Lüğətlərdə axtarış.

Enlibaş (lat. Squalius) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Cinsə Avropa və Asiya yayılmış balıq növləri daxildir.

Amur enlibaşı (lat. Pseudorasbora parva) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin pseudorasbora cinsinə aid heyvan növü. == Xarakterik morfoloji əlamətləri == Bədəni üst tərəfdən sarımtıl-boz, yanlardan açıq boz, üzgəcləri (bel, döş, qarın, anal və quyruq) açıq sarımtıl rəngdədir. Körpə fərdlərdə bədənin arxa hissəsində yan xətti boyunca tünd rəngli qara zolaq olur, yetkin fərdlərdə bu zolaq itir. İri fərdlərin pulcuqlarının arxa hissəsi aypara formalı qara zolaqla örtülmüşdür. Azərbaycan sularında yaşayan Amur enlibaşının uzunluğu 3.1–9.5 sm, kütləsi 0.33–10.7 q arasında dəyişir. == Yaşayış yeri və həyat tərzi == Şirin və şortəhər su hövzələrində yaşayan Amur enlibaşı durğun su tutarlarında daha çoxsaylı olur. Qış aylarında yırtıcı balıqlardan qorunmaq üçün su hövzələrinin dib hissələrində passiv hərəkət edirlər. Ömrün uzunluğu orta hesabla 4–5 il olub, 1–2 yaşında cinsi yetkinliyə çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə şəklindədir.

Qafqaz enlibaşı (lat. Squalius cephalus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin enlibaş cinsinə aid heyvan növü. Az saylı, yerli (aborigen) növdür. == Xarakterik morfoloji əlamətləri == Ağzı ucda, yarım aşağıda və ya aşağıda olur. Bədəni iri və ya xırda pulcuqlarla örtülü olur. Cinsi dimorfizm zəif inkişaf etmişdir. Azərbaycan sularında yaşayan enlibaşların uzunluğu 45.0 sm, kütləsi 1 kq-a qədər olur. == Yaşayış yeri və həyat tərzi == Şirin su balığı olub, başlıca olaraq, bulaq mənşəli, zəif axan çaylarda və su bitkilərinin gur inkişaf etdiyi durğun sularda yaşayır. Orta ömrün uzunluğu 7-il olub, cinsi yetkinliyə erkəklər 2, dişilər 3 yaşında çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə, həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetgin fərd şəklində olur.

Elqaş Barat oğlu Əliyev (12 fevral 1999, Bırkandul, Lerik rayonu — 3 noyabr 2020, Qırmızı Bazar, Xocavənd rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri və müddətdən artıq hərbi qulluqçusu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Elqaş Əliyev 12 fevral 1999-cu ildə Lerik rayonunun Bırkandul kəndində anadan olmuşdur. Lerik rayon Zahid Həsənov adına Bırkandul kənd ümumi orta məktəbində IX sinfə qədər təhsil almış, ardınca Ənvər Nəciyev adına Vistən kənd tam orta məktəbində orta təhsilini tamamlamışdır. == Hərbi xidməti == E. Əliyev 18 yaşında həqiqi hərbi xidmətə yollanmış, xidmət müddəti bitdikdən sonra isə müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçu kimi orduda fəaliyyət göstərmişdir. === İkinci Qarabağ müharibəsində iştirakı === Elqaş Əliyev 27 sentyabr 2020-ci ildən etibarən İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. Cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində şücaət göstərən Elqaş, 3 noyabr tarixində Xocavənd rayonunun Qırmızı Bazar qəsəbəsi uğrunda gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına həlak olmuşdur. Döyüş yoldaşları onu müstəsna dərəcədə cəsur bir döyüşçü kimi xarakterizə etmişlər.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Elqaş Əliyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Elqaş Əliyev ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Laçın rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Elqaş Əliyev ​ölümündən sonra "Laçının azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Əyriqaş (fars. اگريقاش‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 2,911 nəfər yaşayır (578 ailə).

Əligav (fars. علي گاو‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Bostanabad şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 115 nəfər yaşayır (26 ailə).

Elias Kanetti (ing. Elias Canetti; 25 iyul 1905[…], Ruse – 14 avqust 1994[…], Sürix) — yəhudi əsilli Avstriya, Bolqarıstan, Böyük Britaniya yazıçısı, dramaturqu, kulturoloqu, sosial mütəffəkiri, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1981). == Həyatı == Yəhudi əsilli alman yazıçısı və dramaturq Elias Kanetti 1492-ci ildə İspaniyadan köç edən Sefard yəhudilərinin nəslindən idi. Keçmiş Osmanlı imperatorluğu ərazisində – indiki Bolqarıstanın Ruşuk şəhərində, zəngin tacir ailəsində doğulmuşdur. Maraqlıdır ki, 1952-ci ildə Böyük Britaniya vətəndaşlığını qəbul edənə qədər özünü Osmanlı təbəəsi saymışdı. Əsərlərini alman dilində yazmışdır. Əslində ailələrinin məişət dili ladino sayılırdı. Bu ispan dilinin Sefard yəhudiləri arasında təhrifə uğramış dialektlərindən biri idi. Lakin Elias Kanettinin ata-anası Vyanada təhsil aldıqlarından yalnız alman dilində danışırdılar və uşaqlarına da ana dili kimi, ilk növbədə almancanı öyrətmişdilər. Doğrudur, Elias Kanetti təhsil həyatına Britaniya məktəbində başlamışdı.

