Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • МИХ

    ...- ини, -ина; -ер, -ери, -ера 1) са кьилел кӀвенкӀ алай, муькуь кьил гьяркьуь ракьун тӀвалунин гъвечӀи кьатӀ. 2) са вуч ятӀани куьрсарун патал цлаз я

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • мих

    (-ини, -ина, -ер) - гвоздь : мих ягъун - забивать гвоздь; см. тж. мисмар.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • МИХ

    (-ини, -ина, -ер) 1. bax масмар; мих ягъун mıx vurmaq, mıxlamaq, mismarlamaq; 2. mıx (atı nallamaq üçün); 3. qaxma, mıxça (bax хак 1); * мих хьиз акъв

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • МИХ

    (-ини, -ина, -ер) n. nail; hobnail; spike; pin; also. мисмар.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • МИХЬ:

    * михь-михьелай нар. вини дережада михьиз. - Им абуруз тӀуьн-хъун гудайди. Ваз кеф хьана, кьей хва. Икьванди михь-михьелай ви гъиле хтур касдилай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИХЬ

    михьун глаголдин буйругъдин форма Кил. МИХЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИП-МИХЬИ

    1. tərtəmiz, lap təmiz, olduqca təmiz; 2. dumduru; tərtəmiz, saf, aydın.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • mil-mil

    mil-mil

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MİL-MİL

    mil-mil bax zolaq-zolaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • min-min

    min-min

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • miş-miş 2021

    miş-miş

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • mır-mır 2021

    mır-mır

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • min-min

    нареч., прил. агъзур-агъзур; агъзурралди, агъзурралди гьисабдай кьадар, акьалтӀай гзаф кьадар, лап гзаф

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MIR-MIR

    təql. мур-мур, мурмур, мурмурдай ван; mır-mır mırıldamaq мурмурун, бурбурун, пӀузаррикай (вичи-вичик) луькӀуьнун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • mız-mız

    mızmız

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • MİN-MİN

    zərf və sif. Minlərcə, minlərlə sayılacaq qədər, son dərəcə çox, çoxlu. …Atasından sonra köməksiz qalmağı və oxumağa məhəbbəti Bahadırı min-min fikirl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİL-MİL

    s. bax miləmil

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MİN-MİN

    см. minlərlə

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • mız-mız 2021

    mız-mız

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MİL-MİL

    ...(имеющий узор, рисунок в виде полос, полосок). Mil-mil köynək полосатая рубашка, mil-mil parça полосатая ткань 2. в линию. Mil-mil dəftər тетрадь в л

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MIZ-MIZ

    сущ. см. mızmızı

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MIS-MIS

    ...хвост (говорить нудно и медленно); mıs-mıs eləmə, mıs-mıs deyincə Mustafa де не тяни кота за хвост

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MIR-MIR

    звукоподр. звуки, издаваемые собакой; mır-mır mırıldamaq беспрерывно ворчать, рычать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİŞ-MİŞ

    (Balakən) bax maş. – Bu il miş-miş da əkdix’

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • MİN-MİN

    по тысяче, тысячами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİL-MİL

    полосатый, в полоску

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİL-MİL

    bax miləmil. Mil-mil çit. – [Maya] mil-mil göy adyalı üstünə çəkdi. M.İbrahimov. İkram mil-mil sətin köynəyinin yaxasını düymələmişdi. Ə.Əbülhəsən.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MIR-MIR

    təql. Mırıltı səsi, mırıltı. Mır-mır səsi eşidilir.□ Mır-mır mırıldamaq dan. – dodaqaltı deyinmək, donquldanmaq, söylənmək. Bundan yana dönüb isə mır-

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • mıs-mıs 2021

    mıs-mıs

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • МЕХ

    xəz, xəz paltar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MIX

    1. гвоздь; 2. колышек;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİS

    is. 1. Özlü və döyülə bilən qırmızımtıl metal – kimyəvi element. Mis mədəni. Mis külçəsi. 2. Bu metaldan düzəldilmiş. Mis kasa. Mis məcməyi. Mis nimçə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİZ

    стол

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİS

    1. медь; 2. медный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİN

    тысяча

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİL

    1. спица; 2. вал; 3. отмычка; 4. стержень; 5. миля (мера длины);

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MEH

    легкий ветерок, бриз, ветерочек

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİZ₂

    sif. Şiş, iti, biz. Miz saqqal. – [Şeyx İsa] uzaqdan baxanda 80 yaşında, uzunsaqqal və saqqalının ucu da miz bir insandır. C.Məmmədquluzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİZ₁

    is. [fars.] Stol, masa. Sədr məclisi sakit etmək üçün qalxıb qarşısındakı mizi döydü. T.Ş.Simurq. Üstü qırmızı örtüklü mizin ətrafında yeddi nəfər otu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİR

    is. [fars. əsli ər. “əmir”dən] 1. klas. Rəis, başçı, ağa. Hökmünə məhkum olmuşuz sultanımızdır mirimiz. Nəsimi. 2. din. Bəzi adam adlarının əvvəlinə a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAH

    is. [fars.] Ay. // Klassik şeirdə gözəlin surətinə işarədir. Görsən üzün ol mahın, bas bağrına gərduntək; Dön başına yalvarəyalvarə, salam eylə! M.V.V

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİL₂

    ...ölkələrdə müxtəlif uzunluğa bərabər məsafə ölçüsü. □ Coğrafi mil – 7420 metr uzunluqda məsafə ölçüsü. Dəniz mili – 1852 metr uzunluğunda məsafə ölçüs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİL₁

    is. [ər.] 1. Bəzi alətlərdə, mexanizmlərdə, maşınlarda ox, qol; ümumiyyətlə, müxtəlif işlərdə istifadə edilən nazik metal çubuq. Çarx mili. Dəyirman m

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MİF

    ...həyatın əmələ gəlməsi haqqında qədim xalq rəvayətləri; əsatir. 2. məc. Fantastik, əfsanəvi, xəyali, əsli olmayan şey haqqında. Həqiqət deyil, mifdir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MIZ

    is. zool. Sirkə və başqa turş şeylərin üzərinə yığılan xırda milçək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MIX

    is. [fars.] 1. Mismar. İri mıx. Ayaqqabı mıxı. Divara mıx vurmaq. 2. Yerə, divara çalınan ucuşiş ağac parçası. Qatır mıxın qopardar, biri yerə dəyər,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MƏH

    [fars.] klas. bax mah. Ey dil, ki hicrə doymayıb, istərsən ol məhi; Şükr et bu halə, yoxsa gələr bir bəla sana. Füzuli. Səndə nə gündür, ey məh, mehri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • МИГ

    an, qırpım, göz qırpımı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MEH

    ...[fars.] Xəfif yel, yüngül, yumşaq yel, sakit külək. Meh əsir. Meh gəlir. – Yumşaq göy çəmənin üstə düşüb şeh gecədən; İsti yoxdur, hələ var bir balac

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПИХ-ПИХ

    qabar-qabar, qabarla örtülmüş; qarsaq-qarsaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • MİSMAR

    [ər.] сущ. масмар, мисмар, мих.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • МИР

    1. Dünya, kainat, aləm, mühit; 2. Sülh

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХЛОПЧАТНИК

    мн. нет памбаг; памбагар (цанвай, михь тавур).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MIXABƏNZƏR,

