Kükü (yemək): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Kateqoriya:Talış mətbəxi əlavə olundu HotCat ilə
k 188.253.225.162 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq InternetArchiveBot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
 
(6 istifadəçi tərəfindən edilmiş 15 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
[[Fayl:Kuku Sabzi (Iranian food).jpg|thumb|Kükü.]]
== Qozlu kükü ==
'''Kükü''' – [[İran mətbəxi|İran]] və [[Azərbaycan mətbəxinin rəngləri (film, 2009)|Azərbaycan mətbəxi]]nə aid olan, yumurtadan hazırlanan yemək növü.
Qozlu kükü, Azər baycan mətbəxində geniş istifadə olunan [[Kükü (yemək)|kükü]] yeməyinin bir növüdür.


== Yayılması ==
==Qozlu kükü hazırlamaq üçün lazım olan ərzaqlar==
[[Səfəvilər]] və [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar]] dövrünə aid kulinariya kitablarında kükünün adı çəkilir.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/coriander-coriandrum-sativum-l |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Coriander |publication-date=31 October 2011 |volume=VI |page=273 |first=Hūšang |last=Aʿlam |access-date=2 June 2022 |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150943/https://iranicaonline.org/articles/coriander-coriandrum-sativum-l |url-status=live }}</ref> Qacar sənədləri kükünü qəlyanaltı kimi təqdim etmişdir.<ref name="Qajar">{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/qajar-14-cuisine |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Qajar dynasty xiv. Qajar Cuisine |year=2015 |access-date=19 March 2015 |edition=online |first=Shireen |last=Mahdavi |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517003610/https://iranicaonline.org/articles/qajar-14-cuisine |url-status=live }}</ref> İranda Yeni il və Novruz bayramı zamanı kükü bişirmək ənənəsi mövcuddur.<ref name="Qajar"/><ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/berenj-rice |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Berenj "rice" |publication-date=15 December 1989 |volume=IV |pages=147–163 |first1=Marcel |last1=Bazin |first2=Christian |last2=Bromberger |first3=Daniel |last3=Balland |first4=Ṣoḡrā |last4=Bāzargān |access-date=2 June 2022 |archive-date=4 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220904203424/https://www.iranicaonline.org/articles/berenj-rice |url-status=live }}</ref> İranda yaşayan ermənilər və gürcülər Pasxa bayramı zamanı kükü bişirirlər.<ref>{{cite news |url=https://www.latimes.com/food/la-fo-kuku-recipes-20170307-story.html |title=Say 'kuku' three times fast, then make the terrific Persian herb and egg dish for Easter brunch |first=Amy |last=Scattergood |work=Los Angeles Times |publication-date=13 April 2017 |access-date=2 June 2022 |archive-date=27 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220527025618/https://www.latimes.com/food/la-fo-kuku-recipes-20170307-story.html |url-status=live }}</ref>


== Hazırlanması ==
* [[Keşniş]]
Tipik kükü inqredientlərin tavada yağla qızardılması ilə hazırlanır.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/cooking |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Cooking |access-date=28 October 2011 |pages=246–252 |volume=VI |first=Nancy Hatch |last=Dupree |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150809/https://iranicaonline.org/articles/cooking |url-status=live }}</ref> Bu zaman tavanın üstü bağlı olmalıdır. Bişirmə də kükünün hazırlanma metodlarından biridir. Kükü adətən çörəklə servis edilsə də, İranın şimalında düyü ilə servis edilir.<ref name="Gilan">{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/gilan-xxi-cooking |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Gilān xxi. Cooking |access-date=29 June 2019 |edition=online |first=Christian |last=Bromberger |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150923/https://iranicaonline.org/articles/gilan-xxi-cooking |url-status=live }}</ref>
* [[Şüyüd]]
* [[Yumurta]]
* [[Qoz]]
* [[Duz]]
* [[Qara istio]]<nowiki/>t (əzilmiş)
* [[Kərə]] yağ


