Kükü (yemək): Redaktələr arasındakı fərq
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
k 188.253.225.162 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq InternetArchiveBot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
||
(3 istifadəçi tərəfindən edilmiş 10 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Fayl:Kuku Sabzi (Iranian food).jpg|thumb|Kükü.]] |
|||
== Qozlu kükü == |
|||
'''Kükü''' – [[İran mətbəxi|İran]] və [[Azərbaycan mətbəxinin rəngləri (film, 2009)|Azərbaycan mətbəxi]]nə aid olan, yumurtadan hazırlanan yemək növü. |
|||
Qozlu kükü, [[Lənkəran rayonu|Lənkəran]] mətbəxində geniş istifadə olunan [[Kükü (yemək)|kükü]] yeməyinin bir növüdür. |
|||
== Yayılması == |
|||
==Qozlu kükü hazırlamaq üçün lazım olan ərzaqlar== |
|||
[[Səfəvilər]] və [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar]] dövrünə aid kulinariya kitablarında kükünün adı çəkilir.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/coriander-coriandrum-sativum-l |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Coriander |publication-date=31 October 2011 |volume=VI |page=273 |first=Hūšang |last=Aʿlam |access-date=2 June 2022 |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150943/https://iranicaonline.org/articles/coriander-coriandrum-sativum-l |url-status=live }}</ref> Qacar sənədləri kükünü qəlyanaltı kimi təqdim etmişdir.<ref name="Qajar">{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/qajar-14-cuisine |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Qajar dynasty xiv. Qajar Cuisine |year=2015 |access-date=19 March 2015 |edition=online |first=Shireen |last=Mahdavi |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517003610/https://iranicaonline.org/articles/qajar-14-cuisine |url-status=live }}</ref> İranda Yeni il və Novruz bayramı zamanı kükü bişirmək ənənəsi mövcuddur.<ref name="Qajar"/><ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/berenj-rice |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Berenj "rice" |publication-date=15 December 1989 |volume=IV |pages=147–163 |first1=Marcel |last1=Bazin |first2=Christian |last2=Bromberger |first3=Daniel |last3=Balland |first4=Ṣoḡrā |last4=Bāzargān |access-date=2 June 2022 |archive-date=4 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220904203424/https://www.iranicaonline.org/articles/berenj-rice |url-status=live }}</ref> İranda yaşayan ermənilər və gürcülər Pasxa bayramı zamanı kükü bişirirlər.<ref>{{cite news |url=https://www.latimes.com/food/la-fo-kuku-recipes-20170307-story.html |title=Say 'kuku' three times fast, then make the terrific Persian herb and egg dish for Easter brunch |first=Amy |last=Scattergood |work=Los Angeles Times |publication-date=13 April 2017 |access-date=2 June 2022 |archive-date=27 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220527025618/https://www.latimes.com/food/la-fo-kuku-recipes-20170307-story.html |url-status=live }}</ref> |
|||
== Hazırlanması == |
|||
* [[Keşniş]] |
|||
Tipik kükü inqredientlərin tavada yağla qızardılması ilə hazırlanır.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/cooking |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Cooking |access-date=28 October 2011 |pages=246–252 |volume=VI |first=Nancy Hatch |last=Dupree |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150809/https://iranicaonline.org/articles/cooking |url-status=live }}</ref> Bu zaman tavanın üstü bağlı olmalıdır. Bişirmə də kükünün hazırlanma metodlarından biridir. Kükü adətən çörəklə servis edilsə də, İranın şimalında düyü ilə servis edilir.<ref name="Gilan">{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/gilan-xxi-cooking |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Gilān xxi. Cooking |access-date=29 June 2019 |edition=online |first=Christian |last=Bromberger |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517150923/https://iranicaonline.org/articles/gilan-xxi-cooking |url-status=live }}</ref> |
|||
* [[Şüyüd]] |
|||
* [[Yumurta]] |
|||
* [[Qoz]] |
|||
* [[Duz]] |
|||
* [[Qara istio]]<nowiki/>t (əzilmiş) |
|||
* [[Kərə]] yağ |
|||
== Növləri == |
|||
==Qozlu kükü hazırlanma qaydası== |
|||
Kükünün bir çox çeşidi hazırlanır. İranda ən populyar kükü çeşidi göyərtili küküdür. Göyərtili küküyə cəfəri və soğan olunur.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/garlic |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Garlic |publication-date=2 February 2012 |volume=X |page=315 |first=Etrat |last=Elahi |access-date=2 June 2022 |archive-date=17 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220517092351/https://iranicaonline.org/articles/garlic |url-status=live }}</ref> İranın şimalında sarımsaq əlavə etmək də geniş yayılmışdır. Bundan əlavə, İranda kartof küküsü<ref>{{cite book |title=The Saffron Tales: Recipes from the Persian Kitchen |last=Khan |first=Yasmin |publisher=Bloomsbury Publishing |year=2016 |isbn=1408868741 |pages=76}}</ref> və badımcan küküsü<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/jan/02/aubergine-kuku-recipe-vegetarian-cooking |work=The Guardian |title=Yotam Ottolenghi's aubergine kuku recipe |first=Yotam |last=Ottolenghi |publication-date=1 January 2010 |access-date=2 June 2022 |archive-date=9 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181009211352/https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/jan/02/aubergine-kuku-recipe-vegetarian-cooking |url-status=live }}</ref> də hazırlanır. Gilanda kükünün kürülü çeşidi mövcuddur.<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.iranicaonline.org/articles/caviar |encyclopedia=Encyclopædia Iranica |title=Caviar |publication-date=15 December 1990 |volume=V |pages=99–101 |first=Hūšang |last=Aʿlam |access-date=2 June 2022 |archive-date=18 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220518030327/https://iranicaonline.org/articles/caviar |url-status=live }}</ref> |