    MIXVARİ прил. мих хьтин, михинин кӀалуб авай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MIXÇA

    сущ. 1. гъвечӀи мих, гъвечӀи масмар; 2. гъвечӀи хак; хак.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • мисмар

    гвоздь : мисмар ягъун - забивать гвоздь; см. тж. мих.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • MIXLI

    прил. мих (масмар) янвай (авай), михер (масмарар) яна кӀевирнавай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÜYMƏYARIMLIQ

    прил. алцумаг садни зур дюйм тир (мес. мих, турба).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ШУРУП

    шуруп (резбе квай бурма хьтин, алчудриз -алчудриз твадай мих).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞURUP

    [alm.] сущ. шуруп (резбе квай, алчудриз -алчудриз твадай мих, винт).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ШПИЛЬ

    1. яргъи мих, мисмар. 2. архит. шпиль, шуькIуь кьакьан кIукI, минара (дараматдин).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MIXLATMAQ

    icb. мих (масмар) ягъиз тун (гун), михер (масмарар) яна кӀевириз тун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YARIMTƏMİZLƏNMİŞ

    прич. бегьем михь тавур, зуракӀ михьай, са кьадар михьнавай (мес. дуьгуь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZUBUL

    ...кӀарасар хадайла, къванцин цлай тӀеквен акъуддайла кӀвалахардай мих хьтин алат.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÖRDDÜYMƏ

    ...кьуд дюймдин; къалинвал, яргъивал ва мс. кьуд дюйм тир (мес. мих).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ВКОЛОТИТЬ

    ягъун; ягьиз-ягьиз ракъурун (мих, хак). ♦ вколотить в голову разг. гужалди кьиле ттун,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАКОЛОТИТЬ

    1. михер (кьулар ва мсб.) яна кIевирун. 2. ягъун, ракъурун (хак, мих). 3. гатун, гатаз башламишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MIXLAMAQ

    гл. 1. мих ягъун, масмар ягъун, мих(ер) яна кӀеви авун; 2. пер. кӀевидаказ ягъун, яна кӀеви авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MIX

    [fars.] сущ. 1. мих, масмар; 2. хак (цлаз ядай, чилиз ядай, лам цӀилина ядай ва мс. кӀуфал кӀвенкӀ алай кӀарасдин кӀус); ** mıx kimi рах. мих хьиз (хь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAXMAQ

    ...ягъун, гьалчун (мес. истикан чилел); 2. ягъун, акӀурун, ракъурун (мес. мих цлаз); ** başa qaxmaq кил. baş.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • МАСМАР

    ...садал алкӀурун патал гьазурнавай хци кӀвенкӀ алай кӀеви еке мих. Крар -яваш, гафар - еке, Я вирт чидайд туш, я сирке. Вичин рикӀиз кӀанда шуьшке Г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГВОЗДЬ

    1. мих; мисмар. 2. пер. асул; диб; асул кьилинди. ♦ и никаких гвоздей разг. бес я! куьтягь! артух рахун герек туш!

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БОЕК

    ...чахмахдин кьил; чахмахдин мил (винтовкада патрондин пистон ядай бицIи мих хьтинди; тфенгда чахмадин кьил). 2. кIашунин, кIутадин ядай кьил.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КӀУТА

    сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра мих, масмар са квез ятӀани ядай алат. # ~ къачун, ~ квадарун, къезил ~, залан ~ гъилихъ галукьарун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАЩИТЬ

    ...(галчIуриз-галчIуриз) тухун. 4. гваз къекъуьн; гваз фин. 5. акъудун (мес. цлай мих). 6. пер. чуьнуьхун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИГВОЗДИТЬ

    1. михламишун, михер яна алкIурун. 2. пер. мих ягъай хьиз акъвазарун. ♦ пригвоздить к позорному столбу русвагь авун, уьзуькъара авун, пислемишун, бея

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАКЛЕПКА

    ...сад садахъ галкIурун ва я араяр кIевун патал кьилихъ кIашабан галай мих, ракьун кIус).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИБИТЬ

    1. ягъун (мес. мих); яна алкIурун. 2. ягъун, яна ччиле ттун, яна къаткурун (мес. хару техил). 3. ягъун (ци къерехдиз са затI). 4. ягъун, гатун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРЮК

    къармах; кьил къекъвей мих; кьил къекъвей хак; кIир. ♦ сделать большой крюк санбар яргъал артухан рехъ атIун (дуьз рекьяй тефена, къекъвей рекьяи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KNOPKA

    ...мс. са кӀеви затӀунал алкӀурун патал кьелечӀ кьил галай бицӀи мих; 2. электрикдин ток кӀевдай ва ахъайдай дуьгме хьтинди).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇALINMAQ

    məch. 1. янваз (язваз) хьун (мес. музыкадин алатдал, рикӀинин зенг, мих ва мс.); 2. гатанваз (гатазваз) хьун (мес. рак); 3. гвенваз хьун, янваз хьун (

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BADAQ

    ...гьалкъа; 4. кӀуф хци кӀарасдин ва я ракьун ккун, кӀун, масмар, мих; гъвечӀи масмар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ВОГНАТЬ

    ...гьалун, ттун (са чкадин, санин къениз). 2. ягъун, ракъурун (мих, хак). 3. пис гьалда ттун. ♦ вогнать в гроб суруз ракъурун, дертламишун, аман атIун,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КНОПКА

    ...са куьнал алкIурун патал ишлемишдай еке, кьелечI кьил галай бицIи мих. 3. электрический ток кIевдай ва ахъайдай дуьгме хьтинди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАКОВАТЬ

    ...чуькьуьн, баймишун (фикир, рикI). 4. леэн ядайла кIвачиз зарар гун, мих галукьрун (балкIандин).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШПИЛЬКА

    ...механизмдин кьве деталь, кьве кIус галкIурдай резбе авай мил, мих хьтинди). 2. пер. разг. рикI тIардай туькьуьл гаф; пускать шпильки туькьуьл гафа

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТӀИРИХ

    ...Мисал яз къачуртӀа, къвал ( бедендин пай ), эчӀел, син, тӀирих, мих, цӀиртӀ... эрмени чалай атанвайбур я. М. Алипулатов. Лезги чӀалан машгъулардаи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DÜYMƏ¹

    ...мс.); 2. рикӀинин шефте, рза, питил кутадай кьиле тӀеквен авай мих; 3. масмардин элкъвей кьил; 4. кӀурукӀ, тӀур; düymə bağlamaq кӀурукӀ кьун, кӀурукӀ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЗАБИТЫЙ

    1. ягъай, янавай; забитый гвоздь ягъай мих. 2. сивив кьван ацIай, ацIурнавай; сарай, забитый дровами кIарасривди ацIурнавай тевле. 3. яна кI

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХАЙМА

    ...-ди, -да; -яр, -йри, -йра сун сад-кьве рангуникай хранвай рух. Мих галаз перде акъудайтӀа гьикӀда, Руг галаз хайма акъудайтӀа гьикӀда? Ф. Буба