Elias Kozas (Ηλίας Κόζας) - Yunanıstan müğənnisi.

Elias Mastokanqas (1 fevral 2001-ci ildə Finlandiyada anadan olub) — Finlandiya Veikkausliiqa təmsilçilərindən olan İnter Turku klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Finlandiyalı futbolçudur. == Klub karyerası == === İnter Turku === Kantola İnter Turku akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. Mastokanqas öz peşəkar karyerasında debütünü 19 avqust 2017-ci ildə Kemi klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 84-cü dəqiqədə Makumba Kancini ilə əvəz olunmuşdur. Həmin görüşdə İnter Turku kubok görüşündə rəqibinə 5-1 hesabı ilə qalib gəlmişdir. == Karyera statistikası == === Klub === 9 yanvar 2018 tarixində yenilənib1UEFA Çempionlar Liqası görüşləri daxildir. 2Finlandiya Superkuboku görüşləri daxildir.

Əlqas Mirzə (15 mart 1516, Qarabağ – 9 aprel 1550, Qəhqəhə qalası, Ərdəbil ostanı) — Səfəvi şahzadəsi, Şirvan vilayətinin bəylərbəyi. == Həyatı == 15 mart 1516-cı ildə Şah İsmayılın və Taclı Bəyim Sultanın ilk oğlu olaraq həyata göz açmışdır.Məhinbanu Sultanın,I Pərixan Sultanın, Bəhram Mirzənin və Sam Mirzənin doğma I Təhmasibin və digərlərinin isə ögey qardaşıdır == Fəaliyyəti == İlk dəfə 1528-ci ildə, 12 yaşında Özbəklərə qarşı iştirak etdiyi Cəm döyüşündə fərqlənmişdir. 1532-ci ildə Bədr xan Ustaclının qəyyumluğu altında Astarabad hakimliyini almışdı. 1534–1535-ci illər ərzində Səfəvi ordusunun bir sərkərdəsi kimi Osmanlıya qarşı müdafiəsində başçılıq etmişdir. Şirvanşahlar dövlətinin zəifliyindən istifadə edən I Təhmasib Şirvan vilayətini işğal etmək məqsədilə 1538-ci ilin yayında göndərdiyi 20 minlik ordunun başçısı idi. Şirvan alınaraq Səfəvilərin əyalətinə çevrilmiş, Şah Təhmasib,Qardaşı Əlqas Mirzəni Şirvana bəylərbəyi təyin etmişdi. 1546-cı ildə Əlqas Mirzə qardaşı I Təhmasibə xəyanət edərək qardaşına qarşı qiyam qaldırır.Və öz adından Dərbənddə sikkə kəsdirməyə başlayır. 1547-ci ildə Təhmasibin Dərbəndi tutmasından sonra o 40–50 nəfər rəiyyət ilə Krıma, oradan da İstanbula qaçdı. Bir başqa keçmiş Səfəvi sərkərdəsi olan Üləma paşa Təkəli Osmanlıda Ərzurum bəylərbəyliyinə təyin olunmuşdu. Sultan Süleyman Qanuninin əmri ilə Əlqas Mirzə də ona qoşulmuş və 27 iyul 1548-ci ildə Təbrizi ələ keçirmişdilər.

Əlqas Mirzə (15 mart 1516, Qarabağ – 9 aprel 1550, Qəhqəhə qalası, Ərdəbil ostanı) — Səfəvi şahzadəsi, Şirvan vilayətinin bəylərbəyi. == Həyatı == 15 mart 1516-cı ildə Şah İsmayılın və Taclı Bəyim Sultanın ilk oğlu olaraq həyata göz açmışdır.Məhinbanu Sultanın,I Pərixan Sultanın, Bəhram Mirzənin və Sam Mirzənin doğma I Təhmasibin və digərlərinin isə ögey qardaşıdır == Fəaliyyəti == İlk dəfə 1528-ci ildə, 12 yaşında Özbəklərə qarşı iştirak etdiyi Cəm döyüşündə fərqlənmişdir. 1532-ci ildə Bədr xan Ustaclının qəyyumluğu altında Astarabad hakimliyini almışdı. 1534–1535-ci illər ərzində Səfəvi ordusunun bir sərkərdəsi kimi Osmanlıya qarşı müdafiəsində başçılıq etmişdir. Şirvanşahlar dövlətinin zəifliyindən istifadə edən I Təhmasib Şirvan vilayətini işğal etmək məqsədilə 1538-ci ilin yayında göndərdiyi 20 minlik ordunun başçısı idi. Şirvan alınaraq Səfəvilərin əyalətinə çevrilmiş, Şah Təhmasib,Qardaşı Əlqas Mirzəni Şirvana bəylərbəyi təyin etmişdi. 1546-cı ildə Əlqas Mirzə qardaşı I Təhmasibə xəyanət edərək qardaşına qarşı qiyam qaldırır.Və öz adından Dərbənddə sikkə kəsdirməyə başlayır. 1547-ci ildə Təhmasibin Dərbəndi tutmasından sonra o 40–50 nəfər rəiyyət ilə Krıma, oradan da İstanbula qaçdı. Bir başqa keçmiş Səfəvi sərkərdəsi olan Üləma paşa Təkəli Osmanlıda Ərzurum bəylərbəyliyinə təyin olunmuşdu. Sultan Süleyman Qanuninin əmri ilə Əlqas Mirzə də ona qoşulmuş və 27 iyul 1548-ci ildə Təbrizi ələ keçirmişdilər.