|||
⚫ | |||
Qozlu kükü xüsusi ilə səhərləri günə ləzzətli və enerjili bir yeməklə başlamaq üçün çox düzgün bir seçimdir. |
|||
== İstinadlar == |
|||
Yeməyi hazırlamaq üçün şüyüd, keşniş və s. göyərti dəstəsi açılır, çırpılır, təmiz yuyulur. Göyərtinin yarpaq aralarında torpaq parçacıqları qalmaması üçün geniş bir qabda suda gözlətmək yaxşı olar. |
|||
{{İstinad siyahısı|2}} |
|||
Göyərti təmiz yuyulduqdan sonra kiçik – kiçik doğranılır. |
|||
Yumurtalar əvvəlcə yuyulur. Bundan sonra suyu alınır və yumurtalar sındırılır. Bir qabda yumurtalar möhkəmcə qarışdırılır. |
|||
Çırpılan yumurtalara əvvəlcədən doğrayıb bişməyə hazır etdiyimiz göyərtiləri əlavə edirik və qarışdırırıq. Göyərti və yumurta qarışığına yetəri qədər duz və əzilmiş qara istiot əlavə edirik. |
|||
Qoz ləpələri kiçik ölçüdə doğranılır və hazır gözlədilir. |
|||
Qozlu kükü bişiriləcək tava ocağın üzərinə qoyulur. Tava biraz isidildikdən sonra kərə yağı buraya əlavə edilir və tavanın dibi yağlanılır. Doğrayıb hazır gözlətdiyimiz qoz ləpələrinin bir hissəsini davanın dibinə yayırıq. |
|||
Yumurta, doğranmış göyərti, duz və istiot qarışığı da tavaya qoyuruq. Bundan sonra qoz ləpələri də göyərtinin üzərinə hər tərəfə bərabər gələcək şəkildə səpilir. |
|||
Artıq qozlu kükü bişirilməyə hazırdır. |
|||
Qozlu kükünü istəsək ocağın üzərində, istəsək duxovkada bişirmək mümkündür. |
|||
Tavanın qapağı örtülür və vam odda bişirilir. |
|||
Kükü bişdikdən sonra bıçaq şəklinda paxlava formasında doğranılır və bu şəkildə süfrəyə verilir. Belə doğranmış qozlu kükü həm də gözə xitab edir. |
|||
== Mənbə== |
|||
⚫ | |||
{{Azərbaycan mətbəxi}} |
{{Azərbaycan mətbəxi}} |
||
{{Talış mətbəxi}} |
{{Talış mətbəxi}} |
Səhifəsinin 21:25, 21 dekabr 2023 tarixinə olan son versiyası
Kükü – İran və Azərbaycan mətbəxinə aid olan, yumurtadan hazırlanan yemək növü.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Səfəvilər və Qacarlar dövrünə aid kulinariya kitablarında kükünün adı çəkilir.[1] Qacar sənədləri kükünü qəlyanaltı kimi təqdim etmişdir.[2] İranda Yeni il və Novruz bayramı zamanı kükü bişirmək ənənəsi mövcuddur.[2][3] İranda yaşayan ermənilər və gürcülər Pasxa bayramı zamanı kükü bişirirlər.[4]
Hazırlanması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tipik kükü inqredientlərin tavada yağla qızardılması ilə hazırlanır.[5] Bu zaman tavanın üstü bağlı olmalıdır. Bişirmə də kükünün hazırlanma metodlarından biridir. Kükü adətən çörəklə servis edilsə də, İranın şimalında düyü ilə servis edilir.[6]
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kükünün bir çox çeşidi hazırlanır. İranda ən populyar kükü çeşidi göyərtili küküdür. Göyərtili küküyə cəfəri və soğan olunur.[7] İranın şimalında sarımsaq əlavə etmək də geniş yayılmışdır. Bundan əlavə, İranda kartof küküsü[8] və badımcan küküsü[9] də hazırlanır. Gilanda kükünün kürülü çeşidi mövcuddur.[10]
Qozlu kükü Lənkəran mətbəxində geniş istifadə olunan kükü növüdür.[11]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Aʿlam, Hūšang. Coriander // Encyclopædia Iranica. VI. 31 October 2011. səh. 273. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ 1 2 Mahdavi, Shireen. Qajar dynasty xiv. Qajar Cuisine // Encyclopædia Iranica (online). 2015. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 March 2015.
- ↑ Bazin, Marcel; Bromberger, Christian; Balland, Daniel; Bāzargān, Ṣoḡrā. Berenj "rice" // Encyclopædia Iranica. IV. 15 December 1989. 147–163. 4 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ Scattergood, Amy. "Say 'kuku' three times fast, then make the terrific Persian herb and egg dish for Easter brunch". Los Angeles Times. 13 April 2017. 27 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ Dupree, Nancy Hatch. Cooking // Encyclopædia Iranica. VI. 246–252. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 October 2011.
- ↑ Bromberger, Christian. Gilān xxi. Cooking // Encyclopædia Iranica (online). 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2019.
- ↑ Elahi, Etrat. Garlic // Encyclopædia Iranica. X. 2 February 2012. səh. 315. 17 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ Khan, Yasmin. The Saffron Tales: Recipes from the Persian Kitchen. Bloomsbury Publishing. 2016. 76. ISBN 1408868741.
- ↑ Ottolenghi, Yotam. "Yotam Ottolenghi's aubergine kuku recipe". The Guardian. 1 January 2010. 9 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ Aʿlam, Hūšang. Caviar // Encyclopædia Iranica. V. 15 December 1990. 99–101. 18 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2022.
- ↑ Qozlu kükü haqqında Arxivləşdirilib 2015-05-28 at the Wayback Machine