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • VİNT

    [rus.] винт (1. резбе квай бурав хьтин мих; шуруп, болт ва мс.; 2. супӀурар (гими ва я самолёт гьерекатдиз гъидай механизмдин элкъвезвай валунал кутӀу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BƏRKİTMƏK

    ...2. кӀеви авун, мягькемарун, тӀарамарун (са куьнивди кутӀунна, мих яна, алкӀурна, бургъаж гана ва мс.); // кутӀунун; 3. мягькемарун, кӀевирун; мягькем

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • НЕРЕЧӀ

    прил. 1) гьамиша нер авахьзавай, нер михь тийидай. ~ аял, ~ кьар. 2) яш тахьанвай, гъвечӀи. Жамалдинан хизанни чуьлда авай. КӀвале амайди са къа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НЕРЕЧӀ

    ...-а, -а; -ар, -ри, -ра 1) гьамиша нер авахьзавайди. Жуван нер михь, я нерѐчӀ. Ф. 2) яш тахьанвайди, гьвѐчӀиди. - Вун зи патав неречӀ я, зун валай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИХЬУН

    (-из, -на, михь) f. 1. müxt. mən.: təmizləmək; дуьгуь михьун düyünü təmizləmək (arıtlamaq, dənələmək); цур михьун tövləni təmizləmək (kürümək); 2. qab

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГУЬЛ

    ...2) ( чӀехи гьарфуналди - Г ) дишегьлидин хас тӀвар: Гуьл. * гуьл мих [масмар] сущ.; кукӀва лекъвер авай мих [масмар]. Ибуру устӀардив еке гуьл михер

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЗАБИТЬ

    1. ягъун; забить гвоздь мих ягъун. 2. сивив кьван ацIурун; все сараи забиты дровами вири тевлеяр кIарасрив ацIанва. 3. яна (ттуна, сухна), кIевун; заб

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МИХЬИВАЛ

    сущ.; - или, -иле; -илер, -илери, -илера 1) чиркинвал авачир гьал, михьи гьал. А да гьар пакамахъ кьве юлдашни галаз классра къекъвез, михьивилер ахта

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИХЬИ

    прил. 1) чиркин тушир. Кьве тепедин арада, дарускъал кӀама авай булахдай ширширдин хъуьтуьл ван алаз михьи яд авахьзавай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИХЕК

    прил. шуьтруь. Гьар жуьредин къацу , хъипи, яру, михек... рангари безетмишнавай зулун тама, еке са луж чакъалри бегъгм дем - еке межлис кьиле тухузва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИХЕК

    фарс, сущ.; - ди. - да; -ар, -ри, -ра хуьрекрик кутадай хъсан ни къведай, яру, зги ва я лацу цуьквер жедай набатат

