bu avtomobil, 0-dan 97 km/saat sürətə 1.9 saniyədə catacaq. 1.9 saniyəyə 97 km/saat sürətə çatmaq Noyabr 2017-ci ilə kimi qeydə alınan istənilən avtombildən daha yaxşı göstəricidir. Tesla avtomobili 2020-ci ildə satışa çıxaracağını, amma bunun Tesla Model Y -dan qabaq olmayacağını demişdi. Elon Musk dediyinə görə Roadster yeni sürətlənmə rejiminə malikdir və bu Tesla Model S və X-dən fərqlidir.

İlon Maskın Tesla Roadster-i 2018-ci ilin fevral ayında Falcon Heavy test uçuşu üçün saxta yük olaraq istifadə olunan elektrikli idman avtomobilidir. Avtomobilin sürücü oturacağında kosmik geyimli model olan "Starman" oturub. Avtomobil hal-hazırda kosmosdadır.

İlon Mask: Tesla, SpaceX və möhtəşəm gələcəyin izi ilə (ing. Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future) — 2015-ci ildə nəşr olunmuş, Eşli Vensin yazdığı İlon Maskın bioqrafiya kitabı. Mask kitabda heç bir şeyi dəyişdirməmişdir. Kitab New York Times-da bestseller, Azmazon-da İş dünyası/Sahibkarlıq mövzusunda bestseller və İlin ən yaxşı kitabı, Wall Street jurnalında İlin ən yaxşı iş dünyası kitabı adını qazanmışdır. New York Times: "Kitabın sonlarına doğru oxucu Stiv Cobs ilə İlon Maskı müqayisə etməyə ehtiyac hiss edəcək. Maska fürsət verin. Kimsə onun kimi ola bilməz!" Riçard Brenson (Virgin Group-un təsisçisi): "İlon Maskla çox oxşar tərəflərimiz var: riskə gedən, uğursuzluqlardan qorxmayan və insanlığa parlaq gələcək vermək üçün daima çalışan biri. Eşli Vens Maskın mükəmməl həyat hekayəsini ulduzlarla dolu bir tərcümeyi-halla təqdim edir". Toni Fadel (iPod və iPhone-nun yaradıcısı, Nest Labs-ın baş icraçı direktoru): "Dəfələrlə çətin vəziyyətə düşmüş və köhnə düşüncəli adamlarla mübarizə aparmış, dünyanı dəyişdirməyə çalışan bir adama açıq bir baxış. Bu kitabı oxuyub baxışlarını bir az daha irəliyə yönəltməyən insanlara təəccüb edirəm".Bu rəylərdən əlavə, həmçinin The Washington Post, Wall Street jurnalı, The Guardian, Forbes, Don Qraham, Tayler Kauen, Kreiq Venter, Mark Andressen, Aron Levi də kitab haqda müsbət rəylər yazmışdır.

Nikola Teslanın heykəli — Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində Azadlıq prospekti və Süleyman Rəhimov küçələrinin kəsişməsində yerləşən parkda ucaldılmış abidə. Abidənin müəllifi Azərbaycanın xalq rəssamı, heykəltaraş Ömər Eldarov və memar Sənan Salamzadədir. Abidə tuncdan tökülmüşdür. Onun hündürlüyü postamentlə birlikdə 3.3 metr təşkil edir. Abidənin fonunda alimin əsas ixtiralarından olan dəyişən cərəyan generatorunu əks etdirən dekorativ panno quraşdırılıb. Abidənin açılış mərasimi 2013-cü il fevralın 8-də keçirilmişdir. Abidənin açılış mərasimində Azərbaycanın prezidenti İlham Əliyev, xanımı Mehriban Əliyeva və Serbiya prezidenti Tomislav Nikoliç, xanımı Dragitsa Nikoliç iştirak etmişlər.

Nikola Tesla 1893-cü il Dünya sərgisində Kolumb yumurtası kimi yaradılan qurğusunu nümayiş etdirdi. Bu asinxron maşın və fırlanan maqnit sahəsi nümunəsi prinsiplərini izah və nümayiş etdirmək üçün istifadə olunmuşdu. Teslanın Kolumb yumurtası fırlanan maqnit sahəsində mis yumurta ilə Kolumb çevikliyini nümayiş etdirib. Yumurata giroskopun hərəkətinə görə dimdik dayanan əsas oxları ətrafında fırlanır. Teslanın qurğusunda dörd elektromaqnit sarğı sarınmış statorun içində toroid dəmir istifadə edilib. Qurğu fırlanan maqnit sahəsi yaratmaq üçün ikifazlı dəyişən cərəyan mənbəyi ilə qidalandırılır. Bu qurğu 25 -300 hers tezliyində fəaliyyət göstərirdi. İdeal fəaliyyət göstərmə tezliyi 35-40 hers arasında xarakterizə olunur. Qurğunun surəti Belqradda Nikola Tesla Muzeyində, Zaqrebdə Texniki muzey və Xorvatiya Tarixi Muzeyində , Miçiqanda Ann Arbor əyləncəli elm muzeyində nümayiş olunur. What Did Nikola Tesla Invent?