Plutarko Elias Kalyes (isp. Plutarco Elías Calles, pluˈtarko eˈli.as ˈkaʎes; 25 sentyabr 1877[…], Eroyka-Quaymas[d] – 19 oktyabr 1945[…], Mexiko) — Meksika dövlət xadimi, 1924–1928-ci illərdə Meksika Prezidenti, 1928–1936-cı illərdə "maksimat" dövründə ölkənin faktiki hökmdarı. Ateist olan Kalyesin katolik kilsəsinin fəal rəqibi kimi çıxış etmişdir. Kilsənin onun tərəfdarlarına qarşı apardığı repressiya kampaniyası katolik üsyançıları ilə hökumət qüvvələri arasında vətəndaş müharibəsi olan Kristeros müharibəsi ilə nəticələnmişdir. O, Meksikanı 70 ildən çox idarə etmiş Milli İnqilab Partiyasının (sonralar İnstitusional İnqilab Partiyası adlanır) qurucusudur. == Həyatı == Plutarko Elias Kalyes 25 sentyabr 1877-ci ildə Eroyka-Quaymasda anadan olmuşdur. O, 1912–1919-cu illərdə Sonora qubernatoru kimi xidmət etmişdir və burada bir sıra qabaqcıl islahatlar həyata keçirmişdir. Kalyes 1919-cu ildə Venustiano Karransa hökumətinə daxil olmuşdur. Hər halda, o, Karransanın devrilməsində iştirak etmişdir. Kalyes 1920-ci ildən 1923-cü ilə qədər yeni prezident Obreqonun dövründə hökumət katibi olmuşdur.Klayes 1924-cü ildə Meksika Prezidenti seçilmişdir.

Elias Ceyms Kori - (d. 12 iyul 1928, Massaçusets) — Amerika üzvi kimyaçısıdır. Nobel mükafatı laureatı (1990 il) - “Üzvi sintez nəzəriyyəsini və metodologiyasının inkişafına görə”. O, çoxlu reagentlər və texnikalar işləyib hazırlamış, bir sıra mürəkkəb üzvi birləşmələrin sintezini həyata keçirmişdir. 20-ci əsrin ən məşhur kimyaçılarından biri. Harvard Universitetinin fəxri professoru, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (1966 il). Milli Elm Medalı (1988 il), Volf Mükafatı (1986 il) və bir çox digər fəxri adların laureatı. == Bioqrafiyası == E.Kori Bostondan 50 km aralıda, Massaçusets ştatının Methuen şəhərində livanlı mühacir ailəsində anadan olub. Anası E.Kori 18 aylıq olarkən dünyasını dəyişən atasının şərəfinə adını dəyişdirərək Elias qoymağa qərar verib. Böyük Depressiya zamanı onun dul qalmış anası, qardaşı, iki bacısı, bibisi və dayısı bir evdə yaşayırdılar.

Elias Con Uoilkinson Gibb 3 iyun 1857, Qlazqo – 5 dekabr 1901, London — şotland şәrqşünası. Qlazqo Universitetində təhsil almış, әrәb, fars, türk dillərini öyrənmişdir. 1878-ci ildən Londonda yaşamışdır. Xoca Sadəddin Əfəndinin "Tacüt-təvarix" əsərini mənbə olaraq götürərək, 1879-cu ildə "İstanbulun fəthi" (ing. “The capture of Constinople”) adlı əsərini nəşr etdirmişdir. Kritli Əziz Əli Əfəndinin "Müxəyyəlat"ından "Cavadın hekayəsi"ni (ing. “The story of Jewad”), "Qırx vəzir hekayəsi"ni (ing. “The forty vezirs”) tərcümə və nəşr etdirmişdir. Divan ədəbiyyatı haqqında yazdığı "Osmanlı şeiri tarixi" (ing. "A history of Ottoman poetry", 1900–09) ən məşhur əsərində divan şeirinin inkişafını tədqiq etmiş, şeirləri vəznli və qafiyəli şəkildə ingilis dilinə çevirmişdir.