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MİHBƏRƏ

    ə. mürəkkəbqabı

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • MİHAD

    ə. döşək

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • MİHAD

    döşək

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Мир ПК
"PC World" — ABŞ aylıq kompüter texnologiyası jurnalı. Jurnal 1983-cü ildən 2013-cü ilə qədər "International Data Group" tərəfindən nəşr olunmuşdur. 2013-cü ilin avqust ayından başlayaraq jurnalın çap versiyası dayandırılmış və onun redaksiya heyəti tamamilə onlayn formata keçmişdir. Jurnalın məqalələri fərdi kompüterlər, serverlər və iş stansiyaları üçün aparat və proqram təminatının işlənib hazırlanması, onların həm istehlakçı şəraitində, həm də müəssisələrdə tətbiqi məsələlərinin geniş spektrini əhatə edirdi. Publikasiyanın məzmunu müxtəlif ixtisaslara malik olan oxuculara yönəlmişdir == Tarixi == Jurnal 1982-ci ilin noyabrında "COMDEX"də elan edilmiş və ilk növbədə "Personal Computer World" adlandırılmışdır. Jurnal "VNU" və "Ziff Davis Publishing" daxil olmaqla naşirlər tərəfindən bir neçə dəfə yenidən satılmışdır. 1999-cu ilin fevralında jurnal rekord tirajla 1 milyon nüsxə ilə nəşr olunmuşdur. Bu, o zaman belə rəqəmlərə nail olan ilk və yeganə kompüterlə bağlı jurnal idi. 2013-cü ildə jurnalın sahibi "International Data Group" şirkəti "PC World" jurnalının 30 il davam etmiş nəşriyyatının dayandırıldığını elan etmişdir. 2013-cü ilin avqust nömrəsi "PC World" jurnalının çap olunan sonuncu nömrəsi idi.
Mil Mi-10
Mil Mi-10 (rus. Миль Ми-10; NATO kod adı: Harke), Mil tərəfindən istehsal olunan Sovet istehsalı bir nəqliyyat helikopteridir. Mil Mi-6 əsas alınaraq dizayn olunan helikopter 1963-ci ildə xidmətə başlamışdır. Tikinti- quraşdırma və inşaat işlərində istifadə olunması nəzərdə tutulan hərbi nəqliyyat helikopteri Mi-10-un mülki modifikasiyası “uçan kran”dır. Bu “qısa ayaqları” və gövdə altında əlavə pilot kabinası olan bir versiyadır. İlk uçuşu 1965-ci ilin iyun ayında baş tutub və istehsalı 1975-ci ildə başlayıb. 17 ədəd helikopter istehsal edilib və onlardan dördü sonradan yenidən qurulub. Dizaynerlər xarici görünüş və platformadan imtina etdilər. Şassinin hündürlüyünü azaldaraq helikopterin çəkisinin və alın müqavimətinin azalmasına nail oldular. Helikopterin yüklənməsi və boşalması zamanı özünü doğrultmayan idarəetmə kameraları əvəzində “uçan kran” ikinci dairəvi görünüşə və üçüncü idarəetmə mexanizmlərinə malik asılma kabinə ilə təchiz olundu.
Mil Mi-17
Mil Mi-17 (NATO kod adı: Hip) — Sovet hərbi-nəqliyyat helikopteri. Hazırda Rusiyanın Kazan və Ulan-Ude şəhərlərində yerləşən iki zavodda istehsalı davam etdirilir. Əsasən hərbi-nəqliyyat helikopteri kimi istifadə olunsa da, silahla da təchiz oluna bilər. Əsas istismarçısı olan Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrindən başqa dünyanın təqribən 60 fərqli ölkəsində aktiv istifadə olunur. == Əməliyyatlarda istifadə olunması == Ekstensiv olaraq Şri-Lanka Vətəndaş müharibəsində Şri-Lanka hərbi hava qüvvələri tərəfindən istifadə olunmuşdur. Əməliyyatlar zamanı hərbi hava qüvvələrinə məxsus 7 ədəd helikopter düşmən tərəfindən vurulmuşdur. Kolumbiya ordusu tərəfindən Jaque əməliyyatı zamanı istifadə olunmuşdur. Hindistan HHQ tərəfindən 1999-cu ilin may ayı ərzində Pakistana qarşı Kargil döyüşlərində iştirak etmişdir. Quru Qoşunlarına havadan dəstək məqsədilə əməliyyatlara cəlb olunmuş 1 ədəd Mil Mi-17 helikopteri vurulmuşdur. Malayziya tərəfindən axtarış və xilasetmə əməliyyatlarında bir neçə dəfə iştirak etmişdir.
Mil Mi-171V
Mil Mi-17 (NATO kod adı: Hip) — Sovet hərbi-nəqliyyat helikopteri. Hazırda Rusiyanın Kazan və Ulan-Ude şəhərlərində yerləşən iki zavodda istehsalı davam etdirilir. Əsasən hərbi-nəqliyyat helikopteri kimi istifadə olunsa da, silahla da təchiz oluna bilər. Əsas istismarçısı olan Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrindən başqa dünyanın təqribən 60 fərqli ölkəsində aktiv istifadə olunur. == Əməliyyatlarda istifadə olunması == Ekstensiv olaraq Şri-Lanka Vətəndaş müharibəsində Şri-Lanka hərbi hava qüvvələri tərəfindən istifadə olunmuşdur. Əməliyyatlar zamanı hərbi hava qüvvələrinə məxsus 7 ədəd helikopter düşmən tərəfindən vurulmuşdur. Kolumbiya ordusu tərəfindən Jaque əməliyyatı zamanı istifadə olunmuşdur. Hindistan HHQ tərəfindən 1999-cu ilin may ayı ərzində Pakistana qarşı Kargil döyüşlərində iştirak etmişdir. Quru Qoşunlarına havadan dəstək məqsədilə əməliyyatlara cəlb olunmuş 1 ədəd Mil Mi-17 helikopteri vurulmuşdur. Malayziya tərəfindən axtarış və xilasetmə əməliyyatlarında bir neçə dəfə iştirak etmişdir.
Mil Mi-2
Mil Mi-2 (NATO kod adı: Hoplit) — Mil Moskva Helikopter Zavodu tərəfindən dizayn olunmuş çoxməqsədli helikopter == Konstruksiya və inkişafı == Mi-2 yalnız Polşada, Svidnik şəhərindəki WSK "PZL-Świdnik" zavodunda istehsal olunur. Mil Mi-1 modeli ilk dəfə Sovet İttifaqında 1948-ci ildə istehsal edilmişdir. S-51 və Bristol Sycamore modelləri üzrə modelləşdirilmiş və ilk sınaq uçuşları 1948-ci ilin sentyabrında Mixail Mil istehsalat sahəsində baş tutmuşdur. Model üçün xüsusi olaraq Isotov GTH-350 mühərriki hazırlanmış və Mi-1-dən xeyli üstün olan Mi-2 modelinə inteqrasiya edilmişdir. Daha sonra, Mil (Sovet İttifaqındakı adı ilə V-2) ofisi 1964-cü ildə Polşanın Świdnik qəsəbəsinə köçürüldükdən sonra inkişaflar buradan da davam etdirilmişdir. 1964-cü ildən bəri PZL-Świdnik yüzlərlə helikopterin tədarükünü həyata keçirmiş və bunların təxminən 1/3 hissəsi hərbi məqsədlər üçün satılmışdır. Mülki məqsədlərdə istifadə üçün plastik rotor bıçaqlı və geniş gövdəyə malik 10 sərnişin tutumlu Mi-2M modeli hazırlanmışdır. Onun ən mühüm istifadə sahələrindən biri də ambulans kimi istifadə edilməsidir, çünki onun həcmi 4 xərək daşımağa imkan verir. Polşada bəzi xüsusi hərbi variantları da hazırlanmışdır. Birincisi, o, dəstək və kəşfiyyat məqsədləri üçün 23 mm-lik avtomatik top və iki ədəd 57 mm-lik raket podu, dörd ədəd 9K11 Malyutka tank əleyhinə raket sistemləri və ya Strela-2 AA raketlərini daşıya bilər.