== Növləri ==
==Qozlu kükü hazırlanma qaydası==
Kükünün bir çox çeşidi hazırlanır. İranda ən populyar kükü çeşidi göyərtili küküdür. Göyərtili küküyə cəfəri və soğan olunur.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/garlic |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Garlic |publication-date=2 February 2012 |volume=X |page=315 |first=Etrat |last=Elahi |access-date=2 June 2022 |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517092351/https://iranicaonline.org/articles/garlic |url-status=live }}</ref> İranın şimalında sarımsaq əlavə etmək də geniş yayılmışdır. Bundan əlavə, İranda kartof küküsü<ref>{{cite book |title=The Saffron Tales: Recipes from the Persian Kitchen |last=Khan |first=Yasmin |publisher=Bloomsbury Publishing |year=2016 |isbn=1408868741 |pages=76}}</ref> və badımcan küküsü<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/jan/02/aubergine-kuku-recipe-vegetarian-cooking |work=The Guardian |title=Yotam Ottolenghi's aubergine kuku recipe |first=Yotam |last=Ottolenghi |publication-date=1 January 2010 |access-date=2 June 2022 |archive-date=9 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181009211352/https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/jan/02/aubergine-kuku-recipe-vegetarian-cooking |url-status=live }}</ref> də hazırlanır. Gilanda kükünün kürülü çeşidi mövcuddur.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/caviar |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Caviar |publication-date=15 December 1990 |volume=V |pages=99–101 |first=Hūšang |last=Aʿlam |access-date=2 June 2022 |archive-date=18 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220518030327/https://iranicaonline.org/articles/caviar |url-status=live }}</ref>


Qozlu kükü [[Lənkəran rayonu|Lənkəran]] mətbəxində geniş istifadə olunan kükü növüdür.<ref>[http://1001dad.com/qozlu-kuku/ Qozlu kükü haqqında] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150528030608/http://1001dad.com/qozlu-kuku/ |date=2015-05-28 }}</ref>
Qozlu kükü xüsusi ilə səhərləri günə ləzzətli və enerjili bir yeməklə başlamaq üçün çox düzgün bir seçimdir.


== İstinadlar ==
Yeməyi hazırlamaq üçün şüyüd, keşniş və s. göyərti dəstəsi açılır, çırpılır, təmiz yuyulur. Göyərtinin yarpaq aralarında torpaq parçacıqları qalmaması üçün geniş bir qabda suda gözlətmək yaxşı olar.
{{İstinad siyahısı|2}}


⚫
{{Azərbaycan mətbəxi}}
Göyərti təmiz yuyulduqdan sonra kiçik – kiçik doğranılır.
{{Talış mətbəxi}}


Yumurtalar əvvəlcə yuyulur. Bundan sonra suyu alınır və yumurtalar sındırılır. Bir qabda yumurtalar möhkəmcə qarışdırılır.

Çırpılan yumurtalara əvvəlcədən doğrayıb bişməyə hazır etdiyimiz göyərtiləri əlavə edirik və qarışdırırıq. Göyərti və yumurta qarışığına yetəri qədər duz və əzilmiş qara istiot əlavə edirik.

Qoz ləpələri kiçik ölçüdə doğranılır və hazır gözlədilir.

Qozlu kükü bişiriləcək tava ocağın üzərinə qoyulur. Tava biraz isidildikdən sonra kərə yağı buraya əlavə edilir və tavanın dibi yağlanılır. Doğrayıb hazır gözlətdiyimiz qoz ləpələrinin bir hissəsini davanın dibinə yayırıq.

Yumurta, doğranmış göyərti, duz və istiot qarışığı da tavaya qoyuruq. Bundan sonra qoz ləpələri də göyərtinin üzərinə hər tərəfə bərabər gələcək şəkildə səpilir.

Artıq qozlu kükü bişirilməyə hazırdır.

Qozlu kükünü istəsək ocağın üzərində, istəsək duxovkada bişirmək mümkündür.

