Ümid Partiyası (Azərbaycan)

Azərbaycan Ümid Partiyası və ya qısaca Ümid Partiyası (qeyri-rəsmi AÜP) — Əbülfət Əhmədov tərəfindən yaradılan və 5 may 1993-cü ildə dövlət qeydiyyatından keçən siyasi partiya. Hal-hazırda partiyanın sədri İqbal Ağazadədir.

Azərbaycan Ümid Partiyası (Ümid Partiyası)
Sədri	İqbal Ağazadə
Qurucu	Əbülfət Əhmədov
Quruluş tarixi	1993
Qeydiyyat tarixi	5 may 1993
Baş qərargah	Bakı
İdeoloji spektr	mərkəz sağ
Üzvlüyü	Bizim Azərbaycan Bloku (2003-2005) Qarabağ Bloku (2010-2015) Azərbaycan Xalq Hərəkatı (2018)
Üzv sayı	5 mindən çox[1] (2023)
Şüar	Ümidli gələcək, ümidlə gələcək Sizinləyəm (2015)[2]
Milli Məclisdə	0 / 125
Ali Məclisdə	0 / 45
Bələdiyyə sədrləri	0 / 1.605
Bələdiyyə üzvləri	0 / 15.156
Saytı	umidparty.org

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin 2023-cü ilə aid hesabatına əsasən Azərbaycan Ümid Partiyasının üzvlərinin 60%-i kişi, 40%-i isə qadın olmuşdur.^[3]

Azərbaycan Ümid Partiyası 1993-cü ildə təsis edilib. Elə həmin ildə də dövlət qeydiyyatına alınıb. Partiyanın ilk sədri "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı, jurnalist mərhum Əbülfət Əhmədov olub.

1999-cu ildə Ayaz Mütəllibov rəhbərliyində təsis edilən Vətəndaş Birliyi Partiyasında 2000-ci il parlament seçkilərindən sonra mübahisələr yaranmışdır. Partiya partiya katibi İqbal Ağazadə və partiya qurucusu Ayaz Mütəllibov rəhbərliyində iki qola bölünmüşdür. İqbal Ağazadənin rəhbərliyindəki qol 2002-ci il dekabrın 15-də Azərbaycan Ümid Partiyasının III (I) Qurultayında Ümid Partiyasına birləşmiş və partiya sədri İqbal Ağazadə seçilmişdir.^[4]

2003-cü ilin martından etibarən Müxalifətin Koordinasiya Mərkəzinin demokratik və azad seçki tələbilə təşkil etdiyi kütləvi etiraz aksiyalarında aktiv iştirak edib.

2003-cü il iyunun 30-da Güney Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın hüquqlarının tapdanmasına etiraz olaraq, İran İslam Respublikasının Bakıda yerləşən səfirliyi qarşısında partiya üzvlərinin keçirdiyi dinc aksiya polis tərəfindən dağıdılıb. Aksiya iştirakçılarının bir hissəsi ciddi bədən xəsarəti alıb və 6 nəfər həbs olunub.

2003-cü ilin 17 oktyabrında Ümid liderinin deputat toxunulmazlığı ləğv edilib. DİN MCQMİ əməkdaşları İqbal Ağazadənin evinə basqın edərək, onu 17 nəfər ailə üzvü, vəkili və jurnalistlərlə birlikdə həbs edib.

Siyasi böhrandan sonra müxalifətin ilk birgə tədbiri 20 aprel 2004-cü ildə Ümid Partiyasının Gənclər Təşkilatı tərəfindən təşkil olunub.

Bir il davam edən məhkəmə prosesindən sonra 22 oktyabr 2004-cü il tarixdə Ağır Cinayətlərə dair Məhkəmənin qərarı ilə 3 il müddətinə həbs olunan partiya lideri İqbal Ağazadə digər silahdaşları ilə birlikdə beynəlxalq təşkilatların təzyiqləri nəticəsində 20 mart 2005-ci ildə əfv fərmanı ilə azad edilib.

2003-cü il may ayının 9-da partiyanın Ali Məclisi 2003-cü ilin prezident seçkilərində "Bizim Azərbaycan" blokunun namizədi Müsavat başqanı İsa Qəmbərin namizədliyinin dəstəkləmək və "Bizim Azərbaycan" blokuna qoşulmaq barədə qərar çıxardı və Müsavat partiyası ilə 21 may 2003-cü il tarixdə ikitərəfli saziş imzalandı.