Mil Mi-26
Mil Mi-26 (ru: Миль Ми-26, NATO kod adı: "Halo") "İzdeliye 90" istehsal kodu altında istehsal olunan və Sovet İttifaqı dövründə istehsalına başlanılan Rus ağır nəqliyyat helikopteridir. Həm hərbi, həm də mülki helikopterlər arasında indiyədək istehsal olunan ən böyük və ən güclü helikopterdir. == Konstruksiya və inkişafı == Mi-26-dan daha ağır olan Mil Mi 12 (prototip adı: Mil V-12) helikopterinin inkişaf mərhələsi tamamlana bilmədikdə, 1970-ci illərin əvvəllərində yeni bir ağır nəqliyyat helikopterinin inkişafı layihəsinə başlanıldı. İlk növbədə İzdeliye 90 ("Layihə 90") adlandırılan layihə sonradan Mi-26 adlandırıldı. Bu yeni helikopterdə olması gözlənilən əsas xüsusiyyət, boş ağırlığının maksimum qalxma ağırlığının yarısından az olmasıdır. Mi-26 helikopteri, OKB-329 Dizayn Bürosunun (sonradan Mil Moskva Helikopter Zavodu adlandırıldı) qurucusu Marat Tişçenkonun köməyi ilə Mixail Mil tərəfindən hazırlanmışdır. Hərbi və mülki ehtiyacları ödəyə bilən ağır nəqliyyat helikopteri olaraq inkişaf etdirilən Mi-26, əvəz etdiyi Mil Mi-6 helikopterinin kabin həcminin və daşıma qabiliyyətinin iki dəfə artırılmış versiyasıdır. Mi-26-nın hazırlanmasında əsas məqsəd 13 tonluq amfibiya zirehli transportyor və portativ ballistik raket batareyaları kimi hərbi texnikanın Antonov An-22 və ya Ilyushin Il-76 kimi hərbi nəqliyyat təyyarələri ilə əsas nöqtələrə çatdırıldıqdan sonra daha uzaq və çatılması çətin olan ərazilərə daşınmasıdır. Mi-26 ilk uçuşunu 14 dekabr 1977-ci ildə etdi. 1983-cü ildə inkişaf mərhələsi tamamlanan vertolyot, 1985-ci ildən Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin və Sovet İttifaqındakı mülki təşkilatların inventarına girdi.
Mil Mi-28
Mi-28 (NATO kod adı Havoc) döyüş helikopteri Rusiya istehsalıdır. Ruslar ötən əsrdə apardığı müharibələrdə çoxlu sayda Mi-24 tipli döyüş helikopterlərindən istifadə edib. Xüsusi ilə bu özünü Çeçenistanda daha qabarıq şəkildə büruzə verdi. Bundan sonra rus mutəxəssisləri daha mükəmməl helikopter yaratmaq üçün işə başladılar. Beləliklə 70-ci illərin sonu 80-ci illərin əvvəllərində Mi-28 və Ka-50 döyüş helikopterləri istehsal olundu. Silahlanması haqqında indinin özündə də çox az məlumat verilir. == Variantları == ===== Mi-28 ===== İlkin istehsal variantı. İlk uçuşunu 1982-ci ildə həyata keçirmişdir. ===== Mi-28A ===== Tank əleyhinə silahlarla təchiz olunmuş istehsal variantı. ===== Mi-28N Havoc ===== İstənilən hava şəraitində verilən tapşırığı yerinə yetirə bilir.
Mil Mi-6
Mil Mi-6 (Миль Ми-6; NATO kod adı: Hook), Mil Moskva Helikopter Zavodu tərəfindən buraxılan SSRİ mənşəli çoxməqsədli helikopter olub, daha çox ağır nəqliyyat helikopteri kimi istifadə olunur. Helikopter, ilk uçuşunu 3 iyun 1957-ci ildə həyata keçirmişdir. Hərbi və mülki təyinatlı olub, çoxlu sayda istehsal edilmişdir.. 1959-1980-ci illər arasında 926 ədəd istehsal edilmişdir.
Mil Mi-8
Mil Mi-8 (rus. Ми-8, NATO kod adı: Hip) Sovet İttifaqı tərəfindən dizayn olunmuş, hazırda Rusiya tərəfindən istehsalı davam etdirilən çoxməqsədli helikopterdir. Əsasən nəqliyyat helikopteri kimi istifadə olunmasına baxmayaraq, desantlaşma, kəşfiyyat və zirehli döyüş helikopteri kimi də istismar oluna bilir. Mi-8 helikopteri hazırda dünyada ən çox istehsal olunmuş helikopter hesab olunur. 2015-ci ildə qeydə alınmış hesablamalara əsasən hərbi əməliyyatlar tarixində ən çox istifadə olunan üçüncü helikopterdir. 92 ölkədə 5 mindən çox Mi-8/17 helikopteri qeydiyyata alınıb. Bu baxımdan, Mi-8 helikopterləri tarixin ən kütləvi istehsal edilən helikopterlərindən biri sayılır. 1991-ci ildən etibarən xarici müştərilər 1500-dən çox helikopter ilə təmin olunub. Xalq arasında Mi-8 “Kolya” ya da “Mikolka” ləqəbi alıb. İlk uçuşu 1961-ci il iyunun 24-də icra edilib.
Mil Mi 12
Mil Mi-12 (V-12) nəqliyyat helikopteri. NATO kod adı: Homer İstehsalçı: SSRİ İstehsalçı firma: Mil Moskva Helikopter Zavodu Tip: Nəqliyyat helikopteri prototip İlk uçuş: 10 iyul 1968-ci il İstismarı dayandırılıb: 1974-cü il İstehsal sayı: 2 ədəd Dünya aviasiyası tarixində ən ağır qaldıra bilən helikopter hesab edilir. İlk uçuş 1968-ci il iyulun 10-da baş tutub. 1969-cu il avqustun 6-da indiyə qədər helikopterlər üçün əlçatmaz olan rekorda imza atıb — 2255 metr hündürlüyə 44205 kq yük qaldırıb. Mi-12 toplam yeddi dünya rekorduna imza atıb. Mi-12-ni yaradan Mil adına Büro, helikopter texnologiyasında görkəmli nailiyyətlərinə görə Amerika Helikopter Cəmiyyəti tərəfindən Sikorski adına mükafata layiq görülüb. Mi-12-nin əsas fərqləndirici xüsusiyyəti geriyə doğru daralan qanadlar üzərində olan vintlərin yan tərəfli tənzimlənməsidir. Bu helikopterin, Strateji Raket Qüvvələri üçün qitələrarası ballistik raketlərin daşınması üçün ən azı 30 ton qaldıra biləcək super-ağır nəqliyyat helikopteri kimi istifadə olunması nəzərdə tutulub. 105 tonluq "ağırçəkilini" havaya hər biri 6500 at gücündə olan dörd mühərriki qaldırır. Mi-12-nin sürəti 260 km /saata çatır.
Mil Mi 14
Mil Mi-14 (rus. Миль Ми-14; NATO kod adı: Haze) - Mil tərəfindən istehsal olunan Sovet istehsalı amfibiya sualtı helikopteridir. Vertolyot “Mi-8” helikopterinin bazası üzərində hazırlanıb və 1975-ci ildə istifadəyə verilib. 1969-1989-cu illər arasında istehsal edilmişdir.
Mil Mi 38
Mil Mi-24