Tavanın qapağı örtülür və vam odda bişirilir.

Kükü bişdikdən sonra bıçaq şəklinda paxlava formasında doğranılır və bu şəkildə süfrəyə verilir. Belə doğranmış qozlu kükü həm də gözə xitab edir.

== Mənbə==
* [http://1001dad.com/qozlu-kuku/ Qozlu kükü haqqında]

⚫
[[Kateqoriya:Azərbaycan mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Kükülər]]
[[Kateqoriya:Kükülər]]
[[Kateqoriya:Mətbəx]]
[[Kateqoriya:Talış mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Talış mətbəxi]]

Səhifəsinin 21:25, 21 dekabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Kükü.

Kükü – İran və Azərbaycan mətbəxinə aid olan, yumurtadan hazırlanan yemək növü.

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səfəvilər və Qacarlar dövrünə aid kulinariya kitablarında kükünün adı çəkilir.[1] Qacar sənədləri kükünü qəlyanaltı kimi təqdim etmişdir.[2] İranda Yeni il və Novruz bayramı zamanı kükü bişirmək ənənəsi mövcuddur.[2][3] İranda yaşayan ermənilər və gürcülər Pasxa bayramı zamanı kükü bişirirlər.[4]

Hazırlanması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tipik kükü inqredientlərin tavada yağla qızardılması ilə hazırlanır.[5] Bu zaman tavanın üstü bağlı olmalıdır. Bişirmə də kükünün hazırlanma metodlarından biridir. Kükü adətən çörəklə servis edilsə də, İranın şimalında düyü ilə servis edilir.[6]

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kükünün bir çox çeşidi hazırlanır. İranda ən populyar kükü çeşidi göyərtili küküdür. Göyərtili küküyə cəfəri və soğan olunur.[7] İranın şimalında sarımsaq əlavə etmək də geniş yayılmışdır. Bundan əlavə, İranda kartof küküsü[8] və badımcan küküsü[9] də hazırlanır. Gilanda kükünün kürülü çeşidi mövcuddur.[10]

Qozlu kükü Lənkəran mətbəxində geniş istifadə olunan kükü növüdür.[11]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Aʿlam, Hūšang. Coriander // Encyclopædia Iranica. VI. 31 October 2011. səh. 273. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  2. ↑ 1 2 Mahdavi, Shireen. Qajar dynasty xiv. Qajar Cuisine // Encyclopædia Iranica (online). 2015. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 March 2015.
  3. ↑ Bazin, Marcel; Bromberger, Christian; Balland, Daniel; Bāzargān, Ṣoḡrā. Berenj "rice" // Encyclopædia Iranica. IV. 15 December 1989. 147–163. 4 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  4. ↑ Scattergood, Amy. "Say 'kuku' three times fast, then make the terrific Persian herb and egg dish for Easter brunch". Los Angeles Times. 13 April 2017. 27 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  5. ↑ Dupree, Nancy Hatch. Cooking // Encyclopædia Iranica. VI. 246–252. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 October 2011.
  6. ↑ Bromberger, Christian. Gilān xxi. Cooking // Encyclopædia Iranica (online). 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2019.
  7. ↑ Elahi, Etrat. Garlic // Encyclopædia Iranica. X. 2 February 2012. səh. 315. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  8. ↑ Khan, Yasmin. The Saffron Tales: Recipes from the Persian Kitchen. Bloomsbury Publishing. 2016. 76. ISBN 1408868741.
  9. ↑ Ottolenghi, Yotam. "Yotam Ottolenghi's aubergine kuku recipe". The Guardian. 1 January 2010. 9 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  10. ↑ Aʿlam, Hūšang. Caviar // Encyclopædia Iranica. V. 15 December 1990. 99–101. 18 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
  11. ↑ Qozlu kükü haqqında Arxivləşdirilib 2015-05-28 at the Wayback Machine
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kükü_(yemək)&oldid=7370616"