15 oktyabr 2008-ci ildə Ümid Partiyası Prezident Seçkilərində iştirak edib. Ümid Partiyasının Qurultayında prezidentliyə namizəd olaraq, partiya sədri İqbal Ağazadə təqdim olunub və sədr Prezident Seçkilərində iştirak etmək hüququ qazanıb.

2013-cü il 9 oktyabr prezident seçkilərində də partiyanın namizədi İqbal Ağazadə olub.

2018-ci il 11 aprel növbədənkənar Prezident Seçkilərində partiyada Qurultay keçirilmədiyi üçün seçkilərdə iştirak edə bilməyib.

6 iyun 2005-ci il tarixdə Ümid Partiyasının Ali Məclisi "Bizim Azərbaycan" blokunda təmsilçilikdən imtina etməklə, Müsavat və digər partiyalarla ikitərəfli əməkdaşlığın davam etdirilməsini qərara aldı.

Ümid Partiyası 6 noyabr 2005-ci il Parlament Seçkilərinə 30 namizədlə qatılıb. Bu namizədlərdən biri də 35 saylı Xətai Üçüncü Seçki Dairəsindən deputatlığa namizəd Ümid Partiyasının lideri İqbal Ağazadə olub.

7 noyabr 2010-cu ildə Ümid Partiyası Parlament seçkilərinə Qarabağ bloku ilə qatılıb. Qarabağ blokunda Ümid Partiyası ilə yanaşı ADP və Aydınlar Partiyası da olub. Bu seçkilərdə də partiya bir mandatla parlamentdə təmsilçilik qazanıb, partiya sədri İqbal Ağazadə 35 saylı Xətai Üçüncü Seçki Dairəsindən millət vəkili seçilib.^[5]

Partiya 1 noyabr 2015-ci ildə parlament seçkilərinə 125-lər Siyasi Klubu layihəsi ilə (125 seçki dairəsinin hər birindən namizəd) qatılıb.

2020-ci il 9 fevral 70-ə yaxın namizədlə növbədənkənar parlament seçkilərinə qatılıb, 35 saylı Xətai III Seçki Dairəsində favorit namizədlərdən biri İqbal Ağazadə olmuş, şikayətlərdən sonra 11 fevral tarixində seçkilərin nəticəsi ləğv edilmişdir.^[6]

Seçki	Sədr	Majoritar			Proporsional			Cəmi
		Səs	%	Mandat	Səs	%	Mandat
1995	Əbülfət Əhmədov			0 / 100	Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən vahid çoxmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə buraxılmadı.			0 / 125
2000				0 / 100	Partiya vahid çoxmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə qatılmadı.			0 / 125
2005	İqbal Ağazadə			1 / 125	N/A	N/A	N/A	1 / 125
2010		21 605	0.90	1 / 125	N/A	N/A	N/A	1 / 125
2015		14 815	0.52	0 / 125	N/A	N/A	N/A	0 / 125
2020				0 / 125	N/A	N/A	N/A	0 / 125
2024					N/A	N/A	N/A

Seçki	Sədr	Səs		Mandat
		#	%
2016	İqbal Ağazadə	1 802	7.84	0 / 1

Ümid Partiyası 17 dekabr 2004-cü ildə keçirilən Bələdiyyə Seçkilərində iştirakdan imtina edib.

Seçki	Sədr	Səs			Yer
		#	%	±
1999	Əbülfət Əhmədov
2004	İqbal Ağazadə	N/A	N/A	N/A	N/A
2009					43 / 15.591
2014
2019					0 / 15.156

Seçki	Sədr	Səs		Bələdiyyə üzvü
		#	%
2006	İqbal Ağazadə			3 / 1.901
2011

Ümid Partiyası 2009-cu ildə Konstitusiya dəyişikliyinə etiraz olaraq, müxalifətin Antireferendum Koalisiyasının yaranmasını təşkil edib.

Ümid Partiyasının qərargahı Nərimanov rayonu ərazisi Montin qəsəbəsi, İsmayıl Hidayətzadə 62 ünvanında birmərtəbəli özəl binada yerləşir.^[7]

• Ümid Partiyasının rəsmi veb saytı
• Ümid Partiyasının rəsmi Facebook səhifəsi
• Ümid Media rəsmi YouTube səhifəsi