Mil Mi-24 (rus. Миль Ми-24; NATO kod adı: Hind) ― Sovet İttifaqı və Rusiya tərəfindən istehsal olunan hücum və hərbi nəqliyyat helikopteridir. Pilotlar tərəfindən uçan tank adlandırılır. Digər adı isə, xarici görünüşünə görə "Timsah"dır. Mil Moskva Helikopter Zavodu tərəfindən istehsalı həyata keçirilən bu helikopter 1972-ci ildən etibarən başda Sovet İttifaqı olmaqla bir çox ölkənin hərbi hava qüvvələri tərəfindən istifadə olunur. Mi-24 hərb tarixində ilk hücum helikopterlərindən biridir. Korpusu olduqca möhkəm zirehlə örtülüdür. Əhəmiyyətli xüsusiyyətlərindən biri eyni zamanda 8 əsgər, yük və sursat daşıma imkanıdır. Zəif cəhəti yüksək səviyyəli manevr bacarığına sahib olmaması və xüsusilə kəskin dönüşlər zamanı qəza vəziyyətinə düşməsidir. Üzərində aparılan uzun müddətli çalışmalara baxmayaraq bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq mümkün olmayıb.
Mil Mi-38
Mil Mi-38 (rus. Миль Ми-38) - Mil tərəfindən istehsal edilən Rusiyanın orta ölçülü nəqliyyat helikopteridir. Helikopter Mi-8 və Mi-17-ni əvəz etməsi üçün hazırlanıb və həm hərbi, həm də mülki variantlarda satılması planlaşdırılır. 30 dekabr 2015-ci ildən Rusiya Silahlı Qüvvələrinin tərkib hissəsi olan Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən istismar edilir. Rusiyanın ən yeni çoxməqsədli “Mi-38” helikopteri də ilk dəfədir ki, xaricdə təqdim olunur. Maşın unikal texniki xüsusiyyətlərə malikdir. Konstruktorlar helikopterin maksimal universallığını təmin etmək üçün onun istismar imkanlarını genişləndiriblər. Yeni maşının isti iqlim şəraitində, səhralıq və dağlıq ərazilərdə rahat və etibarlı isitismarı Yaxın Şərqdən olan mütəxəssislərin xüsusi marağına səbəb olub. Amma onun istismar zonası bundan da genişdir - həm dəniz, həm tropik, hətta arktik mühitdə istifadəsi mümkündür. Helikopter ən sərt müasir təhlükəsizlik və ekoloji təmizlik normalarına uyğun layihələndirilib.
Miu-Miu
Miu-Miu (fr. Miou-Miou əsl adı Silvet Erri - Sylvette Herry Silğvet Arri) (22 fevral 1950[…], XI arondisman, Fransa) — tanınmış Fransa aktrisası. == Həyatı == Miu-Miu 22 fevral 1950-ci ildə anadan olub.
.mil
Ölkələrin İnternet Kodları ölkə və ya müstəqil ərazi tərəfindən istifadə edilən domen kodlarıdır. Bu kodlar iki hərfdən ibarət olub, əksəri İSO 3166–1 alfa-2 ölkə kodlarına uyğun gəlir. Ümumiyyətlə 243 ölkə internet kodları var. Hər ölkə öz domen kodu üçün qaydalar təyin edir. Bəziləri hətta digər istifadəçilərə həmin ölkənin domen kodunan istifadə etməyə icazə verir, məsələn Avstriya (.at) və Kokos adaları (.cc). Digər ölkələr yalnız öz istifadəçılərinə domendən istifadəyə icazə verirlər. == Domenlərin tipləri == Domen adlar iki sinfə bölünür: coğrafi domenlər, fiziki domenlər. Coğrafi domenlər ölkə adlarına görə yaradılır: .az, .tr, .ru, .ge və s. – yuxarı səviyyəli coğrafi domenlər; Fiziki domenlər serverin funksiyasına görə təyin edilir: .com – kommersiya təşkilatları; .edu – təhsil müəssisələri; .gov – hakimiyyət qurumları; .mil – hərbi qurumlar; .net – müxtəlif şəbəkə agentlikləri; .int – beynəlxalq təşkilatlar; .org – qeyri-kommersiya təşkilatları; .info – müəyyən çərçivədə informasiya verən qurum; .biz – biznes qurumları; .name – fiziki şəxslər, fərdi layihələr; .museum – muzeylər, mədəniyyət qurumları; .eco — təbiəti sevənlər. == Ölkə İnternet Domen Kodlarının siyahısı == .ac: Askenson adası .ad: Andorra .ae: BƏƏ .af: Əfqanıstan .ag: Antiqua və Barbuda .ai: Angilya .al: Albaniya .az: Azərbaycan .am: Ermənistan .an: Niderland Antil adaları .ao: Anqola .aq: Antarktika .ar: Argentina .as: Amerika Samoası .at: Avstriya .au: Avstraliya .aw: Aruba .be: Belçika .br: Braziliya .cy: Kipr .de: Almaniya .fi: Finlandiya .fr: Fransa .in; Hindistan .ir: İran .iq: İraq .il: İsrail .it: İtaliya .kg: Qırğızıstan .kz: Qazaxıstan .la: Laos .lb: Livan .lt: Litva .md: Moldova .mt: Malta .mx: Meksika .ro: Rumıniya .ru: Rusiya .tr: Türkiyə .uz: Özbəkistan .vn: Vyetnam .bb: Barbados .bd: Banqladeş .bf: Burkina Faso .bg: Bolqarıstan .bh: Bəhreyn .bi: Burundi .bj: Benin .bm: Bermuda .bn: Bruney .bo: Boliviya .bs: Baham adaları .bt: Butan .bv: Buve adası (köhnəlmişdir) .bw: Botsvana .by: Belarus .bz: Beliz .ca: Kanada .cc: Kokos adaları .cd: Konqo Demokratik Respublikası .cf: Mərkəzi Afrika Respublikası .cg: Konqo Respublikası .ch: İsveçrə .ci: Fildişi Sahili .ck: Kuk adaları .cl: Çili .cm: Kamerun .cn: Çin Xalq Respublikası .co: Kolumbiya .cr: Kosta Rika .cu: Kuba .cv: Kabo Verde .cx: Milad adası .cz: Çex Respublikası Dj: Dubai Dk: Danimarka Dm: Dominik Do: Dominik Respublikası Dz: Cezayir Ec: Ekvador Ee: Estoniya Eg: Misir Er: Eritreya Es: İspaniya Et: Efiopiya Eu: Avropa Birliyi Fj: Fici Fk: Falkland adaları Fm: Mikroneziya Fo: Farer adaları Ga: Qabon Gb: Birləşmiş Krallıq (Nadir olaraq istifadə edilir, prioritetli olaraq Uk istifadə edilir.) Gd: Grenada Ge: Gürcüstan Gf: Fransız Guyanası Gg: Guernsey Gh: Qana Gi: Gibraltar Gl: Grönland Gm: Qambiya Gn: Qvineya Gp: Guadeloupe Gq: Ekvatorial Qvineya Qr: Yunanıstan Gs: Güney Georgia və Cənubi Sandwich adaları Gt: Qvatemala Gu: Guam Gw: Qvineya Bisau Gy: Guyana Hk: Hong Kong Hm: Heard adası və McDonald adaları Hn: Honduras Hr: Xorvatiya Ht: Haiti Hu: Macarıstan Id: İndoneziya Ie: İrlandiya Im: Man Adası Io: British Indian Okean Torpaqları Is: İslandiya Je: Jersey Jm: Yamayka Jo: İordaniya Jp: Yaponiya Ke: Kenya Kh: Kamboca Ki: Kiribati Km: Komor Kn: Saint Kitts və Nevis Kr: Cənubi Koreya Kw: Küveyt Ky: Cayman Adaları Lc: Saint Lucia Li: Lixtenşteyn Lk: Şri Lanka Lr: Liberiya Ls: Lesoto Lu: Lüksemburq Lv: Latviya Ly: Libya Ma: Morokko Mc: Monako Mg: Madaqaskar Mh: Marshall adaları Mk: Makedoniya Ml: Maliyyə Mm: Myanmar Mn: Monqolustan Mo: Macau Mp: Şimal Mariana Adaları Mq: Martinique Mr: Mauritania Ms: Montserrat Mu: Mauritius Mv: Maldiv adaları Mw: Malavi My: Malayziya Mz: Mozambik Na: Namibiya Nc: Yeni Kaledonya Na: Nijer Nf: Norfolk Adası Ng: Nijerya Ni: Nikaraqua Nl: Hollandiya No: Norveç Np: Nepal Nr: Nauru Nu: Niue Nz: Yeni Zelandiya Om: Oman Pa: Panama Pe: Peru Pf: Fransız Polinezyası Klipperton Adası ilə birlikdə.
MI5
MI5 — Britaniya kəşfiyyat xidməti. MI6'dən fərqli olaraq daxili kəşfiyyatla maraqlanır. == "Vətənin müdafiəsi" == İlk dəfə yazılı tarixi 2009-cu ildə işıq üzü görüb. Qurumun yaranmasının 100-cü ildönümü münasibətilə Kembric Universitetinin tarixçi-professoru Kristofer Endrüyə MI5-in tarixni yazmaq sifariş olunub və bunun üçün tarixçiyə arxivdən 400 mindən artıq məxfi sənəd təqdim olunub. Nəhayət, Endrü tərəfindən "Vətənin müdafiəsi" adlı min səhifəlik kitab hazırlanıb. Kitabda Hitler faşizminə, sovet casuslarına, terror təhlükəsinə qarşı gizli mübarizəsi yer alır. Qeyd olunur ki, 1909-cu ildə cəmi 2 nəfərlə qurulan sözügedən kəşfiyyat xidmətinin hazırda 3 mindən çox əməkdaşı fəaliyyət göstərir. Bununla yanaşı, tarixçi İkinci Dünya Müharibəsi zamanı MI5-in Britaniyadakı alman casuslarının çoxunu ələ keçirdiyini və onlardan 25 nəfərini öz hesabına işlədə bildiyini yazır. Eyni zamanda, kitabda kəşfiyyat xidmətinin buraxdığı nöqsanlar da yer alır. Bu sırada Britaniya kəşfiyyatının içində yuxarı mərtəbələrdə çalışan və 1930-cu ildən etibarən SSRİ kəşfiyyatına xidmət edən "Kembric Beşliyi"ni illər boyu üzə çıxara bilməməsi MI5-in ən böyük uğursuzluğu kimi xarakterizə olunur.
MI6
Gizli Kəşfiyyat Xidməti (ing. Secret Intelligence Service; SIS) və yaxud məşhur adı ilə MI6 (Military Intelligence, Section 6; Hərbi Kəşfiyyat, 6-cı bölmə) (oxunuşu: em-ay-siks) — Böyük Britaniyanın xarici kəşfiyyat xidməti, əsasən Beş Göz tərəfdaşlarını dəstəkləmək üçün xarici vətəndaşlar haqqında insan kəşfiyyatının toplanması və təhlili ilə məşğuldur. SIS Britaniya kəşfiyyat orqanlarından biridir və rəisi ("C") birbaşa Xarici İşlər Nazirinə tabedir.
MIT
Massaçusets Texnologiya İnstitutu (ing. Massachusetts Institute of Technology – MIT) — ABŞ-nin Massaçusets ştatında, Kembric şəhərində yerləşir. Bu ali təhsil ocağına ənənəyə görə institut deyilir, əslində Massaçusets Texnologiya İnstitutu böyük bir universitetdir. "Kompüter texnologiyalarının mərkəzi" adlandırılan universitet elm və texnologiya, robot texnikası və süni intellekt sahələri üzrə dünya lideridir. İnstitut menecment, iqtisadiyyat, linqvistika, siyasi elmlər, fəlsəfə və s. sahələr üzrə də məşhurdur. Məhz bu elmi-tədqiqat mərkəzində bugünkü kompüter sivilizasiyasının bir çox nailiyyətləri əldə olunub. Hətta bununla bağlı "Massaçusets Texnologiya İnstitutu mədəniyyəti" adlı anlayış da mövcuddur. İnstitutun ən tanınmış bölmələri Linkoln, İnformatika və Süni İntellekt laboratoriyaları, İdarəçilik Məktəbidir. == Tarixi == 1861-ci ildə Massaçusets Birliyi Uilyam Berton Rocersin "Massaçusets Texnologiya İnstitutu və Boston Təbiət Elmləri Cəmiyyəti"nin yaradılması haqqında xartiyasını təsdiqlədi.
MiG
MiG, rəsmi olaraq Mikoyan Gurevich (Rusca: Микоян-Гуревич, МиГ), Rusiyanın hərbi təyyarə istehsalı ilə məşğul olan şirkətdir. Arteem Mikoyan və Mikhail Gurevich tərəfindən "Mikoyan-Gurevich" olaraq yaradılmışdır. Mikoyanın 1970-ci ildə ölümündən sonra Gurevich adı qaldırılmışdır. Prefiksi MiG olaraq bilinir. Rusiya hökuməti Mikoyan, Ilyushin, Irkut, Sukhoi, Tupovlev və Yakovlevi "Birləşmiş Təyyarə Şirkəti" adı altında birləşdirmək istəyir. Firma ayrıca olaraq Kamov helikopter layihəsi kimi çeşitli texnikaların istehsalı üzərində də işləyir.
Mif
Mif (q.yun. μῦθος — dastan, ənənə) və ya Əsatir— təbiət hadisələrinin, kortəbii qüvvələrin, səma cisimlərinin insanların xəyalında, təsəvvür və düşüncələrində müəyyən bir şəkilə salınması, gah insanlara, gah da tanrılara bənzər təsvir olunmasıdır. Mif şifahi xalq ədəbiyyatının ən qədim janrlarından biri hesab olunur. Bu janrı ibtidai insanların ibtidai təsəvvür və anlayışları yaratmışdır. == İstilah == Mif sözü Azərbaycan dilində XX-ci əsrdə rusca "миф" sözündən keçib, rus dilinə isə - avropa dillərində olan "myth/mythe" sözündən; kökü yunanca "μῦθος" [mitos] sözüdür və "hekayə, nağıl" kimi tərcümə olunur. Əsatir sözü ərəbcə isə ostura/usturə (az-əbcəd. اوسطوره‎) sözünün cəmidir, yəni əsatir (az-əbcəd. اساطیر‎‎) əslində "miflər, mifologiya" mənasını verir. == Xüsusiyyətləri == Miflər daha çox bəşəriyyətin "uşaqlıq dövründə" yaranmışdır. Mif inkişaf etmiş, mərhələlər keçmiş, ən əski fəlsəfənin predmeti onunla şərtlənmişdir.
Miho
Miho — Yaponiya qadın adı. Miho Manya — Yaponiya qadın futbolçusu. Miho Fukumoto — Yaponiya qadın futbolçusu. Miho Kaneda — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu.
Mil
Mil (Beyləqan) — Azərbaycanın Beyləqan rayonunda qəsəbə. Milabad — Azərbaycanın Beyləqan rayonunda qəsəbə. Yeni Mil — Azərbaycanın Beyləqan rayonunda qəsəbə. Mil (ölçü vahidi) — uzunluq ölçü vahidi. Mil düzü — Kür-Araz ovalığının cənub qərb hissəsində, Kür və Araz çaylarının qovuşduğu yerdə, Kür çayının sağ sahili ilə Araz çayının sol sahili arasını əhatə edən ərazi.
Min
Min (rəqəm) — Min (bir min), say sistemində saylardan biridir. Doqquz yuz doxsan doqquzdan sonra, min birdən əvvəl gəlir. Ən kiçik dördrəqəmli ədəddir. Min (mifologiya) — Qədim Misir mifologiyasına görə məhsuldarlıq allahı. Minkənd – Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu inzibati ərazi vahidində kənd.
Miq.
Friedrich Anton Wilhelm Miquel (alm. Friedrich Anton Wilhelm Miquel‎; 24 oktyabr 1811 – 23 yanvar 1871) — XIX əsr Hollandiya botanik-sistematiki. == Əsərləri == De nord-nederlandsche vergiftige Gewassen. Amsterdam, 1836 (36 cədvəl) (nid.) Commentarii phytographici. Leyden, 1838—1840 (14 cədvəl) (lat.) Genera cactearum : descripta et ordinata, quibus proemissi sunt characteres totius ordinis et adfinitatum adumbratio scripsit F. A. Guil. Miquel. Roterodami, 1839 (Yoxlanılıb 1 aprel 2011) (lat.) Monographia generis Melocacti. Breslau, Berlin, 1841 (11 cədvəl) (lat.) Monographia Cycadearum, Utrecht, 1842 (с 8 таблицами) (lat.) Systema Piperacearum, Rotterdam,1843—1844 (lat.) Illustrationes Piperacearum, Bonn, 1847 (92 cədvəl) (lat.) Revisio critica Casuarinarum, Amsterdam, 1848 (12 cədvəl) (lat.) Stirpes surinamenses selectae, Leyden, 1850 (65 cədvəl) (lat.) Analecta botanica indica, Amsterdam, 1850—1852 (20 cədvəl) (lat.) Cycadeae quaedam Americanae, partim novae. Amsterdam, 1851 (lat.) Plantae Junghuhnianae, Leyden, 1851—1855 (lat.) Flora Indiae batavae, Amsterdam, 1855—1859 (2 cilddə) (lat.) Prodromus Florae Sumatranæ, Amsterdam, 1860—1861 (lat.) Sumatra, seine Pflanzenwelt und deren Erzeugnisse, Leipzig, 1862 (alm.) Choix des plantes rares et nouvelles, cultivées et dessiné es dans le jardin botanique de Buitenzorg, Den Haag, 1863 (26 cədvəl) (fr.) Annales Musei botanici Lugduno-Batavi, Amsterdam, 1863—1869 (4 cilddə, 40 cədvəl) (lat.) Prolusio Florae japonicae, Amsterdam, 1865—1867 (lat.) De Palmis Archipelagi Indici observationes novae. Amsterdam, 1868 (lat.) Catalogus Musei botanici Lugduno-Batavi.
Mir
Mir (Rus: Dünya deməkdir: dünya və ya sülh), 1986-cı ildən 2001-ci ilə qədər aşağı Yer orbitində qalan Sovet İttifaqının və ardınca Rusiya tərəfindən idarə olunan kosmik stansiyası. İlk modul 19 fevral 1986-cı ildə kosmosa göndərilib. Bəşəriyyətin uzun müddətli olaraq kosmosda, içində yaşayıb araşdırmalar apardığı ilk elmi-kosmik tədqiqat stansiyasıdır . Edilən beynəlxalq əməkdaşlıq sayəsində, müxtəlif millətlərin kosmik xadimlərinin istifadəsinə verildi. Orbitə 1986-cı il ilə 1996-cı illər arasında göndərilən bir çox modul ilə uğurlu birləşmələr həyata keçirdi. 23 mart 2001-ci ildə missiyası başa çatdı və atmosferə girərək yanması təmin edildi. == Tarixi == Mir, əvvəl Sovet İttifaqı tərəfindən göndərilmiş Salyut kosmik stansiyaları əsas alınaraq hazırlanmışdır(1971-ci ildən sonra yeddi Salyut kosmik stansiya göndərilmişdir). Əsasən Rusiya istehsalı insanlı "Soyuz" raketləri və Progress yük gəmiləri tərəfindən təmir edildimişdir, lakin bundan sonrakı uçuşlar Буран kosmik gəmisi üçün təyinat nöqtəsi olaraq planlanmışdır. Orbitdəki " Mir " -in əsas məqsədi geniş və yaşanıla biləcək elmi laboratoriya yataymaq idi. ABŞ özünə Mir-ə oxşar olaraq Space Station Freedom stansiyasını yaratmağı planlamış, amma bu layihə Sovet İttifaqının süqutundan sonra beynəlxalq əməkdaşlıq yolunun açılması məqsədilə dayandırılmışdır (bax.
Sıх dovşanalması
РИА Новости
RİA Novosti — Rusiyanın dövlət informasiya agentliyi. 2013-cü ildə ləğv olunaraq onun bazasında “Rossiya Seqodnya” (Rusiya bu gün) beynəlxalq informasiya agentliyi yaradılır. İnformasiya agentliyinin əsas fəaliyyət istiqamətinin Rusiya Federasiyasının dövlət siyasətini və ictimai həyatını xaricdə işıqlandırmaqdır. Dünyanın ən böyük media holdinqlərindən biri sayılır, mərkəzi qərargahı Moskva şəhərində yerləşir.
ИХП-234 aşqarı
ИХП-361 aşqarı
ИХП-476 aşqarı
ИХР-388 aşqarı
XIX-ХХ əsrlərdə ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.
XIX - ХХ əsrlərdə Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.
Xəmsə əlyazması (М—156)
Xəmsə əlyazması М-156 — farsdilli epik ədəbiyyatın klassiklərindən biri olan Nizami Gəncəvinin poemalarının toplandığı tarixi əlyazma. Əlyazma Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmasında "Xəmsə" poemalarından ikisinin ardıcıllığı pozulmuşdur. Belə ki, "Sirlər xəzinəsi"ndən (1b — 26b) sonra "Leyli və Məcnun" (128b — 77a), daha sonra isə "Xosrov və Şirin" (78b — 118a) gəlir. Əlyazmasında dördüncü poema olan "Yeddi gözəl", digər poemalardan daha əvvəl - XVI əsrin I yarısında yazılmışdır. Həmin poemanın mətni incə əl işi olan və qızıl suyu, açıq mavi və qara boyalarla işlənmiş nəbati naxışlarla bəzədilmiş ünvan səhifəsi ilə başlayır. Poemanın mətni noxud rəngli yüksək keyfiyyətli şərq kağızı üzərində dörd sütun şəklində kalliqrafik nəstəliq ilə yazılmış, səhifənin kənarı isə qızılı və mavi rəngli xətlərlə çərçivələnmiş, qızılı və qara çərçivələrə alınmışdır. Sütunlar iki incə qızılı xəttlə bir-birindən ayrılmışdır. Çərçivələr arasındakı boşluqlar qızıl suyu ilə çəkilmiş nəbati naxışlarla doldurulmuşdur. Səhifələrin bəzədilməsində də eyni formada, qızıl suyu ilə çəkilmiş nəbati naxışlardan istifadə olunmuşdur.
Xəmsə əlyazması (М—439)
Xəmsə əlyazması М-439 — Nizami Gəncəvi "Xəmsə"sinin iki poemasından ibrarət olan əlyazması nüsxəsi. Hazırda AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmasında "Xəmsə"yə daxil olan "Leyli və Məcnun" və "Yeddi gözəl" poemaları vardır. Əlyazmanın bir çox yerlərində tikmə zamanı düzülüşün pozulması müşahidə edilir. Mətnlər kalliqrafik nəstəliq ilə dörd sütun şəklində yazılmış və müxtəlif rəngli xətlərdən çərçivəyə alınmışdır. Əlyazmasının kağızı Orta Asiya mənşəlidir. Əlyazmasında Herat miniatür məktəbinə məxsus üç miniatür vardır. Əlyazma mətninin başlanğıcında rəngli divan vardır. Şərq mənşəli üzləməsi qəhvəyi rəngli dəridən hazırlanmış və romb formalı medalyonla bəzədilmişdir. Ölçüləri 14 × 24 sm olan 84 səhifəli əlyazması hicri 1110-cu ildə (1698/1699) hazırlanmışdır.
Xəmsə əlyazması (М—500)
Xəmsə əlyazması М-500 — Nizami Gəncəvinin bütün poemalarını özündə birləşdirən və XVII əsrdə yazılmış əlyazma. AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmanın siyahısı tam deyil və "İsgəndərnamə"nin "İqbalnamə" hissəsi yoxdur. Buna baxmayaraq, poemaların sıralanması ardıcıllığı ənənəvidir. Əlyazmasının səhifələrində dioqanal üzrə Əmir Xosrov Dəhləvinin "Xəmsə"si də yazılmışdır. Əlyazmasının mətni yüksək keyfiyyətli və krem rəngli parlaq şərq kağızı üzərində yaxşı keyfiyyətli nəstəliq xətti ilə iki sütun şəklində yazılmış və qızıl suyu ilə çəkilmiş iki xətlə çərçivəyə alınmışdır. Həmçinin səhifələrdəki yazı sütunları da oxşar iki sütunla bir-birindən ayrılmışdır. Başlıqlar isə qızıl suyu ilə süls xətti ilə yazılmışdır. Poemaların hər birinin başlanğıcında rəngarəng, çiçəkli bədii ünvan səhifəsi vardır. Ünvan səhifəsi qızıl suyu, lazur, kinovar və beyllərlə işlənmişdir.
МR 1